Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 KASIM 1996 PERŞEMBE 12 DIZIYAZI 'Eski PKK'liler şimdi korucu'30 Kcısım 1996 akşamından itibaren OHAL kapsamı dışına çıkarüacak olan Mardin 'de önce olayların en yoğun yaşandığı ilçeler komşuya satıldı. Idil, Cizre ve Silopiyeni il olan Şırnak'a bağlandı. Köyler boşaltüdı ve PKK dağda yalnızhğa itildi. Peki ilçe ve köylerdeki milislere ne oldu? Bu soruya Mardinlilerin verdiğiyanıt: Onlar şimdi korucu. B ereketlı Mezo potamva O\J- sinınortasinda bır kartal >u- NdM glbl \uk- selen Mardin tarklı ka\ımlerın \e ınançla- nn bıılusTiiöu bır çıçek tarl ı M âdeta turkler Kurtleı Aruplar Surşanıler bu tarla- nın \edı\eren gullerı karan- fıllerı hercaımenekşeleı olarak aMrlarca bır arada f ı- lız \erdıier Ka\ınıler kapısi olan bu kentın adı uç > ıl oncesine ka- dar \ azık kı toplu kepenk ka- patma \ e kanlı teror e\ lemle- rr. landarma tarafından kov- lulenne bk \edırme \e IÖ3 kışimn ı.an \erdığı \evruz olavları ıle bırlıkte anıldı Aslmda Mardın'ınozellık- le Cızre. Sılopı \e \usa\bın bolgelen Tanzımat Ferma- rn'nın ılanından sonra nere- de\se her on \ıldd bır kjru bulandı ()ın.e Bedirhan Re\ sonra da ogullarının çıkardı- ğı kurt isvanları \e bu is\an- ların bastırılması sırasında oluk oluk kan aktı Cumhumet donemındekı sessızlık PKK nın sılahlı e>- lemlerıne başladığı 1984 \ı- lından sonra venıden bozul- du PKK nın 1984 ulında Eruh \ e Şemdınlı de başlattı- ğı sılahlı teror e\lemlen. bır vıl geçmeden Mardın'eMçra- dı PKK nın koy baskınlarının ardından llk kıtlesei eylemlerınin pro\a«ı da bu kentın Dargeçıt \e Idıl ılçelerınde ger- çekleştınldı 1990 vılında Idıl \e Darge- çıt tehafksokaklaradokuldu PKKvelı- derını destekleven sloganlaratıldı PKK ba\ rağındakı renklerı sembolıze eden sa- n-kırmızı-\eşıl renkte bavraklar açıldı Turkıve PKK nın kanlı e\lemlerınden çok bu ola\ 1.) sarsildı Herkes -\eolu>o- ni7~ sorusuna v anıt bulamadan ev lemler Kızıltepe C ızre \e Nusa\bın e sıçradı Sıyası erk \e gıuenlık guçlen bu e\- lemlerkarşısındaacızkaldı PKK nıne>- lemlen ıle baş edeme\en gu\enlık guç- lerı sapla samanı bırbınne karıştınnca da işler ıvıce çığırından çıktı Snıl halk PKK ıle gınenlık guçlen arasında kaldı Ko\ vakmalar dışkı \edırme PKK've \ ardım \ e \ ataklık suçlamasiv la toplu ış- kenceden geçırme e\lenılerı vore halkı- nın de\ letle arasındakı koprulerı atmasi- ııa \e PKK nın destek bulmasına neden oldu Mardin ın kent merkezınde sessızlık \e sukûnet bu donemde de bozulmazken ılçeien PKK ıçın pılot bolge olarak seçil- miştı Sı\ıl halk va^amak ıçınpragmatıst bır strateıı ızlemek gerektığmın bılıncın- DYP-SHP koalisyonunun 'Kürt realitesini tanıma' vaadi Nevruz kutlamaları sırasında akan kanla birlikte toprağa gömüldü. 