Katalog

Cumhuriyel İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı Orhan Erinç • Dış Hjberler Ergun Balcı • Istıhbarat Ceneiz Genel Yayın Koordınatoru Hikraet Vıldırıın • Ek°n°m ı Bulent Kızanlık rptinkava m Ya7n^lprı MnHiirİpn • Kultur Handan Şenkoken • Spor Cetınkaya V Yazıi|lerı Mudurlerı A b d û , k a d i r v ü c e | m a n fe Makalcler Sami fbrahımVüdız,DınçTa>anç(Sonımlu) K a r a 6 r e n « Duzeltme \bdullah Yaacı • Haber Merkezı Mudunı Hakan Kara # f0t0 ğraf Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge • Gorsel Yonetmen- Fikret Eser Edibe Buğra • Yurt Haberlen Mehmet Faraç Yayın Kıırulu. İBıan Sdçuk (Bajkan). Orhan Erinç, Oktıy Kurtböke. HJkmetÇetinkaya, Şikran Soner, ErgunBdcı,DiııçTayaıif, tbnhim Yıldız, Orhan Bursalı, Mustaf» B«lbay, Hakan Kara. Ankara TemsılciM Mustafa Baltm • Habcr Mûdurü Doğan Akın Atatürk Bulvan No 125. Kat 4, BakanlıkJar- Ankara Tel 4195020 (7 hat). Faks 4195027 • Izmır Temsılcısı Serdar Kıak, H Zıya BK 1352S 2 3 Tel 4411220, Faks: 4419117«AdanaTemaJcisı.ÇetinYiğeııoğ|u, tnönüCd. 119S No 1 Kat l.Tel 3522550, Faks 3522570 Muessese Mûdüru. Erol Erkut • MEDYAC: • Yönetım MEDYA G : • Koordınatör Ahmet Konıban • Kurulu Başkam-Genel Yonetım Kurulu Muhasebe BülentYenertldare Mudur Gülbin Erduran Başkanı - Genel HüseyinGürer*İşletme Önder • Koordınalor Retıa Mudür Üslün Çetik • Bılgı-tşlem ISafl tnal • l^ıtman • Genel Müdur Akmen •Murahhas Bılgısayar Sıstem MürüvetÇiter Yaıdımcıs MineAkdağ uye BoraGonem; Ya>ımla>aD ve Basan: Yenı Gün Haber Ajansı. Basın \e Yayıncılık A Ş TüricocağıCad 39 41 Cagaloglu 34334 Ist PK 246 Istanbul Tel (0/212) 512 05 05 (20 hal) Faks (0 2121 SH 85 95 24 OCAK 1996 lmsak: 5.47 Güneş: 7 16 Öğle: 12.23 Ikindi 14.53 Akşam 17.17 Yatsı: 18.40 MEDYACTel 51407 53 - 513 95 80 - 513 8460-61. Faks 5118466 Ormanlara anayasal yağma suçlaması • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Tabiatıni Koruma Derneği Başkanı Hasan Asmaz, orman niteliğini kaybettığı gerekçesıyle arazilerin kullanıma açılmasına olanak tanıyan anayasal güvencelenn, orman yağmasına yol açtığını belirtti. Asmaz, anayasanın 169. \e 170. maddelerinin, orman köylüsüne venlen alanlann yapılaşmasına neden olduğunu bildinrken Güneydoğu Anadolu'da dağıtılan yerlerin köylünün ekonomik yaşantısma hıçbir katkı sağlamadığına dikkat çekti. 1 En İyi Arkadaşım Haber Merkezi - Mavi Radyo'da, her çarşamba saat 20.00-21.00 saatleri arasında canlı olarak yayimlanacak şiırprogramı, bu akşam başlıyor. Şair Enver Topaloğlu'nun hazırlayıp sunduğu "En iyi Arkadaşım Şiir Hakkında Bildiklerim" adlı programda konuk olarak yer alacak bir şaırle söyleşi yapılacak ve şiirlerinden örnekler verilecek. 