Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 9OCAK1996SALI
OLAYLAR VE GORUŞLER
Hükümet, Henüz Kurulmuş Olmasa da...
Prof.BAHRİSAVCI
B
u yazı yayımlandığı za-
man dılenz kı "kabine-
hukumet" kurulmuş ol-
sun •*» urutme, parlamen-
tosu ıle "işbiriiği eksenin-
de". karşılıklı etkınlıklere
başlamış olsun v e en onemlı. en ıv edı ış-
lere gınşmış olsun Yanı
a- Dınsellığı ve dın ozgurluğunu, "vic-
dan"a, butun yeryuzu olgularını da
"dogm"lann tahakkumunden kurtulmuş
olarak us-bılım-hızmetın somut teknık-
lerıne ve demokratık hukuk gereklerıne
gore duzenlemeye açmak
b- MHP \ e HADEP gıbı barajı aşama-
mışlan \urup kırıcılıklardan arınmış
olarak, onlan, Turkıye'nin sosyoekono-
mık ve kulturel yapısının oğesı olma>a
doğru ıstıdatlandırmak,
c- Refah'ı, hukumetın başında -ıçın-
de-. karşısında. nerede olursa olsun an-
cak yuzde 21 ıle gerı kalan yuzde 8O'ı
şerıatçılığın o donuk *dogm"lany la yo-
netmeye kalkmaktan uzak tutmak
Ve boylece. Turkıye*yı, halkı, sıyasal
kanıları dınsel ınançlan demokrası dı-
şı saflar ve duşmanlıklardan azade.
uyuşma demokrasısı değerlenne-ışlem-
lerıne-ılışkılerıne >atırmaktır Bu onem-
lı \e ıv edı ışler hatta, çarşı-pazar-mut-
fak yangınından oncedır Çunku yangın
bu konuların çozumuyle ılgılıdır Re-
fah ın. ınsanlan. ulkenın ve halkın mo-
ral (ma'şerı) vıcdanındakı "sosyal
pakt"ın demokratık ılkelenne boş vere-
rek şenatçılık oğelenne da>alı bırduze-
ne mahkûm edışı
MHP'nın, barajı aşamamasının ne-
denlennı arayan demokratık ırdeleme-
lere gınşeceğı y erde. bunlara ters soy lem
ve tavırlarla bır ıntıkamcı şiddet polıtı-
kasına donme "istidadı" ıçıne duşmesı,
HADEP'ın bırTurkıyedınamığı olma-
y ı es geçerek kendını u
bolgecilik"e hap-
sedış duygusallığı ıle ^ıddetler polıtıka-
sına duşme ıstıdadı
Demokratık yollarla onlenmedıkı,e
uretılecek butun polıtıkalar "kâğıt uze-
rinde kalacako/Jemter" olmay ı aşamaz
Bu arada, bu hengamede goruyoruz
kı. kımı kunım ve kavramiar konusun-
da. gerçeğın noktalarını, tam ı'nın uze-
nne koyamama hastalığımız suruyor
Onlarabırbakalım
• Türkive'nin hukumetinin kim olma-
sı konusu: K.uramsal olarak açık bır ko-
nudur Hukumet, kuramsal olarak Erba-
kan'dadır O kuramazsa takı>>elenyle
kendısıne bır ortak bulamazsa -kı Tur-
kıye butakıyyelenyutmamaduzeyınde-
dir, eğer Mesut Vılmaz'ın ve herkesın
Tansu Hanım alerjısı aşılabılırse- huku-
met DYP ve onun başkanı olan Çıl-
ler'dedır (Ikılı Çıller değıl. hanım olan
Çıller'dedır) Çunku parlamentodakı sa-
>ısal guç, yanı sandalye sayısı. DYP ve
Tansu Hanım'dadır \NAP'ın yuzde
20'lennın. Meclıs'tekı DYP sandalyele-
n sayısından daha ustun olduğunu, fa-
kulte kantınlerındekı tartışmalarda sı-
>asal ve hukuk oğrencılennden hıçbırı
sısavunamaz Hocalan duyarsa notunu
kırardıye
Mesut Bey, ANAP'ı. Ozal'ın "tek^ın
bıreycı-oznel-sultacı-hatta keyfıcı ege-
menlığı aracı olmaktan kurtanp demok-
ratık îıberal kıtle partısı olma>a gotur-
me ozgorevını unutmamalıdır Demok-
ratık ruh ve algı dın somurusu takıyye-
lere kapılıp "dogrrTlarpolıtıkalanyla or-
tak olmaktan çok, DYP'yı ve onun baş-
kanı olan bırhanımı, kendı ıçıne sındır-
meyı ve sonra onu da laısızm mantığına-
manyetığıne ındırgemeyı gerektınr
Bu demokratık ruh ve algı daha baş-
ka ozellıklerı de gerektınr orneğın
ı- Korkut Ozal'ın "ideolojıler "out
pragmatizmler ın"demeye gelen goru-
şu de polıtıkadan dışarı çıkarılmalı
Polıtıkada pragmatızme varabılmek
1yı bırşeydır Ozdeksel-ruhsal ideolojı-
ler tartışmalan. bır yerde çıkmaza gıre-
bılır O zaman. tartışmayı ve aramayı.
