Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28NİSAN1995CUMA 14 KULTUR 48. Uluslararası Cannes Film Festivali'nde ilk kez kısa bir Türk filmi (Koza) yanşmaya seçildi Altın Pabniye için yarış başlıyor VTCDİSAYAR 48. Uluslararası Cannes Film Festivali resmi programı Festival yönetmeni Gilles Jacob'un Paris'te yaptığı basın toplantısında açıklandı. Bu yıl "Alün Palnüye" için yanşacak 24 film arasında Avrupa Sineması'ndan gelen ürünler 14 filmle başı çekiyor. lngiliz Sineması 4 filmle Avrupa sinemalan arasında en önde yanşacak. Amerikan sinemasından 6 filmin katıldığı yanşmada Asya ülkelerinden 3 , Afrika'dan 1 film var. Cannes Film Festivali 17 mayıs akşamı "Kayıp Çocuklar Kenti" adlı Fransız filmi ile açılacak. Ülkemizde de gösterilen ilk filmleri "Şarküteri" ile sinema dünyasına parlak bir giriş yapan reklam sektörü çıkışlı Jean-Pierre Jeunet ve Marc Caro ıkilisinin bu ikinci uzun metrajlı filmleri açılışta gösterilmesine karşın yanşmaya da katılıyor. Festivalin kapanışı ise, resmi programda yer alan tek yanşma dışı film "The Çhıick and the Dead " ise Amerikan sinemasının çılgm yönetmenlerinden, "Evil Dead", "Dark Man" gibi filmlerle korku tûrüne yeni bir soluk getiren Sam Raimi'nin imzasını taşıyor. Filmin Fransızca adı "Mort ou Vıf" olarak belirlenmiş. "Htzlı ve Ölü " yerine Fransızca'sından yola çıkarak "Ölü ya da Diri " diye Türkçeleştirmek herhalde kulağa daha hoş gelecek. Gilles Jacob, basın toplantısında Asya sinemalannın resmi programda yalnızca 3 filmle temsıl edilmelenne karşın, yanşma dışı "Befli Bir Baktş." bölümünde bu dengenm sağlandığını ve Asya filmlerinin düzeyinin çok iyi olduğunu vurguladı. Yanşmalı bölümde gösterilecek Asya filmleri arasında bu yıl tstanbul Festivali'nde gösterilen "Yaşamak" adlı Çin filminin yönetmeni Zhang Yimou'nun son çahşması "Shanghai Triad", Tayvanh ünlü yönetmen Hou Hsiao Hsien'in "İyi Adam tyi Kadın "ı, Japon yönetmen Masahiro Shinoda'nın "Sharaku" adlı filmi yer alıyor. Ustalar yanşıyor 48. Cannes Festivali'nin kuşkusuz en heyecan verici yanı Angelopoıılos, Boorman, Kusturica, Ofivera, Jarmusch gibi ustalann yanşı olacak. Yunan sinemasının büyük ustası Theo Angelopoulos "Ulis 'in Bakışı "adlı filmi ile yanşmaya katılıyor. Balkan tarihi üstüne özgün bir yorum olduğu söylenen "Ulis 'in Bahşı "kendi payıma Cannes programında en çok merak ettiğim yapım. Portekizli usta Manoei de OHvera'nın "Manastır" adlı son filmi, JimJarmush'un "ÖlüAdam" (Dead Man), Bosnalı Emir Kusturica'nın "Underground", John Boorman'ın "Rangoon 'un Ötesi "(Beyond Rangoon), James 'Kral George'un Deliliği'nde Nigel Havvthorne ve Hellen Mirren. 'The Qukk and The Dead'de (Ölü ya da Diri) Sharon Stone. Cannes Film Festivali 17 mayıs akşamı 'Kayıp Çocuklar Kenti' adlı Fransız filmi ile açılacak. Festivalin en heyecan verici yanı Angelopoulos, Boorman, Kusturica, Olivera, Jarmusch gibi ustalann yanşı olacak. 'Ed VVood'da Martin Landau ve Johnnv Depp. 