Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 OCAK 1996 PERŞEMBE 10 HABER Die Zeit Gazetesi, özel ekinde, Islamda farklı ekollerin düşünürlerine yer ayırdı Lübnan - Hasan Massoudy (1991) Avrapa,İslamıtanıyor• slam ulkelerının ve I bıre>sel olarak bır kesim Muslumanın modernçdğa avak uv durmava dırenme- lennın temelınde. modernızmın koklennın Batı'dabulunduğuve Batı- )a aıt olduğu dusuncesının >attığı bclırtılen vazıda. bu- nıın ınanı; \ c gelenekler açı- sından u\gun. ancak yenı dunvanın polıtık ve ekono- mık çıkarlanndan \ararlan- ma açısından son derece tehlıkelı vc kısa goru^lu bır tavır olduğu vurgulamvor Vazıda. modern \e çağda^ kavram butununun. sadece Batı'vaaıt bırolgudeğıl. ın- sanlık tarıhının ortak mıra- sı olduğu da belırtılmis Raşid Ghannoushi Makalede Tunuslu lslam duşunurlerınden Raşid Ghannoushi'nın fıkırlenne genış ver verılmiş. Ghano- ushı'vegore lslam. tum ma- nev ı. sos\al. ekonomık. kul- turel \e polıtık vdş.amalan- larını kapsıvor îslamkultu- runu \e polıtık va^amını oluşturma volundakı hare- kettedoğruadımlaratıh}or 3 temel sorun Ancak dusunur. Islamda bu harekete kımın katılıp kı- mın katılmadığı >a da nasıl bır program ızlendığı gıbı temel sorulara bıle net \e anla^ılır\anıtlar\erenıı\or İslamı uşgulamalanvla savunan dusunurlerın bır- le^tıklen ana tıkır. dun>anın İslam dıv guç ve ıdeolojı- Icrle Nonetıldığı Tum hare- ket bu duşunceve bır kar>ıt guı, olarak gelışmek duru- munda Ghannoushı've go- re bu Karsıt guç. halktan alı- nacak Ancak İslam tarıhın- de boyle bır dev let olup ol- madıöı sorusu gıbı. gunu- muz îslam ulkeierınde uv- gulanan gucun kavnagının nedcn halktan alınmadığı sorusu da >anıtlanamıyor Islam ve modernızm bağ- lantısi uzenne derınlemesı- ne duşunulduğunde 3 tenıel sorunla kan>ıla^ıldığı belırtı- lıvor Once kuran ın nasıl okunması gerektığı. sonra serıatın rolü. ardından da de- mokrası ka\ramının bu sıs- leme nasil oturtulacağı so- msuna>anıtaranı>or Dığer dını \e ıdeolopk ıstemlere hosgoru. lslamdu:>unurlen- nın bırleştıklerı bır baska nokta olmakla bırlıkte, bu şorulann ) anıtlan henuz v e- rılemıyor Kadm >e İ s l a m ^ \laroko kadın hareketı sozcusu sosşolog Fatma • Almanya'da yayımlanan haftalık Dıe Zeit Gazetesi, son sayısının özel bıhm ekını İslama avırdı Bugünün İslamında ortodoksların. fundamentalıstlerın \e reformcuların, bu ınancı genış zamana oturtma tartışmalan ıçınde oldıığunu belırten gazete. Batı'nın lslam konusunda bılgısı olmadığını \urguluyor. lenıe ıçın hiı,bıranlani taşı- mavaedüını \urnulu\or Kuran'ın \orumu CKrord'da felsefe ve te- olojı okunui'jolan iranlı Ab- dul-Kerim Sorush. dının Allah'tan. \orum ve u>gu- lamanın ıse ınsandan oldu- ğunu vurgulavarak. dını al- gılamadazamanın vemeka- nın dabuvuk rol ovnadığını belırtıvoı Sorush a gore o zjmankı vorumda bırtakım hatalara dusulmesı nd>>ıl za- nıanın sartlarına