Katalog

24 TEMMUZ 1995 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Anayasa Değişiklik neler getiriyor 1. Madde: Anayasanın başlangıç maddesinin 12 Eylül ile ılgili ibarelerin yer aldığı ilk 2 paragrafını yürürlükten kaldırdı ve ondan sonra gelen paragrafin başına, "Tûrk vatanı vıe mOietinin ebedi vartığmı ve yüce Türk devletinin bolünmez bötünlüğûnü beurleyen bu anayasa"ibaresi ' eklendi. (291 kabul, 89 ret.) 2. .Madde: Anayasanın 33. maddesı değiştırilerek, demekJerin siyaset yapma, sıyası partılerden destek görme, ona destek olma ve sendikalar, meslek kuruluşlanyla ortak hareket etme yasağı kaldınldı. (271 kabul, 110 ret.) 3. Madde: Anayasanın 52. maddesı yürürlûkten kaldınlarak. sendikalann siyaset yapma yasağı kaldınldı. (295 kabul, 72 ret.) 4. Madde: Anayasanın 53. maddesinde yapılan değişıklikle, kamu çalışanlanna sendıka hakkı kurmasına yasayla ızin verilmesi ve bu sendikalar ile ûst kuruluşlannın üyeleri adına yargı mercilerine basvurabilme. toplu görüşme yapabilme hakkı bulunduğunu düzenliyor ve bu konudaki usullerin yasayla dûzenlenmesi öngörûlüyor. (272 kabul, 72 ret) 5. Madde: Anayasanın 67. maddesi değiştirilerek, seçmen yaşı 18'e indirildi. Yurt dışında bulunan Türk vatandaşlanna oy kullanabilmeleri amacıyla yasayla uygulanabihr önlemlerin alınması hûkme bağlandı. (279 kabul, 99 ret.) 6. Madde: Anayasanın 68. maddesi yeniden düzenlenerek partilere girme yaşı da 18'e indirildi. Oğretim üyelerine siyaset hakkı tanınırken, bunun usul ve esaslannın dûzenlenmesi de yasaya bırakıldı. Bu maddeyle siyasi partilerin kadın kolu, gençlik kolu kurmalan önündeki yasak da kaldınldı. (298 kabul, 81 ret.) 7. Madde: Anayasanın 69. maddesini yeniden düzenleyen bu madde ile de siyasi partilerin ticari faaliyet yapamayacağı hûkme bağlanırken. siyasi partilenn kapatılması davalaniHB Cumhuriyet Başsavcılığı yerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nca açılması hûkme bağlandı. Temelli kapatılan bir partinin üyelerine siyaset yasağı 5 yıllık bir süreye bağlandı. (329 kabul, 55 ret.) 8. Madde: Anayasanın 75. maddesinde değişiklik yapılarak, milletvekili sayısı 55O'ye cıkanldı. (291 kabul, 86 ret.) 9. Madde: Anayasanın 84. maddesinde yapılan değişiklıkle milletvekili transferi serbest bırakıldı. Bir partinin temelli kapatılması halinde, yalnızca söz ve eylemlenyle buna neden olanlann üyeliğinin düşmesi öngörûlüyor. (342 kabul, 44 ret.) 10. Madde: Jptal istemi ile ilgili anayasanın 85. maddesinde de 84. maddede yapılan değişıkliğeparalel düzenleme yapıldı. (339 kabul, 37 ret.) 11. Madde: Anayasanın 93. maddesinde yapılan değışiklık TBMM'nin her yıl 1 ekimde kendiliğınden toplanmasmı öngörüyor. (338 kabul, 38 ret.) 12. Madde: Yerel seçimlerle ilgili anayasanın 127. maddesini değiştıren bu madde, milletvekili genel veya ara seçiminden önceki veya sonrakı bir yıl içinde yapılması gereken yerel seçimlenn