Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 7 AĞUSTOS 1995 PAZARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Çevreyifejoruyarakkalkınalım
Varolan arazı topluJaştırma tüzesı değıştııjlerek. çağdaş
anlamda kırsal alanı yenıden düzenleraç^fe olanak veren bır
ıçerığe kd\uşturulmalıdır. , *.
Doç. Dr. ZERRİN DEMİREL Yıtdız Teknık L'nnersıtesı
Ç
e\renııı geleıegı konusunda-
kı kavgılar gıderek bır dun-
ya -.orununa donuşmustur
Tunı dunyada oldıığu gıbı
ölkemızde de soıı vıllarda
ha\a. sıı. toprak kırlenmesi
\e bu kırlılığe bağlı olarak doğadakı can-
lılann va^anı ortamının zarar gormesi
ya;jdmımızı jğırbıçımdeetkılemektedır
Erozyondan ba^layarak bıtkı \e hay van-
ların. tıırlerının vok olmasına kadar uza-
nan sureç bızı \arlığımızı sağlıklı bırbı-
çıınde surdurme ortamını yıtırme tehlı-
kesıy le karst kaısıy a bırakmaktadır kır-
lenen \e kaynakları gıderek azalan bır
dunyada sureklı artacak çevre sorunlan-
nın çozunıu ekonomı ıle çe\rebılınıın
(ekoloıubırlıkteelealınmasmdadır Do-
ğada değısıklığe neden olabılen her et-
kmlığın çevresel boyutunun da ele alın-
ması \e onun çevreye olumsuz etkılerı-
nın onlenmesı en aza ındırgenmeye ça-
lı^ılmaM kaçımlmazdır Cunku msanlar
kendı \arlıklannı ancak çevresel siste-
mın dengesı ıçınde Mirdurebılcceklerdır
Ekonomıkve toplumsal gehsnıelerdo-
ğava. kıisal topraklara tanmsal uretımın
yanı sııa yeriesim ve sanavı. dınleııce ve
serbest zaman etkınlıklerı \e her tar ba-
yındırma gereksinımlerını gen,eklestır-
meye olanak sağlama gıbı tarım dısı go-
ievlen.de yuklemektedır Bovlesi îslev-
lerın gereğı olan yapılaşmalarla dogal
denge ve çevre oııemlı olçudebozulmak-
tadır
Burada gozardı edılemeyecek olan. ge-
lecek kusaklara talan edılmemis. bılınç-
lı kullanılmısbırkırsalalan %e sağlıklı bır
çevre bırakma sorumluluğudur
\rtık tannı \e çevrt politikalanndaki
hedefler birbirinden a\ rı tutulmamakta-
dır. Konunun oneminin bilincindt* olan
tum ulkelerde çe\ resel denge> i korunıak
amacıy la kırsal alanın bu işle\ leri ve eko-
nomı\ i guçlendirme onlemieri arazi top-
lulaştırması olarak nitelendirilen butun-
leşik bir kırsal toprak duzenleme kapsa-
mında ele alınmaktadır. Kalkınnıa \ e do-
ğa korunıa onlemieri birtikte ancak bu
\ontemle gerçekleştirilebilmektedir.
Buna gore arazı toplulai>tırmasi des-
teğıyle kırsa! alan gelıstırılır. ekonomık
yapı lyılestırılır tanmsal isletmecılığe
otekı ısalanlarınaesdeğer gelır \e ya^am
kosulları sağlanarak çıftçılık bır meslek
turvıne donusturulur \e kırsal alanda ye-
nı yapılaşmalarla kalkınma onlemieri
gerçeklestırılırken çev rey ı korunıa onar-
ma \e gelıstırme onlemlerını ıçeren bır
kırsal gorunum (peyzaj) planlamasi ıle
doğal \e yapay çevre dengelenmeye ça-
lışılır
Bu amaçla kırsal toprak diızenlemesı
ıçınde tasanm olusturma \e guvencele-
measanıalarını kapsa>an bır kırsal goru-
num planı yapılır Planın tasanm asama-
sında o bolgenın doğal \arlıkları ıle top-
rak \e bıtkı ozellıklerı sjptanır Bu verı-
lere gore doğal kavnaklann \e toprağııı
kullanımına. canlıîarın \arlık \e turierı-
ııın korunmasına eroz\onıın onlenmesı-
ne ılı^kın onenlergelıstırılır Bu bılgıler-