gore doğal sa\ ılıvorsa bugun farklı ge- lısmeler ıçındekı toplumlar- daşapıldiı tarklı algılama ve uvgulanıalar da gorece ola- rak doğru ja da hatalı olarak vorumlanabılır lslam dını- nın sosval alanı da duzenle- >ıcı vapısından kavnakla- nan, dını butun olarak >aşa- ma geçırme kavgiMnın. Ba- tı dııılerının n,erığınde bu- lunnıaması. Soruch'a gore lslam dınını tarklı ve Batı ıçın anlaşilmaz kılan en onemlı etken Sorush. Ku- Abdül-Kerim Sorush ran metnının farklı vorum- larla uygulamaya geçınlıs.ı- nın nedenlerını açıkladıktan sonra. bu metnı tek bır u\gu- lamava geçırmenın ımkân- sizlığından da soz edıvor ve metınde ıncelemelerı denn- lestırdıkçe çelışkılerın arta- cağını. tarıhte de artmış ol- duğunu so\ luyor Bıhm de- nen genıs, alanlı modern çağ kavramının da du^unulen dogru ve yanlıs.lann bırara- yageldığını veujgulanauy- gulana eleme sontemıvle zaman ıçınde sureklı gelışıp farklılastıgını belırten So- rush. aslında tum dunyanın bırvorumdenızınde vuzdü- ğunu. gerçegı bulmanın her- kesin en bu\uk ıdealı oldu- ğunu. ancak sonuçta gerçe- ğın ınsanlığın kendısı oldu- ğunu. bu nedenle tek bır ger- çek bulunamayacağını vur- ızuluvor Fatma MernİSSİ 'Korkunun içi boşturveonu hiç kimsedolduramaz' (Hasan Massoud> -1986) Mernissi. daha ozel konula- ra gınp dını kavnaklann ta- nhsel çerçevelerı ıçınde ele alınması gereğını sa\unur- ken. Islamın ozellıkle kadı- na verdığı haklan ve femı- nıst vakla^ımını. bugunun değıl o gunun kosullan bağ- lamında değerlendırmek zo- runluluğundan soz edıvor lslam pe\gambennden "bıi> uk bir feminist" dıve sozeden Mernissi. kadın-îs- lam çelışkısını. dını koş,ul- landırnıalardan çok. gerı kalnıı> ulke erkeğmın klasık egoızmıne bağlıvor Bu açrklamalanv la bırçok ls- lam duşunurune ters dusen Mernissi. Islamın neredevse onkosulu sayılan mane\ı ve ahlakı değerlerı en \uksek duze\e çıkarmanın da bu- gunku konıonkturde Nlam ıılkelerı adına siyasal \e ekonomık anlamda bır ıler- BtJLMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDANSAĞA: 1/ llkel 2/ Insan bedenı çevresındekı manve- tıkalan \ıvecek 3/Lnlubır\Iısırfıra\unu Bırnota 4/oldurme. \oketme 5/kotubırdu- rumla karsılasma sanısı Anadoluda kurul- mu^ eskı uvgarlık 6/ Kuçuk çocukları eğlen- dırmekıçınçıkarılan ses "Benne—-kulum anı gornıedım" ( Ahmedı) II \an Golu'ndekı ıkı kuçuk adanın ortak adı 8/ Havadakı su bu- han Memelılerde ana ıle dolut arasında kan alıp \erme ısını sağlavan orean 9/ Toprak damları sıkıştırmakta kullanılan tas silındır Dağ. tepe. vığm gıbı >amaçlı ^eylenn alt bo- lumu YLK.