Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9 MAYIS1995SALI CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Faturalar Türk
Telekom'dan
• ANKARA (AA) - Mayıs
1995 dönemine ait telefon
faturalan, PTT yerine Türk
Telekomiinikasyon AŞ
adına abonelere
gönderilmeye başlandı.
Mayıs ayı faturalan, yıllık
abonman ücretinin karşılığı
kontör sayısını
doldurmayan telefon
abonelerine yollandı. Türk
Telekom AŞ yetkilileri,
13.5 milyon telefon
abonesinden üçte ikilik
bölümünün, henüz yıllık
abonman ücreti adı altında
üç taksitte alınan ücretin
karşılığı kontör sayısını
doldurmadığını bildirdiler.
Ofîsi kurdu
• İSTANBUL (ANKA) -
Istanbul Sanayi Odası
(İSO) bünyesinde gümrük
birliği çerçevesinde teknik
mev zuat ve hukuki altyapı
ile ilgili konularda
sanayicilerin sorunlanna
çözüm üretmek, gerektiği
koşullarda sanayiciler
adına ilgili kuruluşlar
nezdinde girişimlerde
bulunmak amacıyla
Gümrük Birliği Danışma
Ofısi oluşturuldu. ISO'dan
yapılan açıklamada, IKV,
DTM, Brüksel AB Daimi
Temsilciliği ile işbirliği,
TOBB, DPT ve Gümrük
Müsteşarlığı ile
koordinasyon halinde
çalışacak ofisin 15 mayıs
tarihinden itibaren hizmet
vereceği bildirildi.
Tamm, sanayinin
önüne geçti
• ANKARA (ANKA)-
Tanm kesimındeki fıyat
artışı yılın ilk dört ayında
sanayiye fark attı. Bu
gelişmeye bağlı olarak
şubattan itibaren tanm
lehine dönen iç ticaret
haddi. nisanda arayı iyice
açtı. Ocak-nisan
dönemınde tanmdaki fiyat
artışı yüzde48.7'ye
ulaşırken, sanayideki fiyat
artışı yüzde 23.1 düzeyinde
gerçekleşti. Bu durum
tanm ürünlerine. sanayi
mallanna karşı üstünlük
sağladı. Tanm ve sanayi
arasındaki fiyat dengesini
gösteren iç, ticaret haddi,
aralık sonunda 92.2 ile
sanayi lehinde
bulunuyordu.
Karadeniz Bakır
İşletmeleri kânda
• ANKARA (AA)-
Yurtiçi bakır talebinin
önemli bir bölümünü
karşılayan ve 1993 yılında
1.5 trilyon lira zarar eden
Karadeniz Bakır
tşletmeleri'nin(KBl),
1995 yılı satışlanndan 1
trilyon liralık kâr
hedeflediği bildirildi. Iç
satış ve ihracatta yaşanan
olumsuzluklar sonucu
1993 yılında 1.5 tnlyon lira
zarar eden kurum. geçen
yıl bu zarannı, alınan bazı
tasarruf tedbirleri ve satış
miktarlannın arttınlması
ile 172 milyar lira düzeyine
çekti.
Türkiye'ye
yabancı ilgisı
artıyor
• ANKARA (ANKA)-
Yabancı firmalann.
Türkiye'dekı yatınmlan
hazlanıyor. Alman.
Fransız, tngilız, tspanyol,
Iran ve Liechtensteinlı
firmalar tarafmdan toplam
sermayeleri 75.8 milyar
lira olan yedi şirket daha
oluşturuldu.
tranlı Mineral Export
Company. tstanbul'da Ekin
Maden Ticaret ve Sanayi
A.Ş. ile 45 milyar lira
sermayeli KMM'yi
(Kayseri Maden Metal
Ticaret A.Ş. I kurdu.
Şirkette Mineral Export 24
milyar 750 milyon liralık.
Ekin Maden 6 milyar 750
milyon liralık pay edındi.
Dığer hisseler. Iranlı iki
firma ile ıki kişi tarafmdan
paylaşıldı.
