Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2ŞUBAT1996CUMA HABERLER Mumcu ve Aksoy etkinlikleri • Haber Merkezi - Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) Edirne Subesi. gazetemiz > azarı Uğur Mumcu ile Prof. Muammer Aksoy için anınaetkinliklen yaptıklarını bildırdi. Dernek Başkanı Inci Yurdakul. Zafer Diper'in 'Yargı' adlı oyununu sergilediklerını. paneller düzenledıklerini belirterek yarın yapacakları aylık söyleşi toplantısında Mumcu ve Aksoy u bir kez daha anacaklannı kaydetti. İşçi atılmasına protesto • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tckel Bıra Fabrikası'nda, DİSK'e bağlı Nakliyat-lş Sendıkası'na üye oldukları gerekçesiyle 30 dolayında işçinin işten atılması. DISK Genel Merkezi yöneticilori tarafından protesto edildi. DİSK Merkez Temsilcisi İbrahim Şahin. fnbrikada taşeron olarak çalışan \e işçi Cikaran Altaş Nakliyat firmasını kınayarak "12 Eylül hukuku. kötii nıyetli davranmayı kafasına koyan işvereulere olaııak sağlaınıştır ' dedi. Belko'ya Gökçek baskısı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Belko işyerinde çalışan 350 işçinin. Ankara Büyükşehır Belediye Başkanı RP'li Mel(h Gökçek'in baskısı iizerine. üye oldukları Tezkoop-İş Sendikası'ndan istifa ettikleri belirtildi. Türk-İş Genel Sekreten Şenısi Denizer. işçilere ideolojik baskı uygulandığını belirterek "Ret'alı Partisi. sendikal örgütlenmelere yapılan müdahalelere seyirci kalmayacağımızı bilmeli" dedi. Tezkoop-İş Sendikası üenel Başkanı Mustata Boncııklu da hıçbır güç tarafından örgütlenme hakkımn engellemesıne tırsat vermeyeceklerını belirtti. Demir'in durumu iyi • ANTAIAA (C'umhuriyet) - Antalya"da. önceki gece uğradığı silahlı saldırı sonııcu yaralanan Hürriyet gazetesı muhabiri Hüseyin Deımr'ın sağlık durumımun iyı olduğu bildirildi. Antalya Devlet Hastanesi yoğun bakım ser>isinde teda\i altına alıııan Demir. dün sabah yoğun bakımdan çıktı. Saîdın. Basin Konseyı. Antalya \e Isparta Gazeteciler Cemiyeti \e Çağdaş Gazeteciler Demeği'nce kınandı. Türk-Gürcü toplantıları • ANKARA (Cunıhuriyet Bürosu)- Türkiye \e Gürcıstan heyetlen arasında siyası danışma toplantıları. 5-"1 şubatta Ankara'da yapılacak. Toplantılar kapsamında. Azeri erken üretım petrollerinın diinya pazarlanna taşmmasında Türkiye'nin fınanse edeceğı Bakü-Supsa hattının yapımınm gündenıe gelmesinin beklendıği bildirildi. Dışjşleri Bakanlığı'ndan dün yapılan yazılı açıklamada. iki ülke arasında yapılacak toplantılarda. bölgesel ve uluslararası sorunların ele alınacaûı ka\dedıldı Cinayetlerin aydmlatılmasında tek yolun demokratikleşme olduğu vurgulandı Resnri gizli güç kuşkusuANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Gaze- temiz yazan Uğur Mumeu ile Prof. Dr. Mu- ammer Aksoy'un ölüm > ıldönümleri nede- niyle 24-31 ocak günleri arasında düzenle- nen Adalet \e Demokrasi Haftası'nda. fa- ili meçhui cinayetlerin aydınlatılnıası için tek yolun "demokratikleşme" olduğu vur- gulandı. Anılarına dınletiler düzenlenen Mumcu ve Akso>'la ılgili panellerde, dev- lette kümelenen "gizli bir gücün" cinayet- lerin aydınlatılmasını istemediöi