pragmatızm ıçınde bırtartışma ve arayış
ıçıne ındırgemekte >arar vardır Kuze>
ulkelennın yaptığı gıbı Yanı ideolojıler
ıçınde bır pragmatızm
ıı- Yıne Korkut Ozal ın ve başkalan-
nın savunduğu şu mahut "başkancı hu-
kumeCgoruşu de artık Turkıye'de ıtıbar
gormemelıdır Anlaşılmış olmalıdır kı
başkancı hukumet Turkıye'de hankalı
bır ıstıkrar reçetesı olmaz olamaz an-
cak Ozalların oznel-keyıfsel-kışısel-bı-
reysel-v e dolayısıy la demokrası dışı sul-
talarının aracı olur Çunku bu sıstem
Turkı>e'de tanhsel kokenlerınden de-
mokratık kurumsal ve kuramsal ıçenk-
lerınden yoksundur Bu sıstem, Fran-
sa'da v e dogum yerı olan Amenka'da bı-
le, çağdaş sorunlarla becelleşme zorun-
da kalmıştır Turkıye'de. dupeduz bır
dıktaya varır Turgut Ozal'ın. eylemsel
olarak uygulamak ıstedığı başkancılık
oy unu Korfez Savaşı'nda az kalsın bıre
yırmı kazanç duşuyle bızı savaşa soku-
yordu
ıu- Şu "Dar Bölge-ÇoğunlukSistemi"
de ı> ı duşunulmelı On seçımsız, merkez
yoklamalı sıstem butun Turkıye >ı. uç-
beş partının derebeyhğı halıne getırır-
ken darbolge sıstemı bukez Turkıye'yı
kentlerde. mahalle ve semt derebeylık-
lerı halıne getınr, kırsal bolgelerde de
Guneydoğu'da, hâlâ antlanamamış olan
feodal yapıyı, bu kez butun Turkıye kır-
salınayayar Partıler kentlerde v e kırsal-
da oluşacak olan turlu derebey lenn ağız-
larına-yeğlemelerıne bakan kurumlar
halıne gelır Sıvıl toplum kurup çağdaş
konsensusdemokrasısınıışletmekdebır
hamjiayal olur Çunku onun yerını, se-
çım derebeylerının derebeylık ıstençle-
rı almış olur
• Refah, Turkıye'de en parlak done-
mındedır Ulusal gelın arttırmadıkça,
paylaşımı, rasyonalıze etmedıkçe, zıhın-
lerı, ussal-bılımsel a>dınlığa kavuştur-
madıkça bu donemı surer Ama hıçbır
zaman, gen kalan o yuzde 8O'ı de kemı-
np şışemez Yeter kı. a>mazlığa duşul-
mesın Sorun şurada Yuzen oylan on-
dan kurtararak onu gerçek gucune don-
durme yollarını bulmalı>ız O zaman.
laık Turkıye'nın 'Tuzsuz Bekir'ı olarak
kalır gıder
ARADA BİR
Prof. COŞKUN OZDEMİR
Erbakan'ın Mantığı
Refah Partısı lıderını ve mantığını anlamakta guç-
luk çekenlenn çoğunlukta olduğunu sanıyorum Par-
tı ıçınde herkesın hoca olarak andığı, lıderlığı tartış-
masız kabul ve buyuk saygı goren Erbakan'ı tanı-
yanlar kendısının gençlık yıllarında çalışkan bır asıs-
tan, sonra da omek bır hoca olduğunu anlatıyorlar
Guzel ders anlattığı, lyı bır makıne hocası olduğu
uzerınde tam bır goruş bırlığı var Boyle bır ınsan dı-
nı butun bır kışı de olabılır kuşkusuz Pekı bu ozel-
lıklerı taşıyan bır ınsanın bu kadar garıp zaman za-
man bu kadar duzeysız laf salatasını andıran akıl ve
mantık dışı soylemlerı dıle getırmesını nasıl açıkla-
yabılınz? Karşımızdakı bır polıtıkacı olduğuna gore
bu tur konuşmalar bır taktık gereğı olabılır mı dıye
duşunuyorsunuz
Polrtıkacıların yaptıkları konuşmalarda kullandık-
lan bıçemde (uslupta) seçtıklerı sozcuklerde hatta
kullandıklan mantıkta muhataplarının ya da gerçek-
te seslenmek ıstedıklerı kıtlelerın kalıtesını, eğıtım
durumunu, algılama yeteneklerını dıkkate aldıkları-
nıduşunmekyerındeolur Bu nedenle onlar okumuş
yazmış, duşunmuş, bılımsel bırmantıkladuşunen ın-
sanlar yerıne eğıtım yoksunu, bılımsel mantıktan
uzak, tersıne dogmalara yakın ınsanlan etkılemeyı
yeglıyor olabılırler Erbakan'ın boyle bır tutumda on-
culuğu kımseye bırakmayacağını duşunmeyı akla
yakın buluyorum Çunku bana kalırsa Turk toplu-
munda aklı yararlı kılma yeteneğının ve bılımsel man-
ttğın cıddı bır yetersızlık ıçınde bulunması Erbakan'ın
