Katalog

SAYFA CUMHURİYET OLAYLAR VE GÖRÜSLER 12OCAK1996CUMA Ozelleştirme mi, Teşkeş Çekme' mi? Dr. NEZtH H. NEYZİ D enızcılık sektorumuzun ustunde kara bulutlar do- laşıyor Once sektoru ge liştirmeklegorevlı Denız- cılık Bankası tasfiye edıl- dı Merkez Bankası kre- dılen denen denızcılık sektorune donük duşukfaızlı kredıler bubankaaracılıği ıle dağıtıldı Bu kredılerle ozel sektor "kos- ter" denen kuçuk gemıler yaparak denız taşımacılığımıza katkida bulunurdu Bu kredılenn bır bolumü denız sektörunde hıç kullanılmadı ve battı gıttı Sozde bu kre- dılen Emlak Bankası takıp edecektı Meş- hur Civan, her ıkı bankavı da denızcılığı- mızı de çok zarara soktu Denızcılık Bankası yok olunca Denız- cılık Işletmelen tersaneler ve motor fab- nkası bırbınnden aynldı ve uç ayn genel mudurlük oldu Boyle olunca, her bır ge- nel mudurluğe jönetıın kuruüan atandı Bır Denızcılık Bankası Genel Mudurlü- ğü butün kamu denızcılığını yurütuyor hem de Pendık Tersanesı'nın gerçekleştı- nlmesınıyennegetınyordu DB Naklıyat Genel Mudurluğu, kamu yuk gemılennı venmlı olarak ışletıyordu Denızcılık sektorûnde yalnızca ıkı KlT varken beş KlT oldu Ikı yönetım kurulu beşe çıkınca on ıkı yenne otuz kışılık bır ust yonetım kadrosu varatıldı Eş, dost, akraba ıçın Istanbul'da bır surü olanak doğdu Butun bu yonetım kurulu uyelen- ne sekreter, şoför, odacı gıbı kadrolar da eklenınce denızcılık sektorumuzun kâret- mesıne olanak kalmadı Bu kadrolara de- nızcılık konusu ıle uzaktan yakından ılgı- sı olmayan kışıler atandı Ozel denızcılık sektoru de tersanelennı Tuzla ve Izmıt Korfezı'ne topladı ve ken- dı kızaklannda ınlı ufaklı gemıler vaptı fa- kat hıçbın vuzer havuz va da kuru havuz ınşa etmedıler Bu uretım ve basım kuru- luşlan olmadan denızcılığımız ayakta du- ramaz Kamu tersanelen >avaş yavaş tasfiye edıldı Hasköy kapatıIdı v e arazısı Koç Sa- nayı Muzesı'ne park ven oldu Istınye ka- patıldı ve Savarona ıle Halâs yatlanna bağ- İama yen oldu Özel sektor hıçbır yolcu gemısı yapmadı ya da ışletmeye koymadı Fantezı olarak Savarona yatı sözde onanl- dı ne var kı teknık yonden hıçbır 'klas muayenesi'nı geçebılecek duruma getınl- medı Savarona, Denız Kuvvetlen elınde eğıtım gemısı olarak kullanıhrken, bır ıh- mal sonucu yandı ve Atatürk'ten kalan butun anılar yok oldu Amenkalı sahıbı mılyarder bayanın kıtaplan ve şık salon- lan kul oldu gıttı Bu tekneyı Denızcılık Fakültesı'ne okul gemısı yaparak kendı karasulanmızda dolaştırmanm en 1yı çö- zum yolu olduğu kanısındayım Ozel sektör yolcu gemısı olarak hurda bır Amenkan transatlantığı aldı, çekerek Tuzla ya getırdı ve gemı dort beş yıldır hâlâ onanmda Herhalde hurdaya çıkma- yı beklıyor Yıllardırvolcu veyüktaşıma- cılığını denıze aktarmadığımız ıçın herge- çen gun msan ve mal olarak büyuk kayıp- lara uğruyoruz Ozel sektor acaba neden bu yonde çaba harcamıyor ve devamlı kamvon ve otobus vatınmına gıdıyor9 Devlet de bu konuyu hıçbır zaman cıddı olarak ele almıyor Şımdı de ozelleştirme bahanesıvle denızcılık sektorünü büsbu- tun baltaiamava gınşıyor D.B. Nakhyat'in ve Deniz Işlctmeteri'nın elındekı yuk ve volcu gemılen hurdav a y a da satışa çıkanlıyor Halıç Tersanesı nde tamamlanma aşamasına gelen Çıkür adlı yolcu gemısının kurvazıyergemısıneçev- nlme projesınden otüru bıtınlmesı engel- lenıyor Kardeş gemı olan Marmara, ça- lışmaya başlamışken Çıldır m kaden de- ğışıvor Işte bu yeteneksız ve bılgısız yo- netım kurullannın ellennde Tûrk denızcı- lıgı körletılıyor Şımdı PendikTersanesi,gemı motor fab- rikası, Halıç, Camıato vc