Katalog

SAYFA CUMHURİYET 18 NİSAN 1996 PERŞEMBE 12 DIZIYAZI 'Kardı Pazar'da Mahir Çayan M ahir Çavan, "Kanlı Pazar" adı verılen Istanbul dakı olavlarda polıs tarafından yakalanır ve son anda onlann ellerınden kurtulur 16 Subat 1969 Pazar gunu. 28 de\ nmcı orgutun destekledığı yuruyuşe 30bın kışı katılır Istanbul da bulunan ABD 6 Fılosu'nu protesto amacıyla yapıhın bu buyuk gosten gerıcıler tarafından basılır "Allah-u Ekber" seslerıyle tekbır getıren Islamcı bır grup ellennde bıçaklarla baldmya geçer Polısın de hımayesınden vararlanan gencıler. ıkı kışı>ı bıçaklayarak oldurıırler Gazeteu OsmanSaffet \rolat busaldınlar sırasında vaşadığı bır ola> ı şoyle anlatır "İlç yuz kişi kadar Taksim Meydanı'na girdiğimiz sıra polis. Gumuşsıi) u'nda arkadan gelen otuz bin kişinin onunu kapatmış. Bi/ bunun farkjna \armadan Taksim Meydam'nın ortasına doğnı \uruduk. \le\danda daha onceden toplanmış olan gerıciler, bi/e aniden saldırdı. Kendimi/i koruma\a çalıştık, ama sa\ ıca çok kalabalık \e silahlı oldukları ıçin Kazancı \okuşu'ndan dolaşarak \eniden Gumuşsuyu'na çıkmak istedik. Ben, Park Otcli'nin hemen \anındaki kuçuk parkın oraya geldiğim sırada Mahir'in iki kolundan iki polis tutmuş göturuyordu. Bunu gorunce, yerden iki taş, aldım. Birini bir polise, birini diğer polise attım. Polislcr. Mahir'in kollarından çıkınca, bi/ oradan tekrar kaçışa başladıkJ" Gencılerın saldirılan sonunda vuzlerte kişı yaralanır Duran Erdoğan ve TÎP uvesı Turgut \ytaç oldunılur SBFde TİPliler tasfiye ediliyor Mahir'in SBFde etkınlığı \enıden hızla artmaktaydı Bu sirada FKF Genel Başkanı Yusuf kupeli onemlı bır adım atar \e SBF Fıkır Kulubu yonetımını gorevden alır Fıkır Kulubu yonetımınden TlP'lıler uzaklaştırılarak yerıne once AlpOrçun, OralÇalışlar ve Huseyin Ce%ahir gıbı MDD'cılerden oluşan "Girişimci Kurul"* atanır Daha sonra yapılan seçımlerde ıse Oral Çalıslar başkanlığa seçılır \onetım kurulu ıse Husevın Cevahır Okta> Etiman. Murtaza Bor \e İlke Ağca'dan oluşur 20 Mart 1969 tarıhınde. SBF'de oğretını uyeleıının de katıldığı bır torum yapılır Forumda. "avukatlık kanun tasansı~nda SBF mezunlarının. avukatlık yapma hakkının kaldınlması >erılır SBF oğrencılerını temsılen bır grup oğrencı lçışlerı Bakaııı ıle gonışme talebınde bulunur İçışlerı Bakanı FarukSukan ıçlerınde SBF Oğrenci Derneğı Başkanı Murat Koğacıoğlu ıle bırlıkte Muharrem Kıtıç. Oral Çalışlar Mahir Çayan Tuncay Artun ve yırmı kadar oğrencıy ı makamında kabul eder Sukan oğrencılerın so>ledıklerıııı dınledıkten sonra gulerek masanın uzennde bulunan, Ant Yavınları tarafından yayımlanmış olan Alberto Ba>o nun "Gerilla Nedir?" ısımlı kıtabını elıne alır ve "Bakın Turkiye'de ne tur kitaptar yayınılanıvor.' Oysa gençlik nelerle uğraşı\or"* dedıkten sonra oğrencılere seveten bır tavırla yaklaşarak "Arkadaşlan okullanna arabayla bırakın" dıye emır verır Oğrencıter buonenye karşı çıkarak "Hayır, bi/ polis arabasına binip gitnıeyiz. Kendimiz gideriz" derler Ama oğrencıler