21 Mart 1992 sabahı PKK ve güvenlik güçleri arasında çatışma çıktı. Sonuç 103 ölü. Bir o kadar da yaralı. (Fotoğraf CUMHURİYET) de>dı Bolgede kını guçluy-»e aga da. bev de, patron da o\du PKK guçluyse halk, orgutunbolgedekımılısguçlerınıoluştu- ru\ordu De\letguçlu>se. bu kez gonul- lu koruculuğasojunuyordu EhPKK nın çok se\ dığı de> ımlc so> lemek gerekırse •*sa\aşıngerçekliği"\dı bu Kürt realitesini tanıma D\ P-SHP ıktıdarının \enı ışbaşjna geldığı 1992 Ne\rıızu'nda "Kurtrealite- sini tanıma" \aadı akan kanla bırlıkte toprağa gomuldu ]992 \e\ruzu"nda Cızre, \usa\bın seŞırnak'takıtlesei so- kak evlenılerıvle ışgal pro\alan >apıldı PKK ıle guvenlık guçlerı arasında kanlı çarpı^malar oldu \e 103 kı>ı vaşamını vıtırdı Bu olavlarda bır de basın şehıdı \erıldı Arkadaşimız İzzet Kezer'ı bu olavlarda kavbettık Dort gun bo>unca ızledığımız Ne\ ruz ola\ larında Cızre nın duştuğune tanık olmuştuk Cızre'nın ka- \ıtsız şartsiz tek hâkımı PKK \dı Cız- re de PKK adına bınlerce kışı sokağa do- kulmu^tu Ver gok sarı kırmızı vesjl rengebo\anmıştı Çocuklar goğuslerıne taktıkları "PKK lideri"nın resmını ozel tım \e polislere gosterıp kaçışorlardı Gu\ enlıkguçlen C ızre nın sadece ıkı ana caddesıne hâkımdı O da akşam saat l 7 00've kadar Ha\a kararınta ılçe el değıştırıvordu Ne\ruz"dan bır gece on- ce kaldığımız otele haber gonderen P- KK teınsıkılerı, \e\ruz kutlamalarına ha\a\a ızlı mermılerle toplu ate^ açarak ba^laşacaklannı belırttıler Gazetecılerın resım çekebılmesı ıçın bu ı^ık gosterısını saat kaçta \apmaları gerektığını soran \e "\kşanı >emeğin- densonra"janıtını alan PKK'lıİer sabır- siz da\ranarak daha bız \emektevken gosterne başladılar Sankı bınlerce ın- san avnı anda hava\a ate^ açıvordu Kn- mızı ızler bırakan mermıler (ia\ada çar- pı^nordu Mermılenn çıkis. \erlen ılçe merkezınden ate^ açıldığını gosterıjor- du Cızre orgutun cephane deposu halı- negetırılmı^tı Ates. açanları lesımlemek ıçın sokak- ları dolai;tığıınızda bır tek asker \e polı- ;,e rastlanıami!;tık İkı gece onee de > ıne otele teleton açıp uç korucu\ u asacakla- rını belırten PKK lıler sabaha karsj ge- lıp ola>ı resımle\ebıleceöımızı ıletmış.- lerdı PKK ılçede bu kadar rahartı Ote- le temsılcıgondernor teletonaçnor ko- rucıılan saat kaçta asmasi gerektığını so- rabıJıyordu Gun ışiyınca gu^enlık guç- lerı orfava çıkı>or \e kesı^en ıkı ajıa cad- de\e \ığdığı panzer \e zırhlı araçlarla gosten vapnıaktan ote\e geçemı\ordu Sokakaralarınagıreme>engu\ enlık guç- lerı zırhlı araçlarının ı*,ınde gunu. meh- ter mars.lan dınle\erek geçırı>ordu Silahlar patladı 21 Mart 1992 sabahı erkenden taratlar kars,ılıklı sat olarak bırbuını tahrık etme \an^ınagırı^tıler Hanı mahallenınrakıp kabada\ıları olur \a ka\ga\ı once karşı tarafın baslatnıası n,\n omıız _\a da laf atar \eretukurur ters ters bakar O gun gu\enlık guçlerı ıle halkın bırbırlerıne ta\rı tam da bo\le\dı Sonunda ıkı taraf da bayırılı oldu \ e oğlene doğru kar^ılık- !