genel veya ara milletvekili seçimi ile birleştirilmesini düzenliyor. (330 kabul 43 ret.) 13. Madde: Meslek kuruluşlan ile ilgili anayasanın 135. maddesinde yapılan değişiklıkle, meslek kuruluşlanna da siyaset yapma yasağı kaldınldı. (329 kabul, 66 ret.) 14. Madde: Bu maddeyle parti kapatmalarla ilgili anayasanın 149. maddesi değıştirildi. Bunagöre, temelli kapatma davalannda kapatılması istenin partiye savunma hakkı tanınacak. (348 kabul, 43 ret.) 15. Madde: Anayasanın 171. maddesinde yapılan değişiklıkle de kooperatiflenn siyasetle uğraşma yasağı kaldınldı. (296 kabul, 95 ret.) 16. Madde: Bu madde, referandum zorunluluğu doğması halinde. hangi maddelerin, hangileriyle aynı sandıkta oylanacağına ilişkin düzenlemeyi içeriyordu. (Işari oyla kabul edildi.) 17. Madde: Bu maddedeki düzenlemeye göre de milletvekili sayısının 550'ye çıkarılmasım öngören değişiklik maddesi, ilk milletvekili genel seçiminin başlangıcından itibaren diğer maddeleri ise yasanın yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe konacak. (355 oyla kabul edildi.) 1982 Anayasası'nda sivilleştirme adımı. Milletvekilleri, kendilerine yonttular Anayasada 12 Eylül izi360 KABUL OYU • Anayasa değişikliği paketinin tümü üzerindeki oylama dün sabaha karşı 03.40'ta sonuçlandı. 392 milletvekilinin katıldığı oylamada 360 kabul, 32 ret oyu çıktı. KENDİLERİNE YONTTULAR TBMM, 12 EYLÜL'Ü SAHİPLENDİ • TBMM, milletvekili sayısının 550'ye çıkanlması ve milletvekili transferinin serbest bırakılmasım kabul ederken emekçilerle ilgili düzenlemeleri reddetti. • 12 Eylül döneminde çıkanlan yasalann iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulabilmesi ve o dönem yöneticilerinin yargılanmalannı öngören madde reddedildi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TB- MM, anayasa değişikliği paketini, grev hak- kı, miUetvekili yaşının gençleştirilmesi, meslek kuruluşlan ve sendika yöneticileri- nin aynı zamanda milletvekili olabilmeleri- ne ilişkin düzenlemeleri budayarak kabul etti. 16 maddeye inen anayasa değişikliği paketi sabaha karşı 03.40'ta milleveküleri- nin ayakta alkışlan arasında. 32 ret oyuna karşılık 360 oyla kabul edildi. TBMM, özel- likle 'mületvekiDerine dönük bazı düzenle- meieri' rekor oylarla kabul ederken 12 Ey- lül askeri darbesinin ardından çıkanlan ya- sa, karar ve kanun hükmünde kararnamele- rin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne gidil- mesi ve o dönem yöneticilennin işledikleri adli suçlar için yargılanmalarını öngören maddeyı kabul etmedi ve 12 Eylül'e sahip çıktı. Grevsiz memur sendikasına ise TB- MM Başkanlık Divanı'nın 4. maddede yap- tığı bir redaksiyonla 'zoraki' onay verildi. 23 maddeden oluşan öneri, 6 maddenin reddedilmesi, bir maddedin düşmesi, bir maddedin de eklenmesiyle 16 maddeye in- di. Kabul edilen yasayla 1982 Anayasasf nın 'Başlangıç' kısmı ile 33. 52, 53, 67. 68, 69, 75. 84, 85. 