savunul- du. Atatürkçü Düşünce Derneği ile Çağdaş Hukukçular Derneği'nın düzenledikleri, AÜ Hukuk Fakültesi Lğur Mumcu Amfi- si'nde yapılan "Adalet \e Demokrasi" ko- nulupanele. ÜlkerGürkan, Metin GiiiKİay, İhsan Topaloğlu, Mehmet Cengiz v e Önder Sa\ konuşmacı olarak katıldılar. Eski Enerji ve Tabii Kavnaklar Bakanı İh- san Topaloğlu. konuşmasında. Aksoy'un yaşamı bo\ unca verdiği bağımsızlık kavga- sını vepetrol davalannı anlatarak "Aksoy'un bütiin hayatı, haksızlıklara karşı mücadele ilegeçti" dedi. AÜ Hukuk Fakültesi ööretim üvesi Prof. •Yazarımız Uğur Mumcu'nun ölüm yıldönümü 24 ocakta başlayan ve bir hafta boyunca çeşitli etkinliklerle sürdürülen Adalet ve Demokrasi Haftası sona erdi. Hafta nedeniyle düzenlenen panelde devlette kümelenen "gizli bir gücün" cinayetlerin aydınlatılmasını istemediği ileri sürüldü. Çağdaş Hukukçular Derneği Genel Sek- reteri av ukat Mehmet Cengiz de "Laikliğin ne olduğunun tanınılannıasL Türkiye'de de- mokratik eesaret meselesi haline gelmiştir." diye konuştu. Cengiz. aşiret şey hlcnndcn oy dileyen sıvasi ıktidarı da eleştirerek sahte Atatürkçüleri kınadı Dr. Metın Günday da Muammer Akso> un zindanlara \e mezara sığdınlmasının müm- kün olmadığını v urgulayarak "Çünkii ho- ca. hep. vaşamı bo>unca aydınlanmayı sa- \ undu. Av dınlığı karanlığa hapsetmek ola- naksız" dedi. Aksoy un dayanişma özellı- ğine de değinen Gündav. "Hoca. laikcum- huriverin yılma/ bir savunucusuydu. Laik cumhuriyetin. gö/.ümüzün bebeğj gibi ko- runması gerektiğine inanıyordu. Gvgürlük vedemokrasininolma/saolına/koşulunun laiklik olduğunu sav unuyordu" diyc konuş- tu. CHPGrup Başkanvekilı Önder Sav. Ak- soy ve Mumcu'nun "yiğitçeyazıpkonuştuk- larını" belirterek şunları söyledi: "Ölüm, onlara hiç yakışmadı. Onlan öl- dürdüklerini sananlar. onların gün geçtik- çe ölüımüzleştiğini görüyorlar." 'Gençlik, eğitim ve demokrasi' 68'lılerBirlığı Vakfı ile Eğıt-Dertarafın- dan düzenlenen 'Iğur Mumcu: Gençlik. Eğitim \e Demokrasi" koıuılu panel ise sa- natçı Mahiye Morgül'ün "Şarkılarla Bü- yümek" başlıklı gıtar dınletisiyle başladı. Panelde. AÜ Hukuk Fakültesi öğretım üyc- si MetinGünda> ile son Miııföğrencisı M. \li Köksal. CHP eski nıillet\ekiİleri Rah- miKumaşve Ali Nejat Ölçen ile6S'li Atil- la Sarp hirer koııu>ma vaptılar. 68'liler Birliği Başkanı Necla İUkü Kug- lin, "Demokrasi kelimesinin. fazla kullanı- larak çiğnenip çürümüs bir sakız olmaktan kurtanlması gerektiği kanısındav a. Demok- rasi, hepimiz için, hem de acilen" dedi. De\ lette kümelenen gizli güçler Prof. Dr. Mctin Gündav dayasama\eyü- rütme organlarının "figüran* olduğunu ile- ri sürerek şunları söv ledı "Aslında bu cinavetleri avdınlatmavan güç, gerçekde\ lettir. Biz. Tıgüranlann ihmal- leri>le, göre\lerini savsaklamasıvla uğraşı- yoruABirfigüran.Mumcu'nunöldürüldü- ğü gün,' Bu namus borcudur" dedi. Kunıar borcu, namus borcudur. Ödenmezse borcu olan namussu/dur. Bu borcun, vaptırımı yoktur. Doğal borçtur. Bi/im dev İetin fıgü- ranlannın borcu da bö>le vaptırımı olma- >anbirborçr Ali Nejat Ölçen de Turkıve'nin. "dünya- nınyeni paylaşımdüzeninde" içinde bulun- duğu