Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 OCAK 1996 SALI OLAYLAR VE GORUŞLER Yeni Kurulan Üniversiteler... Polıtıkacılann adeta sı>asal rantının bır parçası durumuna donuşen \enı unnersıtelerın açılışı konusunda, yıllardır bu ulkenın >uksekoğretım kurumu olmanın, bu ülkeye yakışır çağdaş be\ınler yetıştırmenın onurunu taşıyan unıversıtelenn \e bu unı\ersıtelerın bünyesınde yıllannı geçırenlenn suskunluğunu anlamak olanaklı değıl Prof. Dr. ÖVSEV DÖRTLEMEZ Gazı Unnenıtesı Oğretım Lyelerı Derneğı Başkanı Yuksekoğretım sıstemı \e bu bistem ıçınde oluşan > a da oluşturulan kurumlar- la ılgılı pek çok şe> vazıldı ve :>ovlendı Bunlan "so\lenenneden"ve "sövlevenin amacına" bagiı olarak turlere avırmak olanaklı Idan nıtelıkh sorunlar akade- mık nıtelıkh sorunlar eğıtım ozgurluğu \a da unnersıte ozerklıgıvle ılgılı sorun- lar fızıksel mekân ve maddı oianaklarla ılgılı sorunlar, oğrencılenn toplumsal et- kınlıklerıne ılışkın sorunlar ulkede unı- versıte dıploması olan ınsanların nufus ıçerısındekı oranını ıstatıstıklerde yuk- selrmek > a da "birikrine şirin gözükmek için daha aşağılara indirilen çıtayı aşmak \erine uzerinden geçmeye1 " ılışkın sorun- lar Hatta bunlan \O \e \ S (YOK ten oncekı \e YOK ten sonrakı) sorunlarola- rak bıle sıralamak olanaklı 'Vncak bız bugun butun bunların ote- binde konunun sı\asal \onune ılışkın so- runlara değınmek ve uzun suredır belırlı bır kesımın zaten dıkkatle ve kaygıyla ız- G unumuzde eğıtım ınsan va^amının rum ev relerın- dekı verı ve onemı de- vamlı uzerınde durulan, her ortamda herkes tara- fından dıle getırılen, her tonda sov lenen cıddı bır konu nıtelığı ka- zanmıstır Herkesın her ^ev ı (,ok ıv ı bıldı- ğı herkesın her tur tartı^ma ortamında bılgehkleveraldıgı azbılenlerınbılenle- rı gıderek daha <,ok susturdugu dogrula- rı bılmenın neredevse suçsayıldığı gunu- muzde geleceğın sağhklı ve guveniı el- lerde olabılmesi \m. toplumu vannlara hazırlavan evlemlerı venıden gozden ge- çırerek bırşevlerı venıden elealmava ve venıden tanımlamava gereksınım vardır Varınljrımızı hazırlavan oğelerın ba- şında da en yalın anlatımıvla "eğitim" gelmektedır \uzvıllardır ınsanoğlunun "öğrenmek" ve "oğretmek" anlamında emek verdığı egıtımın temel oğelennden bırısı de *jüksekoğretim kurumu'dur ledığı bazılarınca ıse belırlı nedenlerle hâlâ aynntı olarak nıtelenen oğelen gor- meyen ya da gormemekte ısrar eden kıt- lenın dıkkatıne sunmak ıstıyoruz Hızla artan nufusa koşut (paralel) ola- rak, belırlı bır planlamacerçevesınde av- nı hızla gelışemeven yuksekoğretım ku- rumlarına olan toplumsal gereksınme ne- denıyle konuyuelealanlarçok hakh ge- rekçeler bulmaktadır Yaratılmışların en vucesı olan ınsanın eğıtımı. kulturduzev ını > ukseltmesi çağ- da^laşması. Batılıla^ması Buturgerek- çelerın karşısında durmakelberfeolanak sız Ulkede eğıtım vavgınlaşması daha çok ınsanın eğıtım olanaklarından yarar- lanması fıkrıne karşı olmak, kımsenın ak- lından bıle geçmez ge<,emez Nıtekım yenı olusan yuksekoğretım kurumlarının kurulu^gerekçelerınebırgozatıldığında anılan vucedeğerlerın tumunun ozellıkle ve oncelıkle bılerek ve ıstenerek ıslendı- |ı gorulmektedır Yenı unıversıtelerınkuruluşolayına bır de sıyasal pencereden bakınca bu alanda- kı boslukların da tam anlamıyla doldu- rulduğu gerekçesı ne olursa olsun, unı- versıtekurmaısteklerınıdısıplınaltınaal- mak amacıvla bır duzenleme