Katalog

1996 PERŞEMBE CUMHURIYET SAYFA KULTUR 15 Ivrenin tüm seslerini, renklerini ve titreşimlerini banndıran 'Açık Radyo' 1 yaşında Sıra dışı 'sesle kıtalararası yolculul Radyonun kuruculanndan CDrıer Madra. "Aslında sadece fcaır süt dışımız çıkmış olarak gîö""üyorı.z kendımızı M<.nıfestomuz. bız eğlenırsek, Lsîsanlardaeğlenebıhr Bız iaısanlığı bır bütun olarak c3ü>ünüyoruz. bu yuzden hiçbır öjava, ıçıne kapalı olarak h»aLmı\oruz \shnda kendı rnansetlenmızı >aratıyoruz. ÇT'oğ'unlukla gündemımızı "Tirkıye oluşturmu\or" dıyor. E:SRAALİÇA\IŞOĞLL "Sıradışı, benzersiz bır ses'le Turkı- v.e'ctk radyjarlausinayepvenı bırboyut g-etı er "Açık Radyo'l. vaşını kutjuyor. <\çıl Radvc'nun kurucu anndan Ömer Vlacra. ılk gunku heye>.anlannı halen ko- ruduklarını veen ıyıyı vapTi.ı\a çalıştıkla- rını urguluvor - kuruluşunuzdan bu > ana 1 yıl geçti. Bu siirticinde neler \aphniz? ÖMER VİADRA - Açık Rad\o, arala- rınd^. banka rriLduru. reklamcı. sigortacı ıpbı bırçok tarkıı mesleklerden gelen ın- >anLnn bırarada çalış,nğı program yaptı- ğr br kurum Bu ınsanlarm hemen hepsı hobıolarakrnuzığıtercıhe- mı?kı*]ler As- lındcmuzık telsete ve sanat alanındasoy- le>ecek sozu okn ınsanlar ve buraya go- nıilİL olarak gelıp duzenlı program yapı- vorlcr Bo\lece ho* bır mozaık yaratılmi!> crfuyor Açık Radyo adıvla paralel olarak çok ş.enis bır \ ız>ona sahıp Kaınatın tum >esle-ını renıJertnı ve tıtre^ınıfennı ıçın- de bırındıran bır radyo Bızını uzerınde durduj:umtız noktaların ba^ında merak \e kiilturgelıvor Postmodem dunv an mgenel gıdıs olarak ınsanlarartık meraklanmivor- Ur. hz de hep bu ana çızgıde. merak un- sururu kullandık Her zaman hukuk v e kı- 94.9 FM bandından vayın vapan radyonun 82 kurucu ortağı\e 100"un ustundegonullu programcısıvar.(K TUGLA) sıhkhaklannasavgılı.ozgurlukçubırprog- ram \apma>ı amaçlıvoruz Aslında bu Açık Radvo'nun "Açık" olmasının da bır sonucu Kultur boyutuna geldığımızde, kulturu artık ıkı bovutiu olarak yasıyoruz Aslında buna mecbur kaldık bız ıkı bo\ ut- tan ııçuncu boy uta doğru gıdisi hatırlatacak bır kultur bovutunu on plana çıkartma\a çalışıvoruz Aslında çok ıddıalı gıbı go- runsedeçokmute\azı şevlerbunlar Fark- iı kesımlerden gelen ınsanlar boy le bır se- yı hıssetmışolacaklar kı hâlâ buradalar \e programlanna de\am edıvorlar - Programlannızı kaç kuşaktan ve nasıl oluşu>or? Aslında radyonun oncelıkle bır muzık boyutuvar anıa muzık haber bıle;,ımı\le oIusuyorvebdğımsızbırkiN.!