Katalog

4 OCAK1996 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI . 1994 yılı başındaki kriz ortamına geri dönülürken, buna bu yıl bir de siyasi belirsizlik eklendi 5 Nisan fedakârhğı boşa mttiEkonomi Servisi- Türkive. 1P94 krizini boşuna yaşadı. 1993 yılı boyun- ca bastınlan döviz \e faiz 1994 yılında patlayarak finans krizinin hazırîayıcısı olurken. 1995 yılının son aylannda da aynı senarvo sahneye konuldu. Seçim nedeni ile tırmanışa geçen döv iz patiar- ken. dövizın önünü kesmek için yine yüzde 295 faizle tanışıldı, Bu arada iki ayda 7 milyar dolar eriyen Merkez Ban- kası rezenleri. 12 milyar dolara doğru koşan dış tıcaret açıgı \ e Hazine'nin 100 gün için verdigı yüzde 40'lık net faiz ra- kamı Türkiye'v i 5 Nisan'a götüren şart- ların aynen sürdüğünü gösteriyor. Bu arada siyasi tablodaki beİirsiziı'k de 93 yılı sonuna göre 96'nın çok daha zor bir yıl olacağını gösteriyor. 1993 v ılı sonunda 6.2 milvardolar re- zervi bulunan Merkez Bankası dolann 14 bin 950 lıradan. 20 bin liraya doğru tırmanmasını döv iz satarak tutmaya ça- lışırken rezerv lerinin nisanda 3.3 milyar dolara gerilemesıne neden olmuştu. Aynı gelışmeler kasımda da yaşandı. Ay başmda 16.8 milvardolarolan Mer- kez Bankası rezervleri. iki a\da müda- hale ve vadeli dö\iz satış yolu ıle 12.4 milyar dolara geriledi. 1993'te 14 mil- vardolar olan dışticaret açıgı rakamıda istikrar tedbirleri altında geçen 95 so- nunda vakalanmak üzere. 1995 sonun- da açığın 12 milvar dolan aşması bek- lenırken gümrük birliği ilebirlikte bu ra- kamın daha da artacagı tahmin ediliyor. Iç borç 93'ü aratıyor 1993 yılındafaizleri düşüktutma ina- dına kapılıp "dışandan borçlanuım da- ha iyi" mantığını güden Hazıne bu se- feraynı tavnnı sergılemiyor. Çoğu kısa vadeli 1.4 katrilyon borç yükü ile de fa- iz inadının sürmesi rnümkün görünmü- yor. 1993 sonunda nispeten dış borç ka- pılan açık olan Türkiye'nin 1994 vılın- da krizin boyutlannı arttıran kredi not- lanndaki düşüşdehalendüzelmiş değil. Aralık 93'te ortalama yüzde 69'larda dolaşan gecelık faızler. ocakta yüzde 91. krizin en ağırlaştığı mart ayında yüz- de 350'lere tırmanmıştı. Oysa finans pi- yasalan 1995'in son günlennde yüzde 290 faizleri yeniden hatırladılar. Önce- ki gün 100 güne net yüzde 40 veren Ha- zine'nin. krizin resmileşmesi durumun- Çiller'in umudu Merkez Bankası ve özelleştirme ESRA YENER ÇiIIer ve Karayalçın tarafından açıklanan 5 Nisan karariarı'nın ömrü ancak 1.5 yıl sürdü. 5 Nisan öncesi Türk ekonomisi I I Bugünkü Türk ekonomisi # 1993 vılını 14 bin 950 liradan kapatan dolar. dört ayda hızlı bir yükselışle 40 bin liraya tırmandı # Merkez Bankası döviz rezen i 6.2 milyar dolardan 3.3 milvar dolara geriledi. 0 î993 vıiını 71.] "lik enflasvonla kapatan Türkiye. 1994'ün sadece 4 ayında yüzde 67'lik fiyat artışı yaşadı. 0 1993 sonu itibanyla yüzde 69.6 olan gecelik faizler. üç ay sonra ortalama yüzde 350'ye tırmandı. # 1992 sonunda 8 milyar dolar olan dış ticaret açıgı 1993 sonunda 14 milyar dolara ulaştı. 