'Ulis'in Bakışı'nda Gian Mario Vblonte. Ivory'nin "Jefferson Paris 'te " filmlerinin de yanşmanın en iddialı yapımlan arasında yer alacağını tahmin etmek zor değil. lngiliz sinemasının en önemli isimlen bu yıl yanşmaya seçilme başansını göstenniş. Boonnan ve Ivory'nin yanısıra Terence Davies "The Neon Bible ", Ken Loach "Land and Freedom " adlı yapımlan ile yanşmaya katılıyorlar. Yanşmada yer alan diğer yönetmenler arasında "Zaman "(Waati) adlı filmiyle Malı'lı Süleyman Cisse, "Kmnen Öyküleri" ile lspanyol/Basklı Montxo Armendariz. "Senatörün Sahangozlan " ile Romen Mircea Daneliuc. "Rahatsız Edici Aşk la ltalyan Mario Mortone (İstanbul Festivali izleyicileri "Bir Matematıkçinin Ölümü"nü anımsayacaklar), "Şeytanla Derin Mavi Deniz Arasında " adlı filmiyle Belçikalı kadın yönetmen Marion Hansel de yer alıyor. Yanşmalı bölümün diğer filmleri arasında Xavier Beauvois'nın "Öleceğini Unutma "(N"oublie pas que tu vas mourir), Philip Haas'ın "Melekler ve Böcekler "(Angels and Insects), Mathieu Kassovitz'in "Kin "(La Haine) de yer alıyor. Yanşacak fılmler arasında üç de ilk film var. Larry Clark'ın "Kids ", Christopher Hampton'un "Carrington " ve Nicholas Hytner'in "Kral George un Deliliği" (The Madness of King George). Tıpkı Hytner'in filmi gibi oyunculuk dalında Oscar için yanşan ve yardımcı oyuncu dalında Oscar kazanan bir başka yapım da genç kuşak Amerikan yönetmenleri arasında özgün bir konuma sahip olan. gençler kadar eleştirmenlerin de övgüsünü kazanan Tim Burton'un imzasını taşıyor. Geçen yıl New York Film Festivali'nde izleme olanağını bulduğum "Ed fVood"\950'Y\ yıllarda Amerikan sinemasının küçük bütçeli B sensi filmlerinin yönetmeni Ed VVood'un yaşam öyküsü. Siyah beyaz çekilen bu nostaljik yapım, "Batman ", "Makas Elli" ve "Noel Kabusu " gibi fantastik filmlerle gişe başansma yönelen Burton, bu son filmi ile tüm sinemaseverlerin gönüllerini fethedeceğe benziyor. "Ed Wood", her ne kadar Amerika'da gişe başansı elde edemediyse de, Cannes'da eleştinnenlerin ve jürinin beğenisini kazanması sürpriz olmaz. Filmin yakında ülkemizde de gösterime gireceğini belirtelım. Moreau başkan 48. Cannes Film Festivali jürisinin başkanlığını ünlü Fransız oyuncu Jeanne Moreau üstlenmiş. Jürinin diğer üyeleri Güney Afrikalı yazar Nadine Gordiner, ltalyan yönetmen Gianni Amelio ("Açık Kapüar ", "Çocuk Hırsızlan " ve "Amerika "), Burkina Fasolu yönetmen Gaston Kabore. Amerikalı yönetmen John Waters ("Hairsprey " ve "Serial Mom Killers "), Fransız oyuncu-yönetmen Jean-Claude Brialy, Meksikalı eleştirmen-tarihçi Emilk) Garcia Riera. lngiliz yapımcı Nonna Heyman, Rus senaryo yazan Maria Zvereva, Fransız görüntü yönetmeni Philippe Roussekrt'dan oluşuyor. Cannes resmi programının "Geceyarısı Seansları" adlı yeni bölümünde Robert Rodrigues, Barbet Schroeder, Gus van Sant ve Bryan Singer'ın filmleri yer alıyor. Cannes'ın "Kısa Film" dalındaki yanşmalı bölümünde ise 10 film yanşacak. Bu bölüme ilk kez bir Türk filminin katılmış olması kısa fılmciliğimiz adına büyük bir başan. NuriBUgeCeylan'ın 14 dakika 40 saniyelik "Koza " adlı siyah beyaz çahşması kısa film dalında yanşan filmlerin en uzunu. Beürli