Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMriURİYET 27ARALIK1996CUMA
HABERLER
ABD, Çekiç Güç'e son verdiği yolunda propaganda yapan Erbakan'ı ve hükümeti yalanladı
6
K.Irak'ta uçuşlar sürecek'
LALE SARIİBRAHİMOĞLl
FLAT KOZLÜKLl
• \lilli Savunma Bakanı Tayan, Çekiç Güç'ün yerine
oluşrurulan ICeşif Gücü'nden son anda çekildiğini açıklayan
Fransa"nın şu aşamada geri dönmesinin mümkün olmadığını
bildirdi. Hükümet: yeni gücün faaliyetleri için TBMM'den kendi
adına aldığı 6 aylık yetkiyi ABD'ye de taşıdı. ABD. Fransa'nın
güce katılmasında ısrar ediyor. İngiltere, Türk pilotlann
eğitimine çekince koydu.
lannınazaltılmasıkarşıhğındaTürkpılot-
lannın bu güçte yer alan ülkelerde eğitıl-
mesi ilkesine çekince koyduğu bildirildi.
Kuze> Irak'takı Zaho'da konuşlu kara
unsurunun kalkmasi ile bırlıkte yeni bir
yapılanma içıne giren Çekiç Güç'ün ye-
rine oluşturulan yenı gücün "keşif ve ge-
rektiğindeönleme">
ııçuşlan\lasınırlı ha-
\a harekâtında buiunması için Bakanlar
Kurulu'na 6 ay süre> le yetki verılmesini
öngören hükümet tezkeresı önceki gün
TBMM'de kabul edildi. Fransa, bu güç-
ten son anda çekildiğini açıkladı.
REFAHYOCudoğruIamadı ~
Beyaz Saray MJZCÜSÜ Da\id Johnson
yaptığı açıklamada. uçuş yasağı sağla-
mak amacıy la Çekiç Güç'ün bugüne ka-
dar gerçekleştırdığı görev in nitelığınin
değişmediğinı. değışenin yalnızca ope-
rasvonun adı olduüunu sövledi.
(Cumhu-
ri>et) Mıllı Savunnıa Bakanı Turhan Ta-
yan. "faaliyetieri Kuzeylraküzerindeke-
şif ve önleme uçuşlan"y la sınırlı "Keşif
Gücü'nden son anda çekildiğini açıkla-
yan Fransa "nın. bu jşamada istese de ge-
rı dönemeyeceğinı bildirdi. Fransa'nın
çekilme kararından vazgeçırilmesi yö-
nünde gırişimlerde bulunan ABD yöne-
timi ise Paris'in " Keşif Gücü"nünoperas-
yonlarına destek vereceğinı bır ikı güne
kadar açıklayacagını umut ediyor.
Hükümet: NATO'nun. misyonu belir-
siz ha\a operasy onları için kullandığı
"adsız uçuş" tenmi> le de anılan yenı gü-
cün faaliyeti ıçın TBMM'den aldığı 6 ay-
lık yetkinin bir bölümünü ABD'ye de ta-
şıdı. İnailtere'nin. Keşif Gücü'nün uçuş-
Amerıkan Haberler Merkezi'nce
(USIS) dün yapılan açıklamada da.
ABD'nin. gücün görev süresinin uzatıl-
masından duyduğu menınunluk \ urgula-
narak. yenı gücün f 991 "de faalıyetlerine
başlayan Çekiç Güç'ten pek farklı olma-
dığı ima edildi.
L'SİS açıklamasında "Koalisyon uçak-
lan, Huzur Operasyonu çerçe\esinde
1991 yılından bu yana yaptıkları gibi ha-
va operasyonunade\amedeceklerdir~de-
nildı. REFAHYOL hükümeti ıse Çekıç
Güç'ün kalktığı tezinı işleyerek. tartış-
malı bu gücün kamuoyunda yarartığı ra-
haîsızlığı gıderme aravışında.
Milli Savunma Bakanı Tayan. dün
Cumhuriyet'in bir sorusu üzerıne. Bir-
leşnıişMilletler(BM)anibargosualtında-
ki Irak ile tıcaretini riske atmak isteme-
yen ve yeni gücün uçuş kurallarına ilış-
kin Türkiye'nıtı öngördüğü ılkelerin ba-
zılarına karşı çıkarak son anda güçten çe-
kildiğini açıklayan Fransa'nın yeni güce
geri dönmesinin şu noktada mümkün ol-
madığını bildirdi.