le proıe bolgesını yenıden bıçımlendınne
yonunde temel ılkeler belırlenır Olus-
turma asamasinda bu ılkelere dayalı ola-
rak doğal \arlıkları \e çevreyı koruma-
\a ıvılestırmeye gelıstırmeye vonelık
onlenıler olçeklendırılır \e u>gulanır
Boy lece kırsal toprak duzenlemelen kap-
samında gerçcklestınlecek devlet yolu
lıa\aalanı baraı ve sanavı tesıslerı gıbı
toplumsal gereksınımler ıçın oııgorulen
yapılarla ışletme yollan ve sulama ağı
gıbı yoresel gereksınımler ıçın ongoaı-
len tanmsal amaçlı tesıslerın. bır çevre-
sel etkı değerlendırmesı (ÇED) de yapı-
larak doğay ı ve çev rey ı koruma gerekle-
rıyle bırlıkte planlanır ve uygulanması
sağlanır Guvenceleme proıenın temel
konıısu olan onlemler tamamlaııdıktan
sonra doğanııı ve çevıeııııı koıunnıasinı
gerçekle^tırme \e surdurme asamasıdır
Doğal denge 11,111 ay 1 ılan alanların ve ku-
rulan tesısleıın korunmasi ve bakımına
ılı>kın teknık vetuzel kurallar bu asama-
da belırlenır
Tanmsal \e bavındırnıa amaçlı yapı-
lanmalann kırsal gorunum planı ıle bır-
lıkteele alınaıak gerçeklestırılmesı kal-
kınma onlemleıı ıçın çevrenm odemek
zorunda kaldığı bedelı bırolçude azalta-
caktır
L Ikemizdeki arazi toplulaşhrması, u;v-
tinıi arrtırnıava vonelik olarak >alnızca
ekononıik ho\ utuv la ele alınnıakta \e bır
kısıye \a da ı,ıftçı aılesine aıt arazı par-
ı,alanııın olanaklat olçusunde AZ savıda
vadatekparçaolarak bırlestırılmesı ' bi-
çimındeki tuzel tanınııvla toplumsal de-
ğişinılere koşut olarak geçirdiği gelişim
surecinin hemen hemen başlarındakı ko-
nunuınu korumaktadır. Doğa>a.tanmsal
işk'tmeciliğe ve toprak Keliğine /arar ver-
nıeden. kamulaştırmanın uzun suren iş-
lenılerine ve ağır giderlerine başvurma-
dan hortur bav ındırma projesini >aşama
geçirmedoğrultusundaonun verdiğiola-
naklardan vararlanılmamaktadır. Owı
dunyada olduğu gıbı ulkemızde de top-
lam tarım ııretımı. son bırkaç on vıida
banayı gubıesı. tarım ılaçları \e sulama
gıbı gırdılerle -çevrevı de kırleterek-
onemlı olçude artmıştır Ekonomık so-
run uretıın azlığından değıl. uretımın de-
ğerlendırılmesındekı vetersizlıkten ve
gelırdağılımındakı çarpıklıktan kavnak-
lanmaktadır Bu nedenle daha çok uretı-
mı amaçla\diı tarım polıtıkalanna once-
lık venlırken doğal kaynaklan \e çevre-
vı gozardı etme vanılgısına duşmemek
gerekır
Ulkemızde de kırsal topraklar uzerııı-
dekı vapıla^malar. butunlesık bır toprak
diızenlemesı kapsamında kırsal gorunum
planlamasıy la ele alınır v e çev re koruma
ıle ılgılı kısı kurum \e kurulu^ların bıl-
gı ve denetım duzeyınde katılımı sağla-
nırsa. bır vandan parçalanmis. dağılmıs
ısletme parsellen çağdas tarım ısletme-
(.ılığıne uvguıı bıçımde bırlestırılıp ula-
sim v e sulama olanaklarına kav usturula-
rak istenen uretım ve venm artisı eko-
nomık ıv ıle^me elde edılırken ote vandan
da varolan doğal değerlerortava çıkarı-
lıp koruma ve 011lardan vararlanma ola-
nakları sağlanarak >enı vapılanmalann
varattığı çevre sorunları onleneeektır
Buııun ıçın varolan arazitoplulaştırma
tuzesideğıştırılerek çağdas anlamda kır-
sal alanı yenıden duzenlemeye olanak
veren bır ıçerığe kavusturulmalıdır
ARADABIR
Prof. Dr. REŞAT TESAL Emekh
Silahsız Kimse Yok!..