Nakit kpedide
artış
ANTCARA (AA) - Merkez
Bankası'nın kamuya açtığı
nakit krediler. nisan ayı
sonunda 350 trilyon liranın
üzerine çıktı. Merkez
Bankası tarafmdan
bankalara açılan nakit
kredılerde geçen yıldan bu
yana görülen gerileme ise
devam ediyor. Merkez
Bankası verilerine
dayanılarak yapılan
hesaplamalara göre,
bankanın kamuya açtığı
nakit kredilerde nisan
ayında 39 trilyon 657
miljar lira artış
kaydedildi.
Başbakan, 3.5 milyar dolarlık hisse senedine dönüştürülebilir tahvil ihracı için talimat verdi
Çjfler., PTPnın T'sıne sanldı
• T'nin
özelleştirilmesine
olanak sağlayan
yasanın çıkmasının
hemen ardından
telekomiinikasyon
hisselerinin satışı
için start verildi.
•Özelleştirmeden
hedeflediği geliri
sağlayamayan
hükümet, borç
ödemelerini
fınanse edebilmek
için
telekomiinikasyon
hizmetlerini de
değer belirleme
çahşmalan
tamamlanmadan
tahvil yoluyla
satacak. Çiller, T'nin parasını erken almanın volunu buldu.
ESRA YENER
ANKARA - Başbakan Tansu Çiller,
telekomünikasyon hizmetlerinin satışı
için yapılacak değer belirleme
çalışmalannın uzun süreceğini dikkate
alarak "acü saüş" formülüyle satış
pazarlığı sürecini başlattı. Çiller'in
talimatı üzerine, Türk Telekomünikasyon
AŞ'nin, haziran ayında T'nin hisse
senetlerine dönüştürülebilecek tahvil
ihracı yapacağı öğrenildi. Çiller'in
talimatı doğrultusunda, Türk
Telekomünikasyon AŞ tarafmdan haziran
ayında satılacağı öğrenilen yaklaşık 3.5
milyar dolar tutanndaki tahviller, yıl
sonunda T'nin hisse senetleriyle
değiştirilecek. "Borç senedi" olan
tahvillerin satışıyla Türk
Telekomünikasyon AŞ, hisse satışından
önce, uluslararası piyasalarda borçlanmış
olacak.
T'nin özelleştirilmesine olanak sağlayan
yasanın çıkmasının hemen ardından
telekomünikasyon hisselennin satışı için
start verildi.
Özelleştirmeden hedeflediği geliri
sağlayamayan hükümet, borç ödemelerini
Özçelik-Iş: Kontini kütük ve Filyos Limanı yapılsın
Kardemir'de sıfir
zamma yatırım şarb
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Başbakan Tansu
Çîller'in 1 lira karşılığında
özelleştırdıği Kardemır
AŞ'de, sendika "yatınm"
koşuluyla "sıfır zamma"
razı olduğunu açıkladı.
Karabük Demir Çelik Fab-
rikalafı'nda çalışan 4 bin
dolaymdaki ışçi adına Kar-
demir AŞ ile pazarlık ma-
sasına oturan Özçelik-Iş
Sendikası, işverenin "eksi
zam" önensıne, "yaünm-
lann yapılması" koşulu ve
"mevcut iicret seviyesinin
korunması"önerisıyle ya-
nıt yermeye hazırlanıyor.
Özçelik-tş Sendikası
Genel Başkanı Metin Tür-
ker, "Kontini kütüğû he-
men yapsınlar, Filyos Li-
manı'na başlasınlar, sıfır
zamma razıyun
n
dedi. Tür-
ker, ücrette "geriye dö-
nük" bir fedakârlığın söz
konusu olamayacağını, an-
cak bilançoya göre "yan
ödemelerde fedakârlıkta
bulunabileceklerini" belir-
terek "Karabük'te işçi ne
derse, o olur. Her şeyi işçiye
anlatınz" dedi. Işçilerin,
Kardemir AŞ'den yüzde
35 oranında hisse aldığını
belırten Türker, kişi başına
140 milyon lira (40'ar mil-
yon lira taksitle) karşılı-
ğında hisse ahndığını, yıl
sonunda, ücretsiz olarak
birer hisse daha alacaklan-
nı anlatan Türker, Karde-
mır AŞ'nın 1995 yılında
"kâra geçmeyeceğini" söy-
ledi.
