Katalog

4 MAYIS 1995 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER ABD Rusya'ya yardıım kesiyor •VVASHINGTON (AJV) - Iran'a ambargo karan alan ABD yönetimi. Rusya'nın Iran'a nükleer teknolojisini geliştirmesinde işine yarayacak parçalan satışını önlemek için, bu ülkeye vadettiği yardımlan kesmeyi planlıyor. ABD'nin dış yardım mevzuatı uyannca, Iran'ın atom bombası yapma kapasitesini artıncı ekipman satışı halinde, Rusya'ya Amerikan yardımı durdurulacak. çaöşmalar • GROZNİ (AA) - Çeçen direnişçilenn, Rus mevzilerine önceki gece yansı agır silahlar ve havan toplanyla yeni saldırılar başlattıklan bildirildi. Rus askeri yetkilileri, dün yaptıklan açıklamada, başkent Grozni'nin dış kesimlerindeki 5 Rus kontrol noktasmın da hafif silahlann ateşi altında kaldığını söylediler. Rusya'da iki partili sistem • NEVVYORK(AA)- Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Amerika Birleşik Devletleri'nde olduğu gibi iki partılı sisteme geçme hazırlığı yaptıklannı bildirdi. Yeltsin, Time dergisine yaptığı açıklamada Avrupa'nın güvenliği sorununun NATO'nun doğuya dogru genişletilmesi yoluyla çözümlenemeyeceğini söyledi. I\MTO komutanmın temasları • ANKARA (AA) - NATO Avrupa Müttefik Kuvvetleri Başkomutanı Orgeneral George Joulvvan, Türkiye'nin, NATO ittifakının önemli bır üyesi olduğunu ve ittifak içinde "stratejik bir konumu" bulunduğunu belirterek "'Türk halkına, dünya ve bölge banşına yaptıklan katkılardan dolaylı teşekkür sunuyorum" dedi. goçmen somınu • LECCE(AA)- Italya'nın güneyinde önceki gün düzenlenen geniş çaplı operasyon sonucunda değişik mılletlerden 200'ün üzerinde göçmen yakalandı. Italya'ya göçün önlenmesi için ordunun seferberedileceği belirtiliyor. Türkiye, ABD'nin ambargo karan aldığı Tahran'la işbirliği görüşmelerini sürdürüyor IranTapetrolişbirlI'-M ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye. ABD'nın ambargo karan aldığı Iran'la petrol ve doğalgaz ithalatına yönelik işbirliği görüşmelenni sürdürüyor. Doğalgaz gereksınıminin bir bölümünü Iran'dan karşılamak ısteyen Türkiye'nin, bu ülkeden 1995 yılında aynca 4 milyon ton hampetrol alacağı kaydedildi. Ankara'da bulunan Iran Petrol Bakanı Gulamnza Agazade dün ekonominin koordinasyonundan sorumlu Dev let Bakanı Aykon Doğan ile görüştü. İki ülke arasmdaki sınır ticaretinin • Devlet Bakanı Aykon Doğan, "Iran'la olan ilişkilerimizin geçmişten gelen derin ve kültürel ilişkilerimize uygun bir şekilde devam edeceği düşüncesindeyiz" dedi. ilişkimiz vardır. Iran. Türkiye ve Pakistan ile biıiikte Bölgeseİ Kalkınma İşbirliği Örgütü'nün (RCD) kunıcu üyesidir. Bu kurucu fiyeiik Ekonomik İşbirliği Örgurü (ECO) ile devam etmiştir. Son ECO toplantısında üye ülkeler arasmdaki işbirliğinin kurulacak ekonomik organizasyonlarla zenginleşririlmesi kararlas.tinlmis.tir. Bölgeseİ işbirliği teşkilatı olan 10 üyeli geniş bir sorunsuz yapıldığını ve bundaıı sonra da devam edeceğini düşündüğünü belırten Doğan, şunlan söyledi: Sınır ticareti toplulukta Türkiye, İran ve Pakistan önderlik etmektedir.