bir bakış Cannes'da resmı programın yanşma dışı bölümü niteliğindeki "Belirti Bir Bakış"bölümü de bu yıl oldukça zengın görünüyor. Ulu Grosbard'ın "Georgia "sı ile açılacak olan bölümde Diane Keaton'ın "UnstmngHeroes", Anne Fontaine'in "Augustin ", Susant Misra'nın "Gökkuşağınm Gölgeleri". Andrei Khrjano\ r ski'nin "Beyaz Sakallı Aslan ",Andrej Tarkovski ve Tonino Guerra'nın - "Yolculuk Zamanı", Wim VV'enders'in "Lizbon Öyküsü" filmlerinin yanısıra Chen Yî Fei, EK Cohen, Karim Dridi, Ivan Dykhovitchm, Mkhael Moore, Uİrik Theer, Drissa Toure, U-Wei bin Hajisaari, Clement VTrgo, Xiao- Yen Wang, Gary Fleder, Christopher Monger gibi tanımadığımız -ve muhtemelen genç- yönetmenlerin filmleri yer alacak. Macar sinemasının genç kuşak ustalanndan Peter Gothar ve "Yüzen Ih Çıplak " adlı 31 dakikahk filmi ile John Boorman bu bölümün en ilginç yönetmenleri. Tabii. birde Iran sinemasının en ilginç yönetmenlerinden Muhsin Makmalbafvar. Cannes'a iki filmi seçılen ıki yönetmenden biri olma başansını gösteren (diğeri Boonnan) Makmalbaf, Sinemanın 100. Yılına ithaf ettiği "Selam Sinema " ve üç yıldır ülke dışına çıkmasına izüı verilmeyen filmi "Aşk Zamanı" (Nobat e Asheghi) ile karşımıza geliyor. Filmin Türkiye açısından önemli bir özelliği büyük bir bölümünün Türkiye'de ve Türk oyunculann katılımı ile çekilmiş olması. Anımsayabildiğim kadan ile başrollerden birinde Canan Gerede'nin kızı Şiva Gerede oynuyor. Bakalım, Doğulu bir sanatçının aşk'a bakışı Batı dünyasınca nasıl karşılanacak. Umalım ki, film ilk haliyle, kesintisiz olarak Cannes'a gönderilmiş olsun. Resimlerle başka kimlik arayışı Kühür Servisi - Roma'da yeni açılan bir sergi, ceza- evleri ve akıl hastanelerinde yatan insanlann üç yüzü aş- kın yapıtından oluşuyor. The European Magaâne'de yer alan bir yazıda, sergiden ve resimleri yapan suçlular- dan söz ediliyor. 1970'lerin ttalyası'nda te- rör dalgalan estirenler, re- simlerini sergiliyorlar. Re- nato Curcio, "Bu kadar önemli bir kühürel kaynağuı yok olup gitmesi çok yanhş" diyor. Kızıl ^ ^ ^ ^ ^ ^ _ Tugaylar'da yer aldığı için hâlâ 30 yılhk hapis cezasını çekmekte olan Curcio, gerçek bir idealist. Eylemlere hiç- bir zaman ka- tılmadığı hal- de, Kızıl Tu- gaylar'ın silah- lı birliklerine akıl hocalığı yaptığı gerek- çesiyle ceza- landınlan Cur- cio'nun söyle- diklerinden et- kilenenler, 1976 yıhnda, ^ — ^ — — Başbakan AMo Moro'yu öl- dürdükleri sırada o, tutuk- luydu. "Places Outside Time and Form" (Zamanın ve Şeklin Dışmdaki Yerler) adını taşı- yan sergi, Curcio ve yine Kızıl Tugaylar'dan arkadaş- lan Stefano PetreOi ve Nico- la Valentino'nun bir araya getirdiği Art Brut arşivinin bir bölümünü oluşturuyor. Curcio, "Her şey, hapiste onuncu ydımızı doldurduğu- muz zaman başladı" diye açıkhyor, u Arbk oturup dü- şünme zamanı gelmişti Ya- 1970'lerin îtalyası'nda terör dalgalan estirenler, resimlerini sergiliyorlar. Renato Curcio, 'Bunlar, hapiste tutulan benliklerinin ötesinde, başka bir kimlik oluşturmaya çalışan insanlann sesleri' diyor. şadığımız dene>imin bizi na- sıl değiştirdiğini anlamak is- tedik. Çevremiz, bir şeyler yaratmaya uygundu. 