Katalog

SAYFA CUMHURİYET 18 NİSAN 1996 PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER Demipel'den Çeklere öneri • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu )-Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Çek Dışışleri Bakanı Josef Zielenıec'a "Gelin Bakü- Ce>han petrol boru hartmın yapım ıhalesıne siz de katılın" dedi. İki günlük temaslarını tamamladıktan sonra Ankara "dan aynlan Zieleniec de Demirel'i Prag'a davet etti.Dışişleri Bakanı Emre Gönensay. Zieleniec ve heyetlerin katılımı ıle yapılan toplantıda ıki ülke arasındakı ılışkılerin yanı sıra. uluslararası sorunlar ele alındı. Rahim Gaziyev Bakü'ye getirildi • BAKÜ(AA)-Moskova'da yakalanan. Azerbaycan Savunma eskı Bakanı Rahım Gaziye\ ile mart 1995'deki darbe gınşimıne kanşan özel polısbırligı OMON'un yetkılılennden Samır Nuralıyev de önceki gece Bakü'ye getirildıgi bildirildi. Ekim 1994'de "\atana ıhanet" suçuyla ölüm cezasına çarptınlan Rahım Gaziyev tutulduğu Mıllı Gü\enlık Bakanlığı Cezaevi'nden 3 kişiyle bırlıkte firar etmışti. Azerbaycan "dan Rusya'ya kaçan suçlulann yakalanmalan ve mdeleri için çahşmalann bürdürüldüğü bildirildi. PKK'ye Fransa'dan darbe • PARİS (AA) - Bölücü terörörgütü PKK. Fransa'dan büyük darbe >edı. Örgüt üyesı 13 kışı, çıkarıldıklan mahkemede çeşıtlı hapıs cezalarına çarptırıldı. Fransız Haber Ajansı AFP'nın haberıne göre, Pans'de görülen davada bölücü örgüt üvelerı. 1993- 1994 yıllannda Fransa'nın güneybatısmda verleşık Türk vatanda>lanndan haraç toplanıak suçlarından cezaya çarptınldılar. Ceza alanlar arasında. "PKK'nın bölge sorumlusunun" da bulunduğu belırtıldı. Mahkeme yargıcının. bölge sorumlusunu zorbalıkla para toplamak \e ""terörıst" niteliklı bır dernege katılmakla suçladıgı belırtildı. Washington ile Tokyo arasmda 9 maddeli 'ortak güvenlik deklarasyonu' imzalandı Asya barışHia ABD desteğiDış Habeıier Servisi - Resmi bir zıyaret için önceki gün Tokyo'ya giden ABD Başkanı BUI Clinton ıle Japonya Başbakanı Ryutaro Haşimoto nun ikı ülke arasında 21 "inci yüzyılda gü\enlik konu- sunda ittifak kurulmasına ilişkin ortak bir deklarasyon imzaladıkla- rı belırtildi. Clinton ile Haşimoto tarafından imzalanan dokuz maddeli dekla- rasyonda, ABD ve Japonya arasın- da sağlanan ittifakın Asya-Pasifik bölgesinde banşın sağlanabilmesi için öneminin vurgulandığı bildi- rildi. Deklarasyonda ayrıca ABD ve Japonya'nın gelecekteki güv en- lıği ve refahının Asya-Pasifik böl- gesinın geleceği ile doğrudan orantılı olduğu vurgulanarak sa- dece hükümetlenn çabalanyla de- ğil iki ülke halkının destegi saye- sinde ittifakın amaçlarına ulaşa- bileceği ifadeedıl- di. AFP'den alınan bilgiyegöreJapon- ya'yı çevreleyen bölgenin güvenligi konusunda ıki ülke arasında ışbırliği ve Çin ile ilişkile- rin güçlendirilme- sinin öngörüldüğü deklarasyonda As- ya "da banşın sağ- lanması için olum- lu ve yapıcı bir rol üstlenmesı ıçın Çin yönetimınedeçag- rıda bulunuldu. "BölgedeABD'nin askeri v ariığını siir- dürmesinin. Asya- Pasifik bölgesinde istikrar