Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yaym Yönetmenı Orhan Erinç •
Gcnel Ya\ın Koordınatoru Hikmet
Çetinkava 9 Yazıışlerı Mudürlerı
fbrahim S ıldız, DinçTavançlSorumlıı)
• Haber Merkezı Müdurü Hakan Kara
• Görsel Yönetmen Fikret Eser
Dış Haberler Şinasi Danışoğlu • htıhbarat
Cengiz Yıldırım •Ekonomı Bülent Kızanlık
0 kultur Handan Şenköken • Spor
Abdülkadir V ücelman • Makaleler. Sami
Karaören # Duzeltme Abdullah Yazıcı
0 Fotoâraf Erdoğan Köseoğlu •Bıleı-Belse
Edibe Buğra • Yun Haberlen. Mehmet Faraç
Ya> ın Kurulu
Orhan Erinç. Okta> Kurtbdke
Hikmet Çetinka) a, Şükran Soner,
ErgunBakı. Dinç lü^an.,. İbrahim
V ıldız. Orhan Bursalı, Mustafa
Balba\. Hakan Kara.
AnkaraTemsılcısı Mustafa Balba> •HaberMuduru Doğan
\kın "VtaturkBuKanNo 125. Kal 4. Bakanlıkldr-AnkaraTel
4195020 r hatl. Faks 419502" • Izmır Temsılcısı
Serdar Kızık, H Zıya BK 1352 S 2 3 Tel 4411220.
Faks 4419117 • Adana Temsılcısı Çetin Y iğenoğlu.
inonuCd 119 S \'o 1 Kat l.Tel 3522550. Faks 35225^0
Muessese Muduru Erol Erkut O
Koordınator Ahmet Korulsan 9
Muhasebe Bülent \ ener 0 tdare
Hüsevin Gürer 0 Isletme Önder
Çelik • Bılgı-İslem Nail Inal •
Bılgısavar Sıstem Mürihet Çiler
MED\ A C: 0 Vûnetını Kurulu
Ba^kanı - Genel Mudur Gtilbin
Erduran 0 Koordınator Reha
Işıtman 0 Genel Mudur Yardımcısı
Mine Akdağ Tel 514 (T 53 -
5139580-5138460*1.Faks 5138463
V>mmla)an *e Basan: Yenı Gun Haber Ajansı. Basın \e Ya\ıncıhk ^ Ş
TurkocaSı Cad 39 4' CarâloSlu 34334 Ist PK :46 Islanbul fe! lO 212) 512 05 05 (20 hatl Fak> IO 212ı 5 13 1*5
U
5 30KASIM1996 İmsak:5.31 Güneş-7.02 Öğle: 12.00 İkındı: 14.22 Akşam:1644 Yatsr 18.09
Truya atı
yenileniyor
• ÇANAKKALE (AA) -
Truva'nın sımgesı "Tahta
At" aslına uvgun olarak
>enıden yapılıyor. Truva
Atı'nın, Homeros'un
llyada Destanı'nda
anlattığına yakın duruma
getirilmesı ıçin çalışmalara
başlandığını belırten İl
Kültür Müdürü Mustafa
Se\ım, "Bugüne kadar
Tru\a Atı'nın gerçek
boyutları ile ılgili veri elde
edemedik. Ancak Truva
savaşlarında ıçıne 40 asker
verleştinlmesı. bıze
ölçülen hakkında bılgı
\enyor" dedı Se\im.
çalışmalar içın 1.5 milyar
lira harcanacak yenı Truva
Ati'nın 1997 turızm
sezonuna yetiştirileceğini
kaydetti.
Meslek liseleri
sınavı
• ANKARA(AA)-Milli
Eğitim BakanlığYnın
merkezi sıstemle
gerçekleştırdiği Anadolu
Teknik. Anadolu Meslek
ve Meslek Liseleri
Sınavı'na başv urular dün
sona erdi. 3 Mayıs 1997
Cumartesi günü il
merkezlerinın tamamında
tek oturum halinde
gerçekleştırilecek sınavın
sonuçlan. hazıran ayının 3.
haftasında duyurulacak.