başlıca dayanakları arasındadır Tum bu olasılıkları
hesaba katarak yıne de Erbakan'ın konuşmalarını
anlamakta zorlanıyorum Seçımden 2 ya da 3 gun
once bır gece yarısı televızyonda Ardan Zentürk'le
bır goruşmesını ızledım Zenturk, Erbakan'a karşı
ınanılmaz bır nezaketle davranmaktaydı Erbakan
bundan yararlanarak ve hıçbır zor soru karşısında
kalmadan ve kendınden çok emın bır tavırla konuş-
masını surdurmekteydı Gâvur sozcugu dılınden
duşmuyordu Sayın lıder, Muslumanlar dışındakı tum
dunyayı kâfır ve gâvurlar olarak anıyor, Refahlılar dı-
şındakı otekı partıler ve yandaşları ıçın gâvur tanım-
lamasıyla da yetınmeyerek onlan tum Turkıye'ye dın
duşmanı olarak ılan edıyordu Zenturk'un sorularına
karşılık otekı partıler ıçın taklıtçı tefecıler sansurcu-
ler, batıl, curuf sozcuklerını kullanmaktaydı, onların
ıkınct lıg takımlan olduğunu, onlarla hıçbır şekılde bır
arada bulunamayacağını, bu takımın halkın oyları ıle
sılınıp yok olacağını, kendılerının ıktıdara geleceğı-
nı, boylece buyuk islam bırlığının kurulacağını, par-
tısınm ve kendısının bu bırlığe onculuk ve lıderlık
edeceğını, tum dunyaya egemen olacaklannı buyuk
bır keyıfle anlatıyordu Cumhurıyetı bız kurduk, bız
duzelteceğız bız halkın kendısıyız, dıyordu Erbakan
gerçekten şaşırtıcı ve bır partı lıderı kımlığı ıle duşun-
durucu ıdı Ertesı gun unıversıtede bırkaç noropsı-
kıyatr arkadaşla bırlıkte Erbakan'ın konuşmasını
gozden geçırdık ve uzerınde tartıştık Meslektaşla-
nm tıpkı benım gıbı duşunuyordu Bır gece once
dınledığımız sozler akıl, mantık oğelerındenyoksun-
du ve hezeyan (delusıon) tanımlamasına çok uygun
duşmekteydı Delusıon, tıbbı sozluklerde hayal ve
kurtntuya aıt kanıtlarla doğrulanamayan, yanlış ve
yanittcı duşunce ve ınanç şeklınde tanımlanmakta-
dır
Erbakan'ın bıze, noropsıkıyatrlara bu nıtelıkte go-
runen sozlerı halk uzerınde ne etkı yapmıştır, bu ger-
çeken merak edılecek gıbıdır Ben Erbakan gıbı un-
lu Rze Beledıye Başkanı ve taze mılletvekıh Şevki
Yılmaz'ın gerçekten şaşırtıcı olmaktan oteye çağlar
otesınden gelır gıbı gorunen sesının, ozellıkle hac-
danyansıyar hal ve davranışlarının, lıderı gıbı kana
bul£.nmış sozlennın zurna ve senfonı benzetmele-
nnır halkımızi nasıl etkıledığını de merak edıyorum
Oylanntn yuzde 21 'e varışında mı yoksa o duzeyde
kalısındarrn roloynuyor Refah Partısı'ndetanıdığım,
gorjştuğum konuştuğum ınsanlar var, oğrencıle-
nm var 'Hocam sızınle farklı çızgılerdeyız, ama bız
sızın yaptıklannızı saygı ıle karşılıyoruz, sıze ancak
de&ek vennz" dıyecek zarafette oğrencılenm var,
genç meslekîaşlarım var, Istanbul Buyukşehır Bele-
dıyes'ncegcrevyapan Onlan zor durumasokmak-
tamefret edenm, ama bu zarıf ınsanların ne duşun-
duHennı benım burada one surduğum sorulan ve
kaygüannı rasıl karşıladıklarını doğrusu çok ama
çol1
nerak edıyorum Uygarlık ve çağdaşlık savaşı-
mı rer-en bır ılkenın vatandaşı olarak benı lyıce kay-
gılandır^or E'bakan'ın bıçemı ve ınsanlann onun bu
bıçmınden etkılenıyor olması Yıne orneğın sahıbı
oldjçu 150 kılo altın, saymakla tukenmez dovız ve
taşnmaz ma ıle ılgılı sorulara karşılık hoca "Bır Müs-
lunaı,n alırren ıle kazanılmış şeylerdır, bunda ne
var' dıyebılrrektedır Bırgecekonduya başını zorluk-
ta SDkablmış ıkı bın lıra tasarruf edebılmek ıçın ek-
m « «uyuklârında bekleşen halkımız bu mantığı da
naül karşılıyor acaba dersınız''
Ey Güzel Istanbul!
Bugunun Istanbulu'nda şahıslann ehndekı ıskelelenn dovız bazındakı
yükleme \e boşaltma gelın, de\ letınkınden çoktur, beledıyelerın ıse hıç yoktur.
