Katalog

10 TEMMUZ 199SPA2ARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 The Wallace Collection, 23. Uluslararası Istanbul Müzik Festivali'nde bugün saat 19.00'da Aya Irini'de Eglenceli ve farklı Mozart yonımu • The Wallace Collection grubunun özelliği, bakır ve üflemeli çalgılar repertuvannı sıra dışı bir şekilde seslendirmesi. Kültûr Servisi- 1986 yılında, John VVallace tarafından kurulan The Walla- ce Collection grubunun özelliği, bakır r ve üflemeli çalgılar repertuvannı sıra ' dışı bir şekilde seslendırmesi. The Wal- lace Collection, bu akşamkı konserin- de Diabelli, Altenburgh ve Mozart'ın yapıtlannı seslendirecek. ; Topluluk, Londra'da, Queen Eliza- 1 beth Hall'de verdikleri konserden son- ra, Edinburg ve Madrid festivallerine çağnlmalan ile uluslararası üne kavuş- tu. Hong Kong, Perth, Sydney ve Ingiî- tere'de birçok önemli festivalde yer al- . dı. Avrupa ve Japonyada geniş çapta îturnelerekatıldı. ; Önemli festivallere kaükh * 1992 Mart'ında, South Bank'deki * Philharmonia'nın oda müziği etkinlik- - lerine iki konserle katılan topluluk, ay- Tnı yıl Hollanda, Singapur ve Hong t Kong'da çaldı. l 1993'te de ilk kez Kuzey Amerika ', tumesine çıkn ve aynca Lucerne, Gsta- J ad, St. Magnus'da konserler verdi. Bri- ' tısh Council'in Yunanistan turnesine \ katıldı. f Topluluk 1%8'de kuruldu ı 1976 yıhndan bu yana Philharmonia * Orkestrası'nda birinci trompetçi olan î John Wallace hem orkestra üyesi, hem !• de solist olarak uluslararası alanda ün * yaptı. ' Londra'nınönde gelen çagdaş müzik J topluluklanndan biri olan Sinfoniet- 't ta'da bırınci trompet çalan sanatçı Fi- j; fe'de doğdu; King's College (Cambrid- t ge), Kraliyet Akademisi ve York Üni- ı versitesi'nde eğitim gördü. I 1992'de Kraliyet Müzik Akademi- ' sı'nde Bakır Ofleme Çalgılar Bölümü j yönetıcıliğine atandı. Jarvi. \1uti Ratt- {le, Andrevv Davis, Temirkanof, Sinopo- Trompetçi John VV'allace'ın kurduğu The \Valiace Collection, John MiOer, Robert Farley, Timothy Havves, Juhe Ryan, Roy Bilham, Simon Guntanve Kevin Hathway'den oluşuyor. tt, Salonenve Flor gibi şeflerin yöneti- mindeki Philharmonıa Orkestrası eşli- ğinde çeşitli trompet konçertolannı ses- lendiren John Wallace, Malcolm Ar- nold'un trompet konçertosu dahii, bir- çok bestenın ilk seslendirilişini yaptı. Tinı Souster ve Maxweö Davies onun için konçertolar besteledı ve Davies'in konçertosunun dünya prömiyerini 1988'de, Sinopoli'nın yönetimindeki Philharmonia Orkestrası eşliğinde ger- çekleştirdi. Açıklamah konserler Sanat Konseyi tarafından tngiltere ve Avustralya'da gerçekleştırilen turnele- re katılan John NVallace Italya, Isviçre ve Kuzey Amenka ua orgçu bıınun Wright ile resitaller verdi, dünyanın birçok ülkesinde ihtisas kurslan düzen- ledi. 1968 yılında, bakır üfleme çalgı- lardan oluşan topluluklar arasında kısa zamanda önemli bir yere sahip olan Wallace Topluluğu'nu kurdu. Wallace topluluğu ile Nimbus, Col- lins Classis ve EMI Toshiba için plak- lar doldurdu. John VVallace müziğe yap- tığı katkılardan dolayı 1991de Dres- den'de Mercedes-Benz Avrupa