Ala>be> tersane- leri hiçbir iş yapmanuş beş ışçının kurdu- ğu500 ıniNonlirasennâyeubırşırketedev- redJH>or. Ilgılı sektorlerde ınanılmaz bır suskunluk ve vurdumduymazlık var Hıç olmazsa Cemi Makınelen İşlerme Mühen- disleri Odası bır bıldın yayımlasa da ka- muoyunu uyarsa Nasıl oluyor da Turkıye devletı hıçbır ış deneyımı olmayan beş ış- çının kurduğu bır şırkete Tûrkıye'nın en gözde Pendik TersanesTnı emanet edıyor Deneyımlı burokratlar ve devlet adamlan yıllarca çalışarak bu varlıklan hıçbır dış borç almadan ortaya çıkardılar Şımdı ge- rekçe hazır "Bu KİTIer zarar edl- yor"muş Tabıı kı zarar eder, ışletmelere, yukanda belırttığımız gıbı, ağırlığını çe- kemeyeceğı gereksız yonetım kurulu kad- rolan, sekreterler, şoforler, luks arabalar ve maaşlar özgûlenırse (tahsıs edılırse) tabıı kı zarar eder Denızcıiık Işletmelen'nın bır genel muduru, Sıngapur'da yalnız ba- şınayaıntıharettıyadaöldurüldü Budu- rum hıçaraştınlmadanortbas edıldı Med- ya da bu konulan ınceleme yoluna gıtme- dı Boyle yönetılen bır KJf'ten ne hayır beklenır Hıçbır bakan ya da Dev let Planlama Da- ıresı Başkanıçıkıpda"Buverinısiziiğiön- leyelim" demıvor Dunya sanayı kuruluş- lannda bu gıbı bır durumda yenı duzenle- meve gıdılır Butun bu ışletmeler bır de- nızcılık holdıngı çatısı altında toplanabı- lır Boylece bırçok gereksız yonetım ku- rulu ve şışınlmış kadrolardan kurtulunur Hatta pıyasaya pay (hısse) senedı çıkanlır ve aklı başında bır özelleştırme progTamı başlatılabılır Ömeğın Pendık Tersanesı, ozellıkle havuzu savesınde, kâr eder du- rumda ıdı Ortadoğu'da bu buyuklukte bır kuru havuz yok Bolgemızde ancak Yuna- nıstan'da var Bu hedenle büyuk gemıler havuzlanmak ıçın sıraya gırmış durumda oeklıyor Pendık'te hıçbırüretımyapılma- sa ve sadece gemı havuzlansa, bütün per- sonelın maaşı çıkar ve yıne de kâr'a geçı- lebılır Çûnku 300 metre uzunluğunda 75 metre genışlık ve 12 metre dennlıkte baş- ka kuru havuz yok Turkıye sınırlan ıçın- de Ağıryuklen kaldırmak ıçın havuzun us- tunde bırde 80 metre yukseklıkte 400 ton- luk ılen gen gıdebılen bır vınç var Bu ha- \iizu Denızcılık Bankası hıçbırdış borç al- madan kendı olanaklan ıle ve Malıye Ba- kanlığı'nın desteğı ıle on beş yılda tamarn- ladı Yanındakı boş arazıye ıkıncı havuz yapılacaktı Bu proje rafa kaldınldı Şımdı boyle bır havuz yapmaya kalksak acaba kaç mılyar ya da tnlyon lıraya mal oluf' fşın yalnız bu yönü duşünülduğün- de bıleyapay ozelleştirme oyununun ıçın- denelerdondüğusorulanaklagehyor De- |enne satılsa, kımse bır şey dıyemez Dev- let sıkışmış, paraya gereksınımı var Ka- rar venlmış, devlet elını eteğını sanayıden ve tıcaretten çekecek Bu nedenle KJT'le- n tasfiye edıyor Kımse karşı çıkamaz Malıye Bakanlığı mıllı emlakı satabılır Fakat bu emlakı vok pahasına, uydurma bır ışçı şırketıne hıbe edemez Bu ozelleş- tırmenın bır gulunç yanı da Halıç, Alay- bey ve Camıaltı tersanelennm 49 yıllığı- na yılda 4 mılyara kıralanması Tersane başı kıra yılda ortalama bır mılyar lıra Tersanelerde envanter tespıtı yapılmadan ve aralanndakı fark hıçgozetılmeden sap- tanmış göturu bır tutar1 Bu fiyat da sabıt, enflasyon ne olursa olsun kıra değışmı- vor Gunumuzde herhangı bır ış merke- zındekı sıradan bır mağazanın yıllık kıra- sı bu fiyatın çok ûstundedır Bu gıdışle 49 yıl sonra, belkı bırpaket sıgara fiyatına, bu tersanelen yıllık kıralayabılcceksınız' Aynca, şırketın yüzde 51 hıssesı yerlı sermayedarlar elınde olacak Ancak, ıle- nde yabancı ortak sennaye arttınmı ıste- yıp de yerlı ortak buna katılmazsa, yuzde 49 olan yabancı sermaye