konumu. tarıhtekı olav larla anlatarak "Türki>e nere\e gidi\or" ve "Ajdınlar, ne >apı\or" sorularına vanıt verilmesi gerek- tiğini söyledi Avrupa Parlamentosu Millcnckili Roth. mahkemeninGökdemir'i ce/alandırarak tazıninat karan vermesi haündebu parav ı Türkiye'dekadın hakJan için savaşım veren kurulu^ara bağışia>acağını açıkladı. (Fotoğraf: MEHMET DEMİRKAYA) AP Milletvekili Roth'un Devlet Bakanı Gökdemir aleyhine açtığı dava sürüyor Fahişehakaretiyargımasasındatstanbul Haber Sen isi- Av rupa Parla- mentosu Milletvekili Claudia Roth'un. kendilenne "fahişe" dıyerek hakaret etti- ği gerekçesiv le Dev let Bakanı A>>azGök- demir aleyhine açtığı davava devam edil- dı. Basının büvük ilgısini çeken duruşma sonrasında Claudia Roth. davayı kazan- ması halinde kendısıne verılecek olan ma- nevi taznıinatı. Türkıye'deki kadın hakla- rı için mücadele eden demeklere bağışla- yScağını bildirdi. Roth'un. Gökdemir alevhiııe. "görev ne- denivle vayın voluvla hakaret" ettiğı ge- rekçesiv le açtığı dasava Istanbul 7. Asli- ve Hukuk Mahkemesi'nde devam edildi. Duruşmava Claudia Roth ve avukatları Gülçin Çaylıgil, Öznur Gündoğdu ile Avvaz Gökdemır'ın avukatı Eyüp Yörü- koğlu katıldı. Duruşmaya basının büvük ılgı gösterme- si. mahkeme hakiminin basın temsilcile- rini uyarmasına neden oldu. Duruşma anın- da çekım vapılmamasını isteyen hakim. "Sizin için önemli olabilir ama benim için da>alardanbirtanesi"dedı. L yarılara kar- sın bazı basin mensuplarının fotoğraf çek- mesi hakimııı sen tepkisine yol açtı. Gökdemir"ın av ukatı tarafından mahke- me verilen dılekçe ile davacınının yaban- cı olması nedeniyle temınat göstermesi is- tendı. Almanya ile kar^ılıklı mutabakatlar nedenıy le teminat alınmasına yer olmadı- ğına ve konudakı davalı tarafııı ıstenıini reddoden Ktanbul "•. -\slive Hukuk Mah- kemesi. delıllenn tamamlanarak dosyaya konması ve davalı tarafın cevap hakkı için süre vererek davayı erteledi. Bayrampaşa Cezaevi'nde bulunan eskı milletvekili Abdülmelik Fırat'ı ziyarete giden Roth. cezaevi çıkışında gazetecıle- re Fırat ile görii^emedığini. uörüşme izni- ni bugün almaya çahşacağını söyledi. Claudia Roth daha sonra. Evrensel Ga- zetesi"negiderek Metin Göktepeıle ilgıli bilgi aldı. Avrasya eylemcfleri DGM'deİSTANBLL / ANKARA (Cumhuriyet) - Trabzon-Soçi seferini yapmaya hazırlanan Avrasya feribotunu içindekı 177 yolcu ve 65 mürertebatla kaçırarak Istanbul "a getiren ve üç gün sonra eylemlerine son veren silahlı 9 terörist. dün İstanbul Devlet Güvenlik Mah- kemesi tarafından tutuklandı. Teröristlerin. her- hangi bir örgütle bağlantılarının saptanama- dıöı bildirildi. Istanbul Terörle Mücadele Şubesi'nde 12 gündürgözaltında tutulan teröristlerin liden Muhammet EminTokcan ile SedatTemiz.Er- dinç Tekir, Ertan Coşkun, Cey han Mollameh- metoğlu.TuncerÖzcan. Rama/anZubareyev. Abdurrahmano\ Buoscanve RakiGispaCls- tanbui DGM Cumhuriyet Ba>sa\cılığı'na göndenldi. Doktorkontrolündengeçirilerek dün sabah gizlice DGM'ye getirijen 9 terörist. savcılar î'ğur Saldoğan. Nuri Önem \e Engin Balta- cı tarafından sorgulamaya alındı. Bilgi edin- mek isteyen basın mensuplanııın. duruşına