Agora yeniden
kazılıyor
• İZMİR(AA)-îzmir'in
Namazgâh semtınde
bulunan Agora"da kazı
çalışmalan. 55 yıl sonra
yeniden başladı. Ilgisızlik
yüzünden çöplük haline
gelen Agora da, kazı
çalışmalarından önce
kapsamlı bir temızlik
yapıldı. lv.onya
uygarlığının "en güzel".
dünyanın da "en büyük"
agorası olduğunu belirten
İzmir Arkeolojı Müzesı
uzmanı Yusuf Gül.
"Agora'nın en önemli
bölümünü oluşturan antık
su yolu. yeniden elden
geçirıldi. Burada bulunan
dama taşı. bir masa
şeklınde dizayn edildi"
dedi.
Fikret Hakan'a
saldırı
• ZONGILDAK(AA)-
"Ekmek" fılminın çekımi
için Zonguldak'ta bulunan
sinema sanatçısı Fikret
Hakan'ın otomobili,
öncekı gece kimliği
belirlenemeyen kişilerin
saldınsına uğradı.
Otomobılının lastıkleri
kesıcı aletlerle parçalanan
Hakan. dün polıse gıderek
şikâyetçi oldu. Hakan,
olavdan üzüntü duyduğunu
belirterek "Zonguldak'a
bir hizmet için geldik.
Hayatım boyunca ilk kez
böyle bir olayla
karşılaştım" dedi.
ÇGD ödülleri
• BL'RSA (AA) - Çağdaş
Gazeteciler Derneği
(ÇGD) Güney Marmara
Şubesı'nın 1996 yılı
ödülleri açıklandı. Bu yılki
Basın Onur Ödülü'nün
gözaltında öldürülen
Evrensel gazetesi muhabiri
Metin Göktepe'ye
verildiğini açıklayan ÇGD
Günev Marmara Şubesi
Başkanı Bünyamın
Tokmak. Düşünce
Özgürlüğü Ödülü'nün
sanatçı Şanar
Yurdatapan'a. Aydınlanma
Ödülü'nün Çağdaş Eğıtim
Kooperatifi'ne. Demokrasi
ve Katılım Ödülü'nün de
Yerel Gündem-21
çalışmalanna verildiğini
belirttı
Tıp, virüsün ortaya çıktığı 1981 yılmdan bu yana yaptığı çalışmalarda henüz etkili bir aşı geliştirmeyi başaramadı
21 mflyon ldşi AIDS'in pençesmdeGÜNDÜZ İMŞİR
Yarın "DümaAIDSGünü". Yüzyı-
lınvebası olarak nıtelendırilen AIDS'e
karşı mücadele sürüvor.
Dünya Sağlık Teşkilatı, günde 8 bin
500 kişınin HIV (insan karşı koymada
yetersizlik vırüsü) kaptığı. sadece 1996
yılında 3 milyon 100 bın kişınin AIDS'e
yakalandığı dünyamızda bu yılkı 1
Aralık günü sloganını "Dünyada ve
umuttalıiriik" olarak saptadı.
.AIDS hastalannın sayısı dünyanın bir
çok ülkesinde giderek artarken, dün-
ya tıbbı, \ irüsün ilk ortaya çıktığı 1981
yılından bu yana yaptığı çalışmalarda
henüz etkili bir aşı geliştirmeyi başa-
ramadı. Ancak salgından ciddi oran-
da etkilenmiş olan bazı gelişmiş ülke-
lerde alınan önlemler sonucunda hız-
lı artışın önüne geçilmesi de gelecek
içın umutvericibirgelişme olarak ka-
bul ediliyor. ilk kez geçen yıl Avrupa'da
yayılımın yavaşladığı yolunda önem-
li istatistiki bilgilermevcut. Uzmanlar
bugelışmeyi AIDSaşısı bulunanaka-
dar diğer koruyucu önlemler ile halk
eğitimine verilen öneme bağlıyorlar.
Aynca AIDS mücadelesinde kay-
dedilen ikinci birolumlugelişme ola-
rak da tedavideki yenilikler gösterili-
yor. Umut \aat eden yeni çok ilaçlı te-
davışemaları ile hastalık belirtilennın
ortava çıkışının geciktırilmesi de
AlDS'lemücadeledeatılanyeniadım-
lar olarak nıteleniyor.