şırketın yuzde 50'sınden fazlasına sahıp olabılecek Bu demektır kı, Turkıye Cumhunyetı devle- tı, yıllarca yatınm yaparak özkaynaklan ıle gelıştırmış olduğu ve tekel durumun- dakı bu tesıslen, bırtakım yerlı ya da ya- bancı kışı ve kuruluşlara peşkeş çekıyor1 Halıç Tersanesı'ndekı havuzlar bıze Os- manlı devletınden kalan bırmırastır Bu ıkı havuz yuz yıldan fazla bır süredır Türk donanmasının ve daha sonra da tıcan ge- mılenn bakım ve onanmı ıçın kullanılmış- tır ve halen hızmet görmektedır Bu gıdış- le havuzlar da elden çıkanlacaktır Açıkiama Yazanmız MelıhCevdetAn- day rahatsızlığı nedenıyle bugunku \azı- sını yetıştıremedı Kendısıne geçmış ol- sun dıyor lyılıkler dıhvoruz ARADABİR Av. CELAL ULGEN CHPveD8P Yazılıp çızılenler, ıkı sol partının bırleşmesı ıçın yetme- dı Yenı oluşan Meclıs'te ıkı sol partı var Bu partılenn tek çatı altında olamamasından daha onemlı sorun, CHP'nın DYP ıle DSP'nın, ANAP ıle kurduğu yakınlaşmayı, hoş- goruyu, ıletışımı bırbırlenyle kuramaması Soaın çozum- suz olunca alışmak gerek Bız de alıştık ve de kanıksa- dık ıkılı gorunumu Dıleğımız her ıkı partının de ulkemız demokrasısı ıçın olumlu ve kalıcı ışgorevler vermesıdır Demokrasımızın sollu sağlı tum sıyasal partılere gerek- sınımı var CHP ıle demokrasımızın buluşması çok eskı yıllara da- yanır Cumhunyetımızden daha yaşlı olan CHP tanh bo- yunca ozgorev yuklenmış sıyasal partımızdır Seçım so- nuçlan bu partımız ıçın ıç açıcı değıldır CHP, DYP ıle yap- tığı yonetım ortaklığından buyuk yaralar alarak çıkmış, DYP gucunu korumuştur Bu ortaklıkta hep aslan payı DYP'nın olmuştur Cumhurbaşkanı, Başbakan, Mıllet Meclısı Başkanı DYP'lılerden seçılmıştır CHP ıse bırtur- lu kendını topariayamamış DYP'nın yedek lastığı konu- munu aşamamıştır Ozelleştirme ve 5 Nısan Kararlarfnda partı polrtıkasından odunlervenlmıştır Rızıko bırlıkteyuk- lenılmış, semereler DYP tarafından toplanmıştır Son ola- rak CHP Genel Başkanlığı'na seçılen Denız Baykal, ola- yın onemını kavrayan bır polıtıka sergıleyınce hukumet ıstıfa etmek zorunda kalmıştır Sayın Tansu Çıller yap- tığı gınşımler sonucu hukumetı kuramayacağını anlayın- ca yenıden CHP'ye yonelmış ve baskın seçım karan ala- rak CHP ıle yenıden hukumet olmuştur CHP'ye Denız Baykal donemınde topaıianmak ıçın en az 6 aylık bır za- man gereklı ıken "15 amlıkta seçırne var mısınız" gıbı meydan okumalara kanarak ulke ıçın yaşamsal hıçbır so- runu çozmeden seçımlere gıdılmıştır Demokratıkleşme ıçın gereklı yasalar çtkanlamamıştır Ozelleştirme ıle ılgı- lı olumsuzluklar gıderılememıştır Halkın geçım koşulla- nnı arttıncı onlem alınamamıştır Demokratık ve kalıcı bır seçım yasası çıkanlamamıştır Neden- sonuç ıkılısı on ceden ırdelenmeden 450 yerıne 550 mılletvekılı parla- mentoya seçılmış, mılletvekılı sayısındakı gereksız bu artışla, ıktıdararayışındakı çozumsuzluğun dort bılınme- yeniı denklemı ortaya çıkmıştır Barajlar demokrasımızı uzmuştur Anayasa Mahkemesı'nın kararları ıle daha bu- yuk uzuntuden kurtuldugumuza sevınmekle yetınıyoruz Demokrasımız açısından kotu sınav bu Ne gelışmış bır onseçım hukukumuz var ne yerieşmış bır seçım sıste- mımız, ne de demokratık geleneklenmız'? Tum bunlara karşın CHR bu kısır donguyu kırmalıdır Bu battal çerçevenın dışına taşmalı, mandacılığa karşı çıkan, tam bağımsızlık ılkesını savunan Ataturk'lu gun- lerde olduğu gıbı yenıden toplumumuz ıçın CHP, esen- lık ve yucelme umutlan taşıyan bır partı gorunumune ulaşmalıdır Bu açıdan onumuzdekı gunlerde yenıden hukumette gorev almasını beklemek CHP'ye karşı