sa- lonlan dışındaki bölümlere gimıelerıne ızın verilmedi. Orgüt bağlantısı yok 9 teröristin herhangi bir örgütle bağlantı- larının saptaııanıadığı bildirildi. Konuyla il- gili olarak bilgi veren bir emnıyet yetkılisı. u Herhangi bir örgütle ilişkilerinin olmadığı so- nucuna varıldı. Sadece Muhammet'in (terö- ristlerin lideri) daha önce İslami Büy ük Do- ğu Akıncılar-Cephesi (İBDA-C) adına bildiri dağıttıği anlaşılabildi" dedi. Terönstlerin sorgusuna Millı IstıhbaratTeş- kilatı IMİT) elemanlann\n da katıldıeı kay- dedildi. Yaklaşık 2 saat süren sorgu ışleminden son- ra. sanıkların tümü hakkında tutuklama ka- ran \erildi. Sanıklann avukatı Ethem Baykan. "Mü- \ ekkillerim sav cı v e hâkim önünde doğal hak- ları olan susıııa haklarını kullandılar"dedi. IM\ dışında tutulacaklar İstanbul Dev let Güvenlik Mahkemesi'nde (DGM) yargılanacak teröristlerin. Terörle Mücadele Yasası (TMY) kapsamı dıs,ındatu- tulacakları ve haklarında Türk Ceza Yasa- sf nın (TCY) ılgili maddeleri uyanncaen faz- la 25 y ıla kadar ağır hapis cezası istenebile- ceği ifade edildi. Savcılığın hazırlayacağı iddıanamede. TCY'de gemi kaçırma suçuna uygulanan 384 2. maddesine göre 9 yıl hapıs cezası is- tenebilecek.Terörıstler.a\ncaTC\'nin 179. 456 2. ve 457. maddeleri gereğince de yar- gılanabilecek. Teröristler hakkında tüm bu yasa maddeleri gereğince toplam 25 yıla kadar ağır hapis cezası istenebilecek. Shovv TV maketi yakıldı Göktepe'yi suçlamaya tepkiler sürüyor • Mctin Göktepe'nin TDKP ıniiitanı olduğunu ileri süren gazeteci \'ıldırım Çavlı, Ankara da düzenlenen bir gösteriyle protesto edildi. Göktepe'nin faillerinın bulunması için Istanbul'da 20 bin imza toplandı. ANKARA/ İSTAN BL L (Cumhu- rhet)-Gazetemiz yazan l'ğurMum- cu ile Evrensel gazetesı muhabiri Metin Göktepe'nin faillerinin bulun- ması ıçın CHP Beyoğlu ilçe örgü- tü. 20 bının üzerınde ımza topladı. Göktepe'nın TDKP mılıtanı oldu- ğunu ileri süren gazeteci Yıldırım Ça\lı ıse Ankara'da düzenlenen bir gösteriy le protesto edildi. CHP Beyoğlu İlçe Örgütü Türki- ye'de insanlık dışı olay ların son bul- masını. Uğur Mumcu ve Metin Gök- tepe'oin katıllerıne gereken cezala- rın venlmesını ıstedı. CHP Beyoğ- lu İlçe Örgütü. ıki yıl önce bomba- lı bir suikast sonucıı yaşanunı yıti- ren Uğur Mumcu ile gözaltında dö- vülerek öldürülen Evrensel gazete- si muhabiri Metın Göktepe'nin fa- illerinin bulunması ıçın başlattığı imza kampanyasında 20 bının üze- rınde ımza topladı. Beyoğlu ilçe ör- gütünde dün düzenlenen toplantıda Uğur Mumcu ıçın toplanan ımzala- rı Cumhuriyet gazetesı temsilcisi. Göktepe için toplanan imzalan da E\ - rensel gazetesı temsilcisi teslim al- dı. İnsan Haklan Derneği adına bir konusma yapan Fatma Kanar ıse insanlık dışı olay ların ve insan hak- ları ıhlallennin hukuk dev letıneya- kışmadığını v urguladı. Toplantıdan sonra bir müzik dinlentisı yapıldı. Gözaltına alındıktan sonra döv ü- lerek öldürülen gazeteci Metin Gök- tepe'nin "gizli örgüt üyesi". çalıştı- ğı Evrensel gazetesinın de "TDKP'nin yayın organı" olduğu yolunda yayın yapan "Temiz Eller" programının yapımcısi Yıldınm