Katalog

30 HAZİRAN 1995 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ fciracat teşvkleri uygutamada • ANKARA(AA)- Ihracatti verilecek devlet yardımlanna ilışkin uygularra esaslan belıriend. Dış Ticaret Müsteşa:hğı (DTM) tarafındaı belirlenen uygulana esaslan. ihracatçı birliklerine gönderilecek. Konuyla ilgili bilgi veren DTM yetkilileri, bu yıl ihracatta verilecek devlet yardımlan içir HOmilyon dolar K& ıak aynlmasının öngörüldüğünü belirttiler. Araçlarda LPG kullanımı • ANKARA (AA)- Araçlarda Likıt Petrol Gazı (LPG) ve benzeri altematif yakıt kullanılabiimesi için yakıt sisteminde yapılacak tadilata ilişkin, ECE-R-67 numaralı Avrupa Birliği standardında belirtilen emniyet ve teknik esaslara uygun projeler, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na onaylattınlacak. Rnans uzmanları tartışacak • Ekonomi Servisi- Günıimüz sermaye hareketliliğinin niteliği, işle\i. vegelişimi 10 temmuzda Istanbul'da The Marmara Ote 1i' nde düzenlenecek bir panelde tartışılacak. Finans kesiminin üç uzmanı. eski Merkez Bankası Başkanı Rüşdü Saracoğlu, Dünya Bankası Orta Avrupa Dairesi Başkanı Kemal Derviş ve New York Üniversitesi öğretim üyesi Salih Neftçi'nin bir araya geleceği panelin konusu "Sermaye Hareketleri ve Ekonomik Istikrar." Sanayici, pamuk ittıalne mahkûm • GAZİAINTEP (AA) - Gaziantep Ticaret Odası (GTO) Başkanı Mehmet Aslan. Türk tekstil sektörünün istikrarlı gelişimine karşın. Türkiye'nin pamuk politikasının olmadığını, sanayicinin ithalata mahkûm edildiğini bildirdi. Mehmet Aslan, yaptığı açıklamada, pamuk sezonunun yakJaşmasına karşın fıyatlann yüksek olmasının, Türkiye'de pamuk politikasının olmamasından kaynaklandığını söyledi. Sabancı ve Koç, büyüyor • ANKARA (ANKA) - Koç ve Sabancı, birlikte ortak olduklan Mako Elektrik'i büyürmeye hazırlanırken Koç Grubu"nun iştiraklerinden Takosan, otomobil göstergeleri. otomobil elektronik devre elemanlan üretimi için yeni şirket kurdu. Koç Holding, Vehbi Koç Vakfı ve Koç Emekliye Yardım Vakfi ile Sabancı Vakfi'nın Italyan Magnetti Marelli SPA ile ortaklaşa kurdukJan Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret AŞ'nin sermayesi 72 milyar liradan 504 milyar liraya yûkseltilecek. Trikotajcılar sıkmtılı • GAZİANTEP (AA)- Gaziantepli trikotajcılann. Çin'in bavul turizmine destek uygulamasından büyük zarar gördüğü bildirildi. Gaziantep Trikotajcılar Odası Başkanı Mahmut Yıldınm. yaptığı açıklamada, bavul turizmi için Çin"i tercih eden turistlere ücretsiz ulaşım olanağı sağlandığını, bu desteğin turistlerin ilgisini Çin'e çektiğini söyledi. SSK'nin 94 açığı 24 trilyon • ANKARA (ANKA) - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ziya Halis, Sosyal Sigortalar Kurumu'nun 1994 yılı ödemeler dengesi açığının 24 trilyon lira olduğunu bildirdi. Halis, ANAP Istanbul Milletvekili Halit Dumankaya'nın yazılı soru önergesini yanıtlarken SSK'nin ticari bir kuruluş olmadığı için muhasebe sisteminde kâr-zarar hesabı yer almadığını belirtti. Halis, SSK'nin 1994 yılı başında 5 trilyon 119 milyar lira olan iç