Ödü- lü'nü aldı. Topluluk, bakır ve nefesli enstrüman- lann gösterdiği yüksek kalitedeki per- formansın yanı sıra. John Wallace'ın konser sırasındaki neşeli tutumu ve mi- zah anlayışı ile dikkat çekiyor. VVallace'a göre, seyirciye. konser sı- rasında çaldıklan müzik ve müzisyen- ler hakkında ılginç açıklamalarda bu- lunmak eglenceli. Örneğin Mozart'ın yaşamı ve karakteri ile ilgili küçük ay- nntılar; Mozart'ın trompetten nefret et- tiği,ya da Haendel'in Messiah'smı ye- niden düzenlerken. en iyi trompet solo- lannın hepsini klarnete vermesi gibi. Besteler yeniden düzenleniyor NVallace'ın görüşüne göre grup, Mo- zart ve Beethoven'in aslında bakır enst- rümanlan için yazılmış olması gereken bestelerini, bu doğrultuda yeniden dü- zenliyor. Buna örnek olarak Mozart'ın Türk Marşı'nı veriyor. Bestecinin bu parça- yı aslında trompet ve davul için, çok hızlı bir tempoda yazmış olması gerek- tiği tezini savunuyor. Bakır ve üflemeli çalgılar Grubun, programın tamamım, bakır ve üflemeli çalgılar için bestelenmiş (ya dabestelenmış olması gereken!), 18. ve 19. yüzyıl konser müziğine ayırması, aynca cesur bir davranış olarak nitelen- diriliyor. Bunun sebebi ise bakır ve üflemeli çalgılann bu dönemde Avrupada, 1500'lere kıyasla çok daha seyrek kul- lanılması. Piyanolu üçlü formuna yenisoluk • Modern cazın araştırmacı isimlerinden piyanist Geri Allen, 2. Uluslararası Istanbul Caz Festivali'nde bu akşam Açıkhava Tiyatrosu'nda basçı Ron Carter ve davulcu Lenny White'la cazdaki piyanolu üçlü formun sınırlannı zorlayacak. SERHANKAMİL Geri ADen, modern cazın araştırmacı isimlerinden bı- n. 1980'lerdenbericazdün- yasında. Ama yıldızı 1990'larda narladı. Allen, akademisyen _ ^çmişinden gelen titizlikle cazın evrimini ve sınırlannı inceliyor. Etnik müzik ve free jazz üzerine tezleri var. Ornette Coleman, Dave HoJ- land, Charlie Haden, Betty Carter gibi ustalann yanın- da yetişmiş. Allen'in bugün- lerdeki ilgi alanı, cazdaki pi- yanolu üçlü formu. Son al- bümü "TwentyOne"da Bill Evans, Bud Povrell, Theloni- ous Monk gibi ustalann ge- liştirdiği bu formun sınırla- nnı genişletmeye çalışan bestelerine yer vermişti. Ge- ri Allen, Istanbul konserle- rinde de basçı Ron Carter ve davulcu Lenny VVhhe'la aynı arayışın ürünlerini ser- gileyeceğini söylüyor. - Bir roportajınızda mü- Tiğinmn caz olarak nitelen- dirilmesinden rahatstzoldu- ğunuzu sövlemiştiniz. Free jazz. rock, etnikve Latin mü- ziğini kapsayan geniş bir ilgj alanına sahipsiniz. Caz nite- lemesini müziğinizi sınıria- yacıağı için mi kabul etmi- yorsunuz? ALLEN - Caza ismini ve- ren, bu müziği üreten insan- lar değil. Bu isim bir tür ay- nmcıhğı çağnştırdığı için karşı çıkmıştım. Belki biraz yanlış anlaşıldı. Charlie Parker, Duke EUington, The- lonious Monk gıbı müzikçi- ler tarafından yaratılan caz geleoeğının devamı olmak- tan gurur duyuyorum. Ama- cım. müziğin sınırlannı ge- ni şletirken, kendi sesimi olıışturabilmek. Müzikle il- gili bir sorun yok. Cazın çağnştırdığı aynmcılığa tepb duyuyorum. -Mûzikteaynmcıkksürü- yormu? ALLEN - Hâlâ bazı bü- ytâkplak