vapıldığı Mıllı Eğıtım Bakanlığı. "VOK ve Devlet Planjarru Teşkılatı taratından "Yeni Y uk- sek Öğretim Kurumlan'nın Kuruluş Yer- lerinın Seçiminde l vfjulanaeakÖlçürter" olarak anılan bırvazanak (rapor) bıle ha- zırladığı gorulmektedır Ancak, butun bu gereklılık ıvı nıyet ve yasal duzenleme ıçın zorunlu yazanakla- ra kar^ın nevazıkkı bugun ulkemızde- kı vuksek oğretım kurumlarının geldığı nokta. ıbret endı>e ve uzuntuvle ızlene- ı.ek haldedır Bu noktava varılırken jlgılı- lerce dıle getırılen gerekçelerın bır kısmı gerçekte gulmece (mızahl nıtelığınde bı- le sayılabılır Gerek vuksekoğretım kurumunun ku- rulması planlanan coğrafı bolgenın seçı- mı bu kurumun oluşturulacak bınmlerı- nın saptanmaM eğıtım ve oğretımı ger- ı,ekleştırecek akademık \e ıdan anlamda ınsan gucunun nıtelık ve nıeelığı gerek çağdasla^ma ve kuresellesme bağlamın- da sureklı sozu edılen bılımsel ve tekno- lojık gelı^melen ızlemek ıçın varlığı tar- tışılamayan araç gereç belge ve bılgı kaynaklannaverılenonem mantığınala- bıleceğı olçutlerın ı,ok otesındedır Polıtıkacıların adeta sıvasal rantının bır parçası durumuna donusen yenı unıversı- telenn açılı>ı konusunda yıllardır bu ul- kenın yuksekoğretım kurumu olmanın buulkeyeyakısırçağdasbevınleryetıstır- menın onurunu taşıyan unıversıtelerın ve bu unıversıtelenn bünyesınde yıllannı ge- çırenlerın suskunluğunu anlamak olanak- lı değıl Belkı de bu ulkenın son donemıne damgasinı vuran "rant" ve onun "ranti- veleri'" bu yenı ortamı bılerek hazırla- maktalar Kapatılan ucuz arsalarda yukselen ko- caman bınaların rantı çevredekı yenı ya- şamsallığın getıreceğı rant ıstıhdam ran- tı 'ov'adonebıiecekınsanguruplarınasa- hıpolmadaneldeedılecekgeleceğevone- lık oy rantı ve asıl olarak ıdeolojık beyın rantı Bu rantlan eldeetmek ıstevenlense parlamentodageceyarısı karanlığındaıl- gısızbırvasateklıfınınardınabırsatırek- leme, rıcaetme yalvarmavehattaıntıhar şantajlarına başv urarak amaçlarına ulaşa- bılırler "Anavasa\ı birkeırbo/makJa bir şe\olmaz~mantığı ılebaşlayanhukukdı- şı anlayıştan egıtımın vedolayısıyla vuk- sekoğretımın de pay almasi doğaldır Evet sonuç çağdaş tum değerler adı- na kabul edılebılır sınırlann çok otesınde, sıyasal kutuplaşmaların ağırlığına gore puanların venldığı benım, senın ve onun adamı olmanın terazının ketelerını ovnat- tığı gerçek anlamda unıversıtenın ger- çek anlamda yuksekoğretımın ve gerçek anlamda oğretım uyesı unvanının salt bır çıkar uğruna ayak altına alındığı bır sis- teme daha fazla bov un eğmenın gelecek kuşaklara onursuz bır akademık yaşam \e bılımsel ozerklık yerıne bılımsel ozur- lulukten başka bır şey bırakmayacağı ınancındayız Bunun sorumlulugunun sadece parla- mentoya aıt olmaytp bu oldubıttıcılığe duyarsız kalan, sesını çıkaramayan unı- versıte ve unıversıtenın ^taturkçu laık ozgurduyunçlu (vıcdanlı) ozgur duşun- celı oğretım uyelenne de aıt olduğunu duşunuyoruz ARADABIR Dr. ALPER AKÇA31 Trafik Canavarı Kim? "Trafık Canavarı O/mayın'" dıyor panolar, televız- yonlar Kım acaba bu trafık canavarı'? Yenı aldığı otomo- bılle kılometre ışaretlerıyle yarışan yenı yetme son- radan gorme mı'? Kabak lastıklerın ustunde tonlar- ca yuk fazlasıyla, gunlerce uykusuz, çoluk çocuk oz- lemındekı egıtımsız kamyon surucusu mu 9 Gunde altı saat yerıne yırmı dort saat çalıştırılan yol kenar- larında "ordek" arayan otobjs kaptanı mı 9 Gıdışyo- nundekı