0 1993 temmuzundan ıtıbaren Hazine piyasalann yüksek faiz beklentısine olumlu yanıt vermeyerek. ihaleleri iptal etmek voluyla ıç borçlanma yapamıyordu. 0 13 Ocak 1994 tarihinde Türkiye'nin kredı notunun düşürülmesi ile birlikte. dış borç kapılan kapandı. 0 Dış borç alamayan Hazıne. faıze boyun egdi ve nisanda 3 aylık net yüzde 50 faizlı süper bonolan satışa çıkardı. 0 Faizlerdekı yükselişle birlikte bankaeılık sistemi tüm kredileri durdurdu ve eski kredilerin faizinı vükseltti. 0 Kasım ayı başında 58 bin 450 lira düzeyınde olan dolar. seçim atmosfenne gırilmesiyle birlikte yükselişe geçtı. Seçim sonrası patlavan dolar 65 bin liravı gördü. 0 Merkez Bankası döviz rezenleri 16.8 milvar dolardan 12.4 milvar dolara geriledi. Vadeli döviz satışından kaynaklanan 3.5-4 milyar dolarlık erime rezen e önümüzdeki haftalarda yansıvacak. 0 1995'in ilk yansında yüzde 70'lere kadar gerıleven enflasyon. KlT zamlannın 1996"\a sarkıtılmasına karşın. yılın son aylanndaki sıçrama ile >üzde 85'lere ulaştı. 0 Kasım ayı başında yüzde 9()"iar sevıvesinde olan gecelık faizler, vüzde 295'lere kadar vükseltildi. 0 Dış ticaret açığı eylül sonunda 9 milyar doları aştı. 0 Türkivenin kredi notu yükseltilmediği için dış borç kapılan hâlâ kapalı. 0 Yüksek faiz beklentisiyle ihalelerde başansız olması. Hazine'yi yüzde 40 net faizli bono satışına zorladı. 0 Bankalar ancak üç aya kadar açtıklan kısa vadeli kredileri de veniden durdurdular. da bu rakamı kaçlara kadar çıkaracağı merak konusu. Bankalar ise 1994 başında patlayan ekonomik knzle birlikte askıya aldıkla- rı kredileri de yenıden donduruyorlar. Tarişbank Genel Müdürü Na/ım Dört- budak. sürekli artan banka faiz oranla- n karşısında kredı faizini belirleyeme- diklerini belirterek, "özelsektörbanka- lan kredileri durdurduğunu" açıkladı. Türkiye'yı 5 Nısan'a götüren şartla- rın "siyasi belirsiziiğm" de etkilenmesi ile daha da ağırlaştığını belırten Prof. Dr. Mükcrrem Hiç. 1993'teki kötüyö- netimın 94 ve 95'te de iürdüğünü ıfade ederek "Işin kötiisü 93 sonunda bu bo- v utlarda bir borç sorunumuz ve iktidar problemi de voklu. Kısa \adede vanlış yollara devam edilmek zorunda. Para basnıa ve > üksek faizle varatılan saadet zinciri veniden kurulacaktır" dedı A.VKARA - Yeni erken seçim senaryolannın gündeme gelmesinin ardından ekonomi bürokrat- lannı toplayan Başbakan Tansu Çüier'ın. önce- likle 1 katrilyon 248 trilvon lirava ulaşan ıç borç stoku için çözüm yaratılmasını ıstediği bildıril- di. Hazine'nin yılın ilk 6 aylık dönemınde 1 kat- rilyon liraya ulaşan iç borç geri ödemeleri için Merkez Bankası 'nın bankalara düzenlenen bono ihalelerinde devreye gırerek kaynak \aratmasını isteyen Çiller'in. özelleştirilmelerinden büvük gelir beklenen Türk Telekomünikasyon A$ ıle Ereğli Demir-Çelik Fabrikalan'nın(Erdemır)sa- tış işlemlerinin de 3 ay içinde tamamlanması ta- limatı verdigı bıldirildi. Çillerönceki gün ekonomi bürokratlannı