borcunun yıl sonunda 15 trilyon 10Ö milyar lira olduğunu açıkladı. Ticaret Kanunu'ndaki düzenlemeyle yükümlülükleri artan şirketlerin sermaye tabanlan da yükseldi Sorumsıız şirket katmayacak• Yapılan yeni düzenleme ile üçüncü kişilere karşı sorumluluklan arttrnlan şirketlerin, komik kalan sermaye tabanlan da yükseltildi. Anonim şirketlerdeki sermaye tabanı 500 bin liradan 5 milyar liraya, limitet şirketlerdeki taban ise 10 bin liradan 500 milyon liraya yükseltildi. Ekonomi Servisi - Şirket sahibi olmanın sorumluluğu arttı. A\rupa Birliği'ne uyum doğrultusunda ha- zırlanan 7. Beş Yillık Kalkmma Planı çerçevesinde şirket kurmanın esaslan yeniden belirlendi. Yapılan yeni düzenleme ile üçüncü kişile- re karşı sorumluluklan arttınlan Yeni düzenleme ne getiriyor? • Anonim şirketlerin esas sermayesi 500 bin liradan 5 milyar liraya çıkanlıyor. • Bakanlar Kurulu'na bu miktan 10 katına kadar arttırma yetkisi veriyor • Şirket genel kurulunun ardından 15 gün içinde merkezinin bulunduğu yerin tıcaret siciline tescil ve ilan edilecek. • Limitet şirketlerin esas sermeyesi de 10 liradan 500 milyon liraya çıkanlıyor. Ortaklann koyacaklan sermaye birbirinden farklı olabilirken ancak en az 25 milyon lira ya da bunun katlan şeklinde olabilecek. • Sözleşmede aksine hüküm olmadığı sürece sözleşme sermayenin üçte ikisini temsil eden ortaklann karanyla değiştirilebilecek. • Şirket sözleşmesinde aksine hüküm olmadığı sürece her ortagın oy hakkı sermayesi oranında hesaplanacak. • Daha önce 500 lira bir oy sayılırken yeni düzenleme 25 milyon liraya 1 oy hakkı veriyor. şirketlerin. komik kalan sermaye tabanlan da yükeltildi. Anonim şir- ketlere ilişkin değişikliklerin yapıl- dığı kanun hükmünde kararname- de söz konusu şirketlerin 500 bin li- ra olan sermaye tabanlan 5 milyar liraya çıkanlırken limitet şirketler- deki sermaye tabanı ise 10 bin lira- dan 500 milyon liraya yükseltildi. Karamamenin geçici maddesine göre esas sermayeleri son düzenle- menin altında olan anonim ve li- mitet şirketler karamamenin ya- yımlandığı tarihten itbaren 2 yılda sermayelerini söz konusu miktarla- ra çıkararak tescil ettirecekler. Sermaye tabanlannın yükselme- sinin çok büyük bir anlam ifade et- mediğini belirten yetkililer, yeni düzenlemelerin şirketin üçüncü ki- şilere karşı olan sorumluluğunun arttınldığına dikkat çektiler. Şirket kuruluşlanndaki sermayenin zaten kâğıt üzerinde kaldığını belirten yetkililer, "Eskiden zonınlu tutu- lan sermayenin yü/de 25'inin ban- kaya yaünlması koşulu da kaldınJ- dı. Sermaye şirket hissedarlannın hisseleri oranında borç sorumlulu- ğu getirdiğinden yasa üçüncü kişi- lerin işine yanyor. Çünkû herhan- gi bir tasfiye ya da iflas durumun- da anonim şirkederin sermaye ta- banı S milyar liraya çıküğındân so- ru mlu olunan börç miktarian da yükseldi" diye konuştular. Ticaret Kanunu'ndaki yasalann çok eskidiğine de dikkat çeken yet- kililer, değişikliğin kanunun yeni- lenmesi ve rakamlann gerçekçi oranlara oturtulması açısından yararlı olacağını dile getirdiler. Turizm esnafı müşteri