Katalog

241TEMMUZ 1996 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER KANI.\ RANTINI YtYENLER Hacı, devleti tokatlıyor HALIL NEB1LER -3- Mehmet Ali Altındağ'ın Intîm Inşaat Limited Şirke- ti, Altındağ A.Ş. ve Altın- dağ Inşaaı Taahhüt Ticaret Ithalat Jhracat Limited Şir- keti diye îıç şirketi var. Bu şirketlerle ihalelere girip as- keri ve kamuya ait ihaleleri alıyor. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın I4Temmuz 1995 tarih ve B.O9.0.TKB.0.00.0O.0O sa- yılı raporunda ~Hacı**nın ihaleleriyle ilgili ilginç bul- gular var. Rapora göre Al- tmdağ'ın hangi ihalede ne yaptığı şöyle sıralamyor: - Bismil 20 derslikli il- köğretim okulu inşaatında: Altındağ Inş. Taah. Ith. Ihr. Ltd. Şti'ne toplam 1 milyar 180 milyon 53 bin 485 lira fazla ödenmiş. Bu para mü- teahhitten geri alınmalı. Ha- kedişleri dilzenieyen kont- rol mühendisi M.Nur Ta- rancı ve yapım şube müdü- rü Feridun Güneş ile Ab- durrahnıan Batıban'ın kı- nama cezası ile tecziyeleri gerektiği... Disiplin sonışturması - Diyarbakır Merkez Yeni Lise inşaatında: Yüklenici Altındağ Inş. Tur. Tic. A.Ş.'ye tasfiye tarihine ka- . dar ödenen 7 hakediş rapo- ru ile 1993 birim fiyatı ile toplam 681 milyon 268 bin 186 lira fazla ödemede bu- lunulduğu. bunun müteah- hidinden tahsil edilmesi ge- rektiği. müteahhit Altındağ İnş. Tur. Tic. A.Ş.'nin 2886 sayılı Devlet İhale Kanu- nu'nun 83/c maddesinde sa- yılan eylemlerı nedeniyle Türk Ceza Kanunu hüküm- lerince işlem yapılmak üze- re yetkilı cumhunyet baş- savcılığına suç duyurusun- da bulunulması gerektiği. şirkete Devlet Ihale Kanu- nu'nun 84. maddesine göre Içişleri Bakanlığı tarafından ihalelere katılmaktan yasak- lama karan verilmesi gerek- tigi. fazla ödemeye sebep olan kontrol mühendisi Or- han Alkjş. kontrol şefi olarak görev yapan E.Bekir Erdem hakla- rında Memu- rin Muhake- matı Hakkın- daki Kanun hükümlerine göre soruştur- ma açılma^ı gerektiği, Bc- kir Erdem'in ayhktan kes- me. Abdurrah- man Batıhan ve f.Halil Er- kan"ınkınama cezası ile. VI.Salih Deniz, Turgut Kaya ve Muzaffer Abah'nın kı- • Vali Doğan Hatipoğlu. baskıyla görevden alındı nama cezası ile cezalandı- nlmaları için disiplin soruş- rıırması açılması gerektiği,. - Diyarbakır Merkez Se- rapgüzeli 150 konut inşa- atında: Çatılarda kullanıla- cak oluklu saclann 0.50 mm kalınlıkta olması gerekirken 0.40 mm kullanıldığı... - Diyarbakır Merkez 290 dairelı polis lojmanı inşa- atında: 1995yılıBayındırhk Bakanlığı birim fiyatlanna göre 32 milyar 408 milyon 502 bin 618 lira fazla öde- menin müteahhitten tahsil edilmesi. Olağanüstü Hal Bölge Valiliği'nce ihale edi- len inşaatın müteahhidi Al- tındağ Inş. Tur. Tic. A.