AHMET ENÖN Belednecı
• stanbufdadenızhavar hayok Onbmler-
I
ce otomobılın >ollan. yaya kaldınmları
otoparklan doldurduğu lstanbul'da. on
bınlerde bır kadar bıle denız aracı yok Bu
kentın ınsanlan denızın farkında değıl
Çoğunluğu denıze bakmıyor bıle, denıze
kus gıbı
İstanbul'un ınsanı. tamamı yanmadalaruzenn-
de kurulu bır şehırde >aşar Ancak denız kultur-
len yoktur Hafta sonu gezılennde daha çok ka-
ralan ve kırlan ararlar Bu kara kulturu mıman-
ye de vansımıştır Ev lenn balkonlan barbeku de-
nılen ocaklarla dolmuştur kara adamıdır onlar
denız adamı değıl Arabesk muzık eşlığınde ya
ağaç va da araba golgesınde mangallar > anar. et-
ler pışınlır, daha da otesı guneyden gelen yenı
ağız tadıyla çığkofteler >enır, ıçkıler ıçılır, çev-
rede buyuk bır kırlılık yaşanır Onun ıçın lstan-
bul'da oltadan, çapanden çok mangal satılır Oy-
sa dun>adakı butun kıyı kentlennde kaç kışıve bır
denız aracı duştuğunun ıstatıstıklen vardır lstan-
bul'da motorlu denız araçlarının resmı kayıtları
yok denecek kadar azdır Motorsuzlann ıse hıç
ka>dı voktur Kaç tane olduğunu da kımse bılmez
kı ıstatıstık vapılsın Amatorteknelerın kavıtlan
ıçın ceza >aptırımı olmadığı ıçın meraklılan ba-
zı beledı>elere ka>ıt yaptırmaktadır
Istanbul Buyukşehır Beledıyesı'ne 1991 yılın-
da lımanlar mendırekler ve çekek yerlen ıle ıl-
gllı bır vonetmelıkaraştırmasıyapıp Buyukşehır
Meclısı'ne sevkını sağlamıştım Bu sadece bır
beledıyecı gırışımı olarak amatorce yapılmıştı,
fakat kıyılarda bu kadar yatınmı olan bu beledı-
ve ne o yonetrnelığı çıkartmış ne de yenısını yap-
mıştjr
Buyukşehır Beledıvesı'nınmalı olan lımanlar,
mendırekler. çekek yerlerı ve nhtımlarsahıpsız-
dır, son yılların modası, mafya denılen bırtakım
ınsanlann adaıııları bu >erlerdekı motorlu motor-
suz tum araçlardan ısteğı ucretı almaktadır
Coğrafyada Istanbul denızlere, sekız a>Ti cep-
heden bakmaktadır Karadenız'e ıkı, Boğaz'a ıkı,
Halıç'e ıkı ve Marmara \a da ıkı ayn cepheden
kılometrelerce uzunluktakı dantela gıbı ışlenmış
kıyılarda kuruludur tstanbul Ancak gelın gorun
kı bu kı>ılann sahıbı voktur desek doğrudur
lstanbul'un kıvılan bu kentın ınsanına kapalı-
dır(nhtımlan korumak ıçındokülmuşanroşman
taşlan arasından denıze gıren beyazdonlu adam-
lan saymazsak) Kıyılann kapalı açık oluşu kent
planlannda oteden berı tartışılır Halka açık ver-
ler, gunubırlık alanlar >eşıl alanlar gıbı son mo-
del omeklerle kı>ılann halka açıldığı ıddıa edı-
lır Oya tstanbullu halka açık kıyıdan denıze adı-
mını atamaz lstanbul'un tum kıyılarının uzun-
luğu ıkı yüz ellı kılometrenın uzerındedır San-
dalla va da motorlu bır tekneyle yanaşıp y olcu v a
daeşyaalacağınız bır ıskeleyoktur Gazel bırha-
vadanhtımınkenanndan denıze ayaklannızı sar-
kıtamazsınız, sandalınızı bır kıyıya çekemezsı-
ntz, herhangı bırmendıreğın ıçınedemırleyemez-
sınız Butun kı>ıları yasal va da yasal olma>an
guçlenn elındedır
Yasal olanlar bellıdır, bu>ük nhtım ve lıman-
lardır Yasal olmayanlan beledıvelenn yaptırdı-
ğı vapımı yasal vonetımı yasal olmavan verler-
dır Halka açık demek. kopruden ya da Saraybur-
nu'ndan kamışla balık tutmak mı demektır7
Bıl-
mıyorum Halkı denızle kus olan Istanbul unkı-
yılannı once kırletmekle gozden çıkarmışız son-
ra da yasadışı guçlere terk etmışız Bugunun Is-
tanbulu'nda şahıslann ehndekı ıskelelenn dovız
bazındakı yukleme ve boşaltma gelın dev letın-
kınden çoktur, beledıyelenn ıse hıç yoktur
Başta Istanbul Buyukşehır Beledıyesı olmak
uzere beledıyelenn elınde ne varsa denıze attık-
larını kımse yadsıyamaz Bedrettin Dalan done-
mınde Halıç ın bmlerce yıllık çamurunu Mar-
mara Denızı'ne atması, Yenıkapıda yaptınlan
onantmalı atık su proje ve uygulamalan. yıne
geçen gunlerde 1995 yılının son ayında, sahlep
ıkramıyla açılan Zeytınburnu onarıtma tesısı
Marmara Denızı'nın olumu ıçın yapılan son ce-
naze torenlennden bındır Çunkü bundan sonra
da Kadıkoy- Dragos arasındakı uç metreden da-
ha genış çaplı kolektorun sanıyedekı bmlerce lıt-
relık debısı y ıne guzelım bırakvaryum olan Mar-
mara Denızı'ne venlecektır Zeytınburnuönant-
masının uç pompasından her bın sanıyede 1450
lıtre uçu bırden her sanıye Marmara Denızı'ne
dort bın beş yuz lıtre kanalızasyon suyu vermek-
tedır On antma. antma değıldır Kalınatıklan se-
kız mılımetrenmalttnaduşurmektır Denızın alt-
mış beş metre dennlığıne venlmesı ıse aldatma-
cadır Boyle bır kırlılığın torenlerle yapılması ve
suçlulann alkışlanması herhalde dunyanın başka
bıryennde yoktur
Başta Buyukşehır Beledıye Başkanı Recep
Tayyip Erdoğan olmak uzere Istanbul v e Marma-
ra Denızı'ne kıyısı olan beledıyelenn başkanla-
nnın kulaklan çınlasın
1
Bu koşullaraltında han-
gı tstanbullu bır sandal edınıp de denız havası
alıp varsa çapan ya da oltayla balık tutma key-
fını yaşayabılır
TARTIŞMA
Hilal Işığı Altmda..