için yürüdü BÜLENT ECEVİT ANTALYA - Antalya Ser- best Bölgesı'nde yabancı tu- ristlere perakende satış ya- pılmasına tepkı gösteren es- naf, dün kepenk kapatarak protesto yürüyüşü yaptı. Kent merkezi ve Alanya, Sı- de. Kemer gibi tunstık bel- delerde halı, deri, kuyum ve hedıyelik eşya satan yakla- şık 4 bin ışyerinin eyleme ka- ttldığı bildirildi. Siyası parti il merkez ilçe başkanlan ve CHP Milletve- kili Faik Ahun, Büyükşehir Belediye Başkanı Hasan Su- başı, Kemer Belediye Baş- kanı Mustafa GüL Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Baş- kanı Osman Berberoğlu ve Antalya Esnaf ve Sanatkâr- larOdalan Birliği üyelennın de katıldığı yüriiyüşe, halk ilgi göstermedi. Mitingde esnaf temsilcile- n, "haksız rekabet" oluştu- rulmasına karşı olduklannı, 3 yıl önce çıkanlan serbest bölgede perakende satış izni yasasının gözden geçiriltne- sıni istediler. Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Osman Ber- beroğlu. "Serbest bölgetere karşı değiliz. BLz perakende satışa karşryız, Bunun çözü- mü için önerilerimizi ilgili ba- kanhğa ilettik. Sesimizi duy- dular ve 5 temmuzda da An- kara'ya gklip derdinuri anla- tacagiz" dedı. Antalya Esnaf ve Sanat- kârlarOdalan Birliği Başka- nı Nevzat Tulgar, "Hüküme- tin küçük işletmeiere destek vermesini beklryoruz'" dedi. TİSK ESNEKLİK İSTEDİ Işverenlerden ILO'ya tepki ANKARA (ANKA) - tm- zaladığı sözleşmelerle Uluslararası Çalışma Orgü- tü (ILO) standartlannı ya- kalamaya çalışan Türki- ye'nin bu yaklaşımından rahatsız olan ışverenler, bir yandan *uyum' yasalannın çıkmasını engellerken di- ğer yandan da 'ILO'nun değişen dünya şartlarına göreesnekleşmesini' savun- du. Türkiye Işveren Sendi- kalan Konfederasyonu (TİSK) ILO'nun vafoluş nedenini gözden geçirmesi ve örgütün günün şartlan- na uygun hale gelmesi ge- rektiğini öne sürdü. TİSK'ın hazırladığı ra- porda, Türkiye'nin gerek sosyoekonomik koşullan gerekse mevzuatı ile taban tabana zıt ILO sözleşmele- rini imzalayarak ILO nez- dinde kendisini çok güç du- rumlara soktuğuna dikkat çekildi. Yüksek refah sev i- yesine sahip gelişmiş ülke- lerin az gelişmiş ülkelere I- LO sözleşmelerini imzala- malan yönünde telkinde bulunduğu belirtilen rapor- da, bu konuda başan sağla- nıldığı da ifade edildi. Ra- porda. dünyanın süper güç- leri arasında yer alan ABD'nin Türkiye'nin im- zaladığı hiçbir ILO sözleş- mesini imzalamadığı belir- tilerekşöyledenildi: "Teknolojik Ueriemele- rin büyük önem taşıdığı, uluslararası rekabet kural- lannın tüm ülkeleri etkfle- diği; işsizlik, istihdam, ve- rimlilik. esneklik gibi kav- ramlann yoğunluk kazan- dığı güniimüzde. ILO'nun varoluş sebebini bir kere daha gözden geçirmesi ve bu teşkilaün günün koşulla- nna uygun bir hale gelme- si gerekmektedir. ILO, ar- tık daha esnek bir yapıya kavuşrurulmabdır.