\RIDAN AŞAĞIYA: 1/Bırçeşıt Italyan pe\nın 2/ Iskambılde bır kâğıt Isra- ıl'ın para bınmı 3/ Sert buğdavdan elde edılen tanelerı m un Tahıl urunlennın alımıvla ılgılı kurulu^umuzun kisa \azılışı 4/ Sakızla tatlandınlmış rakı 5/ Seçme ın odun komuru 6/ Uzuntulu dusunce durumu Vıprakları çav gı- bı haslanarak ıçılen bır Gunev Anıenka bıtkısı 7/"Oğ- retmenler— gosterır \ol vapar ( Â^ık \evsel) Huku- met gucunun kalmaşısı vuzunden bozulan duzenın >enı- den kuruluşunadeğın geçen sure 8/ Sıvıl havacılıkta uçuş guvenlığı bulunan bolgc\e \enlen ad Bır cetvel türu Hangı şev 9/ kuvruğun iskeletı ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ Altın Yüklü Domuzlar! Çın gunbılgısıne (takvımıne) gore "domuz" yılından çıktık "/I are"yılına gırdık 1995 domuz yılıydı 1996 fare yılı olacak Çınlılerde, yılbaşı, şubat ayında başlıyor Ja- ponlarda ıse tum dunyada olduğu gıbı ocak ayında Ja- ponlar, Çınlıler gıbı eskı geleneklerıne uyup gunbıfgısını hayvanlarla belırlerler Ornegın sıralama şoyle 1995 domuz 1996 fare 1997 yabanokuzu (boğa), 1998 kaplan 1999 tavşan 2000 ejderha, 2001 yılan, 2002 at 2003 koyun 2004 maymun 2005 horoz 2006 kopek 2007 yenıden (domuz)1 Bu gunbılgtsınde, gerıye gıderek doğumunuza gore hangı hayvan yılına duştuğunuzu bulabılırsınız Bıraz ka- rışık gıbı ama guç değıl Japonlar 1995'e 'yabandomuzu''yılı derler Çınlıler ıse ayırmazlar evcıl domuzla yabandomuzunu bır tutarlar 1 Ocak 1996 akşamı ozel uzgoreçlerden (televızyon- lardan) atv'de. Ali Kırca nın sunuş saatınde adını bılme- dığım bır yorumcu şoyle demış - Japonlar, uğursuz domuz yılı geçtı dıye, bayram ya- pıyorlar' O yorumcuyu da Alı Kırca'yı da kınadım ıçımden Ye- nı yıla gırerken herkes eğlendı neşelendı Domuz yılı geçtı dıye değıl yenı bır yıla gırdık dıye Ustelık Japon- lar bır gunde değıl dort gun dort gece eglenıyorlar Ge- lecek yıl fare yılından çıkıp boga yılına gırdıklerınde de boyle eglenecekler Alı Kırca ıle arkadaşı o zaman ne dı- yecekîer? - Japonlar ugursuz fare yılı geçtı dıye bayram yapıyor- lar, mı dıyecekler9 Bunlar, cıddı kışılere gazetecılere yakışmaz! Sonra, domuz yılı neden 'ugursuz" olsun? Kım soylemışse bu- nu yalan soylemış Yalnız Çın de Japonya'da değıl, Av- rupa da da domuz "ugur sayılır bolluğun varsıilığın sımgesıdır domuz Çın de "topeky///"uğurlu yıldır Dun- yanın her yerınde çocuklar ıçın domuz kumbaraları un- ludur Yıllardır yazıp duruyorum. Alı Kırca ıle yorumcu ar- kadaşı bunlardan hıç mı bır şey oğrenmemışler'? Yazık1 Çınlılerde yalnız ejderha "uğursuz sayılırmış O da 2000 yılına denk duşmekte Çın de 'domuzyılı" geldı- ğınde ılkyazda (baharda) altın yuklu domuz resımlerı her yere asılırmış Bu bolluk yılı demekmış Çın Buyukelçı- lığı'nden ZhangXinmin(CanSımınokunur) sorumuze- rıne ayrıntılı bılgıler verdı Ondan Çın de domuz uretımıy- le tuketımı konusunda ayrıntılı bılgı aldım Istanbul'da da Çın, Japon konsoloslukları var atv'cıler uşenmeyıp sor- salardı, gerçeğı oğrenırlerdı Çın de 1993 yıhnda buyukbaş hayvan sayısı 139 mıl- yon 870 bın domuz sayısı 333 mılyon koyun sayısı 217 mılyon310bın domuz sığır koyun etı uretımı 32 mıiyon 255 bın ton tavuk ordek yumurta uretımı 11 mılyon 796 bın ton 1994 