top- layarak. para piyasalarında siyasi ortamdaki be- lirsızlik nedeniyle yaşanan son dalgalanmalan değerlendırdi. Çiller'in. "Bankalaryerine. Mer- kez BankasTndan ka> nak sağlansın. Slerke/ Ban- kası'vla Hazine ödeme koşullannı kendi arala- nnda daha sonra belirler" dedığı bıldirildi. Hazine'nin 800 trilyon liraya ulaşan iç borç yükümlülügüne karşın. geçici bütçe nedeniyle yılın ilk 4 aylık dönemınde Merkez Bankasf ndan bütçenin artış miktarının yüzde 10'u oranında kullanabileceğı kısa vadeli avansin 90 trilyon lı- rada kaldıgını vurgulayan yetkıliler şu bilgileri verdi. Toplanrıda, Merkez Bankası'nın banka- lara açüan bono ihalelerine girerek Hanne"ye des- tek vermesi üzerinde duruldu. Bu şekilde. Hazi- ne'ye kavnak yaratılacak İhalede faiz ne oranda belirlenirse beliıiensin. Hazine ile Merkez Banka- sı ödeme koşullannı daha sonra kendi aralannda belirleyecek. Bö>lece pivasalara çok vükleııilme- >ecek ve faiz oranlanndaki sıçrama önlenecek." Merkez Bankası geçen yıl da Hazine'nin iç borç ödemelerine destek vermek ıçın yıllık vüz- de 30 gibi düşük faizle bono almıştı. Başbakan Çiller'in ıç borçlann ödenmesı ıçın özelleştırmeden kaynak bekledigını anlatan >et- kilıler. "Ancak Türk Telekom, Erdemir gibi ku- ruluşlar önemli \e stratejik konumda olan kuru- luşlar.Sahşıhızlandıracağızdi>edeğeıierininçok altındagiderler.Dikkatetmekgereki\or*" dedıler. Yeni sisteme göre ücretlinin, gelirinden fazla harcama yapması gerekiyor Vergi iadesinde ücret çelişldsiEkonomiServisi-Vergi ia- desrnde büyük gaf. Özel gi- der indiriminden yararlan- mak isteyen ücretlilerin, yıl- lık net ücretlerinin üzerinde harcama yapmaları gereki- yor. Geçen senelerde vergi ia- desi olarak tanıdıgımız sis- tem. bu yıl karşımıza yeni bir düzenlemevle "özelgiderin- dirimi"olarak çıktı; fakat ye- ni düzenleme. içinde siste- min özüne aykırı nitelikler banndınyor. Bu sistemde yıllık gelir vergisi matrahının yüzde35'i kadar ındirimden yararlana- bilen ücretlinin. bunun için söz konusu oranın üç katı ka- dar belge toplaması gereki- Ozel gider indirimi siste- mine göre. aylık 7 milyon İFİtBCnOCf 12 av 12 av' 12 av 12 av 10.000.000 20.000.000 3p.OO0.O0O 40.000.000 , MMtak toptor» 99.994.277 224.506.011 350506.011 476.506.011 VERGİ İADESİ özeiiUer Mri» 0.332.E56 21.899.597 36.241.154 54.841533 1.925ÜO0 4.174156 6.674,156 9.174.156 NASIL ALINACAK? Msrt 1996 bcsaptanan 1.925.080 4.174.156 6.674.156 9.174.156 P*san 1996 hesaplanan piir vergjsi 1.925.000 4.174.156 6.674.156 9.174.156 M*yn1996 hesaptaıan 1.925.000 4.174.156 6.674.156 9.174.156 Haurafi199G tıesaplan» 63Z856 4174.156 6.674.156 9.174.156 Temnuz 199G betaplanan 9dr vergtsi 0 1.028.817 2.878.582 16.970.583 \2ay'50.000.000.