ve ban- şın korunması için vazgeçümez bir unsur olduğu'" \ urgulanan dekla- rasyonda. ABD yönetimının As- ya-pasıfik bölgesinde yaklaşık 100 bin asker bulundurma karar- lıhğı teyid edilirken Japonya'da göre\ yapan 47 bin askerden olu- şan ABD bırlıginin şimdikı düzey- de tutulacağı belirtiliyor. Liderlenn aynca "Ortak gün- dem maddetorini" arttırarak ABD v e Japonya arasındakı altı yenı ko- nuda geniş kapsamlı bir ortaklık kurma. özel sektör ve diger ülke- lere de bu ortaklığa katılmaları için çağn da bulunma konusunda anlaştıklan bildirildi. iki ülke ara- sında imzalanan ortak güvenlik deklarasyonuna ilaveten imzala- nan söz konusu anlaşmamn ABD A Am. BD ile Japonya arasında 21 'inci yüzyılda güvenlik konusunda ittifak kurulmasına ilişkin ortak bir deklarasyon imzalandı. Dokuz maddeli deklarasyonda, iki ülke arasmda sağlanan ittifakın Asya-Pasifik bölgesinde banşın sağlanabilmesi için öneminin vurgulandığı bildirildi. \e Japon halkına hitaben hazırlan- mış 17 maddelik bir mesaj olduğu vurgulandı. AFP'den alınan bilgi- ye göre anlaşma. iki ülke hükü- metlerinin bulaşıcı hastahklan yenmek için çalışmalann genışle- tilmesi. küresel olarak gıda üreti- minin arttınlması, sivil toplumun güçlendırilmesi, gelişmekte olan ülkelerın demokrasiye geçişinin desteklenmesi, doğal afetlerin yol açtığı zararlann en aza indirgen- mesi ve eğitim sektörü ile terörle mücadele konularında teknoloji kullanımının teş\ ik edılmesini ön- görüyor. Liderlerin. 21. yüzyılda doğa ve çevreye zarar vermeden ekonomik ve sosyal alanda ve ış- birliği içinde gelişmeyi amaçlayan ortak gündem maddelerinin arttı- nlabilmesi ıçın araştırmalar yapı- lacagını belirttikleri kaydedıldi. AFP'den alınan bilgiye göre Clin- ton ve Haşimoto ayrıca özel sektör- den ve diğer ülke- lerden gündemle- rindeki tasanlanna destek bekledikle- rinı vurguladıklan bildirildi. 1993 yılında Clinton veozama- nın başbakanı Kiçi Miyazatva arasında vanlan anlaşma çerçevesınde ıki ülkenin hükümet- leri çevre, teknolo- ji. insan kaynakla- rı, nüfus artışı ve AIDS konusunda ortak bir çalışma başlatmışlardı. Önceki gün üzenn- de anlaşılan "ortak gündemde" ise. iki ülke arasında yapıcı küre- sel bir ortaklıgın amaçlandığı bil- dirildi. Clinton ve Haşimoto ortak bıraçıklama yaparak "Belirlediği- miz ortak gündem ABD ve Japon- ya'nın Asv a-Pasifik bölgesi ve dün- yanın geleceği için kritik olan ko- nularda işbiriiği içinde çalışabilece- ğinin örneğidir. Ortak giindemi- miz, HIV ve AIDS virüslerinin >a- yılmasını önlemek. uyuşturucu ûretimi ve trafiği ile mücadele et- mek, nüfus arttşını sınırtandırmak, Asya kıtasından \eba\ı söküp at- mak, ku çocuklan için eğitim ola- naklann arttırmak. Pasifik bölge- sindeki mercan ka> alıklarını koru- ma altına almak teknolojik işbir- üğiniteşviketmek veinsan kay nak- ABD Başkanı Clinton'ı sabah koşusunda gören Tokyolular hayretierini gizleyemedi. (REUTERS) lannı geliştirmek" dedikleri kay- dedıldi. ABD Başkanı'nın daha sonra başkent Tokyo yakınlarında bulu- nan USS