Katalog

~ ~ . -»,*«* V. SAYFA CUMHURİYET 25 AĞUSTOS 1995 CUMA OLAYLAR VE GORUŞLER DüşselHSöyleşi MELİH ÇEVDET ANDAY O Sen duşunur musun' Ben Ner den çıktı bu soru9 O - Nerden çıktığını bırakda>anıtver Ben - Soranu gereğın- ce anlamadım kı O - Anlamayacak ne \arbunda1 Ben - Duşünür sozcüğu Fransızca penseur, İngılızce thınker karşılığı ola- rak kullanılıyor ya fılosof anlamına Bırde O - lşte ben o ıkıncısını sordum <Vra da bır olsun duşunur musun demek ıste dım Ben Hakaret >ok ya bu sozunde9 O - lnsanlar hep duşundüklennı sanı yorlarnedense' Ben Havvan olmadıklannı kanıtla mak ıçın O - Hay\anlann duşunup duşünme- dıklennı ya da ne duşunduklennı bıl- mıyoruz Konuşmadıklan ıçın bunu an- lamamıza da olanak yok Onu bır vana bırakalım "Duşunu\orumdaJ"dıyerek ya da "Benım duşunceme gore_" dıye- rek soze başlayanlara bır bak başkalan- nın duşuncelennı soyluyorlardır o baş- kalan da başkalannın duşuncelennı Ben - Demek gene de arkalarda bır yerde, bır duşünen % ar O lşte onun kım olduğunu bılmeden düşunuyoruz Ben - Ama buna duşunmek denmez kı' O - Yanılma Descartes'ten başlıyor Ben u Duşunü\orum,ö\leysevannT dedıgı ıçın mı7 O - Evet "İnsan duşunduğu için var- dır" anlamına Bundan her ınsanm du- şunduğu anlamını çıkarmışlar Ben NuruUah Ataç, onu boyuna du- şunce değıştırmekle suçlayanlara karşı "Benim iki uç duşüncem vardır, donup donüp onlan kullanınm~ dıye yazmıştı O - Bır ınsanm ıkı uç düşuncesı olma- sı ne buyuk mutlulukrur Ben bır gün dostlanma butun yaşamım boyunca ıkı uç kez duşunduğumu soyleyecekoldum- du 'estagfurullah!' dedıler çunku alçak gonulluluk gosterdığımı sandılar Oysa ben ovunmuştum oyle soylerken Ikı üç kez duşünebılen dâhıdır Ben - Gerçekten duşunerek ortaya yepvenı goruşler atanlara katılmak sen- ce suç mu' O-Suçolurmuhıç1 Ama bu katılma- yı açıkça belırtmek koşuluyla Ben - Ne demek ıstıyorsun9 O - Bır duşunurumuz, Freud'un "bi- linç-bilinçdışr buluşunu bıze kısa yol- dan anlayacağımızgıbıanlattıktanson- ra, "Tabiı, ben de övle düşünürüm" dı- ye yazdı Once şunu soyleyeyım orada "tabıi" sozcuğune ne gerek var1 Eğer Freud'un bu düşuncesı "tabii" olsaydı, ondan once de herkesın Freud gıbı du- şunuyor olması gerekırdı Marks'ı da boylesıne "tabii" bulanlar var Bunun duşunmekle hıçbır ılışkısı yoktur Bır zamanlar lstanbul Unıversıtesı'ndeders veren Prof Hirsch,oğrencılenn "tabii" sozcuğunu kullanmalannı vasak etmış- tı Ben - Duşunmek ne demektır sence9 O - Duşunmeyı duşunmek demektır Bununla ılle yepyenı bır sonuca, dahası bır sonuca vanlacağı sanılmamalı Sok- rates, ele aldığı çoğu sorunu çözeme- mıştır Zararı yok Ama bır soruna nasıl yaklaşılacağını gostermıştır bıze Ben - Demek duşunme yazarsız bır ışlemdır, oyle mı9 O - Çok ıyı bı yere geldın "Ukala" ıle "düşÜDÜr" arasındakı ayrıma par- mak basıy orsun Ukalanm Turkçesı "bü- giç". lşte bızım duşunürlenmız daha çok bu sınıfa gırer, her şeyı oğretırler