93, 127,135, 149 ve 171. mad- deleri değiştirildi. Anayasa uyannca, kabul oyu sayısı 300'ün üzerinde olduğundan re- feranduma gitme zorunluluğu kalmadı. Cumhurbaşkam Süleyman DemireT in, refe- randum konusunda anayasada kendine tanı- nan takdir yetkisini' kullanmaması duru- munda, değişiklikler, Resmi Gazete'de ya- yımlandıktan sonra yürürlüğe girecek. Anayasa değişikliği önerisinin, reddedi- len 6 maddesinin içerikleri şöyle: - Siyasi amaçlıgrev, dayanışmagrevi ve ge- nei grev ile çeşirü direniş eylenuerini düzen- leyen madde. - Sendika hakkını genişleten ve memur- lara sendika kurma yolunu açmak için sen- dika hakkına ilişkin maddede işçiler' sözü yerine 'çaltşanlar' ifadesinin eklendiği dü- zenleme. Sivil anayasa değişikliği paylaşılamıyor Başbakan Tansu Çiller: Galip millet, mağlup RP. Başbakan Yardımcısı çetin: Bulduğumuzla yetineceğiz. ANAP Cenel Başkam Yılmaz: ANAP olmasaydı bu sonuç alınamazdı. DSP lideri Ecevit: Laikliğin zaferi, RP'nin yenilgisi. Hikmet Çetin ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Siyasi parti- lerin liderleri anayasa de- ğişikliğini paylaşamıyor. Başbakan Tansu ÇiÜcr. "Galip millet, mağlup RP" derken Başbakan Yardımcısı Hikmet Çetin. "Tıkamkhğı biz aşük. CHP'nin önemH bir payı var" dedi. Çetin. değişikliklerde emekçi kesiminin gözar- dı edilmesini, "Umduğu- muzla değfl, bulduğumuz- la yetineceğiz'' sözleriyle eleştirdi. ANAP Genel Başkam Mesut Yılmaz da "AlSAP'ın katkısı olma- saydı, bu sonuç ahnamaz- dı" değerlendirmesini yaptı. DSP lideri Büfcnt Ece- vit ise anayasa değişikliği sürecınin 'laikliğin zaferi olduğunu, RP'nin kesin bir yenügiye uğradığmı' söyledi. Başbakan Çiller, saba- ha karşı önerinin kabul edilmesinden sonra DYP grubunu topladı. Çiller, burada yaptığı konuşma- da şunlan söyledi: "Alınan sonuç, Mec- lis'in başansıdır. Bugfln Meclis'in başı kendi miDe- ti önünde eğik değildir. İk- tidar partilerinin yanında, muhalefet partilerinin katkısı takdir edilmelidir. Bugün demokrasi açısın- dan farklı noktadayız. De- ğişiklik küçümsenemez. Yaklaşık 100 yıldan bu ya- na ilk kez geniş kapsamh anayasa değişikliği, siviller taranndan yapıkü. Anaya- sa değişikliğinin bir galibi vardır, bir de mağlubu. Galibi millettir, mağlubu RP'dir." CHP lideri Hikmet Çe- tin grup toplantısında, partisinin, başından beri uzlaşmacı ve tutarlı bir ta- vır sergilediğini söyledi. Çetin, "Tıkanan kapıyı açmada öncülük ettik. CHP'nin önemli bir payı var. Belki umduğumu/Ja değU, ama bulduğumuzla yetineceğiz. CHP'nin b- kanma noktasında girişi- mi olmasaydı, bu sonuç ol- mayaeakti. Ulaştığımız noktayı küçümsemeye- lim" dedi Çetin, dün düzenlediği basın toplantısında da "Bu iş bitti denme nokta- sında devreye girdik. El- bette ideal değildir. Çahş- ma yaşamı konusunda çok daha iyisini isterdik. ü/ül- dük, ama önemli adımlar abldı. Kamu çahşanlanna, sendika hakkı tartışmalı olmaktan çıkanlmıştır. CHP, bu çahşmalara ön- cülük ettiği için mutiu- dur" diye konuştu. ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz da grup toplantısında. kilit parti- nin ANAP olduğunu söy- ledi. Yılmaz, "ANAP'ın katkısı olmasaydı bu so- nuç alınamazdı. Haksız eleştirilerin boy hedefi ya- pılan Meclis, üç yıllık bir maratonla anayasa degi- şikliklerini uzlaşma üe ger- Büknt Ecevit Mesut Yılmaz çeklestirebileceğini ortaya koymuştur" dedi. Yılmaz, Meclis'in RP dışmdaki büyük çoğunluğunun uz- laşmasıyla bu sonucun ahndığını belirterek, "Bu- nu siyasi çıkarlarına alet etmek isteyen olursa bu yaşadığırmz siireç, onlann kamuovunda prim yap- malanna engel olacakur" dedi. DSP lideri Bülent Ece- vit ise düzenlediği basın toplantısında, anayasa de- ğişikliklerinin 'laikliğin zaferi, RP'nin yenilgisi'ol- duğunu söyledi. Ecevit. "Çalışmalar başladığuı- dan beri RP, bu girisimi, laikliğin tahribi için ana- yasadan laiklikle ve inanç özgürlüğüyle ilgili güven- celerin çıkanlması için bir vesile olarak değeriendir- meye çahştı. RP yenildi Laikliğc karşı savaş açıldı. Ancak bu savası TB- MM'nin büyük çoğunlu- ğu laikliğe sahip çıkarak kazandı" dedi. TBMM'yi kutlayan Ecevit, başka de- ğişikliklerinin yolunun açıldığını, bu konuda he- men mücadeleye başlaya- caklannı söyledi. Ecevit, bir soru üzerine de bazı çevrelerin sosyal haklann geliştirihnesini önlemede başanlı olduklannı, ancak yılmayacaklannı belirtti. - Milletveküi scçilme yaşının 25'e kadar in- dirilebümesine olanak tanıyan madde. - Meslek kuruluşlan, sendikalar. vakıflar ile bunlann üst organlannda, yönetım ve de- netim kurullarında görev alanlann aynı za- manda milletvekili olabilmelerine olanak sağlayan madde. - Memurlar \a diğer kamu görevtilerinin özlük haklannı düzenleyen 128. maddede değişiklik öngören madde. -12 Eylül döneminde çıkan yasa, karar ve KHK'lerin iptali için Anayasa Mahkeme- si'ne başvuru yolunu açan madde. Anayasanın 4. maddesi görüşülürken da- ha sonra gündeme gelecek olan 128. madde değişikliğine atıftabulunula- rak bu maddede anılan kamu çalışanlan sendikalannın üyeleri adına toplu görüşme yapabilmelen ve yargıya baş- vurabilmelenne olanak sağ- layan düzenleme kabul edil- di. Ancak 128. maddenin de- ğiştirilmesini öngören mad- de görüşülmeye başlandığm- da ise partilerarası komisyon- da vanlan uzlaşmaya uygun olarak verilen, kamu çalışan- lannın sendika kurmalan ko- nusunun yasaya bırakılması- na ilişkin önerge reddedildi. Önergenin reddedilmesi üzerine, CHP'liler 128. mad- de değişikliğine 'hayır' oyu kullandılar ve bu madde ka- bul edilmedi. Bunun üzerine genel kurul salonunda CHP lideri Hikmet Çetin ile mil- letvekillerinin bu maddeye 'hajır' oyu vermesini isteyen Grup Başkanvekili Abdüİka- dir Âteştartıştı. Birleşimi yö- neten TBMM Başkanvekili Mustafa Kalcmli. doğan boş- luk üzenne komisyonun 4. maddeyi 'redakte' ettiğini açıkladı. Buna göre, 4. mad- denin