Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
-29 NİSAN 1996 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMl
Emekli olabilmek için yaklaşık 40 yıl olan bekleme süresi prim gün sayısı artarsa 70 yıla çıkacak
Geçici îşçiye emeklilik hayalTAHSİN AKÇA
Çalışma Bakanı Emin KuFun SSK'de ikı a>
içerısındeyapılacağını açıkladığı "acilservis
müdahalesi" gerçekleştığinde geçici işçiler için
emeklilik tamamen hayal olacak Yıllık çalışma
sürelerinin ortalama 4 aya kadar inmesı
rıedenivle. 5 bın iş günü üzerinden
düşünüldüğünde. emekh olabilmek için
yaklaşık 40 yıl beklemek zorunda olan geçici
işçiler. Uluslararası ÇalışmaÖrgütü tarafından
hükümete sunulan ve emeklilik yaşı ıle prim
ödeme gün sayısının arttınlmasım öneren rapor
nedenıvle daha da zor günler yaşayacak
Kesın olmasa da erkekîerde 9 bın. kadınlarda
ise 7200 güne çıkartılması beklenen emeklilik
için pırım ödeme gün ^ayısı gerçekleşirse
emekli olabilmek ıçın erkek ıs.çılenn 75, kadın
işçılerın ı:>e 60 yıl çalışması gerektığı
belirtılıvor Ağırlıklı olarak Köy Hızmetlerı.
Karayolları ve Devlet Su lşlerı Genel
' Müdürlüğü ıle Orman Bakanlığı. ve Tanm
Bakanlığı'nda çalışan ve sayılan 100 bin
cıvannda olan geçici ışçi için çözümün mutlaka
çalışma süreleri içerisinde aranması gerektıği
"belirtılıvor.
Ağırlıklı olarak K.öy Hızmetlerı. Karavollan ve
De\let Su İşlen ıle Orman \e Tanm
Bakanlığı'nda çalışan ve savıları I00 bın
'civannda olan geçici işçiler ıçın çözümün
mutlaka çalışma süreleri içerısınde aranması
Kamuda Geçici İşçiler
Köy Hizmetleri G.M.
Karayolları G.M.
Orman işletmeleri
Tarım işletmeleri
Devlet Su işleri
43.000
5.000
30.000
3.500
18.000^ ılda 4 a\ çalışan geçici işçileri zor günler beklivor.
gerektiğini kaydeden DİSK Başkanı Rıd\an
Budak. "Ne kamuda ne de özel sektörde zaten
insanları 50 vaşından sonra çalıştırmamava
bakıvorlar. () nedeııle emeklilik sadece geçici
işçiler için değil normal işçiler için de zor. Geçici
işçilerin emeklilik statüleri belki diğer işçiler gibi
belirlenmeyebilir. Va da daha a/ emekli maaşı
alabilirler. l /laşma içerisinde bir çözüm
aranmairdedı.
Emeklilik yasa tasarısında yenı bır
dıizenlemenin şart olduğunu belırten DSP
Mılletvekılı Bekir Vurdagül ise koalısvon
hükümetinin yeni dünya düzeni anlayışı
içerisinde, siyasi ve ekonomik tercihini
kullanarak emeklilik yaşını arttıracağını ve prim
ödeme gün sayısını da bavanlarda 7 bın 200,
erkekîerde 9 bine çıkaracagını ıddıa ettı.
Şimdıki sıstemle bır geçici ışçinin emekli
olabilmesı ıçın yaklaşık 40 yıl beklemesi "
gerektiğini belirten Yurdagül. getırilmesi
gereken sistemle bıı sürenın kadınlarda 60.
erkekîerde 75 yıla çıkacağına dıkkat çektı.
Yurdagül. emekli olabilmek ıçın geçici işçiler
ıçın özel bır borçlanma yasasının gerekli
olduğunu belırttı.