** ECO şemsiyesi "İran'ın ürcrttgi mallar içinde temet olarak petrol gelmektedir. İran'la petrol ithalatına davanan ve biziın de tanm ve sanayi ürünleri ihracatına dayanan geniş bir ticari Iranlı Bakan Agazade de. tki ülke arasında hiçbir yönden sorun bulunmadığını savunarak ECO şemsiyesi altmdaki işbirliğinin artarak devam ettiğini söyledi. Agazade, Ankara'daki göriişmeleri konusunda şu bilgileri verdi: "Türkiye'nin doğalgaz ihtiyacımn bir kısmının fran'dan karşılanması konusunu görüşmek üzere Ankara'ya geldim. Bu konuda. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Veysel Atasoy başkanhğındaki Türk heyeti ile çok olumlu ve değerli görüştnelerde bulunduk. Yann (bugün) bu görüşmelerin bir sonuca baglanmasını ümit edh orum. Av nca 1995 v ılı ttibanv la j 4 milyon ton hampetrolün Türkiye'ye verilmesini kararlaştırdık. Bu miktarı arttırarak devam edecegiz, tavan olarak 5 mirvona vükselmeli.~ Irak sının için güvenlik toplantısı• Kürdistan Demokrat Partisi'ne bağlı heyet önceki gün Ankara'ya geldi. Dışişleri Bakanhğı'nda yapılan görüşmelerde sınır güvenliğinin sağlanması konusu ele alındı. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Türk Silahlı Kuvvetle- ri'nin Kuzey Irak'ta sürdürdü- ğü Çelık Harekâtı'nın ardından bölgede sınır güvenliğinin sağ- lanması için Irak yönetimıne muhalif gruplarla yapılan gö- rüşmeler Ankara'da sürüyor. Mesut Barzani nın lideri ol- duğu Irak Kürdistan Demokra- tık Partisi'ni (IKDP) temsilen önceki gün Ankara'ya gelen heyet, Dışişleri Bakanlığı'nda görüşmelere başladı. Celal Ta- labani'nin lideri olduğu Irak Kürdistan Yurtsever Birli- ği'nden (IKYB) bir heyetin de bayram sonrası Ankara'ya gel- mesi bekleniyor. Ankara, sınır ötesinde PKK'nin yeniden üstlenmesı olasilığına karşı 36. paralelin kuzeyinde etkin olan Barzanı ve Talabanfgüçleriyle işbirliği olanaklannı anyor. Türk tara- fının. Barzani'nin heyetine, alı- nacak önlemler karşılığında bölgedeki bazı yerleşim yerle- rinin onanmı ve karakollar için maddi destek sağlama önerisi- ni götürdüğü belirtildi. Maddi yardım talebi KDP heyeti AFP ajansına yaptığı açıklamada, sının koru- yacak peşmergelere maddi yar- dımda bulunulması ve sınırda- ki köylerin yeniden inşa edil- mesine yardımcı olunması kar- Yaklaşık bır ay önce Kuzey Irak'a giden 35 bın Türk askerinden 25 bini Türkiye'ye geri döndü. Bölgede gihenliğin sağlanması amacıy la Kuzev Iraklı kürt gmplamla işbirliğine gidilmesi planlanıyor. Bu amaçla Ankara'ya gelen KDP heyeti ile göriişmeler sürüyor. şılrğmda Türkiye ile işbirliği yapılabileceğini açıkladılar. Heyete başkanlık