89.6'dan yayın yapan Mavi Radyo'daki Enver Topaloğlu'nun bugünkü söyleşi konuğu şair Engin Turgut olacak. HABITffM toplantısı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - tstanbul'da haziran ayında gerçekleştirilecek HABITAT-IlKentZirvesi Avrasya Bölgesi Çalışma Grubu, ikincı çalışma toplantısına dün Ankara'da başladı. Toplantı, Türk tşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TlKA) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından ortaklaşa düzenlendı. Toplantıda konuşan TlKA Başkanı Büyükelçı Umut Ank, sağlık. sosyal güvenlik, konut, bilımsel araştırmalar, özelleştırme gibi sorunlann küresel olmasına karşın, büyük bır değişim içinde olan Avrasya'nın çok özel sorunlan bulunduğunu bildirdi. Hindistan gecesi • fstanbul Haber Servisi - Istanbul'daki Hindistan Başkonsolosluğu, Hindistan'ın Cumhuriyet Bayramı olan 26 ocak günü Istanbul Hint-Tûrk Dostluk ve Kültûr Derneğı'yle ortak bir gece dûzenliyor. Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda yapılacak etkınlıkte, moda ve video gösterilerinin yanı sıra Hindistan'daki elişi ve sanatlar hakkında bilgi venlecek. Kreş ücrettepbıe protesto • İstanbul Haber Servisi - Bakırköy Kreş ve Gündüz Bakımevi'nde kalan çocuklann velileri dün yaptıklan yazılı açıklamada, 15 ocak tarihinden ıtibaren yüzde 300 oranında arttınlan yeni ücretleri protesto ettiklerini bildirdiler. Sosyal hizmet amacıyla kurulmuş olan bir yerde yapılan bu uygulamanın "sosyal devlet'" anlayışına uymadığını vurgulayan veliler, bugün saat 12.00'de E-5 karayolu üzerinde yol kesme eylemi yapacaklannı belirtiler. Feribot seferleri îptal • Haber Merkezi - Marmara Denizi'ndeki elverişsiz hava koşullan yüzünden Istanbul- Bandırma feribot seferleri yapılamıyor. Sarayburnu'ndan dün sabah Bandırma'ya hareket etmesi beklenen Truva feribotunun seferi elverişsiz hava koşullan nedeniyle iptal edildi. Öte yandan Istanbul-Mudanya arasında gerçeldeştirilen denız otobüsü seferlerinin saatlerinde değişiklik yapıldı. Deniz otobüsleri, Istanbul-Bostancı'dan cumartesı günleri hariç her gün saat 16.30'da, Yenikapı'dan 17.00'de, Mudanya'dan da pazar dışındakı günlerde saat 07.30'da hareket edecek. Yaklaşık 3 milyon çocuktan yalnızca 27 bini okula gidebiliyor OziirKiye eğitiııı yok • Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre özel eğitim almalan gereken görme, işitme, ortopedik ve zihinsel engelli çocuklardan yalnızca 27 bin 641 'ine eğitim verilebiliyor. Rehberlik ve araştırma merkezlerinde testten geçirilen çocuklardan birçoğu okul bulunamadığından sırada bekliyor. FİGENATALAy Özürlü çocuğa eğitim yok. Türkiye'de 4-18 yaş grubunda yaklaşık üç milyon özel eğitim alması gereken özürlü bulunduğu tahmın edılıyor. Eğitim görebilen özürlü çocuk sayısı ise 27 bin 641 olarak belirlendi. Bu 'şanslı' çocuklar da aylarca sırada bekledikten ve testlerden geçirildikten sonra bir okula kayıt yaptırabiliyorlar. Türkiye'deki engellilerin sayısı, tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi Dünya Sağlık Örgütü tarafından verilen dünya standartlan kullanılarak belirleniyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), gelişmiş ülkelerde toplam nüfusun yüzde 10'unu, gelişmekte olan ülkelerde yüzde 12 sını engellilerin oluşturduğunu kabul ediyor. WH0, engellilerin yüzde 0.2'sıni görme, yüzde 0.6'sını işitme, yüzde 1.4'ünü ortopedik, yüzde 3.5'inı konuşma, yüzde 1 'ini sürekli hastalığı olanlar. yüzde 2'sini eğitilebilir, yüzde 0.3 "ünü öğretilebilir zihinsel