ıkı şerıdı bırden kapatmış egzozlarından kır- lı dumanlar çıkararak bırbırıyle kaplumbağa hızıyla yarışan kamyonların gensınde sınırden patlamış, gı- decegı yuzlerce kılometre yolun gergınlığıyle ters şe- rıde fırlayıveren otomobıl surucusu mu 9 Urununu değerınde satamamış borç kıskacında çabalayan, kendıne aynlmış ayrı bır vol olmadığı ıçın karayolu- nu kullanan traktorcu koylu mu' 7 Bence hıçbırısı degıl O yukarıda sıraladığımız ve orneklerını çoğaltabılecegımız "kotuler, olsa olsa trafık kurdu durlar Hastalık sarmış ağaçta gırdığı meyveyı kemıren elma kurdu gıbı Asıl trafık canavarı ellı yıldır bu ulkeye bır metre demıryolu yapmamış, yaptırmamış, sozunu bıle et- memış çok "lıberal" polıtıkacıdır Asıl trafık canavarı "Demıryolu komunıstlıktır" öı- ye fetva verırken bır çırpıda dev kapıtalıst ulkelerı ko- munıst yapıvermış duşunce ve ona alkış tutandır Asıl trafık canavarı park yerı garajı olmayan yapı- lar kuran yapımcı ve o bmalara ızın veren beledıye- lerdır Asıl trafık canavarı otomotıv sanayıındekı gelış- memızı çok buyuk ovgulerle anlatan bu otomobıl- lerı hangı yollarda kullanacağız nerelere park ede- ceğız ınsanımızın hangı temel gereksınımını karşıla- mak uzere uretıyoruz sorularını duşunmeyen çıkar- cı akıl ve polıtıkadır Adı ve yerı ne olursa olsun, ınsan yaşamma, ulke geleceğıne saygının egemen olduğu toplumlaryuk ve yolcu taşımacılığmı ulkeyı orumcek ağı gıbı sar- mış demıryollarıyla yaparlar Saatte ıkıyuz kılomet- reye ulaşabılen hızlarıyla, guveniı, rahat, ucuz taşı- manın sımgesı trenler, dakıka gecıktırmeden vanr, kalkarlar Bızdekı altmış yıllık demıryolu sıstemı ve trenler ıse eskı hantal bakımsız kısacası "Allaha Emanet" durumdadırlar Çıkın bakın karayollarımıza Tuz kamyonda, odun kamyonda hayvan kamyonda, demır kamyonda, hatta ınsan kamyonda1 Ne lastık sağhklı, ne motor, ne fren 1 Uykusuz egıtımsız kamyon suruculen ton- larca yuk fazlasıyla denetım noktalarında verecekle- rı "çorba parası" ıle yasak ve kural dınlemeden tozu dumana katarak gıder gıderler Bızım karayollarımız, karayolu değıl kamyon yoludur artık Bakımsız yetersız karayollarımızda onlarca ınsan olurhergun yuzlercesı yaralanır Uzuleceknevarca- nım, vatan sag olsun1 Ânadolu nun en kuytu koşe- sıne kadar bayrağını dıkmış emperyalızmın petrol ıs- tasyonlarında ve şırket merkezlerınde ışler yolunda- dır1 Bu çarpık sıstemle lastığınden motoruna, yol ya- pımında kullanılan asfaltından yakıtına dışa bağımlı ekonomının dış tıcaret açığı her yıl bır kez daha kat- lanırsa katlansın1 Uzulecek ne var? Lıberal ekono- mımız IMF gudumunde petrol şırketlerının Beyaz Saray ın guvenını kazanmış deneyımlı kaptanlann ıdaresınde bal gıbı yurumektedır Olen ınsanların, dı- şarıya akan ulke zengınlıklerının sozunu edenler ol- sa olsa ya bozguncu, ya da neslı tukenmek uzere olan "dınozorlar"û\( Trafık cınayetlennın ve karmaşasının arkasındakı guç halk oyuyla seçılmış Allende'yı unlu Kamyon- cular Grevı ve en acımasız cınayetlerle devırerek kım olduğunu kanıtlamış çıkarları sallantıyaduştuğu an- da dunyayı kana bulamaktan çekınmeyen çok "lıbe- ral" ve "demokrat" maskelı petrol şırketlerıdır, em- peryalızmın tekellerı, trostlerıdır "Trafık Canavan Olmayın" dıyor panolar televız- yonlar Evet beyler trafık canavarı olmayın1 Insanı- mızın yaşama hakkının ulke geleceğını duşunmek yuce duygulannın ayrımına varın1 Yetmış yıl once bır