Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
-18 NİSAN 1996 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Kaynak sıkıntısına düşen ANAYOL hükümeti, Uluslararası Para Fonu'ndan yeni bir stand-by anlaşması isteyecek
Türldye, yine IMF kapısında
ESRA YENER
• Dış piyasalardan borçlanmakta zorlanan ve kredi
notunu arttırmaya çalışan hükümet, IMF'ye. yeni bir
stand-by kredi anlaşması imzalamak için yine
ozelleştirme. sosyal güvenlik sisteminin
rehabilitasyonu. düzenli KÎT zamları ve tüketimi
lcısıcı para politikalarını içeren istikrar paketi vaatleri sunacak.
kredi anlaşması imzalamak için yine
ozelleştirme. sosyal güvenlik
sisteminin rehabilitasyonu, düzenli
K.İT zamlan ve tüketimi kısıcı para
politikalannı içeren istikrar paketi
\aatleri sunacak.
DYP-CHP hükümetinin 24 Aralık
seçimleri öncesinde istikrar
önlemlerinden verdiği tavizler ve kamu
kaynaklarını seçim yatırımı olarak
dagıtmasıyla bozulan ekonomik
ANKARA - ~*3 milyar dolan aşan dı*.
1.7 katrilyon liraya ulaşan iç borç
yükümlüîüğü nedeniyle ka>nak
darboğazına giren ANAYOL hükümeti
de çareyi Uluslararası Para Fonu'na
( IMF) gitmekte buldu. Dış
piyasalardan borçlanmakta zorlanan \e
kredi notunu arttırmaya çalışan
hükümet. !MF">e. yeni bir stand-by
dengeler üzerine IMF, kasım ayında
stand-by kredi anlaşmasını iptal etti.
lMFnin iptal kararıııın ardından.
uluslararası risk değerlendirme
kuruluşlan da Türkiye'nin "Bartı" ile
"vatırım >apılabilir ülke" düzeyinin
altında olan kredi notunu askıya
aldılar.
Hükümet güven tazeleyecek
Seçimlerin ardından hükümet kurma
çalışmalannın uzama.sı \e
makroekonomik dengelerdeki olıımsuz
gelişmelerle dış kredi bulmakta
zorlanan hükümet. uluslararası
piyasalarda tekrar güven kazanabilmek
için lMF'yle yeniden masaya oturacak.
Devlet Bakanı LftıkSmletnez
başkanlığında üst düzey ekonomi
bürokratlanndan oluşan bir lıeyet. hafta
sonu IMF'vle görüşmek iizere ABD'ye
gidiyor.
Alıııan bılgilere göre. IMF'\e bütçe
yasa tasarısında şekıllenen son
makroekonomik hedefler ile istikrar
önlemlerıni içeren bir paket sunulacak.
Fona. paketın ödünsüz uygulanması
konu>unda "ANAYOL hükümeti
gihencesi" \erileeegini bildiren
yetkililer. IMF'ye yıl sonuna k;ıdar
sürecek yeni bır>tand-hy anlaşmasi
ımzalanması istemınde bulıınulacağını
bildirdiler.
Fona sunulacak yeni istikrar paketinin
temelini de yine. özelleştirilmenin
hızlandırılması. sosyal güvenlik
kuruluşlarının rehabilitasyonu. K.İT
zamlannın düzenli yapılnıası ve
tüketimi kisıcı para politikalannın
uygulanması gibi eski önleınlerin
içerdiği öğrenildi.
ÖzeHeştirmeden 2 milyar dolar
Alınan bılgilere göre IMF'ye. yıl
sonuna kadar özelleştirmeden 2 milyar
dolann üzerinde gelir elde edilmesi.
sosyal güvenlik sisteminin
rehabilitasyonu için haztrlanan yasa
tasarısının en geç ağustos ayında
TBMM'ye sunulması gıbi hedetler ile
yıl sonu makroekonomik tahminlerı de
veıilecek.
Makroekonomik hedeflerde. 19% yılı
ortalama entlasyon oranının yüzde 65
düzeyiııde tutulması. bu yıl yüzde 4 5
oranında büyüme gerçekleştırilmesi
öımöıülüvor.
1 trilyonluk alacaklarım istiyorlar
Zeytinciler de
sokaga dökülüyor
ERDEK (Cumhuriyet) -
Devlet. zeytin üreticilerine
olan l trilyon liraya yakın
borcunu hâlâ ödemedi. Bu
nedenle Gemlik. Yalova.