- 70J&L368 1U74.156 1t674.156 11.674156 13.513.482 13.511482 9.043^44! tSMMMO Başkanı Ankan: l ygulama sisteme a> kırı. 500 bin lira net ücret alan bir ücretli. yıllık 90 milyon îira gelire sahip oluyor: buna kar- şılık aynı ücretlinin yıl bo- vunca 111 milvon 764 bin • 7995 yılında alınan brüt ücretlerin değişmediği, * Özel indirimin ve SSK tavanının değişmediği varsayımı ile hesaplanmıştır. ' 1996 yılında her ay için hesaplanan gelir vergllerinin, özel gider indirimi olarak ücretlılere erte- si ay ödeneceğinı göz önüne almak gerekir. 291 liralık belge toplaması gerekıyor. Ücretlinin yıllık net ücretiyle toplaması gere- ken belee tutan arasında ise 21miKÖn 7 64bin291 liralık bir fark oluşuyor. bu fark yüksek ücretlerde daha da ar- tıyor. Ücretlinin ortaya çıkan bu fark tutarındaki belgeyi. ücret geliriyle vaptığı harca- malar karşılavamadığı için degişik yollardan bulması gerekiyor. Bu da ücretliyı kayıt dışı vollardan eelir elde etmeve itiyor. Istanbul Serbest Mu- hasebecılerve Mali Müşavır- lerOdası Başkanı Yahya An- kan. böv le bir uygulamanın. sistemin temeline avkın ol- duğunu belirterek şöyle ko- nuştu: " L cretlinin >ıllık net ücret gelirinden fazla belge topla- ma>a zorlannıası. bu belgele- ri açıktan toplamaya iter. bu da kavtt dışıvı körükler; bu- na en kısa zamanda çözüm bulıınnıası gerekir." Ankan. 1995 içindeemek- li olanlar ya da işten aynlan- lar için ortaya çıkan durumu ise "Bu Idsiİer emekli olduk- lan va da aynkiıklan tarihe kadar olan ücrerieri için he- saplanan matrah üzerinden vergi iadelerini işverenden nakit olarak alabilhorlar. Emekli olanlar.emekli olduk- lan tarihten sonra topladıkla- n belgelerleemeklileriçin u>- gulanan 3 avlık veryi iadesi sistemine dahil olacaklar" şeklınde açıkladı. Karadeniz Ekonomik İşbirligi ile bölgesel Uişkilerin geliştirilmesi öngörülüyor. Tercihli ticaretin biteceğinden endişe duyuluyor triımruk bırJigı KEI'yi belirsizliğe itti AfLMETŞEFİK TR.\BZON - Türkıye'nin gümrük ' birliğine girmesivle üçüncü ülkelere karşı uygulayacağı gümrük standartlannın nasıl - yürütüleceği yolundaki belirsizlik sürüyor. Üygulanan "tercihli ticarefle gıderek artış gösteren BDT ticareti ve Karadeniz çevresinde oluşturulmaya çalışılan KEİ sürecinin gümrük birligi sürecinden olumsuz etkileneceği öne sürülüvor. Belirli sınır ve kıyı sınır bölgelerinde bulunan illerin ticari açıdan gelişmesı aracıyla uvgulâmada olan "kıyıve sınır ticareti"nın artık işlemesinin mümkün olmadığı belirtiliyor. Gümrük birliği sürecinin başlamasıyla özellikîe Türkive'nin BDT ülkeleri ile tican ilişkileri ve kurulmaya çalışılan KEİ sürecinin nasıl etkileneceği merak ediliyor. Başta Karadeniz Bölgesi olmak üzere Türkiye'nin dış ticareti içinde giderek artan bir seyır izleyen BDT ticaretinde, belirli ülkelere karşı bazı ayncalıklar uygulanıyor. "Tercihli ticaret" adı verilen bu uygulamalann gümrük birliği ıle ortadan kalkacagı belirtiliyor. Bu ülkelerle yürütülen ticaretin nasıl u>gulanacağı \olunda henüz çok net kurallar belirlenmemesıne rağmen. Türkiye'nin GB standartlan dışmda davranamavaeağı \ urgulanıyor. Bu arada uzun bir süredir sınır ve liman kentlerinin ticari gelişiminin sağlanması amacıyla uygulamada olan "kı>ı\e sınır ticareti" uygulamasının v ürüriükten kalkmasının zorunlu oldugu öne sürülüyor. "Kı>ı \e sınır ticareti'" konusunda açıklamalarda bulunan Avrupa Birliği Genel Müdürü Reyhan Atmaca, GB'ye gırilmesinden sonra bu ticari rejimin bu kadar sonsuz özgürlükle uygulanmasının mümkün olmadığını, kapsamının tamamen daraltılması gerektiğini söyledi. Dışişleri Bakanlığı Çok Taraflı Ekonomik Iliş_kiler Genel Nlüdür Yardımcısı Ercan Ozer de. KEİ ılişkilerinin GB ile bozulmav acagını savundu. Topluluk üyesi olan Yunanistan'ı örnek gösteren Özer. GB sürecıvle KEİ sürecinin dengelı yürütülmesi halinde. Türkiye açısından daha büyük olanakların ortaya çıkacağı görüşünü belirtti. Iş kesimlerinin en büyük kaygısı ise gümrük standartlan. BDT ülkeleri ile yapılan ticarerte zaten birçok zorluk buiunduğunıı belirten iş çevreleri. yeni standanlara lıem Türk işadamının uyamavaeağtnı hem de BDT ülkelerindeki belirsiz \e karmaşık mevzuatlar nedeniyle sağlıklı bir ticari ılişkinin olamayacağını u-lirtivorlar Tersaneleri 49 yıllığına kiralayan 'sendikacı şirketi' zaman kazanıyor Erteleme GESTAŞ'ın işinegeliyor CANAN SOYSAL Özelleştirme fdaresı'nın. Halıç.Camialtı. Pendıkvelz- mir-Ala\bey tersanelenyle Pendik MotorFabrikaM'nı ış- çiler adına 49 > ıllığına kıra- la\an. ancak kurdukları GESTAŞ adlı şirkete işçileri ortak etmeyen Dok Gemi-fş Sendikası vöneticileri ile sa- tış sözleşmesi yapma\ ı ge- ciktırmesinin. bircezalandır- ma değil. adeta ödüllendirme olduğu öne sürülüyor. GES- TAŞ'ın kazandığı ihale iptal edilmedikçe. sözleşmenin imzalanmasındaki erteleme- lerin. yapılacak ödemeleri geciktirmek bovutuyla sen- dikacılann sahip olduğu şir- kete avantaj sağlayacağı vur- gulanıyor. Gemi Sanayi ve Ticaret AŞ ı GESTAŞ i Özelleştirme ldaresi Başkanlığf nın (ÖİB ı istediği taahhütleri yerine ge- tirebilmek için zaman kazan- maya çalışıyor. Aynı zaman- da Dok Gemi-lş sendikası- nın da başkanı olan Gemi Sa- na\ı ve Ticaret AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Nazım Tur'un yılın son haftası için- de Ankara'ya giderek 1.5 ay- lık ek birsüreistemesi veşir- ketin istenen koşulları yerine getirmemesine karşın OİB'nin ihaleyi iptal etme- mesi. bu çabanın bir göster- gesi kabul ediliyor. GESTAŞ yönetiminin şir- kete ortak etmeyı planladığı ve ihale aşamasında ortaya çıkan Alman Blohm-V'oss firması, ortaklık konusunda olumlu ya da olumsuz her- hangi biraçıklama yapmıyor. GESTAŞ'ın Alman firması- nı ikna etmek için. önünde- ki 1.5 aylık süre içınde yeni öneriler götürmesi beklenir- ken. Alman firmasının özel- • Özelleştirme İdaresi. Dok Gemi-İş Sendikası uineticilerinin işçileri ortak etmeden kurduklan GESTAŞ şirketiyle sözleşme yapmamasına karşın. ihaleyi iptal etmeye de yanaşmıyor. • Böylece GESTAŞ. tersaneleri devralması halinde çalışanlara ödemesi gereken 900 milyarlık kıdem tazminatını geciktirmiş oluyor. Tersane çalışanlan. GESTAŞ'a ortak olduğu iddia edüen işçiler arasında Dok Gemi- İş Başkanı