firmalannın beyaz v c zenci müzikçilere yakla- şımlannın farklı oldugunu söyleyebilirim. Fark bazen çok belli oluyor. Ben galiba şanslı bir müzikçiyim. Ay- nmcılığın kurbanı olmadım. - Istanbul konserinin programında neler var? Ye- ni CD'niz "Tvventy One" için, bu albümde piyanolu caz üçlüsünün olanaklannı araştardığnuzı sövlemiştiniz. Aynı yaklaşımı konserde de görecek miyiz? ALLEN - Deyim yerin- deyse, iki büyük caz mucidi Ron Carter ve Lenny Whi- te'la birlikte çahyorum. Bu, benim için bir onur... Prog- ramda çeşitli standartlar, klasikler ve bestelerimiz var. Twenty One'dan parçalar ça- lacağız. - Yorumcusundan enerji isteyen, dinamik bir müziği- niz var. Bu yaz sıcağında bir festivalden diğerine koşmak sizi epey yormuş ounak ALLEN - Çok mutluyum. Neredeyse her akşam çalı- yoruz. Bir aylık turne bo- yunca, 20 konser vereceğiz. Şikâyet etmiyorum. Bugüne kadar yaşamımı; ögrenerek, kendimi ve tek- niğimi geliştirmeye çalışa- rak geçırdim. Şimdi biriki- mimi kullanıyorum. Aynca Carter ve WÎıite'la çalmak benim için birders gibi. Bir- kaç yıl önce solo ve trio for- mu üzerinde yoğunlaşmış- tım. Kendi çalışmalanmı ses- lendirip tiyatro için müzik yazıyordum. Şimdi yine ay- nı günlere dönüp trio formu üzerinde düşünüyorum. Ye- ni esin kaynaklan aradığım bir dönemde Ron Carter, Lenny White gibi müzikçi- lerle çalmak harika bir dene- yim. Yaklaşık bir haftadır Avrupa'daki festivallerde çalıyoruz. Her akşam farklı şeylerçıkıyorortaya. Birlik- te çalmak onlann evreninde gezinmek gibi. Ufkunuz açılıyor, zengin- leşiyorsunuz. Sonra kendi dünyanıza döndüğünüzde bazı şeyleri daha açık görü- yorsunuz. -Piyanist olarak, hangior- tamda çabnayı tercih edersi- niz? Konser, kulüp, jamses- sion veya stiktvo? ALLEN - İyi piyano ol- ması benim için çok önem- li. Steinway ya da Fabrioli. Kulüpte çalmayı tercih ede- rim. Çünkü dinleyicilerle iç içe oluyor, daha sıcak ileti- şim kurabiliyorsunuz. ortam sizi rahatlatıyor. Müziğıni- zın akışkanlığı artıyor. - Türk cazcılannm çalış- malannı dinlediniz mi? ALLEN - Sanınm Aydın Esen'in adını duydum. Fa- kat bestelerini dinlemedim. Dilerim Istanbul konseri Türk cazcılann müzigiyle tanışmam için iyi bir firsat olacak. - Muhtemelen konser son- rasında jamsessiona davet edileccksiniz. Birlikte çalma fikrine ne dersiniz? ALLEN - Programın ay- nntılannı şu anda bilmiyo- rum. Fakat Türk müzikçile- ri dinlemek isterim. Egerbir sonraki sabah erkenden ay- nlmamız gerekiyorsa, bir- likte çalmamız biraz zor. Yi- ne de Türk müzikçilerle bu- luşmak için sabırsızla- nıyorum. Nesin'în projeleri sürecek • Nesin Vakfi'nın başma geçen Ali Nesin, ilk olarak vakıftaki çocuklar için bir havuz yaptınlacağını söyledi. tstanbul Haber Servisi- Nesın Vakfi'nın başma Ali Nesin geçtı. Babasının başlattığı projeleri devam ettireceğini belirten Ali Nesin, ilk olarak çocuklara yüzme havuzu yapılacağını bıldirdi. Nesin, babasının Vakıftaki iki çalışma odasının ise müze yapılacağını söyledi. Nesin Vakfı yönetım kurulu, Aziz Nesin'in vasiyeti üzerine dün olağanüstü toplandı. Toplantıda, Aziz Nesin'in