Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 ŞUBAT 1996 CUMA CUMHURİYET SAYhA
DIŞ HABERLER 11
12 ıtıil oyıuıu tııtınaclıLALE SARIİBRAHİıMOGHJ
ANKARA-Figen Akat teknesinin Kardak Ka\alı-
gı'nda karaya oturmasının ardından iki iilke arasın-
daki gizli diplomasinin basına sızdınlmasıyla alevle-
nen bunahmın özünde. Yunanistan'ın Ege'deki kara-
sulannı. Türkiye'nin yanı başındaki adacıklarda bile
egemenlik ilan ederek fıilen 12 mile çıkarma strate-
jisi bulunduğuna dikkat çekildi. Türkiye'nin ısrarla
" Kardak KayalığıTürkegenıenliğindedir" demesinin
altında. Atına'nın. karasulannı gizlice 12 mile çıkar-
maya kalkışmasına karşı Ankara'nın "Bu oyuna gel-
meyiz" mesajının yattığı bildirildi.
Türkiye'nin. bunalım sırasında yaptığı açıklamalar-
da. **oldu-bittilerin kabul edilmeyeceğine" işaret ede-
rek. -Yunanistan'm Kardak'a ba>rak dikerek aslın-
da Ege'de karasulannı 12 mile çıkartma gibi egemen-
lik haklannı genişletme planından haberdar olduğu-
nu*' belirttıği vurgulandı.
Yunanistan. 1982 yılında kabul edilen Birleşmiş
Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin (DHKS)
• Yunanistan'ın Türkiye'de hükümet bunalımı olduğunda bir sorun çıkardığına dikkat çeken diplomatik
kaynaklar, 'Atina, 12 mil karannı açıkça veremiyor. Bu kez Kardak ile gizli bir deneme yaptı' dediler.
1994 kasım ayında yürürlüğe girmesinden itiba-
ren. Türkiye'nin "savaş nedeni" saydığı karasulannı
12 mile çıkarma için yöntem arayışına yöneldi.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Theodoros Panga-
losun Kardak bunalımı sırasında Yunan televizyo-
nunda canlı yayımlanan açıklamasında bir soru üze-
rine. ülkesinin Kardak Kayalığı'na bayrak çekip, ka-
yalığı kendi egemenliğinde ilan etme girişıminin ka-
rasulannı 12 mile çıkarma polıtikasının gizli bir de-
nemesi olmadığını sa\unması dikkat çekmişti. Pan-
galos."12 mil egemenlik hakkımızdır. Bunu açıkça ilan
ederiz. Ne zaman bu polinkavı uvgulavacağımı/a biz
karar veririz" diyerek, ülkesinin bilinen politikasını
yıneledı.
Diplomatik kaynaklar. Yunanistan'ın Türkive'de
hükümet bunalımlan olduğunda bir sorun çıkardığı-
na işaret ederek -Yuııanistan birsüredir u>gulama\a
koymak için firsat kolladığı 12 mil karannı açıkça ve-
remiyor. Ancak, bu kez Kardak ile gizli bir deneme
yaptı'' dediler.
Yunanistan'ın Kardak Kayalıklan'nı kullanarak
adım adım karasulannı 12 mile çıkarma provalan şu
somut gelişmeler ile ortaya çıktı:
• 1982 yıhnda kabul edilen DHS'nin 15 Kasım
1994'te yürürlüğe girmesiyle Yunanistan sözleşme-
nin taraf ülkelere karasulannı 12 mile çıkarma hakkı
veren maddesini, nasıl uygulamaya koyabileceği yol-
lannı aradı. 15 kasım günü Ankara, Atina'nın. Ege'yi
Yunan gölüne dönüştürecek bir girişimle karasuları-
nı 12 mile çıkarma gibi bir niyetine karşı askeri cay-
dıncılığını Ege Denizi'nde tatbikat yaparak gösterdi.
# Yunanistan açıkça 12 mili uygulama ortamı bu-
lamayınca bir süredir üzerinde düşündüğü stratejiyi
gizlice uygulama yollan aradı. Uzun bir çalışmanın
ürünü olan \e Ege Bakanlığı'nın yayımladığı, ilk ba-
kışta "masum" görünen Kasım Genelgesi, Yunanis-
tan'ın karasulannı 12 mile çıkarma politikalannı uy-
gulama niyetinde olduğunun ilk işaretlerini verdi.