Isvıçre'nın Lausanne Unıversrtesı Hukuk Fakulte-
sı'nın Dekanı ve Ceza Hukuku hocası değerlı Krımı-
nolog M. Killias, bu ulkede suçlulukla savaş konu-
sunda yururluğe konan ıkı onemh yasanın ayrıntılı
tahlılını yapmaktadır Yasalardan bırı yanınızda ve
heleaıle ıçınde oze\\Me ateşlı sılah bulundurmayı, ke-
sın ve etkın bıçımde smırlandırıp duzen altına almak-
ta, oburu de suçtan zarar gorenlere sadece bır ma-
nevı tazmınat sağlamakla yetınmeyıp ışlenen suçun
mağdurun ve bakmakla yukumlu olduğu kımselerın
yaşamlarında meydana getırdığı başlıca zarar ve yı-
kıntıları onarmayı amaçlamaktadır
Aslında bu her ıkı husus bızde de oteden berı yap-
tırım (mueyyıde) altına alınmış durumdadır Ne var kı
tum mevzuatımızda olduğu gıbı bu konulardakı on-
lemlerın de yeterlı ve etkın bıçımde uygulanması bır
turlu sağlanamamakta, ateşlı-ateşsız her turlu sıla-
h\r\ kolayca temını ve ozellıkle bazı yabancı ulkeler-
den. hem de bol bol ve rahatça ıthalı onlememekte
tersıne. bu olanaklar alabıldığıne gelışır durum gos-
termektedır
Suça hedef olanlarla yakınlarmın uğradıkları zarar-
ların gıderılmesı ıse bu yıkımların ağırlığı, nıtelığı ve
surekîılığı ıle orantılı olacak yerde, yarım buçuk odet-
melerden (tazmınlerden) ıbaret kalmaktadır Çogu
kez de kırtasî formalıteler yuzunden, odemelerın
mağdurlara ulaştınlmasına dahı olanak sağlanama-
maktadır Bu suretle bız donemın en ılerı ceza mev-
zuatını oluşturan italyan ceza sıstemını ornek almış
olmamıza karşın suçun, soz konusu ıkı onemlı kay-
nağını yeterınce sınırlayamamak yuzunden bugun
ceza mevzuatını uzun yıllar, kendısını oluşturan Kan-
tonların duzenlemesıne bırakmış olan Isvıçre Konfe-
derasyonu'ndan bu alanda dahı onemlı şekılde gerı
kalmış duruma duşmuş bulunuyoruz
Yınelemek zorundayım Gerılık sıkıntı, hayata ve
vucut tumluğune yonelık suçların artmış, onlemez
durum almış bulunması, ceza mevzuatımızın yeter-
sızlığınden degıl, genış olçude uygulamadakı gevşek-
lık ıle halkımızın, ozellıkle yetkılı makamları ışgal eden
sorumlular kesımınde gorulen 'sılahlanma' ılletınden
kaynaklanmaktadır Devlette en ufak bır mevkı sahı-
bı olanlarımızla mucadelelı hayat suren kışılerın ço-
ğu yaşamlarının daha ılk aşamasında ceplerıne bır
sılah yerleştırmeyı evlerını de bu bakımdan takvıye-
yı adeta bır gorev bır başarı koşulu saymaktadırlar
Bunlara hasta ruhları manyakları gorenek duşkun-
lerını de katmak gerekır Bır de sosyo-polıtık ıhtılaf
onculerı ıle memlekette anarşık değışımı dıleyen, bu
amaçla kanlı ve sılahlı eylemlerı goze alanlar vardır
Ne yazık kı bu tepeden tırnağa sılahlı kışılerın sayıla-
n da alabıldığıne artmaktadır Nıhayet, asayış noksa-
nının her an heryerdenbırsaldırıbeklenırhaleulaş-
mış bulunmasınm da pek çok mazlum ınsanımızı bı-
lesılahedınmeyezorladığını unutmamak gerekır Ay-