Türker, Kardemir söz-
leşmesinin sonuçlanması
için Iskenderun Demir Çe-
lık işletmeleri "nde Kamu-
Iş ile sürdürdükleri pazar-
lığın sonuçlanmasını bek-
leyeceklerini belirtti.
Özçelik-Iş Sendikası
Genel Sekreteri Recai Baş-
kan da sözleşmede. "tşçi-
lerin işJetmeye ortaklığı. iş-
letmenin yaşaması, kâr"
ölçeklerinin dikkate alın-
ması gerektiğini belırterek
şunlan söyledi:
"İşçi ücretlerinde geri gi-
dişi savunmak. ilkesi/Jiktir.
Iki temel doğruyu. önümü-
ze koyduk. BirincisL haya-
tiyet, mutlak gereklilik.
Ciddiyetle savunulması ge-
reken ikinci doğru, ücret
seviyesinin korunması.
Fabrikanın çalışmasının te-
minatı olduk. Esas teminat
• Özçelik-Iş
Sendikası Genel
Başkanı Metin
Türker, "Kontini
kiitüğü hemen
yapsınlar, Filyos
Limanı'na
başlasınlar, sıfır
zamma razı oluruz"
diye konuştu.
olmamız gereken yer, işçi-
nin kendisidir. İşcinin temi-
naü olmak zorundayız."
Özelleştirmeden önce,
feshedilen SHP tarafmdan
hazırlanan Karabük rapo-
runda işçilik paylannın (1
işçi için 1 yıllık) 11 bin
dolar olması durumunda,
işletmenin zarar etmeyece-
ğinin öngörüldüğünü
anımsatan Başkan. "Mev-
cut ücretlerle, hedeflenen
noktaya geliniyor. Geri gi-
diş, o zaman yapılan he-
saplan inkâr etmek anla-
mına geHr. BUanço çerçeve-
sinde. mevcut ücretlerle ye-
tinmek. şu anki işçinin iste-
ğj" dıye konuştu.
Başkan, Iskenderun'da |
işletmenin zarar ettiğini,
Kardemir'de ise zarann sı-
fırlandığını, yaşanan zarar-
lann sorumlusunun ise işçi
değil, devlet olduğunu be-
lirtti.
Sakat çalıştırmamanın
cezası sadece 500 bin lira
UFUKTEKİN
ADANA - Yasaya göre
işyerlerinde belli sayıda
sakat işçi çalıştırma zo-
runluluğu olmasına kar-
şın işverenlerin büyük ço-
ğunluğunun bu kurala uy-
madığı ortaya çıktı. Yasa
hükmünü ihlal etmenin
1475 sayılı Iş
Yasası'nın 25.
maddesinde yer
alan "50 ve
üzerinde işçi
çalıştıran her
işyerinde en az 1Â I U l \ l l • \A 11 L«. 1 X 1 1 (A 1 \f 1 1 ( 1 \? £1111 « « ^ «%
cezasının 500 bin lira olu- Sakat ÇallŞtmlmaSl
şu nedeniyle. aralarında
Sabancı Holding'e bağlı
fabrikalann da bulunduğu
birçok kunıluşun "öde ce-
zayı, sakat isçiden kurtul" formülünü(!)
uyguladığı belirlendi.
1475 sayılı tş Yasası'nın 25. madde-
sinde yer alan "50 ve üzerinde işçi çalıştı-
ran her işyerinde en az 1 sakat çaüşünl-
ması" kuralı yeterince işletilemiyor. Yasa
hükmü olmasına karşın sakat kişilerin
yeterince istihdam edilememesinin arka-
sında, bugün için çok düşük kalan para
cezasının yattığı anlaşılıyor. Yasaya göre
sakat işçi çalıştırması gereken işverenle-
rin. çalıştırmadıklan her sakat işçi için
sadece 500 bin lira para cezasıyla ceza-
landınlmalan(!) sorunun ana nedeni ola-
rak gösteriliyor.