Genelgcnın. "Kayahk ve adaaklarda çevre koşul-
lan incelenecek, turizme eh/erişli hak getirilecek ve
kalkındınlacak" hükmüne dikkat çekildi.
# Bunun üzerine harekete geçen Ankara, Ege'de
toprak envanterini içeren cumhuriyet tarihinin ilk bii-
yük envanterçalışmasını başlattı. Çalışma, Ege'de sta-
tüsü belirsiz ne kadar adacık ve kayacık bulunduğu
ve bunlann yasal statülerinin belirlenmesini içerivor.
0 Yunanistan, Kasım Genelgesi çerçevesinde Tür-
kiye'nin çok yakınında bulunan \e bazılannın statü-
leri tartışmalı 11 kadar kayalık ve adacığı iskâna aça-
cağını açıkladı \e adım adım uygulama yollan aradı.
Yunanistan'ın ıssızkayaparçalannı dahi iskâna aç-
ma girişimini Deniz Hukuk Sözleşmesi'nin denizde
egemenlik haklannın statüsünün belirlendiği madde-
sine dayandırdığına dikkat çekildi.
Ancak diplomatik kaynaklar, sözleşmenin "mes-
kûn"(yerleşime açık) adacıklarla ilgilı denizde ege-
menlik haklanyla ilgili olduğuna ancak Yunanıstan'ın
meskün olmayan kara parçalannı da iskâna açmaya
çalıştığına dikkat çektiler.
# Yunanistan, Ege'de 6 mil olarak belirlenen ıki ül-
ke karasulannın adalar çevresinde çizilmesıne bugü-
ne kadar yanaşmadı. Uluslararası kurallara göre, ada-
lar çevresindeki deniz hududu belli. Bir ülkeye ait
olan ada ile diğer ülkenin karasuları arasındaki mesa-
fenin 12 milden az olması halinde. deniz hududu çi-
ziminde ülkelerin gü\enlik çıkarlan göz önüne alına-
rak sınırlar belirleniyor. Kardak ise Türkiye'ye 3.8
deniz mıli uzaklıktayken Yunanistan'ın en yakın ada-
sına 5.5 deniz mili mesafede. Yunanistan, karasulan-
nı 12 mile çıkarma hakkını saklı tutarak Ege'y i bir Yu-
nan Gölü'ne çevirme amaçlan doğrultusunda adalar
için bir deniz sınırı çizmeye yanaşmıyor.
NEA
iıcoo TEfteo(vpû$c Efe 9£CEI n ToıflEo
TOV roteuo aiw<5 u« Tı îiunuo
EKAHAÛIH AYÎflOPIAÎ ME 2 .riAPÛN- ATıO TO HAIOK
OÛYNHPOAl TOFA nAr\y\ıa aro Aıyaioı Kâvouye av ÇavaiTunnocı n Toupn
z;~r£— Tl tym OTO KYIEA t»
~ vmrea xwv fiAnMrtntv
ELEFTEROTİPIA
TÛRKLER ŞİMDİSALDIRIRSA NE YAPAPIZ"
TANEA
"EGE'DEAO BİR DARBE YEDİK"
ELEFTEROS
"SAVAŞSIZ BİR REZİLÜK
Yunanistan ıda bayrak kavgasıMIRATİLEM
ATİNA - Ege der.izindekı ıssız Kardak
adacığı krizinin Türkiye'nin siyasal, dip-
lomatik ve askeri başarısı ile sonuçlanma-
sının Yunanistan "daki yankılan devamedi-
yor. Yunanistan muhalefet partileri, basın
organları \e halk. iktidardaki KostasSimi-
tis hükümetini ağır şekilde eleştirirken en
çok tartışılan konu "Bayrağın neden indi-
rUdiğT
Yunanistan Başbakanı ilebakanlan.kri-
zin ilk günlerinde adadaki Yunan bayrağı-
nın kesinlikle indirilmeyeceği şeklinde sü-
rekli açıklamalar yaptıklannı belirten ay-
nı çe\ reler. neyin karşılığında bayrağın in-
dinldiği sorusunu sonıvorlar. Dışişleri Ba-
kanı Teodoros Pangalos'un bayrak konusu
yaptığtmız anlaşmada yoktu şeklinde ko-
nuşmasına rağmen ABD Dışişleri Bakan
Yardımcısı Holbrooke'un bir Yunan gaze-
tesine yaptığı açıklamada. bayraklann kar-
şılıklı olarak indırmesi konusu iki taraf ile
yapılan anlaşmada vardı ifadesi, Panga-
los'un da tepki alanlar listesine girmesine
neden oldu. Basın organlan "S^aşsız bir
rezillik"'. "Türkiye \ine \nrursa ne >apa-
nz", "Ege'de acı bir darbe yedik", "Ânlaş-
madan sonra iç savaş başladr gibi manşet-
lerle hükümete olan tepkilerini dile getiri-
yorlar.