Mudanya. Bandırma.
Erdek. Mürefte. Orlıangazi
ve Marmara Adası'nda
geçinıini zeytinden
sağlayan yüz binlerce
üretici çok aiıç durumda
kaldı.
Marmarabirlik, I kasım ile
10 kasım arasında zeytinini
teslim eden üreticilere
parasının tamamını ödedi.
10 kasımdan sonra teslim
edenlere de parasının
yarısını verebildı.
Borç 1 trilyon
Şu anda Marmarabirlik"ın
tüm zeytin üreticilenne
borcu 1 trilyon lıra
civannda. Sadece Erdekli
üreticilere ödenmesi
gereken borç mıktarı 150
milyar lıra.
Parasızlıktan kıvranan ve
yüksek faizlerle yeniden
borçlanmak zorunda kalan
üreticiler. zeytin
ağaçlannın bulundugu
tarla ve bahçelerıne gübre
alamıyor. çiftini süremiyor
ve ilaç atamıyor. Bu
nedenle gelecek yıl
zeytinlerin hem kalitesi.
hem de verimi düşük
olacak.
Üreticileri en çok üzen de
alacaklannın ne zaman
ödeneceğı konusunda
hiçbir açıklama
yapılmaması... Üreticilerin
bu konuda hükümete
yaptıklan başv urular da
sonuçsıız kalıyor.
Marmarabirlik yöneticileri
ise para bulamadıklan için
ödeme yapamadıklannı
ileri sürüyorlar.
"Artık bıçak kemiğe
dayandı" diyeıı zeytin
üreticileri. bugün Erdek'te
bir protesto mitingi
yapacaklar. Binlerce
üreticinin katılması
beklenen toplantıdan sonra
da şehir merkezinde bir
vürüyüş yapılacak.
Hükümet gene paralann
ödenmesi için birönlem
almazsa. Erdek mitinginin
ardından protesto
toplantıları ve yürüyüşleri.
çevre ilçe ve beldelere
kadar yayılacak.
Kooperatiflerden
HABITAT şantajı
Ekonomi Ser\i-
s-K.ooperatifçıler.
konut kredilerinin
yükseltilmemesi
halinde temel ba-
rınma ihtiyacına
destek vermeyen
hükümeti. HABI-
TAT 2 zirvesinde
dünya kamuoyuııa
şikâyetedeceklen-
Î $ S « , ™ - OğuzSovdan.
liyetinın 140 kat artmasına
rağmen kredilerdeki artışın
ancak 40 misli gerçekleşebil-
digini kaydeden Türkıye Kent
Kooperatifleri Merkez Bırli-
gi Başkanı OğuzSmdan. ge-
çen hafta kent ve konuttan so-
rumlu Devlet Bakanı Cnal
Erkan ile yaptıklan görüşme-
de. "kendi kaynaklannızlaçö-
zümlevin" yaklaşımıyla kaı-
şılaştıklarını. bu tavnn ülke-
yi "kooperatif mezarlıfı~na
çevireceğini ifadeetti.
Her yıl ocak ayında dev le-
tin kredi rejimınin açıklan-
masına rağmen. bu yıl henüz
belli olmadığını sövleyen Soy-
dan. bu nedenle aenel kurul-
larında ın^aat dö-
nemine ilişkin plan
yapamadıklannı
ilabelirtti. "Yüzde
l50*lere\aranenf-
lasyon ortamında
ortavealt gelirgru-
buna giren \urt-
taşlanmı/ın, kendi
kaşnaklanyla ko-
nut problemini
çözmelerine ola-
nakyoktur" diş en
Soydan. 1984'te 3 milyon 900
bin lira olan 100 metrekare-
lik konut maliyeti içerisinde
kredinın payı yüzde 83.3 ıken
1990'da yüzde 24.2ye. 1996
yılına gelindiğinde ise yüzde
15.2"ye indiğini \urguladi.
Soydan. "Eger hükümet bu
politikasından dönmez, konut
alanında açık bir göriiş dile
getirmezse kendilerini HABI-
TAT 2'de insanlık adına bü> ük
birsuç işlemekle mahkûm ede-
ceğiz \e bunu tüm dünya ka-
muoyuna ilan edeceğiz. Ko-
nut kredilerinde artış \ apma-
mak. mihonlarca insanı. gece-
kondulaşmaya yöneltmek
demektir" diye konuştu.