yılında, buyukbaş hayvan sayısı 150 mılyon 190 bın. yıne 1994'te domuz sayısı 414 mılyon 620 bın, do- muz sığır koyun etı uretımı 36 mılyon 830 bın ton ta- vuk ordek yumurta uretımı 14 mılyon 790 bın ton Çın de kışı başına et, yumurta tuketımı ıse şoyle 1992 de kışı başına duşen domuz etı yılda 18 2 kg sı- ğır, koyun etı 2 1 kg yumurta 7 8 kg 1994 yılında domuz sıgır koyun etlerı bırlıkte kışı ba- şına 35 3 kg yumurta 10 4 kg Japonya'ya gelınce Japonya'da buyukbaş hayvancı- lığı Çın dekı gıbı guçlu değıl Etgereksınımınıçoğunluk- la dışalımla saglıyor Japon elçıhğı dort gun boyunca dın- lencede oldugundan eskı gazetecı arkadaşım Barlas Gökova yardımcı oldu O da Japon elçılığınde gorevlı japonya da 1988 yılında aıle başına duşen taze et yıl- da toplam 46 1 kg, 1993 yılında ıse bu 44 4 kg Sıgır etı 1988 de 11 1 kgıken 1993'te 11 9kg Domuz etı 1988 de yılda aıle başına 17 8 kg ıken 1993'te bu 16 5 kg olarak gerçekleştırılmış Tavuk 1993 te 12 4 kg sut 1993 te 11 1 lıtre, yumurta 1993 te 38 1 kg, (Japonya da aıle, dort kı- şı olarak hesaplanıyor Bu sayılar nufusu ellı bınden yu- karı yerleşım bolgelerınde geçerlı Tokyo gıbı buyuk kent- lerde durum değışıyor Japonya et gereksınımını Avust- ralya gıbı yakın komşularından saglıyor) Turkıye'ye gelınce Buyukbaş hayvan varlığı gıtgıde azalıyor 1983'te 14 mılyon 99 bın sığır varken 1994 te bu. 9 mılyon baş sıgıra duştu Koyun varlığı da 48 mıl- yon 107 bın baştan 28 mıiyon başa duştu Veterıner He- kımlen Bırlığı Merkez Konseyı Başkanı Hasan Metin'ın verdığı bılgıye gore 1983 te Turkıye de kışı başına yılda 19kgettuketılırkenbu 1995te17kg 1995 tede13kg a duştu Yunanıstan Bulgarıstan da bu Hasan Metın'e gore kışı başına 50 60 kg Fransa'da 94. Almanya'da 110 Amenka'da da 125 kg Turkıye etının çoğunu da dışarıdan alıyor Hasan Metın şoyle dıyor ' AB ulkelerı uretımlerının 3 te 4 unu domuzdan sağlar islam pazarlarına koyun, sığır etı sut ıle urunlennı satar Canlı hayvan olarak da bızım gıbı ulkelere dışsatım yo- luyla gelırelde eder Danımarka 'nın 1994 'te hayvan urun- lerınden elde ettığı gelır 15 mılyar dolardır Turkıye'nın toplam dışsatım gelırıne eşıt dovız kazanıyor kuçucuk Danımarka " Grek elçılığınde, Epaminondas Kozmaz ıle konuş- tum çok çabaladı ayrıntılı bılgı sağlayıp veremedı Dıkkat ettıysenız Turkıye'de domuzun adı bıle anılmı- yor Yuzlerce kılo altını olan polıtıkacısı var üa altın yuk- lu domuzu yok 1 Aziz Nesin bır soz soylemıştı. "Domuz etı yemedığı, lyı beslenmedığı ıçın Turk halkı- nın yuzde 601 aptaldır'" Bu sozun başı alınmadı da yalnız "Turk halkının yuzde 6O'ı aptaldır" bolumu kaldı belleklerde Gazetecıler de Azız Nesın ın sozunu çarpıttılar atv cının yaptığı gıbı 1 Gerçeklerı soylemek yazmak uzgoreçlerdeçalışanların da ışıne gelmıyor Herkes ışıne geldığı gıbı yazıp soylü- yor1 Bu yazıda domuzun yararlarını yurek kapakçıklarını, ınsanlara