oğlu matematik profesörü Ali Nesin'in "Vakıf Yönetmeni" olarak görev yapmasına karar verildı. Kendisınden boşalan vakıf yönetim kurulu üyeliği için bir kişınin seçileceğini bildiren Ali Nesin. babasının projelerini gerçekleştireceğini ve Vakıf ile ilgili tüm işlerden sorumlu olacağını belirtti. "Babamın projelerini devam ettireceğim" dıyen Ali Nesin, bundan sonraki yaşamını Türkiye'de geçireceğinı ve babasının vasiyetinde istediği herşeyin yerine getirilmesi için çalışacağını vurguladı. ilk olarak Vakıf'ta bulunan 32 çocuk için bir yüzme havuzu yaptıracağını anlatan Ali Nesin, şöyle devam etti: "Babam, çocuklann bir yüzme havuzuna sahip olmalarını istivordu. Son gecesinde de bu projesinden dostlarına söz etmişti. Kendisi bu arzusunu gerçekleştiremedi ama bizler çocuklar için bir yüzme havuzu yapacağız." Ali Nesin, vasiyete uygun olarak yönetim kurulu üyelerinin babasınm ölümünden sonra dün ilk kez çalışma odasına girdiklennı ve bazı dosyalan düzene koymaya başladıklannı bildirdi. Nesin, babasını dosyaladığı çeşitli konulardaki yazılannm, mektuplannın ve kitap dosyalannın da kendisi tarafından kitap yapılmak üzere düzenleneceğini ıfade etti. Nesin'in, biri henüz tamamlanmayan binada, diğeri vakıf bahçesınin arkasındaki evin çatı katında olan iki çalışma odasının olduğu gibi korunacağını ve müze yapılacağını söyleyen Ali Nesin, yine babasının vasiyetinde kurulmasını istediği ve birlikte tasarladıklan "Matematik Enstitüsü" projesini gerçekleştirmek amacıyla çalışmalara başlayacağını belirtti Nesin, Matematik Enstitüsü'nün Nesin Vakfı içinde kurulmayacağını, bunun için yeni bir yerin bulunacağını sözlerine ekledi. 6 Helikopter Yayh Çalgılar Dörüüsü' AMSTERDAM(AA) - Dört helikopterin pervane gürültüsü, motor patırtısı; iki keman, bir viyola ve viyolonselin ezgilerine boyun eğiyor ve bütünleşerek eriyor. Canlı yayınla, uçarken verilen dünyanın en ilginç konserlerinden biri bu. Dünyada uçarak verilen ilk konser olma özellığındekj "acajip, ama canp" helikopter müzığinin prömiyeri geçen hafta Amsterdamdaki konser salonunda yapıldı. Konser, "Yeni Müzik'' akımının havarilerinden "Arditti Dörmısü"nün sınır tanımaz hayal gücü ile Alman besteci Karlheinz Stockhausen'in gerçekten görmüş olduğu bir rüyanın ürünü. "Dört motor ve kemanlar"için yazdığı bestesinın doğuşunu Stockhausen şöyle anlatıyor: "Bunu rüyamda görmüştüm. Uçan dört helikopterin üstünden onlan izHyor, dinliyordum. Bir müzik çalinıyordu, bu müzik dört ayn helikopter içindeki dört çalgıcının eseriydL Bu düşün ardından her şey değişti. Karanmı vermiştim ve 'Dört Ses İçin Helikopter Yaylı ÇalgılarT adlı besteyi yazdım." Rüya, daha önce beste için basvurulan Stockhausen tarafından reddedilmış olan, 21 yıllık sanat yaşamına sahip Arditti Dörtlüsü'nü helikoptere bindirmeyi sağlamış. Yerde iztenen canlı konser Helikopter konserinin icrası için, dünyanın en önemli klasik müzik festivallerinden biri olan Viyana'dakı Salzburg Festivali'nden dahi davet almış olan Stockhausen'in eseri Hollanda'nın Amsterdam kentindeki salonda çalımrken, dört ayn ekranda