Yunanistan'da hükümet içindeki görüş
aynlıklan ise giderek büyüyor. Başta Ada-
let Bakanı Evangelos Venirilos ile Sağlık
Bakanı .-Vleksandros Peponic olmak üzere
iktidar partisine mensup birçok millet\e-
kili. Başbakan Simitis'in adacık krizinden
gerektiği gibi yararlanamadığı görüşünde.
Söz konusu çe\relerin bir kısmı tepkileri-
ni ba.sına kapalı yapılan bakanlar kurulu
toplantısında dile getirip başbakanla tartı-
Sirken Verivakisgibi aşın milli>etçi millet-
\ekillen, parlamentoda basın ve halkın gö-
zü önünde bağırarak açıkladılar. Cumhur-
başkanı Kostis Stefanopulosda önceki ge-
ce Başbakan Simıtis'ı çağırarak milli ko-
nularda daha dikkatli kararlar almalan ko-
nusunda uyardı. Cumhurbaşkanı Stefano-
puk>s,Türk komandoların adaya nasıl çık-
tıklan konusunun araştınlmasını da istedi.
Krizden en çok etkilenen kesim ise si-
lahlı kuvvetler. Basın organlannda \eralan
haberlere göre kriz sabahı geri çekilme ka-
rannın alınması üzerine istifa etmek iste-
yenGenelkurmav Başkanı Hristos Limbe-
ris'in bu isteği. başbakan ve bakanlann ıs-
ran üzerine durduruldu. Önümüzdeki gün-
lerde genelkurmayda bazı üst rütbeli su-
baylann istifaları beklenirken bazılannın
başka görevlere atanacaklan alınan haber-
lerarasında. Hükümet. içindeençok Mil-
li Savunma Bakanı Yerasimos Arsenis'in
istifası isteniyor. Milli Savunma Bakanı
Arsenis'in "Türk komandoların adaya na-
sıl çıktıgı" konusunda yaptığı açıklamalan
ise basında alay konusu. Bilindiği gibi Yu-
nanistan Savunma Bakanı "Geceoldugjı.
havanın puslu olduğu, karanlık oktuğu"
gibi ifadeler kullanarak Türk komandola-
nnın adaya çıkmalarını önleyemedik de-
mişjti.
Ote yandan. Yunan Hükümeti. Kardak
kayalıklanna Türk çıkarmasında ihmal ve
sorumluluklan bulunanların ortaya çıkanl-
ması için \unan Silahlı Kuvvetleri'ne tah-
kikat açtı. Hükümet Sözcüsü Dimitris
Reppas. Türk komandoları tarafından ya-
pılan çıkarmanın tespit edilememesinde
sorumluluklan bulunanlann tespiti ama-
cıvla özel tahkikat yapıldığını söyledi.
Holbrooke arabuluculuk yapacak
ABD: Türidye'de
lriildiıııet yok
FUAT KOZLLKLL
SERKAN DEMİRTAŞ
VVASHINGTON/ANKARA- ABD Dı-
şişleri Bakan Yardımcısı Rkhard Holbro-
oke'un. "hükümet olmadığT gerekçesiyle
Türkişe'de sadece Ege sorunu konusunda
görüşmelerde bulunup, Kıbns konusuna
girmeyeceğini açıklaması, Ankara da rahat-
sızlık yarattı. Holbrooke'un. Kıbns ve
Ege'deki sorunlann çözümü için Ankara ve
Atina hükümetlennin istemi üzerine bölge-
ye geleceğini açıklamasına karşın. Türkiye.
