Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 7 HAZİRAN 1995 ÇARŞAMBA
14 KULTUR
Buddy Guy, Roy Rogers & The Delta Rhythm Kings bu akşam 21 .OO'de Açıkhava Tiyatrosu'nda
Eıı iiıılii Oücago Bluescusu
EYÜPS.İBLAĞ
Bu yıl bluestan yana şansımız
yaver gidiyor. Kjsa bır süre önce-
sine kadar sadece albümlerinden
dinlemeyi bileyeterli bulabildiği-
mizbluesun önemli isimleri bırer
ikişer karşımıza çıkıyorlar.
Blues, kendi ıçinde değişik
tarzlan banndınyor. Country,
Teksas ve Chicago blues en yay-
gınlan. Country blues içinde en
baskını ise delta blues. Elektrik-
li, tam teşkilat blues topluluklan-
nın yaptığı müzik, modern blues
adıyla anılıyor ve genellikle (her
zaman degil) Chicago veya Tek-
sas bluesu kapsıyor. Teksas blues
da biraz Kansas swingi, biraz
New Orleans fiınkı. biraz da Lo-
uisiana'nın sıcak ritimleri var.
Kökü ıse Bünd Lemon Jeffer-
son'a kadar dayanıyor. Köprüleri
Lightnin' Hopkins ve T-Bone
WÜkerkurmuştur. Bugünkü Tek-
sas bluesculannı, bu köprülerin
otoyollan olarak kabul edebiliriz.
Chicago blues ise acımasız ku-
rallann kol gezdiği rüzgârlı ken-
tin müziğidır. 1940'larda Missıs-
sippi deltasında yaşayan siyahla-
nn iş bulma umuduyla 'kuze-
ye'göç ettikleri kentin müziği.
Kökü tamamen delta bluesa daya-
nıyor. Bunun köprüsü de dovvn-
home bluestur. Downhome köp-
rüsünün en önemli ayaklan ise
Muddy VVaters, VVTDie Duon, Big
BiU Broonzy, Hmvlin Wolf gıbı
isimlerdir. Muddy Waters'ın
özellikle Willie Dixon ile biıiik-
te Chicago bluesun oluşumunda-
ki katkılan ise çok büyüktûr.
Chicago blues; İcaranlıktır,
serttir, siyah adamın geçmişte
delta bluesta yansıyan mücadele-
sinin günümüzdeki elektrikli se-
sidir.
Işte 7 haziranda Açıkhava Ti-
yatrosu'nda izleyeceğimiz Buddy
Guy, Chicago bluesun bugün en
büyük temsilcilerinden biri. Otis
Rush ve Magic Sam'in ardından
ikinci kuşak Chicago bluescula-
nmn en önemlilerinden, ekol ya-
ratıcılanndan.
Popülerliği yakalaması nıspe-
ten yavaş olmuş,, beyaz blues gi-
tarcılannın (Bloomfieid gibi). si-
yahlardan önce ünlenmesi saye-
sinde izleyicı sayısındaki artış, iv-
me kazanmış. 13 yaşındayken
binin onu 'Battfe ofthe Blues' ya-
nşmasına davet etmesiyle değiş-
miş. Bu yanşmaya katılanlar ara-
sında Chicago'nun en iyi genç
bluesculan Otıs Rush, Magic
Sam ve Junior WeOs gibi isimle-
rin olduğunu söylersem nasıl bir
mücadele olduğu tahrnin edilebi-
lir. Sonuçta Buddy Guy, bu yanş-
mada en iyi gitarcı seçilmiş ve ikı
efsane Magic Sam ile Otis
Rush'ın dostluğunu kazanmış.
Ardından bu iki dostunun yardı-
mıyla ilk plak sözleşmesini de
imzalamış. Kısa süre sonra da yi-
ne Otis Rush'un yardımıyla
Chess'in daimi stüdyo gitarcısı
lerinin geçmişte soula duyduğu
eğilimler gibi geçici olduğuna
inanıyorum. Bir bluescunun en
verimli yaşlannda olağanüstü gı-
tarcılık yeteneğı ile birleşen şov-
menliği, ona çok önceden hak et-
tiği ünü biraz ödünlü de olsa ge-
tiriyor. Ama bilirsiniz. bir sanat-
çının ödünü genellikle kendi çiz-
gisi dışındakı ödülleri de berabe-
rinde getırir. Grammy'ler bunun
en çarpıcı örnekleri.