hak- sızlık olur Sayın Baykal'ın da saptadığı gıbı CHP bır su- re yaralarını sarmak yenıden kamuoyu karşısına çıkabı- lecek yenı guç ve soylemler edınmek uzere muhalefet- te kalmalı ve sıyaset olarak bıraz dınlenmelıdır Bu dın- lenme eylemsızlıkle değıl, yenıden yapılanma, sıyasette yenıleşme bıçemı ıle olmalıdır CHP, kolayca dışlanacak, gözden çıkanlacak bırpar- tı mıdır? Baraja takılsaydı demokrasımız dahaca buyuk yaralar alacaktt CHP, Ataturk'un kurduğu partıdır Işle- vı bıtmemış, belkıdeyenı başlamıştır Hergun olduğun- dan daha fazla Ataturk'e ve Kemalızme gereksınım duy- duğumuzbırsırada bu gorevı CHP'den daha lyıkım ust- lenebılır? 21 yuzyıla gırerken Iran'da, Cezayır'de, Fas'ta şerıat yanlılannın çığlıklannı ulkemıze taşımak ısteyen ve de- mokrasımızı, laık devlet anlayışımızı tehdıt eden uygula- malar karşısında Ataturk'e daha çok sanlmamak olası mı'' DSP ıle demokrasımızın tanışması ıse 12 Eylul'den sonradır DSP, Bülent Ecevıt tarafından kurulan, sabır- la ve ozenle bugunku konumuna gelen, adında "sol" sozcuğu yazılan tek sıyası partımız Bu partımızden de demokrasımız oldukça çok gorev- ler beklıyor RP'ye karşı ANAP ve DYP'nın bır ıktıdar kur- ma konusunda anlaşmaları halınde DSP'nın de huku- mette gorev alması kaçınılmaz olacak gıbı Bu kez DSP, hukumet ortaklığı sırasında CHP'nın duştuğu yanılgıla- ra duşmeden her şeyı apaçık kurallara ve yaptınmlara bağlayarak ortaklığa gırecektır elbette Genış kıtlelerın ıvedı sorunlanna çozum mutlaka gerçekleşme/ıdır RP ıle ANAP'ı bırlıkte hukumet kurmaya zorlamak doğru bır yaklaşım değıldır CHP'nın yıllar once ortaklık kurduğu MSP ıle RP arasında onemlı aynşımlar var MSP kuçuk ve marjınal bır partıydı, RP ıse ulke çapında orgutlenmış, en çok oyu alan ve kıtle partısı olmayı amaçlamış bır ku- rum Elde edeceklerı bakanlık koltuklannda, demokra- sıyı dejenere edecek herdavranışa başvuracaklardır RP, bozuk duzene karşı değıl, demokratık sısteme karşı bır partıdır Ulkemızın bu acı deneyle, kendını sıstem dışı bu- lan RP'lı hukumetlerle yıtırecek zamanı yoktur Aydınlanmız, yazarlanmız ve polıtıkacılanmız bu açı- dan DSP'yı durust devlet adamı kımlığı ıle bır adım one çıkaran Ecevrt'ı lyı tanımahlar Ecevıt ulusal soldan soz ederken Ataturk mıllıyetçılığın/ kastetmektedır dıye du- şunuyorum Bılıyorum kı ırklar hıç mı hıç Ecevrt'ı ılgılen- dırmemektedır Insanlan, doğayı, hayvanlan ve yaşamı seven Bulent Ecevıt, şaır gonlu ıle sağcılıktan, ırkçılıktan çok çok uzaklarda humanıst bır kışılığe sahıptır DSP'nın bır yandan hukumette yer alırken bır yandan da partısı- nı gelıştırmesı, partı ıçı demokrasıyı başlatması gerek- mektedır Şunu lyı bılelım Yenı mandacılara, tekefcılere ve Suudı dolarlan ıle palazlanan gencılere cennet ulke- mızı teslım etmemek ıçın CHP ve DSP'nın yaşaması ve guçlenmesı gerek Bır çatı altında bırleşemedıler, hıç değılse Ataturkçuluk, Kemalızm ulkusu çerçevesınde bırleşsınler Laik lnsan, Laik Devlet: Kavramsal Yaklaşım Ancak ve ancak toplum ıçınde, eylemler alanmda adıl olunur ya da olunmazsa, yıne ancak toplumsaı ıhşkıler ıçınde laık olunur ya da olunmaz Doç. Dr. BETÜL ÇOTUKSÖKEN tstanbul Ünıversıtesı Edebıyat Fakultesı Felsefe Bolumu T oplumsal yaşamımızı yakından ıl- gılendıren bırçok kavram konusun- da son zamanlarda çok "Ugüıç" sav- lann ılen süruldüğugörulmektedır Bunlardan bın de sadece devletın laık olabıieceğı, tek ınsanın laık olamayacağı savıdır Oysa durumun hıç de böy- le olmadığı, adalet, laıklık kavramlanyla, bunla- nn -gerçeklık durumlannı ımlemek ûzere