ABD'den böyle bir talepte bulunulmadığı-
nı vurguladı.
Türkiye'nin, Holbrooke'un sözlerinden
rahatsız olmakla birlikte, ABD'nin Ati-
na'nın Ankara ile masaya oturmasını sağ-
lama olasılığının gözardı edilmemesi ge-
rektiğini vurguladığı bildirildi.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Holbro-
oke, önceki gün CNN ve diğer basın kuru-
luşlanna yaptığı açıklamalarda Türkiye'de
hükümet olmadığı için. Türkiye ve Yunanis-
tan ile Kıbrıs konusunu ele almasının ola-
naklı olmadığını kaydetti. Holbrooke. ya-
bancı basın ajanslanna verdiği demeçlerde
şu görüşleri dile getirdi:
-Savunma Bakanlığı eşgüdümünde va-
pılacak ziyaret. Kıbns odaklı olmayacak:
çiinkii, Tiirkh e'de sürekli bir hükümet yok.
Aynca adacıkla ilgili son vaşanan bunalım,
Ege've yeni bir bakış gerektiriyor."
CumhurKefe bilgi veren diplomatik
kaynaklar. Holbrooke'un iddialannın yer-
siz olduğunu belirterek. "*Türkiye'
>
de hükü-
met olmadığını savunarak Kıbns'ı konuş-
mak istemeyen, Ege konusunu dakonuşma-
sın. Hiç zahmet etmesin" diye konuştular
Türk yetkililer. Holbrooke'un yaklaşımı-
nı eleştirmekle birlikte. Atina hükümetini
Ankara ile masaya oturmaya ikna edebile-
ceğinin gözardı edilmemesi gerektiğini v ur-
guladılar.
Olağanüstü bir gelişme olmaması duru-
munda, Holbrooke'un ABD Savunma Ba-
kan Yardımcısı Jan Lodal'le gerçekleştire-
ceği ziyaretin 10-16 şubat günlerinde yapı-
lacağı bildinldi.
Holbrooke arabulucu
"Kayalık krizi"nin aşılmasında önemli
rol oynayan Clintonyönetiminin "di\
-
aloğa
r
'
davet ettiği Türkive ve Yunanistan'a Holb-
rooke'u gönderme karan aldığı bildirildi.
Yetkililer. Dışişleri Bakan Yard mcısı'nın
"Kıbns ve Ege'de gü\en arttırıcı adımlar
atilmadıkça Türk-Yunan ilişkileri gergin ka-
lır. Mütteflklerinin heran ka\ga>a hazır ol-
ması ABDŞi rahatsız ediyor. Senl bir anla-
yışla komşuluk ilışkileriningeliştirilmesi ka-
çınılma/birzorunlulukhalınegeldi"mcsa-
jını götüreceğini dile getirıvorlar.
Daha önceleri "Kıbns için sihirli formül
hazırladı. Göre\den aynlmadan önce bölge-
yegidecek
1
" denilen Bosna Banş Planı'nın
miman ve ABD yönetimınin son yıllarda-
ki "en basarılı dipk)matı" Richard Holbro-
ke. önceki gün söylediği gibi "Türkhe'de
istikrariı bir hükümet kuruluncaya kadar
Kıbns konusundaki girişimlerini bu zi> are-
ti sırasında gerçekleştirmev i düşünmüvor."
Çok vakında Atina. Ankara ve Lefko-
şa'ya gideceğini de söyleyen Richard Holb-
rooke. açıklamasında. ziyaretınin amacının
"Kıbns degil. Ege'deki gerginliğin a/altıl-
ması*" olacağını kaydetmışti.
Cumhurivet'e bilgi veren ka>naklar,
Washington'un Kıbrıs sorununun çözümü
kadar Ege'deki sorunlann çözümü için de
her iki tarafa "baskı yspacağını" ifade ede-
rek. Yunanistan'ın Balkanlar politikasının
ağırlıklı olarak "geleneksel Türkive korku-
su" temelinde biçimlendiğini bildirdiler.