sorıunda. l Şube'ntn otolanna bındınlerek okula goturulur FKF ıçensınde TİP vanlılarının ıstıfası ve tastıye edılmelen yenı bır aynlığın da ışaretı olur Bu kez Doğu Perinçek ıle Yusuf Kupeli ve Mahir Çavan arasında uyumsuzluklar ve çatışmalar ortavaçıkar Uyumsuzluk sadece Doğu Pennçek ıle Kupelı-Çayan grupları arasında değıl DOB grubu ıle Kupelı-Çayan grubu arasındadır da Bu donemde Kupeli FKF Genel Başkanı olarak DOB'lulen "Kiıçuk burjuva anarşisti" dıyerek eleştırmektedır DOB grubundan Mustafa İlkerGurkan ve arkadaşları da Ankara MDD cı grubu pasıf bulduğu ıçın "\sfalttan yunıyun, avağını/a taş batmasın". "Arkadaş, kes tıraşı. bakkal hesabı koy'" gıbı şeyler soyleyerek dalga geçerler Dogu ıle Mahir ın FKF uzerınde hâkımıvet sağlamak ıçın çaba sarf ettıklen bır zaınanda Mahir ın FKF uvesı ıbaresını kullanarak ımzaladtğı "SonGençlik Hareketleri Uzerine... İçinde Bulunduğumuz Evrv ve Gençliğin Durumu" başlıklı yazısı 6 Mayıs 1969 tanhlı Turk Solu deıgısinde yayımlanır Mahır'ın bu vazısı konusunda FKF Genel Başkanı Vusuf Kupeli şıınlan anlatır "Mahir. 1%9 vılının Nisan-Ma>ıs aylannda gelip gençlik hareketlerine katılmak istediğini soylemiştir. Turk Solu'na bizı oven yazıyı Araştırma: Turhan Feyızoğlu Yayına hazırtayan: Oral Çalışlar L niversite öğrencileri Vmerikan 6. fılosunu buyuk gosterilerie protesto ettiler. Bu sırada karaya çıkan askerler oğrenciler tarafından denize atıldı. Polisten Arolat kurtardıvazmıştır. O vazıvı da daha once zaten bana soyledi >e gelip gosterdi. Bu va/ı ilt bizlerie birleşmeye çalışmıştır. Bir de vinc o sıralarda tek bir ey lcnıe katılmıştır. Zaten o. evde bi/den uzakta kalıyordu. DTCF'deki evlcnıe katılmıştır. O gün tesadufen yurtta yanımı/da idi." Mahir ın bu vazısı. sankı bır anlamda "son gençlik hareketi'"nden kopu^u da ıfade etmekteydı Mahir, yayımlanan bu vazısında. o donem bırtaraftan Dogu Perınçek ıle yaşanan çatısmalan. bırtaraftan gençlik hareketınde yaşanan surecı ve daha sonra olusturulan "Parti- Cephe" çızgısıne gıden yoldakı gorüslerını açıklaniaktaydı \usuf un FKF Genel Başkanı oluşıı. Mahir ıçın de yepyenı bır donemın baslangıcı oldu tlk ıs olarak okuldakı mıllıvetçı-toplumculara aıt duvar panosunun parçalanmasını gerçeklestırdı Bu olaydan sonra boyııu kravatlı, elı çantalı Mahir gıttı, yerıne parkalı ve botlu Mahir geldı 1969 yazı, gerilla mucadelesını zorunlu goren bır grup gencın çe^ıtlı on hazırlıklanna sahne olur Araiarında DenizGezmiş'ın de bulunduğu bır grup. Fılıstın'e gıder Bırgrup ıse Nurhak dağlarına ve Anamuryoresındekı dağlara çıkarlar Fılıstın'e gıdenler ve dağa çıkanlar 1969 Ağustos sonunda. rahat hareket edebıldıklen ünıversıte kampuslanna gruplar halınde donmeye baslarlar Bu donemde bazı kısıler. polıtık olarak bırbırıne daha çok yakınlasırken bazıları bırbırınden uzaklasiyordu Fılistın ve Toroslar'dan gerı donenlerden bır kismı ODTU'ye yerlesır Yarın: Mahir liderliğini kabul ettiriyor Çayan-KüpeH Perinçekkopuşu17 M. KF Genel Kurulu \apılır \e FKF'nın adı değı^tırılerek Turkıve De\nmcı Gençlik Federasvonu adını alır \e genel baskanlığa Atılla Sarp seçılır Bundan bo\le FKF bıter. De\-Genç donemı baslar De\-Genç ılk seçımınde nıerkez \urutme kurulu bır uzlaşmayla belırlenırse de sonunda Perınçek grubu. merkez vonetımını kaybeder Doğu Perinçek Mahir Çayan - Duruşmada 7 969 yılı sonunda MDD'cıler arasında esas tartışma ve kopus Kupelı- Çayan ve Aktolga gıubu ıle Doğu Perınçek grubu arasında olur Mıınır Aktolga Avdınlık dergısı yazı kurulundan ve kurucular adına sahıplıkten ağustos av ında bır kisim kısının dedığıne gore "Toroslar'da gerilla eğitimine katıldığı için" ıhıaı, edılır \ktolga nın dedığıne gore ıse "Doğu'laraçıktansolradikal bir cuntavı savunuvoıiardı u zaman. Biz buna kesinlikle karşıydık." Bu nedenle aynlık olur Bu arada FKI Genel Kurulu vapılır ve FKF'nın adı değıştırılerek Turkıye Devmııcı Gençlik Federasyonu adını alır \e genel başkanlığa Atilla Sarp seçılıı Bundan bovle FKF bıter Dev-Genç donemı baslar Dev- Genç ılk scçınıındc merkez vurutme kur ulu bır uzlaşmayla belırlenırse de sonunda Perınçek grubu merkez vonetımını kavbeder ve vonetımdekı Gun Zılelı Oıal Çalışlar Ömer Özerturgutve \ktan İnce. ıkı av sonra vapılan Dev-Genç Genel \ onetım Kurulu toplantısında vonetıme bır daha seçılemezler Mahıı de bu donemde tartismaKna aktıt olarak katılır ve Perınçek grubuna karşı yapılan ıttıfak ıçıtıde ver alır Atılla Saı p ın genel başkan olmasını destekler Atılla Sarp Mahır'lerın desteğını daha sonra arkasından kayboldıığunu soyleyerek şıınları anlatır "Mahir'ler beni o kongre sürecinde destekledi. ama daha sonraki sureçte; ben genel başkan olduktan sonra daha onceden bana. illa Sen genel başkan ol Bıılıkteçalışınz Senı destekleveceğız diven arkadaşlar, birdenbire etrafımdan kayboldular. Daha sonradan işi ço>düm. "Nasıl olsa gençlik hdreketını bınlerı yurutuyor Talebe haıeketıyle bu ış olmayacak Sıyasal bır vapılanma, daha ılerı bu orgut tai7i kurmak lazım' dhe örgütlenme ha/ırlıklan v armış. Teorik çalışmalar vapıvorlarmıs. Her gun açık toplantılar yapıyorsun. mitingler yapıvorsun. Hareketlilik \ar. Ortaya çıkmamalarının nedeni buy muş. Bi/ ayak işlerine bakarken onlar dev rime hazırlanıvorlarnıış." Vusuf Kupeli ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ BBC'de Domuz Eti Tartışması... 11 nısan perşembe gunu, Edırne'de, Bolae Idare Mahkemesı'nde. "Tekırdağ Domuz Çtftlığı Davası"ru ız- ledıkten sonra, Kırklarelı uzerınden Ibtanbul'a donduk. Duruşmayı ızlemeye Londra'dan gelen BBC uzgoreç (televızyon) yapımcılanndan Caroline Pare, daha mah- kemeden çıkar çıkmaz - Mustafa, sızınle Istanbul'da Rejans 'ta bırakşam ye- meğı yıyebılır mıyız7 dedı - Hele donelım de, neden olmasın'? yanıtını verdım Rejans, istanbul'da bır Rus lokantasıydı Domuz pır- zolası filan yenebılıyordu orada Edırne'den hemen ayrılmadık, Bolge Idare Mahkeme- sı onunde, ıçerıde oldugu gıbı, uzun suren bır çekım ya- pıldı Tekırdağ'dakı Ferhadanlı koyu domuz