Çav- iı ve programın yayımlandığı Shovv TV. Ankara'da da protesto gösteri- leri ile kınandı. Başkentte düzenle- nen gösteride bu tür yay ınlann ama- cının Göktepe'nin poİis tarafından öldürülmesinin haklıhğını kanıtlamak olduğu savunuldu. Evrensel Gazetesi Ankara Temsıl- ciliği'nin, dün saat 12.30'da Yüksel Caddesf ndeki İnsan Haklan Anıtı önünde düzenledığı protesto ey lemın- de. Shovv TV v e "Temiz Eller" prog- ramını temsil eden bir televızyon maketi yakıldı. Yoğun güvenlik önlemlerinin alın- dığı ey lemde konuşan İnsan Hakla- rı Demeği Ankara Şubesi Başkanı Naciye Erkol. Metin Göktepe'nin ölümünün üzerinden uzun süre geç- mesıne karşın, sorumluların henüz yargı önüne çıkarılmadığını belirt- ti AGÎT Başkan Yardımcısı: PKK sorunu iç savaş FIAT KOZLL KLL YVVSHINGTON - ABD Kongresi Hel- sinki Komisyonu Başkanı ChristopherH. Smith.Türkiye'ııın terörörgütü PKK'ye kar^ı verdiği miieadeleyi "içsavaş"diye- rek kategorize edıp. "Türk hükümetle- rin Kürtsorununuçözmede.muktedirol- madıklarını" öııe sürdü. Türkıye aleyhtarı politikalan savun- masıyla tanınan Helsinki Komisyonu Başkanı Cumhııriyetçi ChristopherSmith ilekısaadı AGlTolan Avrupa Güvenlik ve İşbirliğı Teşkilatı'nın Parlamento Baş- kan Yardımcısı Demokrat Partili Stem H. Hoyer.AGİT Başkanı FlavioCotti"ye bir me'ktup gönderdıler. "Ne tür adımlar atılması gerekir"diye- rek Türkiyeye çeşitli önerilerde de bu- lunan Kongre üy elcn. mektuplannda özet- le. "Türkiye'ye haskı çağrısı" vaptılar "Devaın eden sav aş, hem Türk dev letinin temelini hem de Tıirk-Amerikan ilişkile- rini zayıflatıyor" dıyerek gelecekteki ça- lışmalanna yönelik önerileri geliştırmek için AGİT"inTürkiye'yebirtemsilcigön- dermesi çağrısında bulundular. Kongre üyelen. "AGİT'in Türkiye'nin Güneydoğusu'nda uzun vadeli bir çalış- may ı oluşturması gerektiğine inanıyoruz" dediler. Türkıye'de "Kürtsorunu"bulunduğu- nu ve bu sorunun demokratik yollardan "Türkiye'nin toprak bütünlüğünün koru- narak" çözünılenmesini arzuladıklarını söyleyen Kongre üyelen. Ankara'nın te- rör örgütü PKK'ye karşı mücadelesıni de eleştırdiler. Sınıtİı ve Hoyer. açıkçabelın- melerine kar^ın. mektuplannda. Türki- ye'nin PKK'yle tnücadele>inde. Birleş- mişMilletler(BM)Cene\reSözleşmesi'- nın ıç savaş. kurallan ve savaş esirlerıyle ilüilı maddelerinin uygulanmasını da öner- dHer. Tiırkıye kar-}itı Rum. Nunan. Ermenı \e Kürt lobilerının destek verdiği Kongre üyeleri arasında ilk sıralarda yer alan Steny H. Hoyerıle Christopher H. Smıth. PKK ile Türk hükümetı arasında sağla- nacak bir "ateşkes" sonrasında "ulusla- rarası KızılhaçÖrgütü" ve Helsinki in- san Haklan Izleme Komitesi'ninGüney- doğu'ya girebilmesineolanak tanınmasi- nı istedıler. AGİT Başkanı FlavkoCotti'yegönde- rilen ve ayrıca Beyaz Saray ile ABD Dı- şişleri Bakanlığına da ulaştırıldığı kay- dedilen mektupta. özetle şu görüşlere yer verilıyor: 1- Türk hükümetı tüm politik suçlula- rı derhal saiıvermelı ve serbest düşünce üzenndekı riim kısıtlamaları kaldırmalı Böylece tüm Türk vatandaşları. Kürtler dahil. siyasi v e kültürel haklarını. tüm di- ğer demokratik toplumlarda olduğu gibi özuûrcekullanmaolanaeınıeldeedecek- ler 2- Başkan. bu ülkedeki her türlü aske- ri çatişmay ı sona crdirınek için Türk hü- kümetıni cesaretlendirmeli. 