Batılı bir ülke diplomatının anlatımıvla
Clinton yönetimi. iki ülke başkentlerine,
"Vereceğiniz her demece dikkat edin" uya-
nsında bulunacak.
Diplomatik kaynaklar. ABD yönetimi-
nin. Bakan Yardımcısı Richard Holbro-
oke'un. müttefik başkentlere yapacağı ziya-
ret sırasında. "plan" diye tanımlanabilecek
bir dızı önerı götüreceğini bildirdiler..
KIBRIS RUM KESİMİ:
Türkiye, Kıbrıs'a
50 tank çıkardi
REŞAT AK.\R
LEFKOŞA - Kardak ka-
yalıklan knzinın sıcak bir
çatışmava dönüşmemesinı
se\ ınçle karşılayan v e derin-
den oh çeken Kıbns Rum
Yönetimi. bu kez ortaya ye-
ni bir ıddia atarak Türki-
ye'yi Birleşmiş Milletler
Güvenlik Konseyı'ne şıkâ-
yetettı.
Rum \'önetimı Başkanı
Glafkos Klerides, kayalık
krizinin çatışma aşamasına
geldiği salı gecesi Türki-
ye'nin Kuzey Kıbrıs'taki
Gazimagosa limanına 50
adet tank çıkardıgını ve bu
gelişmenin Rum Mıllı Mu-
hafız Ordusu tarafından ya-
kınen izlenerek tespit edildi-
gini iddia etti. Rum Yöneti-
mi Dışişleri Bakanı Alekkos
Mihailides ile Sav uruna Ba-
kanı Kostas tliades de yap-
tıklan açıklamalarda Türk
tanklannın Gazimagosa li-
manından Lefkoşa'ya doğ-
m sınır boylanna kaydınl-
dığını bildirdiler.
Türkiye'nin KKTC'ye çı-
kardığı iddia edilen tankla-
nn M48-A5 modeli olduğu-
nu ve 2 tank taşıyıcısı gemi
ile getirildiklerini ileri süren
Rum bakanlar. bu gelişme-
nin Rum asken makamla-
nnca ızlendiğini ve gerekli
belgelerin. Güvenlik Kon-
seyi üvesi 5 ülkenin Kıbns
Rum kesimindeki büvükel-
çilenne verildığinı duyiirdu-
lar.
Rum Dışişleri Bakanı
Mihailides, Fıleleftheros ga-
zetesinde yaptığı açıklama-
da geçen salı akşamı Türk-
Yunan sav aşı endişesine ka-
pılan Rum lideri Glafkos
Klerides'ın kendisini. Sa-
vunma Bakanı Kostas İli-
ades'i. sözcü Yannakis Ka-
suUdesıle Rum Milli Muha-
fız Ordusu'nun Yunanlı Ko-
mutanı General Nikolaos
Vorvolakos'u başkanlık sa-
rayına çağırdığını ve saat
04.00'e kadar süren bir ça-
lışma yapıldığını. bu arada
Yunanistan hükümetinden
Ortak Savunma Doktrini
çerçevesinde yardım iste-
diklerini bildirdi.
Seferbertik aşaması
Alekkosm Mihailides. alı
nabılecek tüm önlemlerin
alındığını. görev dışında bu-
lunan tüm asker ve polisle-
re birliklerine dönme çağn-
sı yapıldığını ve seferberlik
ilan etme aşamasında kaya-
lık krizinin atlatılması nede-
niyle büyük bir rahatlama
duvduklannı da itiraf etti.
DIŞ TEPKİLER
Ankara önemli
puanlar kazandı
SAI komandolan geceyansı çıktıklan Kardak kayalıklanndan sabah saat 9.30 da aynldılar.
Devletler Hukuku Uzmanı Doç Dr. Hakan Baykal, Yunanistan'ın politikasını değerlendirdi:
Küçük hesaplardan ıdiLsal kazanç
ÖZLE.M \ ÜZAK
Kardak kavalıklan vüzünden iki ülkeyi neredeyse sava-
şın eşiğine getiren kriz Yunanistan'ın Türkiye've yönelikiz-
lediği çıkarcı politikayı bir kez daha su yüzüne çıkartıyor.