İığeorurijyor Bız yav ına ılk basladığımızda medy a tara- fından ele^tırıldık Onlardan daha farklı olalım dedık sadece \ e ayakta durmak ıçın dırenıvoruz Programlarımız uç ana kuşak- tan olusuvor llkı sabah kuyiğı \e "Açık Gazete" adlı bır bolum \ar Bu programı genç bır arkadasja beraber \apı\oruz Te- masi ku^aklararasi bırsohbet kıtalarara- M brr volculuk Bız msanlığı bır butun ola- rak dusunuyoruz bu \uzden hıçbırola\a ıçıne kapalı olarak bakmıvoruz Aslında kendı rnansetlenmızı varatı\oruz Coğun- luklagundemımızıTurkıveolustıırmuyor 2 5 saatlık progranıda \eme ıçme hak hu- kuk gıbı haber kusaklan da var Kısaca program. kaınatın \oruınlanması ıle geçı- \or. aralarda muzık de kullanıvoruz orııe- ğın hangı ulkenın haberını \ apıy orsak ora- nın muzığını tona yansmvoruz Aksanı uzerı ıse "Açık DergT ba^lıkfı 2 5 saatlık bır programımız var, bu progranıda alter- natırkentrehben sunuvoruz Pazartesı Gıt gıbıdergılerınyeraldıgıbazıbolumlervar Ayrıcarestıvaldonemlerındekonuklanmız gelı\or 8'den sonra etraflı bır muzık kıisa- gımız\ar dunvamuzıklerındencaz rock blues hepMnı>anMtma\açahiivoruz Ka- ınatın tum seslerıne aviğız. ama çı;>tağı bu- nun dı^ında bırakı\oruz Zaten yeterı ka- dar pop ı,alan rad\o ı>tas\onu \ar Bunun _\anı sıra Osmanlı-Turk muzığı ıle ılgıh "Saz \e Söz" ba^lıkh bır muzık programı- mız da var Avrıca moda gıv ım ku>am kul- turuııde uzmanlardan vararlanacaöız Akadetnik değili/. amatörüz - Program seçıminude nolcretkili oluvor. Akademik platformda mı duşunu\ursu- nu/.' Havır keMnlıkle akademık olarak bak- nıiNoru? Bız amator olarak baknoruz \almz amatorluöun bılınen anlamının dı- şında bır konıı hakkında her :>e\ı en ınce detav ına kadar bılen kımse gıbı bır anlamı da \ar Butun mesele amator bırıkımlerın \anbitılmaM Bız ıj ı bır bebze çorbası \ ap- ma\açalı^ı\oruz Bılındığı gıbı ı\ı bırseb- ze çorbaM herkes taratından çok se\ılır. çocuklar harıç llenkı programlarımızda çocuklann da bızım aramızda serbestçe dola^tığı \e anne babaları hakkında fıkır \uruttuklen bır program vapacağız Bız oğretme> ı temel amaç olarak gormuyorıız. programı hazırlarken bız de oğrenı>oruz "Kendini değil vaptığın işi eiddive al" fel- -.etesını sa\unu>oruz - Kotu diksi>onlu DJ'lcrde çok tartışılı- \or. Bız DJ kullanmı\oruz Bızım program- cılanmız \ar Programcılarımızla şaptığı- i7!izgorusmelerden sonra ke^ınlıkle ı^lerı- nekarışmiNoruz herke^ ne\apmak ıstı>or- \a onu \apı\or tamamen bağım^ız. ozgur veaçık kulağı rahatsızedıcı kelımelerbı- zı de rahabız edı\or Turkı\e"de çok sınır- lı kelıme hazınesı ıle konu^uluvor Bızım amacımız bunu hıç olmazsa i 500 kelıme- ve çıkartmak Zekı havsıvetlı \e nazık ın- sanların bır ara\a geldığı bır radvo dılı oiu^turma\açalı^noruz Bı\olojık çe^ıth- lığın \anı sıra kulturel çe^ıtlıhk de çok onemlı Radvonun dılı de bovle çe^ıtlı ve açık olmalı Aslında bırçok konuda prog- ram \apmak ıstıvoruz Du^unduklerınıızın ancak 1 4 unu gerçekle>tırebılı\oruz - Ptki neden rad>oculuğa sovundunuz? Bunu Levaplamak hem çok kola\ hem de çok zor Rad\o, ınsana Mnırsız