Tayan. "Hükümet TBMM'den yetkiyi
ABD \e İngiltere için aldı. Fransa'nın ge-
ri dönnıek istcmesi halinde TBMM'den
yeniden yetki almak gerekhor. Fransa"ya
> eniden dönüş hakkı > ermek için 6 ay geç-
mesilazım" dedi.
Önceden planlamış olmasına karşın 1-
rak nezdınde Türkıye'yi zor durumda bı-
rakmayı da amaçlayan bır tutumla Keşif
Gücü'nden son anda çekildiğini açıkla-
yan Fran^a'nın geri dönebileceği işaret-
îeri verdiğıne dıkkat çekıldi.
*Fransa dönemez'
Türkıye. Fransa'nın çekilme düşünce-
smi bellıetmeden gücün yeni yapılanma-
sınailişkinmüzakerelerekatıimasinakar-
şın son anda çekilmesini dıplomatik ne-
zaketsizlik olarak da değerlendirdi. Çekıç
Güç'ün uluslararası niteliğinı korumak
ısteyen ABD'nin ise Fransa'nın bu tutu-
mu ile zor durumda kaldıöına dikkat çe-
kıidı.
Fransa'yı çekilme kararından vazge-
çirmeye çalrşan ABD yönetımi. Paris'in
bir ikı güne kadar Ke?if Gücü'nün ope-
rasyonlanna destek \ ereceğıni açıklama-
sını bekliyor Beyaz Saray yetkilileri. Pa-
ris yönetiminin İrak ha\a sahası üzerın-
deki kontrol uçuşlarının de\amını önü-
miizdeki bırkaç gün içınde kabul edece-
üinı ve protokolü imzalayacağını söyle-
diler.
Ke^if kontrol uçuşlannın 31 aralıktan
sonra devam edeceöini sövleven Ameri-
Calısma esasları
Türkiye
silahlı
uçuş ödünü
verdi
ANKARA (Cumhtıriyet Bürosu) -
Ba^bakan Necmettin Erbakan'ın
-Keşif Güç" adını \erdiğı İncırlik'te
konuşlu yeni Çekıç Güç'ün
faaliyetlerını belırleyen nıetınde.
"meşru müdafaa" ifadesiyle saldın
silahlarının da gerektiğinde
kullanılması olanağının doğduğuna
dikkat çekıldi. Yeni gücün.
NATO'nun mısvonu belirsiz uçuşlar
için kullandıgı "adsız uçuş" olarak
anılması öngöriildü.
Silahlar müdafaa amaçb
Mıllı Savunma Bakanı Turhan
Tajan'ın. Fransa'nın son anda
çekildiğini açıkladığı hava gücünün
görev süresine ilişkın TBMM
oturumunda yaptığı açıklamaya
göre. yenı gücün bazı çalişma
esaslan şöyle:
- Türkiye. ABD \e İngiltere'nin.
BirleşniişMilletler(BM)
karariarının uygulanmasıyla ilgili
olarak yapacakları uçuşlar. sadece
keşif \e gerektiğinde önleme ile sınırlı
olacak.
- Irak'ın bağımsizlığı. egemenliği \e
toprak bütünlüğü korunacak.
- Türki>e toprakları »e ha»a sahası,
Irak'a saldın amaçlı olarak
kullanılmayacak.
- Uçaklarda kullanılacak tüm
silahlar me^ru müdafaa amaçlı
olacak. Silahlar. uçaklara
takılmadan Türkiye tarafından
onaylanacak. (Bu konuda
Türkiye'nın esnekliğe girtıği
belirtiliyor).
- 3. ülkelere harekât yapılanıa\acak.
- Yeni güçte eşit yetkı. statü \e rütbe
esası sağlanacak. '»eni güçte. Türk
\e Amerikalı askerler eşkomuta
si.stemiy le hareket edecekler.
- Operas\on sırasında Türkiye'ye
mali bir külfhet getirilmeyecek.