adama Kafalannda çözulmemış hıçbır sorun yoktur tumunun vanıtı hazırdır Daha- •A sı. buyuk adamlann buyuk sozlennı ana- rak karşı lanndakılen sustururlar Bugı- bılere "düşuıunez" demek daha doğru olur Ben - Oyleyse bız hızla duşunmeme- ğe doğru yol alıyoruz O-Oyle Ben - Bunun nedenlen ûzennde dura- hmbırazda O - Sen ne dıyorsun9 Ben - Felsefeyı oğrenemedık bır tûr- lü Belkı ondandır O - Kant, "febefeöğrenUmez,yapılır'' dermış sık sık Ben - Nedır felsefe9 O - Çıkarsız duşunme sanatıdır Bız oylesıne çıkarcı ınsanlar olduk kı, felse- fı duşunme semtımıze uğraınaz Bu gı- dışle uğramayacak da Ben Felsefe soru sorma sanatıdır der- ler Bızım sorulacak hıçbır sorumuz yok mu9 O - Yok ya tslâm dını, Gazali'nm çabası ıle soru sormayı yasakladı Soru gunah oldu çıktı Sen kım oluyorsun da Tann nın ışlenne burnunu sokuyorsun'' O bılır her şeyı, sana bana araştırmak duşmez Tembel ınsanımızın ekmeğıne yağ surmuştür bu anlayış Aynca Kur'an'da her şey yazılmıştır Sen Kur'an'la yanşacak değılsın ya1 Ben - Bızde bılımsel araştırma yeter- lı olmadığı ıçın de çıkarsız duşunme sa- natına bır tûrlü varamıyoruz gıbı gelıyor bana O - Tam tersme dostum, bızım aydı- nımız bılıme oylesıne saygılı kı, her şe- yı ondan bekledığı ıçın duşunmeme alış- kanhğını edmmış Çozemedığımız kımı sorunlarla mı karşı karşı>ayız, bılıme savgılı aydınımız, "Ilerde bılım bunla- nn tümünü çözecektir" der tyı ama ne zaman'' Orası bellı değıldır Bıze bekle- mek düşer sadece Dınsel saygıya çok benzıyor değıl mı^ Ben - Demek bunlann üçü bıraraya gelmce msanımız keyfıne bakmayı yeğ- lıyor Bunun sonu neye vanr9 O - Kendı kulturümuze sanlalım, Ba- tıyı taklıt etmekten vazgeçelım dıyenle- nn yaşam anlayışıdır bu Sonu neye mı vanr9 Ben - Evet O - Tanhten sıhnmeğe vanr Bız bu acıyı yasadık, ama ders almadık "Baü- yı takfitten vazgecetim" dıyenler, gerçek- te hazıra konmak ısteyenlerdır Gâvur bulur nasıl olsa, bıze de venr Ben - Bız tembellığımızden mı boyle davraruyonız, yoksa boyle davrandığı- mız ıçın mı tembelleşıyoruz9 O - Bunu başka bır gun konuşuruz ARADABIR Dr. ORYAL GÖKDEMİR Dönüp Bir de Kendimize BaksakHer gun her gazeteyı ızlemek olanaksız Belkı de olmadık bır gazetede kendı duşuncelerımızı dıle ge- tıren rasgele bır yazı (makale) çıkryordur Bılemeyız Ben ıkı gazete alıyorum Orüan da baştan sona oku- duğumu soyleyemem Gorebıldığım kadarıyla Ara- bıstan'dakı ıdamlar ıçın yazılan çtzılenler ıçınde tek tutariı yorum 20ağustostaTanOral'ınkarıkaturu Kı- lıcı ındırmek uzere olan Arabın soyledıgı "Kesmeye- lım de besleyelım mı?" Doğrusu bunca saldırganlığımıza karşı, Kral Fahd haklı bır kıbırle, tek sozcuk (kelıme) yanıt vermıyor Oysa adam kalkıp dese "Yahu sız ne dıyorsunuz, sızde ıdam cezası kalktı mı? Faılı nedense meçhul cınayetlerınızın sayısı kaç"> Otuzyedı aydını dın dın yakan sız değıl mıstnız? Bu toplu kıyıma sıyasılennızın tepkısı ne oldu"> Devlet