Nazım Tur'un akrabaları ve emekliler olduğunu öne süriivorlar. likle tersanelerde çalışan iş- çilerin kıdem tazminatlarını ödeme konusunda pürüz çı- kardığı öne sürülüyor. GESTAŞ'ınÖtBiledevır sözleşmesini imzalaması üzenne vaklaşık 2 bin çalışa- na kıdem tazminatlannı öde- mesi gerekiyor. Ortalama 14 yıl kıdemi bulunan işçilerin toplam kıdem tazminatı ala- caklarının ise 879 milvar li- rava ulaştığı hesaplanıyor. GESTAŞ'ın cıddi bir mali knz içinde olduğunu ifade e- den tersane çalışanlan. şirke- tin tersanelerin bir aylık su ve elektnk faturalannı bileöde- vemeyecek durumda olduğu- nu belirttiler. GESTAŞ'ın mali sıkıtı içinde olmasına en önemli aösterue olarak te- minat tutan olan 60 milvar lırayı Demiryol-Iş sendika- sından ödünç alması gösteri- liyor. GESTAŞ'ın verine getir- mesi gereken bir başka mad- de de. çalışanların en az > üz- de 51'ınin GESTAŞ'a ortak edilmesı konusunda. Dok Gemi-lş Genel Başkanı Na- zım Tur. bugüne kadar 500 kişinin şirkete ortak edildiği- ni öne sürerken. işçiler bu sa- vının doğru olmadığını ve ortak edildiği öne sünülen ki- şiler arasında Nazım Tur'un akrabaları ve emekli işçiler bulunduğunu kaydediyor. Bu arada işçilerin bir başka id- diası da daha önce nominal olarak bin liradan satılan his- selerin şirket yönetımı tara- fından 2 milvon liraya satılı- vor olması. İşçiler. tersane- İerdeki çalışanlar arasında vapılacakbirreferandum so- nucunda hısse almayı kabul edecek işçi sayısının yüzde 10'u bile geçmeyeceğini sa- \ unuvorlar. ÖfB'in. GESTAŞ'a verdı- ği son süre içinde de gerekli maddelerin yerine getinlme- mesi halinde. çalışanların da voğun tepkisini dikkate ala- rak dev ir ihalesini iptal etme- si beklenivor. Sendika yöne- timine işçilerin tepkisi her geçen gün daha da artarken. önceki gün sendika genel merkezinde düzenlenen ba- sın toplantısına katılmak iste- yen işçiler. bazı yöneticiler tarafından tartaklanmıştı. İŞÇfNINEVRENtNDEN ŞÜKRAN SONER tnsan İçine Çıkabilmek llhan Ağabey dünkü "Pencere" yazısını 'Uçuran Holding'e ayırmış. Temiz bir toplumda insan içine çı- kamaması gereken Çiller'in poiitikada atıp tutabilme- sinin siyasetteki kirlenmenin derecesini gösterdiğinin altını çiziyor. ÇiIIer, insan içine çıkmakla kalmıyor. insan içine çı- kamamasını gerekli kılan ayıplarının Refah ve Gök- çek tarafından şantaj konusu yapılmasını, lehine bir koz. silah olarak kullanabiliyor. Özel görüşme ayrıcalığı ile var olan köşe yazarla- rına da Yüce Divan'a gönderilme şantajını sızdınrken Refah'ın kirli çamaşırlarını anımsatarak karşı şantaj yapmayı unutmuyor. Eroın kaçakçılığı, Bosna para- sı, Mercümek olaylarını sayıyor. İş iyice maskaralığa çevriliyor. Şantaj içeren mesa- jı verdiği söylenen Gökçek ile. konuştuğu DYP'Iİ De- delek televizyon haberlerinde yüzleştirilerek birbir- lerini yalancılıkla. şantajın şantajını yapmakla suçlu- yorlar. Bu toz dumanda kimi köşe yazarları, Özal'ı özlem- le sayıklıyorlar. "Hanedan" rezilliğinin bunca kirli