Katalog

VISA Premier, Gold ve International... 150.000 $'hkferdi kaza sigortası sağlar. EMLAK BANKASI " D a h a U y g a r B ı r Y a j ı m t ç ı n " Cumhuriye72. TL SAYI 25484 /15000 TL (KDViçinde) KURUCUSU: YIMUS NAOİ '1924-1945) BAŞYAZARI: NUİR NMİ11945-1991) \ 16TBMHE1995MZMİ Alevi hareketinin i • • * * 1 ** ** dunu bugunu Kimliklerinin tescili için mücadele veren Alevi örgütlen- mesi önündeki engeller. Alevilerin doğal müttefiklerinden beklentileri. Mustafa Kemal'in başladığı Aydınlanma Ha- reketi Anadolu'da nasıl tuttu? Maraş, Çorum, Sıvas katli- amlan olmasaydı Aleviler örgütlenir miydi? Tabanın Ale- vi burjuvazisine bakış açısı. Alevilerin soldan beklentisi. Alevilerin kurmak istediği laik-demokrat cephede kimler yer alacak? 1970'ten 1980'e Alevilerin değişen dünya gö- rüşleri. Laiklik ve Diyanet sorununa Alevi Temsilciler Mec- lisi'nin bakışı. MtYME kJOHffiH MriNMSİ ytPM CHtMriysftl 'Sosyalizm koşulları bugün daha uygun' THKP-C kuruculanndan Ertuğrul Kürkçû, sol muhalefe- tin hiçbir dönemde olmadığı kadar genişlediğini söyleye- rek, "Marx'ın Manifesto'da betimlediği dünyaya bugün 1848 'den daha yakınız, 1917'den daha yakınız. Ama bir de- zavantaj var. Yıkılan sosyalizm, kendisiyle birlikte sosya- lizmin gerçekleşebileceği ya da ayakta kalabileceği umut- lannı da pek çok emekçinin kafasından sildi" dedi. Dev-Genç eski genel başkanlanndan Kürkçü, sosyalist ha- reketin teori ve pratik olarak ufuk açıcı bir yerde bulundu- ğunu ileri sürdü. DBİZ TEZTHIn nyteşM • 4. Sayfada Doğu Avrupa'da özelleştirme skandalı Doğu Avrupa toplumlannda özelleştirme, salt ekonomik anlamda bir reform değil, aynı zamanda her şeye hâkim olan bu merkezi aygıtın muazzam gücünün azaltılması, "yöreselleşme" ve genel anlamıyla toplumsal süreçlerde "devletsizleştirme" anlamına geliyordu. Özelleştirmenin bir an önce gerçekleştirilmesinin zorunlu bir adım olduğu kavranıyor, ama ülke ekonomilerinin ne- redeyse tamamının "haraç mezat" satılığa çıkanlmasının yaratabileceği sosyal ve toplumsal gerilimler, hükümetle- ri korkutuyordu. 0r. UHM VBÜRUMm yıa OM • 10. Sayfada Başbakan Çiller, 'Boşaltılan köylere geri dönülecek' derken Vali Erkan 'Gelmeyin' diyor Devletin göç açmazıÇiller: Köyünüze geri dönün Içişleri Bakanı Nahit Menteşe, Doğu ve Güneydoğu'daki boşaltılan köylerden hangilerine geri dönülebileceği konusunda bölgedeki valilerin çalışma yürüttûklerini belirtirken Başbakan Tansu Çiller, "Güvenlik sorunu, yaygın bir biçimde, normal yaşama dönüşümlü hal almıştır. Vatandaşlann yerlerine gitmesini amaçlıyoruz" dedi. Başbakan Yardımcısı ve CHP Genel Başkanı Hikmet Çetin ise, ancak Bölge Valisi Ünal Erkan'ın belirleyeceği köylere dönüş izni verileceğini söyledi. • 3. Sayfada Ünal Erkan: Köye dönmeyin Olağanüstû Hal Bölgesi'nde 4 binin üzerinde mezra ve köy bulunduğuna dıkkat çeken Ünal Erkan, güvenlik endişesini dile getirirken dağınık şekildeki bu yerleşim yerlerine hizmet götûrmenin de zorluğuna dikkat çekti. Göç konusunun istismar edildiğini öne süren Erkan, "Bırakın bu insanlar gittikleri yerde kalsmlar. Bakıyoruz, adam babasıyla kavga etmiş, gitmiş 200 metre ileride ev yapmış, birisi 1 kilometre uzaklıkta yapmış. Bu evîere ne yol yapmak mümkün ne elektrik ve su götürmek" dedi. B 3. Sayfada Valilerden istek