başkanınız 'Halkı devletle karşı karşıya getırmeyın' deyıp ortbas etmedı mı? Başbakanınız 'Neyse kı vatandaşlanmızın can kay- bı olmamıştır' dıye tesellı bulmadı mû Insan haklanndan soz eden bakanlarınızı emnıyet muduriennız suçluyor ıçışlen bakanlannız terslemı- yormu? Insan haklanndan dem vuran Avmpalı parlamen- terlere orospu' dıyen sızın bakanınız değıl mı? Guzel ya da çırkın bız yasalanmıza gore ınfaz ya- pıyoruz Ustelık bunun cana verdığı acının oburyon- temlerden daha az olduğu bılımsel olarak da kabul edılıyor Neden Amenka'dakı ıdamlara da karşı çıkmıyor- sunuz? Sızı etkıleyen, kan gormenın sevtmsızlığı oy- le mP Pekı her karşılamada, her temel atmada ke- sılen kurbanlann kanını alnınıza surerek caka atma- nız hangı Batı ulkesınden esınlenıyor? Soyler mısı- nız sız hangı Batılı kabıiedensınız? Anladık Ataturkçusunuz Laıklık, şerıatçılıktan da- ha ıyı Bunlan elde etmek ıçın verdığınız on bınlerce canın haklılığını kanıtlamak ıçın neden 4 uyuşturucu kaçakçısının olusune sanlıyorsunuz? Bunlarbu den- lı değerlıyse sızde daha bınlercesı var Sız onlan bes- leyın, aydınlan oldurun Bıze aydınlarınız pek uğra- mıyor Bız şımdılık bunlan kesenz besmeleyle Ama besleyemeyız' Inanmazsanız hoca oğlu paşaya so- run O da bıze hak verecektır alımallah " Ben kı hemen hemen kırkyıldırtıp mesleğının ıçın- deyım hâlâ kana bakamam Kıyıdabalıktutanlarıbı- le ıçımden sorgularım hep Insan oldurenlere kınlen- memek elde değıl Ama ıkıyuzluluk de çıleden çıka- nyor Çok değıl, daha çeyrek yuzytl once kendı ınsanla- nmızın ıdamlan ıçın Meclıs te ne buyuk bır coşkuyla el kaldırdığınızı duşunun Ve bırazcık utanın Hepsınden vazgeçtım, eğer bu ınsancıkları kurtar- mak ıstıyorsanız Fahd a canı, ılkel, çağdışı gıbı soz- lerle hakaret etmenızın durumu kotuye gotureceğını akıl edın barı Bunu bılmek'ıçın polıtıkacı olmaya gerek yok içgudu yeter Yurtseverlik VECİHİ TÎMURCKÎLU K avımlı sıyasal topluluklann tanh »ahnesınde görunmesıyle, yaşa- mın sıyasal, ekınsel ve toplumsal ortamına. "yurtseverlik" kavra- mı katılmıştır Ayn ayn kokenler den farklı ekınlerden gelen halk- lar yaşamlannı sürdürduklen toprağa ortak ola- rak sahip çıkmışlardır Geçımın ortak kaynağı olan bır toprak, bırçok halkı, tek bır halk yapmış- tır Yurtseverlik tekbırhalkınuğrunaverdıgısa- vaşımın ıfadesıdır Bınlerce yıldan bu yana, dûnya, bırçok yurda aynlmıştır Bu aynlma, halklann gönullennde yurt sevgısını yuzeyselleştıreceğıne dennleştır- mış unutturacağma "süa T> laştırmıştır Sılalaştır- ma. vurduözlemedonüşturmedır \urtsevgısının bıre>de ve toplumda dennleşmesının ve sılalaş- masının ozdeksel (maddı) nedenlen vardır Yurt, salt bır toprak parçası değıldır Tanhsel bılıncıne varmış bır halkm var olan sıyasal, ekınsel ve top- lumsal çevresıdır Tek bır halk durumunu kazan- mış bırçok halklann yaşamlannı surdurdüklen coğrafyada yarattıklan toplumsal kurumlar ve ılışkılerdır