eden Ne- cirvan Barzani, Türkiye'den maddi yardım alınmadığı tak- dirde sınırı korunmalannın mümkün olmayacağını söyle- di. KDP lideri Mesud Barza- ni'nin kuzeni olan Necirvan Barzani "Suunn PKK'den vüz- de yüz korunması mümkün de- ğil. Ancak Türkive ile anlaşüdı- ğı takdirde yüzde 70 koruvabi- lecegimizi söyleyebilirim** dedi. KDP yetkilisi yaptığı açıkla- mada "Bölgede birçok hata ya- pıldı. Türkive'de yaşayan bazı Kürtlerin Kuzey Irak'ageçme- si bölge halkını sinirtendirdi" diye konuştu. Bu arada. Bağdat yönetimin- den yapılan açıkîamada ise Ku- zey Irak'lı Kürt yetkililerle gö- rüşme yaptığı için Ankara eleş- tirildi. Dışişleri Bakanlığf ndan bir yetkiü "Irak'ıniçişlerinekanş- mak isyancı gruplann güçlen- mesine ve bölgede tsrikrasızlt- ğın artmasına yol açmaktadır" dedi. Rakip gruplar Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de Çankaya Köş- kü'nde yaptığı görüşmede ga- zetecilere dağıttığı "Dış Politi- ka Alanında Son Gelişmeler" başlıkJı raporda, Türkiye-Irak sınınnın güvenliğinin sağlan- ması için Kuzey lrak'taki yerel yönetimle güçlü \e işleyebilir bir işbirliği kurulması gerekti- ğıni kaydetti. Demırel, Irak yönetimine muhalif liderler Celal Talabaıü- ve Mesut Barzani ile gelecek dönemde yeniden görüşül- mesinin hedeflendiğini vur- guladı. ABD sözcüsü ~ ABD Dışişlen Bakanlığı sözcüsü Nicholas Burns, Ku- zey Irak'ta güvenliğin Mesut Barzani ve Celai Talabani "ye bağlı güçler tarafından sağlan- masının bu gruplann çıkanna oldugunu söyledi. MAKİNA ÖZET BİLANÇO (lOOOTL) SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Boflımsı» dmn (l.OOO.-TL) tssa »an WZUn isOBl tCOM juam u a ı | 3a M. _[»?«•[_ u>u uı ıoumaoo.1 --"•!. •: « M H I t«0£BO,U*r ^..j *.* j ^ ... hmf 3Îİİ ?E* BAÜ MAKİNA SAN. VI Tk. A.Ş- ÖZtJ ORİK TABİOSU (I.OOO.-TL) 1JM.A7J 59791 tSJ MÜ M«dNA MNATİVI ommdUH AJ. O IJtDOOOODO ( B U fML KMI WfA UK. FAAÜTV%İM WTA UlAM P&MıH tJm WT* ZUâJİ K-ooeccGc «ta A. aûa VAS mc WTOftLKİaWTAZAt. 14Jİ7J4J 117IX7H 1I9M «912» 5(32 573 11i OÇ 2.14X411 1 679512 "^-"*- L l|' •"•!• IİH. ' 111- İl 1 'll UİMtm.Klc MÜMKfeMHM nifc AİL 31.tll«M 1 * •" •* - " " i - -f. r j i I U J M b •^b«iı«Tıı*»toJ.^ Ankara'dan Bakü'ye: Rıısya baskısına dayan • Azerbaycan'ın Rusya Federasyonu'nun asker bulundurmadığı tek BDT üyesi olarak kal- masını isteyen Ankara, Rus baskısına karşı Ba- kü'ye "dayan" mesajı verdi. KEMAL YURTERİ BAKÜ - Azerbaycan'ın, Rusya Federasyonu'nun asker -bulundurmadığı tek Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) üyesi olarak kalmasını isteyen Ankara. Moskova'nın baskısı- na karşı Bakü'ye "dayan" me- sajı verdi. Azerbaycan Devlet Başkanı Haydar Aliyev ile Dışişleri Ba- kanı Hasan Hasanov. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesinde oluşturu- lan MİNSK Grubu'nun Erme- nistan'la aralannda olan anlaş- mazlıkları çözme konusunda isteksiz bir tutum sergilediğini belirterek, Türkiye'nin bu ko- nuda daha fazla inisiyatıf al- ması gerektiğini söylediler. Azerbaycan-Ermenistan ba- rış görüşmelerinin sürdüğü MİNSK Grubu'na BDT'yi temsilen bır gözlemci yolla- mak isteyen Rusya, Türki- ye'den olumsuz yanıt aldı. Dışişleri Bakanı Erdal İnö- nii, Azerbaycan Dışişleri Ba- kanı Hasan Hasanov'un davet- lisi olarak dün Bakü'ye gitti. Bakü'ye. 1993'ten beri kapalı tutulan H-50 koridoru üzerin- den gıden lnönü ve beraberin- deki Dışişleri heyeti, Azeri yetkililerle. başta Ermenis- tan'la yaşanan sorunlar olmak üzere. petrol boru hatlan, Rus- ya Federasyonu'nun bu ülkede açmak istediği askeri üsler ve bölgesel konularda temaslarda bulundu. Edinilen bilgiye göre. Türk heyeti Azen yetkililere. Rusya Federasyonu'nun Ermenıs- tan'la banş görüşmelerini sür- düren Avrupa Güvenlik ve İş- birliği Teşkilatı (AGtT) bünye- sindeki MlNSK Grubu'na BDT adına bir gözlemci gön- dermek istediğini anlattı. Türk yetkililer. Rusya Federasyo- nu'nun bu istemine karşı çık- tıklarını. Almanya. Fransa ve ABD'li yetkililerle yapılan gö- rüşmelerde BDT gözlemcısi- nin bu toplantılara katılması- nın doğru olmadığının dile ge- tırildiğini ılettiler. Türk Dışişleri yetkilileri, MINSK Grubu eşbaşkanlık görevini yürüten Fınlandiya nezdinde de ginşimlerde bulu- narak BDT gözlemcisini kabul etmediklerini ilettıler. Türkive. Fınlandıya'nın. BDT vetkilisı- nin sadece "gözlemci"statüsü taşıyacağı. konuşma yapmaya- cağı. adının listelerde yer al- mayacağı ve bu uvgulamanın örnek teşkıl edecek hale gel- meyeceğine ilışkın görüşlerin- den de tatmin olmadı. Türkiye, MİNSK Gru- bu'nda. kararlann görüşbırlı- ğiyle alındığını anımsatarak. eşbaşkanlann böyle bir konuda karar veremeyeceğini dile ge- tirdi. Türk yetkililer. Azerilerle yaptıklan görüşmede bu karan dile getırerek. Azerbavcan'ın da benzer bir tavır almasını tel- kın ettiler. Türk Dışişleri yetki- lileri. 12 mayıs tarihinde yapı- lacak olan MİNSK Grubu top- Iantısına katılmayacaklarını Azerılere bıldırdıler. Alınan bilgılere göre. Inö- Dlg TEPKİLER; Talabani: PKK'ye engel olmayacağız ERBİL (A.A) - Irak Kürdistan Yurtseverler bırliğı (IKYB) lideri Celal Talabani. vasadışı bölücü örgüt PKK'nin. Türki- ye'yc saldırmak amacıyla. IKYB'nin kontrol ettiği bölge>i kullanmasına en- gel olmayacaklannı söyle- di Talabani. Erbıl kentin- de Fransız Haber Ajansı AFP'ye verdığı demeçte. -PKK'vı terörfet bir örgüt olarak değil, sivasi bir or- ganizasvon olarak" kabul ettiklerini ifade etti. Bölucu örgütün. Türkı- ye'ye saldırmak için parti- sinin kontrol ettiği bölgevi kullanmasına engel olma- yacaklannı kavdeden Ta- labani. "ancak, onlan dip- lonıatik vollar kullanarak vazgeçirmeje çalışacağız" dedi. Türkiye'nin Kuzey Irak'a müdahalesinin bır başarısızlık ve para kaybı olduğu iddiasında da bulu- nan Talabani, "bu operas- yon, P K K ' M zavıflatmak yerine. kuvvetlendirdi" di- >e konuştu. Terönst örgü- tün liderleri ile çeşitli te- maslan oldugunu da itiraf eden Talabani. bölücü ör- gütün, Iraklı kürtler ile iş- birliğine gıdeceöinden kuşkusu olmadığını söyle- di. Ankara. 