ı silahlar patladı gece sabaha kadar sur- du Sonuç I03olu Bır o kadar da \ara- lı I98* sılında baslavan \e 1992 >ıh so- nuna kadar suren bu ola> lar gunden gu- ne azaldı Sonra da kesildı Bugunajnı Mardin OH ALsız \asama hazırlanıvor M) Kasım 1996 gunu ak>am saat l V 00 den itibaren Mardin de olağanustu hal kalkıvor Bolge OHALden çıkanla- Mardin Belediye Başkanı Abdülkadir Tutaşı korucubaslarının haraç aldıklannı söyledi 'Bagok bölgesi her an patlayabilir'Bu\uk as,ıretlerden bırıne mensup olan Beledı>e Başkanı \b- dulkadır Tutası seçı- mı D\ P den kazan- mıs, Mardin \e ılçele- rınde sosval demok- ıatların \ıllardan berı suren galıbnetler dı- zisi son \erel seçım- lerle noktalanmı* Bu gerçeğı lıatırlattığı- mızda Başkan Tutaşı gulerek "Haklısınız,40\ıldan beriilkdefa \Iardin Beledhesi'ne benim gibi bir faşist geldi"dı\oı Anadan Arap. baba tarafından Kurt olan Başkan Abdülkadir Tutası Mardin sinırla- rındakı sessizhğı pek ha\ra \ormu\or Her an bu>uk bır ola>ın patlamasından endı^elı olduğunu belırterek juniarı sov lu- >or -Dargeçit-Surgucu \e Bagok bölgclerin- dekı sessizlik benı korkuru>or. PKK'nin e>- lemlerı birden bire bıçakgibi kesildi. Bu du- rum pek ha> ra alamet degil. Her an bir o- la> patlak \erecek di>e çok korku>orum." Beledıve ba>kanının en bu>uk sıkıntısı bolgedekı dığer ba^kanlarınınkınden fark- lı değıl \ogun goç. butun planları altustet- mi!» Mardın'ın nufusu son uç \ılda ıkne katlanmış Resmı nufus sav ımına gore 55 bın. ancak gerçekte 75 bın ınsanın >a)jadığını so\le\en beledı\e başkanı l tekçopkam\onu bır \ ı- danıor 200 temızhk ışçısı \e 40 tane kad- • DYP'lı Belediye Başkanı Tutaşı, "Bolgedekı aşıretler arası çelışkıler koruculuk müessesesını besleyen en önemlı unsur" dedı. Tutaşı. koruculara verılen paranın yüzde 10'unun korucubaşına haraç olarak gıttiğını soyledı. rolu eşek ıle hıznıet verme>e çalıştığını belırtıvor Evet bırtepenın us- tune kurulu olan eskı kentte bırçok sokağa araba gıremedığı ıçın çop toplama ışlemlen eşeklerle > urutulu\ or Eşekler olunce >enne \enılen alını>or \ ıl- lık arpa. saman \ee\- ergıden 1 mıl>arı bu- lu\onnu^ Teror konusunda ılgınç goruş- len var başkanın Ozel tım şehır ıçındev ken halkla zaman zaman surtus,meler olduğunu. ancak şehır dışına çıkanldıktan sonra bu sorunun ortadan kalktığına dıkkat çeken Başkan Tutaşı"nın. korucular ve eskıden sik sik gerçekjeştırılen toplu kepenk kapatma e\ lemlerıne ılişkın goruşlen >o> le "PKK'nin eski milis guçleri şimdi koru- cu oldu. A> nca bolgedekı aşiretler arası çe- iışkiler koruculuk müessesesini besle>en en oncnıli unsur. Aşiretler kendilerini koru- mak için korucu olu\or. Bu korucular bugune değin bir tane kuş bile \urmamışlardır. Ama miharlarca lira giderleri var. Koruculara \enlen paranın >u/de 10'u korucubaşına haraç olarak gi- di\or. Korucubaşı haracını almazsa korucu- nun silahını geri alı>or. Kepenk kapatma e>lemleri uç \ıldan beri \apılmı\or. Zaten bu ev lemlere gonullu katılanların sa>ısı çok duşuktu. 