Bu boyutlanyla ele alırsak, Suleyman Demi- rel ın Hacıbektaş ta söyledıklennın vuzeysellığı daha ıyı anlaşılır Saym Demırel "Alevi \e Sün- ni, bu toprağı biıükte savunmadık mı? Bu toprak ıçin biıiikte şehıt olmadık mı?"dedı Bu dûz man- tığı Kurt Turk, ışçı-patron, ırgat-ağa karşıtlıkla- n ıçın de yurûtebılınz Var olan sıvasal, ekınsel \e toplumsal çevre, Kurtuluş Savaşfnı vermış Anadolu halkı ıçın tüzeyı (adaletı) ıçenyor mu 9 Skr yurttaş çıksa ve Sayın Demırel'e sorsa "Bir- likte (üdük de, biıükte bölüşebiHyor muvuz?" Boy- le bır soruyu, Sayın Demırel, aynı dûz mantıkla yanıtlayabılecek mı9 Ulkede var olan sıyasal or- tam, ışçı sınıfı ıle ışveren sınıfi ıçın ozdeş mı° Iş- çıye yaşamım surdurebıieceğı ucretı vermekten kaçman sıyasal ıktıdar, dev letın tüm olanaklannı, hem de devletı sevmeyen sermaye sınıfina sunmu- yor mu9 Yurt kavramı da sınıfsal ıçenklıdır Egemen sı- nıfiann yurt karşısındakı tutumlan ve konumla- n, sömürülen sınıflann tutumlanndan ve konum- lanndan çok farklıdır Bu farklılık, ekınsel ve top- lumsal çevreye çok belırgm bıçımde yansır Hak- kân'nın bır koyundekı ırgatın çocuğu, Bay Nt- rin'ın, Bay Ssbamn'nın ya da herhangı bır "bay z«ıgiıı''ın çocuğuy la ozdeş eğıtımı alma şansına sahıp mıdır 9 Çukurca dan herhangı bır emekçı, Bay Erez gıbı, toplumsal ılışkılenn duzenlenme- sıne katılabılır mı 9 Bobrek yetmezlığınden ölen Erzunımlu koylü delıkanlıyı, tıkanan damannı parasızlıktan dolayı değıştıremedığı ıçın yaşamı- nı yıtıren Dıvnğılı maden ışçısını, derdıne ancak lngıltere'de derman bulunacağı soylenen on ya- şındakı gecekondulu kızı koruyan toplumsal bır kurumumuz var mı 9 Boylelen ıçın, kımı zaman bır gazete çıkıp '^ardım çanağı^açıyor Emekle- nnı satarak geçınen ınsanlara **>ardım çanağı" açılmadan, onlann sağlıklannı sağlayacak. onla- n okutacak konut sahıbı yapacak toplumsal ku- rumlan var mı bu yurdun 9 Sayın Demırel, uma- nm bunlan da dûz manükla duşunur Insanlann duygulannı sömürmek, ayıplann en çırkınıdır Yurtseverlik duygusunun tanhsel sureklılığını, tanh boyunca "halkvığııılan''sağlamıştır Bır dev- let, bu tanhsel varlığı uç beş somurucüye ezdınr- se, "Doğu" da kanar, "Güneydoğu" da Hıçbır duygusal soylevın, toplumsal yaralara em (ılaç) oldugu gorülmemıştır Yurttaslan, kendı kâr ılış- kılenne. sıyasal amaçlanna alet etmeye başlayan- lar, ne denlı dırenırlerse dırensınler, günün bınn- de sıntırlar Ataturk'un Söylev'ını, bugunlerde yeruden okumalıyız Sömurûden kurtanlmamış bır halk, bürunleşmeyı beceremez Böyle duşunduğumuz zaman, yurtseverlik kav- ramının ıçı dolar Yurdun her türlü nımetınden yoksun bırakılmış yığınlara, "Biz, biriikte şehit olmadık mı? w demek, yurtseverlığı, kaba ulusal- cılığa (mıllıyetçılık) boğdurmak olur Yurtsever- lık, hıçbır zaman eskımeyecek "toplumsal ulus" kapsamında oluşmuş toplumcu bır u uhısal böin- d" yansıtma, aıüama bıçımıdır Şovencı kışkırt- malara