Özdemir Sabancı
vergi rekortmeni
ADANA(Cumhu-
riyet) -Adana ili ge-
lir vergisi rekortmen-
liğini bir süre önce
ugradığı silahlı saldı-
n sonucu yaşamını
yitiren işadamı Öz-
demir Sabancı elde
etti.
Rekortmenlerlis-
tesinde ük dört s\ra-
yı Sabancı ailesinin
bireyleri paylaştı.
Adana Defterdan Süleyman
Tayaıudün düzenlediği basın
loplantısında. 1995 mali yılı
.gelir vergisi rekortmenlerini
açıkladı. En fazla gelir ver-
gisi ödeyen mükellefler sıra-
famasında birinciliği 29 mil-
yar 382 milyonlirayla Özde-
mir Sabancı aldı. lkinciliğı 26
milyar 181 milyon lirayla Ha-
"a Sabancı, üçüncülüğü 19mıl-
OzdenıirSabancı
ölümünden son-
ra da rekortmen.
yar 937 milyon li-
ray la H. Mehmet Sa-
bancı, dördüncülü-
ğü 1 1 milyar 782
milyon lirayla Yal-
çın Sabancı elde et-
ti. Sabancılar'ı 9 mil-
yar 691 milyon li-
rayla Aziz Köseoglu
izledi. Geçen yılki
Hstede Özdemir Sa-
bancı'nın dördüncü.
Hacı Sabancı'nın
51.. Yalçın Sabancı'nın 5. sı-
rada yer aldığını anımsatan
defterdar Süleyman Toyan.
H. Mehmet Sabancı'nın ise
geçen yıl 100 kışilik listenin
dışında kaldığını bildirdi.
Toyan. ilk 5 sıradaki mükel-
leflerin tümünün gelir grup-
lannın menkul sermaye iradı.
ücret ve gayrimenkul senna-
ye iradı olduğunu belirtti.
ÇIFTÇI DOSTU /SADULLAHUSIMI
Tekel'in satışına tepkiler...
T
ekel özelleştirilecek devlet ku-
ruluşlarının listesinde yoktu.
En yetkililere bile sorulduğu
zaman Tekel'in özelleştirilme-
sinin söz konusu olmadığını söylüyor-
lardı. Hatta daha da ileri gidip "Tekel'in
satılması Türk tütününün sonu olur!"6\-
yenler vardı. Böyte bir şeyin olacağına
kimse inanmak istemiyordu.
Ancak 12 Eylül 1980 yılından sonra
devletin ve milletin mallarının nasıl yağ-
ma edildiğini görenler, bir gün sıranın Te-
kel'e de gelecegini biliyorlardı. Zira şim-
diye kadar satılan devlet kuruluşlannın
içinde en "yağlı kaymak", Türk tütün ve
sigara piyasasını kontrol eden Tekel'di.
Tütün alım satımı; itfıalatı, ihracatı. Si-
gara sanayii; ithalatı, ihracatı. Birkaç
yüz trilyonluk pazar. Çeşit çeşit. Be-
ğen, beğen al!.. Üstelik kanşan yok,
görüşen yok.
Böylesine yağlı bir kapıyı kaçırma-
yacak kadar açıkgöz olanlarımızın sa-
yısı da pek az sayılmazdı. Bu bol ka-
zanç için yabancı firmalara öncülük ya-
pabiliıierdi. Asıl büyük payı yabancılar
alsalar da kendilerine düşen paracıklar
onlara yeter de artardı!
Yabancı fırmalann gözü zaten 60 yıl-
dan beri Türkiye pazarındaydı. 50 yıl
kendilerine yandaş bulamadılar. So-
nunda Turgut Özal imdatlanna yetişti
ve bu bol kazançlı pazartarın kapılannı
ardına kadar açtı.
Turgut Özal, mürıtlerinin de sürekli
tekrarladığı gibi akıllı biradamdı. Hesap
Tekel'in satışı tütün üreticisini korumasız bırakacak.
adamıydi. Hepsini birden "alın buyurun" dese
belkı Türkiye'de kıyamet kopabilirdi Bu ne-
denle her şeyi sıraya koydu. Sağlığında sigara
ithalatını ve yabancı sigara sanayiinin kurulu-
şunu gerçekleştirdi. Eğer ömrü yetseydi sıra
Tekel'e de gelecekti. Ama kısmet olmadı. An-
cak arkasından gelenler onu aratmadılar. Böy-
lece sıra Tekel'e de geldi.