domuz bobrek ve karacıgerlerı takılması uy- gulamalarını yazacaktım olmadı yerım kalmadı OCAK 1996 YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMU EMEKLİ AYLIKLARI (BIN TL.) : (ÖĞRETİM GÖREVLİSİ-OKUTMAN) DERECE KADEME Genel Gösterge Ek Gösterge özel Tazminta Hbmet Yüı 20 21 22 23 24 2S 26 21 28 29 30 31 32 33 34 35 36 3i 38 39 40 Ayltk Oratu %70 %71 %72 %73 %->4 %7S % 76 % 7 7 %78 %?9 %80 %81 %82 %83 %84 %8S •4 86 %8'r %88 %89 %90 1 1.320 3.600 12.07? Toplam Ayltk 21888 22.225 22.563 22.901 23.240 23.579 23.893 24.208 24.522 24.837 25.151 25.465 25.780 26.094 26.409 26.723 2Z037 27.352 27.666 27.981 28.295 \. DERECE 2 1.380 3.600 12.07? Toplam Ayhk 21.960 22.29' 22.636 22.975 23.315 23.655 23.971 24.286 24.602 24.917 25.232 25.548 25.863 26.179 26.494 26.809 27.125 27.440 27.756 28.071 28.386 3 1.440 3.600 12.077 Toplam Ayhk 22.031 22.370 22.709 23.049 23.390 23.732 24.048 24.364 24.681 24.997 25.314 25.630 25.94^ 26.263 26.5*9 26.896 27.212 2Z529 27.845 28.162 28.478 4 1.500 3.600 12.077 Toplam Ayhk 22.102 22.442 22.782 23.124 23.465 23.808 24.125 24.443 24.760 25.078 25.395 25.713 26.030 26.347 26.665 26.982 27.300 27.617 27.93S 28.252 28.549 1 1.155 2.700 6.441 Toplam Ayhk 16.680 16.942 17.205 17.469 17.733 17.998 18.238 18.4'8 18.718 18.958 19.198 19.438 19.918 20.158 20.398 20.638 20.878 21.118 21.358 21.S98 2 2 1.210 2.700 6.441 Toplam Ayhk 16.745 17.008 17.272 1ZS37 17.802 18.068 18.309 18.550 18.791 19.032 19.273 19.514 19. ^55 19.995 20.236 20.477 20S18 20.959 21.200 21.441 21.682 .DERECE 3 1.265 2.700 6.441 Toplam Ayhk 16.810 1ZO"4 1Z339 17.605 r.871 18.138 18.380 18.622 18.864 19.105 19.34'' 19.589 19.831 20.0^3 20.315 20.557 20.798 21.040 21.282 21.524 21.766 4 1.320 2.700 6.441 Toplam Ayhk 16.876 17.141 1Z407 17.673 17.940 18.208 18.451 18.694 18.936 19.1^9 19.422 19.665 19.907 20.150 20.393 20.636 20.879 21.121 21.364 21.607 21.850 5 1.380 2.700 6.441 Toplam Ayhk 16.947 17213 17.480 17.74" 18.015 18.284 18.528 18.772 19.016 19.259 19.503 19.-'4- 7 19.991 20.235 20.478 20.722 20.966 21.210 21.454 21.697 21.941 6 1.440 2.700 6.441 Toplam Ayhk 17.018 r.285 r.553 r.821 18.091 18.361 18.605 18.850 19.09S 19.340 19.585 19.829 20.074 20.319 20.564 20.809 21.053 21.298 21.543 21.788 22.033 1 1.020 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.045 16.298 16.552 16.80" 17.062 17.318 17.549 17.780 18.011 18.242 18.473 18.- ? 04 18.935 19.165 19.396 19.627 19.858 20.089 20.320 20.551 20.782 2 1.065 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.098 16.352 16.60-* 16.863 17.119 17.375 17.607 1Z839 18.070 18.302 18.534 7&'<S5 18.99-' 19.229 19.460 19.692 19.924 20.155 20.387 20.619 20.850 3 3 1.110 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.152 16.40" 16.662 16.918 17.175 17.433 17.665 IZ897 18.130 J 18.362 18.595 18.82'' 19.060 19.292 19.524 19.757 