- ^ ^ ^ ^ ^ ^ oğu v e
• ^ ^ Turkler
• m Sergısı 15
• • Araiık 1995
• M -\1 Mart
Kı ^ 1996
Federal Almanya
Cumhunyetı Sanat ve Sergı
Salonu Bonn Adı geçen
sergının açılışı 14 Aralık
1995 akşamı, oldukça genış
bır katılımla yapıldı
Sergının açılışına ılgı çok
büyüktu Açılışı, Saksonya
Bılım ve Sanattan Sorumlu
Devlet Bakanlığı Musteşan
Eckhard Noack tarafından
yapılan sergıyı ızleyenlenn,
yalnızca Turklerle sınırlı
kalmaması Almanlann da
bu sergıye yoğun ılgı
gostermesı ılgınçtı Bunu,
burada vurgulamakta yarar
var Çunku, Almanya'da
yapılan Turklere yonelık
faalıyetlenn bırçoğu
Turkler tarafından
duzenlenır ve yıne yalnızca
Turkler tarafından ızlenır
Yanı, bız çalar bız oynanz
Almanlar tarafından
duzenlenenler ıse
çoğunlukla Turkler
tarafından ızlenır Bu
durumda, onlar çalar bız
o> nanz Ama bu kez oy le
olmadı Onlar çalıvor hep
bırlıkte ovnuvoruz Bu
sergıyı bırlıkte gezdığım
Alman arkadaşımın, sergıyı
gezerken sordugu soruyu
barada behrtmekte fayda
var "Çocukluğumdan bu
vana, tarihte Turk adının
gectigi her yerde, korku>u
gordüm. Sence bunun
nedeni nedir?" Sergının
konusu Turkler olunca
dogal olarak yuzy ıllar
boyunca yapılan savaşlar
kuşatmalar başrolu oynuyor
Bu yuzden, sergıde en fazla
yen. bu savaşlarda
kullanılan sılahlar alıyor
Kılıçlar hançerler. baltalar,
oklar, mızraklar, zırhlar
başlıklar. tufekler, savaş
planlan ve daha ıncelen
Budapeşte ve Vıyana
önlenndekı kuşatmalarla
ılgılı yağlıboya resımler.
çızımler Bu yağlıboya
tablolarda. cephe ve sıperler
çızılmış Kım nereden nasıl
gelmış
1
' Kuşatma nasıl
yanlmış9
Kuşatmanın
arkasına dolaşılarak savaş
nasıl kazanılmış' Bu
sorulann tamamını bır tablo
uzennde, fılm ızler gıbı
gorebılmek mümkun
Kronolojık bır sıra ıle
duzenlenmış olan sergı,
Osmanlı devletının
kuruluşundan başlayarak
XX yüzyıla kadar gelıyor
Ancak 1453 öncesı ve 1683
sonrası eserlenn sayısı, bu
ıkı tanh arasındakılere
oranla çok az Sergılenen
eserlenn tamamına yakını
ekonomık vesıyaM
ılışkılenn oldukça yoğun ve
sıcak olarak yaşandığı bu
doneme aıt 1453 oncesıne
ılışkın, bırkaç çızıme
rastlamak olası Bunlar da
genellıkle Rumelı ndekı
fethıler ıle ılgılı XX
vuzyıla aıt eserler ıse bırkaç
Istanbul fotoğrafı ıle sınırlı
Az once de belırttığım gıbı
yuzyıllarca suren ılışkılerde
en onemlı oğe savaş olunca
sergılenen eserlerdekı ana
oğe, korku oluyor Bu
korkunun tanıklan arasında
Martin Luther'ın bazı
kıtaplannın olması.