çok yabancıdır Yurt, toplumcu oğretı açısından, üzennde ya- şanılan, halklann tek halk olmak ıçın tanhsel sa- vaşımlannı verdıklen toprak bütunlüğunu, coğ- rafyayı oluşturur Ulusal gelınn adaletlı dağılımı- nı sağlamış., emperyalızmın çıkarlannı sıfırlamış, ulusun gerçek çıkarlannı kollayan halk egemen- lığını kurmuş bır 'Yurtseverlik'', yxırtseverlığın en yüksek bıçımıdır Bu nıtelıklen taşıyan bır yurtsever, geçmışın ılencı ve devnmcı gelenek- lenne sahıp çıkar Imam-hatıp okullanna değıl, çağdaş bılım ureten okullara destek olur Şenata değıl, laıklığe arka venr Geçmışı gevışlemeye değıl, toplumun geleceğını aydınlatmaya çalışır Gerçek yurtseverlik, tanhsel bıhncı ıçeren yurt- severlıktır Şovencı hıçbır duygu sömurüsûne yas- lanamaz, hemen çözulür, türlu uluslar kavgasına dönuşür Bır devlet adamı, duygulan kabartmaz, bılıncı koyulaştınr Bır toplumu oluşturan emek- çılenn, rurlu ekınlenn. ayn kökenlerden gelen topluluklann kardeşçe yakınhklannı, tum dûnya halklannın dayanışmasmı amaçlar Keklik'li CHP...^ m m ^ HPıl £ \ kongrelennın • sona I ermesıyle ^ ^ y bırlıkte ^ ^ ^ ^ keklıkten sıkça soz edılmeye başlandı Bılındığı ûzere Murat Karav-alçın kurultay delegesı dahı seçılemedı Hikınet Çeön ın venıden CHP Genel BaşkanlığVna getınlmesı gerçekleşmesı gûç bır olasılık olarak görûluyor Bu acıkh dunım son günlerde gûndemde olan keklık uzenne so>lenmış rûrkûlerden dızeler anımsattı -Kekhgıdim vurdular/ Kanadımı kjrdılar' Daha ben ne Kİım kı/ Anamdan ajırdılar" Sahıplen a>nı zamanda bırer holdıng bırer banka bırer de gazete sahıbı olan televızyonlardan, koro hahnde, CHP Gene! Başkanlığı nın Denız Bavkal ıçın çantada keklik olduğu söylenmeye başlandı Promosyon savaşlan esnasında bırbınnın patronlannın ne hırsızlıklannı ne namussuzluklannı ne de bılmem ne çocukluklannı bırakmayan bu medya kuşlannın Denız Baykal konusunda boylesıne bırlık ıçınde hareket etmeye başlamalan neden 9 Hıkmet Çetın ve Murat Karayalçın'dan umudu kestıklen anlaşılan bu medva kuşlannın tek dertlen (ışçılenn ve memurlann demokrası mucadelelen esnasında takındıklan tav ırlardan da anlaşılacağı üzere) sözüm ona yurdumuzun, demokrasımızın ve halkımızın yüksek çıkarlan 1 Yoksa Baykal'ın CHP Genel BaşkanhgVna getınlmesı hahnde hükümetın varlığını surdüreceğının dolayısıyla bu medya kuşlannın patronlannın almaya devam edeceklen devlet bankalan kredilennm, teşvıklenn, resmı ılanlann, ıhalelenn, özelleştınme adı altında yağmalanan KlT'lenn ve her türlü vurgunun sürdürülmesıne olanak sağlayan denetımsızlığın ve başıboşluğun çantada keklık olmasınm hıçbır önemı yoktur Böyle olduğu ıçındır kı, daha lstanbul kongresının sonuçlandığı tlk gün Denız Baykal, blucmlennı gıyerek özel televızyonlann haber bültenlennın canlı konuğu olabılmek ıçın televızyon stüdyolan arasında mekık dokumaya başlamıştır Ne dıyor bu medya kuşlan 9 Denız Baykal ıçın başkanhk "çantada