19.989 20.222 20.454 20.687 20.919 .DE 4 1.155 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.205 16.461 i6rr 16.974 17232 17.490 17723 r.956 18.189 18.423 18.656 18.889 19.122 19.355 19.589 19.822 20.055 20.288 20.521 20.755 20.988 RECE 5 1.210 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16 2^0 16.S2-* 16.784 17042 17.300 17.560 17.794 18.028 18.262 18.496 18.730 18.964 19.199 19.433 19.66" 19.901 20.135 20.369 20.603 20.838 21.072 L ^ 1.265 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.336 16.593 16.851 17.110 17.369 17.630 J7.865 18.100 18.335 18.5~0 18.805 19.040 19.2"5 19.510 19.745 19.980 20.215 20.450 20.685 20.920 21.156 7 1.320 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.401 16.659 16.918 17.178 17.438 17.700 17.936 18.172 18.408 18.644 18.880 19.116 19.352 19.588 19.823 20.059 20.295 20.531 20.767 21.003 21.239 8 1.380 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.472 16.732 16.992 17.252 17.514 17.776 18.013 18.250 18.48'' 18.724 18.961 19.198 19.435 19.672 19.909 20.146 20.383 20.620 20.85" 21.094 21.331 1 915 2.300 6.441 Toplam Ayhk 15.920 16.172 16.424 16.6"7 16.930 17.185 17.414 17.643 17.872 18.101 18.330 18.559 18.789 19.018 19.247 19.476 19.705 19.934 20.163 20.393 20.622 2 950 2.300 6.441 Toplam Ayhk 15.962 16.214 16.46i 16. "20 16.974 17.229 17.459 17.689 17.918 18.148 18.378 18.608 18.83" 19.06" 19.297 19.526 19.756 19.986 20.216 20.445 20.6"$ 3 985 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.003 16.256 16.510 16."64 17.018 17.274 17.504 17.734 17.965 18.195 18.425 18.656 18.886 19.116 19.34" 19.577 19.807 20.03" 20.268 20.498 20.728 4.L 4 1.020 2.300 6.444 Toplam Ayhk 16.045 16.298 16.552 16.807 17.062 17.318 17.549 17.780 18.011 18.242 18.473 18.704 18.935 19.165 19.396 19.627 19.858 20.089 20.320 20.551 20.782 >ERE 5 1.065 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.098 16.352 16.607 16.863 17.119 17.375 17.60" 17.839 18.0"0 18.302 18.534 18.765 18.99' 19.229 19.460 19.692 19.924 20.155 20.38" 20.619 20.850 CE 6 1.110 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.152 16.407 L 16.662 16.918 17.175 17.433 17.665 I~.897 18.130 18.362 18.595 18.82" 19.060 19.292 19.524 19.757 19.989 20.222 20.454 20.687 20.919 7 1.155 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.205 16.461 16.tl7 [16.9"4 17232 17.490 17. "23 1Z956 18.189 18.423 18.656 18.889 19.122 19.355 19.589 19.822 20.055 20.288 20.521 20.755 20.988 8 1.210 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.270 16.52" 16.784 17.042 17.300 17.560 17.794 18.028 18.262 18.496 18.730 18.964 19.199 19.433 19.66" 19.901 20.135 20.369 20.603 20.838 21.072 9 1.265 2.300 6.441 Toplam Ayhk 16.336 16.593 16.851 17.110 17.369 17.630 17.865 18.100 18.335 18.570 18.80S 19.040 19.2"5 19.510 19.745 19.980 20.215 20.450 20.685 20.920 21.156 BITTI