Ş.'nin idareyi 32 milyar 408 mil- yon 502 bin 618 lira zarara uğratarak haksız kazanç sağladığı anlaşıldığından, müteahhit hakkında gerekli yasal işlemlerin lçişleri Ba- kanlığı tarafından yerine ge- tirilmesi için adı geçen ba- kanlığa konunun intikalinin sağlanması gerektiği... İhale yasağı - Merkez Mehmet tçkale Ilkokulu'na ek 20 derslik in- şaatında: 245 milyon 151 bin 572 lira fazla ödeme ya- pıldığı. bunun müteahhitten tahsili... - Diyarbakır Merkez Ad- İiye Sarayı inşaatında: 26 Şubat 1992 tarihli sözleş- mevle tntim tnşaat Ticaret Müşavirlik Limited Şirke- ti "ne deviredilen 13 milyar 1OO milyon keşif bedelli ad- liyesarayı inşaatında müfet- tişlığimizce yapılan inceie- me »ırasında. onaylı son ha- kedışolan 23J2.1994 gün ve 28 no"lu hakediş itibany- la toplam olarak 59 milyar 675 milyon 400 bin 615 lira fazla ödeme yapıldığı, mü- teahhit hakkında 2886 sayı- lı Devlet İhale Kanunu'nun 83 c maddesinde sayılan "taahhüdünü yerinegetirir- ken idareye zarar verecek iş- ler yapmak" biçimindekı eylemleri nedeniyle TCK hükümlerine göre işlem ya- pılmak üzere cumhuriyet başsavcılığına suç duyuru- sunda bulunulması gerekti- ği. bu eylemler nedeniyle ihalelere katılmaktan yasak- lama karan verilmesinin uy- gun olacağı... Kimse dokunamıyor - Diyarbakır Merkez Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi inşaatında: ...Müte- ahhide muhtelif tarihlerde toplam 8 milyar 59 milyon 742 bin 161 lira fazla öde- mede bulunulduğu, ancak müteahhitten alınması gere- ken tutann 1995 yılı Bayın- dırlık Bakanlığı birim fiyat- lanna göre hesaplandığında 24 milyar 211 milyon 886 bin 312 lira olduğu, adı ge- çen şirketin lçişleri Bakan- lığı tarafından ihalelere ka- tılmaktan geçici yasaklama kararı verilmesi gerektiği. TCK hükümlerine göre iş- lem yapılmak üzere >etkili cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulması... Hangi işi almışsa devlete kazık atmış. hakkında defa- larca suç duyurusunda bulu- nulmuş. defalarca ihalelere katılma yasağr istenen ve getirilen Altındağ'a ne ol- muş diyebilirsiniz. Hiç... "Hacı"ya kimse dokunamı- yor. Ünal Erkan'ın seçim gezileri sırasında Hacı'nın oğlu Mehmet AkifAltındağ, Erkan"ınotomobilinde. kür- süsünde, otelinde. masasın- da. sofrasında dolaşıyor. Di- yarbakırda herkes Erkan'ın seçım kampanyasını Altın- dağ'ın finanse ettiğini ko- nuşuyor. Hacı ihalelere girip girip kazanıyor. HaeTya her şey mflbah Hacı heryerde. herşeyde kazanıyor. istediğini elde et- mek için her şeyin mübah sayılmasıbiçi- minde formü- le edilen tavn birebir uygu- luyor. Şimdi Diyarbakır Devlet Gü- venlik Mahke- mesi Cumhu- riyet Başsav- cılıSı'nın 5.9.1990 tarih ve Hz 1990-1076 ve Karar 199082 numaralı dava dosyasına bir göz atalım. Dosyaya göre Süleyman oğ- lu. 1964 Van doğumlu Ab- durrahman Balatangöz, Van'daki kö- yündenaynla- rak iş bulabilmek amacıyla Diyarbakır'a gelir. Burada tanıştığı iki kişiyle birlikte kendilerine PKK'li süsü ve- rerek işadamlanndan para toplamaya başlarlar. Abdur- rahman Balatangöz. kendı- sini sigorta şirketinden ele- man olarak gösterip