Ancak tedav i gıderlerinin kişi başı-
na yılda 2 mılyar lira gıbı astronomık
rakamlara ulaşması, bu tedav ılerden
herkesin faydalanmasını olanaksız kı-
lıyor. Özellıkle sağlık sıgortası olma-
yan ülkeler ile 3. dünya ülkeleri bu
önemli gelişmelerden hemen hemen hıç
yararlanamıyor denılebilir.
Dünya Sağlık Teşkilatı verılerıne
göre gösterilen her türlü çabaya kar-
şın AIDS salgını tüm dünyada süriiyor.
AIDS'ten etkılenen kişilerin çoğunlu-
ğu en üretici çağlannda olan 25 yaş al-
tındaki gençler olarak karşımıza çıkı-
• AIDS'ten etkilenen kişilerin çoğunluğunu 25 yaş altındaki
gençler oluşturuyor. HIV ile enfekte olanlann yüzde 42'si
kadın. Dünyada HIV virüsü taşıyanlann yüzde 90'ı
gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor.
yor. HIV ile enfekte olanlann >üzde
42'sinı ıse kadınlar oluşturuyor. Ha-
len dünvada 21 milvonu aşkın insan
H1V virüsü taşıyor. bunların vüzde
90"ı gelişmekte olan ülkelerde yaşı-
yor.
Buyıl kutlanacak Dünya AIDSGü-
nünde dünyada tüm uzmanların karar
bırliğine vardıkları en önemli gelişme
ıse bu hastalıkla mücadelede koruyu-
cu önlemlenn ağırlığı.
Türkiye'de durum
Ülkemızde ıse 1985 >ılından buva-
na her yıl artış gösteren AIDS HIV
enfeksiyonu daha çok büyük kemler ile
turistikillerdegörülüyor. 1996yılı itı-
barıyla AIDS'in görüldüğü ıl sayısı
50'ye ulaşmış durumda. Sağlık Ba-
kanlığı >etkilileri. bugüne kadar ülke-
mizde 214'ü AIDS olmak üzere top-
lam 585 HI\ enfeksivonu vakası gö-
rüldüğünü belırtıyor. Ancak bu savı-
nın AIDSolgularınınyalnızcabuzda-
ğının denız yüzeyinde görünen bölü-
mü olduğu rahatlıkla söylenebilır. Bu
görüşü kuvvetlendiren bir dığer olgu
da 15 yıla kadar belırtısiz seyredebi-
len enfeksiyonun çoğu kez gizlı kal-
masından kaynaklanıyor.
Uzmanlar esas enfeksiyona neden
olan etkenin Hl\' adı verilen bırvirüs
olduğunu belirterek şunlan sövlüyor:
" Ancak bu virüsün kendisi AIDS has-
talığını belirleven klinik tablolara ne-
den olmuvor. Klinik tabloyu beliriev en,
immiin sistem vetmezliğinden dolavi
vücutta ortava çıkan bazıfirsatçıenfek-
sivonlar ile tümörlerdir. Hastanın ölü-
müne neden olan HIV enfeksiyonu de-
ğil, bu ikinci] enfekshonlardır."
Türk Khnık Mıkrobivoloji ve Enfek-
sıvon Hastalıklan Vakfı ile İstanbul
Tıp Fakültesı AIDS Merkezı. yaptık-
lan ortak bir çalışnıada. AIDS'in be-
lırtilerıni şövle sıralıyor:
- Nedeni belirlenemeyen \eantibiyo-
tik uygulamasına kesin cevap verme-
ven vüksekateş.
- Aşirı kılo kavbı
- Lenf bezlerinde (kolruk ahı, kasık
ve boyundaki lenf bezlerinde) şişlik
- Ağız boşluğunda ya>gın mantar
enfeksiyonu (pamukçuk)
- Sürekli ishal
- Öksürük v e dıöer akciâer şikâyet-
len.
