Katalog

vMKP • y " - Sfeo^^^^ffl^H^^ft H A l İ T Ç E L E N K umut hangi dağın ardında 250.000TL Çağ Pazarama A.Ş Ye-efcatan Cad Salkımsogut SOK NO 9/B CağaoğListaroul Tei 514 01 96/95 Posta çekı no 666322 Cumhuriyet j L H A N S E L C U K düşünüyorum öyleyse vurun250.000TL Çağ Pazarlama A.Ş. Yereoatan Caa Saıkımsoöuı Sok No 9 P Cağabglu Istant^i. fel 514 01 96 95 Pos'a çekı rc 666322 73. YlSA/128878 / 50000 Tl (KOVıçmde) KURUCUSU. VUNUSIUDİ11924-1945) BAŞYAZARI: NADfe NADİ (1945-1991) 11AĞUST0S1996PAZAR • TV'DESİNEMA Yasadışı fıerkes bu filmde M 17. Sayfada AVIGNON Avrupa'yı sorgulayan oyunlar " P * , ' ^ *ÇEVRE # ' | Manyas'ta f j ^ .1 kuşlara yer yok 15. Sayfada I Arka Sayfada • ÖYS SONUCU •BANKAU\RALMIYOR 385 bin öğrenci kazandı Arka Sayfada Yatınm araçtannın haftalık getınsj (%) D Ö V Î Z İ İ tahvil balonu • 9. Sayfada ? » ı •: • Î : ; J f Almanya Dışişleri Bakanlığı Arşivi'nde bulunan gizli anlaşmayı 82 yıl sonra açıklıyoruz Savaşm bedeK 5 ıııilyoıı altnı Bilimden Yanayız... Enver Paşanın mezannın yurda getirilmesi çeşitli tar- tışmalara yol açtı. Kimisi İttihatçı liderigökk- re çıkardı, kimisi yerin dibine baürmaya çalıştı; anlaşıldı ki Enver Paşa'yı serinkanhlıkla değerlendirebilecek bir orta- tna kavuşmuş değiliz. Son günJerde Lozan Ant- laşması'nı içine sindireme>ip Sevr'i savunanlar da sesleri- ni yükseltmiyoriar nu?» OsmanlTnın çöküşihle TürkheCumhuriveti'nin ku- ruluşunu kapsayan zaman di- liminde > aşav an liderler, gün- cel siyasal çatışmanın tnalze- mesi olarak kullanılıyorlar. Bu arada her türiü ölçüv ü \e enda/evi şaşırıp ipin ucunu kaçıranlan da hoş görmek ge- rekiyor. Demokrasinin bir koşulu da tarihi kendilerine göre ke- sip biçip dikmek istevenlere hoşgörüvle baknıak, bu gibi tartışmalan hatta densiziik- leri fikir özgürlüğiinün doğa- suıdan saymaktır. • Türkive'de son villarda iki siyasal akım vükseliyor; bun- tardan biri şeriatçılıktır, öte- ki Kürtçülüktiir. Ne yazık ki son kırk yıl için- de sanayi devrimini gerçek- leştiremedik; demokrasi tar- tışmalan, Avrupa'daki gibi sermaye ile emek arasmdaki eksene oturamadı. Bugün iç politika. tarikatçılık, mezhep- çilik. hemşerilik \ e etnik çeliş- kj üzerine yürütülüvor; kar- maşık görüntüsü de bu ilkel- likten kaynaklanıyor: sol ve sağ partilerin zeminlerini yi- tirmeleri de bu yüzden... Şeriatçılık ve etnik siyaset güncel politikanın çatışma- sında öncelik kazanınca, tari- be balaş açüan da çarpüıyor; geçmişin hesaplaşmasından arta kaJan tortular günümüz- de su yüziine çıkıyor. Gerek şeriatçılar ve gerek Rürtçüler, iaikTürkhe Cum- huriyeti'ne kem gözle baktık- lanndan, bugün okuilannuz- da belirtiJen tarihe resmı ta- rih' aduııvererek kendilerine görebir'alternatıftanh' oluş- rurmaya çabahvorlar. • Tarih bir bilimdir: iiniver- sitelerimizde tarih kürsüleri- miz geliştikçe, bilimsel çalış- malar ilerledikçe, shasal ön- vargılan aşnuş tarihçiler ya- pıtlannı vavimladıkça bu tür saçmalıklar geride