3- PKK ateşkes ilan etmelı ve sorunun. Türkiye'nin toprak bütünlüğü çerçeve- sinde. demokratik yollarla çözümünü des- teklediğini yeniden dile getirmeli 4- Türk hükümetı ateşkes ilan etmelı ve cumhuriyetin temel düşüncesi "yurtta sulh.cihandasulh" ilkesını doğrulamalı. 5- Düşmanlıkların ortadan kalkmasinı takıben. Kızılhaç'ın ve dığer ılgili kuru- luşların (İnsan Haklan Izleme Komıtesi) Güneydoğu'yagirebilmelenneolanakta- nınmalı. 6- Türk hükümeti potansiyel gergın- liklen (çatışnıaları) önlemek için tedbir- leralmalı. Bunlar: (A) şıddeti seçnıeyen tüm polıtık partilerin siyası etkinlikleri ka- tılmasına ızin verilmeli. (B) Giineydo- ğu'daki olağaııüstü hal kaldırılmalı. (C) Köy koruculuğuna son verilmeli. (D) Kürtçe yayın. basin TY \e Kürtçe ıleti- şını (konuşma ve dığerleri) üzerindeki tüm kisitlamalarkaldırılmalı.(Eıokullar- da Kürtçe eğıtınıe ızın verilmelı.(F)Gü- neydoğu'da ınuhtemel her türlü genlıme kıiynaklık yapacak eylemlerın önceden ortadan kaldırılmaM ıçın bırdanışına me- kanizması kurulmalı. 7- Başkan. teknik yardım sağlanması- nı desteklemeli. Bu arada. Avrupa Güvenlik ve İşbirli- ğı Topluluğu (AGİT) Parlamento Başkan Yardımcısı Hoyer. Avrupa basınında çı- kan ve Türk askerlerınin başı kesik PKK militanlarıy la çektırdikleri öne sürülen resimler konusuna de değinerek "Resim- ler. nefret \e vahşetin bu çatışmay ı nasıl kö- rüklediğini göstermektedir" dedi. AGİT Parlamento Başkan Yardımcısı ve ABD Kongresi Temsılcıler Meclisi üyesi Demokrat Partili Steny H Hoyer ile ABD Kongresi Helsinki Komisyonu Baş- kanı Cıımhuriyetçi Christopher H. Smith. Ermenistan'a insani yardımı engellediği gerekçesiv le Türkiye'ye ambargo uygu- lanmasını öneren yasa tasarısının da sa- hibi. lkilı. son olarak da Clinton yönetımı- ne. Türkiye'ye 120 adet v uruş gucü çok yüksek Attack Em füzelerınin satılma- ması için yoğun çaba sarf edıyordu. BIRBAKIMA SERVER TANİLLİ Tanpınar Fransızcada... Gazetemızin 25 ocak günlü nüshasında, Sayın Se- lim ileri'nin Tanpınarla Zaman başlıklı -usta işı- yazı- sını okumuş olsanız gerek. Çağdaş edebiyatımızın bu dev kışıligıne çeşitli yönlerden yaklaşan yazar, "Tanpı- nar ne sağın, ne solun insanıdır. Ne muhafazakârlarla tam bir düşünce biriigi içındedir ne de devrimcilerle. Şıırinden öyküsüne, öyküsunden deneme yazılanna, bi- reranıt değerindeki romanlanna gönülden eğildiğimiz- de bu usta, karmaşık, yetkın yazarın. kendisınden son- ra da süreceğını bildiğı bir 'sentez arayışı' peşınde ol- duğunu saptanz" dedıkten sonra, yazısının sonlanna dog- ru bir yerde şöyle söylüyordu: "Tanpınar çapında buyük biryazar, bana kalırsa, okul- larımızda bütün bir ders yılı boyunca okutulmalıdır. Bu yazar ve eseri, yaşadığımız toprağı kültürle, kültür öa- nşıklığıyla donatmaya devam ediyor." Ahmet Hamdi Tanpınar, gerçekten de Selim ileri'nin belırttiği gibidir, "Yaşadığımız toprağı kültürle, kültür barışıklığıyla donatmaya devam ediyor." Ama bırakınız okullarımızda bütün bir ders