Bu gıbi belirtilerden bıri veya bir
kaçı me\cut ise kişı vakit geçırmeden
bir hekıme başvurmalıdır. Tüm şikâ-
vetlerini ayrıca cınsel ilişki biçimini.
ilişkı kurduğu kişıleri. kan nakli yap-
tınpyaptırmadığını.damariçı uvuştu-
rucu kullanıp kullanmadığını. hiçbirşe-
yı saklamadan açıklamalıdır.
ATDS'li hastaya yaklaşım
Günümüzde üzennde tartışılan en
önemli konulardan bın de AIDS'lı has-
taya yaklaşım bilincı. Uzmanlar bazı
yaym organlannda yanlış bilgılenn yer
aldığına dikkati çekerek AIDS v ırüsü
taşıyan bir kışi ile normal sosyal ilış-
kılerin sürdürülebileceğini belirtıyor-
lar. Uzmanlar bu yaklaşımlan ıse şöy-
le özetlivor:
- Aynı odada karşılıklı konuşulabi-
lir.
- Yanınaoturulupelı sıkılabilır. bır-
lıkte yemek >enebilir.
- Birlikte aynı işyerinde çalışılabilir.
- Aynı okula gıdılebilır
- Enfekte kişi hastanede zivaret edi-
lebilir. Hasta ile konuşmak, onu anla-
mak. hasta için çok önemli ve yarariı-
dır. Hastaya yaklaşma. hastanın izole
olmaması, nıhsal açıdan vıkılmaması
için gereklidir.
CİNSEL İLİŞKİYLE BULAŞ1VL4
TekeşlilikteriskyokDünyada ilk kez 1981 yı
lında ortaya atılan ve tanım-
lanan AIDS' in özel bir cins
Afrika maymununda hasta-
lık yapan bir virüsün 15-20
yıl evvel bir değişim geçi-
rerek ınsanda da enfeksiyon
yapar hale gelmesinden kay-
naklandıgı kabul ediliyor.
Dünya Sağlık Teşkilatf nın
üzerinde en çok durduğu bu
bulaşma ve korunma yön-
temlen şöyle özetlenıyor:
HIV virüsü taşıyan kişı
ile, vajinal. anal ve oral cın-
sel ilişkiler sırasında virüs
bulaşabılir. Kadın erkek ara-
sındaki heteroseksüel ilı^-
kılerde ve ikı erkek arasın-
daki homoseksüel ilişkıler-
de, deri ve mukoza zede-
lenmeleri , virüsün sağlam
kişınin v ücuduna girmesme
yol açar. Epitilde bir hasar
olmaksızın da geçiş olabi-
lir, ancak, enfeksiyon hasar
geçiş riskini arttınr. Enfek-
te olmayan kişide başka bir
zührevi hastalık varsa HIV
geçişı daha kolay olmakta-
dır. Çınsel ilişki sayısı ile
bulaşma nskı doğru orantı-
lı olarak artmakla birlikte
tek bir cinsel ılışkiyle de bu-
e-posta : tan (a vol. com. tr
laşmaolabilmektedir. Ilişkj-
de alıcı partnerolarak kadın-
lann daha geniş bır muko-
za yüzeyine sahıp olmalan
ve ılaveten menınin daha
yüksek konsantras>onda
HIV ıçermesine bağlı olarak,
kadınlar daha fazla nsk al-
tındadırlar.
Nasıl önlenebilir?
Günümüzde Hl\' enfek-
siyonunun dünyadakı ya> ı-
lımında bır numaralı bulaş-
ma yolu cınsel ılişkidir. Ay-
nı zamanda ülkemızde de
Sağlık Bakanlığı'na bildi-
rilen AIDS vaka taşıyıcıla-
nnın yüzde 52'sine virüsün
cinsel ilişki yoluyla bulaş-
tığı belirlenmiştir.. Buyol-
la bulaşmalann engelleme-
sinde tek çözüm, eğitim ka-
nalıyla herkese "gii'\'enlicin-
sel davranışlann'* benımse-
tılmesidır.
Yapılması gerekenler
- Cinsel ilişkide cşini/le il-
gili herhangi bir şüpheniz
varsa kondom (prezenatif)
kullanın.
- AIDS mıkrobunun kım-
de olduğunu bilemezsınız.
bu nedenle korunmasız her
ilişkide risk olduğunu bilin
- Birden fazla kişi 3e korun-
masız cinsel ilişki, AIDS bu-
laşmariskitaşır.