dört uçan helikopter görüntüsü canlı yayımlandı. Karma kanallardan sağlanan çok seslilik ile, helikopterlerdeki kameralardan görünrü alan büyük ekranlar, aynen bir yaylı çalgılar dörtlüsünün klasik müzik konserinde oturduğu konumda sahneye yerleştirilmiş. Helikopterlere ayn ayn binen Arditti Dörtlüsü'nün elemanlannın yanındaki Hollanda Kraliyet Hava Kuvvetleri'nden zarif manevra kabiliyetlerine sahip dört usta pilot, araçlan uçuruyor. Motor pervane kanatlannın patırtısı ve motor ıslığmdaki değişimlerle kemanlar ve diğer iki yaylı çalgının "motorlaşan titreşimsel ezgfleri" birbirleriyle kaynaşıyor. Şef karada orkestra havada Dörtlüde bırincı keman Irvin Arditti, besteci Stockhausen'in ginşimi hakkında, "tnanıhnaz bir fudr. Baska kimse böyle bir şev >upmayı düşünemezdi. Harika bir dene>im. Ama biraz da dikkat dağrbcı. Çünkü helikopterin içinde gayri ihtiyari dışanyı izlemek istryorsunuz ve notadan gözünüzü kaçınyorsıınuz''dıyor. Besteci- şef'in işareti ile uyum içinde havalanan helikopterlerde; keman, viyola ve viyolonselle motor temposu tutarak yaylı sazlanyla pervane taklidi yapan sanatçılar, diğer araçlardaki grup üyeleri ile kulaklıklan sayesinde çok alçak sesle konuşabiliyorlar ve bu da salondan dinleniyor. BUAŞAMADA ŞÜKRAN KURDAKUL Aziz Nesinin Sesi Nazım Hikmet, yıllarca, ölümün soluğunu yıpran- mış karaciğerinde, sancılı yüreğinde duyarak yaşa- dı. Bir yanında ellili yaşlann güzelliği, istekliliği, yarat- tıkça yaratma hevesi. Bir yanında yanna sağ çıkabilir miyim kaygısını kor- kuya dönüştüren ağrılar. Ama yıllar süren bu ölüm öncesı savaş ahret/öbür dünya avuntusuna düşürmedi Nazım'ı. "Ne çürûyen etimden haberim olacak, Ne gözlerimin çukurunda dolaşan böceklerden." Ölüm, var olma gerçekliğı ile yok olma gerçekliği arasında özel bir anlaşma gibi görünür bana. Bu doğasal anlaşmayı bozanlanmız belkı de bek- lemeyi anlamsız gördükleri için var oluşlannın önü- nü kendi istençleriyle kesiyorlar. Halikamas Balıkçısı gibi kimilerimiz de ölüm dö- şeğinde, televizyon kameralanna haykırabiliyor sek- sen yedinci yaşında: - Ben ölecek adam mıyım?! Cahrt Srtkı Tarancı gerçekten tanntanımaz mrydı bilmiyorum, ama okudukça içimi ferahlatan şu iki di- zenin şaıridir. "Yaşadığım iyi kötü günleri, Oeğişmem hıçbir cennet masatına." Ölümün tuzağa düşüremediği yaratı. Ecel mi tanır yaratının güzeli. Güzelliği. Gömütlere mi sığar. Aziz Nesin, 68 yaşında felcin zokastnı yediği za- man ecele pabuç bırakmayan "akıl çağı" insanlann- dan biriydi. 2 temmuzgünü Foça Kalesi'nde Fehmi Işıklar, Er- can Karakaş, Kasım Sönmez'le birlikte bulundu- ğumuz "Özgüriük Geces/"ndeki son konuşmasını yaparken de. Yaratma eyleminin gücüne inanıyordu çünkü. Bu güvenle sonuna kadar inandı kendisine. Doğ- ru bildiklerine. Kaç gündür, sesi kafamın içinde nasıl yankılanıyor bilemezsiniz. Kaç renkte Aziz Nesin sesi.. "Erinden genel kurmay başkanına, nûfus kâtibin- den devlet başkanına kadar kimsenin bizden daha vatansever oldugunu iddia etmeye hakkı yoktur." 