yılı boyunca okutulmayı. ne kadar okutulmaktadır? Okul dışında. genel okuyu- cu kitlesi içinde, Tanpınar'ı okuyup sevenlerin oranı ne- dir? Bir Huzur'u, bir Saatleri Ayarlama Enst/füsti'nü oturup tartışabıleceğinız okur sayısı kaçtır? Tanpınar, 1962deoldü. demekkıaramızdanayrılışı, bir otuz yılı aşmış bulunuyor. Bu süre içinde, çeşitli yön- lerden eğilindi kişihğine ve eserine, önemli düşünceler ileri sürüldü. değerlendırmeler yapıldı. Merak edenz, o yıldan bu yıla, edebiyat fakultelerımızde, bu dev yaza- rımız üzerine, yayımlanmış ve genel kabul gormüş kaç tez kaleme alınmıştır acaba? Bu soruları ıster ıstemez soruyoruz. Çunkü Tanpınar, noktalamış olsun ya da olmasın, bellı bir "senfez ara- y/ş/"nı sürdürürken. okuyucusunu -insanımız ve toplu- mumuz üstüne- pek önemli sorularla sarıp sarmalayan bir yazardır ve bu sorular yalnız dünümüz üstüne değil, bugünümuz ve yarınımız üstünedır de. Selim ileri'nin şu saptaması, büyük bir doğruluk taşır: "Huzur'da 'kendi içinden yeniden' doğamayan birey-toplum anlatılmış- sa, Saatleri Ayarlama Enstıtüsü'nde de, çalışma haya- tının, üretimin durduğu toplumda şahlanan acıklı gül- dürüyeyer venlır. Yalan dolan ışler mekanızmasında, Tan- pınar, Türkiye'nin bugünkü rantıye, batak hayatını gör- müş gibidir." Yazarımızın çapı belli oluyor değil mi? Benım, Tanpınar'ı bugunkü yazıma konu edinişim, bunları belırtmek için değil, başka bir nedenledir: Ya- zarımızın. kişiliğinin damgasını belki en çok vurduğu eserı, Beş Şehır'\. geçtiğımız günlerde, Fransızcada, Publısud / Editions Unesco'da yayımlandı. Tanpınar. hatırlanacağı gıbı Istanbul, Bursa, Konya, Erzurum ve Ankara'yı anlatır bu eserınde. Onlardan Bursa'yı. profesör Rene Giraud, 6O'lı yıllarda Fransız- cay.a kazandırmıştı; Konya ve Ankara'yı da Vedat Ze- ki Örs çevırmıştı. Bu çevırılerı gözden geçırırken onla- ra Istanbul'la Erzurum'u da katan -ünlü Turkolog- Pa- ul Dumont, bugunku basımı gerçekleştırmış bulunu- yor. Kitabın başında, Beş Şehir ve yazan üstünö, Sayın Dumont'un -18 sayfalık- usta işi bir incelemesı var; say- falar notlandığı gıbi, kitabın sonuna eklenmiş -69 say- falık- bir adlar sözlüğü. Fransız okuyucusunu aydınla- tıyor. Beş Şehir'm, Turkçede. bu yetkinlikte bir basımının olmadığını rahatlıkla söyleyebılıriz. Paul Dumont'a. kultürümüz adına, büyük teşekkür borçluyuz: çağdaş edebiyatımızın bu dev kışiliğini. bel- ki de en çekici eseriyle. Fransız okuyucusunun önüne çıkarmış bulunuyor. Aynı okuyucu kitlesine, Sabahat- tin Ali'nın Kuyucaklı Yusuf'unu -yine usta ışi- bir çevi- rıyle tanıtan da o oldu. Sayın Dumont. eserin başına koyduğu ilginç incele- mesının bir yerınde şöyle diyor: "Sonuç olarak, bu ki- tap, bir özyaşam öyküsü olmasa da, yarı yolda yapıl- mış bir türyaşam bilançosudur en azından. Edebı coş- kular, düşler, metafizik sorgulamalar ve insan serüve- ninın anlamı üstüne düşüncelerden oluşmuş bir ya- şam." Fransız okuyucusunun. ilgisını esirgemeyeceğini um- duğumuz bir yaşam ve onun eseri... ANAP lideri Yılmaz 'Çiller'li modellere 'hayır' diyeceğiz' DÜRDANE KOCAOĞ1A' ANKAR.A-ANAP liden Mesut Yıhnaz'ın. hükümet kurmakla