- Hayat kadınlan ile korun-
masız cınsel ılışkı. AIDS bu-
laşma riski taşır.
- Korunmasız eşcinsel iliş-
ki yüksek AIDS bulaşma ris-
ki taşır.
- Damar yoluyla uyuştu-
rucu kullanımı yüksek AIDS
bulaşma nskı taşır.
- Günlük vaşamdaki sos-
val ilişkilerle AIDS bulaş-
maz. AIDS'e vakalananlan
dışlamavın. onlara destek
olun.
KAN YOLUYLA BUL4ŞIVL4
Tek kullanımlık enjektörler
HIV ile enfekte donörden alınan kan ve
kan ürünleri, organ, doku ve spermin baş-
kasına venlmesiyle vırüs bulaşabilir. Bu-
na bağlı olarak, kan transfüzyonlanna yo-
ğun olarak ihtiyaç gösteren kişiler ve he-
mofili hastalan normal nüfusa oranla da-
ha fazla risk altında kabul edilirler. Kan yo-
luyla bulaşmanın diğer bir biçimi de stri-
lize edilmemiş iğne, enjektör. tıbbi ve di-
ğer delici- kesici aletlerin kullanılması ile
olan HIV geçişleridır. Damardan uyuştu-
rucu kullananlar. kendi aralannda ortak iğ-
ne. enjektörkullanmalanna bağlı olarak. en
fazla nsk altında olan gruplar arasında yer
almaktadırlar.
Kan yoluyla bulaşmanın önlenmesi için
öncelikle tüm kan ve kan ürünleri ile or-
gan. doku, sperm veren donörlerin uygun
yöntemlerle taranması gerekır. HIV ile en-
fekte bulunan ve kontrolü yapılmamış kan
ve kan ürünleri hiçbirşekildekullanılmaz.
Bu tedbirler hükümet tarfından alınmıştır.
Ancak kan yolu ile bulaşmanın tamamen
önlenebilmesi ıçin iğne. şınnga ve kesici
aletlerle bulaşmalann da önlenmesi gere-
kir. Tıbbı uygulamalarda mümkün olduğun-
ca tek kullanımlık iğne. şınnga ve malze-
me kullanılmalı ya da bunlar stenlize ve-
ya dezenfekte edilmeden kullanılmamalı-
dır. Tıp dışı uygulamalarda dajılet. makas.
kesici v e deri bütünlüğünü bozan aletler de-
zenfekte edilmeden kullanılmamalıdır.
Cumbalı Ev, Arnavut Kaldınmı ve Çocuklar
Nedir İstanbul? Göz tırmalayan gökdelenler
mi? Yeşili boğmuş betonun soğuk egemenliği
mi? Evlerin. semtlerin. komşulann arasına
saplanmış. üstünden ha bire otomobiller akan.
üç şeritii. beş şeritli asfalt çölleri mi? Günboyu
ekzos dumanı soluvan. gülmeyi, selam vernıeyi
unutmuş v ığınlar mı? Burası Fener. Yok edilen
İstanbuPun hâlâ soluk alıp verdiği. görnıüş
gecirmiş. gelenekli, görenekü Haliç semti.
Patrikhane'den çıkan ortodoks papazın
müezzinle selamlaştığı; fettan Rum kı/ının
Yahudi delikanlıva göz siizdiiğü. Kürt
salepçinin soğuk \e karanlık kış gecelerini
ısıttıgı o çok eski, çok insancıl İstanbul'dan bir
voksul semt: Fener. SokakJan hâlâ arnavut-
kaldınmı. Cumbalı evler hâlâ betona
direnivor... Ve sokaklannda hâlâ çocuklar
seksek o> nav ıp. ip atlıyor. Kentin
bozulmuşluğuna inat gülen çocuklar.
Komşuluğu hâlâ unutmamış insanlann
çocukları».