1990 yıhnda, bastırdığımız yazı seçldsi de çok beğenikii." Sergiyi düzenleyen Va- lentino, ömürboyu hapse mahkûm olan birinin niye sırtüstü uzanıp ölmediğini anlamaya çalıştıklannı söy- lüyor. Resim yapmaya beş yıl önce başlayan Valentino, kendinde yepyeni bir şeyler ^ ^ ^ ^ ^ _ keşfettiğini söylüyor. Mektup, şiır, günlük ve sa- nat çalışmala- rından oluşan arşıve, ltal- ya'nın her ye- rinden malze- me yağıyor. Arşiv, ayrıca tutuklularla birlikte resim yapan ve sergi için bazı yapıt- larını bağışla- yan Enrico Castellani, Gi- anfranco Ba- ruchello ve Tommaso Cas- cella gibi ltal- yan sanatçılardan da destek görüyor. Curcio, yapıtlara, eğitimli bir sanatçının elinden çık- mış gözüyle bakılmaması gerektiğini belirtiyor ve ek- liyor: "Ama kimbilir, bazda- n, zamanla gerçek sanat ya- prtianna da dönüşebilir." Sergi, tam bir renk cürn- büşü: Akıl hastalannın re- simlerinin arasında, eski Kı- zıl Tugaylar militanı Dome- nico Giglio dahil, Floran- sa'daki San Salvı psikıyatri hastanesinde bulunan tutuk- lulann resimleri yer alıyor. Sessîzliğe gömülen büyülü etki Kühür Servisi- istanbul Al- man Kültür Merkezi ve Galeri Nev işbirliği ile açılan Alman sanatçı Hermann Glöckner sergisi, 5 mayısa dek sürüyor. Hermann Glöckner, eski Do- ğu Almanya'nm en önemli sa- natçılanndan biridir. Baskıcı kültür politikaları nedeniyle sessizliğe gömülmüş biçimde çalışmak zorunda kalmasına ve on yıllar boyu dışlanmasına karşın, eserleri. onlan görenler üzerinde hep büyülü bir etki bırakmıştır. Sergi. Glöckner'in yaşamı- nın neredeyse bütün dönemle- rinden özellikle kâğıt üzerine yaptığı denemelerini içermekte ve geniş kapsamlı sanatı hak- kında izlenimleri vermesi ne- deniyle sanatçının tematik ve teknik çokyönlülüğünü göster- mektedir. 1889 ve 1985 yıllan arasında gerçekleştinlmiş eser- lerin yer aldığı sergide sanatçı- nın kolajlanru, jestüel resimle- rini. konstrüktif çalışmalannı ve son dönemlerinden 5 ayn üç bo>oıtlu objesini görmek müm- kündür. 1889 ve 1985 yıllan arasında yaşamış olan Glöckner, ölü- münden iki yıl sonra Doğu ve Batı Almanya'nm birleşmesiy- le sanat sahrıesinden dışlanmış, yahtılmış halinden kurtulmuş ve uluslararası alanda kabul görmüş bir sanatçı oluşmuş- tur.Mondrian, Malewıtscn, Lis- sitzky, Stremiaski, Moholgy, Nagj1 gibi konstrüktıvizmin ta- nınmış ustalan arasında anılan Hermann Glöckner, yaşamının son yıllannda bile gündemde bulunan dışavurumculuğun öz- nelliği yerine kendi duyarlı konstrüktivizmi içinde kalmış- tır. Aslında doğum yılı olan 1889'a göre Glöckner, seksenli yıllann başlannda doğan dışa- vurumcu sanatçılar ile 1890'dan sonra dünyaya gelen gerçekçi akıma bağlı sanatçılar arasında kalmaktadır (Otto Dix 1891. Georg Grosz 1893). Do- Sulubova 20X29 cm/1934 'Vfolette Giebel' ğum yeri olan Dresden her iki anlayışın da merkezinde bulun- masına karşın. Glöckner'in hiçbir akıma katılmaması ıl- ginçtir. Sanatçının ne denli öz- gür bir iradeye sahip olduğunu bu gözlemden de çıkartmak