telefon- la Mehmet Ali Altındağ'dan randevu alır. Sonrasını. Abdurrahman Balatangöz'ün, önce Diyar- bakır DGM Savcılığı'nda alınan ifadesinden öğrene- lim: "Mehmet Ali Altındağın işyerineginim. tşjerindeda- ha sonra oğlu olduğunu öğ- rendiğjm bir şahıs vardı, kendisivle yalnız konuşmak istediğimi söyledim. oğlunu odadan çıkardı. Tek başına ikimiz konuştuk. Ben Meh- met Ali Altındağ'a sigorta görevlisi olmav ıp PKK örgü- tünün üst düzev bir yetkilisi oldugumu. örgütün vağ, şe- ker, Mekap a>akkabı gibi lis- tede yazdığımız malzemele- re(htiyacı olduğunu söyleye- rek listevi kendisine uzarnm. Listedc belirtilen malzeme- leri almasını istedim. Bu malzemeleri ben alamam, sana malzemelerin tutarı karşısında para verejim, de- di ve beş niihon TL parayi bana verdi. M.A1İ Altındağ, bana parayı verirken bir lis- te \erdi. Bu listede 4-5 kişi- nin adları yazüı idi. Adlan yazılı şahıslann soyadlan Ensarioğuüan idi. Bu şahıs- lan öklürmemiz karşısında bize her türlii vardımda bu- lunabileceğini sövledi ve ben listevi alarak işyerinden a>- nldım." Yarın: BU adamları temizleyin Sovyetler Biriiği adına katılan baş delege Çiçerin zaman zaman Türk tezini destekiiyordu. (En başta) İtahan delege Gorroni daha önce İstanbuTda bulunmuş değerli bir diplomattı ve Mussolini'ye ha> randı (2. resim). Çiçerin'in yerine gelen Rus delege Vbrouski bir cinajete kurban gitti. (3. resim). Japon delege Hayaski kapitülasyonlann kalkmaması için direnhordu. (iistte) Topla, tüfekle, canla, kanla kazanılan kurtuluş savaşının dıplomasi masasındaki büyük zaferi BağniLsizlığuı adı LozanMERİÇ V EÜDEDEOĞLU 73. yılını kutladığımız Lozan Banş Antlaşması'nı bu >ıl. Cağdaş Yaşamı Des- tekleme Derneği, içerik ba- kımından oldukça değişik biretkinlikk kutluyor. Isviçre'nin Lozan kentin- deki 13. yüzyıldan kalma Uşi (Ouchy) Şatosu"nda ya- pılan ve çoğu kez inanılmaz derecede gerilimli geçen görüşmelerden kimi kesit- ler, Atatürk Kültür Merke- zi'nde canlı oturumlarbiçi- minde sunulacaktır. Bu canlandırma, delege- lerin konuşmalannm sanat- çılarımız tarafından seslen- dirilmeleri yanında. gerek oturumlann yapıldığı salon- lann. binalann gerekse tar- tışan delegelerin resimleri- nin perdeye yansıtılmasıyla gerçekleştiri lecektir. Böylece yüzlerce fotoğ- raf ve belgeyle görsel bo- yutta ortaya İconan o günle- rin tarihi dokusu önünde. Türk başdelegesi İsmet Pa- şa'yı. Erol Keskin; Ingiliz başdelegesi LordCurzon'u. Halil Doğan; Fransa'nın başdelegesi Bompard'ı Can Kolukısa konuşturarak otu- rumlann gerilimini sesle- riyle izleyiciye aktaracak- lardır. Bilindiği gibi Lozan barış görüşmelerinde Türki- ye'nin karşısında Bağlaşık Dev letler (1ti laf Devlet len). yani tngiltere. Fransa, Ital- ya ile yandaşlan (Mürtefik Devletler) Japonya, Ro- manya, Yunanistan, Yugos- lavya (Sırp-Hırvat-Sloven), Bulgaristan yer almış, daha sonra bunlara Belçika