O, bugün John Lee Hooker ile
birlikte bluesu kitlelere kabul et-
tiren, biraz olsunbluesun ne oldu-
ğunu gösteren en ünlü Chicago
bluescusu. Onun gitannı. sesini.
B
uddy Guy, bugün John Lee Hooker ile birlikte bluesu
kitlelere kabul ettiren, biraz olsun bluesun ne olduğunu
gösteren en ünlü Chicago bluescusu. Onun gitannı, sesini,
yarattığı tarzı her zaman ayn bir yere orurtmakta fayda var.
Lightnin' Hopkins, T-Bone Wal-
ker ve John Lee Hooker'ın plak-
lannın tahnkiyle kendi yaptığı gı-
tançalmayaçabalamış. 17yaşın-
dayken MhcheO adında bir mü-
zisyen. kendisine eşlık etmesi ıçin
ona 56 dolar değennde bir gitar
almış, ama kısa sürede Mitchell
ortadan kaybolunca yalnız kal-
mış.
21 yaşındayken kara trene atla-
dığı gibi soluğu Chicago'da al-
mış. Uzun ve yorucu çabalardan
sonra Rufus Foreman'ın, There-
sa's Lounge'daki topluluğunda gi-
tarcı olarak yer almış. Ama aynı
gün yeterli seyirciyi çekemedik-
leri gerekçesiyle topluluk dağil-
mış. Buddy'nin kaderi, bır gece
kendisinı izleyen bir kulüp sahi-
olarak plaklarda yer almaya baş-
lamış.
1958 yılında. içlerinde Otis
Rush gibi eşlikçilerin de yer aldı-
ğı Buddy Guy parçalannı dinler-
ken gitar ve vokalinde rastladı-
ğım keskinlık. sarsıcı şiddet ve
hırçınlığında ashnda pek azalma
yok. Tersine daha da dennleşmiş,
oturmuş bir tarz var. Aynı tadı' 70
ve '80'lerdeki parçalanndan da
alabiliyorum. Dolayisıyla kişisel
tercihım onun '90 öncesi çalış-
malan. Henüz soul etkılı Chica-
go bluesun dışına taşmadığı. rock
notalannı kullanmadığı parçalan.
Ancak 'Damn Right I V Got
the Blues', 'Feeb like Rain'ya da
'Slippin' in' albümlerindeki ta-
mamen ticari amaçlı rock eğilim-
yarattığı tarzı her zaman ayn bir
yere oturtmakta fayda var. Açtığı
yoldan ilerleyen sayısız genç (ve
yaşlı) bluescu var.
Durum ne olursa olsun, Buddy
Guy'mkonseri, MilesDavis'inya
da Sonny RoDiııs'in konserleri dü-
zeyinde önemlıdır. Son albümle-
rindeki rock eğılimlennın tersi-
ne, konserlennde ağırhklı olarak
Chicago blues parçalan çaldığını
biliyorum.
Chicago bluesta hiç kimse bir
Muddy VVaters olamaz, ama Eric
Clapton'ın "Taıudığun en büyük
gtaûn" dediği Buddy Guy'ın aç-
tığı yoldan gelenlenn sayısmı da
kimse tahmın edemez. Olağanüs-
tü bır blues devinden unutulmaz
bir blues konserine hazır olun.
Rolling Stones,"The Voodoo Lounge" turnesinin Avrupa prömiyerinde Stockholm'ü fethetti:
büyük, en iyi ve en güzeir
GÜRHANUÇKAN
STOCKHOLM - Ve geldiler... Beş dü-
zine TIR kamyonuyla on otobüsle bir
jumbojetle altı bin jeneratörle ve 180 oto-
mobıl yapımına yetecek 170 ton çelikle
geldiler... U2'nun "Zoo-TV"sini, Pink
Floyd'un geçen yılki tumesini gölgede
bırakan bir büyüİdükle çoklukla ve ağır-
lıkla Rolling Stones Stockholm'e geldi.
Stockholm Stadyumu, gösterinin böyle-
sini görmemişti cumartesi gecesinden ön-
ce.