*1 Reklam sektöründe 'etik' kaygısı • Pazarlama ve Kamuoyu Araştırmacılan Derneği'nçe güncel sorunlan tartışmak üzere Boğaziçi Üniversitesi'nde düzenlenen araştırma zirvesınde pazar araştırmasında jcullanılan yeni yöntemler, etik açıdan değerlendirildi. Ekonomi Servisi - Etik kaygılar, reklam sektörün- de birinci plana yerleşti. Ayaklar altına alınan etik değerlerin sektör içinde sağlanacak özdenetimle sağlanması gerektiği düşün- cesinde birleşen reklamcı ve araştırmacılar, etiğin bu denlı çiğnendiği başka bir dönemin yaşanmadığına dikkat çektiler. Pazarlama ve Kamuoyu Araştırmacılan Derneği ta- rafından güncel sorunlan tartışmak üzere Boğaziçi Ûniversitesi'nde düzenle- nen araştırma zirvesi dün yapıldı. Istatistik, reklam. halkla ilişkiler ve sanayi sektöründen yöneticilerin bir araya geldiği toplantıda pazar araştırmasında kulla- nılan yeni yöntemler, etik açıdan değerlendirildi. Devlet Istatistik Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Kaymaz, Uluslararası tliş- kiler Derneği Başkanı Be- tûl Mardin, Reklamcılar Demeği kurucusu EH Acı- man'ın pazar ve kamuoyu araştırmalannda etik sorun- lar üzerinde yoğunlaşan ilk oturum, Araştırmacılar Derneği Başkanı Dr. Nezih H. Ne> r zi'nin konuşmasıyla açıldı. Türkiye'de kamunun ista- tistik kullanımmda eksik ve bilinçsiz hareket ettiğini an- latan DİE Başkanı Kaymaz, sorunun istatistiklere güven duyulmamasından kaynak- landığını belirttiği toplantı- da, daha sonra söz alan Be- tül Mardin, "Etik açıdan kirlenme, toplumun her ke- simine vayıldı. Kâr etmek- ten başka bir düşüncesi oJ- ma\ an. ahlak değerierini hi- çe sayan iş topluluklan. top- lumsal sorumluluklan yeri- ne getirmeyip çevreye du- yarsız olmalan nedenryle imajlannı kaybetmektedir- ler" dedi. Etiğin bu derece çiğnen- diği başka bir dönemin ya- şanmadığı, oysa kamuoyu araştırmalannda etik kural- lann çiğnenmesinin bir ül- kenin kadenyle ilgili olabi- leceği üzerinde duran Eli Acıman ise vatandaşlık bi- linci ve vicdani sorumluluk ile hareket edecek gençle- nn, şer kuvvetlerine bu ül- kede geçit vermeyeceğıne ınandığını söyledi. Casinolarda bakanlık çelişkisi • Turizm Bakanlığı kumarhane girişleri için zorunlu olan kart turnikelerini koymayınca 800 milyarlık gelir kayboldu Ekonomi Servisi - Maliye Bakanlığı yeni düzenlemelerle kumarhanelerden topladığı vergiyi arttırmanın yollannı ararken Turizm Bakanlığı bu yıl yakla- şık 800 milyar lirayı casinolara hedıye etti. Kumarhanelere gınş için zonınlu tutulan 'giriş kartlan'nın kullanıldığı turnikeleri yetıştiremeyen Turizm Ba- kanlığı, böylece kumarhanelere getiril- meye çalışılan ek vergi yükünün yan- sından fazla bir kaynağı değerlendire- memış oldu. Turizm Bakanlığı. casinolarda ginş- te göstenlmesi zorunlu olan kartın kul- lanım süresinı bir seneden altı aya dü- şüren yeni bir yönetmelık çıkardı. Ocak ayında çıkan yönetmeliğin, müşteri po- tansiyeli yaklaşık 40 bin olan sektörde, hazirana kadar uygulamaya girememe- sı nedenıyle bakanlık her casinonun al- ması zorunlu olan 500 adetin dışında kart satışı yapamadı. Bu gecikme yü- zünden, yaklaşık 2 milyon dolarlık bir zarar meydana geldi. Turizm Bakanlığı yetkililerinin ise 6 aylık kart uygulamasından habersız ol- duklan anlaşıldı. 