ile Is- panya da katılmıştı. Rusya. yalnızca Boğazlar sorunu görüşülürken toplantılarda bulunabilmişti. Amerikalı- lara aelince. onlar Lozan'da ilk andan başlayarak tüm oturumlarda hazır bulun- muşlar, görüş bildirmişler- dir; üstelik kendi delegele- rinin belirttiği gibi: "Res- men taraf olmadan_" "Öy- levse Lozan'da işiniz neydi" diye bir soru akla gelebilir; ama bunun yanıtını ABD delegesi Grew, "Amerika hükümeti, Türklerle savaş halinde olmadığı için. Lo- zan'a banş antlaşması im- zalamaya gelmedik. ama iil- kemizi ilgilendiren pek çok meselede vetkili olarak ko- nuşacağu; ABD'nin ulusal menfaatlannt korumak te- mel amacımızdır" biçimın- de 73yıl önce vermiş bulun- maktadır. Böylece ABD'yideekle- yince, 12 ülke bir yanda, Türkiyebiryanda... Konferansın başkanlığını yapacak olan tngiliz Dışiş- leri Bakanı ve başdelegesi Lord Curzon'a gelince. o dönem dünyasının -deyim yerinde>se- en kurt politi- kacılanndan biridir. Konuş- ma yeteneğinin üstünlüğü- nü, inandıncılığını onayla- mayan yokrur. Doğu tarihi- ni geniş bcyutta incelemiş. bu konuda bilgisi uzmanlık düzeyindedir; Hindistan'da uzun yıllar Kral Naipli- ği'nde bulunmuş ve bu gö- revi sırasında ağır bir roma- tizmaya yakalandığından. bastonla yürüyebilmektedir. Curzon oturumlarda konuş- maya başlayınca. tüm dele- geler neredeyse soluk alma- dan onu dinler; bu da yet- mez, hemen hemen hersöy- lediği onaylanır, özellikle Fransız, Italyan delegelerin- ce... lşte bu koşullarda, böyle bir ortamda Türk başdele- gesi İsmet Paşa, bir denge kurabilecek miydi? Başa baş birgörüşme olanağı ya- İngiliz diplomat ve hevet başkanı Lord Curzon iinJü bastonuyla. Türk delegasyonu başkanı İsmet Paşa ise onun karşısında hiçbir zaman ezilmedi. ratabilecek miydi? Bunu anlamak için. isterseniz konferansın açılış törenine şöyle bir uzanalım. Lozan kent yönetimi 20 Kasım 1922 tarihindeki açı- lış için Mont Benon Gazi- nosu'nu ve toplantı salonu- nu hazırlamıştı. Tören çok kısa tutulacak, hemen gö- rüşmelere başlamak üzere Uşi (Ouchy) Şatosu'na ge- çilecekti. Saptanan progra- ma göre, töreni. Isviçre Konfederasyonu Başkanı Bay Haab bir kcnuşmayla açacak, hemen ardından Lord Curzon. ev sahipliği yapan lsviçre"ye. "konfe- ransadma" kısaca teşekkür edecekti. Ne var ki açılıştan birgün önce bu düzenlemeyi öğre- nen fsmet Paşa, kendisinin de konuşması gerektiğini ve konuşacağını yetkililere bil- dirince. açılış için Lozan'a gelen Fransa Cumhurbaşka- nı Poincare, ismet Paşa'dan bunu yapmamasını rica e- der ve Curzon'un yalnızca teşekkür edeceğini belirtir. Bunun üzerine İsmet Paşa. "Öyleyse ben de teşekkür edeceğim.' < *der. Tören günü delegeler ve çağnlılar Mont Benon Ga- zinosu'nu doldururlar, ko- nuşmalar için konferans sa- lonuna geçilir: Bay Haab, kısa bir söylevle "HoşgeMi- niz!" der, ardından Lord Curzon. teşekkür konuşma- sını yapar, kürsüden