Rolling Stones'un Stockholm'e bu
ikinci gelişi. llkiyle aradan tam 25 yıl geç-
ti. Beraberlerinde tam 250 kişı var. 200 Is-
veçli de burada görev aldı. Bu insanlar,
stadyuma kurulan dev sahnenin üzerine,
30 metre yükseklikte ve kobra görünü-
şünde bir "kule" kurdular. Bu kuleden
düzenlenen ışık gösterisi, 80 m2'lik dev
ekrandan gösterildi. 6 bin beygir gücün-
de, toplam 8 bin vatlık 150 hoparlör stad-
yuma yerleştirildi.
Rolling Stones'un bir yıl önce başlat-
tığı dünya tumesi, son albümlerinin adı-
nı taşıyor "The Voodoo Lounge,"Bugü-
ne dek ABD, Japonya ve Okyanusya'da
tam 110 kez hayranlannı mutlu ettiler. Sı-
ra şimdi Avrupa'da. Stockholm'deki gör-
kemli gösteri, Avrupa prömiyeriy-
di.Stockholm Stadyumu'ndaki oturmah
yerlerin 10 bin bileti iki saat içinde bitti.
35 bin kişi de ayakta izleyebilmek için
biletleri 2 gün içinde aldılar. Stadyumun
komşusu olan Sophia Hastanesi, tarihin-
de ilk kez bir konser bitimi için izin ver-
diği süre olan saat 23.00'ü, 24.00'e çıkar-
dı. Bu da bir rekor olarak bir kenara kay-
dedildi...
"En büyük, en iyi ve en gfizeT
Bu saptamayı, bir tsveçli gazeteci ya-
pıyor ve şöyle sürdürüyor: "Yakiaşık ya-
nm yûzyü önce Rolling Stones pop dün-
yasuu, pis müziği ve pis görûnüşûyİe sars-
u. BirhanüedeBeatles bebeteri, kaynana-
lar için ideal damat görünümü getirmiş-
lerdi Stones'la karşılaşünlınca. Şimdi
Mick Jagger & Co. 25 yıl sonra pazara
uyumlanmıs, bir gösteriyle ve gö/İerinde
dolar isareti olarak geiince bagajlannda,
eşi görülmemiş bir 'show' var_"
lşte bu "harikalarsirki''ni görmek için
Rolling Stones, 'The Voodoo Lounge' turnesinde Stockholm'den sonra 40 Avrupa kentinde daha
u
rock düşkünlerini
7
* mutlu ettikten sonra kapamşı Hannover'de vapacak.
45 bini biletli, yaklaşık 5 bini biletsiz
"Stones havTanlan". Isveç'in ve komşu
ülkelerin her köşesinden Stockholm'e
akın ettiler. Cumartesi sabahı saat yedide
stadyum çepeçevre sanlmıştı bile. Çoğu-
muz, izleyicilerin önemli bir bölümünü,
"nostaljik takılan" orta yaşlı, müzmın
"rockçüann" oluşturacağını sanıyorduk.
Ama "nix", yani "hayır". "Rockuıamca-
lan" gençleri de fena halde yakalamış
olacak ki, gelenlenn büyük çoğunluğu
yirmi yaş civanndaydı. Karaborsada bi-
let fiyatlan, 6 milyon liradan aşağı düş-
medi. Içeride Mick Jagger, "Not Fade
Away" ile başlama vuruşunu yaptığı sıra-
da biletsızler. sarmaş dolaş çimenlere
uzanmış, biralannı içerek yalnızca sesle
yetinmeye hazırlanmışlardı bile. tçeri gi-
rebilenler, konsen susuz geçirdiler. Çün-
kü tek bır kola kutusu bile içeri alınmadı.
îsveç gazetelerinden görebildiklerimi-
zin hepsi, Rolling Stones'a tam not ver-
di: 5 yıldız üzerinden 5. Genellikle birbir-
leriyle çekişen müzik eleştirmenleri, bir
kez olsun bır noktada uzlaştılar: Bundan
güzel, görkemli ve doyurucu bir konser
görmediklerinde. Bu eleştirmenlerden,
Aftonbiadefin Per Bjurman'ının değer-
lendirmesine bir göz atahm:
Konsenn en iyi yanı: Işık ve efektler;
aynca şu parçalann olağanüstü başanlı
yeni uygulamalan: "Tumbing Dfce
1
",
"Rocks OfT, "Satisfaction". "Honk
Tonky Wwnan", "Sympathy for the De-
vü" ve her şeyden önce Bob Dylan'ın "Li-
ke a RoUing Stone". En kötü yanı: "Res-
pectabk" ve "Monkey Man" gibi garip
parçalann repertuvara alınması.