çıftlığı sahı- bı Alı Yaman, çok rahat poz venyordu Mahkeme onunde Car olıne Pare sormuştu - Sız daha çok domuz yazılannızla mı tanınıyorsu- nuz'? Başka turde yazı yazmaz mısınız? - Yazmaz olur muyum? Orneğın ekın (kuttur) konula- rı, polrtıka, Turkıye'nın sorunlan neyse, onlara el atarım. Domuz konusu bunlardan bm, başka yazan olmadığı ıçın domuz yazıları goze çarpıyor Belkı de ulkemızde gıderek yaygınlaşacak domuz etı, domuz çıftlığı konuları haber yazı konusu olmaktan çı- kacak Ingılızlen anlıyordum onlar "Muslüman mahallesınde salyangoz sattığım" kanısındaydılar Olmazdı boyte bır şey Turkıye'nın bır Suudı Arabıstan, bır Iran olmadığı- nın ayırdında değıldıler Olayı, adamın kopeğı ısınnası gı- bı, bır gazetecılık olayı olarak duşunuyorlardı Bu, yan- lıştı Laık Turkıye'de ısteyen domuz etı yer, ıstemeyen yemezdı Sorun, kanımca ekonomıktı Beslenmeyle ıl- gılıydı Ingılızlere soyledım - Ingılızler, Avrupalılar delı dana etlennden sonra, do- muzcuklannı yıyerek beslenebılırlerdı Ya Turkler ne ya- pacaklardı'? Cumhurıyet'te çıktı Avrupa ulkelerınde yıl- lık et tuketımı kışı başına 94 kg'dı Bu Turkıye'de 20 kg Avrupalının domuzunu çıkarın, onlannkı 20 kg'da kal- mazdı Ingılızler, delı dana etlen lafı geçınce, ya hıç ya- nıt vermıyorlar ya da başka soruya geçıyorlardı Koy-Koop Kırklarelı Bırlığı Başkanı Erdoğan Kantü- rer Edırne ye Kırklarelı'nden gelmıştı Bız de onu Kırk- larelı ne bırakıp oyle geçebılırdık Öyle yaptık Kanturer bıze Koy-Koop Bırhğı'nın yanındakı lokantada btr ogle yemeğı verdı Sonra aynlıp Istanbul'a geldık ingılızler, Sultanahmet çevresınde fotoğraf çekmeye gıttıler Ak- şam yemeğınde Rus lokantası Rejans'ta buluşacaktık Edırne'dekı duruşmayı, haber olarak gazeteye bıldır- mıştım Cuma gunku Anadolu kalıplarında çıktı 16 nı- san gunku Cumhurıyet'te, Edırne'dekı duruşmayı aynn- tılı bıçımde "Ankara A/oWan"nda ışledım Rus lokantası Rejans'ta, ortada bır masa ayrılmıştı Masaya Izmıt'te domuz çıftlığı olan Oralp Basım, eğı- tımcı, çevrecı Ahmet Aşıcı Londra'dan gelen uzgoreç muhabırlennden Davıd Sells'le bırlıkte dort kışı otur- muştuk Davıd Sells, bıze sorular yoneltecek, uçumuz yanıtlayacaktık BBC'nın Turkıye temsılcısı David Svvanson Turkçe bılıyordu Yapımcı Caroline Pare, ken- dısı gorunmeden mıkrofonu uzatıyor, kıme soru sorul- ması gerekıyorsa mıkrofon oraya tutuluyordu Baştan bır ses denetımı yapılacaktı Su bardaklannın ağızlanna mıkrofonlar yerleştınlmış - Şoyle, kendı kendımze konuşun' dedıler Ben - Lady Dı'den yenı ne haber var 1 ? deytnce, gozler kaş- lar oynamaya başladı Bu konuya gırmemelıydım 1 Bır çeşıt fılm çevırıyorduk domuz etı ıle ılgılı Bu, Turk uzgoreçlerınde şımdıye değm neden yapdmadı, şaşıyo- rum Refik Erduran geçen yıllarda domuz çıftlıklerıyle ılgılı bır film yapmeryı duşunmuştu Bır senaryo yazılma- sı gerekıyordu Oralp Basım da ben de tembellık ettık, hazırlamadık Oralp Basım, bu fılmı en lyı Şener Şen'ın çevırıp oynayabıleceğını duşunuyordu Onunla da