yağmuru Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelenndeki 21 ilin valisi, Ankara'da düzenlenen toplantıda isteklerini dile getirdiler. Valilerin, özellikle hayvancılığın geliştirilmesi, boşalan köylerden büyûk şehirlere göç eden yurttaşlann bannmalan ve göçlerden doğan altyapı sorunlan ile küçük ve orta ölçekli işletmelerin yatınmlan konusunda istekte bulunduklan öğrenildi. Bölge valileri, büyük şehirlerin yol, su gibi altyapı eksikliklennın giderilmesi konusunda da kaynağa gereksinimleri olduğunu dile getirdiler. • 3. Sayfada Yerlikaya: Özel timler MHP militanı CHP Tunceli Milletvekili Sinan Yerlikaya, devletin Tunceli'de özel timler aracılığıyla halkı ezerek göçe zorladığını söyledi. Olağanüstû Hal Bölgesi'nde görev yapan özel tim elemanlanna "Sizler MHP'nin birer militanısmız. Sizinle sonuna kadar halkla birlikte mücadele edeceğiz" dıye seslenen Yerlikaya, Tunceli'de yaşananlan Birleşmiş Milletler'e götüreceğini söyledi. TBMM Başkanvekili ve Tunceli Milletvekili Kamer Genç de Tunceli'nin yaşanamayacak hale geldiğini belirtti. • 17. Sayfada Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel: Balkanlar'daki Türk varlığını koruyamadık • Tûrkiye'nin Balkan politikasında "Türk varlığının zuhne uğramadan korunması" ön plana çıkıyor. Bir kısmı Doğu Avrupa coğrafyasında yer alan Balkan ülkeleri, SSCB'nin dağılmasının ardından 1990 yıhndan bu yana verdikleri demokrasi mücadelesinde halen kıvranırken, bu bölgedeki mevcut duruma göre Tûrkiye'nin Balkan politikasını gözden geçirmesi isteniyor. LALE SARIİBRAHİMOĞLU ÜSKÜP-Cumhurbaşkanı Sû- leyman Demirel' ın Balkan ülke- lerine yaptığı gezi sırasında, ya- kın çevresine ilettiği "Balkan- lar'daki Türk varbğuun korun- masında biraz geride kaldık" yolundaki sözlerinin, Türki- ye'ııin, Balkanlar'da yaşayan Türklerin durumunu iyileştire- rek yerlerinde kalmalannı ön plana çıkaracağı yeni politika- lar üretme dönemine girdiği yo- rumuna da neden oldu. . Slovenya Cumhurbaşkanı'nı Türkiye'de ağırladıktan sonra Romanya ve Bulgaristan'ın ar- dından Amavutluk ve Make- donya gezisiyle Balkan turunu önceki gün tamamlayan Demi- rel, kendisi açısından Balkanlar konusundaki politikanın şekil- lendiğini gazetecilere aktardı. Buna göre, Tûrkiye'nin Bal- kan ûlkeleriyle yapacağı ekono- mik işbirliği kadar. Osman- h'nın, yenilgiden sonra gende bıraktığı insanlara karşı artık moral borcunu ödemesi de bü- yük önem taşıyor. Bu moral borcunun ödenme- sinin ise, Türklerin yanı sıra top- raklannda çeşitli etnik gnıplan banndıran Balkan ülkelerini 'ürkütmeyecek' biçimde olması gerekiyor. Demirel, gezisinden dönerken uçakta gazetecilerin, Makedonya'daki Türk Demok- ratik Partisi temsilcilerinin, ken- dilerine çifte pasaport verilme- si ve durumlannın iyileştirilme- si, aksi takdirde Türkiye'ye göç edecekleri yolundaki istekleri- nin anımsatılması üzerine, ken- dilerine itidal tavsiye ettiğıni be- lirterek, "Geçmişten gelen kor- kulan var, yenecekler" yanıtını M Arkası Sa.17, SiLS'te Sırplar, Zepa kapısına dayandı • Bosnalı Sırplar tarafmdan kuşatılmış olan Zepa güvenli bölgesinin de her an düşebileceği bildiriliyor. Saraybosna radyosu, Zapa çevresindeki Sırp çemberinin hızla daraldığını bildirdi. Bu arada, Srebrenica'da 64 Hollandah Birleşmiş Milletler askerini rehin ahnış olan Sırplann bu