ıner; o- nun inmesiyle İsmet Pa- şa'nın kürsüde yer alıp ko- nuşmaya başlaması, göz ka- payıp açma süresinde ger- çekleşir. Herkes biraz şaş- kın da olsa Türk başdelege- sini dınlcr ve böylece tören biter. Yıllar sonra bu tutu- munu fsmet İnönü. "Ansı- zın beni kürsüde görenler. bu davranışımı, diplomasi geleneğini bilmeven asker adam oluşuma bağlavacak- lardır'"der. ama vermek ıs- tediği mesajın Lord Curzon tarafından alındığına da ina- nır. Böylece birbinne eşit i- ki taraf olduğunu. eşitlik içınde görüşmelerin yapıla- cağını vurgulamak. Türk başdelegesinin konferansta attığıilkadımıoluşturu>or- du. Aynca İsmet Paşa'nın bu eşitliği hep kollayacağı. ertesi gün görüşmelerbaşla- \ınca da ortaya çıkacaktı. Konferansın içtüzüğünün hazırlanışının konuşulduğu bu toplantıda ismet Paşa, banş görüşmelerine 'Doğu Işleri Konferansı' adının ve- nlmesınin yanlış olduğunu. doğru adın 'Lozan Konfe- ransı'olması gerektiğini bil- dırerek karşı çıkınca, Lord Curzon bu adı. 'Vakın Doğu İşleri Hakkında Lozan Kon- feransı' olarak düzenler. Bunun ardından görüşme- lerde kullanılacak dilin In- gilizce. Fransızca ve Ital- vanca olması önerisine de İsmet Paşa karşı çıkacak. bu dillere Türkçenin de eklen- mesıni isteyecektir. A> nca oluşturulan üç ko- misyonun başkanları ara- sında Türk olmamasını va- dırgadığını belirterek **Bun- lardan birinin Türk olması gerekmez mi" diye soracak; daha sonra. konferansın ge- nel sekreterinin seçimi sıra- sında. "Bir Türk ada>ın da gösteriimesi neden düşünül- müyor?*" diyerek yönetici- lerı art arda zor durumlara düşürecekti. Türk başdelegesinin bu Lozan Ântlaşması'nın 73. yüdönümü kutlanıyor Haber Merkezi - Misak-ı Milli sınırlan için- de bağımsız Türkıye Cumhuriyeti'nin temelıni oluşturan Lozan Antlaşmasf nın 73. yıldönümü bugün kutlanı>or. 24 Temmuz 1923 lanhinde imzalanan Lozan Antlaşması'nın jıldönümü nedeniyle Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği. Sevr Anlaşma- sı'nı günümüzde dahagerçekçi bulanlann Tür- kiye için tasarladıklannı halka anlatmak ama- cıyla Mondros'tan Sevr'e, Nfudanya'dan Lo- zan'a giden yolu, tanhsel kanıt ve belgeleriyle ortaya koyan birdizi etkinlik hazırladı. Bugiin gerçekleştırilecek etkınliğin ilk bölümünde, Me- riç Velidedeoğlu v e Aybars Akan tarafından ha- zırlanan "Sevr'den Lozan'a" adlı çalışma yer alıyor. Lozan Antlaşması Tutanaklan'ndan, TB- MM Gizli Zabıt Cerideleri'nden. Ingiliz Gizlı Servisi'ne ait yayınlardan, dönemin yerli-ya- bancı gazetelerinden yararlanılarak ortaya ko- nan araştınma. 