ILO raporu tartışılıyor
Bakan Kııl'un yaptığı açıklamaya göre halen
Türkçe'ye çevrılerek Bakanlar Kurulunun
anlayabıleceğı şekılde basıtleştırılmeve çalışılan
ILO Raporu'na uygun olarak SSK"ye 2 ay
içerısınde vapılacak müdahale. "emeklilik vaşı
\e prim ödeme gün savısının arttınlması,
SSK'nin bazı hiznıet vükünılülüklerinin
değiştirilmesi ve SSK'nin özerkleştirilmesi"nı
kapMVor
1983"te vıllık çalışma süreleri 9 av olan geçici
işçiler. bugüne gelindığınde ortalama 4 ay
çalıştırılırken. Malıye Bakanhğı'ndan alınan
bilgiyegöre 1994'ten önce bütçede I yıllık
sözleşme vapması öngörülen geçici işçılerın
akıt süreleri de. 1995te ve bu vılın bütçesinde 2
ava ındırıldı
DUNYA EKONOMISINE BAKIŞ /ERGİN YILDIZOĞLU LOSDRA
Emeğe ve Toplumsal Adalete Yönelik Bir Saldın
F
ransa'dan sonra şimdi de Alman hükü-
metı, Avrupa Para Birlıği sürecinin ve ka-
mu malıyesı krizinin yükünü emekçilerin
' omuzlarına yıkmaya hazırlanıyor. Geçen haf-
ta Alman hükümeti, sosyal harcamalarda 33
' milyar dolarlık bir kesinti yapmayı amaçla-
yan bır istıkrar paketı açıkladı. IG Metal Sen-
, dikası Genel Başkanı Klaus 2wicker, bu pa-
" keti "emeğe ve toplumsal adalete bır saldı-
rı" olarak niteledı ve hukümet, ışveren tem-
silcilerı ve sendikalardan oluşan Kanzlerrun-
den ısimli uzlaşma plattormuna bir daha ka-
tılmamakla tehdıt etti (Financial Times,
27/04/96). Sosyal Demokrat Partı Başkanı
Oskar Lafontain'e göre paket "aılelere,
emeklılere ve işsızlere yönelik antl-sosyal bir
saldırıydı." (Internatıonal Herald Tribune
27/04/96). işverenlerin tutumu ıse farklı! Al-
man Sanayicilerı Federasyonu Başkanı Hans
Olaf Henkel, Kohl hükümetinin uzlaşma ça-
~balarının zaman kaybına neden olduğunu ve
sendikaların geri dönülemez bir çöküşle kar-
şı karşıya kaldığını düşünüyor(E T. 25/04/96).
,777e Economıst geiişmeleri "Almanya'da sı-
nıfsavaşı" olarak aktardı ve yazısında hükü-
metin "emeğe karşı sermayeden yana tutum
almaya karar verdiğini" yazdı (27/04/96). An-
laşılan, ekonomik kriz nihayet geldi ve Al-
manya'da neredeyse 40 senedır egemen
olan sendika-devlet-iş çevrelerı uzlaşmasının
kapısına dayandı. Kriz kapıya dayanınca da
devlet gerçek yüzünü ortaya çıkardı ve ser-
mayenin çıkarlarını savunmak için emekçile-
re savaş açtı.
Anti-sosyal bir paket
Fransa'dan sonra şimdi de Alman hükümeti, Avrupa Para Birliği sürecinin ve ka-
mu maliyesi krizinin yükünü emekçilerin omuzlarına yıkmaya hazırlanıyor.
Kohl hükümeti tarafından uygulanmaya
konulacak olan "tasarruf paketi" tüm tasar-
rufu ışçı ve emekçı gelirlerınden (kadın, ço-
cuk, emekli ve hasta demeden) yapmaya ha-
zırlanıyor. Emek karşısında bır tasarruf pake-
ti görünümünde olan tedbırler, sermaye için
bir teşvik oluşturuyor. Çünkü paket, serma-
ye kesımınin gelirlerini arttıracak ve işçiler
üzerindeki kontrollerinı güçlendirecek bırse-
ri uygulamayı da beraberınde getirıyor. Bu
yüzden IG Metal Başkanı, haklı olarak "İşçi-
lerin. ailelerinin, hastaların ve emeklılerin ge-
lirleri kanarken, müdürler ve yatınmcılarzen-
gınliklerının üzerıne oturuyorlar" diyerek pa-
kete tepki gösterdi. llımlı ve uzlaşmacı tutu-
muyla bilinen Alman Sendikalar Konfederas-
yonu Başkanı Diete Schilte de "Hükümet,
büyük sermayenin etkisı altına girmiştir" de-
mekten kendıni alamadı.