Dev letler Hukuku uzmanı Doç. Dr. Hakan Baykal'ın değer-
lendirmesine göre büyük ve hukuka aykırı sorunlar yarata-
rak ya da fiili durumfar meydana getirerek oiaylan ulusla-
rası arenaya taşımak isteyen Yunanistan'ın. aradan küçük
hukusal kazançlar çıkarmayı ulusal politika olarak.benim-
sediği ortaya çıkıyor. Baykal. Yunanistan'ın bu politikayı ge-
nellıkle Türkiye'de hükümet boşluklan ya da kriz dönem-
lerinde ortaya attığını ve boşluklardan yararlanarak istedik-
lerinieldeetmeyeçalıştığını kaydediyor. tşte '»unanistan ve
Türkiye arasındaki sorunlar ve örnekler:
KaraSUİan SOrunU: 1982;de Caracas'ta imzalanan
ve 16 kasım 1994"da yürürlüğe giren Deniz Hukuku Söz-
leşmesinden cesaret alan "Sunan hükümeti. sözleşmeye Tür-
kiye'nin taraf olmamasına rağmen karasulannı 12 mile çı-
karma girişimine başlamış ve iki ülke arasında durum ye-
niden gerginleşmişti. Baykal. askeri müdahale sonrasında
ve hükümet boşluğu döneminde Türkiye'nin bu son derece
önemli sözleşmevi kendi lehineçeviremesindendolavı ka\-
bının büyük olduğunu ve Yunanistan'ın durumdan yararlan-
dığını ıleri süriiyor.
Hava SahaSI KOntrOİÜ: Her iki ülkenin NATO'va
girişinden sonra karşılıklı anlaşma ile Ege Denizi Hava Sa-
hasının Teknik Kontrolünün 'S'unanistan tarafından yapılma-
sı kararlaştırılmıştır. FIR (Flight Information Regionl Ha-
va Bilgi Bölgesi Hattı olarak adlandırılabilecek bu hattı Yu-
nanistan bir hava egemenliği olarak kabul etmiştir. Türki-
ye. 1974 Kıbrıs Banş Harekâtından sonra FIR hattı olarak
belirlenen Türk-Yunan sınırının batısını "Emniyet BöJgesi"
ilan etmiştir. Yunanistan da karşılık olarak Ege Denizi ha-
va sahasmı yabancı. siv il ve askeri trafiğe kapatmıştır. Böl-
geyi de "Tehlikeü Bölge
1
" saymıştır. Y'unanistan'ın hava sa-
hasını 10 mile çıkarttığını ileri sürmesi iki ülke arasında sü-
rekli olarak hava ihlalleri olarak adlandırılan anlaşmazlık-
lara neden olmaktadır.
Klta Sahanllğl: 1982'de imzalanan Türkiye'nin taraf
olmayıp Yunanıstan'ın olduğu BM Deniz Hukuku Sözleş-
mesi'negöre. Ege'deki adaların. sahilden işletmeyeelveriş-
li yere kadar olan deniz tabanları, o adaların kıta sahanlığı
olarak kabu! ediliyor. Türkiye. Ege'den çıkabilecek denizal-
tı zenginliklerinden vararlanamayacağı anlamına gelen bu
durumu kabul etmıyor. Mart 1987 de Taşos (Thasos) ada-
sı kara sularında. petrol çıkaran konsorsiyumun kara sulan
dışında petrol araına ısteâiyle iki ülke savaşm eşiöıne eel-
di.
Ege adalarının silahlandırılmasi: Yunanistan.
Türkiye'nin iyi nivetini suiistimal etmeve 1936da imzala-
nan Montreux anlaşmasından sonra başladı. Montreux Bo-
ğazlarSözleşmesi'ninhazırlanması sırasında \unanıstan'ın
bu sözleşmeye herhangi bir askerden anndınlma hükmü
konulmamasını öne sürdü. Ve 1937"de yayımladığı bir ka-
ramame ile önce Limni adası sonra ise diğer Yunan adala-
nnı silahlandırmaya başladı. Türkiye ise Yunanistan'ın ilk
silahlandırma girişimleri karşısında sessiz kaldı. Yunanis-
tan 1967 yılından itibaren turizm amaçlı olarak Türkiye kı-
yılarına yakın olan adalarda havaalanı inşaatına başladı.