engelliler, yüzde 2'sıni de korunmaya ve bakıma K.C.'nin bitmeyen test maratonu Sonu belirsiz uzun bekleyiş10 yaşmdaki K.G.'nin özürlü çocuklara yönelik eğitim veren bir okula kaydolabilmek için ne kadar bekleyeceği henüz belli değil. Üstelik, böyle bir okula hiç gidememe. yani eğitimin dışına itilme olasılığı da var. Babası FarukGürcan'ın anlattıklanna göre, K., dogum sırasında yeterli oksıjen almaması nedeniyle doğuştan spastik. Ancak, eğitim ve tedavisine anne- babasının olağandışılığını henüz 10 aylıkken fark etmesiyle çok erken başlanılmış. Halen konuşma zorluğu ve sağ kolunda hareket güçlüğü bulunan K., 7 yaşına geldiğınde babası tarafından özel alt sınıfı bulunan bir ilkokula götürülmüş. Okul müdürü, "Bu tûr çocuklan alabilmemiz için önce Rehberlik ve Araştırma Merkezi'nde test yaptırmanız gerekir" deyınce de baba-oğul, Kadıköy Rehberlik ve Araştırma Merkezi'ne gitmişler. K., burada yapılan test sonucunda okulda eğitim alabilmesi için 'yeterli' görülmemiş. Aradan birkaç ay geçtikten sonra merkezde yeniden test yapılmış ve bu kez babaya, K.'nin özürlü çocuklara yönelik eğitim veren Hayriye Kemal Kusun Uygulamalı Okulu'na kaydolabileceğine ilişkin bir yazının tl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne gönderildiği söylenmiş. Faruk Gürcan, yazının akıbetı hakkında uzun süre bilgi alamamış. Araştırmalan sonunda kendısine yapılan testın yeterli olmadığı, K.'nin 21 mart tarihinde yeniden test olması gerektiği belırtilmiş. K., 21 mart tarihinde yapılacak testten sonra eğer 'yeterli' görülürse bır okulda eğitim alabilmesi için sıraya girecek, *yeterli' görülmezse altı ay sonrası için yıne gün verilecek, ama bu arada eğıtımın dışına itilmış olacak. muhtaç çocuklann oluşturduğunu kabul ediyor 3 milyon çocuk Bu oran esas alındığında, 1990 yılı nüfiıs sayımı sonuçlanna göre ülkemizde 4- 18 yaş grubunda yaklaşık üç milyon özel eğitim gerektiren çocuk bulunduğu tahmın edilıyor. Bu sayı kesin değil. çünkü Türkiye'de özürlülerin saklanması sorunu da yaşanıyor. Milli Eğitim Bakanlığı verilenne göre özel eğitim almalan gereken görme, işitme, ortopedik ve zihinsel engelli çocuklardan yalnızca 27 bin 641'ıne eğitim ye öğretim venlebilıyor. Özürlü çocuk ve gençlere eğitim veren okul sayısı ise 153. Kaynaştırma yoluyla eğitim veren okul sayısı 2513 ve kaynaştırma programındaki öğrenci sayısı 8604. 672 okul bünyesinde bulunan özel eğitim sınıflannda ise 9083 öğrenci öğrenim görüyor. Özürlü çocuklann özel eğitim okullanndan yada kaynaştırma programlanndan yararlanabilmeleri için rehberlik ve araştırma merkezlerinde testten geçirilmeleri gerekiyor. Merkezde test sonucuna göre çocuk, özel eğitim veren okullardan bırinde eğitim görebilecek düzeyde ise Milli Eğitim Müdürlüğü'ne söz konusu okula kaydı içîn# yazı yazılıyor Bu arada, düzeyı bu okullara göre 'yetersiz' bulunanlann özel kuruluşlar dışında eğitim alma olanaklannın bulunmadığını da belirtmek gerekiyor. Çocuğun testte 'yeterli' görülmesi de bır okula kaydolması için yetmiyor elbette. Uzun süre sıra beklenıyor. Istanbul'daki dunım Istanbul Mıllı