korkulara belge nıtelığı
kazandınyor Bu arada, bazı
çızımlerde. Turk
savaşçılannın çocuklan
kesmelen, kazıklara
oturtmalan (bız bunları
yalnızca Kazıklı Voyvoda
yapar sanırdık). kadınlan
kaçırmalan ve tecavuz
etmelen gıbı bazı tatsız
olayların (kı bız bunları
kendımıze hıç
yakıştıramavız) gostenlmesı
ve o zamanlarda bunlann
kıtap halınde basılmış
olmalan, sozu edılen korku
oğesının, halkın butun
katmanlanna vayılmasını
sağlamış olması kuvvetle
muhtemeldır Bu tur
kıtaplann yanında el
yazması, altın kakmalı
değerlı Kuran'lar. bazı
askerlenn guncelen de
sergılenenler arasında
Bunlardan başka Osmanlı
ve Avrupalılann yaptıklan
savaşlarda, nasıl
duzenlenmış olduklan,
saflan sılahlan avnntılı
bıçımde çızımlerle
gorebılmek olası Yıne o
gunlere aıt sıpahı, venıçen
ve devlet erkanı gıysilerı,
sergının onemlı
oğelennden Çarıktan,
turbana her şey bu sergıde
yeralıvor Çanaklar
ı,omlekler çınılerdevar
Hem de hepsı Iznık ışı
Iznık'e20km mesafede
doğdum Bu kadar çok Iznık
çınısını ılk kez Almanya'da
gordum Uzuleyım mı'
Yoksa sevıneyım mı
9
Bılemıyorum Bu arada
gorduğum bır hatay ı
behrtmekte yarar var Bır
çızımde Kanuni Sultan
Süleyman olarak belırtılen
padışah, aslında Ya\uz
Sultan Selim. Kanıt olarak
kulağındakı kupeyı
gosterebılınm Bunun vanı
sıra, BeUini nın unlu Fatih
Sultan Mehmet tablosundan
başlayarak bırçok Osmanlı
padışahının yağlıboya
tablolan da sergılenıyor Bu
tablolardan bazılan, yuzlere
yıl sonra yapılmış Ilk anda
hatırlayabıldığım. Osmanlı
devletının kurucusu Osman
Bey ın tablosu Hangı
venlere gore nasıl
yapılabıldığı konusunda bır
fiknmvok Butun bunlara
ek olarak bazı gezgınlenn
Istanbul da bulunduklan
surelerde yaptıklan İstanbul
çızımlen krokılen. planian
çok onemlı Topkapı Sarayı
Ayasofya, Sulevmanıye bu
çızımlerde en çok ver alan
mekânlar Beyoğlu ndan
Halıç e bakış krokılen.
Halıç ın her ıkı yanının
çızımlerı ve daha bırçok
çızım çok ılgı çekıcı
Bunlann bırer orneğının
çoğaltılarak Turkıye'de ve
oncelıkle Istanbul da
vaşayan herkese
dağıtılmasinda yarar var
(Belkı de herkesten once
yonetıcılere) Bu sergı
sırasında vapılacak
etkınlıkler, yalnızca bu sergı
ıle sınırlı değıl Şubatayının
son gunune dek yapılcak 14
değışık toplantı konser gıbı
etkınlıkler kapsamında Ulvi
Cemal Erkin'ın
eserlennden, Bertoh
Brechfe Demir Ozlu'den
Aziz Nesin'e bırçok eser ve
kışı gundeme gelecek
Avrupalının bugunku bakış
açışını kavrayabılmek ıçın
vuzvıllardır nasıl baktığını
anlamanın çok onemlı
olduğunu belırtmek yanlış
olmaz Tanhımızı
oğrenırken olavlan hep
kendı bakış açımızla
değerlendırdık Bu. bazı
yanlışlan da berabennde
getırdı Bu vuzden yaşanan
olaylann Avrupadan nasıl
algılandığı ıle ılgılı hıçbır
fiknmız olmadı Bu tur
sergılerın, karşıt goruşlenn
kavranmasında ve objektıf
bır bakış açışının
oluşmasında çok onemlı
katkıları olacaktır
Olanaklan elveren herkes
bu sergıyı mutlaka
ızlemelıdır
Tonguç Akkuş
Bu Siyasal Kadavralarla...
Rornarlarınız ve ansıklopedılerinız
yerinizden alınır.