Kohl hükümetinin uygulamak istediği pa-
ket, hastalık paralarını düşürmeyi, kadınların
emeklilik yaşını arttırmayı, bedensel özürlü-
lere ve işsızlere yapılan harcamalarda kesin-
ti yapmayı amaçlarken. pakette yer alan ya-
sa değışikliklerı, işverenlerin ışçı çıkarmasını
kolaylaştırıyor ve geçici ışçi kontratlarının ya-
sal süresıni arttırıyor. Bunlara karşılık paket,
esas olarak büyük şirketlerin ödediği kurum-
lar vergısini azaltıyor.
Ekonomik kriz
Fransa olaylarının anıları henüz hafızalarda
taze iken Alman hükümetıni böyle sert ve
risklı bır karar almaya zorlayan etkenlerın ba-
şında ekonomik kriz ve Şansölye Kohl'un ar-
tık bırçok gözlemcıye göre bır "saplantıya"
dönüşmüş olan Avrupa Para Birliği'r» ne pa-
hasına olursa olsun gerçekleştırme arzusu
var.
Almanya'da bir ekonomik durgunluk hızla
yaygınlaşıyor. Cuma günü Kohl'un 1996 için
Almanya'da yüzde 0.75 büyüme hızı öngör-
mesıne bakılırsa, bır resesyon tehlikesi de
ufukta belirmeye başlamış durumda. Ocak-
ta bir öncekı aya göre yüzde 2.8 düşen Al-
man sanayı üretiminin yıllık daralma oranı
yüzde 6'ya ulaştı. Şubatta sanayı sektörü sı-
parişleri yüzde 1.2 düştü ve bö ylece yıllık ge-
rıleme yüzde 5.1 'e yükseldi. iş çevrelerı gü-
ven endeksı ise son ikı yılın en düşuk düze-
yine inmiş durumda. Bu sırada ışsızlik artma-
ya devam ederek 4.14 mılyona, yani yüzde
10.4'e ulaştı (Business Week 6/05/96).
Devlet, sermayeden yana
Ekonomik durgunluk kamu maliyesi den-
gelerini, işsizlıği arttırarak ve vergı gelirlerini
azaltarak daha da bozup Almanya'nın bütçe
aç'ğını ve borçlanma gereğını arttıracak. Eko-
nomik durgunluk derınleşmeye başladığın-
da, bir karşıt eğilim olarak dış pazarların da
önemı artar. Bu, Almanya için de geçerli. An-
cak saat başına emek malıyetlerı Almanya'da
belli başlı rakiplerınden oldukça yüksek. Ör-
neğın saatlik emek maliyetı Almanya'da 35
dolar ıken, bu rakam Japonya'da 25. ABD,
Fransa ve Ingiltere 'de 20 doların altında (The
Economıst 27/04/96). Bu da Alman ışveren-
lerıne göre Almanya'nın dünya pazarında re-
kabet şansını azaltıyor. Dolayısıyla ış çevre-
lerı, Almanya'da emek pazarının daha da es-
nekleştirilmesını, böyleceemek maliyetlerının
düşürülmesinı talep edıyorlar. işsızlik başka
turlü azalmaz diyerek bır de tehditte bulunu-
yorlar. Kohl'un tasarruf paketı uygulanmaya
konulursa ışsızlik parasının ve dığer sosyal
harcamaların azalmasıyla işsızlerin üzerinde-
ki basınç daha da artacak; daha düşük üc-
retlere ve daha dışıplınlı koşullarda çalışma-
ya razı olacaklar. Üstelık. bu dolaylı olarak işi
olan işçiler üzerınde de bir baskı yaratacak.
Paketle geçici işçı çalıştıranlara sağlanan ko-
laylıklar da işçilerin üzerınde Demokles'in kı-
lıcı gibı duran geçici ış kontratlarıyla yöneti-
cılerın kontrolünü güçlendirecek.