ça- maşırı ortalığa çıkmışken... Bugün yaşanan kirliliğin, değerlererozyonunun, ranta. vurguna dayalı ekono- mik çöküşün simgesel mimarının Özal olduğu biline biline... DYP-CHP koalisyon programının öncelikleri ara- sında ANAP dönemi yolsuzluklannın hesabını sormak yok muydu? Hayali ihracatlardan, yeğenlerden baş- layıp Lockheed'lerle devam eöen hesap sormama, yapanın yanına kâr kalması olgusu. siyasette kirtiliği "ayıp, suç" olmaktan çıkararak "yakalanmadan ya da hesabını vermek zorunda kalmadan yapılırsa" nere- de ise "başarı" sayılacak bir konuma getirdi. "Tencere dibin kara, senınki daha kara" noktasın- da yürütülen bir seçim kampanyası ve yeni koalisyon oluşum pazarlıkları aşamasında. belli kı siyasetteki kirlenmeye karşı savaş, siyasetin içinden yapılama- yacak. Böyle bir tabloda siyasetteki kirliliğe karşı savaşın, sivıl toplum örgütlerı öncülüğünde, kamuoyu deste- ğinde yürütülmesi beklenir. 12 Eylül sayesinde sivil toplum örgütlerinin ancak işveren cephesi güçlü ve ayakta. Bir de iyi-kötü işçi sendıkaları var. TÜSlAD'ın çağrısı bir kez daha açık olarak göster- di ki bızim işverenlerimiz için sadece çıkarlarının kol- lanması önemli. iç borç ve ana para ödemelerine do- kunulmayacağı, vergilerin arttırılmayacağı. özelleştir- menin devam ettirileceği güvencesini veren ANA- YOL formülü için, demokrası ılkelerini de boşvererek kendilerini ortaya attılar. 'Temız Eller'ln simgesi Ital- yan savcıyı konuk olarak ağırlamak iyi bir şovdu. Çı- karlanna engel oluşturmadıkça, ortağı oldukları siya- setteki kirlenme ne umurlarında!.. Sız. medyanın kendi arasındakı kapışmada, çıkar bağları olan sıyasetçileri desteklerken karşıtlarını vur- mak adına.. zaman zaman da aralannda yarışırken sansasyon. reating uğruna kirlenmişliği, kokuşmuş- luğu sergilemesine güvenmeyin. Temiz toplum, so- nuç almak gibi kaygıları yok. Üstelik sıkça yaşandı- ğı üzere, mama, pardon uygun kredi, başkalarına çı- kar sağlanarak başlattıkları bir yayını sıkça yarıda ke- sıyorlar Kendısi her tür çıkar ve kirliliğe bulaşmış medyanın. arada iyi niyetli gazeteciler de olsa, "te- miz toplum" savaşının öncülüğünü üstlenmesi ola- naksız. İşçi sendikalarının durumu sanki siyasi partiler ve medyadan da vahım. Önceki gece televizyon haber- lerinde. özelleştirmeye ortak olan, işçiler adına ken- dilerini patron yaptıkları paravan şirketlerle tersane- leri almaya kalkışan sendikacılara işçilerin isyanını ızledik. işçileri, sahibı oldukları sendikaya döverek sokmamaya çalışan sendikacılan gördük. Yıl sonuna kadar yapılan genel kurullarda, işçinin demokratik seçme ve seçilme hakları gasp edilmiş olarak harçlıkçılar. hertürkiriilik, haksız malvarlığı, yol- suzluk olaylanna bulaşmış olanlar en üst yönetime kadar her kademede yeniden başkanlığa seçilerek sendika agalığını, harçlıkçılığı adeta meşrulaştırdılar. Şimdi bir tek kaygıları var. Sendikaların başında kalsınlar ve çıkar düzenlerine çomak sokulmasın. Hiç siyasetteki kirlenmenin