6 aylık kartlann henüz görüşme safhasında olduğunu ve bu yönde kesinleşmiş bir uygulama bulun- madığını savunan bir bakanlık yetkili- si, kartlardaki 1 yıllık sürelerın daha aşağıya çekilmesi talebinin casinocu- lardan geldiğini sözlennc ekledi. Talih Oyunlan Mahalleri Işletenler Derneğı (TOMİ) Başkanı Erhan Ak- bulut ise 6 aylık kart uygulamast kara- nnın ocak ayından ıtibaren yürürlüğe konulduğunu. ancak bakanlığın altya- pıyı hazırlamayamaması nedeniyle uy- gulamaya eksık geçildiğini savundu. Akbulut. "Bu tfir uzun süreli kart uygulamalan, büyük bir potansiyeii ka- >it dışı ekonomiye itiyor. Biz gûnlük bi- let uygulamasına geçiunesini istiyoruz. Böylece her giren kişiye bilet kesileceği için hem devlerin hem de casinolann kârtı çıkacağuıa inamyoruz" dedi. Bu yıl Turizm Bakanlığı'na yaklaşık 900 milyar lira ödemekten kurtulan ca- sinolann, asıl Maliye Bakanlığı ilebaş- lan dertte. Ödedikleri kurumlar vergi- sinı az bulan Maliye Bakanlığı'nın, oyun masalan ve oyun makineleri için getirdiği ilave vergi yükünden yakınan casinocular, Maliye'nin ödedikleri fon- lan gözardı ettiğini savunuyorlar. Yıllık kazançlannın 8 trilyon lira ci- vannda olduğunu öne süren kumarha- ne yöneticileri. ödedikleri kurumlar vergisinin 570 milyar lırada kalmasına rağmen, kendilennden kesilen çeşitli fonlarla Hazine'ye olan katkılannın 4 trilyon liraya ulaştığını belırtiyorlar. Düzenlemelerin 1.4 tnlyon lira ek yük getireceğine işaret eden kumarhane iş- letmecileri, bunun legal salonlann kapa- tılarak kayıt dışı oyun oynatılmasına yol açacağını iddia ediyorlar. Böylece hem kumar turizmine darbe vurulacagı hem casino ışletmecılerinin diğer turizm yatınmlanndan Türkiye'nin yoksun ka- İacağı hem de Türk kumarbazlann yurt- dışına akın ederek döviz transfennin hızlanacağı savunuluyor. T.C. BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI'NDAN DUYURU T.C. Başbakanlık Özelleştirme Idaresi Başkanlığı aşağıda isimleri yazılı kuruluşlarda kendisine ait hisseleri satış yöntemi ile özelleştirecektir. HİSSELERİ SATIŞA SUNULAN ŞİRKETLER ŞtRKET SERMAYESİ (TL) SATIŞA SUNULAN HİSSE ORAN1 (%) SATIŞA SUNULAN HİSSE TUTARI (TL) TEMİNAT TUTARI (TL) l.KUMAŞ-KUTAHYA MANYEZİTİŞLETMELERİA.Ş. 945.000.000.000 99,74 942.584.610.050 25.000.000.000 2. KÖYTAŞ-KÖY TAR1M VE SANAYİ MAKİNALAR1SANAYİİVE TİCARET A.Ş. 21.800.000.000 85,59 18.657.875.000 500.000.000 1. T.C. Başbakanlık Özelleştirme Idaresi Başkanlığı, yukandaki şirketlerde bulunan hisselerinin tamamını blok olarak satraayı kararlaştırmıştır. 2. Blok satış işlemleri, teklif almak ve görüşmeler yapmak suretiyle, pazarlık usulü ile gerçekleştirilecektir. 3. Istekliler, yukanda isimleri yazılı şirketlerden biri için teklif verebilecekleri gibi, her iki şirket hissesi için de teklif verebileceklerdir. 4. Isteklilerin, her bir şirket için yukanda belirtilen tutarda, ilk talepte ödemeli, en az 6 ay süreli, kayıtsız şartsız, gayri kabili rücu geçici banka teminat mektubunu veya geçerli teminat akçesini, T.C. Başbakanlık Özelleştirme Idaresi Başkanlığı, Hüseyin Rahmi Gürpmar Sokak No. 2 Çankaya-Ankara adresine teslim etmeleri gerekmektedir. thalenin belli aşamalarmda teklif sahiplerinden ek geçici teminat talep edilebilecektiı Talep edilecek ek teminat tutan teklif edilen bedelin % 5'ini geçmeyecektir. 