Independence uçak getnı- sındekı Amerıkalı askerlerı zıyaret ettığı belırtıldı. AFP'den alınan bıl- gıye göre ABD donanmaMnın en eski gemısı olan USS Independen- ce'da görev yapan askerlere hıtap eden Clinton. "Sayenizde bütün dünya, ABD'nin Asya'daki mevcu- di>etini sürdüreceğini biliyor" de- dı. USS Independence gemısı. Çin ve Tayvan arasında geçen a> yaşa- nangerginliksırasındaTayvanaçık- larına gönderılmıştı. Bu arada. dün sabah ortak deklarasyonun ımza- lanması öncesınde Japonva tmpara- toru Akihito ve İmparatonçe Mişi- ko'nun. hükümet konuklannın agır- landığı Akasaka Sarayı'nda Clin- ton veeşı Hıllaryyi ziyaretettıkle- rı bildirildi. ÇEÇEN DtRENİŞÇİLER RUS KONVOYLNA SALD1RD1: 26 ÖLÜ Onu ilk gördücrünüz an... 'Ankara'ya arabuluculuk için resmi başvuru gelmedi' gclebilir. ANKARA (Cumhurivet Bürosu) - Ankara. Çeçen sorununun çözünıünde Türkiye'ye arabuluculuk yapması için somut bir başvunı yapılmadığını be- lirterek "Türki>e'ninbö\lebirkonuda tutum alması söz konusu olamaz"gönı- şünü ilettı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyü- kelçi OmerAkbel.dündüzenledigi ba- sın toplantısında, bır soru üzenne "ko- nuyla ilgili haberleri ajanslardan izle- diklerini" belirterek "Bunun ötesinde bize ulaşan somut bir bilgi vok"dedi. Sözcü Akbel "Bövlebirbaşvurunun gelmesi halinde Ankara'nın tutumu- na" ilişkin sorulara "Konunun önem \e nczaketini size izahata gerek görmüyo- runı. Sadece basında \er alan haberle- re da> anarak Tiirki>e'nin bö\ le bir ko- nuda tutum alması söz konusu olamaz" vanıtını verdi. Çeçen lider Cahar Du- dayev. Interfaks ajansına verdığı de- meçte, Moskova ıle üçüncü bir ülkenin arabuluculuğu ile gerçekleştirilecek görüşmelerden yaııa olduğunu belirt- mışti. Dudaye\ demecinde. arabulucu adayları arasında "Türkiye ve Cum- hıtrbaşkanı Süleyman Demirel" ın de bulunduğunu kaydetmişti. Bu arada. Çeçenya'mn güneyindeki Şatov bölgesinde. pusuya yatan bir grup Çeçen direnişçi tarafından düzen- lenen saldında 26 Rus askerinın öldü- ğü, 51 "inin de yaralandıgı bildirildi. In- terfaks ajansından alınan habere göre, aralannda kamyon, zırhlı ve tanklann da bulunduğu 27 araçlık konvoya ani- den ateş açıldıgı belırtildi. Rus asken kaynakları. saldırıda konvoyda bulu- nan 23 aracın isabet aldıgını kaydettı- ler. Haberde. lorym-Mordy kasabası vakınlarında meydana gelen olay sıra- sında Çeçen tarafında kayıp olup olma- dıgı belirtilmedi. Çeçenya'mn güne- yindeki Urus-Martan bölgesinde bu- lunan Goiskoye yerleşim biriminın de Rus birlikleri tarafından gece boyunca ateşe tutulduğu bildirildi. Kardak'a Yunanistan ve Amerika bayrakları çekildiMURAT İLEM ATtNA- Kardak konusunda. Türki- ye ileYunanistan arasındaki ba> rak sa- vaşı sürerken, bu defa Yunan asıllı Amerikalılar, adaya çıkarak Yunan ve Amerikan bayraklan diktiler... Kardak kirizinin üzerinden iki ay- dan fazla bir zaman geçmesine rağ- men, Türkiye ile Yunanistan arasında soğuk savaş devam ederken, bu defa Yunan asıllı Amerikalılar dün sabah az daha istenmeyen olaylara