tren katarıyla ellı yuz ıkı yuz kamyon yukunun taşı- nabıleceğı basıt gerçeğını gorebılmış demıryolu se- ferberlığını başlatmış Kuvayı Mıllıyeyığıtlığı bırazders versın sıze Bırakın "mandacı' polıtıkaları MIS gibi TEMIZLIK için Holding, banka, hastane, fabrika ve işyeri... temizliğinde, temiz hizmet, bizim işimiz. MIS MısBak Temızlık Sanay» ve Tıe Lld ŞM >BCIR Tel 10 212)5271077 527 47 25 5123830 Fax (0 212)513 53 97 Kemalizm Ilkelerinde Ozelleştirme ZEKİ ERGÜNSU İktisatçı 2 4 Temmuz I923 Lozan Banş Antlaş- ması ıle Turkıye bağımsızlığına ve ozgurlugune kav uştuğunda, acaba ul- kemızde durum ne ıdı 1 - Genç uret- ken nufus cephelerde erımış, bıtmı^- tır (Balkan Savaşi, başarısız Sarıka- mış Harekâtı. Çanakkale Savaşı, I DunyaSava- şı ve Kurtuluş Savaşı) Genye vocuklar ve ıhtı- yarlar kalmıştır Ayrıca şehırler. kasabalar ve koyler yakılmış. yıkılmış mevcut fabrıkalarışlemezhalegelmış tarımda ekılecek tohum kalmamiş Daha beterı Osmanlı borçları da genç ~Türki>eCumhuri\e- ti"nın uzenne yıkılmıştır Mustafa Kemal, bu tabloyu savaşırken dahı duşunuyordu Buaradadunvadakı nıeşhur I929 ekonomık buhranı da dolaylı yoldan genç Tur- kıye Cumhurıyetrnı etkılıyordu Mustafa Kemal Ataturk aydınlığa çıkmanın yollannı duşunuyordu 1 - Bu nedenle İzmır'de Mıllı Iktısat Kongre- sı'nı topladı Bu kongreye ozel sektor temsılcı- lerı ve o donemın aydınlan katıldı Kongredegenel olarak lıberal goruş. yanı ozel gırışımcılık goruşu ağır basıyordu Mustafa Kemal Ataturk. bır muddet ozel sek- törun yatınm yapmasını bekledı Ozel sektorden hareket gelmeyınce, Mustafa Kemal, kendı kur- maylarını topladı Bu toplantıda, devletın yatmmlarda oncu ol- ması kararlaştınldı Boylece ılk "KİT'ler" kurul- maya başlandı KIT'lerın kurulmasında amaç Ulkenın kısa zamanda sana> ıleşmesı KlT'ler uretıme geçtık- ten sonra kurulan bu KtT'lenn hısselerı çalışan- lara ve halka satılacak Boylece elde edılecek yenı sermaye ıle tekrar yenı KlT'ler kurulacak Bu ışlerı yurutmek i(,ın bırbankaya ıhtıyaç var- dı Işte bu nedenle "İş Bankası" kurulmuştur Iş Bankasfnın ılk sermayesını Ataturk ver- mıştır tş Bankası'nın her sermaye artışında Ata- turk ruçhan hakkını kullanmamıştır Nedenı de hısselenn eşıt olarak halka dağıtılması duşunce- sıdır Bu da "halkçr goruşun bır ıfadesıdır 15 sene ıçerısınde, fabnkaların bacaları tut- meye başlamış memleket baştanbaşa demır ağ- larla orulmuş Memleketın batısı doğusu ıle kıı- caklaşmış. sınıtsız ımtıyazsız bır toplum yara- tılmış Daha oncelen Amenka'dan gelen kefen bezı (Amerıkan bezı), Marsılyadan gelen tugla ve frenk gonıleğı, Rusya'dan gelen şeker vs ulke- de. uretılmeye başlanmış KlT'lenn dığer faydalan Pıyasada nazım rol oynayarak tıyat ıstıkran sağlamak uretımı plan- lamak, toplusozleşmelerde hakça ucret tespıtıne vanaşmak sıgortaprımlennı vaktındeyatırmak dev lete vergısını kuruşuna kadar, bılanço oyun- ları yapmadan odemek Ozel sektore yetışmıs eleman-transfer etmek Tarım urunlennde ko\- luye avans vermek. kovlunun urunlerıne pıyasa fiyatlan sevıyesınde fıyat vererek f lyatların duş- mesını onlemek Mıllı uretımın rasyonel (akılcı metot) gelış- mesı ıçın beşer vıllık planlar yapılmış Bov lece hedefe oklar atılmaya başlanmıştır Budonemde ılme ve (enneonem verılmış Bu ışle uğraşanlar toplumda saygın kışıler olmuş Ummetçılıktenulus toplum olmayageçılmış Bı- rey kımlıöını kazanmış Toplumda huzur ve gelışen Turkıye heyecanı yaratılmış Turk parası ıçte ve dışta ıtıbar kazan- mış I TL= I $ durumuna gelmış Dış tıcaret den- gelı butçe. 