Tekel mırtlaka yok olmalıydı
Zira Tekel, zincirin son halkasıydı. Yabancı ser-
maye Türkiye'nin her yanına "ahtapot" gibi yer-
leşmişti, ama daha fazla kazanmasına Tekel
engel oluyordu. Başında bulunan yöneticiler
yabancı firmalarla gerek tütün gerekse sigara
piyasasında rekabet ediyortardı. Tekel'in birge-
lenegi vardı. Içindeki kadrolar geleceklerini teh-
likeye atmak pahasına da olsa Türk halkının ve
tütün üreticisinin haklannı korumaktan vazge-
çemiyordu. Eski Tekelciler de bu kavgada Türk
üreticisinin yanında yer alıyordu.
Böylesine bir direnişe yabancı tütün ve siga-
ra firmaları ve onlann yandaşlan razı olamaz-
lardı. Nitekim, satış sırası hiç beklenmedik bir
anda Tekel'e de geîiverdi. Bir gelinlik kız gibi al-
layıp pullayıp satışa çıkanverdiler!..
Devlet Bakanı Eyüp Aşık da Tekel'in satışı-
na büyük bir hevesle sahip çıktı. "6 ay içinde
özelleştireceğiz" diyor. Sayın Bakan vade bile
koymuş. Ancak Eyüp Aşık bir şeyi iyi bılmeli-
dir. Dünyarnn hiçbir ülkesinde böyle ozelleştir-
me yapılmaz. Ozelleştirme çok ciddı bir kornj-
dur, ülkeye ve ülke insanlarına bir yarar sağla-
yacaksa gündeme getirilir. Üstelik Tekel gıbi
çok önemli bir kuruluş için 6 ay sûre kamuoyun-
da yapılacak tartışmaya bile yetmez.
Ancak Eyüp Aşık'ın niyeti "yangından mal
kaçınr" gibi engelleri aşmak ise bir gün gelir ken-
dısınden de yardımcı olanlardan bunların he-
sabı sorulur. Hatta hükümetinden de hesap so-
ranlarçıkar!..
Eyüp Aşık, "6 ay içinde Tekel'i satamazsak,
bir daha satamayız" diyor. Bu görüşüne katıl-
mamak mümkün değil. Çünkü 6 ay içinde Te-
kel'in özelleştirilmesinin, Turk ekonomisinden
ve tütün üreticilerinden neleri alıp götüreceği tar-
tışmaya açılacak. Gerçeklerı gören halkımız da
satışa karşı çıkacak. Eylemler. toplantılar, pro-
testolar ve yürüyüşler başlayacak ve sonunda
da Tekel'in satışı yapılamayacak!..
Satışa tepkiler yoğunlaşıyor
Eyüp Aşık'ın hesabı gerçekten bu tur kuşku-
lardan kaynaklanıyorsa haklı. Şımdıye kadar
halkımız özelleştirilmeleri engelleyemedı. Kurt
kuzuyu yedi. Ancak Tekel konusunda aynı şey-
leri söylemek yanlış olur. Zira daha şimdiden sa-
tış kararına büyük tepki oluştu. Yüz binlerce tu-
tün üreticisi heyecanlı bir bekleyiş içinde. Ba-
rut fıçısı gibi. Her an patlamaya hazır. Bu defa-
ki gelişmeler gösteriyor ki miiyonlarca
kuzu kendisini kurda yedirmeyecek!..
Yabancı firmalann Türkiye'de kurduğu
egemenliği kırmak ve Tekel'in haraç-me-
zat satışına engel olmak ıçın oluşan kü-
çük hareketler örgütlenmeye başladı.
Hepsi kıpır kıpır. Geçenlerde izmır'de 10
demokratik dernek ve oda tarafından ku-
rulan "Tütün Platformu" Türk tütününü
ve üreticilerını korumakta kararlı.