(Fotoğraf: HATİCE TUNCER)
Konya
2 trilyon
liralık tarîhi
eser
ele geçirildi
SABİT HORASAN
KONYA - Konya'da ger-
çekleştırilen son yılların en
büyük tarihi eser operasyo-
nunda, uluslararası piyasade-
ğennin 2 trilyon lira oldugu
bildınlen çeşıtlı dönemlere
ait 344 parça tanhi eser ele ge-
çınldı. .Aralannda altm ve gü-
müş sikkelerle el yazması Ku-
ran ve dua kıtaplarının da bu-
lunduğu eserleri yurtdışına
kaçınnayı planladıklan öne
sürülen 11 kişigözaltınaalın-
dı.
Konya Emniyet Müdürlü-
ğü Kaçakçılık, Istihbarat ve
Harekât Şube Müdürlüğü
ekıplen, bir ihbar üzerine Has-
bayraktar Inşaat Taahüt Sana-
yı Ltd. Şırketi'nde çalışan
Yüksel Alkanda tarihi eser
bulunduğunun belırlenmesı
üzerine operasyon başlattı.
Bu kışıyi gözaltına aldıktan
sonra ev inde de arama yapan
polis. çeşitlı dönemlere aıt 13
adet tarihi eser ile define ara-
mada kullanılan bır detektör
buldu.
Gözaltına alındılar
Soruşturmanın genışletil-
mesı üzenne. tanhi eserlerle
ilgilı olduklan bildınlen Mu-
save Mustafa Bayraktar kar-
deşler ile Selman Saman. >lu-
hammet Ervıldı/, Halil Öz-
can, Mehmet Aygün, Şua>ip
Altınkava, Şeref Demirbuga,
Fevzi Kaşkaya ve Nuri Oz-
türkde polis tarafından gözal-
tına alındı.
Söz konusu kişilerle birlik-
te büv ük bölümü Roma dö-
nemı olmak üzere Osmanlı,
Bizans. Yunan ve Helenistik
dönemlere aıt mermer kartal,
taştan ve tunçtan yapılmış as-
lan. maymun ve insan hey-
kellen, b'ronz tabaklar. kandıl-
ler. altın ve gümüş sikkeler.
taştan yapılmış mezar lahiti.
başı olmayan taş heykel. kaz-
ma. yüzük ve çocuk bileziği,
toprak testiler, gözyaşı şişesi.
kabartma taş. mezar sitesi taş
heykeller, el vazması Kuran
ve dua kitabı. gemı figürlü
bronz heykel. yılan başlı bi-
lezığın de bulunduğu. toplam
344 parça tanhi eser ele ge-
çirildi. Yetkililer, pıyasa değe-
rinin 2 tril>on liraya yakın ol-
duğu tahrrun edilen tarihi eser-r
lerın gereklı ışlemlerın ta-ı
mamlanmasından sonra mü-
zemüdürlüğüneteslımedile-
ceöını sövledıler.
MESELA DEDIK ERDAL ATABEK
rtıkkorkufilmlerininpabucuda-
ma atıldı. Bır zamanlar kimi kı-
taplann üzennde "
l
Geceleriokuma>>
mz" div en bır uyan yazısı yer alırdı.
Artık o kitaplara da böyle uyanla-
ra da gerek kalmadı. Hangi televiz-
yon kanalını açsanız "kortaı flbni''nın
ustalanna taş çıkartacak haberlerle
karşılaşıyorsunuz. Haberlerde adı ge-
çen "arkadaşlar" da karanlıkta gör-
seniz dudak uçuklatan yapıda oldu-
ğu için korku filmlerinin hiçbir eksi-
ği kalmıyor.
Sıkıntılı hayat öyküleri, silahlar,
geçmişteki kanlı izler. esrarengiz ka-
çışlaf. sahte kimlikler, geceyansı ge-
len teklifler, yeni hazırlıklar, gizli
operas>onlar. yok yok.
Halkımız aslında yüzyıllardır böy-
le olaylara şerbetli olduğu için "üs-
tüne vazife olmayan işlere kanşma"
kuralını şaşmaz bıçımde uygular. Bu
tür konularda çok işe > arar bır de söz-
lük yapıvennıştır. Bugün bu sözlüğe
bir göz atalım.
Birileri...
fDirileri' sözcüğü çok anlamlı,
JJ çok belirleyen, çok etkili bir
sözcüktür.