keklik" Yanı CHP delegelennın oylan, dolayısıyla delegeler keklık' Medyada söylenenlerden sonra ortaya şu önermeler çıkıyor Delegeler keklıkse, kurultayda Denız Baykal, CHP Genel Başkanlıgı'na getınlecektır Denız Baykal, CHP Genel Başkanlıgı'na getınhrse delegeler keklıktır - Delegeler keklıkse ıl ve ıkjc kongrelen keklık avı partılendır - Hesaplanm delegeler üzenne kuranlar, keklık avcılandır - En büyük keklık avcısı, en fazla keklık avlamış olan Denız Baykal'dır - Murat Karayalçın, "kekük" dahı değıldır' - Keklığın bunca bol olduğu bır ortamda ava çıkmayan Aydın Güven Gürkan, Mumtaz Soysal ve öbürlen keklık avcılan değıldır Delege olan bu beyler olsa olsa bırer keklıktır Ne demış ozan 9 "Keklrği dûz ovada avlayalun Ştkıdım jıkıdını, şıkıdını şıkıdun aynayahm." Ben de sabırsızlanmaya başladım Gerçekten ortada keklık var mı 9 Varsa kımdır bu kuşlar (pardon 1 ) keklıkler9 Bekleyelım kurultayı ve hep bırlıkte görelım Ne demış ozan9 " Keklik kayah \erde/ Öter mayab yerde/ Sevdiğımin kavah/ Durur dayab yerde." A. İLKİN IŞIK ATATİJRK VE BARIŞ KONSERİ - 2 UUTTTEMINYEUEKI • A 0 0 İ S I A N M M O K E Z . A D D K A D K O r ^ • VMCKOtAMACtŞBBtllttKSIM SUADRE • FrtAJ SJNEMA dŞES UGUR MUMCU CİNAYETİI ATÎLLA COŞKUN Fıyatı 230 000 TL Isteme adresi: Cem Yayınevı Küçûkparmakkapı tpek Sokak No 11 80060 Beyoğlu-lstanbul CATI RESTAURANT - BAR Yeşıllıkler arasından Boğaz'ı seyredıyorum, Beyoğlu'nda dans ederken... 251 00 00 (Özel Tekne Gezılen..) Keyıf düşkünlenne ozel "lşte lstanbul" manzarası ve nostaljık canlı gıtar ıle unutulmaz geceler Rez.Tel:252 2710 Pasomu kaybettım Hukümsuzdur GULSUNS1RMA A Ö F kımlık kartımı kaybettım Hükumsüzdür EMİNE KIZILHİSAR DlŞ HEKÎMt MUAYENEHANEStNÎN MAKİNE VE EL ALETLERİ SATILIKTIR. Tel 337 54 91 Salı - Çarşamba - Perşembe, sabah 10 - 12. ii Türkiye Güzeli Yeni AEG Tek Kapılı Soğutucu ayda 1.880.000 TL'den bâşlayan taksitlerle. Ozel tanıtım fiyatlarıyla. Panellı Tek Kapılı Soğutucular 1200 E Tek Kapılı 1350 ELYenı Tek Kapılı 1400 ELYenı Tek Kapılı 1500 ELYenı Tek Kapılı 1700 ELYenı Tek Kapılı Peşınat 3 000 000 3 000 000 3 000 000 3 000 000 3 000 000 15 Taksıt 1 780 000 1 880 000 2 060 000 2 300 000 2580 000 Toplam 29 700 000 31 200 000 33 900 000 37 500 000 41 700 000 AEGDiğer ödcıtıe koşuilarını AEG Yetkili Satıcılarından öğrenebilirsinız. F ,atlara KDV daiıldır KDV ve d ger verg erce b r degış klık olursa fıyat ara yansıyacaktır KaTpanyarr z 2 Eylül 1995 tar h nde sona erecektır B j kampanya Gruiberg T caret AŞ (Cemal Sahır Sokak 26/28 Mec d yekoy Istanbjl) tarafından duzenlenmıştır Jrunler mız AEG/Telefunken Yetk lı Satıcılarında tesiım edılecektır Sanayı ve Tıcaret Bakanlıgı nca 25 5 1994 tanh \.e 21940 sayılı Resmı Gazete de ılan edılen teblıge uygundur AEG TELİFUH«W Dııijig Itrlci Ucretsız telefonlar m ı O8OO 2 1 1 4O24 O8OO 2 1 1 4O25 OSOO 2 1 1 4O29 Dığer teleforunuz (O-212) 2T4 6 5 9O