Pter Pjurman, Stockholm'ün bu bandı
son görüşü olduğunu düşünerek "onurhı
ve janti bir hoşçakal"ın ancak böyle ola-
bileceğini yazıyor. Kendisinin seçtiği ba-
zı parçalar ve yorumlan şöyle:
2 saat 10 dakikada 23 parça
NOT FADE AWAY: Bu alışılagelmiş
rock klasiğinden gelen blues saldınsı ve
ışık teknolojisi. halkm kızışmasmı sağlı-
yor TUMBLING DICA: "Exüe on Ma-
in Street"in bu eşsiz parçası, çok başan-
lı ve hareketli yeni yorumuyla gönülleri
fethediyor. ROCKSOFF: Korkunç güzel
bir şarkı. korkunç güzel bir yorumlama.
Dev ekranda Keith ile Watts"ın zaman za-
man göz göze geldiklerini görüyoruz. lş-
te böyle durumlarda Rolling Stones çok
daha canlı ve başanlı.
SATISFACnON: Bir rock klasiği an-
cak bu kadar kullanılmış olabilir; ne var
ki bu adamlar, yeniden eğlendirici ve ha-
reket ettirici biî yorum yaratabiliyorlar.
LIKE A ROLLİNG STONE: Konserin
müzikal olarak doruk noktası. Bob Dy-
lan'ın süper klasiğinin, usta işi yeniden
düzenlenmışı. AIKooper'ınorguylaTrap
LoveB'ın imzasıyla ve Jagger'in mızıka-
sıyla(!). Dylan'ın kendisi bile bu şarkıyı
sahnede bundan iyi söylememiştir. SYM-
PATHY FOR THE DEVTL: Ölüyü dans
ettiren bu parçanın. Stones'un en iyi par-
çası olduğunu bir kez daha anlıyoruz.
Yüksek şapkası ve yuvarlak güneş göz-
lüğü ile lagger, çok başanlı bir şeytan.
BROVVN SUGAR: Halkı kendinden ge-
çiren parça. Allah'ın izniyle dans etme-
yen kalmıyor. Bobbye Kcyes'ın saksofon
çalışı, bu iş ıçin cennete gönderildiğini
ifşa ediyor.
Dagens Nyheter gazetesinin genç mü-
zik eleştirmeni PoTidholrruu
RolHngSto-
nesgrup olarak benden 9yaş yaşjı" dedik-
ten sonra duygulannı şöyle dile getıriyor:
"Gözünüzü kapatıp dinle>ebUirsiniz.
Otup olmamakla ilgili her tüıiü düşünce-
vi kafanı/dan atma>a çalışın. 30 metre
yükseklikteki 'kobra'yı ve 'pyroteknik' ve
bflgisayarlı ışıgını unutun. Keith Richard
çok kurnaz bir gitarist Charlie Watts,
\-apmasi gerekenden bir gıdım faztasmı
yapmav'an cimri bir batcrist MickJagger,
Mick Jagger işte. Mimikleri çok uzaktan
bile görülüvor. Bir tiyatro oyuncusunun
filmde rol yapması gibi, abarbh. Bu mü-
zik, basma müziğin yanında, özgün bir
müzik. Gettşmesj hiçbir zaman durma-
yan bu getenegi daha da ileri götürme gi-
bi bir çaba, ne yazık ki Stones hayranla-
nnda yok. Rolling Stones, rock kavramıy-
la eş anlamb hale geuniş. 'Otomobil' ye-
rine 'Volvo" der gibi_"
"BirZamanlar Çankaya Şıklığı"
Prof. Dr. SEZER ŞENER KOMSUOĞLU
3 Haziran 1995 günü tstanbul'da Beyoğlu-Vakko Sanat
Galerisı"nde "Bir Zamanlar Çankaya ŞıkJığj"adlı sergide
2. Cumhurbaşkanımızın eşi Mevhibe İnönü'nün kendisin-
den sonra özenle korunan giysilen ve belgelerden oluşan
güzellikler ve eğiticilikle dolu manevi değerler sergilendi.