- Türkiye. \enı gücün liizum,
kapsam. sinır ve zamanını belirleme
hakkına sahip olacak.
- ABD ve Türkhe, \eterli
gerekçelerle belİi bir zaman önce
önbildirim vapma koşulu ile >eni
gücün göre\inin sona erdirilmesini
isteyebilecekler.
- Yabancı silahlı ku\ vetler.
Türkiye'de bulunduklan sürece Türk
vasalarına uvmak zorundadırlar.
Şişli Beledivesi'nde 760 işçivi kapsayan toplu iş sözleşmesi. ^ ılmaz'ın da katılımıvla imzalandı. (KAAN SAĞANAK)
ANAP lideri Yılmaz'a Şişli Belediyesinde süpürge hediye edildi
4
1996 rezaletler yıh oldu
9
İstanbul Haber Servisi- ANAP Genel
Başkanı Mesut Yılmaz. 1996'nın. C'um-
huriyet tarihindeva^anılmayanrezaletle-
rin yaşandığı. hukuk dev letı ilkesinın çiğ-
nendığı ve devletin sılahını teslim ettiği
kişilerin. milletin menfaatini unutup maf-
yayla işbiriiği yaptığının onay a çıktığı bir
vıl olarak anılacağını sövledi. Beledıve-
Iş Sendikası Genel Ba^kanı Efendi Ğü-
verein. çetelerın açığaçıkarılmasi ıçm ve-
ni yılın başında Ankara'da olacaklarını
belirterek ~\a çeteler olacak>a biz"dedi.
Şişli Beledı\esı ile Belediye-İş Sendi-
kası arasinda anla^mav la sonuçlanan 76U
ışçiyi kapsayan toplu ış sözleşmesi. dün
ANAP Genel Ba^kanı Yılmaz'ın da ka-
tıldığı törenle imzalandı. Belediye'nin Pi-
valepa^a'dakı Makine İkmal Müdürlü-
ğü'nde düzenlenen törende konu^an Yıl-
maz. bugün Türkiye'de emeğiylegeçinen
ın^anlann. gıderek artan sıkıntılar içınde
bulunduğunu söy ledi.
Bırkaç gün sonra yeni biryılagırilece-
ğını vegendebırakılan l996yılınınCum-
hurıyettarihindeyaşanılmayanrezaletle-
rin y aşandığı. hukuk dev letı ilkesinin çığ-
nendıği ve devletin >ilahını teslim ettiği
kişilerin. milletin menfaatlenni unutup
mafyayla işbırhği yaptığının ortaya çık-
tığı bır yıl olarak anılacağını kaydeden
Yılmaz. ^unları söyledı:
"l nutmavın ki, 'aecenin en karanlık
olduğu an. sabahın aydınlığının en yakın
olduğu andır." 1997 \ılı da, bu karanlığın
yırtılaeağı \e Türkiye'de demokrasinin
tüm ay dınlığıy la \ aşanacağı dönemin baş-
langıcı olacaktir. Bi/im vatandaşla birlik-
te > üriittüğümüz mücadelenin nedeni bu-
dur."
Belediye-İş Sendikası Genel Başkanı
Efendi Güvercin de. çetelerın açığa çıka-
rılması için yeni yılın başında Ankara'da
olacaklarını belirterek "^'a çeteler olacak
\abiz"dedı. Törenin sonunda. Şişli Bele-
diyesi'nde ~>ılınsüpürgecisi" seçılen Şe-
rafettin Ercan adlı ışçı. ANAP Genel Baş-
kanı Yılmaz'a. "Türkiye"deki pislikleri
temizlemesi için" bır süpürge hediye etti.
kalı yetkililer. yeni operasyonla ilgili gö-
rüşmelerde. Fransa'nın çekincesinin
"teknik konulardan" kaynaklandığını di-
le getirdiler. Aynı kaynaklar. "Fransızla-
nn Noel dolayısıy la konuya ilgi gösterme-
diklerini >e uğraşmak istemedilderini.
gerçekte uçuşa yasak hava sahasınm de-
vamından yana olduklannı" söy ledıler.
Fransa'nın yeni güçten çekilme istemı
şu üç nedene bağlanıyor:
- BM Güvenlik Konseyi üyesi Fransa.