Tel.: 554 08 04
• ^ ^ ^ ^ ^ \ de bazı
B siyası partı
I başkanlannı
I ızledım En
I son ızledığım
_^L- en takdıre
şayandı Hanı ınsanın
"Ölur ama, bu kadar da
olmaz hâkını b€j"dıyesı
gelıyor Ikı bın yılına bu
siyası kadavralarla gırecek
Turkıye'nın vay halıne
"Dun dıindür, bugün
bugundiır" mantığının
suladığı siyası ortamdan
maalesef bu urunler elde
edılmıştır TUStAD
yonetımının aldığı
kararlarda hıç etkısı
yokmuş ya da bu kararları
anında haber almıyormuş
gıbı Turkıye'de sıyasetı
onlarca yıldır burjuvazının
yonlendırdığını saklama
çabasi ıle ıkı ay once
yanaşmadığı uzlaşmaya
TLSIAD ın çağrısından bır
gun once, koşar adım
gıtmekde SBF
ınekhanesının mudavımıne
yakışır bır dav ranış oldu
doğrusu Barajı kalp
spazmalan geçırerek
geçınce sorunun oncekı
hukumet ortaklığından
kaynaklandığına karar
venp "Sosyal demokrasi
hukumette vıprandı. biraz
da demokratık sol
yıpransın"gıbı
duşuncelerle kendı
bunyesınde başkan olduğu
ıçın surduremedığı
hızıpçılık alışkanlığını
muhalefet adı altında obur
siyası partı ıle surdurebılme
kararlılığı da \ıne yukarıda
bahsettığım mantığın urunu
olsa gerek Bacımız
yukarıdan dersını ıyı almışa
benzıyor Oncekı senelerde
yaptığı yanlışlan sıhırlı el
tokasıyla bır çırpıda
duzeltıverdı Bu arada
Turkıve sosyalıstlennın bır
kısmını da bırılen fena
oyuna getırdı 1920'lerden
bu yana Turkıye'de
sosyalıst hareket her zaman
Kurt gerçeğını bılerek ve
butun soylemlennde bunu
dıle getırerek mucadelesını
surdurmuştur Devletın
asımılasyon polıtıkasma
sınıfsal çerçevede her
zaman karşı çıkmıştır
Çunku sosyalıstler
sorunlara ırksal değıl
sınıfsal bakmak zorundadır
Sonuçta ">ok birbirinizden
farkınız, çunku siz
Osmanlı'sınız." Eh altı
yuzyıllık kulturu yetmış
yılda çağdaşlaştırmak o
ınanca yurekten bağlılıkla
olasıdır Mustafa KemaJ'ın
başlattığı devrım ellılerden
sonra kesıntıye uğratıldı
Turkıye'nın kesıntıye
uğratılmışdevrımını bır
başka super gucun
yetıştırmelennın
surdurebıleceğıne ınanmak
gıbı bır gaflete duşen
Turkıye ınsanı "Bu mdletin
vüzde altmışı aptaldır" gıbı
bırgoruntuyarattı
Memleketımızde durust
yurtsever \e paylaşımcı
"Tam bağımstz \e
demokratık Turkive"
ınancıyla yaşayan ve
devnmı kaldığı yerden
surdurerek Turkıye'yı
ınsanca yaşanılan, refah
ıçınde bır toplum durumuna
yukseltecek kadroların
varlığına ınanıyorum
. H. Süreyya Sarp
PENCERE
Cemal Süreya'yı
Anarken...
Yer çekımı gıbı ınsan çekımı de vardır
Kımısı renksız, kokusuz, duygusuz, tepkısız, sev-
gısız yaşar, doğanın yeşılınden yoksun et gıbıdır, ten-
cereye koy, ustune su kat, kaynat tat vermez
Kımısının yureğı kor gıbıdır beynı yaşamın ustu-
rasını vurdukça zekâ kıvılcımları tureten bıley taşı
Cemal Süreya çekımlı bır ınsandı, çevresıyle bır-
lıkte dolu dolu yaşadı '
9 Ocak 1990'da gözlennı yaşama kapadı
Bugun olum yıldonumu
Şaır, çevırmen, denemecı, dergıcıydı
Ve malıyecı
Darphane Muduru
•
Cemal Sureya sevgılısıne yazdığı bır mektubu şoy-
le bıtırıyor " bır tanem, altınım, darphanem " Na-
bi de -kı dıvan şaırlerının en gozdelenndendır- Darp-
hane muduru değıl mıydı'
Cemal Sureya, Darphane'de gorevlıyken, bır gun
Münır Hayri Ürgüplu gelmış cebınden kıloluk bır al-
tın kulçesı çıkarıp masanın ustune koymuş ve sorr
muş "Bunu Darphane 'de bastınp sıkke altına dö-
nuşturmek olanağı var m/ym/ş'"Hayırl
Darphanş
ya devlet ıçın madenı para basar ya da sarrafların
Turkıye'ye yasadışı yoliardan soktuklan kulçe altın-
ları basılı altına donuştururmuş Cemal Sureya araş^
tırmış Sarraf kım'' lstanbul'da topu topu 23 kışı1
Turkıye'de altın uretımı yok Ama o donemde ulke-
ye 70 ton altın gınyor Dunya uretımının yuzde 6-7'sı
Pıyasada altın ışı hep kaçak Darphane'de ışlem go-
ren altından sarraflar haraç alıyor Oysa Avrupa'da