12 Eylül mahkemelerinde 30'u aşkın arkadaşımız- la birlikte yargılanırken tarihin zaptına geçirdiği söz- cüklerin sesi. "Devlet, ödün vermekte devam ederse Tansu Çil- ler'/n saçlanndan tutup sürükleyecekleri günler de gelecek." Sıvas'taki toplukıyımdan sonra korkusuzluğun se- si. Türkiye Yazarlar Sendikası'nın ganel kurullanndan birinde Tomris Uyar'ı eleştirirken hakhlığın haksızlı- ğa dönüşen sesi. "Ben umutlu değilim. Nasıl umutlu olabilirim ki... Bugün dünden daha kötü. Yann bugünden daha kö- tü olacak." Foça'daki son konuşmasında mahzunluğun sesi. Hesap soran, hesap veren. yargılayan, yargılanan ülke adına yengin, ülke adına yenilgın sesi Aziz Ne- sin'in. Seven, sevmeyen, anlayan, anlamayan, anlamaz- lıktan gelen sesi. İki gündür djjrup durup sormaktan alamıyorum kendimi. - Kırkyıl boyunca en çok hangi davranışlanyla sev- din Aziz Nesin'i? - Markopaşa ve tek başına Zübük'ü çıkardığı gün- lerdeki sabır, direnç ve umut adamı kışiliğinde gör- düğüm zaman. - En çok ne zamanlannda inandın? - Uzun tartışmalar sonunda, su gibi, yazdığı örgüt bildirgelerini dinlediğım zaman. • Dün bizim gazete, şeriatçı kafalann Aziz Nesin'in ölümünden duyduklan sevinci gizlemediklerini yazı- yordu. Şaşırmadım. 80'li yıllardan kalma iki dize göndermek istiyorum onlara. "Kurtuldum sandığın gün Pir Sultan Abdal'dan Sevdamızla Yunus, hüznümüzle Fuzuliler yarat- tık." 23. ULUSLARARASI ISTANBUL MÜZtK FESTÎVALİ BUGÜN: Aya trini Müzesi: The NVallace Collection, 19.00 YARIN: Aya İrini Müzesi Padova ve Veneto Oda Orkestrası, 19.00 2. ULUSLARARASI İSTANBUL CAZ FESTtVALİ BUGÜN: Açıkhava Tiyatrosu Istanbul Caz Dörtlüsü / Geri Allen, Ron Carter ve Lenny White Üçlüsü, 21.00 YARIN: Açıkhava Tiyatrosu: Kerem Görsev Dörtlüsü * 3 'Joshua Redman Dörtlüsü, 21.00 Yazar Haftalam Süpüyor • ANKARA(ANKA) - lletişim Kitapevi'nin okurlannın sevdikleri yazar ve şairlerin kitaplanna daha ucuza sahip olabilmelerini sağlamak amacıyla başlattığı "Yazar Haftalan" devam ediyor. Temmuz ayında kitapseverler, Ernest Hewingway, Franz Kafka, Anton Çehov ve Elias Canetti'nin eserlerini yüzde 20 indirimli olarak alabilecekler lletişim Kitapevi yetkihlerinden edınilen bilgiye göre 9-15 Temmuz tarihleri arasında "Anton Çehov Haftası", 24-31 Temmuz tarihleri arasında ise "Elias Canetti Haftası" düzenlenecek ve bu yazarlann kitaplan yüzde 20 indirimli olarak okuyuculara sunulacak. Yazar Haftalan'nın bir başka ilgi çekici yanını da Yazar Haftalan'nın o yazar ya da şairin doğum veya ölüm haftasında gerçekleştiplmesı oluşturuyor. Uşak Müzesi yenileniyor • UŞAK (AA> Külrür Bakanlığı, Uşak Müzesi'nin onanmı için 3,5 milyar lıralık ödenek ayırdı. Karun Hazineleri müzede yapılacak özel bir bölümde sergılenecek. Anadolu ve Ege Uygarlıklan ile ilgili eserlerin sergilendiği Uşak Müzesi ziyaretlere kapatılarak yeni bir alarm sistemi ile donatıldı. Uşak Müzesi Müdürü Kazım Akbıyıklıoğlu yurt dışına kaçınlan eserlerin bırer birer Anodoluda ait olduğu yerlere döndüğünü ifade ederek müzenin onanmının tamamlanmasından sonra Karun Hazinelerinin müzede sergileneceğini belirtti. Akbıyıkoğlu, müzenin en kısa zamanda açılacağını sözlerine ekledi.