10 kişi gonullu olarak kepenk ka- patıvorsa \u/ kişi korkudan kapatı\ordu." rakmucaMralanlapiamınaalındı Pekı ne^ldu Mardıp'^^ore >aka^mı sıl^ı^ı- kı\a kaptırmış olan bu kent nasıl kurtul- du' Oncelıkle Mardin. en belalı ılçelennı konışuva satarak bırolçude teror alanını daralttı Şırnak kurulduktan sonra ola\- ların en \oğun \aşandığı Cızre. Sılopı \e İdıl ılçelerı bu ıle bağlandı Sınırları ıçın- de kalan Dargeçıt Mıdvat Sa\ur Kızıl- tepe \e Nusa\bın"ın hakkından ıse nasil oldu\ sa gelmev ı başardı En son 1992 \ılında gıttığımız Mar- dın'e, 4 \ ıl aradan sonra bır kez daha gıt- tık Teroru \enen kentın son durumunu resmı açıklanıalardan değıl bızzat gore- rekoğrenmek istedık \usa>bın Kızılte- pe Omerlı Estel-Mıdvat \e Dargeçıt ıl- çelerı ıle bazı koşlerı dolaşarak. halkla \uz vuze konuşarak ışın sırrını çozmeve çalıştık Bır kere Dı>arbakır"dan Mardin"ın merkezıne gıderken \olda gorduklerımız bırşe\ lerın değiştığını gosternordu Es- kıden her on kılometrede bır va ozel tım va da askerler tarafından aracımızdurdu- rulur, kımlığımızebırondakıkaelkonur defterlere kavdedılır, uzenmız \e aracı- mız. bagaı ve koltuk altlan başta olmak uzere dıdık dıdık aranır. on- dan sonra geçışımıze ızın \e- nlırdı \a da \erılmezdı Bu kez aracımız sadece bır kez durduruldu \uzumuze şo>- le bır bakı Idı \ e "geçiniz"* ko- mutu\enldı Mardin ıl sını- rına gırdıkten sonra ıse ne avker ne de tıme rastladık Batıdakı herhangı bır kente gırrvormuşgıbıehmızı kolu- muzu sallavarak gırdık Otele verleşme ışlemın- den sonra ha\a kararmak uzerevken kentı şo>le bır turladık Gorduklerımız. es- kısındenfarklıdeğıldı Çun- ku ılçelerde kan gov deyı go- tururken kent merkezı bun- danpeketkılenmezdı Butun ılçelerde toplu kepenk ka- patma e\lemi olduğunda merkezde buna hıç uvulma- dı Otele dondukten sonra \erel murıabırımız Adnan A\ uka ıle aralannda Şerafet- tin Elçi'nın veğenının de bu- lunduğu bır grup Mardınlı ıle terorun bıtış nedenlerı uzenne sohbet ederken ~Ha- di dağdaki PKKyi gu\enlik guçleri >oğun operas>onlar- la uzaklaştirdı. Peki ilçeler- deki milis guçlerine ne oldu" dı\e sorduğumuzda aldığı- mızvanıt "Onlar şimdi ko- rucu oldu." A>nı soruvu er- tesi gun Mardın'ın D>'P lı Beledıve Başkanı Abdülka- dir Tutaşı na sorduğumuzda daavnı\anıtıaldık Komcu.- lann durumunu daha sonra ılçe \e kovlerde vaptığımız sovleşılerde avnntılı olarak dınledık Sanırım bu değışım bırçok sorunun >anıtını da \en>or Anadan Arap, baba tarafından Kürt olan Başkan Abdülkadir Tutaşı, Mar- din sınırlarındaki sessizliğı pek hayra yormuyor. Yarın. Kızıltepe ve Nusaybin ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ Yargıç, Savcı Yalvarmaz! Yuksek yargıda olup bıtenlerı anlatarak, kımı kışıle- n gocuttuğumu (rahatsız ettığımı) bılıyorum "Ankara Notlan"n\ okumaya alışkın olanlar, orada daldan da- la çok değışık konulara değınıldıgını bılırler Yazıları yazarken, tuylenm dıken dıken oluyor bır şeylenn ayağımızın altından kayıp gıtmekte olduğunu goruyorum En guvenılmesr gereken