ımgelem gucu sunan tek mecra Televızvonda her >e> çok apaçık her>e\ tazlasiv'la gosten- lıvor Radvo, çok kışktrtıcı ve provokatıl. ınsanın be\nını gıdıkla\abılmegıbı bır ka- bılnete sahıp Radvoda her an her^evıde- ğıi}tırebılırsınız ama telev ız\on bo\ İe de- ğıl çok hantal "Radvotam birzihin ti>at- rosu." Insanlar \edık'lerınde, ıçtıklerınde gıvdıklerındekalıtevıariNorlar takathaya- tın bırçok alanında bunu aramava gerek duvmuvorlar Bunu anlamak mumkun değıl Arzu Başaran'ın son dönem resimleri İzmir'de Mazhar Zorlu Sanat Galerisi'nde Bîreyin arkeolojisine yönelen adımlar C hick Corea \e Gar\ Burton 22 kasımda İstarıbul'da. *• J Bvr J D JJ Corea ve Burton yıllardan sonra aynı sahnede Kultur Servisi - Chick Corea \e Gar> Burton 1977 vılından bu vana ılk kez IstanbuKda a>nı sahne- p Ekıncıler Dı> Tıcaret AŞ'nın 13 kurulu^ voldo- numu dola\isı>la gerçek- le'ştırılecek konser 22 ka- biYnda [stanbul Luttû kır- dar lJluslararai.1 kongre \e Sergı Saravı'nda \lodern cazın en onem- lı ısımlerınden Chıck Co- rea (pı\ ano | \ e \ ıbrotonun dunvaca unlu ısmı Gar\ Burton u bır ara\a getıre- cek konserın a\ n bır onemı \ar Corea ve Burton \ıl- lardan bonra ılk kez aynı sahnede bırlıkte çalacaklar Cazse\erler Chıck Co- rea"yı yakından tanıvor Son olarak Istanbul Caz Festnah'nde "Bud Po«ell'ı Anma Turnesi' kapsamın- da çalan sanatçının caz kul- turu 30 yıllıkkanyenv e^ı- nırlan zorlayan muzık de- neyımlennın bır bıle^ımı 20 yxızyıl muzık ansıklo- pedılenne gıren Corea mu- zık çalışmalannda sureklı yenıvı anvor Moog sente- tızoru ıle kendıne ozgu bır stıl gelı^tıren Corea. gıta- n^t Al di Meola ıle "VVhere Ha\e ( KIHM Vou Before' ve Grammy odulunu ka- zandıklan l \o\l\ster\'ıle "Romantic \\arrior" gıbı yenılıkçı albumlerle 70'le- nn fiızyon hareketının on- culuğunu ustlendı Corea. 198Ö""lerdeElectncBand'ı kurdıı \ e *\Iusic Magic' gı- bı hıt albumlerle Grammy odulunu kazandı 22 kasım ak>amı Co- rea' y a e>l ık edecek dunv a- ca unlu ubroron ustası Gary Burton ise ılk meslek ba^arısını 17 va^ındayken Nashville gıtarıstı Hang Gariand ve dığer bır gıtar ıiitası Chet Atknis ıle plak doldurarak gosterdı Bur- ton'ın ılk dortlusunu kur- duğu I967yılındaçalı>ma- lan gıttıkçe onem kazan- mayabaşladı 1968 y ılında Dovvnbeat dergısının yılın en ıy ı v ıbrofoncusu seçtığı Burton. o gunden bu gune unvanını kımseye kaptır- madı 1972"den bu yana Berk- lee College oğretım kadro- vunda yer alan Burton. e>- kı dostu Corea ıle ıkılı ka- vır formatlanna lıderlıket- tı Ikıncı çalı^malan "Duet' onlara 1979 yılının Gram- m\ odulunu kazandırdı Antalya'da kısa fîlnı ve \ddeolar yarışıyor Kultur Servisi - 2 L lu^- larara^ı Antalya kı^a Fılm ve\ıdeoFestıvalı buvıl P- 21 kasim tanhlerı ara^ında yapılacak Festnaldetoplam 