5. Özelleştirme Idaresi, Risk Temerküzü'nden kaçınmak amacı ile getirilecek olan geçici ve kesin teminat mektuplarının başka bir banka ve/veya finans kuruluşundan getirilmesi talep hakkını saklı tutar. 6. Teklifler, teminat mektubu veya geçerli teminat akçesinin tesliminde alınacak makbuzla birlikte, üzerinde teklif verilen şirketin adı ve "GtZLl" ibaresi bulunan kapalı zarf içinde en geç 19.7.1995 günü saat 18.00'e kadar aşagjda belirtilen adrese teslim edilecektir. 7. Teklif sahibi gerçek ve/veya tüzel kişilerin ticari faaliyetleri ile ilgili olarak vergi daireleri ve Sosyal Sigortalar Kurumu'na olan mali yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri, tekliflerin değerlendirilmesi sırasında degerlendirme kriteri olarak Ihale Komisyonu'nca dikkate alınabilecektir. 8. Tekliflerin gerçek kişiler tarafmdan verümesi halinde imza sirküleri, vekâleten teklif verilmesi halinde bu hususta özel yetkiyi havi noter tasdikli vekâletname ve vekile ait imza sirküleri, tüzel kişiler tarafmdan verilmesi halinde, tüzel kişi adına hareket edenlerin temsil ve ilzama yetkili olduklannı gösterir belge ile imza sirküleri teklif mektubuna eklenecektir. 9. Özelleştirme Idaresi'nin gerekli görmesi halinde, ihaleleri kamuoyuna açık olarak yapma hakkı saklıdır. 10. Söz konusu şirketler hakkında hazırlanan Tantüm Dokümanlan'ndan; KÜMAŞ-Kütahya Manyezit Işletmeleri A.Ş. Tanıtim Dokümanı 10.000.000.- TL, KÖYTAŞ-Köy Tarım ve Sanayi Makinalan Sanayüve Ticaret A.Ş. Tanıöm Dokümanı 1.000.000.- TL karşılığında Özelleştirme Idaresi'nin aşağıdaki adresinden temin edüebilir. 11. Bu özelleştirme işlemi 4046 sayılı kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilecektir. T.C. Başbakanlık Özelleştirme Idaresi Başkanlığı, 2886 sayılı Devlet Ihale Kanunu hükümlerine tabi olmayıp, ihaleyi yapıp yapmamakta, dilediğine yapmakta, gerektiğinde teklif verme süresini uzatmakta serbesttir. 12. Ihale ile ilgili diğer hususlar Tanıtim Dokümanlan'nda bildirilmiş olup bunlann dışındakiler, Özelleştirme Idaresi tarafından satış görüşmeleri sırasında tüm teklif sahiplerine bildirüecektir. T/ C - BAŞBAKANLIK ÖZELLEŞTİRME İ D A R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I Hüseyin Rahmi Gürpınar Sokak No. 2 Çankaya 06680 ANKARA Tel: (0-312) 441 15 00 YORUM OZTIN AKGUÇ Vergî Yapısımn Düzeltilmesi Hesap Uzmanları Kurulu'nun 50'nci kuruluş yılı ne- deniyle düzenlenen "Türkiye'nin Ekonomik Yapısına Uygun Vergi Sistemi ve Kayıt Dışı Ekonomi" konulu panelinde ortaya atılan, kişisel olarak da katıldığımız bazı görüş ve önerileri özet olarak sunmaya çalışa- lım. •Türkiye'de devlet, bazı çevrelerin ileri sürdüğü gi- bi, ekonomik açıdan büyük değikjir. Türkiye'de kamu harcamalannın GSMH'ye oranı, Batı Avrupa ülkele- rinin, OECD (Ekonomik işbirliği ve Kalkınma Örgütü) ülkeleri ortalamasının çok altındadır. Kamu harcama- ları içinde