Dığertaraftan Avrupa Para Birliği'nin, plan-
landığı gibi 1999'da gerçekleşebilmesi için
başta Almanya olmak üzere üye ülkelerin ka-
mu açıklarının, GSMH oranının yüzde 3'ü dü-
zeyine ınmesi gerekiyor. Halbuki şu anda bu
oran Almanya'da yüzde 3'ün üstünde ve
Kohl'a göre tedbır alınmadığı takdırde
1997'de yüzde 4'e yükselecek (Frankfurt
Money Strategist 22/04/96 - Internet nüsha-
sı). Kohl'un paketi, kamu harcamalannı yüz-
de 50 kısarak bu açığı Maasthcht düzeyıne
ındirmeyi amaçlıyor. Tabii bütçe açığının azal-
tılmasının bir başka yolu daha var: Sermaye-
yi ve servetı vergilendirmek. Ancak Alman
hükümetinin buna hiç niyeti yok. Halen uy-
gulanan servet vergisi bu sene kalkıyor ve
Kohl paketi, -vergilen arttırmak bır yana- ku-
rumlar vergısini azaltmayı amaçlıyor. Böyle-
ce emekçı gelirlerinden kısılacak paranın bır
kısmı dolaylı olarak sermaye gelirlerine akta-
rılmış olacak.
Almanya'nın sosyal yapısı ve güçlü sendi-
kal hareketi bunu kaldırır mı? Bir olasılıkla
kaldıramaz. Peki direniş Fransa boyutlarına
ulaşabilir mi? Bu da bır olasılık. Diğer taraf-
tan, Kohl paketinin yaratacağı toplumsal hu-
zursuzluk, eğer akıllarını kullanırlarsa Sosyal
Demokratların güçlenmelerine yardımcı ola-
bilir. Ama burada Sosyal Demokratlar gibi tü-
mü ile şaşkın bir siyasi hareketten bahsetti-
ğimizi unutmayalım.
Diğer taraftan Almanya'da, Fransa olayla-
rına benzer bir direniş gerçekleşir ve Kohl pa-
keti gerı püskürtülürse bu zaten itibardan
düşmekte olan ekonomik liberalizmin gerile-
mesini hızlandırmak bir yana, Avrupa Para
Birliği'nin de tabutuna son çivıyı çakar.
urkıye
öyle klima,
öyle fırsat Heat Pump
ıli
I•
Temsa Türkiye'ye iki yeni Pencere Tipi Mitsubishi Klima sunuyor...
Temsa, üstelik dünya standartlarının üstünde olan bu klimaiarı çok uygun fiyatlarla sunuyor...
lSMayıs'a
kadar
MOOEL
WR 91 CEN
WR 183 PEN W
KAPASİTE (BTU/Vı)
SOĞUTMA
7 740
16000
ISITMA
16 200
P E Ş 1 N
TOPtAM
39 800.000
65.300.000
V
1 SEÇENEK
PE5INAT
13 100 000
21 300 000
3TAKSIT
10000 000
16500 000
TOPIAM
43.100.000
70 800.000
A D E L
2 SEÇENEK
PEŞINAT
uıooooo
22 900 000
5TAKSİT
6 300 000
10 400 000
TOPLAM
45.600 000
74.900.000
İ
3 SEÇENEK
PEŞINAT
15 700 000
25 700 000
8TAKSTT
4500 000
7400 000
TOPIAM
51.700 000
84.900.000
• fıyaliara KDV dohjldır . Bu kampanya, TC Sanayı ve Tıcarel Bakonlığı'nın 2S 05 1994 larıh, 21940 sayılı «nrru Gazelede yaymlonon TRKGM-94/2-3 no'lu leblığıne uygundur
TEMI
İSTANBUL BÖLGESİYETKİLİSATICILAR1MIZ
İSTANBUL/Bahcelevler Erok Tes 2'2 553 36 45 Bakrtöy Crtat So« Ltd ı212l542 8«46Be8«rta»KutesLld '2ı2»288 91 9ı Bostancı AkartuzLM 12151445 16 19