neden ola- caktı. Paskalya tatillenni geçirmek üzere. Yunanistan'a gelen bir gurup. Yunan asıllı Amerikaiı, Kalimnos Adası Li- man Müdürlüğü'ne başvuruda buluna- rak, helikopter kazasında ölen Yunan- lı pilotlann anısına, denize çelenk at- mak için Kardak bölgesine gitme ko- nusunda izın aldılar. Özel yatlarla böl- geye giden Yunan asıllı amerikalılar. denize çelenk attıktan sonra. Kardak adasına çıktılar. Adaya Yunan ve Ame- rikan bayraklan diken gurup daha son- ra adadan aynldı. Gurubun adadan ay- nlmasından sonra ada>a gelen, Yuna- nistan Liman İdaresi'ne bağlı biriikler, adadaki bayraklan indirerek bölgeden çıktılar. Yunan kuvvetlerinin bölgeden uzak- laşmasından hemen sonra. Bodrum'da- ki Aksaz Üssü'nden havalanan birTürk helikopteri adanın üzenne gelerek ke- şif uçusunda bulundu. Türk ve Yunan kuvvetlerinin bölgeden çekilmesinden sonra adacıklar bölgesinde durumun gerginliğini koruduğu alınan haberler arasında. Türkiye Kardak adacıklan- nın kendı karasulan içinde bulundu- âunu belirtırken. Yunanistan kendi sı- nırlannın adanın doğusundan geçtiği- ni iddia ediyor. Kardak adacıklanna 30 ocak gece- si asker çıkartan Yunanistan'ın bu tah- rik edici tutumuna karşılık. Türkiye adacıklardan diğerine 31 ocak gecesi asker çıkartaraCbayrak dikmiş ve iki ülke sa\aşın eşiğinden dönmüştü. Söz konusu olayın üzerinden ıki aydan faz- la bir zaman geçmesine rağmen Yu- nanlılar zaman zaman adaya çıkarak tahnkerini sürdürme>e devam edıyor- lar. Türkiye'nin guişimi Ankara. bır grup \'unanlının Kardak kayalıklanna çıkmasına Atina yöneti- mi nezdinde girişimde bulunarak tep- kigösterdi. Türkiye'ye aitsahil güven- lik botlan da olayın duyulmasından sonra alarma geçirildi. TÜRKİYE - İRAIV Velayeti Ankara'ya geliyor• 12saatlikbirziyaretiçinyann Türkiye'ye gelecek olan İran Dışışleri Bakanı Ali Ekber Velayeti'nin Cumhurbaşkanı Demırel'e bır davet mektubu getireceği belırtildi. ANKARA (Cumhurhet Bürosu) - Ankara v e Tahran arasında "diplomat bunalı- mı" sürerken İran Dışı^len Bakanı Ali Ekber Vela>eti yann 12 saatlik bır zıyaret için Türkiye'ye geliyor. Iran ve Türkiye'nin. diplomatla- nnı vakın bır tarihte karşı- lıklı geri çekeceklen bildi- rildi. Ankara. iki ülke ara- sındakı sınırdagergınlikva- şandığına ilişkin haberleri yalanladı. Dışişlen Bakanlı- ğı Sözcüsü Büvükelçı Omer Akbcl dün düzenle- diğı basın toplantısında bir soru üzenne. Velayeti'nin 19 nisanda Ankara'da ola- cagını söyledi. Akbel, Vela- yetı'nın gezısı sırasında Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve Dışişferi Bakanı Emre Gönensa>' ıle bir ara- ya gelnıesinin öngörüldü- günü belirterek şunları kay- dettı. "\'elayeti'nin gezisi, İran Cumhurbaşkanı Haşı- mı Rafsancanı'nin Meşet- Türkmenistan tren >olunun açılışı tiirenint Cumhurbaş- kanı Demirel'in de katılma- sı davetivesini içeren bir mektubu sunma amacına vöneliktir. Görüşmelerde, ikili ve bölgesel konularda görüş. alışverişinde bulunut- ması da mümkündür." Ak- bel bır ba^ka soru üzenne. Türkiye'nin diplomatlarını gen