oluş- turulan- dılsel turevlen dıkkate alınarak gösten- lecektır Kavram yaratması ve bunlan dılde yansırma- sı, kuşkusuz ınsanın ozgül aynmı, başka deyışle onu obur varhklardan ayıran en belırgın özellığı- dır Dılın yansıtmayı amaçladığı dıldışı gerçek- lerle ılışkısı. bırçok sorunu da berabennde getır- mektedır Amaç, kımı nesne durumlannı yansıt- mak uzere dılı kullanmak olduğunda -çunku baş- ka amaçlar ıçınde dıl kullanılabılır- dılı kullana- nın sorumlulugu daha da artmaktadır Butun kavram adlannın (tenmlenn) bır bakı- ma adcı (nommalıst) bırtutumla -haklı olarak- sa- dece dılde bulunduklan ılen surulebılır Soyut olduğu, sadece dılde yer aldığı savlananıbu kav- ram adlannın (tenmJenn) msan dûnyasında, ya- şamaalanında, sıfatlarfiillervbdılbılgımsel (gra- matıkal) yapılar aracığıyla karşılığını bulduğunu gostenmek olanaklıdır Bu yazıda ıkı kavram adı ve onlardan tureyen sıfat \e eylemı (fiılı) seçerek bu durumu somut bırbıçtmde gostermek ıstıyorum Aynca burada. mantığın ve dılbılgısının kuşkusuz dıl gıbı ortak bır bağlamda nasıl ıç ıçe gırdığını görmek olanak- lıdır Adalet (kavram adı), adıl (bu addan türeyen ve kımı durumlan, tutumlan, kışılen nıteleyen sıfat), adıl olmak (adalet kavramına, adıl olma duşün- cesıne sahıp olmak, adıl olmayı tutum ve davra- nışlannda gerçekleştırmek) Sıfat olarak "adil", fııl olarak "adiloJmak" "adilolma", "adaietüol- ma "nın tasıyıcısı kışı olarak ınsandır, aynca tû- zelkışılıklerdır Oteden ben bır erdem olarak da belırlenen adaletın, bütün kavram adlan gıbı dış dunyada bıre bır, her türlu tartışmayı, yanlış an- lamayı gıderecek türden karşılık geldığı bır du- rum, yapı, nesne yoktur Adalet, ancak topluluk ya da toplum ıçınde kışı-nesne (şeyler ve doğa- da yer alan öbür canlılar alanı) kışı-kışı, kışı- tu- zelkışı (devlet, kurumlar, toplumsal örgutler vb) ılışkısınde "adfl" sıfatı, "adil olmak" fıılı ıçınde somutluk kazanır lnsan toplum ıçınde ancak "bi- rey" olur, "kişi" olur, "yurttaş" olur Dolayısıy- la "adalet" vb kavramlar ancak toplum ıçınde gerçeklık alanına geçerler, kımı ılışkılerde, dav- ranış bıçımlennde tavır takmmalarda gerçekle- şırler Tek ınsan ne adı Idır ne de değıldır, yıne tek ınsan ne ölçuludurne de değıldır Kaldı kı tek ın- san bırey de kışı de yurttaş da olamaz, ınsan top- lumda bıreyleşır, kışı olur, yurttaş olur (olabılır) O> leyse kışı, tuzelkışı ancak adıl olur adalet top- lumsal ılışkıien duzenlemede one çıkanlan bır er- dem olarak gorulduğunde, toplum bıreylennın bu yolda bır ıstemı (talebı) olduğunda o toplumun örgutlenışmde dıkkate ahncak/alınabılecek rur- den bır kavram olur Toplum bıreylennden böyle bır ıstem gelme- dığınde, o toplumun örgutlenışmde adaletın yen olmaz yanı adıl bır dev let örgütü ortaya çıkrnaz ya da bıreylenn, kışılenn bır bölumunde bo> le bır ıstem olmasına karşın vonetıcı durumunda olan- Iarda boyle bırkavTamı ölçu alarak devletı orgût- lemek ıdealı olmadığında da genelın mutluluğu sağlanmamış olur gıderek de çatışma durumu or- taya çıkar Adıl msanlannolmadığı, adaletın ger- çekleştınlmesı gereken bır erdem, bır değer ola- rak gorulmedığı toplumsal bır yapıda, yönetsel orgut olan dev let de adıl olamayacağından, "Ada- let mulkun temelidir" deyışı de boş söz olmak- tan oteye geçmez Ikıncı örnek ıse "laikük", "laik", "laikobnak" kavramlandır Burada belırtılecek olanlar. özel- lıkle son zamanlarda ortaya atılan, ancak devle- tın laık olabıieceğı, tek kışının laık olamayacağı turunden bır sava, karşı sav olmak uzere ılen sü- rulmektedır Nasıl kı ınsan, bırey, kışı