300'ü aşan görsel belgenin des- teğinde seslendirilecek. Kutlamanm 2. bölü- münde ise gazetemız yazan Prof. Dr. Ahmet TanerKışlah, "Lozan, Ulusaflaşma veGünevdo- ğu Sorunu" konulu bir konuşma yapacak. Etkın- lıklersaat 17.00'de Atatürk Kültür Merkezi'nde (AKM)başlayacak. Atatürkçü Düşünce Demeği de Istanbul mer- kez, Kadıköy. Bakırköy, Kartal şubeleri ile bir- likte bugün saat J 6.00'da AKM önünde bir ba- sın açıklaması yapacak. Dernek, basın açıkla- ması sonrasında, Sevr ile Lozan'ı karşılaştıran 2 haritanınyeraldığıel ilanlarını ve Atatürk ile fsmet İnönü'nün birlikte fotoğraflanndan olu- şan kokartlar dağıtacak. Aynca Türk Hava Ku- rumu da Istanbul üzennde uçarak Lozan'ın öne- mını anlatan el ilanları atacak. Dernek tarafın- dan yapılan açıklamada, tüm yurttaşlar, etkın- liklere katılarak Lozan Anlaşması'na sahip çık- mayaçagnldı. CHP Istanbul II Başkanlığı. yıldönümü nede- niyle bugün saat 11,00'de İsmet İnönü'nün Maç- ka'dakı anıtı önünde tören düzenleyecek. Kadın kurulu üyelerının de katkılarıyla hazırlanan program çerçesesmde saat 13.0Ö'te ise gazete- miz yazan Toktamış Ateş'ın katılacağı 'Lozan' konulu söyleşı, partı ıl merkezi konferans salo- nunda gerçekleştınlecek. CHP tzmır II Başkanı Osman Özgüven, Lo- zan Antlaşması'nın. Atatürk devnmlerininunu- tulmaz aşamalanndan bırisi olduğunu belinerek antlaşmanın dün olduğu kadar bugün de önemi- ni koruduğunu söyledi. Gazeteciler Cemıyetı Başkanı Nazmi Bilgin de "Lozan Anrlaşması \almzca bir ban; anlaş- ması değildir. V\nı zamanda de\ktimi/in kuru- cu belgesi niteliğini taşımaktadjr. Lozan Antlaş- ması'y la hukuku güvence alhna alınmış olan mil- letimizin birlik ve herabeıiiğinL ülkemizin bölün- mez bütünlüğünü hiç kimse ve hiçbir güç boza- maz" dedı. ORUŞI BEDRİ BAYKAM Sayın Tayyip Erdoğan5 Darbe Provokasyonu Yapmaym Yaptığınız son söyleşilerde "Demokrasi, bizim için bir a- maç değil, araçtır" diyerek, da- ha sonra da buna "Şu anda biz iktidar değiliz, hükümetiz, ikti- dar olduğumuzda bize taham- mül etmek zorunda kalacaksı- nız" gibi bir cümle ekleyerek, partinizin ve şahsınızın gerçek niyetini yine açıkça belirtmiş ol- dunuz. Bunlar zaten bizlerin yıllardır ikaz ettiği bilinen gerçek yüzü- nüz. Bu demeçleri vermenizin belki tek sevindirici yanı, bu sa- yede 2. cumhuriyetçi yazar kadrosunun ve Çillercilerin or- talığa yaymaya çalıştığı "RE~ FAHYOL tarihi bir uzlaşma fır- satıdır, böylece Ftefah fobisibi- tecektir" gibi ipe sapa gelmez görüşlerin iflasını kanıtlıyor ol- manız. Ama tabii, ne medya dönek- lerinin ne de merkez sağın çii- rümüş kadrolarının bu sözleri- nizden bir şey anlayarak alar- me olup önünüzü kesmeye ça- lışacaklarını sanmayın. Onlar yine sizin maşanız olmaya de- vam edecekler. Zaten aksini düşünseniz, o sözleri sarf eder miydiniz? Demokrasi, laik rejim ve öz- güriüklerin bir düşmanı olarak kendinizi bu şekilde pervasızca afişe etmenizin açık bir darbe provokasyonundan başka bir şey olmadığını hertıalde biltyor- sunuzdur. Siz sanki tam bir mü- dahale ortamı tarifi yapmakta- sınız. Çünkü partiniz, şu anda mu- halefette olan marjinal bir olu- şum değil, büyükşehir beledi- yelerinde ve hükümette iktidar olan birsiyasi parti. Iktidan elin- de