olasıdır. Cezanne'dan etkilenir Modern sanat kesintilerle, hatta yer yer başkaldınlarla gelmiştir. Bu başkaldınlar, 20. yüzyılın başında köklü sanat gelenekleriyle ünlü iki Alman şehrinde odaklanmıştı: Mü- hin'te ve Dresden'de. Mü- nih'teki başkaldınlar özellikle "Münih Ressam Okulu"nun dogmatik anlayışını hedef alı- yor ve ona karşı 1911 "de Was- sily Kandinsky ile Franz Marck'ın kurduğu, daha sonra August Macke ve Paul Klee gi- bi sanatçıların katılımıyla güç- lenen "Der Blaue Refter" (Ma- vi Atlı) adlı sanat derneğinin yenilikçi görüşlerinı savunu- yordu. Dresden'de ise 1905'te kurulan "Brücke" derneğine üye dışavurumcu gençler, aka- demik anlayışı protesto ediyor- du. 192O'lı yıllann başında Grü- nevvald'ın bir eserini görmek için gittiği Münih'te Paul Ce- zanne resmıyle karşılaşır. Böy- lece sovntlamanın baş mimar- lanndan olan bu ressamın etki- sine kapılır, onun resimlerinde- ki düzen ve kullandığı doğal renklerden fazlasıyla etkilenir. Muhtemelen Cezanne'ın "Do- ğadaki her şe>in özünde küre, koni ve silindir vardır" cümle- sinde de etkılenmiştir. Hitler zamanında modern sa- natlann aşağılanması 1949 yı- hnda kurulan Doğu Alman- ya'da da sürdü ve soyutlanma- ya yönelik her türlü sanatın mezan kazıldı. 30"lu yıllarda bazı sanatçılar Dresden'i terk edip Paris'e yerleşmişti (Hans Hartungs, VV'ols gıbı). Bazılan ise 1949 yılından sonra ülkele- rini terk etmek zorunda kaldı- lar (Uecker, Baselitz, Penck Rkhter). Glöckner ise ülkesin- den aynlmayı asla düşünmedi. Kendi kabuğuna çekildi, bir yandan hayatını kazanmak için inşaatlarda süslemeler yapar- ken diğer yandan sanatını sür- dürdü. Her ne kadar sanatçıya göre kesin sınıflamalar yapılamasa da yine de çalışmalannı beürli başlıklarda toplamak mümkün- dür. Geç dönem çalışmalar düz çizgisel bir gelişme göstermez- ler, sık sık yeni başlangıçlar ve geriye dönüşlerle bezenmişler- dir. Bazı ana motifleri tekrar tekrar işler Glöckner. Olgunlu- ğa erişmiş denemelerinde sa- natçı, şeffaf Japon kâğıdından sıradan gazete kâğıdına kadar her türlü kâğıdı malzeme yapar kendine. Ömrünün son dönem- lerinde ise büyük boy çalış- malarla heykellere yönelir. Tıp fakültesinde karma resim sergisi • Kültür Servisi -İstanbul Tıp Fakültesi Iç Hastalıklan Anabilim Dalı Hematoloji Bilim Dah yaranna düzenlenen karma resim sergisi açıldı. Sergide Ünsal Toker, Şükran Topal, Fatoş Gülek, Armağan Yıldız, Güner Aras ve Bahri Genç'in yapıtlan yer alıyor. 2 mayısa kadar açık kalacak olan ^ sergi, İstanbul Tıp Fakültesi > Dekanlığı Dekanlık Sergi Salonu'nda görülebilir. , 'EspiPin' çıktı • Kühür Servisi - Mizah yazan Cihan Demirci'nin 6. kitabı "Espirin", PapirüsYayınlan tarafindan okurlara sunuldu. Türkiye'nin ilk reçeteli mizah kitabı olma özelliğini taşıyan "Espirin"de, zihinde eriyen, tablet espirinler yer alıyor. Kitabın içinde, aynca, bir de prospektüs bulunuyor. Bu kitabında kendisini "parodisyen doktor" ilan eden Cihan Demirci, kitabın arka kapağında beklenmeyen bir etki görüldüğü takdırde kitabın amacına ulaşmış '. olacağını söylüyor. Asaf