Mersin'de kurulu Soda-Kromsan işyer-
lerinde sakat işçi çalıştınlmadığı için bü-
yük miktarlarda para cezası kesildi. Iş
müfettişlerinin saptamalan sonucu hazır-
lanan raporlar doğrultusunda Iş Banka-
sı'na bağlı bu kuruluşlara 1989-1993 dö-
kuralı yeterince
işletilemiyor.
nemi içinde tam 1 milyar
140 milyon 500 bin lira pa-
ra cezası kesildi. 15 yılda
emekli olabilme olanağı bu-
lunan sakat kişileri çalıştır-
makta pek istekli davran-
mayan kuruluşlar arasında
Sabancı Grubu da bulunu-
yor. Yasada öngörüldüğü
kadar sakat işçi çalıştırma-
yan fabrikalar arasında
Temsa, Sasa, Yemas, Bossa-
I. Suer Taşeronculuk, Gü-
ney Sanayi, Cola. Güney
Belediyeleri AŞ, Erbil Çe-
lik Konstrüksiyon gibi kuruluşlar bulu-
nuyor.
Çukurova Özürlüler Derneği (Çöz-
Der) tarafmdan yapılan saptamaya göre
Sabancı Holding, sakat işçi çalıştınyor,
ancak yasada öngörüldüğü kadar sakat
istihdam etmiyor. Dernek Başkanı Ah-
met Aktaş, sakat işçileri işverenlerin is-
terse çalıştırdıklarına dikkat çekerek,
"Yasada öngörülen ceza çok az. tşveren-
leri zoriayan bir yanı yok. Bu yüzden ya-
sal değişikliğe hızla ihtiyaç \ar" dedi.
2yüdırTBMM'de
Yasada öngörüldüğü halde çalıştınl-
mayan her sakat işçi için öngörülen ayda
500 bin lira para cezasının arttınlması
amacıyla hazırlanan yasa tasarısının
1992 yılmdan beri TBMM'de beklediği
öğrenildi.
Acil satıs formülü
Başbakan Tansu Çiller,
telekomünikasyon hizmetlerinin satışı için
yapılacak değer belirleme çalışmalannın uzun
süreceğini dikkate alarak "acil satış" formülüyle
satış pazarlığı sürecini başlattı. Çiller'in talimatı
üzerine, Türk Telekomünikasyon AŞ'nin, haziran
ayında T'nin hisse senetlerine
dönüştürülebilecek tahvil ihracı yapacağı
öğrenildi.
Önce tahvil, sonra hisse
Türk Telekom AŞ tarafmdan satılacak 3.5 milyar
dolarlık tahviller, yıl sonunda T'nin hisse
senetleriyle değiştirilecek.
"Borç senedi" olan tahvillerin satışıyla Türk
Telekomünikasyon AŞ, hisse satışından önce
uluslararası piyasalarda borçlanmış olacak.
Yetkililer, tahvillere,
özellikle Japon telekom firması NTT ile Avrupalı
telekomünikasyon firmalannın
talip olduğunu
bildirdiler.
finanse edebilmek için telekomünikasyon
hizmetlenni de değer belirleme
çahşmalan tamamlanmadan tahvıl
yoluyla satacak.
'Başbakan istiyor'
Hazine yetkılilen. Dünya Bankası
tarafmdan gelecek ay ihale yoluyla
seçilecek danışman firmanın,
çalışmalannı ancak 1996'nın başında
tamamlayabileceğıne dikkat çekerek
"Sayuı Başbakanımızın. T'nin
hjsselerinden yıl içinde gelir elde edilmesi
yönünde isteği bulunuyor. Bu çerçevede,
tek seçenek hisselerin
tahvil yoluyla satounası*
açıklamasmı yaptılar
Hazine'den edinilen
bilgiye göre Türk
Telekomünikasyon AŞ.
haziran ayında T'nin
hısselerine
dönüştürülmek üzere
3.5 milyar dolarlık
tahvil ihracı yapacak.
Teknik çahşmalan
Hazine tarafmdan
yürütülecek tahvil
satışında. pazarlıklar
Türk Telekom AŞ ve
Özelleştırme İdaresı
Başkanlığı tarafmdan
yürütülecek.