olarak top- lumun ıçınde kımı nesne ve bıreylere, kışılere karşı adıl oluyorsa/olabılıyorsa, nasıJ kı toplu- mun örgütlenmesı olarak belıren kurumlar ve devlet, kararlanyla, kurallanyla, ışleyış bıçımıy- le adıl oluyor (ya da olmuyorsa), aynı şekılde, la- ıklık de ınsanlarda, "laik insan" devlet söz ko- nusu olduğunda da "laik de\lct" ıfadesınde so- mutlaşır Kışının laık tutum ve davranışlan, duşuncele- n ancak toplumda gerçekleşebılır Nasıl kı ancak ve ancak toplum ıçınde, eylemler alanında adıl olunur ya da olunmazsa, yıne ancak toplumsal ıhşkıler ıçınde laık olunur ya da olunmaz, laık ın- san, başkalanyla, başka ınsanlarla, kışı ve yurt- taşlaria ılışkılennde bıreysel özgül aynmlannı (aynlabılır aynlamaz ıhneklennı) olçu almadan -"yurttaş" olma bılıncıyle- her türlû aymmcı tu- tumlan bıryana bırakarak davranabılen yapılma- sı gerekenı yapmayı amaçlayan ınsandır, laık ın- san bu bağlamda değerlenn de -gerektığı gıbı- ta- şıyıcısıdır Başkalanyla ılışkılennı sağlıklı yü- rütmede salt kendıneözgû olanlanölçuolarak al- maz » Laık ınsanlann -ancak laık insan kışı ve yurt- taş olur- oluşturduğu toplum da -ancak o zaman- laık bır orgutlenmeyı, laık devletı ıstemleyebılır (talep edebılır) Oluşturulan kurallar, yasalarara- cıhğıyla yurttaşlanna ulaşma amacında olan la- ık bır dev let de yurttaşlan arasındakı ılışkılenn "laik" sıfatıyla nıtelenebılecek ılışıkler olması- na ozellıkle dıkkat eder Çünkü boyle bır devlet varlığını ışte bu ozel dikkate borçludur Ancak böyle bıroluşumdan sonra demokrasıden soz edı- lebılır Laiklik,dcmokrasıninonsuzoJuıunazko- şuludur. Laık ınsanlar laık devlet ıstemınde bu- lunduklan gıbı demokrat ınsanlar demokrat bır devlet ıstemınde bulunabılırler Sayın Aü Sir- men'ın de dedığı gıbı "demokratık toplumlann devletleri de eninde sonunda demokratık olmaya mahkûmdur. Demokratik olmayan toplumlann ıse demokratik, insan haklanna savgüı bır devle- ti olamaz" (Mıllıyet, 5 Aralık 1994) Tıpkı bunun gıbı ancak laık ınsanlann oluşturduğu toplumla- nn devletlen laık olabılır TARTIŞMA Gelmeden Eskittiğimiz "Yeni Yıl(lanmız)" E skıden, yenı yıl kısa zamanda, bulunduğumuz yıl olur ve eskıme surecıne gırerdı Şımdılerde gelmezden eskımış olacak kı gelırkenkı yarattığı o coşkusunu yıtırdı "Yeni" sözcuğü artık "yıl"ın başında yavan ve ılgısız bır sozcuk gıbı Zaten bırbınne yabancı oluşlan uzak duruşlanndan anlaşılıyor Her şeyde yaptığımız gıbı bunda da yapmışız Yılın başına yenı sozcüğü oturtarak yılbaşını kendısıne ozgü anlamından soyutlamış, ınsanlara yabancılaştırmışız Zamanı yenıledığımızı zannederek "yeni yülarla" aynı şeylen yınelemışız yenıden Amaç eskıyen yılı yenılemek' Fakat geçen yıl kendımızı yenılemedığımız ıçın aynı şeylen yıneledığımızı, hıç ama hıç aklımıza getırmemışız Nasıl kı kendımızı yenılemezden solun başına yenı sözcüğu getırerek solu yenılemeye çalışıyorsak, 365 gûnü de, yanı buyuk ve en büyuk zaman dılımını, başına getırdığımız "yeni" sozcüğû ıle yenılemeye çalışıyoruz "tyiyıDar" şeklındekı kutlamayı anlıyorum da geçen yıl çok ıyı şeyler yapmışçasına, bu yıl da ıyı şeyler yapacakmışız gıbı "yeni yıl kutlamasına" bır anlam veremıyorum Oysa konuşmalanmızda ve yazmalantnızda, bırkaç gun "yıl" ıçın "yeni" sözcüğü kullanınz, yanı "yenı yıl" denz Ve ondan sonra her şeyı bır anda yenıledığımız gıbı eskıtınz, o, yenı sözcüğu başına koyduğumuz "yıl"ı Yenı hıçbır şey ıçın yokuz, salt eskıtmeye çalışınz kendımızı ve yıllanmızı adeta Yıllan boş katlayıp, bomboş yuzyıllar yaratıyor gıbıyız Bu yuzyılı tamamladığımız