Koçak amsına yarışma : • İSTANBUL (UBA)Sıvas'ta yakılarak öldüriilen Asaf Koçak amsına serbest konulu bir karikatür yanşması düzenlendi. Karikatür dergisinin düzenlediği ve amatör- 1 profesyonel herkese açık olacak „ yanşmada çizim tekniği siyah- beyaz olacak. Boyutlan 30x40 cm olarak belirlenen ve daha önce ödül almamış, yayınlanmış ya da yayınlanmamış bütün karikatürlere açık olan yanşmanın seçici kurulunda, Turhan Selçuk, Ali Ulvi Ersoy, Ferruh Doğan, Tonguç Yaşar, Mengü Ertel, Erdoğan BaşoH. ve Metin Peker yer alıyorlar. DSO'yu Ivan Anguetov yöneöyop • Kültür Servisi - tstanbul Devlet Senfoni Orkestrasf nın bu akşam ; saat 19.00 ve yann sabah saat 11.00'de Atatürk Kültür Merkezi Büyük Salon'da vereceği konserleri şef Ivan Anguelov yönetecek. Kemanda Mincho Minthev ve Boğazıçi Üflemeli Çalgılar Beşlisi'nin solist olarak katılacağı konserlerde P. J. von Lindpainter'in "Sinfonia Concertante", \Volfgang Amadeus Mozart'ın "Keman Konçertosu No. 4 KV 218 La Majör", Antonin Dvorak'ın "Senfoni No. 6" adlı yapıtlan ; seslendirilecek. ı Capella Sistina j KOPOSU konseri • tSTANBUL (AA) - Capella ', Sistina Korosu, Sevda And ! Vakfi'nın düzenlediği etkinlik ' çerçevesinde bugün 20.30'da Aya Irini'de bir konser verecek. Tüm masraflannı Merkez Bankası'nın karşıladığı konserin gelirleri "Darülaceze Yaşlılar Evi", "Hospital de la Paix" ve "Petits Soeurs des PauvTes"a bağışlanacak. Koroyu birçok dini müzik ve senfonık koro oda müziği eserlerine ımza atan şef Domenico Bartolucci yönetecek. Bağış karşılığı satılacak bir çift bilete 10 milyon lıranın üzerinde para ödeyenlerin listesi de konser programında açıklanacak. Ayşe Takı Gaterisi'nde Yaztık Takılar' • Kühür Servisi - Ayşe Takı Galerisi'nde pazartesi gününden itibaren "Yazlık Takılar" sergilenecek. Pazar günleri dışında her gün gezilebilecek olan sergide Ayşe, Bema Mimaroğlu, Çerçi, Emine Nur, Gülbün Süerden, Gündem tlkorur, Nelli, Olcay Sezen ve Zeynep Oral'ın takılan sergilenecek. frengi'den ylek' çıkıyor • Kühür Servisi - Şızofrengi dergisinin nisan sayısının içinden bir 'Leyl(ek)' kondu. Derginin son sayısının ve Leylek ekinin konulan arasında; aşk, imam-hatip lisesi ögrencilerinin ütopyalan, şiirler, dolmuş yorumu, delilik ve sigorta ilişkısı, yalnızlığın kıhçbalıgı aracılığıyla iç bükey çeşitlemesi, A film by Şizofrengi bulunuyor. Özel Moda Kitap ve Kültür Şenliği • Kültür Servisi - Özel Moda Eğitim Kurumlan'nm "Kitap ve Külrür Şenliği" yann başhyor. Özel Moda llkokulu'nda gerçekleştirilecek şenlik, iki gün sürecek. Şenlik, yann saat 11.00'de 30.Yıl Öykü Yanşması ödül töreniyle başhyor. Bunun ardından saat 11.30'da Can Dündar, 13.00'te de Piyale Madra ve Cihan Demirci kitaplannı j imzalayıp okurlanyla ' söyleşecekler. Saat 14.00'te ise Nursen Karas Ak'ın katılacağı bir söyleşi gerçekleştirilecek. Pazar Cü ise saat 11.00'de Evin soğlu, 12.00'de Nevra Serezli, 13.00'te Mengü Ertel, 14.00'te ^ Toktamış Ateş birer söyleşi S gerçekleştirecekler. 16.00'da ise jj Ozdemir Erdoğan bir dinleti •> sunacak ve izleyenlerle söyleşecel»