öteden beri (rak'a uygulanan ambargo-
nun hafifletılmesi ve kaldırılması politi-
kası ile ABD ve Ingiltere'yetersdüşüyor.
Irak ile yakın ticarı ilişkiler içindeki Fran-
sa. artık Bağdat'ı karşısına almak istemı-
yor.
- Fransa yenı gücün esaslarının ele alın-
dığı görüşmelerde istediği düzeyde katı-
lımısağlayamadı verahatsızoldu. Önce-
den planladığı halde son anda güçten çe-
kildiğini açıklayarak Türk kamuoyunu
zaten ciddi şekilde rahatsız eden Çekiç
Güç çerçevesindekı yetkilerinin daha da
kısılmasına tepkisini Ankara'yı da zor
durumda bırakarak göstermek istedi.
. - Halen 4 uçak ile Çekiç Güç'e katılan
Fransa. Kuzey Irak üzerindeki uçuşlar ile
bu uçuşları yapan uçaklann sayılarının
azaltılmasi ve Türk pilotlarına bu güçte
yer alan ülkelerde eğıtimola-
nağı sağlanması yolundaki
Türkiye önerısine karşı çık-
tı. Türkiye. ABD ve İngilte-
re ile son anda güçten çeki-
len Fransa ile yürürülen mü-
zakereler sonunda hazırla-
nan Keşif Gücü'nün uçuş
esaslannı belirleyen iki say-
falık ükeler metninde yer
alan bazı konulara ingilte-
re'nin de çekince koyduğu
ögrenildi.
Siyasi ve askerı genel ıl-
kelerin yer aldığı metinde.
Keşif Gücü'ne bağlı uçakla-
rın Kuzey Irak üzerinde yap-
tıkları günlük uçuş sayıları
ile aylık uçuş. sürelerinin da-
ha da azaltılması karşılığın-
da Amerikan. İngiliz ve
Fransız pilotlann Türkiye'de
daha fazla eğitim yapmaları
ifadesi yeraîdı. Türkiye kar-
şılıklılık ilkesı çerçevesınde
Türk pilotlarının da güce
destek veren ülkelerde eği-
tim görmesı ıfadesıne metin-
de yer verdirdi. Ancak İngil-
tere'nin. hava sahasınm dar-
lığını gerekçe göstererek bu-
na karşı çıktığı ve bildiriye
çekiışe. koyduğu öğrenildi.
Türkiye de İngiliz pilotlann
Türk topraklarında eğitim
vapmalarına izin vermeye-
cek.
Keşif Gücü ya da "adsız
uçuş"olarak anılan yenı gü-
cün uçuş esaslannı belirle-
yen ilkeler metninde "Tiir-
kiye Cumhuriyeti hükümeti
ve ABD hükümeti yeterli ön
bildirimde bulunmak sure-
tiyle istedikleri zaman ope-
rasyonu sona erdirebilecek-
lerdir" ifadesi de yer aldı. Bu
ifadeyi yorumlayan kaynak-
lar. hükümetin önceki gün
sunduğu rezkere çerçevesin-
de TBMM'nin yalnızca Türk
hükümetine bu konuda yetkı
verdiğını anımsatarak. "An-
cak ilkeler metninde ABD'ye
de operasyonu sona erdirme
hakkı \erilerek yetki \\as-
hington'a da taşınmış olu-
vor"dedıler.
Türkiye risk de aldr
Dışı^leri Bakanlığı yetkili-
leri. Türk topraklarında ko-
nuşlu gücün yetkisinin "çif-
te anahtar" formülüne da-
yandığı endişelerini doğru-
iamadılar.
DSP İzmir Milletvekili
Şükrü Gürel de. Gumhuri-
yet'e yaptığı değerlendirme-
de. Türkiye'nin ilkeler met-
ni ile yeni gücün Kuzey Irak
üzerindeki keşif ve önleme
uçuşlarında daha fazla so-
rumluluk alıp kendisıni kom-
şu Irak nezdinde riske artığı-
na dikkat çektı.