27 Nisan'da Ta- labani'den. kontrolü altm- daki bölgelerde bölücü ör- güte karşı gereklı önlem- lerı almalarını ıstemişti. nü'nün Bakii'deki temaslan sı- rasında Rusya Federasyo- nu'nun bu ülkede oluşturmak istediği ve uzun yıllardır çaba sarfettiği askeri üsler konusu da gündeme geldı. Gabala'da bulunan üssün "telemetrik"' öl- çümler yapan ve Çın'ı de içine alan bir bölgeyi kontrol altında tuttuğu belirtiliyor. Nükleer fli- zelen gözlemek amacıyla oluş- turulan bu üssün varlığı Türki- ye'yı kapsamaması açısından çok önemli olarak değerlendi- rilmıyor. Azeri yetkililer, Ermeni- ler'ın işgal altında bulundur- dukları Laçın ve Şuşa'yı ayn tutarak. Dağlık Karabağ konu- sunda birtakım çözümler öner- dikierini dile getirirken, Erme- niler'in. toprakiarından tama- men çekılmedıkleri sürece bu konunun ele alınmayacağını söylediler. ABD'ye Suudi desteğiDış Haberler Ser\isi - ABD Başkanı Bill Clinton'ın Iran petrolüne ambargo uy- gulama karan tepki çekmeye devam edi- yor. Suudi Arabistan Suudı Arabistan. Amenkan şırketlennin Iran petrolüne uygulanan yasaktan etkilen- memelen için devreye gırmeye hazırlanı- yor. Suudı Arabistan petrolünü bir kamu ku- ruluşu olan Saudi Aramco ışliyor ve pazar- lıyor. Aramco'dan bıryetkilinin bildirdiği- nc göre son günlerde günde 400 bin vanl dolaylarında seyreden petrol üretimı, tam kapasiteye geçildığı nde günde 8 mi lyon v a- nle çıkabiliyor. Geçen mart ayında Ameri- kan petrol şirketlen. Iran'dan günde 3(>9 bin varil ham petrol ithal ettı. Bu ithalat Clin- ton'ın yeni karan uvgul.ımava konur kon- maz kesilecek. Suudı Arabistan'ın üretımının günde 8 milyon v arillik OPEC kotasının altında sey- retmesi, Asya'dakı ve Avrupa'daki rafine- nlcrdcn gelen talebin azalmasından kay- naklanıyor Aramco'dan bir yetkıli "Üre- rim talebe bağlıdır. Vılın bu döneminde ta- lebin düşmesi normaldir" diye konuşuyor. Iran petrolünün müşterilennin başında Ex.\on. Mobil. Chevron ve Texaco gibi Amenkan'ın önde gelen petrol şırketleri geliyor. Bu şirketler aynca Aramco'dan da ham petrol alıvor. Petrol sektöründen bir yetkili. Amerikan şırketlerinin. İran'dan petrol ithalatının ke- silmesi durumunda açıklannı Aramco'nun yanı sıra diğer Ortadoğu ülkelerinden. Ba- tı Afrika'dan ve Rusya'dan karşılayabile- ceklerinı bildınyor. Bugün dünyanın en bü- yük petrol ihracatçısı olan Suudi Arabis- tan. günde 10 milyon vanl petrol üretiyor. İtalya Italya, ABD'nin Iran'a ticaret ambargo- su uygulama karannı desteklemeyeceğini