yurttaşın getırdığı altın kulçeler, devletın darphane-
lerınde basılıyor Cemal Sureya saf şaır ya, hemen
oturup Malıye Bakanlıgı'na bır yazı doşenıyor, altın-
da vergı kaçakçılığını onleyecek, yurttaşa hak sağ-
layacak bır onerı getırıyor Yazıya yanıt yok Ikıncı bır
yazıdan sonra zamanın Malıye Bakanı Yılmaz Erge-
nekon buyuk bır hışımla Darphane'yı denetlemeye
gelıp Cemal Sureya'nın gorevıne son verıyor
Turkıye bu1
Devletın Darphanesı kaçakçıların çıkarlarına bağ-
lanır, Darphane muduru kovulur Bu ılgınç olayı Fey-
za Perinçek ıle Nursel Duruel'ın hazırladıklan "Ce-
mal Sureya" adlı kıtapta (Kaynak Yayınları) okuyun-
ca şaşmadım çıkar çevrelerıne karşı duran herkesın
yaşadığımız donemde defterı durulmuştur, Turkıye
bugunlere kolay gelmedı şenatçılık kıskacına kolay
gırmedı, etnık savaş tuzagına durup dururken duş-
medı
•
Cemal Sureya çekımlı bır ınsandı, son yıllarda Bos-
tancı'da Mehmet Ali'nın Hatay Restoranı'na devam
eder olmuştu çevresı sıcak ve doluydu, kadınlara ba-
kışındakı tutku şıırlerıne de yansımıştır, ama, Sure-
ya'da tutkunun evrenselleşmesı daha ağır basıyor-
du, yaşamdı guzel olan, dunyanın gızemını uç dıze-
sınde bıle duyumsamadan edemezsınız
Yakup Cemıl'ın
Kurşuna dızılmeden once '
Ust uste ıçtığı
ömrundekı ılk uç sıgara
Cemal Sureya toplumumuzun rengıydı, olumun-
den sonra bıraz daha solduk, bereket şaırler otekı
dunyaya gıttıklerınde gerıye şıırlen kalıyor
Dıkenlı tele takılmış çıçek
Yuzyılımız çıçek dıye senı getırdı
Gokyuzune çarpıp duşen kelebek
Kumaşları mı yıyeceksın şımdı?
Cemal Sureya genç oldu, şımdı yaşasa ne guzel
olurdu
1
Ikı kalp arasında en kısa yol '
Bırbırıne uzanmış ve zaman zaman ,
Ancak parmak uçlarıyla degebılen ,
Ikı kol
TÜRKtYE OEVRMCİ IŞÇt SBtttULAN KONFHfilASYONU (DİSK)
OUĞANUSTU GBB. KURULU İUM
Konfederas\onunuz " b _ u ı ^ u »enel kurulu 26 Ocak 1996
Cuma gunu saat 10 0(1 Ja başid\jrjk 26 2" 28 Ocak 1996 tarıh-
lcrınde Mecıdıyekov K.ultur Vlerkezı Kat Otoparkı Kat 6
Gavrettepe Istanbul adroınde a^agıdakı gündemle toplanacaktır
Ilk toplantıda çogunluk sağlanamaması halınde ıkıncı toplantı 2
3 4 Şubat 1996 tarıhlennde saat 10 00 da avnı ver \e göndenıde
çoiunluk aranmaksızın vapılacaktır
llgılılere %e delegelere ılan olunur
DİSIOONETİM KLRLLt
GL>DEM
1 \çılış \e -.avgı duru^u
2 Genel başkanın konu^ması
3 Başkanlık kurulu seçımı
4 k.omıs\onlann seçımı
a) Kararlar K.omısvonu
b) Tuzuk değı^ıklığı komıs\onu
cl Tahmını Butçe \e Hc-ap Tetkık Komısvonu
5 Raporların okunmaM \e goru^ulmesı
a)Çalı>ma raporu
b) Denetım kurulu raporu
c) Dısıplm kurulu raporu
dl Malı rapor \e hesap tetkık konmvonu raporu
6 Kurulların aklanması
~" Tahmını butçenın okunması \e goru^ulmesı
8 Karariar komısvonu raporunun okunması \e goruşulmesı
9 Tuzuk komib\onu raporunun okunması goruşulmeM \e tûzuk
değışıklıgı
10 Seçımler
a) Genel başkan
b>Gene! sekreter
c| 'ı onetım kurulu
d| Denetım kurulu
el Dısıplın kurulu
11 Kapanış
TLRk-İT\L\ AN DOSTLLK DERNEĞI'nın
a>hk SOHBET TOPLANTIL\Rrnm 16'ıncısı
09OCAK 1996 Salı gunu saat 18 30"da
Istanbul Bevoglu Tepeba^ı Me^rutıvet Cad No 161 de
İTALYAN KLLTLRMERKEZİ
CIRCOLO ROMA
salonlannda gerçekleşecektır *
Konuşmaı.1 Prof Dr Ersan İLÂL
Istanbul Unnersıtesı lletı^ım Fakultesı
Konu -'Rad\o >e TeleMZ\on Ust Kurulu "
(Hukukı Statusu \e Faalı>etlen)
Prof. Dr. Mesut ÖNE\
Turk-ttalvan Dostluk Derneğı
Başkanı
* Konuşmacılarımıza lorulurın du \oiielnlebiletegi
toplantmın başlangıc mda \e sonunda Turk ı e Itah a,ı
Doitlaıımıza Itahan Lsulu ıkramlur \apılacaktır
Vatanseverler, insanlar, doğaseverler, toprak
erozyonu size sevebileceğiniz hiçbir şey
bırakmıyor.
T.E.M.A.
Turkıye Erozyonla Mucadele, Ağaçlandırma ve Doğal
Varlıkları Koruma Vakfı
Tel.: (0212) 281 10 27
268 09 85