ko- nuşamadık, domuz bakıcısı Şener Şen, ne guzel 1 Turkıye'de domuz ıle domuz etı konusunda, pek çok kımsenın hıç bılgısı yok Baytarlarımız, onların kuruluş- lan uyuyor mu"? Konulan ele almak işlerine mı gelmıyor ne'' Halk çoğunluğu açlıktan oluyormuş, kıme ne? Konuyu saptıranlar ohhhhoooo gırla Yok efendım, domuz eşını kıskanmazmış, onun etını yıyen de eşınt kıs- kanmaz olurmuş Lafa bak 1 Mılyarlarca ınsanı kuçuk du- şurduklennın ayırdında mı, değıller Davıd Sells deneyımlı, o gençlığınde "Hamlet"\e oy- namış, 'Horatıo' rolundeymış Ben de lısedeyken "Ham- let"Xe 'Kral' rolunu oynamıştım 1 Rasttantıya bak, ıkı Ham- let'çı "domuz" konusunda oynuyoruz lyı mı? Dogalgaz uzmanı, muhendıs Güratp Basım da oradaydı, ama o bır arkadaşıyla ayn bır masaya oturdu Davıd Sells, O- ralp'a Refah Partısı'nın bu denlı oy almasının nedenını sordu - Ulkedekı yolsuzluklar, yoksul halkı Refah 'ın kucağı- na attı, dıye yanıtladı Oralp Basım Ahmet Aşıcı. "Ankara Not/arı"nda da yayımlanmtş olan tezını yıneledı, bır çevrecı gozuyle aldı olayı ele Arap ulkelerı, domuzun yasaklanmasından sonra çolleşme- ye başlamıştı Turkıye GAP'la yenıden yeşertıyordu ış- te Ben, ulkenın bu duruma gelışını 1950'lere bağladım Laıklıkten odunler venlmış, ezan Arapçaya çevrılmıştı. Koy Enstıtulerı kapatılmıştı Halk açtı, aç ınsanlara ne ve- recektınız^ Bız laık bır ulkenın çocuklanyız Kuran esas- larına gore değıl, yasalara gore yer ıçer, yaşanz Sells son soruyu sordu - Bu konuda başanya ulaşacağınıza ınanıyor musu- nuz? - Evetı Rejans'ta neler yedığımızı soylemeyı unuttum, ben, once borç çorbası, sonra domuz ptrzolası, salata ıs- marladım Ahmet Aşıcı, Oralp Basım, Davıd Sells, do- muz pane yedıler (Domuz etı tartışması BBC'de cu- martesı gunu yayımlanıyor 1 ) BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 Bırsı- SOLDANSAĞA: 1/Bırdevletın bır sirketın vonetımı- 1 nı bırlıkte yurııten o uç kışılık toplu- luk Bır nota 2/ 3 Insan bedenı çev- . resındekı manye- tık alan Polıtık 5 çıkarlannedenıvle bırlık kuran dev- " letlertopluluğu 3/ j Anadolu nun gu- neybatısında ünlu 8 bır antık kent 4/ g Sahıp Atılgan gozupek 5/Cılve da maddesı Kafı gelme- ven 6/*Çirozname'adlısı- ırıyle unlu Fransız şaırı 2 II Bır tarım aracı Bır >ar- 3 kıda her kıtadan sonra vı- 4 nelenen ve bestesı değiş- meven parça 8/ Velkenlı b\r tekne Tarla sının 9/ " Kısının etkisınden kendı- sinı kurtaramadığı versız Q ve saçnıa dusunce Q MK\RIDA\ AŞAĞIVA. s I/Tapılan nesne tetış 2/Alev suzulmus sıseden lalol- mus sana (Nedım) Osmıyumelementının sımgesı 3/"O yer anlamında kullanılan sozcuk Argoda kaba saba ve gorgusuz kınise 4/ Kanun Turkıve ıle Gurcıstan arasın- dakismırkapısı 5/Guzelkadın Bıralasımdakı madenle- ıınergımederecesı farkından vararlanarak bunları bırbırın- denayırmaıslemı 6/Bırbalıkagı 7/Kaynağı mıtoloııkçag- lara davanan kırışlı bırçalgı Tutun dızmek kurutmak ve ışletmek ıçın kullanılan ûstu kapalı sergı 8/ Çuruk kof \uıdumuzdaturıstık bırgol 9/Bırıenk Serbest bırakma