Geçenlerde Orhan Özel'in başkanlığın-
da toplanan Tütün Platformu halkımıza
"sömürü düzeni"n\ anlatmak için ülke
çapında paneller. eylemler ve mitingler ya-
pılmasını kararlaştırmıştı. Tekel'in satışa
çıkanlacağı haberi platforma bağlı kuru-
luşlan yeniden hareketlendirdi. Toplantı ve
miting yapılacak yerler tespit edıldi. Bu
hareketi 40 bin üyesi Tekel'de çalışan Tek
Gıda-iş Sendikası da destekliyor. Tek Gı-
da-lş Sendikası Genel Başkanı Orhan
Balta, "Özelleştirmeyi engellemek için
elimızden ne geliyorsa yapacağız" diyor.
'Ülke çıkarlannı koruyacağız
1
"
Bu arada Tek Gıda-iş Sendikası çok sert
bir bildiri yayımladı. "Sendıkamızın yet-
kili bulundugu Tekel Genel Müdürlü-
ğü 'nün özelleştirileceğt konusunda orta-
ya çıkan son gelişmeler camiamızda bü-
yük bir tepkiye yol açmıştır" diye başla-
yan bildiri şöyle:
"Türiciye'nin 3. büyük sanayi kuruluşu
olan Tekel'in ülkenin ekonomik ve sos-
yal yapısı içindeki yeri, önemi ve agırlığı-
nı göz ardı ederek, yalnızca kapkaççı zih-
niyetı ile elden çıkanlmast asla kabul edebile-
ceğimız bir şey değildir. Uluslararası sigara te-
kellerinın baskısıyla hazırlandığından, işçisı ve
tüketicisinin dışında yalnızca belli kesimlerın
çıkarına hizmet ettiğinden kuşku duyulmayan
bu girişimın karşısmda her türlü meşru müca-
dele yoluna başvurulacağı tabıidir.
Sendikamız, konu ile ilgili araştırma ve veri
oluşturma konusundaki çalışmalannı tüm titiz-
lıgı ve hassasiyeti ile sürdürmektedir. Bunun ya-
nı sıra Tekel'in bir oldu-bitti karşısında bırakıl-
masını önlemek amacı ile atılacak her adımın
da yakından takipçisıyiz.
Onemli olan ulusal sigara ve içki sanayimı-
zin uluslararası tekeller karşısında yok olup git-
mesıne, pazanmızın. işçimizin, tüketicimizin,
ekicimizin yabancı firmalann insafına terk edil-
mesine engel olmaktır. Bu konudaki karartıltğı-
mız tartışma konusu bile edilemez. Genel yö-
netim kurulu olarak Tekel'in özelleştirilmesine
duyarsız kalamayız, kalmamız mümkün değil-
dir. Ülke çıkarları ve geleceğı açısından her tür-
lü gırişimiyapıyoruz. Yapmaya da devam ede-
ceğiz. Tüm üyelerimizi bu ulusal davanm kay-
bedılmemesi için hazırlıkh olmaya, birlik ve da-
yanışma içinde hareket etmeye çağırıyoruz..."
Tütün Platfonmu'nun ilk düzenlediği panel, dün
Akhısar'da yapıldı. Üreticiler ve halk büyük ilgı
gösterdi. Ikinci panel yarın Eşme'de. üçüncüsü
ise 9 mayısta Mugla'da yapılacak. •
IŞÇININEVRENINDEN
ŞÜKRAN SONER
Şanlıurfa'da Adalet
Urfa'da pazar yerınde, "Dünyaya ibret olsun" diye
herkesın gözü önünde boğazı kesilerek öldürülen 17
yaşındaki Sevda ile ilgili yargılama. akıl almaz bir hız-
la sonuçlandırıldı.
Biz hep yargının geç işlemesinden, geç işleyen yar-
gının adaleti zedelediğinden yakınırdık. Bu kez tam
tersi oldu.
Henüz üst yargı yolu açık ve kesinleşmemiş bir yar-
gı kararı söz konusu olduğundan Şanlıurfa Mahkeme-
si'nin kararı üzerinde söz söyleyemıyoruz. Ancak ola-
yın boyutlarına bakınca. azmettirenlerin yargılanmadı-
ğı bu olayda adaletin gerçekleştiğinden de söz ede-
miyoruz.
Savcılığın esas hakkındaki mütalaasında, 14 yaşın-
daki sanığın suça azmettirildiğine ilışkin yeterli kanıt el-
de edilemediğinden söz edıliyor. "Olayı asıl azmetti-
renlerin. genellikle tüm Şanlıurfa kamuoyu olduğu-
nun" altı çizilıyor. Sanığın korunması gerektiği gözeti-
lerek yargılamanın gızli yapıldığı belirtilıyor.