rehinelerden 2O'sini dür serbest bıraktıklan açıklandı. • Bosna'di durum hızla kötüye giderken Ingiltere ile Fransa arasmda izienecek polıtika konusunda anlaşmazlık çıktı. Fransa'nın. Srebrenica'yı geri almak için askeri harekât düzenlenrresi önerisi Ingiltere tarafindan geri çevrildi. Fransa ve Alman\a'dan sonra Ingiltere Başbakanı John Major ile de Bosna konosunda bir telefon görüşmesi yapan ABD Başkaru Bill Clintoa, Genelkurmay Başkanı General John SrıalikashMİi'yi Londra'ya yolluyor. • 9. Sayfada SELDEN SONRA HASTALIK VURDU - Istanbul'daki sağanak yağışlardan en çok etldlenen İkitelli'de evieri oturulamaz hale gelen yurttaşlar, çareyi okullara sığınmakta buldular. lki ay önce çocuklann ders yapbğı sıralann üzerinde bugün, geieceklerinden kaygüı an- neler bebeklerini uyutuyor. Selden zarar gören bölgelerde salgın hastahk tehlikesi başgösterdi. IBRAHİM GUNH.1i Mari • / 7. Sayfada Senîrkent yaralarnn samyor • 48 kişinin yaşamını yitirdiği Senirkent'e gelen Cumhurbaşkanı Demirel, "Devlet yaralannızı saracak" dedi. Enkaz altmda kalan 62 yaşındaki Gülsüm Demir dün kurtanldı. BÜLENTECEVİT Kurtarma çahşmalarmdan umut kesiüyor. (MERİH AK) SENtRKENT- Isparta'yabağlı Senir- kent'tekı sel felaketi sonrasında ölü sa- yısı 48'e yükselirken, toprak altında yüz- den fazla insanın olduğu belirtildi. Yıkı- lan ev sayısının ise 70 ile 80 arasında ol- duğu açıklandı. Cumhurbaşkanı Süley- man Demirel'in ziyaret ettiği Tekke Ma- hallesi'ndekı bir göçük altından 62 yaş- lannda Gülsüm Demir sağ olarak çıka- nldı. Sel felaketi üzenne dün Senirkent'e gelen Cumhurbaşkanı Demirel, emniyet müdürlüğü önünde yaptığı konuşmada "Geçmîşobun" dedi ve "başsağbğı" di- ledi. Demirel, devletin yaralan tamir edeceğini belirterek "Biz Müslümantz, 'Allah beterinden saklasın, bundan son- ra da olmasın' deriz. Deriz ama gereken önlemi de ahnz. Devletimizin boynunun borcudur. Sizin hissettiğiniz acıvı ben de hissediyorum^ dedi. Daha sonra Şeyhler Mahallesi ve Tek- ke Mahallesi'ne gidcn Demirel'in Mer- cedes marka makam arabası yokuşlan korumalann destekleriyle çıkabildi. De- mirel, bölgedeki çalışmalan ızlerken Si- vil Savunma ekibi göçük altından ses geldiğini duyurdu. Demirel göçük altın- dan çıkarma çalışmalannı yanm saat ka- dar bekledi ve daha sonra belediyeye geçti. Göçük altında sağ olduğu anlaşılan Gülsüm Demir bir saati aşkın sürdürülen • Arkası Sa. 17,Sül 'de ACIEVLERDENTAŞTI MBth JUTn iztenfcniert • n. Sayfada Kopenhag Bodrum kaçkını şair FERRUHYILMAZ • Henrik Nordbrandt Politiken gazetesinde "Diskolardan ve Şeriatçılardan Bıktım" başlığıyla yayımlanan söyleşisinde, "Şeriatçı harekenn güçlenmesi, Sıvas'ta arkadaşlanmın yakılışı, politikacılann Kürt sorununun çözümüne yanaşmamalan, faili mcçhul cinayetler, insan haklan ihlalleri, aydınlann yazdıklanndan dolayı hapislere tıkılması ve Bodrum'daki tüm barlann dıskoya dönüşmesı canıma takdedi" diyor. Stuttgart Ekolojik denge bozuldu AHMET ARPAD ~ •"Nefes almak istıyoruz, çılgınlar gibi otomobil sürmek değil." Bu sözler, Baden-Württemberg Eyalet Meclisi'nde Yeşiller Partisi Grup Başkanı Fritz Kung'un. Ona kalsa, kurşunlu benzin kullanan ve katalizörsüz araçlar derhal trafıkten men edilmeli. Londra Gali gelecek de ne olacak? EDtPEMİLÖYMEN • Halkımız, Butros Gali'ye bir şeyler diyecek