bulunduranların oyunun de- mokratik kurallannı tersyüz et- me niyetlerini açıkça ilan etme- si, aynca başkanınızın da "60 milyon tek partiyi tutacak" laf- lan gayet tehlikeli bir gidişata işaret ediyor. Çünkü RP. şu an- da basireti bağlanmış üç poli- tik lider sayesinde 'hasbelka- der' iktidar sorumluluğunu ta- şımaktadır Dolayısıyla, bu tavır, Türkiye'deki diğer siyasi parti- leri, anayasayı ve onun değiş- mez kurallannı, özgür basını, aydın Türk halkını hiçe sayan ve dünyanın her demokrat ül- kesinde açıkça orduya davet çıkaran çağdışı bir tavırdır. Hal- buki, Türkiye'nin bugünkü ihti- yacı askeri darbe değil, daha fazla demokrasidir. Bu provo- kasyonlan yapmak size ve par- tinize ne kazandırıyor, bilemi- yorum. Ama ülkeye ve özellik- le provokasyon sahiplerine ne- ler kaybettireceğini çok iyi bili- yoruz. Geçmişte demokrasiyi bir amaç değil, bir araç olarak görmüş Menderes gibi, Hitler gibi liderlerin trajik sonlannı ga- yet iyi hatırlıyoruz. "Tarih tekerrürden ibarettir" diye bir cümle vardır. Bunun da hemen arkasından "Hiç ib- retalınsaydı, tekerrür eder miy- di" diye bir soru gelir. Anlaşılan siz bu ibret alınmayışın yeni tescilli temsilcisi oluyorsunuz. Size İsmet İnönü'nün DP ikti- darına yönelttiği "Böyle gider- seniz, sizi ben bile kurtara- mam" ikazını hatırfatmakla ye- tineceğim. Türk insanının sızin yönetiminize kendi deyiminizle 'tahammül etmek' gibi bir mec- buriyetleri ve kaderleri hiçbir gün olmayacaktır. Demokrasinin, yerini, o ka- dar övgüsünü yapma cüretin- de bulunduğunuz şeriat rejimi- ne bırakma özlemleriniz, tabii ki kursağınızda kalacaktır. Size yanıt vermemin nedeni, sizi ciddiye aldığımdan değil, Tür- kiye Cumhuriyeti'ni ciddiye al- dığımdandır. Demokratik siste- mimizde yer alan tüm partileriy- le, çağdaş demokratik kitle ör- gütleri ile, özgür basını ve Kuv- vacı güçleriyle Türk insanı, Ata- türk Cumhuriyeti'ni ve demok- rasiyi yıkmaya kalkışan her siv- ri oluşuma hak ettiği yanıtı ve- rir. Demokrasinin size verdiği nı- metler kadar, kişisel inatlaşma- lar sayesinde oturduğunuz ge- çici iktidar koltuğunun değeri- ni bilin. O makamların saygınlı- ğına zarar vermeyin. Sıfatlar gelip geçicidir. Türkiye Cumhuriyeti üzerin- de yaşayan ve politika yapan herkes, başka düşüncelere. demokrasiye ve özgürlüğe saygılı olmaya, haddini bilme- ye mecburdur. Toplumsal banş, en gereksinim duyduğumuz hedefimizdir. Bunları bilmeniz- de, özellikle sizin açınızdan sa- yılamayacak kadar fayda var- dır. Unutmamanız gereken bir di- ğer husus da, yalnızca CHP'nin varlığının bile tek parti rejimi gi- bi boş ve sorumsuz hayallerini- zi tek başına durduracak bir güç olduğudur. Bu cumhuriye- ti kuran ve demokrasiyi getiren partinin sizi seyredeceğini zan- netmeyin. Türkıye. düşlediğiniz kadar başıboş ve sahipsiz değildir. uyanlannın vardığı sonuç, konferans süresinde göz- lemlenecekti. Çünkü