başına, '128. maddenin ilk fıkrası kapsamına giren kamu görevlilerinin kanunla kendi aralannda kurmalan- na cevaz verilen sendika' ifa- desi eklendi. Bu redaksiyon genel kurulda oylanarak ka- bul edildi. Böylece kamu ça- lışanlannın 'grevsiz'sendika hakkı ve toplu görüşme ya- pabilmelerine 'zoraki'onay çıkmış oldu. Karayalçın. anayasa değişikliklerinin kabulünü Meclis locasmdan Ldedi (AA) Demirel'den değişikliğe sıcak mesaj: Demokrasinin basarısı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Anayasa değişikliğinin, referandum zorunluluğunu ortadan kaldıran 300'ün üzerinde kabul oyuyla tamamlanmasının ardından gözler. Çankaya Köşkü'ne çevrildi. Değişiklikleri referanduma götüıme konusunda '^akdu- yetkisi'' bulunan Cumhurbaşkam Sûleyman Demirel. anayasada yapılan düzenlemenin demokrasi ve parlamentonun başansı olduğunu belirterek "Bu kadar tartışmadan sonra anayasada bir virgül bile değişmiş olsaydı, bunu çok önemli sayardım" dedi.Cumhurbaşkam Demirel'in, Sağlık-lş Sendikası'ndan bir heyeti kabulünde yaptığı konuşmada, 3 aydan beri yoğun biçimde süren anayasa değişikliği çalışmalannın sonucu konusunda verdiği mesaj lar, referandum yetkisıni kullanmayacağı yönünde yorumlandı. Demirel, yeni düzenlemeyi değerlendirirken "TBMM, rejimin kalbidir. Eğer paıiamento yoksa, kapalıy sa, açık olup da hür değilse, bu suskunluk ülkenin her köşesine, her 3 kurumuna yayılır" diye konuştu. Süregelen tartışmalar sonrasında anayasanın bir virgülünün değişmesinin bile çok önemli olduğunu kaydeden Demirel. şunlan söyledi: "TBMM, anayasa degişikMderini kendi ölçüleri içerisinde kabul etmiştir. 'Benim istediğim şeyler kabul edilmedi' denilebüir. Bu şudur, senin istediğin şeylerin de kabul edilmesinin yolu açık, kapalı dcğil. Bugün olmazsa yann olur. Dünyanın sonu değildir. Dünyamn sonu olarak kabul ettiğimiz takdirde, pariamentoyu müessese olarak küçültmeye kalktıgımız takdirde gerçekten 1 ürkiye, sorunlannın cevabını bulamaz. Onun içindir ki. bu kadar tartışmadan sonra anayasada bir virgül bile değişmiş olsaydu içimiz ve dışınuz bakımından bunu çok önemli sayardım." Türkıye'nin sorunlannı tartışırken kurumlannı koruması gerektiğine işaret eden Demirel, tartışmalann kurumlara düşmanhk ve tahribe yönelmemesi gerektiğine dikkat çekti. 12 EylüTü sahiplendi Paketin, anayasanın 12 Ey- lülcüleri koruyan geçici 15. maddesinin değiştırilmesine ilişkin maddesi ise kabul edil- medi. Geçici 15. maddede, MGK ile bu konseyin yöne- timi döneminde kurulmuş hükümetler ve danışma mec- lısinin tasarruflanndan dola- yı sorumluluk ileri sürüleme- yeceği ve yargıya başvurula- yacağı öngörülüyor. Değişik- lik öngören maddede ise bu dönemde çıkanlan yasa ve KHK'lerin iptali için Anaya- sa Mahkemesi'ne iptal baş- vurusu yapılabilmesinin önü açılıyordu. Çalışanlara karşı 'cimri' davranan TBMM'deki sağ it- tifak, değişiklik paketini ken- dine yontru. TBMM, millet- vekili