mi? Bu yaz sıcağında. nem oranı bilmem kaçken halkımızın hangi kesimi, neden ve nasıl protesto edecek Butros Gali'yi? Bosna rezaletinin bir numaralı sanığını. Moskova Yaşayabilsek ölmeden HAKANAKSAY • Ünlü bır yazar, çoktan beri kendi yazdıklanndan başka bir şey okumadığını söyleyiverse. Kadınlarla erkekler birbirlerinden hoşlanınca, hemen karşısındakini kendine âşık etmek için "ince" oyunlara başlamasa... • S. Sayfada Pazar Konukları Bosna gücunu kaybetmedi • Yiyecek yok, ilaç yok, tıbbi tedavi olanaklan sıfira indirilmiş durumda. Ama Bosna halkı umudunu, direnç gücünü kaybetmiyor. Bosna'daki son durumu, halkın hayatta kalmak için neler yaptığını, umutlan, kaderciliği DlSK'in çagnlısı olarak Türkiye'ye gelen Bosna-Hersek Sendikalar Bırliği Başkanı Süleyman Hrle ve Askeri Sağlık Örgütü Başkanı Dr. Ozeyir Cubur'la tercümanlan aracılığıyla konuştuk. ö 6. Sayfada OLAyLAREV ARDCNDAKİ GERÇEK Doğuve G.Doğu 'da Onarınu.. Ankara'Ja önemli bir top- laatı yapıla. Doğu ve Güney- doğu Ona'm Projesi'nin tartı- şıldığı topantıya Başbakan Tansu Çiller, Başbakan Yar- dımcısı Hikmet Çetin'in yanı sıra Genelkurmay yetkilileri, il- gili bakanlar, bürokratlar, Ola- ğanüstû Hal Bölge Valisi ve bölge illerinin valileri katıldı. Doğu ve Güneydoğu illeri- miz yıllardır terör kıskacında. Yaşamı, büyük ölçüde terörle mücadele belirliyor. Resmi kayıtlara göre iki bi- ni aşkın köy ve mezra terör nedeniyle boşaldı ya da bo- şaltıldı. Bir o kadar okul kapa- lı. Evini, toprağını terk eden yurttaşlanmız, soluğu büyük kentlerde alıyor. Hükümetler, göreve geldik- leri günlerde Doğu ve Güney- doğu için verdikleri sözleri sonradan unutuyorlar. Her ye- ni hükümetin, bölge için "pa- ket" hazırlaması gelenek hali- ne geldi. Ancak bu paketlerin tümü kâğıt üzerinde kalıyor. Ankara'daki toplantı, en azından konuyla ilgili tüm yet- kililerin bir araya gelmesi ba- kımından önemliydi. Çiller ve Çetin yeni vaatlerde bulundu- lar. Bölgeye yaptıklan ziyaret- lerde de aynı yaklaşımı göste- riyorlar. Oysayöre halkı "vaaf" değil, "temel atma", "açılış yapma" ziyaretleri bekliyor. Hükümet, bırakınız yeni ya- • • • • Arkası Sa. 17, Sü. 9'da B u g ü n Cumhuriyet'le Bilge Karasu'nun ardından... • Türkçenin bir devi, rüyamızdan geçip gitmişçesine, hayat boyu sürdürdüğü ruh soyluluğu içinde öldü. • Bilge Karasu, yazıp çizdiklerinin entelektüel yelpazesine rağmen, büyük çoğunluğun alçakgönüllü kişilerindendi. ' Hgeiv öür../, SBİM İHtto yına • 13. Sayfada • Bilge Karasu, sayılan hep çok az kalacak olan "kimileri" arasındaki yerini aldı; sessiz bir ölümü, başkalannın geleceğinin bir parçası kıldı. Yışanpekiştiperekitaefc../, JUDET CBUUt yana • 13. Sayfada GUNDEM MUSTAFA BALBAY Ak Bir Şehir. Nasrettin Hoca, her sabah evinin bahçesine bir fıdan diker, akşam olunca söker içeri alırmış. Bir gün böyle, beş gün böyfe. Gören merak eder ama, bir türlü soramazmış. Derken komşunun biri, sırasını bulmuş: "Hocaefendi, kimsenin işinde aşında gözüm yok ama, garibime gitti doğrusu. Neden böyle yapıyorsun?" Hoca, komşunun kulağına eğilmiş: "Ortalık bozuldu. Yiğidin malı, gözûnün önünde genek." Geçen hafta, fıkralannın çoğu bugün için de "güncel" olan Nasrettin Hoca'nın memleketi, Akşehir'deydim. Her yıl 5-10 temmuz tarihleri arasında düzenlenen Nas- M Arkası Sa, 17, Sü.3'te