ÜZYAZI /ORHAN BİRGİT
Devlet Denetieme Kurulu'nu devre-
ye sokmak. çetelerin bütün dosyaları-
nı bir Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde
toplamak gibi adımlar henüz atılmamış
da olsa, Susurluk olayının üzerindeki
giz perdesi her geçen gün biraz daha
aralanıyor. Aralanışın tek nedeni. kam-
yon kazasının çıkarttığı sesin "temiz
toplum. fem/zyönef/m"isteklilerini ha-
rekete geçirmesidir.
Cumhurbaşkanı. Anavatan, DSP.
CHR Silahlı Kuvvetler ve en önemlisi
medyanın büyük kesımi ile tabana ya-
yılmış sivil toplum örgütleri harekete
geçişın itici güçleri olmuştur. Tabii, ba-
şından beri bu giz perdesinin kaldırıl-
ması için çırpınan Işçı Partisi ile med-
yaya politik magazin görüntülerini sağ-
layan ÖDP'nin dürüst eylemlerini de
göz ardı etmemek gerekiyor.
Türkiye, Italya gibi kendisine çeki dü-
zen vermek zorunda kalmış ve öyle gö-
'rülüyor ki "dönülmez" bir yola girmiş-
tir. Adalet Bakanı'nın. olayın başındaki
tutumunu biliyoruz. Ama gelışmelerden
sonra Şevket Kazan'ı, giz perdesinin
arkasındaki adamlardan Haluk Kır-
cı'nın gözaltında tutulduğu istanbul
Emniyet Müdürlüğü infaz Bürosu'nun
kapılarından elinı sallayarak çıkıp git-
Susurluk îkilemlerimesi olayına el koymasından dolayı da
kutluyoruz.
Düşünün:
Kırcı. aranılan kimse olarak bu yılın
başlannda istanbul'da yakalanıyor. A-
ma bugün artık yavaş yavaş anlaşılan
nedenlerden dolayı "sanık" değil; "ko-
nuk" olarak nöbetçi memur odasında
oturuyor. On gün kadar sonra da dört
kapıdan teker teker çıkıp özgürlüğüne
ulaşıyor. Dördüncü kapıdan çıkarken.
durumu kendisine bildirilen emniyet
müdürü Sedat Demir "Tamam, bırakın
gitsin" emriyle sonuncu kapıyı da açtı-
rıyor.
Gariptir:
Yüce adaleti temsil eden mahkeme.
firar dosyasını dosyadaki belge ve bil-
gilere karşın "Bu işın içinde biriş olma-
lı, beş memurbu adamı kaçıramaz. Ar-
kadaki gücü araştırmalı" gerekçesıyle
beraat kararı vermıştir.
Çok daha gariptir:
Savcı. bu kararı temyız etmemiş,
dosyanın kapanıp yapanların yaptıkla-
rını yanlarına bırakma yolunu seçmış.
emniyette uzman kimlıkli, yeşil pasa-
portlu. 12EylulöncesiBahçelıevlerkat-
liamı sanığı Haluk Kırcı, ünlü deyim ile
"sırra kadem basmıştır". Şevket Ka-
zan'ın bozma emriyle bu dosya, öyle
umuyoruz ki, açıiacak ve bu kez için-
dekiler tek tek saçılacaktır.
Olayların ortaya ç ..nası için dün is-
tanbul'da birtoplantı yapan Ankara, İs-
tanbul DGM ve Sanyer Başsavcılarının
yaptığı toplantı da bu açıdan olumlu bir
adımdır. Mozaik taşları beş ayrı eldedir
ve beş ayrı göz bunları bir arada top-
larsa, ortaya çıkabilecek görüntü daha
belirgin olacaktır.
• • •
Ama öyle görünüyor ki. siyasi iktidar
henüz bu olayın önemini ve bilincini ye-
terince kavramamıştır:
Kavramayanların başında Tansu Çil-
ler geliyor ve kim ona. vereceği demeç-
ler, yapacağı grup konuşmaları ıçın kla-
vuzluk ediyorsa, çok içten söylemek
gerekirse kargalık yapıyor. Çiller. dun
Bülent ecevit'in DSP grubunda söyle-
diği gibi "Karanlık işlerın ortaya çıkma-
sından tedirgin. Kendisıni köşeye sı-
kışmış hıssedıyor Bu asabıyet içınde
olayın üzerıne gidenlere kara çalıyor.