üzerine gider. işçi sınıfının çı- karları, sendikal sorumluluk doğrultusunda ış yapar- lar mı!.. Erbakan'm ziyareti nedeniyle Türk-iş Başkanı Bay- ram Meral'in siyasete bakış açılannı yansıtan cüm- leleri çok ilgınç: "Hükümet kurulurken şu olmuş, bu oimuş önemli değil..." Görülen o ki insan içine çıkamayacaklarla savaşj, herkesin kendi çevresinden başlayarak yaşamın her alanında birden yürütmesi gerekiyor. DIE, enflasyon hesabını yenfledi .•^KAR.A (A.NKA) - Dev let fstatistik Enstitüsü enflas- vonu belirlemekte kullandığı toptan eşya ve tüketicı fiyat endekslerini veniledi. Bu aydan itibaren fiyat anışlan. 1994 yılı baz alınarak hazırlanan yeni fiyat endeksleriv le ölçü- İecek. DİE Başkanı Mehmet Kaytaz, yaptığı açıklamada. fi- yat endekslerinin 1994 yılında yapılan ve sonuçları 1995 v ılı içerisinde alınan, hane halkı tüketim ve harcama anke- tı ıle sanavi an- ketleri baz alı- narak yeniden düzenlendiğini bildirdi. Ka>- taz. tüketici fı- vatlan endek- sindekı tüketim kalıplarının. 1994 yılında ölçülenağırlık- lanna göre de- ğiştirildiğinı. eskiendekstekı bazı mallann çıkanldığını, yerlerine yeni mallann en- dekslere dahil edildiğini bil- dirdi. Kaytaz. toptan eşya fi- yatları endeks- lerinin de, sa- nayı sayımı so- nuçlan ve sek- törlerin üretim içerisindeki ağırlıklan dik- kate alınarak değiştirildiğıni belirtti. Kaytaz. 4 şubatgünü açıklanacak ocak avı fiyat gelişmelerinin hazırlanan yeni endekslerle hesaplanacaeını söyledi. DİE. 1990 vılından bu yana'1987 yılı baz alınarak ha- zırlanmış toptan ve tüketici eşya fiyat endekslerini kulla- nıyordu. 198"7 yılında yapılan hane halkı gelir ve tüketim harcamaları anketı sonuçlanna göre hazırlanan tüketici fi- yatları endeksinde. gıda vüzde 34.68, giyim ve ayakkabı yüzde 12.8. ev eşyası yüzde 11.24. sağlık yüzde 3.44. u- laştırma ve haberleşme yüzde 5.01. konut ise yüzde 26.15 oranında ağırlıkla yer alıyordu. Kavtaz. Türkıye'dekı hane halkı harcama kalıplarında 1987 yılına göre önemlı değişiklikleryaşandığım. yaşanan bu değişikliklerin yeni endekslere vansıtıldığını ifade etti. Sebzede 1996 pahalılığı AiNTALYA-GAZİANTEP (AA) - Türkiye'de kış aylannda en yoğun seb- ze üretiminin yapıldığı Antalya yöre- sinde, sera baklası yeni yıla yüzde 50 zamlı girdi. Antalya Toptancı Sebze Hali yetki- lilerinden aldığı bilgiye göre. halde 30 Aralık 1995 tarihinde 45 bin liradan satılan sera baklası, yeni yılda 90 bin liradan işlem gördü. Toptancı sebze hallerinde sera ürünlerinden dolmalık biber de. taze fasulye gibi 100 bin lira sınınnı aştı. Antalya Toptancı Sebze Hali'nde yılbaşından önce kilosu 70- 80 bin lira arasında satılan dolmalık biberin toptan fiyatı 105 bin lira oldu. Toptancı Hali'nde satışi yapılan sera ürünlerinden taze fasulye 110 bin, pat- lıcan 70 bin ve salatahk da 60 bin lira- dan işlem gördü. Halde, sera domate- si 17-30 bin lira arasındakı fiyatlardan satılırken, sera kabağı da 10-28 bin li- ra ile en ucuz sera ürünü oldu.