seçilme yaşının 25'e kadar indirilmesine olanak tanıyan maddeyi reddederek 'gençlerle yanşma zahmetin- den' kurtuldu. Milletvekili sayısı 550'ye cıkanldı. mil- letvekili transferine fırsat ta- nıyan, temelli kapatılan par- tilerin eylem ve sözleriyle partinin kapatümasma neden olan mılletvekillen dışındaki milletvekillerinin üyelikleri- nin düşmesini önleyen mad- de kabul edildi. TBMM'nin I ekimde toplanması kararlaş- tınlarak milletvekillerinin tatil süresi uzatıldı. NOTLAR POLİTİKA GÜNLÜĞÜ HİKMET ÇETİNKAYA Nerede Cumhuriyet Savcıları?.. Demokrasi düşmanlarına hoşgörü göstere gös- tere bugünlere gelinmedi mi? Şeriatçı basının bu denli azgınlaşmasının temel nedeni, bu 'hoşgörüden' kaynaklanıyor. 1994 yı- iının Nisan ayında Taksim ve Kızılay alanlarını 'istila eden' karayobaz çetelerine göz yuman çev- reler, şimdi de Sıvas Cumhuriyet Universitesi'nde yaşanan olaya hoşgörüyle yaklaşıyor. Neymiş efendim? İsteyen örtünürmüş, türbanın üzerine 'kep' takabilirmiş. Sonra ne olurmuş efen- dim? Bayan doktorlar, hemşireler erkek hastala- n muayene etmez, ameliyatlara girmezmiş. Sıvas Madımak Oteli'nde onlarca aydını diri di- ri yakanlar, olayların sorumlusu olarak Aziz Ne- sin'i göstermişlerdi. Aradan iki yıl geçti. Sıvas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Meslek Yük- sekokulu'nda Behiye Karadeniz ve arkadaşla- rı türbanlarının üzerine kep giymeye kalkışınca kı- yamet koptu. Olay önceden tezgâhlanmıştı ye ikinci bir Ma- dımak yaratmak isteyenler bu işin içindeydi. Ka- meralar hazırdı ve provokatörler duruma hâkim- di. Adamlar; televizyonlarında, radyolarında ve ga- zetelerinde her gün avazları çıktığı kadar bağın- yorlar. Diyorlar ki: "Kapitalizmin maskesi demokrasidir..." Turing'in Çamlıca tesislerini 'camiye dönüştü- ren', sanatın içine tüküren, cuma günlerini tatil yapmak için girişimde bulunan bir zihniyet; 'tari- kat şeyhleri'n\n ve Hocaefendiler'in manevi ve maddi desteginde ilerliyor aslında. Acıdır ki ne başta 'laik ve demokratik devlet' diyen Başbakan Tansu Çiller görüyor bu ilerlemeyi ne de diğerle- ri. Şeriatçı basın, her türlü yalanı silah olarak kul- lanıyor. Universiteli genç kızlarımıza 'fahişe', er- kek ögrencilere 'pezevenk' yakıştırmasını yapı- yor açık açık... Şimdi soruyoruz: "Nerede laik, demokratik Türkiye Cumhuriye- ti'nin, cumhuriyet savcılan?" • • • Şeriatçı basın, Alevi-Sünni çatışması yaratmak için Sıvas'ı 'pilot bölge' seçti... Şu 15 bin satan şeriatçı gazetenin dünkü baş- lığına bakın işterseniz: "Laik tezgâh üssü: Sıvas" Haber başlığı da şöyle: "Sıvas Cumhuriyet Universitesi'nde yaşanan saldın olayı, şehirüzerinde tezgâhlanan sinsipla- nın sadece küçük bir görüntüsü. A... muhabih- nin kentteyaptığı araştırmalar, Sıvas'ı üs edinen örgütlü laikçilerin, işkencecilikten uyuşturucu ka- çakçılığına kadar bir dizi eylem gerçekleştirdik- lerini ortaya koyuyor..." İki yıl önce "Cumhuriyet Sıvas'ta kuruldu, Sı- vas'ta yıkılacak" diyenler, iki yıl sonra niçin yeni- den Sıvas'ı seçtiler? Hedefleri, Cumhuriyet'le özdeşleşmiş Srvas'ta olay çıkanp 'Cumhuriyet Üniversftesi'ne karşı ey- lem başlatmaktır. Şeriatçılann başörtüsüne bu denli sahip çıkma- ları, kara çarşafı 'şeriat bayrağı' yapmalannın amacı bellidir. O amaç da laik, demokratik cum- huriyeti yıkmaktır. Bugün devlet, şeriatçı bir kuşatma altındadır. DYP ve ANAP giderek RP'ye teslim olmuştur. Yıllardır bu köşede belgeleriyle ortaya koydu- ğumuz pansiyonlar, yurtlar, okullar karayobaz çe- telerinin denetimine girmiştir. Vakıflar, devlet des- teğiyle şeriatın dolayısıyla RP'nin ekmeğine yağ sürmüştür. Acı ama gerçek budur... • • • Başörtüsü ve kara çarşaf şeriatçılann bayrağı- dır... Bir kez daha yineliyoruz: Amaç ortadadır. Cum- huriyetimizle özdeşleşmiş Sıvas'ta başlatılacak bir olayı tüm Türkiye'ye taşımaktır. Başbakan Tansu Çiller, buyruğundaki Diyanet işleri Başkanlığı'na şu sözü söyletebiliyor mu: "Laiklik, din düşmanlığı değildir. Atatürk, din düşmanı değildi..." Hayır! Bu ülkede Başbakan veTBMM, Anayasa Mah- kemesi kararlarına uyuyor, savunuyor mu? Hayır!.. Laik, demokratik cumhuriyette günde 14 cami yapılıyor ama tek bir okul yapılmıyor. Yapılıyorsa da imam-hatip lisesi ya da Kuran kursu açıhyor. Bugün gidin camilere bakın bakalım, kaç kişi göreceksiniz namaz kılan... Bunlann hepsi birer oyun!.. Yann Sıvas'ta öbür gün Malatya'da şurada bu- rada 'Şeriat isteriz' diye ayaklanacaklardır... Ayaklanmalanna da gerek kalmadan 'Kapitaliz- min maskesi demokrasidir' diyenler iktidara yürüyorzaten. Hem de DYP ve ANAP'ın inanılmaz destegin- de... TBMM laikliğe sahip çıktı, RP yalnız kaldı TÜREY KÖSE/DÜRDANE KOCAOĞLU ANKAR.4-TBMM. ilk sivil anayasa de- ğişikliğini, 'RP'ye rağmen', CHP lideri Hik- met Çetin'in arabuluculuğu ve ANAP'ın katkılanyla gerçekleştirdi. Anayasa deği- şikliğini, laiklik tartışmasına çevirmek iste- yen RP, yalnız kaldı. TBMM, değişiklik pa- ketini daraltsa da bazı önemli adımlar attı. TBMM tatile girerken günlerdir, kamuoyu ve medyanın baskısından bunalan millet- vekilleri rahatlayarak ve 'TBMM'nin Mba- nnı kurtarmanm gururuyla' seçim bölge- lerine dağıldılar. TBMM'nin anayasa maratonu 'mutlu son'la bitti. Anayasa değişikliği paketi ke- relerce 'ghti-geldi'. Ancak sonunda, dün sa- baha karşı 17. dönem TBMM, tarihe. "12 Eylül Anayasası'nın 15 maddesini değistir- miş" olarak geçti. TBMM, kamu çalışanla- n sendikalarınabirazzorgeçit verdi, 12 Ey- lül yöneticilerini korudu. Ancak yine de atı- lan adımlar. herkesi sevindirdi. TBMM'de önceki akşam, 128. madde de- ğişikliği için verilen kamu çalışanlanna sen- dika hakkının yasayla düzenlenmesine iliş- kin önerge reddedilince bir anda ortalık ka- nştı. CHP'liler salonu terk etmeye davTan- dı. Anayasa Komisyonu'nun bazı üyeleri bir araya geldi. CHP Ankara Milletvekili Mümtaz