Eğitim Müdürlüğü'nden aldığımız bilgilere göre bu öğretim yılında rehberlik ve araştırma merkezlerinden özel eğitim okullanna kayıt için müdürlüğe 638 öğrenci dosyası göndenlmiş. Bu dosyalann incelenmesi sonucunda 600 öğrencının özel eğitim okullannda sıraya alınmalan uygun görülmüş. Bunlardan 350'sinin kayıtlan yapılmış, diğerleri ise sırada bekliyor. Istanbul'daki özel eğitim okullannda toplam 1700 öğrenci öğrenim görüyor, bu okullara kayıt ıçın sıra bekleyen özürlü öğrenci sayısı ise 510. Ulaşunuıyeniadı: Yeralü uçağı Çeviri Servisi - Japonlar yepyeni bir ulaşjm ara- a üzerindeçahşıyor. Bu yeni araç "Geoplane" adı verilen bir yerara uçağL Projeyi haarlayan Ja- pon Fujita şirketi, sistemi geliştirmek için yürü- tülen bir ortak çalışmava destek bulmaya çahşı- yor. Fujita şirketinin hazıriadığı pnyeye göre Ge- oplane için Tokyo - Osaka arasında yançapı 50 - 56 metre, uzunluğu 550 kilometre olan bir tû- nd vapılacak.Turbo motorlarla çaltşan yeraJü uça- ğı bu tünetin içinde saatte 600 kilometrelik hızla hareket edecek ve her seferde 400 \oku taşıya- bilecek. (Fotoğraf: REUTERS) 1995 yılında alınan koruma kararma belediyenin yaptığı itiraz reddedildi Izmit'te SFPe yargıdan onay• tzmit'in antik "Nicomedia" döneminden bu yana 3000 yıllık tarihsel yerleşim izlerini ve eski kent dokusunu banndıran yamaç semtlerinin 1995 yıhndaki StT ilanına karşı Saraybahçe Belediyesi'nin açtığı iptal davasında, Bölge Idare Mahkemesi itiraz gerekçelerini uygun görmedi ve reddetti. • Şimdi artık belediyeye düşen görev, yargının bu karan doğrultusunda gerekli koruma imar planmı hemen yapıp kentin tarihsel belleğini yapılaşma baskısından kurtarmak. Bu fotoğraf, 1972 > tlındakı l/mit'i gosteriyor. SİT karan, 20 yüda bu görûntüyü tümüyle yok eden betonlaşmayı belki söküp atamavacak. An- cak hiç değilse kalan güzeüikler korunacak. Yargı karan da işte bu beklentiAin hukukial güvencesim sağbyor. OKTAY EKİNCİ Koruma kurullannca ülkenin değişik bölgelennde geçen yıl alı- nan SİT kararlan arasındaki "İz- mit İçkak ve Çevresi Kentsel Ar- keolojik StT Alanı ve Kentsel SİT Alanı" ilanının. aynı anda "kent- sel duyariılığın tesciUenmesi" gibi özel bir anlamı daha vardı. Istanbul'daki mimarlık ve şehir- cilik öğrencilerinin Mimarlar Oda- sf ndaoiuşturduklan "Calata Gnı- bu", Kocaeli Valiliği'nin daveti üzerine Kapanca'daki eski Izmit evlerinin rölövelerini çıkarmak üzere 1993'ün 1 Temmuz "Dün- ya Mimarlık Günü"nde kollan sı- vadıklannda, kimse bu gönüllü öğ- renci çalışmasının kısa sürede tüm kenti kucaklayan bir koruma kam- panyasına dönüşebileceğini tah- min etmiyordu. Ne var ki bir yandan Vali Kemal Nehrozoğlu'nun kentin belleğini oluşturan "g&den ırak" tarihsel dokuya verdiği önem, yine bir yan- dan ll Kültür Müdürü Birgül Yü- rüker'in deyim yerindeysetüm ya- şamını gerçekten bu kentin kültür değerlerine adamış olması, öbür yandan ise belediyenin de bu sü- rece katılarak desteğini vermeye başlaması, 1994 yılı yaz aylann- da tzmit'tekı hemen tüm kurum- lann artık birer "İZEYAP kaülım- ctsı" olmalannı sağlamıştı. Yine Kapanca'nın yukan