duyurdu. Dışişlen bakanlığından yapılan duyuruda "Bir iilkeyi uluslararası arena- da yalnız bırakmanın herhangi bir yarar sağlavacağına inanmıvoruz." Italyan yetkililer. ambargo yerine diyalog kurulmasından yana. Bildiride, nükleer si- lahlann kısıtlanması. terorizmin engellen- mesi ve insan haklannın korunması konu- lannda dıyaloğun gereklı olduğu bıldırıldı. Rusya Rusya Atom Enerjisi Bakanlığı sözcüsü. Clinton'ın ekonomik ambargo karanna kar- şı çıkarak bu karann Moskova'nın Iran'a nükleer sanrral satma girişimini etkileme- yeceğını bildıriyor. Bob Dole'dan Clinton'a 'soykınm' eleştirisi FUATKOZLUKLU WASHtNGTON - ABD Kongresi'nde Türkiye karşıtı yasa ve karar tasanlannın öncülüğünü yapan çoğunluk grubu lideri ve 1996 seçimlerinin başkan adaylann- dan Cumhuriyetçi Senatör Robert "Bob" Dole, Başkan Bill Clinton'a ateş püsküre- rek. 'soykınm' eleştirisinde bulundu. "Birinci Dünya Savaşı'nda gerçekieşen Ermeni katliamının bir soykınm oldugu- nu reddettiği için Türkiye'yi kmıyorum" diyen "Türk düşmanı" Senatör Dole, "Türlderin, Ermeni soykınmuu inkâr et- meyi sürdürdüğünfin söyledi. Gelecek yıl yapılacak başkanlık seçim- lerine adaylığını koyan 8 Cumhuriyetçi- den biri olan ve oy kaygısıyla sürekli ola- rak Ermeni "ağzıyla konuşan" Robert "Bob" Dole, Ermenistan'ın Washington Büyükelçisi Robert Shugarian tarafından organize edilen ve önceki gün Kongre'de düzenlenen "Sözde soykınnun 80. yıldö- nümü" toplantısına bir mesaj gönderdi. Mesajında "Başkan Clinton'ın, IJ5 mil- yon Ermeninin sistematik olarak yok edil- mesini soykınm olarak tanımlamaması beni diiş kırıklığına uğratmıştır*1 diyen Dole, şöyle devam etti: "Türkiye, ne yazık ki soykınmı inkâr etmeyi sürdürüyor. Meslektaşlanmla bir- likte birçok defa Clinton'a. Ermeni soykı- rnnın insalığa karşı işlenmiş bir suç oİdu- ğunu teyit etmesi için çağnda bulunduk. Başkan Bill Clinton'ın 1S miKon Erme- ni'nin sistematik olarak yok edilmesini soykırım olarak nhelememesi beni düş kı- nklığına uğrattı. Bu toplannda bulunan- lann, katliam ile sistematik vok etme ara- smdaki farkı bildiklerine inanıyorum." Soykınm Tasansı Senatör Dole, 1990 yılı başında Kong- re Genel Kurulu'na "Ermeni soykınm yasa tasarısf'nı getirterek Türk-ABD ilişkilerinin gerginleşmesine yol açmıştı. Halen Kongrede Dole'un. "ABD yardı- mının Ermenistan'a ulaşmasını engelledi- ği için Türkiye've yapıian vardımın kesil- mesini istivorum" ifadesinin yer aldığı "yardım koridoru tasansı" bulunuyor. Türkiye'nin VVashington Büyükelçisi Nüzhet Kandemir, Türkiye karşıtı politi- kalanyla tanınan Dole'un sözlerine tepki göstererek, "Senatör Robert Dole, iç po- Htika yatınmı vapıvor" dedi. Kandemir, VVashington Tımes gazetesine yaptığı açıklamada. 1915'te neler olduğuna Kongre'nin değil tarihçilerin karar vereceğini de kaydetti.