çekmedığinı. ancak ba- zı diplomatlannın yakın bir tarihte döneceklertni bildir- dı. İkı ülkenin diplomatları- nı karşılıklı olarak geri çe- keceklerini anlatan Akbel -Gelişler >akın bir tarihte olacakhr. Diplomatlanmıza şahsen hazırlanmalan için zaman gerekiyor" dıye ko- nuştu. Seriatçı lslami Hare- ket Örgütü (İHÖ) üyesi Ir- fan Çağına. gazeteci-yazar Çetin Emeç v e yazar Turan Dursun'un öldürülmeleri nedeniyle verdigı ıfadeler- de. cınayetlere Türkiye'de görev yapan bazı Iranlı dip- lomatlann destek sağladık- lannı ıddia etmi^ti. Dışişle- ri Bakanlığı'nda konuyla il- . gilı ınceleme sürerken Müs- teşar Yardımçısı Büyükelçi AliTuygan. Tahran'agitmiş ve Iranlı yetkilılerden cina- yetlere destek sagladıklan ' iddia edilen diplomatlann geri çekilmesi isteminde ' bulunmuştu. tran. mısille- me olarak Türkiye'nin Teb- riz ve Urumiye başkonso- losluklannda görev yapan 4 » diplomatını -casuslukla" suçlamış ve ülkeden aynl- • malannı istemişti. Büyükel- çi Akbel. bir soru üzerine Türk-lran sınınnda gergın- lik yaşandıgına ve sınıra as- ken vıgınak yapıldığına ilış- » kin haberleri yalanladı. Bunalımyok lran'ın Ankara Büyükelçiliği'nden bir yetkili. Velayeti'nın ziyareti sırasında ikı ülke arasında- kı "diplomat bunalunının" gündeme gelmesınin bek- lenmedığını kaydettı. "Biz- im dört diplomatımu Türkive'den avrıldı. Dört Türk diplomat da İran'dan av nlıyor. Dola> ısıyla Ve- la>eti geMiğinde bu konu ka- panmışolacak" dıyen yetk- ılı. bırgrup İran yurttaşınm üstdüzey kışıleri öldürmek üzere Türkıye'ye sızdıklanna dair haberlenn gerçek dışı olduğunu bıldir- di. İTALYA SEÇİMLERİ Berlusconi'ye Craxi darbesi CUMHUR CAMBAZOĞLU ROMA - İtalya'da hafta sonu yapılacak seçimler öncesi partiler son kozlannı oynuyor. Tartışılan birinci konu din ve televızyon. Sağ ittifakın liderlerınden Silvio Beıiusconi solculan dinsizlıkle suçlarken. sol ittifakın lıden Prodi, Berlusconi'nin üç kanalının gece gündüz ahlak dışı yayınlarla Italyanlan zehirlediğini belirtiyor. Katoliklenn oyunu kapmak için başlatılan bu büyük kavga telev izyonlardakı 'haksız' yanşla Berlusconi adına açık açık solu karalamayla sürüyor. Forza İtalia (Haydi Italya) partisinın genel başkanı Berlusconi son günlerde tam kendinı toparlamışken eski başbakanlardan "dostu" Bettino Craxi'nın aldığı sekız yıl hapıs ve yaklaşık iki trilyon 600 milyar TL'lik ceza tüm hesaplan altüst etti. Başbakanlığa dönemindeki usulsûz hesaplar nedeniyle hakkında çeşitli davalar açılan ve bu nedenle Tunus'a kaçan Craxi'ye Milano metrosu ihalesinde dostlannı kayırdığı gerekçesı>le venlen bu ceza Berlusconi'yi çileden çıkardı. Berlusconi savcılan solculann adamı olmakla suçlayınca Italya Cumhurbaşkanı Scalfaro politikacılann hukuk adamlannı rahat bırakmalan gerektiğini söyledi. Amerikan haber dergisi Time son sayısında 21 nısan seçimlennde Italyan seçmenin ilgisiz kalarak sisteme olan güvensizliğinı tekrar edeceğini. (yüzde 25 beyaz oy bekleniyor) panilerin televizyonda yaptıklan 'büyük şov'un sisteme olan güvensizliği