Mevhibe inönü'nün 1992'de yefatını takıben. lnönü Vak-
fı Başkanlığı'nı üstlenen kızı Ozden Toker ve eline geçen
küitür hazinesinı genç nesillere en güzel biçımde 'Mevhi-
be' adiı kitabı ile aktaran Gübün Bilgehan sergınin evsa-
hiplığıni yaptılar.
Kitabın 1994'teki ilkbaskısındatorun lnönü "Ozaman
Mevhibe lnönü'yu oğlumla birlikte tüm Türk çocuklanna
anlatmak istedim'' diyor. Bu nedenle sergiye 14 yaşında-
ki kızım Feride tpek'le gittim. Benim İpek'in yaşlannda
iken tanıdığım bu müstesna hanımefendıyi kızım da ser-
gidekı belgelerle öğrensın istedim.Yozlaşan, ürküten, tah-
rip eden kavramlar arasında bugün yeni neslin böyle ser-
gilere, kültür değerlerine çok ıhtiyacı var diye düsünüyo-
rum.
Özden Hanım her zamanki zarafeti ile Mevhibe inö-
nü'nün o yıllarda yaşamış tüm Osmmanlı-Türk kadınını
temsil ettiğinı, o zamanki anrtelerin çoğunun bu özellıkle-
n taşıdığını, Mevhibe Hanım'ın ülkemizde uygarlık dev-
nminın yaşadığı 1923'lerde, çağdaşlaşmaya, yeniliğe bi-
lınçli olarak yönelmedeki çabalannı anlattı. SeTgide bu ça-
balan ızliyor, 'Mevhibe" kitabında da ailenin ülkeye, ilke-
lere, sadeliğe, sadakate, -bugün küçültmek için onca çaba
harcayıp sonra da gazete ilanlan ile aranan- devlete nasıl
canla başla sahip olduklannı bır kez daha zevkle olcuyor-
sunuz.
1942'de "Tûrldye Yanhmseverler Derneği''ndeki aktif
çalışmalannın belgesinı, 1943'te hemşire kıyafeti ile has-
tanede balamını üstlendiği öğretmen Ayten Hanımla çe-
kilmiş resmini. dolayısıyla hem hemşirelık hem öğretmen-
lik mesleğıne, genç Cumhuriyet'in "birinci hanımefendi-
smin" verdiği değeri, 1944'te Ankara Numune Hastanesi
Yardımsevenler Cemıyeti Genel Merkezi'nden bizzat de-
\-arn ederek aldığı "gönüllü hastabakid" kursu belgesıni,
özetle yeniden yapılanan bır toplumun o günkü vitnninı
onurla seyrettık.
Türk kadınlannın sosyal hayatta güçlü bir yere ve konu-
ma sahip olması, kadına toplumsal hayatta ikinci derece-
de rol veren tabu ve kurallann yıkılmaya başlaması ıçin
gösterilen çabalann, Osmanlı Imparatorluğu'nun son dö-
nemindekı çeşitli gınşimlerle başlamış olduğunu biliyoruz.
Fakat, bugün ulaştığımız yenn cumhurıyetın ve laik dev-
let anlayışının esen olduğunu hiç unuhnamalıyız ve özel-
likle biz kadınlar bu iki kavramı çok özenle korumalıyız.
Millı mücadele günlerinin İkinci Adamı'na zarafet, sa-
bır ve cesaretle destek olmuş Mevhibe Hanım"ın, cumhu-
riyet yıllannda gösterdiğı, bu günlerde ısrarla örnek alma-
mız, ödeve bilmemiz gereken gayretlerini saygı ile anıyor,
tnönü Vakfı'nın Başkanı Sayın Özden Toker'e çalış-
malannda başanlar diliyoruz.
NEW YORK^TAN
tLHAN MİMAROGLU
Ahmaklığın Ayıntılam
Meydana bakan binalardan birinin duvannı baştan
başa kaplayan bir reklam panosu. Üst bölümünde
iri harflerle şu yazılı:
"Bugün dünya. Yann lastik."
Lafa bak lafa! Nedir acaba dangalağın zoru?
Panonun sol köşesindeki resimde otomobil lasti-
ğine dayanmış bir kadın görülüyor. öyleyse danga
lağın zoru, otomobil lastiği satmak. Ne ki, gözlerinı-
zi panonun altına doğru indirip aşağıdaki binanın da-
mıyla yansı örtülmüş yazıyı okumaya çalıştığınızda
reklamı yapılanın lastik değil, Virginia Slima sigarası
olduğnu anlıyorsunuz.