1944'e kadar açık vermeden denge- lerını korumuş Netıce Butun bu oiumlu gelışmeler, "Kema- list ilke* 1 lerın hayata geçmesınden kaynaklanmış- tır 1944'ten sonra bu ılkeler, ıç ve dış mıhraklar tarafından kemırılmeye başlanmıştır Devletın ve mıllı uretımın omurgası olan KlT'len. halkın gozunden duşurmek ıçın hertur- lu tuzak denenmıştır Ve sonunda dev lete ve mıl- lete hayat veren "KİT'Jer" devletın ve mılletın kamburudıır Nurlu utuklara ulaşmamız ıçın bu kamburdan kurtulmamızgerekırdıyesağcı ıktı- darlar tarafından fetva venlmeye başlanmıştır Artık araba gerı kayma surecıne gırmıştır Iktıdar sağcıların ehnegeçtıkten sonra, bu 50 v ıl ıçerısınde ve sonunda ulkedekı sosyo ekono- mık tablo I S-6I 000-TL Doş Borç 73 mılyarS İç Borç 1 5 katrıfyon TL Dış tıcaret açığı !4mılyarS Enflasyon "ol00 Genel olarak dunyada kurtuluş savaşlanndan sonra dkelerde enflasyon hızla vukselmıştır Genç Turkıve C umhunvetı'nde ıse enflasyon as- la yaşanmamıştır Denk butçe. denk dış tıcaret 1923'ten 1944"e kadar devam etmıştır Eğıtımde muspet ılım terk edılmek uzeredır Başısarıklı duşuncesıkaranhk kurtancısına ku- für eden nesil yetışmeye başlamıştır Kemalızmın ılkelerının modası geçmıştır de- nılemez Çunkubuılkelennozu hayattaen ger- çek yol gosteren ılımdır fendır Bu ılkeler sonsuza denk surecektır TARTIŞMA Darphane Üzerine... S ayın L«la TavşanogJu'nun oncekı hafta pazar konuğuyla yaptığı soyleşıyı dıkkatle okudum Bır suredır devam eden tartışma gerçekten kultur hayatımızda Sayın Tekeü'nın de belırttıgı gıbı *bir şe>ler' olduğunu gostenyor Bu bır şeylen ben çok oiumlu olarak ele alıyorum Aydınlar kendı aralannda tartışıyorlar Turkıye Ekonomık ve Toplumsal Tanh Vakfı'nın kurmak ıstedığı 'şchir müzesi'ne tabıı kı kım>enın itırazı yok. takdırle karşılıyoruz \ncak sorun bu muze kurulurken bazı guzel kurulmuş kurumlann zarara uğramamasında yatmaktadır A>dınlann endışesı yıne bır aydın grubunun, deyım yerındeyse "kaşvapavım derken goz çıkarması dır Açıklayalım Soyleşının sonunda Sayın TekelTnın Darphane'yı tahsıs onay ını aldıktan sonra muze mudurlennın kendısını soğuk karşıladığını oğrenıvoruz Onların yanıtını açıklarken "Orada bilmem ne var. Siz onu çıkaracaksınız" ıfadesını kullanıvor Sayın Tekelı'nın 'biJmemne' dıye tanımladığı ama adını vermekten kaçındığı anlaşılan kurum nedır7 Şımdı ona bakalım Bırıncısı TC Kultur Bakanlığı Istanbul Rolove ve Anıtlar Mudurluğu. Maımara Bolgesı'ndekı bakanlığına aıt taşınmaz kultur varlıklannın ve müzelenn koruma. onanm, teşhırve duzenlemelennı yapar, öburude TC Kultur Bakanliğı Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuvan Mudurluğu Laboratuvar, Darphane bınalannın bazı kısımlannın kendılenne tahsısı ıle 1985 yılında kurulmuştur Gorevı Turkıye'dekı taşınır taşınmaz kultur varlıklarının korunması ve onanlmasıyla ılgılı araştırma. laboratuvar analızlen. eğıtım. yayın ve uvgulama yapmaktır ÜNESCO"nun. bu konuda çalışan organı olan ICCROM'untemsılcısı gıbıdır Bu kurumlardan destek ve yardım almakta. ışbırlığı yapmaktadır Turkıye"de yapılan uluslararası koruma. onarım çalışmalarından Goreme Kaya Kılıselerının Korunması lstanbul Buyuk Saray Mozaıklerının Korunması. ^yasofya Kubbe Mozaıklerının Korunması gıbı onemlı proıeler >urutmektedır Ayrıca