kesi- mindeki "kente tepeden bakan" genış bır bahçeye kurulmuş tarihı Sırn Paşa Konağı'nda 18 Haziran 1994 günütörenle bağıtlanan u ipp- lumsal sözteşmede", Izmit'teki si- vil toplum kuruluşlanyla birlikte kamu kurumlannın ve özel sektör temsilcilerinin de ortak imzayla verdikleri işbirliğı sözü, bu 3000 yıllık kentte bundan böyle "tari- he ait ne varsa" birlikte korunaca- ğı ve yaşatılacağı anlamına geliyor- du. Nitekim bunun ilk adımı da yi- ne Galata Grubu çalışmalannın "genişletilnıesiyle'' atılmış, Kapan- ca ve çevresınin yanı sıra antik Ni- comedia kentinden günümüze dek uygarlık izlerini taşıyan yerleşme bölgeleri de İZEYAP' ın ılgı alanı- na kazandınlmıştı. SİT karan ve gelişmeler Işte böylesi bir gelişmenin ardın- dan ilan edilen ve yine Izmit'te gi- derek yükselen kentsel duyariılı- ğın da varlığından güç alan 10.6.1995 gün ve 3785 sayılı "SİT" karan kentte ılk duyuldugunda, başta tZEYAP katılımcılan olmak üzere toplumun aydın ve çevreye karşı sorumluluk duyan kesimleri adeta bir "ba>ram sevind'' yaşa- dılar 1970'lerde de aslında SİT ol- masına karşın 1980'lerde "sınırla- n daraltılan" koruma alanlannın şımdı yeniden ve daha genış böl- geleri içerecek şekilde "Kentsel ve Arkeoiojik sfr" olarak tescil ve ilan edilmesi, 1993 Temmu- zu'ndan beri "kan ter içinde" sür- dürülen çabalann artık "devlet gü- vencesi altmda" ve yasal bir zorun- luluk olarak yaşama geçinleceği anlamına geliyordu. Gelin görün ki bütün bu coşku- lu gelişmeler, SİT karanndan son- ra işin "ciddiyetiniT> fark eden ki- mi rant çevrelennin hemen hare- kete geçip, koruma bölgelerinde- ki imar yatınmlannın durmaması için Izmit Büyükşehir Belediyesi ve özellikle Saraybahçe ilçe bele- diyesine yoğun baskı yapmalany- la birlikte yerini "gerilirnli bir sü- rece" bıraktı. Sonunda siyasal olarak da dozu giderek artan bu baskılar altındabu- nalmaya başlayan Saraybahçe Be- lediyesi, bir yandan yine İZE YAP'a destek venp hatta Izmit'te bir "hey- kel sempozyumu" bile düzenleye- rek kent kültürüne katkıdabulunur- ken, öbür yandan ilginç bir çeliş- ki sergileyerek "SİT kararmın ip-. talücin" İdare Mahkemesi'ndeda- vaaçtı. Belediye dava gerekçesin- de "bu bölgelerde yoğun yeni ya- pılaşma olduğunu" vurguluyor, korumaya alınan yerlerde artık "SİT karakterinin kalmadrğmr ilen sürüyordu. Istanbul Büyükşehir Belediye- si'nin de yine 1995 yılında Tarihi Yanmada için alınan SİT karanna yaptığı itiraz gerekçelerine çok benzeyen bu görüşler, Bölge İda- re Mahkemesi'nde koruma mev- zuatı ve hukuku açısından değer- lendirme altına alındı. SİT ilan edilen bölgelerde yeni yapılaşmanın yaygın olmasının, bölgenin kalan değerierini koruma- ya hukuksal ve teknik açıdan en- gel olup olamayacağinı araştıran yüksek yargı, sonunda karannı yi- ne "StT itanının yerinde olduğu" yönünde vererek belediyenin ıtira- zını reddetti. Yanhş anlayışa darbe Kocaeli Bölge İdare Mahkeme- si'nin, Izmit'teki "tçkale" olarak anılan tarihsel yerleşme çekirdeği ile çevresindeki Orhan Mahallesi'ni tstanbul Caddesi ile Rasathane Caddesi sınır olacak şekilde SİT kapsamına alan Koruma