faiz ödemeleri çıkartıldığında bu oran çok daha düşük düzeylere inmektedir. •Devlet, gelir yetersizliğinden, vergi gelirterinin yak- laşık yüzde 70'ini iç ve dış borç faiz ödemelerine ayır- mak zorunda kaldığından (1995 yılında 880 trilyon TL vergi geliri elde edileceği, buna karşın 635 trilyon TL faiz ödemesi yapılacağı tahmin edilmektedir) temel işlevlerini, güvenlik dahil, yapamaz duruma düşmüş- tür. •iç borç yükü sürekli kabarmaktadır. Yakın bir ge- lecekte vergi gelirlerinin tümünü, iç ve dış borç faiz ödemeleri yutacaktır. Bunun engellenmesi için vergi gelirleri kısa sürede arttırılmalı ve iç borç faiz ödeme- lerini azaltıcı önlemler alınmalıdır. •Dolaysız vergilerin vergi gelirleri içindeki payı gi- derek azalmakta, vergi gelirlerinin çok önemli bir bö- lümünü, dahilde ve ithalde alınan KDV, ücretlerden alı- nan gelir vergisi ve akaryakıt tüketim vergisi oluştur- maktadır. 1995 yılının ilk dört ayına ilişkin tahsilat ra- kamlanna göre yıllık beyanname ile ödenen gelir ver- gisinin tüm vergi gelirleri içindeki payı da yüzde 3.4'e, tüm kurumlar vergisinin payı da yüzde 4'lere değin ge- rilemiştir. Kayıt dışı ekonomi değil, kayıt içi ekonomi de vergi ödememektedir. •Türkiye'de rant geliri elde edenler, menkul ve gay- rimenkul sermaye iradı sahipleri hemen hemen vergi ödemediklerinden, vergi yükü, ulusal gelirden daha az pay alanlann üstünde kalmaktadır. Rant geliri elde edenlerin ulusal gelirden aldıkları pay artarken, öde- dikleri vergıler giderek azalmakta, hatta çoğu halde fiilen sıfırlanmaktadır. •Kısa sürede vergi gelirleri arttırılmalıdır. Bunun için geçici bir süre ile sınıriı da olsa götürü vergilendirme- den, vergilemede götürü usulden yarartanılabilir. Gö- türü usulde vergilendirme ilkel görünürse de kayıt dü- zeninin sağlıklı olmadığı, kayıt dışı ekonominin yay- gın olduğu bir ekonomkje, yararlanılabilecek bir ver- gilendirme yöntemidir. •Türkiye'yi yönetenlerin ve bunların arkasındaki güçlerin kısa görüşlü olmalan, aşırı miyopluktan kur- tulamamaları, Türkiye'nin ekonomik dolayısıyla top- lumsal sorunlarını ağırlaştırmaktadır. •Türkiye, kalkınma yanşında, Güney Akdeniz ülke- leri (Yunanistan, Portekiz, İspanya, Italya) bir yana Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinin de çok gerisin- de kalmıştır. 195O'li yıllarda kişi başına ulusal gelir açı- sından Türkiye'nin çok gerisinde olan ülkeler, günü- müzde Türkiye'yi en az dörde katlamıştır. •Diğer gelişmekte olan ülkelerin demokratik olma- yan düzenlerie kalkındığı, Türkiye'de demokratik dü- zene geçiş çabalarının siyasal istikrarsızlık yarattığı, ekonomik başarısızlığa neden olduğu savlan doğru değildir. Latin Amerika ülkeleri dışında diğer geliş- mekte olan ülkelerin önemli bir bölümü kalkmma. eko- nomik istikrar ve demokratikleşmeyi bir arada gerçek- leştirebilmişlerdir. •Türkiye'nin kalkınma sürecine girebilmesi için yur- tiçi tasarruflann GSMH'ye oranının yüzde 20 düzeyi- nin üstüne çıkanlması, kaynaklann verimli alanlarda kullanılması gerekir. Ulusal gelirin yüzde 20'si düzey- lerinde dolaşan yurtiçi tasarruf hacmiyle, endüstrileş- meyi geri plana iten bir yatırım modeli ile Türkiye kal- kınamaz. Görülebilir yakın bir gelecekte Türkiye'nin ortalama yıllık büyüme hızı yüzde 3 düzeyinin üstüne yüksetemez. •Türkiye'yi yönetenlerde veya yönetmeye talip olanlarda ciddi bir vergi reformu yapma isteği ve ira- desi olmalıdır. 