kaiacak- tjr. Ancakzamana gereksinme var. Türkçülerin Ergenekon, Kûrtçülerin de Kava söylen- celerinden bir şevlere ulaş- mak istemelerini hoşgörmek; anıa kimi abartmalara ve şo- venyaklasunlara da karşı çık- mak çağdaş insanın görevi ol- malı... Çünkü çağdaş insan"tanh- sel bılıncı" olan kişidir. Eski dönemlerde tarihsel bilinç olanaksızdı; dinsel öğ- retilerin aklı ve bilimi dışla- yan ağuiığı altında yaşayan bir Idşinin geçmişe bakışı, an- cak bilinçsizliğin vnrgulan- masnia belirlenebilirdi. Arük bu dönenı kapannuş, TürkheCumhuriyeti'nde ta- rihe balaşın kılavuzu saptan- nuştır. "Ha>atta en hakikı mürşit" bîlim değil midir!.. Biz bilimden yanayız. CumhuriyeC • Osmanlı tmparatorluğu, 1. Dünya Savaşı'na 11 • Yıllık yüzde 6 faizli olan borcun 2 milyon lirasının Kasım 1914 günü girdi. Harp ilanından bir gün önce 20 Kasım 1914 gününe kadar ödenmesi, İcalan 3 milyon Almanya Büyükelçisi Baron Wangenheim ile Talat liranın da aylık 500 bin liralık taksitlere bağlanması ve Paşa'nın imzaladığı anlaşma, Osmanlı Imparatorluğu'na gerekirse uzun süreli borca dönüştürülmesi de 5 milyon Osmanlı Lirası borç verilmesini öngörüyor. anlaşmada yer alıyor. »«,1., °-^ Imzalanışından 82 yıl sonra ilk kez gün ışığına çıkan gizli anlaşma ve Türkçeleştirilmiş metnın bütünü. • 6. Sayfada Haber Merkezi - Osmanlı îm- paratorluğu'nun I 'ıncı Dünya Savaşı'na gırışı ile ılgılı varsa- yımlara buyük ölçüde açıklık ge- tıren belge ortaya çıkanldı. Bel- ge: II Kasım 1914'tesavaşaka- tılan Osmanlı Imparatorluğu'nun bir gün önce 10 Kasım I914'te Almanya ile 5 milyon Osmanlı Altın Lırası borç almak üzere an- laşma ımzaladığını gösterıyor. Belgenın altında, Almanya hü- kümetı adına Istanbul Buyıikel- çısı Baron VVangenheim'ın, Os- manlı Imparatorluğu adına da Edırne Mılletvekılı, Içışlen Na- zın ve Malıye Nazır Vekılı Talat Paşa'nın ımzalan bulunuyor fmzalanışından 82 yıl sonra ılk kez gün ışığınaçıkardığımız bel- ge, Dr \1enter Şahinler tarafın- dan Almanya Dışışlen Bakanlığı Arşı\f nde bulundu. Dr. Şahinler, bu sırada "Atatürkçülüğün kökeni, Etki- si ve Güncelliği"' konusundakı araştırması ıçın ıncele- meler yapıyordu Atatürk'ün, Bınncı Dünya Savaşı'na gınlmemesı konusundakı uyanlarının yanı sıra savaşa gınldıkten sonra çeşıtlı cephelerdekı başanlan ve gorüşlen de araş- tırmada yeralıyor. Araştırma bir süre sonra Çağdaş Ya- S a v a ş a g i r i ş i n h a z ı r l a y ı c ı l a r ı Tarihi kay nakları, Osmanlı tmparatoriuğu'nun 1. Dünya Savaşı'na, Em er Paşa'nın (ortada) görü- şünü destekleyen Talat (başta) \e Cemal (sonda) paşalann ortak karan ile girildiğinde birleşiyor. yınlan arasında yayımlanacak Dr Şahınler'ın. I 'ıncı Dünya Savaşı öncesı ile ılgılı bulgulan ve çeşıtlı ülke arşivlen ile tanh bılımcılerinın eserlennden kaynakla- ra yollama yaparak hazıriadığı ılgılı bölümden kımı bölümler şöyle "Avrupa'da savaş başladığında Babıâli henüz kesin tavnnı beliriememişti. Osmanlı İmparatorluğu'nun sa- vaşa