Bugünün dünya, yannın lastik olmasının ve otomo-
bil lastiğine dayanmış kadının sigarayla ne ilişkisi ol-
duğunu dangalağa sorarsanız belki söyler. Söyledi-
ğinde de ağzından dangalakça başka sözler dökü-
lür.
O dangalağın gerçekten dangalak mı yoksa ava-
nak ya da saloz mu olduğunu da, ahmaklığın ayırtı-
lan üzerinde girişilmesini gerekli gördüğüm bilimsel
bir araştırma açıklayabilir. Bu yolda bir araştırma,
Marlboro sigarasının reklamlannda simge diye kos-
koca bir kertenkeleyi seçmesinin, Benson and Hed-
ges'in de aşağı kalmasın diye yılan resmiyte ömek-
lenmesinin, bugünlerde gemi azıya alan sigara ya-
sağı yobazlannın marifeti değilse bunlar, enayinin
mi, hryann mı, yoksa hırtın mı kafasından çıktığını or-
taya koyabilir. (Yazarken bunlan, Marlboro, Virginia
Slima, Benson and Hedges ve daha birkaç marka
sigaranın filtrelerine böcek zehiri kanşmış olduğun-
dan, Philip Morris şirketinin 8 milyar sigarayı toplat-
maya başladığı haberi geldi. Sigarayı zehirii sürün-
genlerle simgeleyen dangalağın filtresi zehirli siga-
ralan öngördüğünü hem de sigara içmek yerine, oto-
mobil lastiğine dayanmayı önermtş otduğunu pek
sanmıyorum.)
"Aşkın rahminde kör balıklar gibiyiz."
Bilebilir miydiniz bunun pantolon reklamı olduğu-
nu? Ben de bilemezdim, reklamın bir yerinde ufak
harflerle yazılı olmasaydı. Aşkın rahmindeki kör ba-
lıklarla pantolonun ne ilişkisi olduğunu, reklamı ha-
zırlayan hödükler kendilerine göre açıklamışlar hem
de "Aklımıza öyie esti de!"
"Carole Lombard da haki elbise giyerdi... John
Wayne de haki pantolon giyerdi..." Bu kez andaval-
lının ne demek istediği apaçık anlaşılıyor. Siz de ha-
ki pantolon giyerseniz, arkanızdan "Toprağı bol o/-
sun, bizim arkadaş da haki pantolon giyerdi" derter.
"Sarmısaktan hoşlanmıyormusunuz? öyleyse ni-
ye şarap içmiyorsunuz?"
Reklamın dört bir köşesini aradımsa da neyin rek-
lamı olduğunu bulup çıkaramadım bunun. Şarapsa
hangi şarap? Niye sarmısak? Ahmak olan anlar bel-
ki.
Otobüs duraklannda bir afiş. Ters giyilmiş beyztıol
kasketli, ama ağlamakh olmuş, yüzünden düşen bin
parça, neredeyse intihann eşiğinde bir zıpçıktı. Ya-
zılı olmasaydı, gömlek reklamı olduğunu anlayamaz-
dım bunun.
Seks, buralarda başlıca sakıncalardan biri olma
yolunda. Orada burada halkı seksten uzak durma-
ya uyaran bir afiş görülüyor. Üstünde bir de fotoğraf
var. Bir zenci kadının kıçının fotoğrafı. Hangi avanak
uygun görmüşse o fotoğrafı oraya, zenci kadının kı-
çını lahana turşusundan saymıyor olsa gerek.
Yeni bir bira çıktı. Adı, "kırmızı köpek" anlamına,
Red Dog. Birantn köpekle hem de kırmızısıyla ne iliş-
kisi olduğu açıklanmış: "Hey! Kırmızı olan bira de-
ğil, köpek. Sen kendi köpeğinsin." Bu da dangala-
ğın terbiyesizi.
Ama, dangalak mı o terbiyesiz, yoksa andavallı mı?