DikJıtas Teüsar, *S >212 259 18 09 Erenküy Ram Tes '216,356 83 01 EUtef JûeOi MJı '2121280 12 37 rfjmr Ltd. (212 263 55 36 Feneryoiu .Avsberg LW
,215, 348 B5 53 .ST Klına 216,345 65 59 FıiKlıkzade Tek-Tes Ltd (212, 533 23 27 Gayrettepe UnsaJ Mım (212, 288 98 7Û
I
3 Hat Kad*6y .AM<n Ltd ı216ı 326 74 71
•CJojrova ısı Ud '216,416 5604,4 Hat .Qıns Ltd ŞC ı216l336 34 88.UWermaKUd-(2'6>326 61 74;3HatKarakSy .lsısanElek_l212ı249 9i 92.Sel Elet ı212ı251 95 45
KıııKoprakBoraLtaı2l6,347 6«56Küç<ikyalıA*sMjtı ı216ı4t;48 25MedıJyekSy^araca MaieUd 212:272 72 12 .(ap-PaiTıc (2121272 34 22 Suadiye rfaya
MJı 12161384 95 95 Okreydanı AraBacıogiu üd,212 220 04 11 Taksim Kalon Sog A.Ş 1212,2491703 Unkapanı Gorsel Tc ı212ı 51909 57 ZeyMnbumu Ikam
Havalanürma 1212) 583 03 11 BURSA Qjra Mumcu Ltd ı224) 252 49 16 ESKİSEHİR Unvak PaZ-1222} 230 70 72 KOCAEÜ/lzmlt Se( Bekt '262 239 28 78 SAKAHYV
Adapazan Bayraktar Ltd 1264i 277 B8 38 TEKİROAĞ Irtan Kırtasıye (282,261 26 34 Cortu UstjndaO BoOnaı I2821651 28 84 ZONGULDAK Natoıa Ltd (372) 251 28 81
TEM(|)Q bır H O ©©BAIMCI Holdıng Kurulusudur
MİTSUBİSHİ
HEAVV INDUSTRIES, LTD.
ANKARA PAZARI
YAKUP KEPENEK
Birikimin İki Boyutu
Dilımızın gıderek yaygınlaşan yabancı sözcüklerın saldırı-
sından kurtulabilen özlü sözcüklerinden bırıdır bırikım. En
yaygın kullanıldığı kültür ve sermaye konusunda kimi geliş-
melerın ırdelenmesı gerekiyor.
Geçen günlerde Moskova'da. Almanya ıle Rusya arasın-
dayeni bir "Truva Savaşı" yaşandı. ikınci Dünya Savaşı so-
nunda Almanya'dan çalınan ünlü Truva altınları Moskova'da
sergilendı. Daha bırkaç yıl öncesine dek nerede olduğu bi-
le bilinmeyen bu olağanüstü büyük kültür hazınesı, Sovyet-
ler Birliği'nin dağılmasından sonra gün ışığına çıkabılmışti.
Geçen yuzyılda bır Alman işadamı tarafından ulkemızden Al-
manya'ya "götürülen" bu paha bıçilmez hazınelerı Alman
hükümeti, her türlü yasal ve sıyasal olanağını kullanarak ge-
ri alma savaşımı venyor. Yunantstan da araya gırmeye uğ-
raşıyor. Türkıye, bu savaşımda taraf olamıyor; kendi kültür
birikimine sahip çıkamıyor.
Oysa Çanakkale'deki Truva, Avrupa kültürünün doğum pı-
narıdır. Hemen tüm Avrupa uluslarının, bızdekı Ergenekon
gıbı, çıkış noktası sayılır. Londra'ya bır zamanlar Yeni Truva
denıldığını tarıhler yazıyor. Destanlara konu olan Truva Sa-
vaşları tek tanrıh donem öncesınde bır tanrılar savaşını da
sımgeler. Tanrıların bır bölümü Truvalıların. bır bölümü de Yu-
nanlıların tarafını tutmuşlar. Çağının en ıleri uygarlığının ka-
nıtı sayılan Moskova'da sergılenen altınlar kadar; Paris, At-
hena, Hera, Helena vb. efsane kışılerı ve bır Yunan kurnaz-
lığı olan tahta atıyla Truva, bu toprakların kültür bırıkiminin
en görkemlılerınden bırıdır.