10 bın 500 mark odul dağı- tılacağı açıklandı 34 ulkeden 430 yapıtın başv urduğu festıv ale y apı lan degerlendırme sonucu 31 kı- vafılmve31 vıdeotılmıya- rışmaya hak kazandı Yan^mada Turkıve vı kı- >a fılm dalında İlkerCanik- lıgil"ın 'Içmak İstivorum' adlı yapıtıtemsil edecek \ı- deo dalında ıse Turkıye adı- na van^acak yapıtlar şoyle İnci Deniz Dibinde" ( Ah- -netLluçav) "Electric Mant- ra" (K. Karacehennem. N. \lerter) 'Orbus Terrarum' ıTuIav Kocaturk) '\abancı' (Bülent Erçetın; "C\'(Fa- tıhGezen) 'Iz'lGorkemKı- zükavak) •lliuzvon' ve "De- nizatı" (Kaan Şensov) Festıval ıurısı Zhang \u iÇın Başkan). PeterHledik (Slovakya). Peter Callas (Avustralya). Emil Knebel (Israıl) Prot Zafer Doğan (Marmara ST\' Ba^kanı) Vlehmet Basutçu \e Osman Şahin'den olu>u\or 1 n -21 kasım tanhlen ara- sinda Antalya Kultur Mer- kezj'nın 83Ö ve 300 kışılık salonlannda gerçekleştınle- cek festıvalde Kultur Bakan- lıgıEnlyı Fılm Odulu(2 bın 500 D\İ) Kultur Bakanlıgı En lyı \ ıdeo Odulu (2 bın 500 DM) Antalya Altın Por- takal Kultur ve Sanat Vakfı Vıdeo Odulu (2 bın DM) . Antalva Altın Portakal Kul- tur ve Sanat vakfı Fılm Odu- lu ı2 bın DM) Jurı Ozel Odulu (1500 D\l)ve Antal- va Sheraton Hotel Konakla- ma Ozel Odulu verılecek Festıval kapsamında *şiir' temasmm ağırlıkta olduğu etkınlıkler yapılacak Bu etkınlıklere Saray bos- nalı >aır İzzet Saravliç. Cen- giz Btktaş. Ataol Behramoğ- luve MetinDemirtaşkatıla- cak • Arzu Başaran'ın adeta \enı bır ıkonografık düzen anla>jşıyla bıçımledığı bu sımge-yorumlar gerçekte bıreyın arkeolojisine \önelen çağdaş ılgılerın paralelınde atılmış esaslı \e curetlı adımiardır. MLMTAZSAĞLAM Istanbul daya>ayangenç sanat*,ı- lanmızdan Arzu Başaran, son do- nem y apıtlanndan olu^an bır sergıy - le Izmırlı ızleyıcılerın kar>ısında MazharZorluSanatGalerısı"nde5- 30 kasım tarıhlen arasında açık ka- lacak sergıde sanatçının tuval ve ka- gıt uzerıne oluşturduğu resımle yer alıyor Arzu Ba^aran. son çalışmalann- da, yalıtılmıs bır doğa gozlemının ılk evresınden hareket etmektedır Guncel yaşamın kaosa dontı^en kar- maşık ve ıtıcı panoramasina kar^ı bırçatii>kı gıbı gorunen bu edımıv- le Başaran muttakla^tınlmı> yapı du^uncesiy le bıçımlenmiş bır sanat anlayışıyla belırır Ote yandan Ba- saran ınvapıtlarının mağarareMm- lenndekı ımgesel yapılanmayı çağ- rıştıran bır duzenleme eğılımının peşınde çeşıtlendıklen de soy lene- bılır Gerçekte sanatçı. bellı bır dız- geye davanmayan seçılmış (en aza ındırgenmı^) form fıgurlerın ıhs.kı ve konumlannı ele alan yuzeylerı ortaya çıkarmak duşuncesındedır \e bu ıstem. reel dunyadan yalıtıl- mı^ dınsel. tarıhsel (bır o kadar da bıreysel) değerlerı. ortak ınsanlık sorunlan duzlemmde bır araya ge- tıren aşkın bır mekan kav ray ışı uze- nndegerçekle^mektedır