rıca sılah taşımayı bır ustunluk sayanlar da eksık de-
ğıldır Bu gıbılere genellıkle devlet erkânı ıçınde faz-
lası ıle rastlanır Bukonuda dıllereduşen ıkıgarıptu-
tumu belırtmeden geçemeyeceğım Bın eskı bır
cumhurbaşkanmın eşıne-dostuna yuzlerce sılah ar-
mağan etmesı, oburu de. bır ıkıncı buyuğumuzun da-
hı benzer bır hevese kapılmasıdır Yanı durum ımam-
cemaat atasozunu andırır nıtelıkten gerı kalmıyor
Asayışı, yaşama guvencesı pek ustun olan ve ya-
kın zamana kadar sılah tıcaretını tam anlamıyla ser-
best tutan kuçucuk Isvıçre'nın ulkesını dolduran mul-
tecı yabancılardakı saldırma eğılımının sakıncalarını
dıkkate alarak guçlendırdıgı onlemlere ve koyduğu
yasaklara bız de onem versek gunluk olağan eylem
halıne gelen oldurme yok etme suçlarını epeyce azal-
taoılırız sanınm
DENİZLİ 2. SULH HUKUK
MAHKEMESJ SATIŞ
MÜDÜRLÜĞLPNDEN
1994 U
lzaleı su\u suretıyle satisina karar verılen Denızlı \kı-
>a Mah 2^68 ada '""4 sahıte ISK-l 11 pafta. 18 paısel
>ayıh tamamı 263 m2 mıktarlı tasınmazın2"sı l nıılvon lı-
-adau tamamı 263 000 000 -TL muhammen bedelle açık
jrttınna suretıyle Denızlı ll Ozel Idare lshanı kat 4. Baro
>alonunda satısı vapılacaktır Ihaleve katılnıak îstevenleı
Muhammen bedelın vuzde20\ı temınatı nakıt (TL) vada
mıllı bır baııka temınat nıektubunu ıbıaz etmelerı kosulu
le ıhaleve katılabılecekleıı Satı^ peijin para ıledıı. KD\
»e damga resmı alıcıva aıttır Alıcı isteı^e sajtı^ bedelını
jdemeM hususunda 20 gunluk sure verılebılır l sath
21 8 W 5 gunusaat 1000-10 ls arasındayapılacak olup
nugun verılen tıvatlaı muhammen bedtlın vuzde
7
s"ını
•>ulmadığı veyamu^teıı çıknudığında 2 satısavnı yerve
^aarte olmak v e muhammen bedelın v uzde 40 1111 geçmek
-uretıyle3l 8 1995 gıınu vapılaeaktır Satısa katılmak ıs-
evenlenn ^artnamevı goıınus mundcıe«.atını avncn ka-
•>ul etmıs >avılac<ıkları. djha bj^ka bılgı almak istcvenle-
nn 1994 34 satı$ no lu dosyamıza basvurmaları ılan olu-
nıır 2 5 1995 \ot Yukarıda yazılı vıtis ılanının buluna-
navan davalılar Şukııye Dıbek \elı üzkan. Halıl kaban.
Seher Çırçı. Ay^e Kaıakaya. \leiek Kocadag'a ılanen teb-
lâıne Basın 22124
Güneydoğu'nım kurtuluşu ve KIT 'ler...
ŞeyhmilS DİKEN Dıuırbcthn Tuuret \e Suıunı OJcısı Yön Kııı Buşk lek
C
umhurıyetgazetemızın ıkıncı say-
fasinda eskı Tunzm Bakanı Dr
Ale\ Coşkun"un "Guneydo-
ğu'nun Kurtuluşu \e KİT'ler"
bashğı altında (20 Tenımuz 1995)
bır yazısı yayımlandı Yazı bıze
gore çok onemlı gerçeklere v e.satır baslarına par-
mak basıyordu Bızce uzennde onemle tartışıl-
ması gereken bır vazıvdı
"Ne vardıbuya/ıdabu kadar oneınli olan?" dı-
yenlerıçınaçıklayalım Bızee 70yıllıkbolgeeko-
nomısının gerçcklerı vardı Bızı asıl sevındıren.
gonıslerımızle Say ın \lev Coskun'un tespıtlen-
nın çakismasıydı Son bırkaç yıldır kamuoyuna.