Kurulu karannı "hukuka uygun" bulma- sı, buna benzer kararlara ülkenin diğer bölgelennde de yapılan kı- mı inrazlan değerlendırmek açısın- dan büyük önem taşıyor. Cünkü bu türitırazlarçoğunlukla "Artık ko- runacak doku kalmadL tek yapt- larkorunsun yeterL" şeklindeki an- layışlara dayanıyor. Belediyeye düşen görev Ama idare mahkemesi, Koru- ma Kurulu'nun "Bütüncül koru- ma olmadart, tek yapılan ve eser- leri de artık korumak miimkün değüdir" şeklindeki gerçekçı sap- tamasını bu itırazlardan daha doğ- rubuluyor ve SÎT karannın geçer- liliğrni tescil ediyor. Şimdi artık tzmıt Saraybahçe Belediyesi'ne düşen görev, imar rantı çevrelennin çıkar davasını sürdürmekten vazgeçip, bır an önce bu bölgelere koruma planı- nı yapmak üzere işe başlamak. İZEYAP katılımcılan, bu son gö- reve de katılmaya ve destek olma- ya çoktan hazırlar Keşke, bütün kentlerimizın de bı- rer tZEYAP'ı ya da Muğla'dakı gibi MEYAP'ı. Canakkale'deki gibi CEYAP'ı, Amasya'daki gibi YABEP'ıolsa... Çevre savaşının öncüsü kadınlar • Bodrum'un Mumcular beldesi Kurudere yöresinde, köylerinin yakınındaki ormanlık bir tepeden maden çıkarmaya hazırlanan Sem Kur şirketine karşı başlatılan direnişe köy kadınlan öncülük ediyor. OLCAY AKDENtZ MİLAS - Çevre bilinci giderek kırsal alanda da yay- gınlaşırken bu konuda en önde köylü kadınlar yer alı- yor. Gökova'da kurulan Ke- merköy Termik Santralı'na karşı ilk çevreci eylemi baş- latan Türkevleri Köyü ka- dınlan, yörelerine sahip çık- mak için temel kazma calış- malanna katılan iş makine- lerinin önüne yatmışlardı. Kimi zaman bir termik santrala, kimi zaman akar- sulan kirleten fabrikalara, maden ocaklanna karşı sür- dürülen eylemlerde önde hep köy kadınlan yer aldı. Aliağa'da, Sakarya'da, Ber- gama'da gerçekleştirilen ey- lemlerde de onlar vardı. Kentli kadınlar da destekle- nnı hiç esirgemedi. Eylemler, liderlerini de yarattı. Bodrum Gönüllü- len'nın ilk günden buyana lıderliğini bir kadın yürü- tüyor: Saynur Gelendost. Gökova'ya kurulan santra- lın çaltştınlmaması için ey- lemini ölüm orucuna kadar vardıran Gelendost, bir ka- dın olarak çevreci hareketüı simgesı oldu. Yeşiller Par- tisi'nin son genel başkanı dakadındı. BUgeContepede Gülük Dalyanı'na yapılma- sı planlanan havaalanına karşı yürüttüğü eylemlerle dikkati çekti. Giderek ivme kazanan çevreci eylemlerde, son gün- lerde öne çıkanlar, Bod- rum'un Mumcular beldesi Kurudere yöresi köy kadın- lan. Köylerinin yakınında- ki ormanlıkbir tepeden ma- den çıkarmak için hazırla- nan Sem Kur adlı şirkete karşı direniş başlatan köy kadınlan, geçen hatta ma- dene giden yolun üzerine yattılar ve trafiği kapattılar. Kadınlar, kendilerine engel olmak ısteyen jandarmaya da direndiler. Jandarmanın kalabalığı dağitmak için ha- vaya ateş açması bıle onla- n korkutamadı. 63 yaşın- daki Fatma GergiL "Dağı- mızı, ormanımtn \ermi\o- ruz. Verirsek halimiz ne ohır" dıye bağınrken dığer yaşlı köylü kadınlar da yö- relerinin Atatürk'ten yadi- gâr olduğunu söylüyordu. Çevre bilinci yayılıyor. Çevreci eylemler ıvme ka- zanıyor. Bu kez önderlik köylerde ve kadınlarda..