T'nin hisselerine
dönüştürülebilecek
tahvillerin ihracının
geçen yıl da gündeme
geldiğini anımsatan
yetkililer. "Ancak geçen
yıl yasa çıkmadığı için
yannmcılar tah\illere
talep göstermediler"
açıklamasmı yaptılar.
Yetkililer, T'nin hisselerinin satışı için
yaklaşık 5 avdır uluslarası finans
kuruluşlan ve telekomünikasyon
firmalanyla çalışma yapıldığını
belirterek "Hisse satışının 1996'ya
kalması bizinı açımızdan deza\antajb
olacaktı. Bu yolla. hisselerin daha kolay
sanlmasuıa olanak sağlayacağız"
açıklamasmı yaptılar. Yetkililerden
edinilen bilgiye göre T tahvılleri olarak
adlandınlan "borç senetlerine" en büyük
talep. Japon telekom firması NTT ve
Avrupa'lı telekomünikasyon
şirketlerinden geldi.
Hem Bosch, hem de . J
peşinatsız..
r
/nneniz ./çin.
Bir Bosch Yetkili Bayii'ne gelin, bol seçenekli
kiiçük ev aletleri çeşitlerimizden dilediğinizi seçin.
Hepsi de peşinatsız, değişik taksit seçenekleriyle...
MSM 200i Çubuk Mikser
Peşin: 2.325.000
Taksitle:
557.000 ı 5 ay= 2.785.000
l * k 2'C" Su ISltlCI
Pefin: 3.987.000
Taksitte:
955.000 15 ay = 4.775.000
Termoslu Kahve Makinesi
Pesin: 3.765.009
Taksitle:
902.800 x 5 ay = 4.510.000
- Fiyatfara KDV dahildır Kamaanya
sırasında KDVoranla'intja otuşaDttecek
artış veya azalış hyatiara
yansıtılacahPr Kampanya suresınce
(29 04 1995 - 15 05 1995) fıyaVarımtz
sabit olup, satın akitğtnız jrbn
ışlemlenna tamamlandığında Bosch
baynnöen derhal testtm edılecekîir
• Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca
25 5 1994 tanhlı. 21940 sayılı flesra
Gazeteöe lian ed;/en "Taksıtlı.
Kampanyaıı ve Kapıdan Satıslar
HakkınOakı Uygulama Esaslarına Daır
Tebltğ" hukümtenne uygundur
Otomatik Buharlı Ütü
Pesin: 2.484.000
Taksitle:
595.000 I 5 ay = 2.975.000
îfB «iCOT "Cool Touch" Fritöz
Pesin: 4.764.000
Taksitle:
1.141 000 > 5 ay = 5.705.000
BOSCHEn doğru seçim
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Deliye Her Gün Bayram
Kimi meraklılar, ıki işgününün içine katılmasıyla 9
güne çıkanlan bayram tatilinin ekonomik maliyetinin
hesabını yapmaya çalışmışlar. Çıkan astronomik
rakamlan bu köşeye almıyorum. Nasılsa bir anlam
taşımıyor.
Sahi, ıki işgününün tatil ilan edilmesi kimtn fikri, ki-
min karanydı? Dün uzun uzun duşündüm ve anım-
sayamadım. Böyle bir tatil karannı ne kadar olağan
ve doğal bir hak gibı kabul ettiğimizin aynmına var-
dım.
Hafta sonlan ile birleşen 1-2 günleri tatile katmayı
öylesine toplumsal bir alışkanlık haline getırdik ki; en
çok tatili olan ülkelerin başında olmak bize yetmiyor.
Fırsatını bulduk mu böyle ek tatil günleri kapıyoruz.
Alışkanlığımız bununla da sınırlı degıl. Ömeğin biraz
kar yağsa, okuilanmızı kapatınz.
Ucuz politika ve populizm, yetkili ve yöneticileri
tatil konusunda bonkör yapmıştır. Ekonomik maliyet
hesabı asla yapılmaz. Dünyanın en zengın ve güçlü
ülkelerinde böylesi hovardalıklann olmadığına kimse
aldırmaz.