burokrasiye polıtıkaulara vebasınabırçok rapor
hazırlay ıp suııduk Fakat ne acıdır kı bu raporla-
rımızın buyuk çoğunluğunun dıkkate alınnıası
gereken yerleree uzennde konıısulmadı bıle
Hazırladığımız bu raporların ıçerısinde akade-
misyenlerce kaleme alıııan "Diyarbakır ve Bcil-
geselGelişme"ıle "GAP^eniden Vapılanmadır'*
ısımlennı tasıyan ıkı de kıtabım vardı Iste bızce
asıl uzenndedurulması gereken sozunuettığımız
Alev Coskun uıı yazısı ıle bu kıtaplanmızdakı
goruslerınıızın çakısnıasıdır
'Mev Coşkun. yazisinda Guneydoğu'da hangı
nedenlerle ozel sektorun vatınm yapamadığını
dev letın onculuk gorev ını ustlenmesı gereğını an-
latıyordu Bunuda 1920'lıyıllardakıcumhıırıyet
ekonomı polıtıkasının sanayıde dev letçılık man-
tığına dayandırıyordu
Yuzde yuz doğru. ayııı seylerı soyluyoruz
Bıze gore 1930'lu yıllarda uygulamaya konan
"de>Ietelhlesana>iatılımı** Guneydoğu sinırına
geldıkten sonra durmustur Sozun ozu. Fırafın
sularında boğulmustur Bugun bu atılımı bolge-
mız ıçın yenıden canlandınnanın zamanıdır Dev-
letın yatırıma onculuk gorev ı bugun ıçın bolge
bazında sarttır
I92
7
yılında yapılan sanayı sayımına gore Dı-
yarbakır'da 7
7
2 sanavı ışletmesi vardır Bu islet-
melerııı I99"u dokuma. 133"u de maden ve ma-
kıneımalatı alanındataalıyetyurutınektedır Ge-
rek teknolojık olarak gcrekse ısgucu kapasitCM ve
nıtelığı ıle Dıyarbakır I92
7
"de dokumada ozel-
lıkle de ıpeklı dokumada onemlı bır merkez ve
lstanbul'dan sonra Turkıye'nın ıkıncı onemlı ılı
koıuımundadır
Dıyarbakır 1920 leıdekı potansıyelı ve ınsan
unsuru ıle cumhunyetın temellerınm bırlıkte ka-
rıldığı bu ulkeden ^ımdı borcunun odenmesını
ıstemektedır Hem de gecıkme taızı ıle bırlıkte
Basinda Guneydoğu ekonomisi uzerıne konu-
sıılurken hepsoylenır. "OnverijoruAbiralamı-
>oruz" dıve Bolge uzenne arastırma yapanlar
bunun boy le olmadığını her zaman gormuslerdır
Bolgenın doğal kaynaklan kendı coğrafyasında
ışlenmemektedır Batıdakı uretım tesıslennde, ış-
lennııs (mamul) maddeye donuşturulmekte. da-
ha sonra da genel tuketıme sunulmaktadır
Turkıye'nın enerıı ıhtıyacının ağırlıklı bolu-
mu. Guneydoğu'dakı suların uzerındekı bara|lar-
dan uretılmekte ama. paravıl anlamda gırdılen
bolgenın hanesıne yazılamamaktadır Petrolun
yuzde 98 5"u bolgeden çıkarılmakta. amadeğer-
İendınlmesı bolge lehıne yapılamamaktadır
Ozcesı y ıllık 500 bın ton buğday uretımını ma-
karnavb unlu mamullere, 18 bın ton pamuk ure-
tımını tekstıle. 1 5 mılyonun uzerındekı buyukve
kuçukba:? hayvan varlığını gıda ve yan sanayı
urünlerınedonusturemeyen Dıyarbakır Turkıye
petrolunun yuzde 60'ını sağladığı halde ratıne-
nye kavusamamıs menner hammaddesını ışle-
meden ıhraç etmek zorunda kalmıstır Bu duru-
ma. kulturel ve tanhsel değerlennı bacasız sana-
yı say ılan turızmm hızmetıne sunanıamanın da
eklenmesı. gelisnıe olgusunu ıyıce frenlemıstır
Elınıze. soluğunuza kuvvet \\c\ Coşkun Ya-
zacağız anlatacağız. konusacağız Guneydoğu
gerçeklennı Guneydoğu'nunbuyukzengınlıkle-
rının kuçuk bekçılerı bıle olamadık Şımdılık se-
vıaisiyız Zaman zaman da adresıne ulasıp ula-
samadığına enıın olamadığımız bolge gerçekle-
rının kalem çalıcisı
TARTIŞMA
Aziz Nesin'in aydınlığı
F
ransada bu
Batılı aydın.
toplumunıuz
ıçın "Tiirkler
se\ rek olarak,
fakat şaşılacak olçude
Mevlana. Nasrertin Hoca.
Nâ/ım ve Ataturk gibi çok
boy utlıı insanlar
yetiştiriyor..." demistı Bu
halkaya şımdı Aziz Nesin
de katıldı Tontontavn.