- Bu işın arkasında "birileri" var.
- "Birileri" böyle olmasını istemış-
tir.
- Bu işlerin kurcalanmasını "biri-
leri'* istemez.
- "Birileri talimat vermese bu iş ol-
Korkunun hiyerarşisi...
maz.
"Birileri** korku hiyerarşisinin çok
önemli yerlerindedır. Kım ya da kım-
ler olduğu hiçbir zaman gerçek anlam-
da biünemez. Fakat sözcük o kadar
etkilidir ki bir sohbette "birileri" de-
nır denmez duyanların sırtından so-
ğuk bir rüzgâr geçer, genel olarak da
konunun bu yanı sessız bır uzlaşmay-
la es geçilir. "Birileri** bır yerlerde
bir şeylere karar venrler, uvgularlar,
sonuçlannı da istedikleri gibi "halle-
derler". Onlar en çok merak edilebi-
lir, ama bu merak hiçbir zaman araş-
tınlamaz. "Birileri**ne soru sorula-
maz. kım oldukları bilınemez. Han-
gi yetkiyle "birileri** olduklan ıse ma-
azallah akla bile getirilemez. Kım-
lerle görüştükleri. kime ne söyledik-
leri. neyi neden söyledikleri, neyi ne-
den söylemedikleri merak bıle edile-
mez. Onlar "birileridir** ve yolun so-
nu budur; "birileri**nin dışında ka-
lanlar "öbürieri** olduğunu bilir ve
"birilerTnin işine kanşmaz.
Yukardakiler...
İT/'ukardakiler' daha çok devlet
X bürokrasısinde kullanılan ben-
zer bir sözcüktür.
- Acaba "yukardakiler" bu ışe ne
diyor'
7
- "Yukardakiler**ın haberi var mı?
- Bu iş ancak "yukardakiler" ister-
se olur.
"Yukardakiler'*. hiç değılse yerle-
ri aşağı yukarı bellı olanlardır. Proto-
kolde yerleri vardır. önemli günlerde
törenlerde onlan yan yana görürsü-
nüz. Ama kim hangi işin içindedir, ne
düşünür, duygulan gerçekte nedir.
bunlan kolay kolay anlayamazsınız.
Bunlan anlayabilmek ıçin de "özel
metotlar" geliştirilmiştir.
- Satır aralannı okumak.
- Yüz hareketlerinı ıncelemek.
- Ayak hareketlerine dikkat etmek.
- Kime yakın, kime uzak olduğu-
nu gözden kaçırmamak.
- Neleri söylediğine değil. neleri
sö\ lemediğine bakmak
Bunlar ve daha incelen "yukarda-
kiler*"in ne düşündüğüne, ne yapmak
ıstediğine ilişkın önemli ipuçlan ve-
nr. Onun içın de halkımız kendini uz-
man psikolog olarak yetıştirmenin
büyük v aranna inanmıştır. Kımse ar-
tık "yukardakiler"in ne söylediğine
aldırmazolmuştur. Çünkü v ıllann en-
gin deneyimi beden dilinin ağız dilın-
den daha önemli olduğunu kanıtlamış-
tır.
Güç odakları...
D u da adı üstünde "güç odakla-
D n**dır ki durdurucu, susturucu.
korku salıcı etki yapmav a birebirdır.
"Güç odakları** denır denmez insan-
cıklann ve sade vatandaşlann elleri
ayaklan birbınne dolaşır. herkes çak-
tırmadan sessızce bırbırıne sokulur.
Başka bir laf edilmez olur. Biz de
bu yazı>ı hayırlısıvla burada bitir-
mekısti>oruz.
Hayır. sandığınız gıbi korktuğu-
muzdan değil de sayfav ı fazla ışgal et-
memek bakımından aldığımız uyan
açısından böyle yapıyoruz.
Aynca da nemize lazım değil mi
efendım. şuydu buydu derken "biri-
leri**nin canını sıkar da değışık bır
uyanya çanak tutulmuş olur. Zaten ka-
lem de zor vürümeye başladı. Daha
bir ıki şey \ardi, ama işın tadını ka-
çırmayalım.
Hadi bize müsaade, saelıcakla kalın.