görev h D\'P lıde- rı Tansu Çiller'in. ılk sıra kendisindc olmak ko^uluy- la getireceğı dönüşümlü azın- Itk hükümetı ılebaşbakan ve başbakan y ardımcısının yet- kilerinın eşitlennıesi önen- lerine "hayır"y anıtı verece- ğı bildirildi. Yılmaz'ın. ön- ceki gün akşam DSP lideri BülentEcevife. Çiller'lı her modele "hayır" diyeceğıni söylerken. ANAPGrupBjş- kanvekılı Abdülkadir Aksu da. "Dönüşümlü a/ınlık hü- kümeti modelinde de nnce- lik bizdeolmalı" dedi. Ç iller-Yılmaz görüşmesı öncesınde yetkılı kurulların- daoybirlığı ile "Çiller'eha- yır" karan alan ANAP'ın tav nnda bir değı^iklik olma- dığı öğrenıldı. ANAP Genel Başkanı Yıtmaz'm. önceki gün akşam DSP liden Ece- vitileyaptığıgörüşmedebır kezdahaCil'er eöncelık ve- ren hiçbir formiilü kabul et- mediklerinı dıle getırdığı öğ- renıldı. Mınan bılgıye göre. görüşmede ^•|lmaz. başba- kan ve ba^bakan yardımcı- sının yetkılennin eşitlenme- sıni cıddıye alınacak bir for- mül olarak görmedı. Yıl- maz'ın. her türlü hükümet formiilü içinde DSP'yi de görmek ı^edığı. bu ncden- le de dönüşunıiu azınlık hü- kümetı modelının benınisen- ıiıesı duruınunda. ANAP'ın kuracağı ılk azınlık hükü- metı ile DY^P'nın kuracağı ikincı azınlık hükümetınde de DSP'ııın yeralma>ını ı>- tediğı belirtildi. Yılmaz'ın. Ecev ıt'e. hıçbır formiil ya?a- nıa geçirılmezse ^on çare olarak AYAP-RP-DSP hü- kümetının kurulabıleceğıni söyledıği. Ecev ıt'in ıse. RP'lı bir hükümetten duvdugu kay - uıları dıle uetırdiuı belırtıl- 3ı. AN APGrup Ba^kanveki- li Abdülkadir Aksu. dönü- lık hükümetı mo- delinde öncelığın ANAP'ta olması gerektığını sav undu. Aksu. "Neden* sorusuna kar- şılık da. "Çünkü milletimiz vitrin değişikliği istiyor, o ne- denk öncetik bizde olmalı" dedi. Aksu. RP ile koalisyon ça- lışmalarının tamamlandıği. detayların görüşüldüğü yo- lunda çıkan haberlenn anım- satılması iizerinede"RPile tüm görüşmelerimiz kamu- oyu önünde gerçekleşti. RP'ye. diğer bütün alterna- tifleri değerlendirmek için şimdilik "hny ır'dedik. Bunun dışında bir görüşmemiz ol- madı" diye konuştu. ANAP Grup Başkanveki- lı İ'lküGüney de.Çıller'libir koalisyon içındeyeralmaya- caklannı bıldırdı Yolsuzlukla mücadele Abdülkadir Aksu. 20. ya- >ama dönemınde denetim fa- alıvetlerineöncelik verılme- sinden y ana olduklannı. hü- kümet olduklan takdirde ko- alisyonprotokolünede. geç- miş dönemler de dahil ol- nıak üzere yolsuzluklarla mücadele için özel hüküm- ler koyacaklarını bildirdi. Yolsuzluklarla mücadele için bir dızı çalışma y aptıklanna dıkkat çeken Aksu. hazırla- dıkları yasa çalışmaları ile ilgili bilgi verdi. Aksu şöy- le dedi: "Dokunulmazhkla- rın sınırlandınlnıası ile ilgili anay asanın 83. maddesinde- ki değişiklik önerisi için im- za toplama işlemini sürdü- rüyoruz. Ay nca, Meclis araş- tırnıa komisyonlarının ra- porlarının tamanılanmalan halinde, dönem bitmiş ulsa dahi. kadükolmamasını ön- gören bir TBM.M İçtüzük değişikliği önerisi ha/jrladık. Kamuuy undayolsuzluksuç- lan olarak anılan suçlarda zanıanaşımınuı5 vıldan 10yv la çıkarılmasını öngören TC K'-nin 102. maddesin- deki değişiklik önerinıizi de TBMM Başkanhğı'na suıı- duk."