kurumlann, şerı- atçılann elınde kalmasını ıçıme sındıremıyorum 12 ka- sımda, SABAH'ta çıkan RP'lı Hasan Hüseyin Cey- lan ın yaptığı açıklamalar, ınsanın tuylennı dıken dıken etmeye yetmez mıyüP "Arap Hâkımın Oğlu" 148 Er- bakan, bugun Turkıye'de kadrolaşmaktan başka ne duşunur sanırsınız? Ya, eskı gezıcı vaız9 Bunları, gu- cum yettığınce bır bır sergılemeyı borç sayıyorum, Belkı, durust yargıçları, savcıları uyarabılır, kamuoyu- na tehlıkenın korkunçluğunu anlatabılınm Yargıçlar-Savcılar Yuksek Kurulu'nun bu yapısıyla,1 Turkıye'de yargıç guvencesının sağlanması olanağı yok Bu, eskılerın deyımıyle, eşyanın doğasına aykı- rı Bugun ulkemızde. bır "aydın açıkgozluğu" var Yok mu'' Bakarsınız, her şeyı soyler mangalda kul bırak- maz, ama ış eyleme geldığınde, "Sana dokunmayan yılan bın yaşasın" havasına gınverır, eylemden kaçar Gazetecılerı lyı tanırım, çoğu boyledır Bır yuksek ay- lık ıçın kımmın yapmayacagı yoktur Bu da kendı ben- cıllığınden ılen gelır Hıç ayırdında olmadan. kendı kh şısel yaran oylesıne etkılemıştır kı, butun taktık kendı- sının ılenye donuk çıkarlarına bır şey olmasın1 Turkıye; bu yapıya gelmış Aydınlann buyuk bolumu bu bıçım- de Seçımlere daha ne çok zaman var, değıl mı? Oy- le demeyın, kımılen şımdıden hazırlığını hesaplarını ona gore yapmakta Yargıçlar-Savcılar Yuksek Kurulu'ndan soz etmek ıs- tıyorum 3-4 yargıç ya da savcı çeşıtlı yerlere neden gondenldıklerını oğrenmek ıstedıler Bu sıkıntıyı çe- kenler hakkında soruşturma açıldı. lyı mı'? Kımı atamalar karşısında da, Yargıçlar-Savcılar Yuk- sek Kurulu uyelennın şoyle dedıklerını duyuyorum - Efendım, Bey btze ge/medı* Onlara gıdıp, "Benı şuraya venn1 " dıye yalvarmamış- tı, savcı ya da yargıç Bır yargıç ya da savcı kımseye gıdıp yalvarmaz Boyuneğmez kımsenın kapısında, sı- raya gırmez 1 ; - Efendım, bızımle dıyalog kurmadı, gelmedı' Ne denlı acı bır şey bu Çunku alışmışlardı, yargıç- ları, savcıları kapılarda gunlerce bekietmeye Olacak şey mı? Nerede kaldı atama yonetmelıklerı, ılkelen^ llke kararlan nerede 9 Kararların, ılkelerın ışletılmesı kolay mı? Kurul'a ka- tılan bakanla musteşar ıster mı bakalım? Kımı Kurul uyesı de "Aman uyumsuzluk ıçınde olmayayım" ha- vasına gırdı mı, artık o çarkın bır dışlısı olarak kalır Acı olan budur Bır yargıcın ya da savcının bır değıl. bır- kaç kez -yedek uyelerle bırlıkte- Kurul uyelerıne gıdıp de, durumunu "an" edıp, ağlayıp sızlaması mı gere- kıyor, hakkı olan bır ışı alabılmesı ıçın 9 Ya da bır yere atamasının yapılmasını sağlamak ıçın Yargıçlar-Savcılar Yuksek Kurulu'ndakı yapı aksak- lığını Turk kamuoyuna lyıce bır anlatmak gerekıyor Olay çok basıt gerçekte, o Kurul'a, kesınlıkle bırın- cı sınıfa aynlmış yargıçlar ıle savcıların temsılcılerı gel- melı Yargıtay uyelığıne seçılme hakkını kazanmış olan- lar, doğruca seçılerek buraya gelecekler Kursunun havasıyla, yıpranmamış, yusyuvarlak olmamış ınsan- lar, ılkelıolarakgelrfSyargıyasahıpçıkmalı