arttırmaktan başka bir işe yaramadığını belirtti. Telev izyon programlanndan fırsat bulduklarında bü>ük kentlerde meydanlara çıkan lıderler özellikle başkanlık sistemi ve ekonomi üzerinde duruyorlar. Liderlerin fikir birliğine vardığı tek konu seçim sisteminin artık bir işe yaramadığı. Parlamentodan yine koalisyon hükümetinin çıkması durumunda İtalya'nın onanlması güç yaralar alacağını savunanlar. Fran&a'daki gibi yan başkanlık sistemiyle ülkenin ayağa kalkabı'lecegini. 2002'de ortak para kullanmaya başlayacak Av rupa ortak pazannda Almanya'nın engellenmesine karşın kendilerinin de yer alabileceğini söylüyorlar. Sonuçsuz kaJan insani yardun görüşmeleri ÖZGEN ACAR ANKARA-Deutsch'un Kuzey Irak görüş- melerinde ele alınacak bir başka nokta ise Kuzey Irak'ta yaşayan Kürtler'e BM şemsı- yesi altında yapılacak "insani vardım* konu- sudur. BM'de 8 nisanda yapılan "gıda için petroP görüşmelerinin üçüncü turıı da sonuçsuz kal - dı. Bu görüşmeler hakkında kendisi ıle tele- fonlagörüştüğümüz Nevv York'takı birTürk diplomatı şu bilgiyı verdı: "8 nisanda sonuç alınamayınca BÎVÎ Genel Sekreteri Butros Gali yeni bir girişim başlattı. 12 nisan cuma günü Güvenlik Konsevi'nin daimi üyeleri ile tek tek görüserek bu konuda Kedi bir çözüm bulunmasını istedi. Ancak Saddam'ın siyasal kararsızhği sürdüğü için görüşmelerde bir ilerleme sağlanaııııvor." Anımsanacağı üzere Güvenlik Konseyi 90 gün süre ile Irak'ın BM gözetiminde 1 mil- yar dolarlık petrol satmasını ve sağlanacak gelirin bir fonda toplanmasını ilke olarak ka- bul etmişti. Fonun dağılımı şöyle öngörül- mekteydi: 1- \'üzde 30'u lrak'tn Kuveyt'i işgalin- den doğan zararlan karşılamak amacıyla ön- görülcn Tazminat Fonu'na. 2- Yüzde 2-4 oranı BM'ye. 3- lrak'ın silahlanmasının >ok edilmesi amacıyla çalışma yapan özel komisyona yüzde 6'sı aynlacak. 4- Geri kalanı "insani vardım" olarak Irak'da dağıtılacak. Bunun da 150 milyon dolan Kuzey lrak'taki Kürtler'e BM gözeti- minde dağıtılacak. Anlaşmazlıklar şu noktalarda toplanıyor Birinci anlaşmazlık BM ile Saddam ara- sında: 1- tnsani yardımı BM'nin dağıtmak iste- mesıne Saddam, egemenlik hakkını öne sü- rerek karşı çıkıyor. Yardımı kendisi yapmak istiyor. 2- Petrol karşılığında satın alınacak mal- lan Bağdat kendisi saptamak isterken BM in- sani yardımının niteliğinin zaten belli oldu- ğunu. buna gerek olmadığını sö> lüyor. İnsa- ni >ardımın kuzeyde dagıtimı konusunda konseyde genel biruzlaşıyagidiliyor. Ancak BM nezdındekı Irak Büyükelçisi Abul-Amir Al-Anbari lo nisanda bir soruya yanıt ola- ' rak bu konuda " Her şe> de görüş birliğine va- nlmadıkça bir anlaşma olmaz" dı>or. 150 milyon dolann dağıümı Nevv York'ta görüşmelerde bır sonuç alı- namadığı ıçın Kuzey Irak'taki Kürt liderle- rin "insani vjrdım "konusunda acele edilme- si yolunda haskı yapacakları anlaşılıyor. Ikinci anlaşmada bir Kuzey Irak için ön- görülen 150 milyon dolarlık yardım dağıtı- mının Barzinı ve Talabanı arasında oransal • olarak nasıl gerçekleşeceği noktasında dü- . ğümleniyor ;