Geçmısıle gelecek arasındakı bağıntıları sağ- larken evrensel bıreyın dramını ve duyarlığını da one çıkan bır sureç- tır ayncabu Başaran bu dızıde. ba>kın bıçım- de kullandığı hayvan sı (bızon ge- vık 1 ) fıgurlennı tumden netleştır- mek ıstemıyor Anonım bır hayvan ımgesıne ışaret eden bulanık gorun- tuler. konu bağlamında oncel. ama kesınleyıcı olmayan bır gerçeklığe hızmetedıyor Bır bakıma oyku en ba^ından ozetlenerek resmın ba^at nıtelıklerı one çekılıyor Hatta sa- natçının dıkel tavrı ıle ıfade ve us- lup butunluğunu karşıiay an bır ka\- ramsallıknoktasında duğumlemvor her şev Bu da Başaran'ın denn ve oolçude yoğun bırtanh-toplum (ve 30 kasıma dek surecek sergide sanatçının ruval \e kâğıt üzerine oluşturduğu resimler \er alıvor. bırey) analızının peşınde olduğunu gostenyor Arzu Başaran ın resmınde tem- sıl edılen ^ey lenn adlandırdığı ozel ortam. vanı formule edılmiş. pla>tık uzanı ozel doku ve tadlan hedefle- yen bır vuzey sorunsalına donuş- mektedır Ovku kadar plastık sure- cın kendı gerçeklığı (bovasal seru- ven) de avrıca hedeflenmiş. >>onuç- lardan bırı olmaktadır Zaten bu noktada prımıtıt bır uvgarlık hal- kaMiıdan hareketle simgesel bagııı- tılar yoluy la *guncel'e ılı^kın anlam ve ıçerıkle yuklu bır sovleme geç- mek mumkun olabılmektedır Esa- sen bıçım ekonomiMnı bovlesıne onemveyen bu tavnn bırdızıoner- meler tureten ıç dmamızmıv le ıılas- tığı değer ve anlam zengınlığı ılgı çekıcıdır Buvuzden sanatçı, dupe- duz çakısan bıçım-anlam unsurla- rıy la ızlev ıcıy ı bıldırının esaretınde tutmak yenne tematık çerçevede sağlanan anlam->orum eksenındekı hareketı veğlemektedır Başaran ın sanatında resimleri tınsel bır duzleme tasıyan ve açık oykunmelerden uzak tutan bır so- v utlama egılımı v e renk anlay ısı soz konusLidur Salt havvan fıgurlerının karsıhklı pozisvonlarını kutle ve denge soı unları aı,ısından çozen du- zenleme duvgusu avnı sureçtetan- hı ve eskı olanı (ve topraksi doku- yu) çağriijtıran simgesel ıslevle vu- kumlu renk tercıhıyle bıçımlenır Ozellıklekahverentzı vesn tonlann. yer yer san-sıcak etkılerle zengın- leştığı bır tercıhtır sonuçta bu Gı- derek soyutlama gırı^ımlennın le- keci/dışa>urumcu tavnn egemenlı- gınde bır uslup karakterıne evnldı- ğı gorulur Bu da dınamık. detorme edılmı^ olanla olçulu ve mınımal olanın bır arada tutulduğu (kısmen çatıstırıldığı) bır tav ırdır Arzu Başaran"ın adeta yenı bır ikonografîk duzen anlay isivla bı- çımledığı bu sımge-yorumlar, ger- çekte bıreyın arkeolojiMne yonelen çağdaş ılgılenn paralelınde atılmıs, esaslı ve curetlı adımlarftır Ve Ba- saran"ın bu ılkelı ta\n. ızleyıcının anlam-otesmı zorlayan bır zıhın kurgusunadaaçıkçayonvermekıs- temektedır Dramaturglar Türk tiyatrosunu tartişıyor Kultur Senisi - Aylık tıyatro der- sı 'Tiyatro Tiyatro...' kasım sayisi •Dramaturji" Dergının edıtoru ürün İçarer m devisivle 'dVafnaturji kavramı ileTurktivatro- sıınun ntdi'nse pek sıcak gelişme>en iliştvilenî konu edılıvorbu dosvada Zehra İpşıroğlu, 'Çağda^ Drama- hırji Anlavcji 110 Vaşında' baslıklı yazisinda tıvatroda dusunsellık ve dramatunı eğıtımmı ele alıvor Dra- maturjı eğıtımının yalnızca drama- turgolmakistevenler ıçın değıl tıvat- ı ıle ılgisi olan vonetmen sahne ta- ^ııııiKisı ovuncıı eleştımıen vbher- kes ıçın gereklı olduğunu du^unuy or Ipş.ıroğlu Bu anlamda İL Edebıyat Fakulte- si Dramaturji ve Tıyatro Eleştırmen- lığı Bolumu'nde vuksek lisans ve lı- san;> duzey ınde surdurulen oğrenıme dıkkat çekıvor A. Zuhal Ergen ıse drarrururgun Turk Tıvatrosu nun 'anlaşüama\an çocuğu" olduğunu anlatan bır baslık atnııs vazisina Ergen dramaturgun tıyatrodakı yerını sorgularken bu- gunku şartlarda dramaturgun 'rapor- tor" olarak çalıstığına dıkkat çekıyor Ozcan Ozer ın 'Turk Thatrosun- da Dramaturgve Dramaturginin Ve- ri'baslıklı yazısı ıse Devlet Tıvatro- ları ve Şehır Tıyatroları nın drama- turji çalıijinalannayervenyor Ozer dramaturglarııı tıvatroya gonderılen oyunları okumak ve rapor hazırla- maktan baska hiçbır aorev ısteme- yen elemanlar olarak sınırlandırıl- dıklarını belırtıvor L\eys Akıneı'nın "Assos Festiva- ITnden \otiar"ı Ayla Kaplan. Selda Ergun Ozdemir. Mustafa Sekmen'ın Assos ızlenımlerı. YavuzPekman'ın Istanbul Devlet Tıvatrosu'nda sah- nelenen 'Kadınlardan Konuşalım' adlı ovun uzerıne elestırisi. Prof Margaritha Rubino Bertini'mn ge- çenyıl Istanbul Tıyatro Festıvalı'nde sergı lenen'Persefone'(Yon Robert V\iîson) uzerıne eleştırı yazısı Tıyat- ro Tıyatro dergisinın bu av ele aJdığı dığer konular arasında Avrıca MemetBavdur, AhmetCe- mal v e Ahmet Levendoğlu da bu ay- dan baş,layarak ko^e yazılarıyla Tıyatro Tıyatro"da yeralıyorlar ODAK NOKTASI AHMET CEM4L Einstein'a Göre Bireysel Sorumluluk... Yabancı dergılerden bın, kasım ayı sayısında 'Ku- çuk Bılgelıkler' başlığı altında unlu fızıkçı Albert Einstein'ın bır deyışıne de yer vermış Şoyle dıyor Eınsteın "Hergun yuz kez goz onunde bulundur- duğum bır gerçek var Yaptıklarım ve çabalarım, temellennı olmuş ya da yaşamakta olan başka ın- sanlann çalışmalannda buluyor ve ben, aldıkiarım kadannı eksıksız verebılmem ıçın çok çaba harca- mak zorundayım " Omur boyu harcanacak çabaların ağırlık nokta- sını 'alınan kadannı eksıksızyıne verebılmek' ama- cı uzennde toplamak, butun yapılmakta olanları, daha once yaşamış veya şımdı yaşamakta olanla- rın çabalarının devamı olarak gorebılmek ve ken- dmı bundan oturu borçlu say.nak, boylesı 'adam sende'cılığın herturlusunu, herşeyı başkalarından beklemeyı daha en baştan dışlayan bır tutumla