Savcılığın aynı esas hakkındaki mütalaasında, öze!-
likle hukukçular için ılgınç gelebilecek başka saptama-
lar da var:
iddia makamı, Sevda'nın babası Hadim Gök'ten
"müşteki" olarak söz ediyor. Daha öncekı olaylar ne-
denı ile müşteki ve yakınlarının toplanarak bu konuyu
konuştuklannı, aıle yakınlannın olayı muştekıye sorduk-
lannı, müştekinın elınden hiçbir şey gelmediğını söy-
lediğıni aktarıyor. Aynı şekılde 14 yaşındaki katilin bu-
yük bir kamuoyu baskısı altında kaldığının, yörenin örf
ve âdetleri gereğı. kendilerine yapılan sataşmalara kar-
şı bir şey yapamaz konumda olduklarının altını çiziyor.
Nedense büyük olasılıkla Sevda'nın idam fermanı-
nın çıktığı aile meclisınin toplantısı; butün sorgu ve ifa-
de tutanaklarında geçtiğı halde, esas hakkındaki mü-
talaada tarihı. yeri ve saati bile vurgulanmadan geçiş-
tiriliyor.
Ömeğin tanıklardan Celal Tamer, mahkemede bu
aile toplantısına ilişkin sorgu ifadesını reddederken sa-
dece Sevda'nın nereye kaybolduğunu oğrenmek uze-
re bir araya geldiklerinı söylüyor.
Mahkeme tutanağında yer aldığına göre, sanık. sa-
at 15.00 sıralarında kendısine telefon açarak Sevda'yı
yakaladığını ve öldüreceğinı haber verıyor. Kendısi bu-
nu yapmaması uyansında bulunuyor. Murat Tamer ile
birlikte olay yerine vardıklarında ise cınayetin ışlenmiş
olduğunu anlatıyor.
Abdülkadir Gök ise bu toplantıya ilişkin sorgu ifa-
desini mahkemede reddederken "Kızın kaybolduğu
sırada, maktulenın babasına sahip çık diye söylemiş-
tik. Sanığın müsnet suçu işlemesi hususunda herhan-
gı bir kimsenın veya benım telkınimız yoktur" diyor.
Böylesine ağır bir cınayetin yargılamasına ilişkin mah-
keme tutanaklarında. Sevda'nın daha önce öldurulme
korkusu ile polise sığınması. yetıştirme yurduna yer-
leştirılmesi. aılenin kaçışlan ile ilgili açtığı davalar, Sev-
da'nın ailesine verilmesıne ilişkin bilgılere; ölüme gıden
bir yoldakı çok önemli gelişmelere. kesın olmayan sap-
tamalarla yer verilmiş olması. bana daha da çarpıcı gö-
züküyor.
Sevda'yı ölüme getiren olayların gelişmesine ilişkin
ayrıntılan çok daha fazla merak edıyorum. Elimde sa-
dece mahkeme tutanakları olduğu ıçın. aile meclisine
katılmış tanıkların. sorguda söyleyıp sonradan reddet-
tiklerinin neler olduğunu bılemıyorum.
"Olaydan 2-3 gün önce evden kaçtı", "Olaydan 3-
4 gün once toplandık" yolundakı: ağır ceza yargılama-
sında yeri olmaması gereken. kesin olmayan mahke-
me tutanakları gerçeği yansıtıyor ise?.. "Aile meclisiön-
ce toplandı, Sevda, kendısi ile ılgılı ölüm fermanın öğ]
rendi de mı kaçtı?" şuphesını kafamdan atamıyorum,
14 yaşındaki azmettırilen katil çocuk. Sevda'yı her-
kesin seyrettiğı bir pazar yerınde boğazından keser-
ken Sevda'yı kollarından tutmuş olaniarın nasıl buhar
edildiklerıni, hıç ama hıç anlayamıyorum.
Yargı tutanaklarında "müşteki" (yakınan) olarak ta-
nımlanan babanın, olaydaki rolune ilişkin bilgiyı tuta-
naklarda bulamıyorum.
14 yaşında olduğu için. ceza yasalarına göre Sev-
da'nın yaşına geldiğinde. ilkel törelere göre saygm bir
kişi olarak cezaevinden çıkacak; vahşı bir cınayetin
katili yapılmış çocuğun tek başına yargılanmış olma-
sına akıl erdiremiyorum.