Ama iktidar ortağı RP'ye hiçbır şey
söylemiyor."
Başbakan yardımcışına. ana muha-
lefet partisi lideri için Öcalan ile ışbırlı-
ği imalannı söyletenler. Ecevit hakkın-
da ipe sapa gelmez konuşmalar yaptı-
ranlar aslında Tansu Hanımı her gün bi-
raz daha çıkmaza soktuklannı bilmiyor-
lar mı? Son günlerin senaryolanna bir
tane de biz ekleyerek soralım:
"Yoksa Çiller'ın kurmayları arasinda
onu bu yol ile polıtika sahnesinden
sonsuza dek sılmek isteyenlermı var?"
Ve hemen ekleyelim: "Üstelik bu ko-
lejli kız yaşında!"
Durumun vahametini yeterince kav-
ramayanlardan birisi de Başbakan"dır.
Başbakan'ın koaüsyon ortağını devam-
lı gözetım altında tutmak istediği kuş-
kusu, sadece Ecevit'te değil, kamu-
oyunda da yandaş bulacak bır biçim-
de genişliyor.
Adalet Bakanı Kazan, dünkü Türki-
ye' gazetesinde Sabahattin Önki-
bar'ın kulağına bu işın içınde Tansu Çil-
ler'in olmadığını öğrendiğini söyleye-
rek durumun vahametine ters bır tu-
tum aldığını ortaya koydu.
Şayet Adalet Bakanı, daha tüm bel-
geleri ve bilgilen incelemeyen savcıları
etki altında bırakmak istemiyorsa, bu
sözlerinin hesabını vermelidir. Şayet ger-
çekten bu sonuca ulaştı ise, bunu birte-
levizyon programcısının kulağına fısılda-
mak yerine, ekranlar önünde açık açık
söyleme cesaretini de göstermelidir.
Evet, Susurfuk ikileminin gizleri, bir açı-
lıp bir kapanıyor.
Türkiye'nin, dönüşü olmayan bir yola
girdiği de kesin.
Ama bu karanlık ilişkiler ağmın tam
anlamı ile çözülmesi için asıl yapılması
gereken, ağaçlar ile tek tek uğraşmak
yerine, ormanı tümü ile ele almak.
Yani, Güneydoğu'nun feodal yapısı ile
uğraşmak. 0 yapıyı çözecek önlemleri
almak. Yani koruculuk sisteminin altına
'son' yazısını yazmak ve korucular eliy-
le, korucubaşı ağalara ödenen trilyonlar-
ca lirayı yörede sanayi yatınmlanna ak-
tarmak. Ozel Tim'le, karanlık ilişkiler ağı
arasındaki bağları ele geçirip bu örgütü
Silahlı Kuvvetler'e bağlamak, disiplin al-
tına almak.
Türkıye'yi bir eroin köprüsü olmaktan
çıkarmak. Dokunulmazlık olayını çöz-
mek.
BIRBAKIMA
SERVER TANILLI
Yıl Sonunda Kitaplanla...
Yıl sonunda bir dikkatim, o yıl içınde yayımlanıb
da kitaplığıma yansıyan eserleredir. Kitaplar, insan
zekâsının ya da imgeleminin ürünlen degil mı. onla-
ra bakar gönenırim. Son bir yıl içinde edındiklerimı
yeniden elden geçıriyorum. Ne kadar da çok yazrf-
mış! iki raf dolusu yayın! Fransızcaların yanı sırâ.
Türkçe olanlar; çoğu Türkiye'den yazarlarının ilgi
duyup -ve elbette zarafet gösterip- gönderdikleri. Kî-
minden fırsat yakalamış söz etmişim. ama edemö-
diklerim var. -1
Haftada bir yazmanın olanak yoksulluğu! ;
Onların bir bölümünden şimdi söz edeceğim; de-
ğinemediklerimi, önümüzdeki haftalarda ilk fırsatta
okuyucularıma tamtacağım.