kimi ülke delegelerine zaman za- man oldukça sert bir dille hitap eden Lord Curzon. en şiddetli tartışmalar sırasın- da bile. Türk başdelegesıne. "Ekselanslan, İsmet Paşa" diye seslenmeye büyük bir özen gösterecektir. Lozan banş görüşmeleri, dönemin ünlü çizerleri Der- so ıleKelen'in çizgıleriyle de tarihe geçmiştir. lşte Stambuliski, Derso'nun fır- çasına en çok takılan dele- geydı. Derso'nun, sanatının ona tanıdığı özgürlük için- de, Bulgaristan başdelege- sini çizmekten büyük zevk aldığı. ortaya koyduğu kari- katürlerde apaçık görülür. Kuşkusuz sanatçılann çizmekten pek hoşlandıkla- n bir görünüm de. Lord Curzon ile İsmet Paşa'yı birlikte göstermektir. Bun- lar, konferansın o gerilimli ortamına yumuşaklık geti- ren. bir bakıma İsmet Paşa ile Lord Curzon'un doğal anlarını ortaya koyan sıcak çizgilerdir. Aynca. Der- so'nun İsmet Paşa'ya ait tüm çizgileri, onun sevgi dolu ıç yapısını sergileyen son derece çekici, sevimli karik3türlerdir. Curzon'u kızdırdılar Kuşkusuz ki Lozan'a ge- len deiegeler arasında yaz- gısı en acımasız olanı Rus delegesi Voro\ski'ydi. On- dan söz etmeden önce. Rus- lann baş delegesi Çicerin'in Lozan "daki tutumuna kısaca değinelim. Sovyet Rusya. Lozan da. yalnızca Boğaz- lar ve Marmara sorunu ile ilgili görüşmelere katılabil- miştı. Bu konu tartışılmaya başlamadan önce Türk baş- delegesi: Rusya. Ukrayna ve Gürcistan'ın da görüş- melerde bulunmasını iste- miştir. Bunun üzerine Sovyet Rusya Dışişleri Komiseri Çiçerin. hem ülkesinin hem de Ukrayna ile Gürcistan'ın da başdelegesi olarak top- lantılara katılmıştı. Tartış- malar sırasında yer yer Türk tezini onayiayan. böylece mürtefiklere karşıt duruma düşen konuşmalar yapma- sı, Konferans Başkanı Lord Curzon'u oldukça kızdır- mıştı Başdelege Çiçerin ile birlikte Lozan'a gelen Vo- rovski, daha sonra ikinci dö- nem Lozan Konferansı'nda Çicerin'in yerini aldı. Ne var ki bir kez bile toplantı- lara katılmadan. Lozan'da kaldığı otelin lokantasında. herkesin gözü önünde kur- şunlanarak öldürüldü. Öte yanda Lozan Konfe- ransı'na kimi delegeler eş- lerini de getirmişlerdi. Ingi- liz delegesi Rumbort, Fran- sız delegesi Bompardttal- yan delegesi Garroni, Yu- nan delegesi Venizelos bun- lar arasındaydı. İsmet Paşa ise ancak konferansın ikin- ci döneminde eşi Mevhibe Hanım'ı Lozan'a getirebil- miştı. Mevhibe Hanım. ge- leceğin Türk kadınını Lo- zan'da başan ile temsil ede- cek ve İsmet Paşa'ya da bü- yük destek olacaktı. Evet. Lozan Banş Antlaş- masf nın 73. yılını o günle- rin tarihsel dokusu içinde görerek ve duyarak anmak, bilgilenmek ve bilinçlen- mek için buçün saat 17.00'de Atatürk Kültür Merkezi'nde Gülsen Tun- cer'in sunacağı Çağdaş Ya- şamı Destekleme Derne- gi'nin "Sevr'den-Lozan'a" adlı etkinliğinde buluşalım. Aynca. devletten de bir 'Lozan Müzesi', daha doğ- rusu. 'Sevr ve Lozan Müze- si'oluşturmasını isteyelim.