Soysal'a görüşünü sordular. Soy- sal. "Bu saatten sonra, hiçbir katlada bulun- mam. Bir çözüm bulunmazsa da kırmızı oy veririm'* diyerek rest çektı. CHP lideri Hikmet Çetin de Başbakan Tansu Çiller ve ANAP Genel Başkanı Me- sut Yılmaz ile konuşarak " Referanduma gi- dilir. Eğer çözüm bulunmazsa, istesem de grubumu bcyaz oy verme konusunda ikna edemem" dedi. Paketin tümü üzerinde oy- lamaya geçilmeden önce kürsüye çıkan Soysal, "Paketin değeri azakh. Memurlann sendika hakkını reddedederek sadece bizi değU, halkı da üzdünüz. Demokratikleşme adına getirdiğimiz maddelerin çoğu redde- dfldi"diyerek milletvekillerine sitem etti. Çetin, Anayasa Komisyonu Sözcüsü Coş- kun Knra'dan bir çözüm bulmasını istedi. Kulislerde milletvekillerine dondurma, bo- za ve leblebi ıkram edilirken çözüm arayışı rrafıği de sürdü. CHP'nin "Beyazoy verme- >iz" şantajı sonuç verdi ve kamu çalışanla- n sendikalanna 'zorald' de olsa onay veren bir redaksiyon yapıldı. Göstere göstere oylama Anayasanın tümü üzerindeki ilk oyu, 16 günlük bir gecikmenin ardından başlattığı gırişimle yeniden görüşmelerin başlaması- nı sağlayan CHP Genel Başkanı ve Başba- kan Yardımcısı Hikmet Çetin kullandı. Ar- dmdan Başbakan Tansu Çiller oyunu kulla- nırken her iki lider de oylarını gösterdiler. DYP ve CHP'li millervekillerinin ayakta al- kışlan sırasında, RP'liler oylann gösteril- mesine itiraz etti. Bunun üzerine TBMM Başkanvekili MustafaKalemli. millenekil- lerini oylannı kürsüde göstermemeleri ko- nusunda uyardı. Bu kez milletvekilleri, di- van kâtiplerinden oy markalannı alırken yalnızca beyaz oyu alarak yine oylannın rengini belli ettiler. Bu arada, DYP, CHP ve ANAP'lı idare amirleri düzen sağlamak amacıyla oy markalannın ahndığı masanın başında yerlerini alırken aynı zamanda be- yaz oy kullanılması konusunda da denetim işlevi gördüler. ANAP'lı milletvekilleri, önceden aldıkla- n karar uyannca adlan okunduğu halde oy kullanmadılar. Bu arada, adı okunur okun- maz yerinden fırlayarak oy kullanmaya doğ- ru yönelen Şadi Pehlhanoğlu ve Mehmet Seven'i arkadaşlannın yakalayarak engel- lemesi gülüşmelere neden oldu. Daha son- ra. diğer millervekillennin oy verme işlemi tamamlanınca. Mesut Yılmaz ve tüm ANAP grubu ayağa kalktı ve alkışlar arasın- da oylannı kullandılar. Yılmaz oyunu kutu- ya atıp kürsüden inerken DYP'liler kendi- sini ayakta alkışladı. Alkışlaria kabul Sabaha karşı 03.40'ta Kalemli, "Bazıçev- reler mahcup oldu, netkede Meclis'in alnı dimdik kalmıştır" dedi ve sonucu açıkladı: 360 kabul. 32 ret. Anayasa değişikliğini la- iklik tartışmasına çevirip sürekli engelleme yapan RP'liler dışındaki tüm milletvekille- ri ayağa kalkarak alkışlamaya başladı. Baş- bakan Tansu Çiller. liderlerin elini sıktı. ANAP lideri Mesut Yılmaz ile CHP Genel Başkanı Hikmet Çetin iki kez sanlıp öpüş- tüler. Milletvekilleri birbirini kutlamaya başladı. Kutlamalar çorbacıda da sürdü.