Erdal Inönü'nünAnılarve Düşünceler'\ büyük bir
ilgıyle okuduğum kitaplardan oidu. Özellikle Ingilte
politikacılarının âdetıdir: Bellı bır dönem siyaset va-
disinde dolaşır, yapacaklarını yaptıktan sonra, kö-
şelerine çekilir anılannı yazariar. Batılı toplumlann ta-
rihinde karanlık noktaların pek az oluşunun bir ne-
deni budur. Bizde tersidir: Adamın kılıç sallamaya ar-
tık mecali kalmadığı her halinden belli olduğu hal-
de, çarpışmayı sürdürür. Deneyimlerıni sayfalara
dökse. özellikle de gelecek kuşaklar bakımından
daha büyük bir hizmette bulunacağının farkında de-
ğildir. Üstelik, sıraları yenilere. genç insanlara terket-
menin bir erdemi vardır. bunu bilmez. ,
Erdal Inönü, bu gerçeğın farkında bır sıyasetçi oJ-
du. Yönlendirici polıtikadan yakasını sıyınrsıyırma^,
zamanının büyük bir bölümünü, geçmişte gördük-
lerine ve duyduklanna verdı. Anılar ve Düşünceler,
yazann "Baba evinden anılar"\nüan başlayıp sıyd-
sete gırişine kadar olan bir dönemı içine alıyor; ay-
rıca, çeşitli konulardaki düşüncelerini okuyup öğre-
niyoruz kitaptan. '
Herkese nasip olmayacak bır donanım! •
Yazarımızın "Felsefemerakım"deyıpedindiği fe(-
sefe kültürünü politikacılanmızın kaçta kaçında bu-
labilirsiniz? Siyaset arenasında dolaştığı yıllarda, Eı>-
dal Inönü'nün engin hoşgörüsü ve feylesofça tav»i-
ları merakımı çeker dururdu: kıtabı, kafamdaki ça-
ğu soruya yanıt verdi.
Anılar ve Düşünceler'] hararetle öneririm okurl^-
nma. >
Eserin ikınci cildini sabırsızlıkla bekleyeceğim. >.
Insanlarımızın insanca yaşayacaklan bir düzen
kurma kavgası yarım yüzyılmı doldurmuştur. O süj-
re içerisinde aklınıza gelen en önemli olaylann carv
lı tanıklarından bırı Halit Çelenk'tır. Bu kavgada kâ-
ranlığın saldınsına uğrayan aydın ınsanların, savun-
man olarak yanıbaşında yer alanlardan biri de o'dur.
"Savunduğum ınsanların sayısı onbınlerı buldu" di-
yor.
:
Ne onur!
Işte bu onurlu insan, bir yarım yüzyılın tanıklığının
anılarını anlatıyor Barış Savaşçılan''nda (Tekin Yayf-
nevi). Savunurken sanık da olunuyor ülkemizde.
Onunla ilgili anılan da, Beş Kapı, Beş Kilit adlı bir
başka kitabmda (Tekın Yayınevi).
Bir acılar denizinden geçiyorsunuz yazarla bera-
ber; yüreğınız ısyanla burkulup duruyor sürekli. A-
ma bir şey daha oluyor: insanların insanca yaşaya-
caklan bir düzenın kavgasına siz de baş koyuyor-
sunuz. Halit Çelenk, her zaman eğitici olmuştur yaz-
dıklarıyla. . '
Şimdi deanılarıyla sürdürüyor bunu... ' • '
•
1980'lerle gelip girdiğimiz dönemin özeliiklerinden
biri şeriatçı akıma kapıları -ardına değin- açmaksa,
ötekisı demokrası düşmanlığı ve çürüme değil mi?
Ne yapmalı bunlara karşı?
Erbil Tuşalp'ın kalemı. Papırüs Yayınlan'nda ar-
ka arkaya çıkan dört kitabıyla, Şeriatı Beklerken,
Demokrası Sızın Neyınıze, Demokrasi Isteyin ve Çü-
rüme ile bu soruya yanıt veriyor.
Çarpıcı bir biçemle, ödünsüz, namuslu yanıtlar.
Bu kitaplan okuduktan sonra daha da bilinçlen-
diğimi söylemeliyim.
•
Bitmedi sergilemem: Mustafa Ekmekçi'nin. Ata-
ol Behramoğlu'nun ve daha başka yazarların kitap-
ları vardı.