Belki de hödük ya da mankafa. Ahmaklığın türleri
üzerinde bilimsel araştırma yapılmasını bu gibi ay-
nntılann kesinlikle saptanması için gerekli görüyo-
rum. Amerika, özellikle reklamcılık alanı, böyle bir
araştırma için çok verimli birtoprak. Mikrobu bakte-
riden ve virüsten neyin ayırdığının saptanması gibi
sersemin sarsaktan, enayinin budaladan, armudun
salatalıktan ne bakıma ayrıldığının bilinmesi gerek-
tiğini öneriyorum. Bilinmeyen mikroplara virüs den-
dtği gibi, ne idüğü belirsiz bir ahmağa hödük mü
denmeli, yoksa andavallı mı? Odunu keresteden, hı-
yan salatalıktan ne ayınr? Salozla yatan, sarsak mı
yoksa gebeş mi kalkar? Hebenneka hebennekaya
baka baka mankafa mı olur, et kafa mı?
Önerdiğim bu yeni araştırma alanının adını da bul-
dum:
Gumpoloji.
İlk gumpologlann araştırma sonuçlannı sabırsızlık-
la beklerken, sözü açılmış olduğuna göre Formst
Gump'la ilgili olarak edindiğim bir bilgiyi sizlere ile-
teyim. O filmde ahmağı oynayan Tom Hanks'a kaç
para ödenmiş biliyor musunuz? 31 miryon dolar. Ya
ahmaklık oyununu yöneten Robert Zemeckis'e?
Ona da 31 milyon dolar. Etti mi 62 milyon dolar? 6te-
sini saymak ne gerek!
Bu paranın onda birini bana versinler, ahmaklığa
karşı direnmeyi bırakıp sınlsıklam ahmak olur çıka-
nm. Ya da avanak, saloz, salatalık, hıyar, anmut, et
kafa, mankafa, enayi, budala, sersern, salak, hırt, hö-
dük, andavallı, gebeş... Hem de içinde yaşadığım
topluma uyumlu bir kişi olurum böylece.
Dönerli KarKatür Sepgisi
• Kültür Servîsi- K.arikatürcüler Derneği'nin
Sultanahmet'te Yerebatan Samıcı çıkışındaki Sanat
Galerisi'nde, üyeleri tarafindan geçtiğimiz yıl içinde
çiziler karikatürlerden oluşmuş geleneksel yıllık
karikatür sergisinin dördüncüsü (Karikatürk'94)
cumartesi günü açılacak. Aynı gün serginin karikatür
albümü de sergide hazır bulunan karikatür sanatçılannın
imzalan ile satışa sunulacak. Türkiye'de sanat
ektinliklerine ve karikatür sergilerine katılımın çok az
olduğunu belirten Karikatürcüler Derneği Başkanı
Erdoğan Başol, sergide davetlilere geleneksel Türk
mutfağından döner ikram ederek bir değişiklik
getireceklerini belirtti. Sergi 10 temmuza kadar açık
kalacak.
Ortaköyde 'Sanata Evet Şötenr
• Küttür Servisi- Ortaköy Meydam'nda yann 'Sanata
Evet Şöleni" gerçekleştirilecek. Beşiktaş Belediyesi ve
Dr. Oetker'in katkılanyla düzenlenecek şölende müzik,
dans, resim ve karikatür gibi sanatın bir çok dalında
etkinlikler düzenlenecek. Sihirli Değnek Çocuk
Tiyafrosu, palyaçolar, Century Rock Grubu, gitarist
Murat Gören, Ersin- Ercan lkılisi, Grup Dinosorus,
Nazan Yeşiltan, Asya, Soner Anca, şiirleriyle Nurullah
Can ve Aydın Hatipoğlu, dansçı Pelin Seyhan gibi pek
çok sanatçı şölene katılacak. Meydanda karikatürstler
ve ressamlar da sergiler açacak.
Türk Smemasında Rlm Müz*terr
• KûMr Servisi- Türk sinemasında film müzikleri
belgesel bir dizi film olarak çekilecek. Akın Ok
tarafindan hazırlanan, Arion Yayınevi tarafindan
yayımlanan 'Türk Sinemasmda Film Müzikleri',
Trikont fırması tarafindan sinemaya aktanlacak. Altı
bölüm halinde hazırlanacak belgeselin çekimlerine
ağustos ayında başlanacak. Belgesel, geçmişten
günümüze film müziklerini, onlann etrafinda gelişen
sanatsal olaylan ve ilgili kişilerle yapılan söyleşileri
kapsayacak.