Yargı,«za-ı man guvenceye kavuşacak Yargıç guvencesındek/ aksaklıklar yıne yargıçiarca duzeltılmelı Bunun baş- ka yolu yok 1 Yuksek Kurul'a Yargıtay dan Danıştay'dan uye gır- sın ama çoğunluk bunlarda olmasın Uye sayısı da art- malı kı, bugun beş kışıden ıkısı ayarlandığı zaman ba- kan her şeyı yapabılıyor ama, Kurut 15-20 kışı olursa bunlan ayarlamak zorlaşır Sevgılı okurlar, bılıyorum bunlar çok acı şeyler ama onemlı olan yargıç guvencesı, yargı bağımsızlıgıdır Bunu sağlamak ıçın ne yapsak azdır Yargıtay dan, Danıştay'dan bırer kat fazla aday ada- yı seçılınce, Cumhurbaşkanlığı'nayollanabılmesı ıçın, bu adlar Adalet Bakanlığı'na gelıyor Çankaya'ya bun- ları Adalet Bakanlığı ıletıyor Bu konuda yasada denı- yor kı "Kaç oyla seçıldığı, kaçıncı turda seçıldıgı, han->, gısının once seçıldığı belırtılmeyecek" kı Cumhur-» başkanı ıstedığını seçsın' Hacı TÖ, bunun en kotü or- negını Anayasa Mahkemesı'ne uye seçerken goster- medı mı 9 Evınde uzgoreç (televızyon) seyretmeyeni seçmedı mı 9 , Kurul uyelen, kendilerini seçıp gonderen gerek Yar- gıtay. gerek Danıştay uyelerıne hıçbır bıçımde borçlı^ olmamalıdırlar Sonra bakanın, musteşarın ne ışlerı var orada 9 Bır sıyasal partı elemanının derdı gunu "kad^ rolaşmak" olan eskı gezıcı vaızın ne ışı var9 î Kımse kımseyı kandırmaya çalışmasın Hıçbır kuaırn ya da kuruluş, hıçbır kışı, ıçınde bulunduğu ortamdanf kendısını soyutlayamaz Az çok etkılenır ! DÜZELTME: 12 kasım salı gunu çıkan Ankara Not-i ları'nda ılk paragrafta, ınceleme yargıcı N A nın; Ankara lcra Yardımcı Yargıçlıgı na verıldığınj yazmıştım, Ankara 2 Tıcaret Mahkemesı uyelığıne ge-j tınlmış Duzeltırım « BULMACA SEDİT \AŞİ\İ\ SOLDVsSAĞA: 17 Dı\an edebıva- tında ıçınde açık saçık resım \e va- zılar bulunan. oku- yanlan eınsel ba- 3 kımdan u\armak ıçın vazılan kıtap 2/ İspanva'da Bask 5 bolgesının bağım- sizlığı ıçın sava^ım veren aızlı orsut 1900 den berf du- zenlenen uluslara- 8 1 2 3 4 5 6 rasıtenistumuvası ı 3/0smanlı mımar- lığında renklı camlarla >a- pılan pencere Bır cetvel turu-I/Bırbaskımakınesı 5/Çıkar\ol.çare Bu\uk- ba> havvanlara \enlen or- 3 tak ad 6/ Bır nota Lzun 4 sure cınsel ılı^kıde bulun- c madığı ıçın aşın ıstek du- >an kımse II Gemılerde " rurlu ışlerde kullanılan bır 7 tur demır halka Bır ışı 8 japma 8/ Î942'de Çanak- g kale Boğazı açıklarında batan \e ^9 kisılık murettebatının tumu olen Turk denızal tısı 9/ \apılmış. gerçekle^mış ış "Ben gelmedım da\2 ıçın Benım ı$ım — ıçın' (Vunus Emre) YUKARIDAN AŞAĞIVA: 1/Paçalan dız ustune kadarınen dar\e kısa pantolon 2/Tan- ntanımaz Leıbnız ın felsefesınde bolunmeven toz 3/Ya-> hudı tapınagı Anadoluda kurulmu^eskı u>garlık 4/Mu-î sadere 5/ " — budur en sonra gelır bezme ekabır" Dag sırtlannda geçıt veren çukur ver 6/ Bahrevn'ın başkentı 1 Iskambılde bır kâğıt 7/Konut Başsağlığı dıleme 8/An-j laşma ujuşma 9/Acınma şerınme Ortaçağda açık de-j nızlerde kullanılan >elkenlı gemj »