Esas hakkındaki mütalaada yer alan "olayın Şanlıur-
fa'nınsosyo-ekonomikyapısındankaynaklandığı, ola-
yı asıl azmettırlenlerin, genellikle tüm Şanlıurfa kamo-
yu" olduğu vurgulamasına sığınıyorum.
Ister istemez "İddia makamının bu saptaması. ken-
disini de, kararı veren yargı makamını da mı kapsıyor"
sorusu kafama takılıyor.
Ceza yasalanndaki boşluktan yararianarak 14 yaşın-
daki bir çocuğu, vahşi bir cınayetin katili yapan azmet-
tirenler. bu kadar sabit olay, kimlik varken bile ceza gör-
mezlerse?.. Yargılanma kapsamına bile almmazlarsa...
Elbette şeriatın, ilkel törelerin esiri aile, savcılığın de-
diğı gibi tüm Şanlıurfa kamuoyu: önce Şanlıurfa'dakı
yargı düzenimiz, siyasilerimiz, tüm sivil toplum orgut-
lenmelerımiz, hepimiz. çocuklarımıza işlettığimız bu
türden vahşi cinayetlerin azmettirenleri oluruz.
Tek seçenek: SCORPIO...
Standart özellikleriyle rakip tanımaz.
ABS fren, hem sürücü, hem yolcu tarafında hava
yastığı, hidrolik direksiyon, seyahat bilgisayarı, klima...
Rakiplerinde isteğe bağlı olan tüm özellikler,
Scorpio'da standart. Üstelik dilerseniz, bu eşsiz
otomobile Türkiye'nin en hesaplı tüketid kredisi ile
sahip olabilirsiniz: Koçfinans Tüketid Kredisi'yle.
46.92'5 DM. Bu fıyat, <OVdahılperakende satış fıyabdır. Ford'da
hep daha fazlasmı
bulacaksmız.
Ford Yetkili Satıcıl»nn» uln"bil«eğiniı telefon numaraları: Aötna • Akar Oto (322, 435 08 91 • Toroto ı322ı 457 81 14 Afyon • Genhan (272) 212 00 40 Ankâra • Beyoto (312) 353 29 53 • Erdoganlar (312) 317 07 27 • Hid»y (312) 384 02 93 • L«t Oto (312) 436 54 78
• Otokcrç 3 ' i 287 35 50 Antmlyt ' Bilaller (242) 321 73 51 • Otomotör (242) 340 20 78 Aydm • Dikmenler (256) 313 15 60 Mlkesir ' Akoto (266) 221 11 25 • Muslubaşlar (266) 718 70 80 Burta • Sdnmukof (224) 261 03 27 Çorlu • Erkan Oto (282) 6S2 62 4S
Dtnizll ' Kaan Otomotrv (258) 268 24 98 Diymrbskır • Gûrûz Oto 1412ı 235 41 69 Bnurum • Hamle 1442ı 231 28 91 Eskifehir ' Porsuk 222
1
227 74 37 Gtzitntep ' Doğanlar 342) 323 23 13 Hstmy • Ovall (326) 215 65 64 !<;*! • Ergin Oto 324) 327 26 56 tsttnbul
' «.dım Otomotiv (216) 391 07 00 • Atako; (.216) 302 36 32 • Ba$pınarlar (2121 280 26 72 • Boıkurt 1212ı 509 96 00 • 570 22 78 • Do$an Oto (216> 326 29 55 • Gttrbaşlar !216ı 413 72 00 • Kelejler (212, 612 74 0' . MotSr Tıcaret (212ı 275 72 80 • Standart Beld* (212) 232 15 00
• Şahsuvaroğlu (216) 441 42 78 • T*m Oto (216) 335 11 66 Izmir • Egc oto 232) 484 20 75 • özkıran 732, 368 35 49 Kayseri ' Köseoglu v« Metinar 352 32C 90 19 Koc—li • Es Oto 262 331 33 34 Kony • Otokoç (332) 237 39 95 Malatya • Kılıçaslan !422) 321 'G 52
Mud/J • Helvacıoglu (252) 214 32 32 Saktryt • Akgûn ı264ı 275 55 50 Samun • Kuzey Motorlarl 362 431 10 53 Trabıon • Tunalar '4621 248 12 00 ZongultUk • Alim '372) 323 07 45 KKTC I Ltfkof* • BomUŞ (392) 223 58 70