süreçte, Ulusal Kurtuluş Savaşı'nı vermış, dolu dolu Kuvay-ı Mıllıye ve Ataturkçülüğün ıçını boşaltmaya çalışıyoruz Nedır bu 0 Olanı da eskıten, yıllan salt başına koyduğumuz ve karşısına geçıp kutladığımız "yeni" sozcuğu ıle "yenflemeje" çalışmak değıl mı9 Bu anlayış "aydmlık çağlann" değıl aydınlıgın gölgesınde karanlığa yüruyenlenn "farkma varmazdan" çızgısı ıle ortuşturur bızı Halk9 Partileri Cezalandırdı 2 1 aralık seçımı, partılenn tek başlanna çoğunluk sağlayamadığını gosterdı Bu bır dağmıklık değıl, bır gerçeklıktı Partı lıderlennm ıktıdar olma ya da mevcut mılletvekılı sayılanndan daha fazla uyeyle Meclıs e gelme ıddıalan meydanlarda kaldı Alınan sonucu kendılennce değerlendınp sorumluluktan sıynldılar Seçımın sozde galıplen mılletvekıllennı arttıran RP, ANAP, DSP ıse yenılgıye uğrayanlar da DYP ve CHP'dır Halk, kesın bır yargıyla koalısyon partılennı cezalandırdı DYP-CHP'nın mılletvekılı sayılan azaldı DYP'nın yonetım kadrolan bu duşuşu unutup "ANAP'tan daha çok millervekili çıkardık" dıye avunurken kotu yonetımlennın ve uyguladıklan ekonomık modelın reddedıldığını değerlendırmekten de uzaklar Deneyımsız CHP lıderlen, fnönü, Karayalçın ve Çetin'ın, partılenne oy veren kıtleler aleyhındekı ekonomık kararlara destek vermelen, hatta Karayalçın orneğı 5 Nısan Kararlan'nı açıkça savunma, CHP'nın bugunku duruma duşmesıne neden olmuştur Baykal'ın yenılgıde payı vardır-yoktur tartışması "hizipçidir" suçlaması da bır anlamda yersız değıldır elbet Ecevit'e gelınce kırk yıldır polıtıkada Yetmışlı yıllardakı başanlanndan, bırleştıncı, sevecen kışılığınden uzak, CHP gıbı tanhe damga vunnuş ulke ondennın kurduğu partının başkanlığına getınldığını unuhnuş tavırlannı surdurup ıkıbınlı yıllara koşuyor Ikı seçımde ancak Yenı yıl kutlamalannın, yadsıyamayacağımız (ınkâr) boyutu, umutlann ve ıstemlenn hayal eksenıne oturtulduğu bır sureç olmasıdır Hepımız ıstemesek de bu surecı kullanıyoruz "Sanada çıkmayabilir! Bir bilet almayuL." dürustluğünu dışlayan, "sanada çıkabilir..." -Yalana ozdeş- slogan kurumsallığma hepımızın, gızhden gızlıye "evet" dedıgını hangımız yadsıyabılmz9 "Yeni yıl" umutlann kurumsallaştığı "umut sektorünun" maksımıze (en yuksek) olduğu, coşkulu bır sureçtır Emekten uzak, yanı alın tennden yoksun "rantiyenin" meşrulaştınldığı bır süreç Çalışmazdan, üretmezden "yeni yıllarda" ıstedığımız kadar zengınlık ısteyelım, yuzde 15'eulaşmış, geçmışte yuzde 42'lık desteğın kendısınden çekıldığını anımsamıyor Batı demokrasılennde sıkça gorunen çekılme, gençlenn onunu açma, yol göstencılığı duşunup tanhte yennı alamaz mı 9 DYP, Çiller'ın yanlışlannı, acemıiığını gormezlıkten gelıyor Lıdennın yanlışlanna onu e^dırmemek ıçın sanlmış ANAP, 1980sonrası Ozal donemının koşe donucu anlayışının unutulmadığı gerçeğını anlamalı Genç lıden Yılmaz ıkıde bır zorakı yıne yoksuluz' Önlemını gelıştırmezden ıstedığımız kadar, deprem vb gıbı sosyal afetlenn bıze daha az zarar vermesmı ısteyelım, zarar verecektır Çünkü yaşamımızı, ıkı boyutlu yuzeysellık üstune kurmuşuz Yaşamımızın uçüncü boyutunu yanı "derinligini" yakalayamadığımız sürece, "yeni zamanlan" yenı yıl yuzeysellığı ıçınde kârşılamaktan kendımızı kurtaramayacağız Boylesı bır aymazlığı süreklı kıldığımızda, yenı zamanlar bıze bır "amorti" bıle vermeyecektır Hep yoksul kalacağız bınlenn yanında Şevket Çorbacıoğlu Inşaat Mühendısı Özal övguculuğunü bırakıp sağduyulu davranıp DYP ve ANAP'ın bütünleşmesıne çalışmalı DSP'nın CHP duşmanlığı artık sona ermelı, Ataturk'un kurduğu partının mırasına bırlıkte