Türkıye, Çanakkale'de gerçekten seçkın bır kuşağı top-
rağa vermış olmasını, oradaki kültür birikimine sahip çıka-
rak tamamlamalıydı. Bergama ve öbürleri gibı Truva kalıntı-
larına etkın bıçımde sahip çıkılmadı.
Moskova'da Alman-Rus Truva savaşı sürerken. Türkı-
ye'nin Dışişlerı Bakanlığı. insan Hakları Vakfı'nı öbür bakan-
iık ve güvenlık örgütlerine şıkâyet edıyor ve vakfa başvuran
ışkence kurbanlarının ad ve adreslerıni saptamalarını ıstıyor-
du. Kültür emekçileri gazetecıler öldürülüyor. sanatçılar ve
bılım adamları hapsedılıyor ve ünıversite öğrencılerı polıs da-
yağından geçırıhyordu. Yine aynı günlerde Avrupa İnsan
Hakları Dıvanı. Türkıye'yı, insan haklarını çiğnedığı ıçın. sa-
yılan yüzlerı bulan davalardan altısında, toplam 13 milyar TL
ödemeye mahkûm ediyordu.
Bız, yıllardır "kendımızle savaştan" kurtulamıyoruz. Baş-
kaları bızım kulturel bırıkımımızı paylaşım savaşımı veriyor.
• • •
Bambaşka bır birıkım alanına, "sermaye birikimine" ge-
lindiğınde. 1996'da da önemh bir sıçrama beklenmıyor.
Devlet Planlama Teşkılatı, 1996 Genel Ekonomik Hedef-
leri'nde toplam yatırımların sabıt fiyatlarla yüzde 8.4 oranın-
da artacağını ve yatırım/ulusal üretım oranının da geçen yı-
la göre bır puanlık bır artışla yüzde 25.3'e yükseleceğını ön-
görüyor.
Ancak, ılgınç bir nokta var; yatırım artışlarının kaynağı
esas olarak "kamu kesimi" olacak. kamu yatırımları geçen
yıla göre yüzde 16.9 artarken özel yatırımlar da yalnızca yüz-
de 6.5 oranında artacaktır. Böylelikle geçen yıl yüzde 17.9
olan toplam içinde kamu yatırımları payı 1996'da yüzde
19.4'e çıkacak, buna karşılık özel kesimin payı da yüzde
82.1 'den, 80.6'ya düşecektir. Toplam yatırımlar içinde ka-
mu kesıminin payı 1980 sonrasında süreklı azaltılıyordu, ye-
niden artış sürecıne gırmesı 1995'te başladı. 1996 yatırım-
larında kamu payını artırma olgusu, tüm ekonomı polıtıka-
sını "ekonomidedevletiküçültme"anlayışınaoturtan hükü-
met programı ile ters düşüyor.
Geleneksel olarak Türkiye ekonomisınde kamu yatırımla-
rı. özel yatırımları "uyarıcı" bir ışlev görür. Anlşşılır bağsplı-
lık ilişkileri sonucu. kamu yatırımları arttırıldığında genellik-
le özel yatırımlar da artar. Bu nedenle kamu yatırımlarını art-
tırmagereği de, bu ılışkinın ekonomınin kendı nesnel koşul-
ları sonucu, doğrulanmasıdır. denılebilır.
Buna karşın. 1996 yatırımlannın sektörel dağılımı da son
yıllarda olduğu gibi, sermaye bırıkımındekı görüş eksikliği-
nisimgeliyor. Kamuyatırımlannındörtteüçü "ulaştırma", "di-
ğer hızmetler" ve "enerji" sektörlerinde yoğunlaştırıhrken
özel yatırımlarda da "konut", yaklaşık yüzde 43 ile her za-
man olduğu gibi aslan payını alıyor; bunu yüzde 27.3'lük ge-
çen yıla eşit bir pay ile imalat sanayii izleyecektır. Öyle gö-
rülüyor ki sermaye birikimi bu yıl da "dokuma ve giyim"
ağırlıklı nıteliğini sürdürecek. ekonomiyı daha uretken düz-
lemlere taşıyacak yatırım malları üretımınden uzak kalacak-
tır.