Turkıye'dekı butun muzelerın taşınır eskı eserlerının koruma ve onarım çalışmalanna destek olmakta, eğıtım vermekte. ulusal \e uluslararası sergılere yollanan kultur varlıklarının korunması nda gorev yapmaktadır Istanbul'un Dunya \liras Lıstesı'ne gırmesını sağlavan dosya da burada hazırlanmıştır Kurumun Sur-u Sultanı ıçınde yer almasının çok pratık bır nedenı başta Topkapı Saray ı olmak uzere Arkeolojı Muzesı'nın aynı alanda olması Turk ve İslam Eserlen Muzesı'nın de hemen yakınında bulunmasıdır Boylece eserlerın onanm ıçın kolayca taşınması. guvenlığının sağlanması ve çabuk mudahale edılmesı mumkun olmaktadır Turkıye'de tek olan ve bu kadar onemlı gorev ler ustlenen bır kurumdan •bilmem ne' dıye soz etmek bır gerçeğı yanıltma çabası gıbı gorunmektedır Eskıden Darphane olarak çalışan bu yapılargrubu başka bır yerde çağdaş bır Darphane'nın kurulmasıyla yavaş yavaş boşaltılmaktadır Malıye Bakanlığı'yla Kultur Bakanlığı arasındakı anlaşmayla bınalar Kultur Bakanlığı'na devredılmış, bakanlık da bu bınalann bır kısmını Darphane muzesı yapılmak uzere. bır kısmını da Restorasyon ve Konservasyon Merkezı ne laboratuvarlann genışletılmesı Geleneksel Turk sanatlan ahşap dokuma tablo mozayık heykel koruma ve onarımı amacıy la ozgulemıştır (tahsıs etmıştır) Vapılardan bır bolumu Kultur Bakanlığı tarafından onarılmış ancak Darphane tum olarak taşınmadığından faalıyete geçılememıştır Şımdı burada Turkıye'de devlet kurumları ıle sıv ıl toplum kuruluşlannın durumuna bır goz atalım Son yıllarda devlet mekanızmasının yavaş ışlemesı. etkınlığının zayıflaması burokrası gıbı nedenlerle bazı dev let ışlerı yıne devletın destekledığı vakıflar yoluyla yaptırılmaktadır Ancak yenı kurulan vakıflar. sıyasal ortama bağımlıdır Yanı bır sıyasal donemde kurulan ve dev letçe desteklenen bır vakıf başka bır donemde aynı ılgıyı gorememekte, etkınlığı azalmakta ya da yok olmaktadır Ornek olarak bırzamanlann çok parlak bırvakfı olan TAÇ'ı (Turkıye Anıt Çevre \akfı) gosterebılırım Bugunlerde yukselme sırası Tanh Vakff na geçmış gıbı gorunuyor. ama bugun Tanh Vakff na verılen bınalar, yann bır başka kuruma da ozgulenebılır Vakıflann durumu degışken ıken devlet kurumları kalıcıdır. kalıcı olmak zorundadır Ama onlar her turlu butçe kısıntıları, personel ucretlerının azlığı dolayısıyla eleman sıkıntıları burokrası dedığımız dev let duzenıne uymak zorunluluğuna karşın yıne de avaktadırlar Turkıye Cumhurıvetı nın yetıştırdığı personel le devletın yasa ve yonetmelıklerıyle odası nıasası, aletı aracı yakıtı olmasa da gorev başındadır daıma da olacaktır Devlet kurumları temeldır esastır Hele kultur varlıklarının korunması gıbı bır konu daıma dev letın sorumluluğu altında olmalıdır Sayın Tekelı Darphane bınalarını almakla bu\uk bır ozvenyle çalışan Restorasyon ve Konservasyon Merkezı'nı buradan attırmayı duşunuyorsa (kı soy leşıde 'Çok zoıiukla elde errigimiz bir tahsis alanının orasını burasını bize verin dive projemizi vapılmaz hale gerirmeve çalışı>oriar" dıyor) buna "dışandan gelenin içeridekini kovması' denır tkıncısı on yıl once buyuk zorluklarla kurulan bır laboratuvann başka bır yere taşınmasının devlet olanaklarıyla kolay olmayacağmı kendısı de bır dev let gorev lısı olan Sayın Tekelı nın çok ıyı bılmesı gerekır Sayın meslektaşımdan beİcledığım kendısıne daha once aktanlmadıgını sandığım bu hususları tekrar gozden geçırmesıdır