katılmasında, Istanbul'daki Alman Büyükelçisi VVangenheim ile Alman subay la- rı Lımon \'on Sanders ve Braıs- sart'ın Enver Paşa üzerindeki et- kileryinemliolmuşnı. İngili/anıi- ra)i Lınıpus başkanlığında yapıl- ması öngörülen deniz seferi ziya- retinin ertelenmesine gerek gö- rülmediği gibi. Sadrazam Saıt Halım Paşa, 2 ağustosta, Fransa Büy ükelçisi Bompard'a Osman- lıların tarafsız kalacağını teyit edi- yordu. Sadrazam, Almanlaria iş- birliği kararından sonra bile Bii- yiik Britanya Büyükelçisi Beau- monia 'Alman askerlerının \ar- lığının hıçbır sıyası anlam taşı- madıöını \e konuya ılışkın baş- ka vorum vapılamavacağını" bil- diriyordu. Sait Halim Paşa, L'çlü ftilaf ülkelerine y önelik bir eğilim varmış görüntüsü \erirken. Os- manlı Bahriye \ekili. Fransa'nın daha etkin bir siyaset izlemesini, hatta İ çlii lttifak baskılanna karşılık olarak bazı ödünler vermesini istiyordu..." B Arkası Sa. 6, Sü. 3 'te ANAFARTALAR ZAFERİ'NIN 81. Y1LDÖNÜMÜ KUTLAND1 • 6. Sayfada Kıbrıs'ta sıcak gün• Rum yönetimi ve Başpiskopos Hnsostomos'un desteğıni alan Rum Motosikletliler Federasyonu'nun gerçekleştireceği sınır eylemı nedeniyle adadaki Türk ve Rum kuvvetlen tam teçhızath "teyakkuz"a geçirildi. Türk Banş Kuvvetlen Komutanı Korgeneral Hasan Kundakçı'nın, "Sının geçen faturasını öder" açıklaması üzerine Rumlann, motosikletlileri engellemek ıçın Rum Iiderliğinden etkin önlemler istedikleri bildirildı. • Rum Yönetimi Başkanı Glafkos Klendes, Rum Mılli Muhafız Ordusu Komutanı, Polis Genel Müdürü ve Savunma Bakanı; Rum Motosikletliler Federasyonu Başkanı Georgios Hacıkostas'ı eylemin daha tehlıkeli bir hal almaması için ara bölgeyı ıhlal etmemeleri için uyardı. Hacıkostas buna karşı "Gırne'ye gıtmeye kararlıyız. Bızı ne Atilla ne de Ankara'nm gönderdığı Bozkurtlar önleyemez" dedi. H //. Sayfada • Livanelı ve Teodorakıs'in verdikleri konserin açış konuşmasuıı yapan Kilımlı Belediye Başkanı Mihalis Dıakonikolas 'Türkiye'yı katliam, yayılmacılık ve işgalcilikle' suçladı. Zülfii Livanelı, Kardak kayalıklarına Yunan bayrağı dıktirerek ikı ülkeyı savaşın eşiğine getiren Diakonıkolas'a, "İki ülke barışını ıstemeyen düşmanlar, gen kafalı ve fanatık olanlardır. Türk halkı da banş yolunda benımle aynı görüşleri paylaşmaktadır" dedı • //. Sayfada Erbakan, Islam ülkeleri gezisine başladı• Başbakan Necmettin Erbakan, çoğunluğu işadamı olmak üzere 243 kişilik heyetle gittiği Iran ve Uzakdoğu gezisinde, hükümetin gelişim yönünü Doğu'ya çeviren mesajlar verdi. Başbakan, Türkiye'nin. Uzakdoğu ülkelerinin kalkınma modelini örnek alacağını söyledi. • 6. Sayfada GUNCEL CUNEYT ARCAYIİREK Hedef: İ0P! Milli Gazete'ninyakıştırmasıyla "dirayetli birdevletada- mı", elbette hemen anladınız, Necmettin Bey, "tarihi bir dönüm noktası özellığı taşıdığı" ilan edilen Asya gezisine dün başladı. "Dirayetli ikinci bir devlet adamı", elbette kım olduğu- nu hemen anlayamadınız; söyleyelım, Adalet Bakanı Şev- ket Kazan ise bugün