Hoş, resmi tatil olmasa ne fark edecek? 9 günlük
tatil olanağını yakalamış insanları aradaki iki gün kim
çalıştırabilecek? Böyle tatillerle birleştirilebılecek ara
günlerde resmı tatil olmasa da resmı dairelerde ara-
yın ki çalışanı bulasınız. Aynı tabloyu biraz kar yağdı-
gında okullarda, bütün resmi dairelerde görürsünüz.
Trafik mı sıkıştı? Biraz sis oldu, vapur seferleri mı
aksadı? işyerlerıne gelışte birkaç saatlik gecikmelere
hoşgörü ile bakılır. Şimdi bir de dini bütün olmak
moda oldu ya! Resmi dairelerde cuma namazı önce-
sı, sonrası yakın saatler doğru durust bir görevlı bu-
lamazsınız. Saatinde işinin başında olmamak değil,
olmak suç sayılıyor.
Bir yandan ekonomik krizden, parasızlıktan, yok-
sullaşmaktan yakınıyoruz. Diğer yandan da bir ay
öncesinden bütün tatil yörelerine doğru otobüs se-
ferlerini doldurduk. Sona kalanlar dona kaldılar. Ne
otel-motellerde yer, ne de otobüs, tren, uçak bıleti
buldular.
Öylesine bir özendirici, gösterişli hava oldu ki, gi-
demeyenler, gidenleri çok kıskandılar. Kimbilir belki
bu yazıdan da biraz kıskançlık kokusu geliyordur.
Neyse tatile gidemeyen ya da gitmeyenlerin de "ha-
va "yapma şanslan var:
Bayram da tatil mi? Deli miyım. Her yer ana-ba-
ba günü. Kalabalık, gürültü, kötü servis, kazık fıyat-
lar. Ya karayollarınm hali? Trafik canavan... Tatilde
Istanbul ne güzel? Şehir boşalır, bütün güzelliklehn
keyfı çıkanlır..."
Bayram tatilcilerı cuma akşamından yola çıktılar
ya. Cumartesi, pazar, açık yollarda az egzozlu, az
gürültülü, keyifle yürüyebileceğim hevesine kapıl-
mıştım.
Tatile çıkamayanlann, bayram öncesi alışveriş çıl-
gınlığını hesaba katmamış, atlamışım. Gürültülü, eg-
zoz gazlı, kimı park etmiş arabalı, seyyar tezgârılı da
olsa, daha önceki günlerde evden işe yürüyebildı-
ğım, sözde yaya kaldınmları bayram nedeni ile ayrı-
ca özel izınli tezgâhlar doldurmuş. Normal günlerde
hıç değilse caddede sıralanmış arabalar beklerdi.
Hafta sonu, biz yayalar da kaldırımlarda birbirine tu-
tuna tutuna yürüyebilir olduk. Bayram alışverişine
çıkmamış olmak. vitrin ya da tezgâhlarla ilgilenme-
mek, durumu değıştırmiyor. insanlara çarpa çarpa,
yavaş ve küçük adımlaıia yürüyor olmaktan kurtula-
mıyorsunuz.
Bütün tatil yerlerinin, bütün yurtdışı turlann, oto-
büs, tren ve uçaklann dolu olmasını elbette ülkenin
refah düzeyi ile açıklamıyorduk. Çok kazanan ve
özellikle ranttan geçınen ağırlıkh, biraz da bunalan
ve borç harçla tatil yapanların oluşturduğu bir çılgın-
lar kalabalığı olarak tanımlıyorduk. Ya tatile gidecek
para bulamayıp. deli gibi alışveriş isterisine yakala-
nanlara ne demeli? "Tamam törelerimiz var. En ucu-
zundan da olsa, çocuklara bayramlık, evlere bayram
ikramında kullanılacak yiyecekler ve tabii gördüğü
zam ne olursa olsun bol tatlı-şeker alınacak. Zaten
baksanıza çılgın kalabalıklar, tezgâhlara, ışportacıla-
ra, yani daha ucuza yönelmiş..."