eşanlamlıdır Insanın kendı varoluşuna bırgerekçe kazandırabılmesı bağlamında da boyle bır tutum- dan dahaguçlu bırvaroluş nedenı bulabılmek pek olası değıldır. Kendını beflı bırsureçte, kendısınden once baş- lamış ve kendısınden sonra da devam edecek bır akışta bır an olarak goremeyen ınsanın kışıiık ka- zanabıldığınden, bu akış ıçerısmde kendını bağım- sız bır adacık olarak algılayabıldığınden soz etme- ye de olanak yoktur Kultur, 'ınsanın kendtnı ıçınde bulduğu ve değışıme uğrattığı gerçeklık' ıse eğer bu değışıme katkıda bulunma konumu başkaları- na bırakılamayacak, ancak tek tek her bıreyın ken- dı yetkı ve devınım alanında gordugu takdırde ın- sanla bağıntılı anlam kâzanabılecek bır konumdur Bu konum, ınsanoğluna ınsan olmanın onurunu kazandıran temel kaynaklardan da bırıdır Einstein'ın alıntıladığım ve gorunuşte yalnızca kendı seçımını dıle getıren deyışı, aslında ınsanog- lunun daha kendı varoluşunun bılıncıne erıştığı an- da karşılaştığı çetın bır seçme yukumluluğunu, 'hep suruden olmak' ıle 'suruden bagımsız bır kı- şılığın de taşıyıcısı olabılmek' şıklarından bırını seç- me yukumluluğunu vurgulamaktadır Bu gerçek- ten de zor bır seçırndır çunku toplum ıçerısmde ya- şaması ve bu nedenle doğdugu andan başlayarak kendını onceden oluşmuş/saptanmış yaşanıa bı- çımlerı ıçerısmde bulan ınsan bu konumundan otu- ru en onemlı donum noktalarında sorumluluğunu başkalarına ya da adına 'kıtle' denen anonım bır varlığa atmak peşındedır Bır başka bılgenın çok guzel deyışıyle, yanlış yola sapanların çoğu suçu kendılerınde değıl, fakat saptıkları yollarda ararlar Bu tur eğılımler karşısında ınsanoğlunun kendı ya- şamını anlamlandırabılmesı suru ıçerısmde o ya- şama bagımsız bır yer kazandırabılmesı, ancak du- şuncelerını ve eylemlerını yonlendırme bıçımmden bağımlıdır Albert Camus, kendı varoluşçu felsefesı doğrul- tusunda yaşamı çoğunlukla rastlantılara baglı, da- hası 'saçma' bır sureç dıye tanımladıktan sonra hemen şunu da ekler "Ancak ınsan yaşamayı seç- mışse eğer, o zaman o yaşam ıçensınde kendı ah- lakını da oluşturmakzorundadır " Dıkkat edılırse Camus'nun burada sozunu ettığı 'bireysel ahlak' ıle Einstein'ın ınsana yukledıklerı butunuyle ortuş- mektedır Boylece, yaşamayı seçen ınsanın 'ah- laklı' yaşaması, onun başka ınsanların emeklerını temel alarak urettıklerını yıne ınsanlara vermesı ve bu bağlamda kendısıyle her an hesaplaşmayı bır ahlak gorevı sayması anlamına gelmektedır Gunumuzde, yanı yenı bır bın yılın eşıgınde 'ku- reselleşme' adı altında aslında gıttıkçe suruleşme- ye ve tekduzelığe kayan ınsanlık şımdı belkı de boyle bır hesaplaşmayı her zamankınden daha odunsuz yapma yukumuyle karşılaştığı bır zaman parçasını yaşamaktadır Hemen her şeyın gıderek artan