Devletler hukuku uzmanı Baykal. Yunanistan'ın tarihsel
süreçte Türkive'ye karşı son derece tutarlı bir politika izle-
dığini kaydediyor. Yunanistan'ın Türkive ile arasında olan
en küçük anlaşmazlığı bile ulusiararası arenada tartışmaya
açtığını kaydeden Ba>kal, Türkiye'nin bu konuda zayıf ka-
lışına dikkat çekiyor.
Dış Haoerler Senisi -
Kardak krizi dün de Batı
basınının gündeminde
aöırlıklı olarak yerini koru-
du.
BELÇİKA:
Yüksek tirajlı muhafaza-
kâr La Libre Belgique ga-
zetesi "Kardak veya İmia
için ölmek" başlıklı yoru-
munda. Yunan Başbakan
Simitis'in yaptığı "Savaşa
hazırdık" şeklindeki açık-
lamasının aynısının Anka-
ra'dan da geldiğini. bunun
"tüyler ürpertici bir du-
nım" olduğunu vazdı. Le
Soir gazetesi de "Ankara,
bu yüksek ateş sonunda 3
puan kazandı" yorumun
yaptı ve şunları yazdı: "An-
kara'nın kazandığı ilk iki
puan semboller düzeyinde:
Yunanlılar Kardak tan
ba> raklannı indirmeyecek-
lerini sövlediler. Ankara
bavrağı indirtti. Vunanlıla-
nn kendi toprakları oldu-
ğunu ileri sürdükleri kava-
lıklara Ankara askerierini
çıkarttı. Üçüncü puan ise
diplomatik alanda: Türki-
ye, geleneksel gerginliği aşa-
rak Egesorununu resmileş-
tirmevi başardı. \unanhla-
nn da korktuklan buvdu."
FRANSA:
Sağ eğilimli Le Figaro
gazetesinde çıkan bir v azı-
da, iki ülkenin NATO, Av-
rupa Konseyi, BAB gibi
kuruluşlardaki üyeliklerine
rağmen "Biraz da basının
sansasyon merakı vüzün-
den" kriz ile karşı karşıya
kaldıkları ifade edildi.Ha-
berde. Yunanistan'ın veni
Başbakanı Simitis'in, kriz-
le birlikte muhalefet parti-
lerinin sert protestolarıyla
karşı karşıya kaldığını be-
lirterek >enı başbakanın
Atina'da istifasının istendi-
ğine dikkat çekti. Le Mon-
de gazetesinde çıkan bir ya-
zıda ise başta ABD Başka-
nı Clinton. ABD Dışişleri
Bakanı Yardımcısı Holbro-
oke. NATO Genel Setrete-
ri ve BM Genel Setrete-
ri'nin krizin aşılmasi için
seferber olduöu kavdedil-
di.
İNCİLTERE:
The Guardian gazetesi
"Ege'de geri çekilme, Yu-
nan parlamenterleri ü/dü"
başlıklı haberinde ^'unanis-
tanın sosyalıst hükümeti-
nin. ABD Başkanı Bill
Clinton'ın "Türkiye ile as-
keri bir karşılaşmadan ka-
çınması çağnsım" dikkate
alması nedenivle ağıreleş-
tirilere uğradığına yer ver-
di. Haberde. Simitısbaşba-
kanlığındaki hükümetin
muhalefet tarafından iha-
netle suçlandıâı hatırlatıl-
dı.
ALMANYA:
Dıe \Velt gazetesinde
"Günevdoğu Ege'deki Ba-
rut Fıçısı" başlıklı vorum-
da. "Silahlann konuşması,
bu hassas durumun biraz
geç farkına varan Amerika-
lıların de\re>e girmesi ile
son anda önlebildi" den i Idi.
Yorumda. "Dışardan ba-
kanlara 'bir bardak suda
fırtına kopanlıyor' gibi ge-
len bu durum. etnik. dini \e
kültürel yönden farklı ulus-
lann birbirlerine çok v akın
yaşadıklan bu kriz bölge-
sinde çocuk o\ uneağı değil-
dir. Asıl anl;ışma7İık. iki ül-
ke arasındaki sürekli ihtila-
fın çekirdeğini oluşturan
hükümranhk haklan konu-
sudur" denildı.