Biraz doğru ama tam da değil. Aynı çılgın alışve-
riş, bayramla ilgisi olmayan beyaz eşya, araba satış-
lannda, her şeyde var.
Televizyonlar, gazeteler, memurlara, emeklilere
mujdelı haberter verdiler. Bayram öncesi her kesime
bir bıçimde ödeme yapılmaya çalışıldı. Benzer uygu-
lamanın özel kesime de mutlaka yansıması olmuş-
tur. Zengini, fakin, herkesin kendine göre cebine bi-
raz para girdi. Yıne herkes gücüne göre tatile, alışve-
rişe koşturdu. Cepleri ısıtan, alışverişi, ekonomiyi
canlandıran bu para nereden geldi?
Tabıi ki gelecek ayın gelirinden. Cepleri ısıtan bu
paralar, gökten zembille yağmadı. Tatil yerlerinde,
gidemeyenlerin alışverişte yediklerinın tümü borç,
kendi kesemizden. Gelecek ay ne yapacağız? Gele-
cek ayın, sonrakı ayların geliri üzerinden yapılan bu-
günkü harcamaların sonrası ne olacak?
Kendimıze göre çok haklı, çok mantıklı bir de ge-
rekçemiz var:
Şimdi ne alırsanız, ne yaparsanız kâr, keiepır. Bay-
ramdan sonra, iğneden ipliğe her şeye yeni zamlar
gelıyor. Bayram bahane, çocuklara elbise, yiyecek,
buzdolabı, televizyon. ev eşyası, araba ne alırsanız
kâr. Tatile gitmek de bir avanta. Yaza tatil yerleri de
daha zam görecek. Yiyecek pahalılanacak. Hazır ke-
senin ağzını açmışken, şu mübarek Kurban Bayra-
mı'nda bir de kurban kesip sevaba girmeli. Hem ço-
luk-çocuğun ağzına et girer, hem de seneye kurban
da büsbütün bir rüya olur.
Sozün kısası bir bulaşıcı hastalığa yakalanmış gi-
biyiz. Üretimı düşürmenin bedelini düşünmek şöyle
dursun, gelecek ayların parası, ücretleri ile çılgın bir
tüketim isterisine kapılmış, uzun bir bayram keyfi ya-
şıyoruz. Sonrası mı? Sonrası Allah kerim. Gönüller
istedikten sonra nasılsa deliye her gün bayram.
Gelecek nice güzel, uzun tatilli, bol alışverişli, bol
keseden yenen bayramlara...
Serbest Bölgeler Müdürü Tüzmen:
Hedef3.5
milyar dolar
AHMET ŞEFİK
TR\BZON - Serbet Böl-
geler Genel Müdürü Kürşat
Tüzmen, serbest bölgelerin,
bu yıl sonu ıtıbanyla ışlem
hacimlennin 3.5 milyar do-
ların üzenne çıkmasını he-
defledıklenni açıkladı.
Trabzon'da iş kesimleri
ile serbest bölge uygulama-
lannı tartışan Tüzmen, dün-
ya ticaretinin yüzde
10'unun serbest bölgeler
üzerinden yapıldığını. 1994
rakamlarına göre Türki-
ye'nın dış ticareti içinde
serbest bölgelerı yeni olma-
larına rağmen paylannın
yüzde 5'e ulaştığını açıkla-
dı. Serbest bölgelerin ama-
cına uygun kullanılması ha-
lınde hem dünya hem de ül-
ke ekonomisi açısından
önemli işlevleri olabileceğı-
nı belirten Tüzmen. geçen
yıl Türkiye ile serbest böl-
geler arasındaki ticaret hac-
minın 1 milyar dolar oldu-
ğunu. kalan 1 milyar dolann
bölgeler sayesinde ortaya
çıkan bir değer olduğunu
söyledi.
Trabzon Serbest Bölge-
sı'ne ilişkin iddiaları da de-
ğerlendiren Tüzmen, bölge-
de yer darlığı nedeniyle or-
taya çıkan sorunların aşıla-
cağını. böylece bölgeden
yararlanmak isteyen işa-
damlannın daha rahat hare-
ket edebileceklenni belirtti.