sahıp çıkılmalı Sıyasal dağınıklığın nedenı 12 Eylul'un partı kapatan, baskıcı yönetımının sıstemın ozune yaptığı mudahaledır Seçım sonucu, bu dağınıklığı yaratanlann duduğunun hâlâ öttuğunu göstenyor AdflAIay PENCERE Teröp Canavarım Kim Besliyor?.. Onat Kutlar, belkemığınden vurgunu yemış, Ame- nkan Hastanesı'nde Azraıl'le cebelleşıyor, ama lyı- leşmesı olasılığı ılk gunlerde ağır basıyordu Gormek ıstedım, kırmadılar odaya gırdım, acı çekıyordu bel- Ne soylenır7 \ - Merhaba1 ' Hava basmaya kalkıştım J - Haydı artık kalk gel> Gazetedekı köşen sehı beklıyor.. Şoyle bır baktr \ - Dur hele • Onat'ı geçen yıl yıtırdık, bır yıl paldır kuldur nasıl da geçmış, yaşadığımızı bıle duyumsayamıyoruz Onat gıbı ınsan kolay mı yetışır? Uğur'dan sonra Onat Teror, son otuz yılda kaç sevdığımızı elımızden al- dı? Allah aşkına kım bu teror'' Özdemir Sabancı'yı, Haluk Görgün u, Nılgün Hasefe'yı gokdelenın yırmı beşıncı katında takır ta- kır oldurenlerın fotoğrafları yayımlandı, melek yuzju uç genç, bu canavariığı nasıl yaptılar? Evrensel gazetesı muhabırı Meton Göktepe'yı do- verek olduren kım? Polıs mı? Polıs de mı canavariaştı9 Terorun kasnakladığı go- revlıler adam mı olduruyoriar? Hem nedır bu teror"' • Otuz yıldan ben aramızda dolaşan bu canavann kımlığını bılen var mı? • Sabancı Center'da ışlenen cınayet uzenne yazılan- lara bakıyorum, şu gune değın teroru hıç umursama- yan kalemler bıle konuya dalmışlar, sankı bır şeyler bılıyormuş sanısını yaratıyorlar Havanda su dovuyoruz Çunku otuz yıldan ben bu konuda yazılmadık şey kalmadı Sonuç Srfıra sıfır, elde var srfır Otuz yıldan ben kendı ellenmızle kendı cehenne- mımızı yarattık Vaktıyle "yapmayın etmeytn" dıye nıce yazılar ya- zıldı, bır ulkede 'bolgeler' ve'sınıflar' arasında oluş- turulacak uçurumlann ınsanlan dıbe çekeceğıne ılış- kın uyanlar, solculuk, sosyalıstlık, komunıstlık ve va- tan haınlığı sayıldı Nufus patlamasıyla kentlere goç yenı bırcoğrafyaturettı Sokağı, mahallesı, ev numa rası bellı olmayan bolgelerde, ışsızlık ve somurunun pompalanmasıyla bılenen yoksul kesımler, anarşı ve terorun bataklığına donuştu Iç savaşa doğru ınsan- ları korukleyen ve otekı dunyanın ıpıne sarılanlan ço- ğaltan olumsuz degışım Turkıye'yı bugunlere getır- dı Açın gazete koleksryonlannı, bu yolda uyanlann bı- nı bır paradır • Yapılacak ış, teror ureten bataklığı kurutmaktır, yoksa guvenlığı sağlamak ıçın ne askeryetecektır ne de pohs' Toplumu şırazeden çıkaran ılkel lıberalız- me, 'vahşı kapıtalızm'e ve 'yağmaduzenı'ne 'dur' demekle bu ışe başlanır Ama, bu duşunceye 'solculuktur' dıye karşı çıkar san, ne dıyeyım kardeşım? Solculuğa karşı çıka çıka bugun geldığımız yer ağ- lama duvannın dıbıdır DEMOKRATIK CUMHURÎYET PROGRAMI Turkıye'yı demokratık ve uretken kılmak uzere gelıştınlen önenlennı tartışmaya açıyor YENÎ SIYASAL STRATEJI TARTIŞMALARI Ekim 1995/ Mayıs 1996 -VI- Sosyal Politikalar lcen BORTÜCENE, Hasan KARACAL, Kema) KJLIÇDAROĞLU, Şukran SONER 13 Ocak 1996, Cumartesi, Saat: 14.00 İTÜ Vakfı Vlaçka Sosyal Tesisleri Ayrıntılı bilgi için: Tel (0 212) 275 10 00/Faks (0 212) 272 66 23 CHP VEFAT ve BAŞSAĞLIĞI tl Başkanımız MEHMET ALt ÖZPOLAT'm sevgılı kardeşı İBRAHİM ÖZPOLAT'ın yakalandığı amansız hastalık sonucu vefatından dolayı denn uzuntü ıçmdeyız Merhuma Allah'tan rahmet, aılesıne ve tüm yakınlanna sabır ve başsağhğı dılenz CHP İSTANBUL tL MECLİSİ Istanbul Aslıye 11 Hukuk Mahkemesı nın 1995/203, 1995/550 esas ve karar 14 12 1995 tanhlı karanyla Rejın olan adımı Ceyda olarak değıştırdım REJlN YONTARKOL