bıryoğunlukduzeyınde olmak uzere duğme- lere basılarak ve bılgısayar ekranları karşısında ço- zume bağlandığı bır donemde, ınsandan ınsana uzanan koprulerın çoğu kez ayırdına bıle vanlamak- sızın atıldığı bır toplum yaşamında ınsanın 'başka- lanna' karşı sorumluluk duymasının hele 'aldıgı ka- dannı gerı verebılmeyukumunu' bu sorumluluğun bır gereğı saymasının zorlaştığı kesındır Ama ote yandan en buyuk bunalımların ınsanı ınsanlığından eden en korkunç yıkımların yukarıda sozu edılen sorumluluk bılıncının zayıfladıgı zaman- larda ortaya çıktığı da kultur tarıhının bıze kanıtla- dığı gerçeklerden bırıdır Bu gerçek karşısında ta- rıhe farklı bır gozle bakmak, tarıhı Stefan Zvveig'ın deyışıyle, ınsanlığın soylu başarılarmın geçmışı dı- ye de okuyup kendını o başarıların mırasçısı ola- rak gormek ve o başarılardan temellenen bırıkım- lerını yıne ınsanlığa ıletme ugrunda sureklı çaba harcamayı doğrudan ınsan olmanın geregı say- mak bugunun ınsanmı yenı bır bın yıla umutla bak- ma konusunda haklı kılabılecek nedenlerden bın o- labılır BUGUN Bir Deli'mn Hatıra Defteri: Gogol'un unlu oyununu Metın Zakoğlu sahnelıyor Saat 21 OO'de Jazz Stop Bevoğlu Sahnesı'nde (25J 93 15) Mozart'uı Vlolln Konçertosu ^o 4 & 5: Aksanat ta saat 12 30"da "laser-dısc'ten gosterılıyor (2*2 3* (Hl) Saraflna: Darell James Rootdt'un vonettıiı fılm saat 18 30 da BEKSAV 'da gostenlıyor Roma Roma: F Fellını'mn yonettığı fılm, saat 15 00 ve saat 18 00'de Evrensel Kultur Merkezı'nde ızlenebılır (241 ftS «?/ The Vlusic Lmers: Ken Russel'ın yonettığı fılm saat 14 00 te. \ ılmazGuney'ın "\oradlı tılmı saat 16 I5'te ve Pınk Floyd'un "The \VaH~u saat 18 15"te Sahaf Cafe Kultur Merkezı'nde ızlenebılır (414 42 06) Çağdaş Estetiğin Sorunlan: Prof DT Af^ar Tımuçın ın katılacağı şoyleşı saat 19 00'da Martı Sanatev ı nde gerçekleşecek (251 69 78) TürkSineması: Atıf Yılmaz'ın katılacağı soyleşı saat İ9 00'da Barok Sanat Merkezı'nde ızlenebılır (260 5*34) Tüpk Sineması 82 yaşında Kultur Servisi - Fuat Uzkınav "ın 14Kasim 1914'te çektığı ılk fılmının uzennden geçen 82 yılda bugun sınema sanatçıları bır araya gelerek Turk sınemasınm 82. yaşını kutlayacak Bugun saat 13 OO'te Galatasarav Meydanı'ndan sanatçılann yuruyu^u ıle basjayacak kutlamalarçerçevesınde AKM'de 'Turk Sınemasinda Kımlık Arayışı" konulu bırpanel yapılacak Panele Ayşe Şasa, Burçak Evren. Edız Hun, Erden Kıral. Gıovannı Scognamıllo, Ilhan Arakon, Mesut L'çakan ve Osman Seden konuşmacı olarak katılıvor Kutlamalarcuma gunu gerçeklestırılecek 2000'e 4 Kala Turk Sineması panelıyle surecek Eskı fılm makıneierı ve c>\alannın yanı sıra fılm afışlerının de sergıleneceğı AK\I sınema salonunda 16-17 kasım tanhlen arasında Turk Sınema Tarıhı Belgeself nın bazı bolumlen gosterılecek