Bır aydın kışı yenı bır kurum oluşturmak adına başka bıraydınhk kurumu baltalamamalıdır Çok değerlı bır bılım adamı olan Sayın Tekelı, kurmak ıstedığı muzey ı savunmak ıçın kendı kımlığını ortaya atmamalıdır Tersı durumda kendısının de belırttıgı gıbı yazacağı çok değerlı kıtapların ozlemını du>acağız Prof. Dr. Reha Günay PENCERE '96 Nasıl Geçecek?.. Bırıncı DunyaSavaşı'nın eşığınde "Uç-B"den soz açıldığı duyulurdu Neydı bu "Uç-B '"> Belgrad Baku Bağdat Kafkasya ve Ortadoğu petrolune donuk guncel stratejı aradan bunca yıl geçmesıne karşın, "Uç- S"yı bugun de dunyanın en sıcak coğrafyasına do- nuşturuyor Balkanlar, Kafkasya Ortadoğu 21'ıncı yuzyılın eşığınde Turkıye'nın yazgısını kuşatıyor Bos- na yı neredeyse ıç ışımız sayıyoruz Baku Hazarpet- rolunun sımgesıdır Bagdat Kuzey Irak açısından belırleyıcı olacak Sankı aradan geçen seksen yıla karşın hıçbır şey degışmemış gıbı gorunuyor Oysa oyle çok şey değıştı kı • 1996 ya gıren ınsanlık 2000 yılına bıraz daha yak- laştı YDD (Yenı Dunya Duzenı) tasarımı ıyı kotu yu- ruyor ama unlu şaır ikbal haklı "Yenı dunyalar, yenı duşuncelerden doğar, Asla taşlardan ve harçlardan yapılamaz" Bugun nasıl bır dunyada yaşıyoruz9 Ozetı şoyle Uçuncu Dunya'da 450 mılyon ınsan açlığın pençesınde kıvranıyor yaklaşık 40 mılyon ka- dın çoluk çocuk her yıi açlık nedenıyle oluyor, 800 mılyon, okuma yazma bılmıyor, 120 mılyon okul ya- şına gelmış çocuğun okulu yok Yoksul guney dun- yasının başında G-7'nın bulunduğu (Kuzey Amerı- ka, Batı Avrupa Japonya dan oluşan zengın bırlık) bankalar sıstemıne bır trılyon dolardan çok borcu var Yapılan hesaplara gore yıllık gelırı 500 doların al- tında 2 mılyar ınsan yaşıyor sağlık hızmetlerı bır ya- na, temız su kaynaklarına ulaşamıyor, 11 mılyon be- bek daha bırıncı yaş gununde oluyor 1996'ya dunya boyle gırdı 2000 yılına boyle gırecek Dunya. 3'uncu bınyıla ayak basarken bırbırıne zıt ıkı dunyadan oluşuyor Pekı, ınsan nasıl hazırlanıyor 2000 yılına'' Geleceğe nasıl bakıyor'' • iletışım devrımının ıkı yuzu var Bırıncısı bılgı akış- kanlığını ışık hızına kavusturmas/ Bu nedenle dun- yanın en uzak koşesıne bıle bılgı anında ulaşacak 1 Devrım dunyanın değışımını sağlayacak fıkırlerı ın- sanlara taşıyor Ancak iletışım devrımının otekı yu- zunu de gormek gerekıyor iletışım tekellerı dunya- nın enlem ve boylamlarında egemenleşmektedır Bunlar bılgıyı evırıp çevırıp guç odaklarının ısteklerı- ne gore bıçımlendırmeyı başarabılıyorlar Pekı, 21 'ıncı yuzyıl ınsanı, eşıtsızlıklerın dunyasın- da yaşayabılecek bır yapıya sahıp olabılır mı'? Hayır' Uygarlaşmanın bır anlamı da ınsanlaşmadır Kım çocukların besınsızlıkten olmelerıne goz yumabılır? Kım kadın erkek eşıtsızlığını doğal gorebılır"? Kım ço- cukların okuma yazmadan yoksun buyumelerını de- ğışmez bır yazgı sayabılır'? Kım zengın ıle fakır uçu- rumunun ınsanlığı karanlık bır kuyuya çekmesı kar- şısında yansız kalabılır 7 Kım haksızlık ve eşıtsızlık- ler karşısında egemenlere baş kaldırmadan yaşaya- bılır? Dunyanın bugunku duzenıne boş gozlerle baka- rak bencıllığın keyfını çıkarmak ısteyenler pek çok- tur, ama, bunlar çağdışı ınsanlardır ıster Amerıka'da yaşasınlar, ıster Avrupa da ıster Turkıye'de hıçbır şey değışmez Somuruyu doğal sayan, ılkel bır ınsandır • 1996 yılı daha guzel bır dunya ıçın sureklı savaşım- la geçecek Insanlık tarıhın hıçbır donemınde gerçeklerı bu- gunku