Yeni yılın başlannda eğıleceğim onlara.
Biliyorum. bir dikkatiniz, teybimde dönen kaset-
te. Ekrem Ataer, son çıkardjğı Göç adlı çalışmasın-
da, o yiğit sesiyle, Kemal Özer'in şiirini çalıp söy-
lüyor: "Biz susuyorsak dostlarniye konuşsun ki top-
rak/Açmıyorsak ağzımızı dağlar neden dile gelsin/
Niçin hesap sorsun gökl Niye sahıp çıksın ırmakj
Biz acısını ve anısını unutursak ölülerimizin."
Yeni yılda daha yüksek sesle konuşmak üzere ve
nice yıllara diyerek sevgili okurlarım!..
Türk -İs'in arastırması
'Insanca yaşamak için
60 milyoıı lira gerekli'
ANKAR.4 (Cumhuriyet
Bürosu)-Türk-U inyaptır-
dığı araştırmada. 4 kışilık
birailenın 1996y ıl sonuıti-
barıy la "insan onuruna ya-
raşır bir yaşam için" asgarı
harcama tutarı net 60 mıl-
yon lira olarak belirlendi.
Gıda harcamasının l
L
W6yı-
lında gösterdığı aylık ona-
lama y üzde 4.5 oranındakı
artışın Ekonomık İşbırhği
ve Kalkınma Orgütü
(OECDı üyesi ülkelenn y ıl-
lık tüketıcı fıyatları endek-
si artışından daha yüksek
olduğuna dikkat çekıldi.
Tütk-İş'ten yapılan yazı-
h açıklamada. ücret artışla-
nnın aynı dönemdeki fiyat
değişiklıklerinı izlememe-
si nedeniy le çalışanlann ya-
şama koşullarının gerile-
meye devam ertığıne^likkat
çekıldi. Türk-lş'in arastır-
ması. gıda harcamasında en
yüksek artışın. bir önceki
aya göre yüzde 8.8 "le bu y ı-
lın ocak ayında gerçekleşti-
ğini. en düşük artışın da
y üzde I. l 'le temmuz ayın-
da olduğunu ortaya koydu.
Açıklamada. 4 kışilik bır aı-
lenin gıda harcamasının. bu
yılın son ayında. 1 mılyon
24 bm liralık ek yükle 21
mılyon 792 bm liraya ulaş-
tığı belırtılerek. "Aralık
1995'teki gıda harcaması-
nın 12 mihon 778 bin lira
olduğu göz önünde tutulur-
sa, son bir yilda aile bütçe-
sine gelen > ük 9 milyon lira-
nın üstündegerçekleşti. Ge-
çen ay ın ortasında ekmek fi-
yatlarına koalisyon hükü-
meti tarafından vapılan
müdahalenin etkisine rağ-
men toplam gıda harcama-
sında artışlarm devam t'<-
mesi olumsu/ bir gelişn\e
olarak dikkati çekmekte-
dir"denildi.
Türk-İşın açıklamasıri-
da. Dev let İstatistik Enstınl-
sü'nün (DİE) Hanehalkı
Tüketım Harcamaları An-
keti'ne göre bir ailenin ay-
lık toplam harcamasının
yüzde 36.4"ünü gıda mad-
delerinin oluşturduğuna
dikkat çekildı. ı
Türk-İş'in araştırmasırf-
da. gıda harcamasındaki b|j
yıl aylıkortalamayüzde4^
artışın. OECD üyesi ülkeM-
rin yıllık tüketici fiyatları
endeksi artışından daha
yüksek olduğu vurgulandı.
ÖECD üyesi ülkelerdeki
tüketici fıyatları endeksın-
deki artış ortalaması hesap-
lanırken. Türkıye'nın dışa-
rıda tutuldıığuna dikkat çe-
kilen araştırmada. '•TürkJ-
>e hariç rutulduğıında
OECD ülkeleri ortalamja
tüketici n>atları artışı yıllık
yüzde4.6'dan y üzde3J ora-
nınagerilemektedir" denıf-
di.
Araştırmaya göre. \iit ve
kuru soğan yüzde 133'lük
artısla bu yıl içinde fiyatı
en fazla y ükselen gıda mad-
delerıni oluşturdu.