Gerçekte. 1996'da da "ekonomikbüyümeden ürken" bir
anlayışla yüzde 4.5 olarak amaçlanan yıllık büyümenın da-
yandığı yatırım programı sayısal olarak yetersız, nıteliksel
açıdan da eşgüdüm içinde işleyecek ve uzun soluklu geliş-
me politikasından uzaktır.
Kısaca, ekonomi bu yılı da sermaye birikimi şaşkınlığı ile
geçirecek gibi görünüyor. Ve ülke yatırımsızlık-işsizlik-üre-
timsizlik zıncırini bir türlü kıramıyor.
• • •
Bırikim "çok boyutlu" bir süreçtir; tüm boyutlarını birlikte
geliştirecek bir toplumsal bilinç gerekiyor. Tüm olumsuzluk-
larına karşın günümüz, gelecek ıçın çok olumlu birikim
tohumlarını taşıyor. Kurban ve 1 Mayıs Işçı Bayramınızı, bu
iyımserlıkle, kutlarım.
ŞİRKETLERDEN HABERLER
NORDSTERN İMTAŞ. Akdenız Tunstık
Tesısler AŞ'ye aıt Kemer Tatıl Köyü"nü
güvenceve aldı.
EGE SİGORTA Genel Müdürü Avşen
Kutluav. Istanbul Onıversıtesı Sosyal
Bılimler Meslek Yüksekokulu bünyesındekı Sıgortacılık
Bölümü öğrencılenne bır konteransla pazarlama
stratejileri konularında bıleı verdı.
AMER1CAN HOME StGÖRTA, Seaport Rotauranfta
düzenlenen vemekle AIG Uluslararası Bölge
sorumlularını ağırladı.
ÇBS HOLDİNĞ bünvesinde faalivet gö^teren ÇBS
Sanavı ve Otomotıv Bo>alan Pazarlama AŞ. Japonya'nın
önde gelen otoomtıv bo\aları ureticisi Nıppon Paınt Co.
Ltd. ile 1 Nısan 19%"da Teknık Lısans Antlasmaü
ımzaladı.
EV'AL Odeon . AEG, Profılo markalanyla ürettiği küçük
ev aletlerı serisıne gelecek aydan ıtibaren Bosch ve
Sıemens için üreteceği buharlı ütülerı de eklevecek.
ARENA BİLGİSAVAR içinde
bılgısavar donaııım ve yazılım
ürünlerinde dünvanın en gelışmiş 60
arena
markasına aıt. teknık bılgıler. konfıgürasvon. fıyat ve
Türkıye'deki satış noktalarının veraldığı ürün ve fiyat
kataloğunun 2. sayısını pıvasayr sundu.
HEVVLETT R\CK.\RD bilgı teknolojisindekı geiişmeleri
ve yeni ürünlerıni lnfo'% ile tanıttı.
CÖNTINENTHİPERMARKET 11 Nısan- I Mayıs
19% tarıhlerı arasında uyguladığı "Kurban Bayramı Özel
Fivat" kampanvası ile beraber 2 milyon lıra ve üzerindeki
her alışven;, ıçın dağıttığı şans kuponu sayesınde 324
müşterısıne televızvon kazandırıvor.
BRUT ACTIF BLÎ E after shave. deodorant ve eau de
toılette çeşıtlerivle baslattığı ürün yelpazesıne tıraş
köpüğü ıle tıraş kremıni de kattı.
LOGO YAZILIM venı ürünü Logo Klasik Serısı'nı
pıvasava sürdü.
AKTİİ
7
FİNANS ılk üç ay sonunda 100 milyar liralık
" faahyet kârı eldeettı
M1TSLBISHI PRENSES. yetkili satıcılar
toplantısında Povvertard fren sıstemı
tcknolojİM ile ılgıii bılgı venldi.
TRANSTÜRK HOLDİNG Makina Tanm EndüstrİM AŞ
ıle Avrupa'nın önde gelen yapı market zıncırlerinden bırı
olan Fransız kökenli Mr. Brıcolage firması ıle ortaklık
kurdu.