çocuksu tatlı yuzu. bellı
belırsız ınce gulumsemesı
ve sakacı yanıyla o halkın
bır sımgesiydı Onun
koklu bırbırıkımı ve ısiklı
bırbılıncı vardı
kjmselenn goremedığını
o usta bır hekım gıbı
tanılar ve gun ışığına
çıkarırdı Azız Nesııı. 80
v ıllık bır omur ıçıne. pek
(,oğu odul almis 110 vapıt
sığdırdı Çılelı gunler.
aylar. yıllar yasadı
Koltuöuna sikıstınp
sokakîarda gazete sattı
Bakkallık. gazetecılık.
dergıcılık yay ıncılık yaptı
Oyku. roman. oyun ve
gulınece yazarlığında unu.
sınırları asıp butun
dunyaya yayıldı \nı
deneme. gazete. dergı
yazıları çocuk kıtapları ve
sıırleryazdı karakollarda
davak yedı Uzun y ıllar
cezaevınde yattı ve
surgune gondenldı
Çocukluğundan bu yana
çekmedrğı kalrrudı kımı
zaman sınsi kursunlara
hedefoldu Sıvas'ta
koktendıncılerce yakılmak
ıstenıp olumden kıl payı
kurtuldıı Vasamın her
turlu acılarını tattı
Sonunda. bılene bılene
tam bır halk bılgesi oldu
Azız Nesın duzenı.
yonetımı zorbalığı.
bılisizlığı. burokrasıyı
eleştınrken toplumu
sılkelemek. bellı bır
amaçla ve bılınçlı olarak.
onun her turlu sıradanlığı
ve bağnaz vanlarmı
sarsnıak îstıyordu Bır
kurum gıbı. tek basina
dusünce ozgıırluğunun ve
laıklığın savasımmı verdı
Bu konuda yılmadan
yureklıce. odunsiız bır
bn,ımde halkımıza bır ıletı
(mesaı) sunma yolunu
tutmustu Bu tavrını her
alanda sonuna değın
surdurdu Çağdas bır bılge
olarak sozlerı. davranisları
ve ey lemlerıyle bu
tııtuımma asl'a uolsıe
BORSAGI
Endeks 1 doları astı...
Hangi hisseler endeksin
altında?..
Yilijaşındatıtauyana
hangi hisse yuzde kaç
prim yaptı?..
Bu haf ta hangi
kağıtları almalı?..
Yabancıların gözü
İMKBde!..
Borsadan haftanın dedikoduları
uzmanlann portf öy önerileri
teknik ve temel analizler...
dusurmedı \alnız Turk
halkına değıl "se>give
hoşgdrü'"yu butun dunya
uluslarına yay mak çabası
ıçındeydı On gun once bır
yurek bunalımı
geçırdığı halde. salt ayakta
olebılmek ıçın. Ege
gezisine çıkmaktan bıle
çekınmemistı Daha uç ay
öncesı. Ankara'da
Cankaya Beledıyesfnın
Koy Enstıtulerı \akfı ıçın
duzenledığı toplantıda
^zız Nesın alkıslar
arasında. dakıkalarca
guınımuze ısık tutan
anlamlı bır konusma
yapmistı Izmır'den
Alaçatı ya gelırken
arabanın camını ındırmek
istedığı sırada (,evırme
kolıı bırdeıı elınde kalmıs
Bunun uzenne
ıçendekılere hemen
"Tiirk gibi guçlu olduğum
nasıl da bclli oluvor.'.."
dıyerek esprısını dıle
getırmistıı Çesme'de
olduğunu duydugum
sabah hemen esımle
Ce>me nastanesıne
kostum kay makamdan
izın alıp morgda cesedını
gorme olanağını buldum
Bana. boyu bıraz daha
kuçulmus ve yuzu vsmıs
gıbı geldı Yazın. Çesnıe
ve çevresının nufusu 400-
500 bıne çıkar Bunların
hemen hepsı de okumus
tabakadır Çesme
hastanesımn onune
bınlerce ınsanın
doluşmasmı bekledım
Ne y azık kı telev ızyon
kameramanlanndan
başka halktan bes kışı
vardı Bes saatlık bır
bekleyıs ıçınde
ıkı îjaırde tzmır'den
geldı Boy lece.
duvarsiziığm huznu
çevreye de
yayılmtsoldu
Gule gule. ey yetımlenn
babası ve halkın
oğretmenı Senı
verenlerın yanında
sevenlerın de sayısızdır
Toprağında
rahat uv u
Mehmet Aydın
Emekh Yazın
Öâretmenı
TLRK DİLİ
DERGİS^İ OKU\OR >RISLTVUZ?