1950'den bu yana yapılanlan vergi re- formu olarak nitelendirmeye olanak yoktur. Büyük bir bölümü devlette önemli bürokratik görev- lerde bulunmuş eski hesap uzmanlan ile öğretim üye- lerinin ortaya koyduklan görüşler. kamuoyunca gözar- dı edilmemelidir. DSP-ANAPTAN ORTAK ELEŞTIRI: /^i •• •••• i • " | * w * Lriunruk bırlıgı siyasi malzeme Büknt Ecevit ANKARA (AN- KA)-ANAP Genel Başkanı MesutYü- maz ve DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Türkiye'nin gümrük birliğine girmesine karşı ol- madıklannı belir- tirken hükümetin bu konuda pazarlık gücünü kullanma- sından ve gümrük birliği öncesi ge- rekli hazırlıklann yapılmamasından şikâyetçi oldular. Gazi Üniversite- si Sosyal Bilımler Derneği ile Işletme Bilim Uzmanlan Derneği'nin ortak- laşa düzenlediği "Gümrük btriiği karşısında küçük veor- ta ötçekti işletmeleri bekleyen tehlikeveftrsatlar" konulu bir panel yapıldı. Panele katılan Mesut Yılmaz. partısinin gümrük birliğine karşı olma- dığını vurgulayarak "Karşı olduğumuz. yükümlülük oİ- duğu halde gümrük birliğinin bir lüruf gibi takdim edilmesi- dir. Türkiye'nin pazarhkgücü kullanılamamıştır. 6 mart an- laşmasında yasal hakkımı/ olan serbest dolaşımdan söz edilmemiştir" diye konuştu. Yılmaz, gümrük birliğine girmenin altyapılannı ta- mamlamış, kaynak yaratma olanağı yüksek ekonomilerle boy ölçüşmek anlamına geldi- ğini belirterek bu zor süreçte Türkıye'ye Avrupa Birli- ği'nin ne gibi katkılan olaca- ğı konusunda da tam bir belir- sizlik bulunduğunu söyledi. DSP Genel Başkanı Ecevit de konuşmasırıda gümrük bir- liği sürecini sonuca ulaştırma karan almadan ön- ce "özel sektörün fidanbğT duru- mundaki KOBl"le- nn rekabete karşı korumaya yönelık önlemlerin alınmış olması gerektiğini söyledi. Hükümete bu konunun önemi- ni anlatamadıklan- nı belirten Ecevit, Türk tarımını da gümrük bırliği üyeliği durumunda önemli sorunlann beklediğıni vurgu- ladı. Hükümetin. gümrük birliği ko- nusunda Türki- ye'nin pazarlık gü- cünü kullanmadığını öne sü- ren Ecevit, "BaşbakanÇıller, gümrük birliğini iç siyasete kendi geleceği için pazarlay a- bilmek uğruna, Türkiye'nİD pazarlık gücünü kuilanama- mıştır'' dedi. Gümrük Birliği Danışma Ofisi Bu arada lstanbul Sanayi Odası (İSO) bünyesinde oluş- turulan Gümrük Birliği Da- nışma Ofisi'ne günde ortala- ma 6 başvuru yapıldığı bildi- rildi. Ofis daruşmanı Müjde Ye- ner, daha çok orta boy işlet- melerden talep geldiğini be- lirterek bu kesimin gümrük birliği konusunda yeterli bil- giye sahip olmadığını söyledi. Müjde Yener. AT uzmanı olan 5 kişinin ofiste hizmet verdiğini kaydederek hazır- lıklann ofis kurulmadan önce 7 bin oda üyesine gönderilen genelgeye alınan yanıtlarla yapıldığını anlattı.