Bağdat'a hareket ederek "tarihi Or- tadoğu gezısını" başlatıyor. Böylece, Necmettin Bey'in düşleri gerçekleşiyor. Tür- kıye, amiyane deyimiyle dört bir koldan, komşu devletle- • Arkası Sa. 6, Sü. 8 'de Necmettin Erbakan'ın gezisine kaülan 243 kişilik hejete CH P temsilci göndermedi. (Fotoğraf: TARl K Tl \ Yeııi zamlar da kapıdaANKARA (Cumhuriyet Burosu) - Kamu arazı ve lojmanlannın satıiması, ışçı dövizlerinin çekil- mesi ve özelleştirme temelıne dayandınlan kay- nak paketinden kısa zamanda gelır elde edeme- yecegini anlayan REFAHYOL hükümeri. çareyı yine KlT ürün fıyatlanna zam yapmakta buldu. Akaryakıt ürün fıyatlanna yüzde 7. Tekel ürün- leri fıyatlanna da yüzde 30'a varan oranda zam yapan hükümetin çay, şeker, demır-çelik ve kâğıt fiyatlannı da yüzde 10-20 oranlannda arttıraca- ğı bildirildı. REFAHYOL hükümeti, KtT ürün fiyatlannı arttınyor Kamu lojman ve arazilerinin satışı ile özelleştırmeden ancak 1997 bahar aylannda ge- lir elde edebıleceğını gören hükümet, I 5 katnl- yon lıraya ulaşması beklenen bütçe açığını yıne zamiarla kapatmaya çalışacak. Memur ve emek- li maaşlanna yapılan ortalama yüzde 50 oranın- dakı artışın ardından, "'Kaşıkla verdiğini kepçey- le alıyor" denmemesı için KlT ürün fiyatlannı 10 gün kadardonduran REFAHYOL. zamlara akar- yakıtla başladı. Hükümet, geçen ay akaryakıt ürün fiyatlarına yüzde 7, elektnk fıyatlanna da yüzde 5 oranlannda yaptığı zammın ardından öncekı gün de Tekel ürün fiyatlannı yüzde 25-30 oran- lannda arttırdı Başbakanlık'tan alman bılgilere göre ay ıçınde şeker ve çay fıyatlanna yüzde 15, demır-çelik fiyatlanna yuzde 10, kâğıt fıyatlan- na da yüzde 20"ye varan oranlarda zam yapılacak Hüİcümetın, her ay düzenlı olarak elektriğe yüz- de 5. akaryakıta da yüzde 7 oranında zam yapma- yı programladığı bıldirildi. Çukurova'dan insan manzaralan • Çukurova'nın bereketlı topraklarma bir yolculuk. Pamuk tarlaları artık eskısı gıbı gözalabıldığıne uzanmıvor. İnsanlarda ıse değışen bir şey yok. Tabıı göç dışında. Göç pek çok kö>ü etkilemiş. Toroslar'ın eteklenndekı köylenn gençlerı, buraları terk etmışler Kımı köyde selam verecek adam bıle kalmamış. B«9M Pazar D0t6^de Bülent Baratalı 'Mafyaya rant sağlanıyor' • "İmar affı; Hazıne alanlannın talanına. yağmasına göz yummak. onların satışma ızin vermektır Yapılmışolan gecekondulann yüzde 70'ınde gerçek sahıpleri oturmuvor. Buralara arazi mafyası yerleşmiş durumda. Böyle bir mafyaya. rantçılara çıkar sağlamak devletın görevi değıldır. Devletın görevi bunlan önlemektir" • 8. Sayfada GUNDEM MUSTAFA BALBAY Yapılacak Ilk Devrim Avrupalı turist, Kudüs'e inince doğru Zeytindağı'na gıt- miş. Dağın eteğinde ilk bulduğu Israıllinın boynuna yumul- muş: "Seni geberteceğim..." "Siz" demiş, "Isa'yı çarmıha gerdıniz..." Adam şaşkın: "/// de kardeşim, o olay iki bin yıl önce oldu..." Bizımki pişkin: - Olsun ben yeni duydum... Uzun süredir, "Görevınin götürdüğü yere git" dıye du- • Arkası Sa. 6, Sü. 1 'de