1995 AĞUSTOS SAYISI
BAYİLERİNİZDE
Batı Kaynaklı '"labdncı Kelımeleı ve Dılımız Czerın-
dekı Etkıleıı (Prot Dr Zeynep kORKMAZ)
Fuıkvedekı ErmeniLe Alıntılar Uzenne (Prot Dr Ha-
san F.RE\ I
Vıbanu kelımeleıe Karşılıklaı (TDK)
SekenAdıHakkında(Vrd Doç Dr FatmaOZkAN)
Akraba Dılleı ve ^alancı Eş Deuerler" SoıunuıDoç
Dı Asker RESL LO\ (
Turklerde Destan Geleneüı ve ^rastırmalaı ı Uzerıne
(Prof Dr Nev zat GOZ Vr DİN)
Kızıhbık (Hıkâve) ı Ahmet B ERCİLASLN)
\1ega(Doç Dr Necaı BIRİNCİ)
Uskup Unıveısitesi Fıloloıı Fakultesı Turk Dıh ve Ede-
bıyatı Boluınu Hakkında intıbalaıım (Pıot Dr Alı \L-
PÂRSLAN)
Mehmet Çımaılı nın Kı>ılıöı Lzenne(Yrd Doı, Dr
AlıBLLLT)
Şıırlı Mektuplaı Eskı Bahçe(Nurettın OZDEMİR)
ilhan GECER Abdullah AkAY Halıl SOYUER ve
^usut DLRSLN ıın sıırleıı
Deöerlendırmeler. > ıtııdıklerımız Habeıleı
TURkDİLkURUML
Fıyatı 25 000 TL
Aboııe sjrtları
\ı\Ul 250 000 TL (Oüretmen ve osrencılere
200 000»
Altı aylık 12^ 000 TL (Oüretmen ve oirencılere
100 000) "
PostaçekıNo 1282^6
Adres Atatuık Bulvarı 21
7
Kavaklıdere Ankaıa
Basın ^5655
PENCERE
Hiroşima'mn Anlamı!..
1945 yılı Ağustos ayının 6'ncı gunu saat8 15'te
bır Amerıkan uçankalesının attığı atom bombasıyla
Japonya nın Hıroşıma kentı harıtadan sılındı 8O'ı he-
men 130 bını de ardından 210 bın sıvıl oldu, çoluk
çocuk, kadın erkek, yaşlı genç, suçsuz ınsanların te-
pesınde patlayan bombanın eşı Nagazakı'de dene-
necektı
Aradan 50 yıl geçmesıne karşın bugun yalnız Hı-
roşıma da 300 bını aşkın ınsanın atom bombasından
kaynaklanan hastalıklarla boğuştuğu açıklanıyor
•
Uzun bır sureden berı her yıl, 6 ağustosta, dunya-
nın her yanında torenler duzenlenıyor, gostenler ya-
pılıyor atom bombası sorgulanıyor çevrecılerın ka-
tılımıyla, bu duzenlemeler daha çarpıcı bır ıçerık ve
anlam kazandı
Ancak yıne uzun bır sureden berı her yıl bu koşe-
den sorduğum bır sorunun yanıtı boşlukta sallanıyor
Sotv
Çoluk çocuk kadın erkek, yaşlı genç sıvıl halkın
tepesıne atom bombasının atılması emrını ABD
Cumhurbaşkanı Truman vermıştı Amerıka 'da baş-
kanlık sıstemı devletın anayasal duzenı olduğundan
Truman tek başına mı sorumlu sayılacak? Pekı, bu
durumda bıle tarıhte eşı menendı gorulmemış bu
çapta bır cınayetın neden sorgulanması yapılamı-
yor? Insanlık suçu degıl mı yapılan ış? Truman,
Nurnberg Mahkemesı'nde yargılananlardan daha
az mı suçlu7
Bu soruya yanıt gelmez'
Çunku dunya egemenlerının boyle bır soru ışlerı-
ne gelmez çevre ulkelerde yaşayan aydınlar ıse ken-
dı baslarına duşunup karar verebılecek ozgurluğe
sahıp değıllerdır, Batı'ya bağımlılık ılıklerıne ışlemış-
tır
•
Yıne de Batı uygarlığı kendı ıçınde ozeleştırı gore-
neğını koruduğundan kımı aydın çevreleratom bom-
bası olayının uzenne gıdıyorlar ve soruyorlar
- ABD Cumhurbaşkanı Truman Japonya uzerıne
atom bombalarını atmak zorunda mtydı?