kadar saydamlıkla gorebılmek olanaklarına kavuşmamıştı dunya artık bır kuçuk koydur ve o ko- yun ınsanı koylusunun acısıyla yatıp mutluluğuyla kalkacaktır Üjjjjjj Kuran'a gore kolelık de cariyelik de meşru İSLAMDA VE OSMANLIDA KÖLEÜK-CARİYELİK # M IJahıval Fakultesı'nden Prof Dr Neşef (ragata\ Kuran a gore kole-carıve musluman da olsa maldır Fuhu^a te$\ık gunah degıi sadece vjpmasan ıvı o!ur Muslunun kolevı gavnmuslımede vafanın • Prof Dr Ismad P«ırfjtır Mam da Osmanh dd Kolefık vecan\elık • Dr Işıl Baş Canvchk kadının cınvel kolehğı Prof Dr Şafak Alpay Unij matemat kç Ouchy lihan Ars«l IsJam ^enat ie b I m yapıiamaz Gun«fin Aydemır D kkuyrukiar Huseyın Batuhan F'k r duynanlığı uzer ne Prof Dr Nıhat Bozcuk-Crgı D Onoy Nkel nsan ve konu^man n evr m YucH Çağlar Ağaçtan ağaca Anadolu Karadenız bolgesı Muazzu llmıyc Çı$ Anadolu dak k uygarl klardan Hıt tler Prof Dr $«rMİ Ergın Kad n otopya ar ve LeGu n Fırd«vs Ginnu>oğlu Turk ye nm Ik kad«" feisefe<: lenncJen ^rof Df 8ed a Akarsu Prof Dr Ahmct inam Anado u boztt r nda bir b I m gçeğı OOTU Prof Dr Alı Nesın Matemat k iohoetter Dr Ibrahım Ortaf Toprak ve toprafc b>lım Doç Dr Hıyrcttm öfcçestz Ûzgur duşunmen n hukuk ve devlet felsefesı Dr Rennan Pefcunfâ Ou>uk doz yarar radyasyon Dr Umrt Sayın Turk yç de b I m yap sabji r m ? Doç. Dr Alaeddtn Ş«rwl D nse du$unu$un bdgıb l>rr» Sargun Alı Tont B r k Î gez nt s Mustafa Topal ınsar. nas I msan oldu 7 öm*r Tuncer 5*ytan he zamar> Kotu nuydu 1 İKtan Vardar B Igel § n s rlar Prof Dr Korfclft Yattkaya O enle oldurenın k.avu$mas ozk yım Abone ko>ullan Yurt ç 6 ay k 400 000 U yj)J k 750 000 TL Avrupa ve Ortadoğu yrthk 60 DM Amerıka ve Uzakdoğu 60 $ Abon* b«d«lı ıçın Ender Helvac oğiu Turk ye I; Bankas Istanbui Kz toprak Şubes Hesap No 1071 343539 Posta Çek No 673654 Yazıyna Adresı Yo! sokak Polat Ce >! Ağa Işhan Kat 5 Mecd yekoy/lstanbu!" Tel (0212)212 10 66 Fax (0212)288 43 05 Ocak sayısı bavilerde Romanlarınız ve ansiklopedilerınız yerinizden alınır. Tel.: 554 08 04 IçınızcJe \e\a çe\renızde ulkemız ıçın çaiışma potansnelımn varlığını hıssednorsunuz, jma nasıl \e nere\e sonlenJıreceâınızden emın tieadsmız ÇAĞDAŞ YAŞAMIDESTEKLEME DERNEĞÎ'ni aramanız. vaşamınızda \enı bır ışık \aratabılır Tel.: 275 50 82 BOGAZİÇİ ÜNİVTRSİTESİ Meslek Yüksekokulu OFİS OTOMASYOMJ SERTİFİKA PROGRAJVU (*) Boğazıçı Unnersıtesı Meslek V uksekokulu Bılgısa\ar Programcılığı programı oğretım elemanları tarafından ıur- durulmekte olan programın amacı bılgısa\arı ofıs ışlemle- nnde kullanabılecek elemanlar vetiijtırmektır Bu amaç ıçın gereklı olan vazılımlar eğıtım Mrasında her oğreneıve bır bılgısa\arduşecek şekıldebılgısa\ar agı or- lamında ogretılmektedır Proaram 4 av burelı hatta sonu (Cumartesı pazar gun- lerı9 00- 13 00) \etoplam 120 saat olup 6 Ocak 1996 ta nhınde başia\acaktır Ders programı: Bılgısavara Gırış Işletım Sı--temlerı - DOS ve Wındov\s Kelıme fşlemcı - V\ ord Tablolama - Excel Çızgelgeleme - Schedule ' Haberle>me - Maıl \ en Tabanı - "\ctess Sunum - Povser Poınt Proje Programı başan>la tamamlavanlara sertıfıka \erılecektır Adres: Bogazıçı Lnıversıtesı MYO Bılgısa\ar Programcılığı Proaramı Hısar Kampus. Oda No B 227 Kumellhısarustu - İSTANBLL Tel 261 1^40 1941 - P06 * Sertıfika Programı Bogazıçı Lnnersıtesı \ akfı Lvgu- lamaları Eğıtım \e Destek Hızmetlerı Iktısadı IşlermeM Iş- bırlıgı ıle sapılmaktadır Basın 62198