Yanıt
- Evet, çunku atom bombalan atılmasaydı, Ja-
ponya hemen teslım olmayacaktı, savaş uzayacak,
onbınlerce Amerıkan askerı olecektı
Turkçede "ozru kabahatınden buyuk" dıye bır oz-
deyış vardır bu yanıt dunyaya egemen bır ulkede
geçerlı ınsanlık dışı mantığı sergılıyor, yeryuzunde ıkı
tur ınsan olduğunu vurguluyor
Geçerlı Amerıkan mantığına gore, Amerıkalı, ote-
kı ınsanlardan ayrıcalıklıdır
Uzun yıllardan berı her yıl ağustosun ılk haftasın-
da bu koşede sorduğum sorunun yanıtı. gerçekte
bellıdır Ikıncı Dunya Savaşı'nda Hitler'ın canavarlı-
ğına enşılemez, ama Truman'm ışledığı ınsanlık cı-
nayetı, ancak ırkçı bır Nazı kasabına yakışır turden-
dır
•
ABD bugun "Yenı Dunya Duzenı"rvn patronudur
dunyanın "BırNumaralı SuperGucu"dur çoğuçev-
resel ulkede "Amerıkan yaşam bıçımı"r\e hayranlık
doruktadır Gerçekten bu ulkenın bılım ve teknolojı-
dekı ustunluğune dıyecek yok
1
Ne yazık kı ınsanlık
tanhı gelışmeyı somuru uzerıne kurulmuş ımparator-
luklarla yazmak zorundadır Amerıkan Kongresı'nde
kapatılmamış bır dosyada Anadolu'dakı sozde "Er-
menı Soykırımı "nın tartışmasına ılışkın belgeler ust
uste yığılıdır Pekı Amerıkan Kongresı ABD tarıhını
aynı duyarlıkla ıncelemeye yanaşır mı?
Amerıkan tarıhı ıkı ayak uzerıne yukselıyor Bırın-
cısı Kızılderılı soykırımıdır ıkıncısı Afrıka dan gemı-
lerle taşınan zencılerın kolelığı uzerınedır Soykırım-
la kolelık duzenının harmanından oluşan olağanus-
tu bır gelışmenın superlığe vurduğu damganın ıçerı-
ğınde Hıroşıma tragedyasının akla havsalaya sığ-
maz çaptakı cınayetı de yazılıdır
•
Pekı, Amenka, kendısını Batı uygarlığına yakışan
bır ozeleştırıden geçırmeden mı "Yenı Dunya Duze-
nı"n\ kuracak?
O duzenın kokusu şımdıden çıktı
TEŞEKKLR
Amelıyatımı gerçekleştırıp benı sağlığıma kavuşturan
Prof. Dr.
CENGİZ KUDAY'a,
Dostluğunu ve yardımlannı esırgemeyen değerlı ınsan
Prof. Dr.
KUT SARPYENER'e,
Başhekiıu
Dr. MEHMET Z. ASLAN'a,
Dr. MOİS BEHAR a,
As
is
taıı Dr. MISTAFA LZAN,
4sistaıi Dr. FAT>L4 ÖZLER.
amelıvat hemsııelerı O\ \. SELMA: »ervıs hemsırelen
DİLEK. SER\P ıle per>onel OMER, \1LST\F\.
GILİZAR. MEFTLN ve OZGÜRe ayrıca tum
BİLGI HASTANESİ çalısanlarına tesekkur edenm
İZZET ÇAVT ŞOĞLl
Guneydoğu Raporu'nun
tammetni...
Güneydoğu gerçeğinı inceleyen
168 sayfalık rapor
bugünden itibaren
Bizim 'de
ELAZIĞ SLLH HLKLK HÂKİMLİĞİ'MDEN
DosyaNo 1994 985
Haskar Avdoğan taratından F-ındık Polat \e arkadasları
aleyhıne ıkame edılen ortaklığın gıclerılmeM da\asında Ela-
zığ Ke^^k Mahallesı ndekı ada Sb4 parsel 11 sa\ ılı la^ınma-
zın satışı ^retıv le pavda^lar aravndakı ortaklığın gıderılme-
sı talepedılnııj tasınmaz malıklennden Fındık Polat \lurat
Polat Hıdır Turan Sabrı Celebı. Alı Halıs. Husevın Bukum.
Av sel Gukun Asım Kal \ e Cater Halıs n adreslerı tespıt edı-
lenıedığınden ılanen teblıgat vapılmasina karar verılmıs ol-
ıııakla bu davalıların 12
(
Tl99s gunu saat 09 OO'da mahke-
memi7de hazırbulunmaları ve\a kendılerını bır vekılletem-
sıl etlımıelerı akbi takdırde vokluklarında yargılama vapıla-
rak karar verıleı.eğı budavalılara mesruhatlı davetıve nıaka-
mına kaım olmak uzere ılanen teblıg olunur BaMn 34^38