Katalog

Cumhuriyet tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç 9 Genel Yayın Koordinatörü. Hikmet Çetinkaya 9 Yazıişlerı Mudurlerı fbrahim Yıldız (Sorumlu), Dinç Tayanç. 0 Haber Merkezı Müdürü Hakao Kara 0 Görsel Yonetmen- Fikret Eser Diş Haberler Ergun Bıicı • Istıhbarat Yalçın Çakır • Ekonomı Bülent Kızanlık • Radyo-TV üyg*r Eranektar • Kültür Handan Şenköken • Spor Abdüikadir Y&cdmaıı • Yun Haberlen Mehmet Sıraç • Makaleler Sami Karaöraı • Çevın. Seyfeltin Turiun • Duzeltme Abdullah YazKi • Fotograf Erdogın Köscoğlu Yayın Kurulu tlhan Selçok (Ba$kan). Orhan Erinç, Oktay Kurtböke. Özgen Acar, Hikmet Çetink»\a. Şûkran Soner. Ergnn Bala, Dinç Tayanç, lbrahin Yıkhz, Orhan Bursab, Mustafa BaJbay. AnkaraTemsılcısı: Mustafa Balbay • Haber Müdürü: Doğan Akm Atatürk Bulvan No. 125. Kat 4, Bakanlıklar-Ankara Tel. 4195020 (7 hat)- Faks: 4195027 • Izmır Temsılcısr Serdar Kızık,H ZıyaBlv 1352 S 2/3 Tel. 4411220.Faks:4419117 • AdanaTemsılcısı:Çetin Yiğenoğlu,lnönüCd 119 S.No.l Kat.l. Tel: 3522550, Faks: 3522570 Müessese Müdürü. Erol Erfcut • MEDYA C: • Yonetım Kurolu Koordmatör Ahmet Konıkan • Başkanı-Genel Mûdûr Gülbta Er- Muhasebe Bnlent Yener• Idare duran • Koordmator Reb» Ijrt- HSseyin Gûrer # tşletme Onder m»n • Genel Mudur Yardımcısı Çefik • Bügı-îşlem: Nail tnal • Mine Akdağ • Halkla Ihşkıler Bdgısayar Sıstem. Mürövet Çifcr Müdiiıü Nurten Berksov Yayımlayan ve Buao: Yenı Gün Haber \jansı, Basın \e Ya>mcüık A.Ş Tursocağı ıad >9 41 Cağaloglu 34334 !st PK 246 lstanbul Tel (0/212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0/212) 513 85 95 27 NİSAN 1995 tmsak: 4.25 Güneş: 6.01 Öğle: 13.09 tkindi: 16.56 Akşam20.02 Yatsı:21.32 MEDYACTei 5i40753-5i395S0-5i38460-6i,Faks 5118466 Bakandan kısrfık tepkisi • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-SağlıkBakanı Doğan Baran, çocuk felci aşısmın herhangi bir komplikasyonu bulunmadığını belirterek, '"Kısırhğa neden oluyor diye aleyhte propaganda yapılıyor. Türkiye'nin güçlenmesinı, sağlıklı nesiller yetişmesini istemeyenler bu tür söylentiler çıkanyor" dedı. Baran, çocuk felci aşısı olmadığı için geçen yıl 15 ilde 28 çocuğun sakat kaldığmı vurgulayarak, "Bu sakat insanlar ortada dolaşırken, geleceğimizin umudu olan gençlerin sakat kalması kimin yaranna olabilir?" dedi. Karadeniz'de • İstanbul Haber Servisi - ICaradeniz'deki kirlenmenin ele alındığı "Uluslararası Zehirlilik Ölçüm ve Izleme Yöntemleri Toplantısı" tstanbul'da dün başladı. Boğaziçi Üniversitesi (BU) Çevre Bilimleri Enstitüsü'nün düzenlediği, Dedeman Otelı'nde gerçekleştinlen toplantıda Karadenız ve çevresini kurtarmak ve korumak amacıyla 1993 yılında Odessa'da imzalanan deklarasyon çerçevesinde, "Karadeniz'de kirlenmenin önlenmesi ve su kalitesinin korunmasını sağlayacak önlem ve yönetmelikler" ile "Sukırlenme parametrelerinin izlenmesi ve deşarj ünitelerinin belirlenmesi" konulan ele ahnıyor. Üniversite konlenansları • Haber Merkezi - Türkiye Bilimler Akademisı (TÜBA), üniversite konusunu ele alan konferanslar dızısi düzenledi. TÜBİTAK Başkanı Tosun Terzioğlu'nun sunacagı "Üniversite Yasa Tasansı Için Bir Öneri" konulu ilk konferans yann TÜBİTAK'ın Ankara'daki binasında saat 14.00'te yapılacak. Konferans, Prof. Alaeddin Akçasu, Prof. Ali Balaban, Prof. Uğur Ersoy, Prof. Nurkut tnan, Prof. Ningur Noyanalpan ve Prof. Tosun Terzioğlu'nun katılacağı panelle sona erecek. htanbul'a raylı Kopru • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hikmet Çetin, Çanakkale Boğazı köprûsünûn temelinin yaz sonunda atılacağını belirterek tstanbul'a yapılacak üçüncü köprünûn raylı olması gerektiğini söyledi. Hikmet Çetin, Devlet Bakanı Onur Kumbaracıbaşı, Bayındırlık ve Iskân Bakanı Erman Şahin ile birlikte Karayollan Genel Müdürlüğü'nde dün düzenlediği basın toplanösında, gûndemdeki bazı yatınm projelerine ilişkin bilgi verdi. Alton çalışanlarndan askere bağış • Haber Merkezi - Alarko Şirketler Grubu'na bağlı Alton calışanlan, "Mehmetçik ile elele" kampanyasına81.6 milyon liralık katkıda bulundular. tşçilerin kendi inisiyatifleriyle başlattığı bağış kampanyasına ilgi büyük oldu. Flash TV'den ses yanşması • Haber Merkezi - Flash TV, Türk Sanat Müziği, Türk Halk Müziği, Türk Pop ve Fantazi Arabesk dallannda ses yanşması düzenledi. Yanşmaya katılmak isteyenlerin normal teyp kasedine müziksiz okuyacaklan iki parçayı, bir özgeçmiş mektubu ile birlikte 31 mayıs günü mesai bitiminekadarPK1050 Sirkeci, lstanbul adresine göndeımeleri gerekiyor. Çevreciler, Yeşiller ve anti-nükleerciler, 29-30 nisan tarihlerinde Karadeniz ve Akdeniz'de toplantı yapacaklar 4 ÇernobiPiıı sonmılıısu yargdansınHaber Merkezi - 32 bin kişinin ya- şamını yitirdiği ve etkileri hâlâ süren Çemobil nükleer felaketinin 9. yıldönü- mü, protestolarla anıldı. lstanbul ve An- kara'da dün gerçekleştirilen eylemler- de, 'yaşama karşı enerji politikasının, insana karşı Lnsanlıgın \e nükleer sant- rahn dayatüğı anti-demokratikyaptlan- manın' istenmediğı bir kez daha vurgu- lanırken kazanın tek sorumlusu olarak gösterilen Mihafl Gorbaçov'un da yar- gılanmasi istendi. tnsan haklanndan so- rumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu, 9 yıl önce yaşanan Çernobıl nükleer ka- zasının Türkiye'ye de yansıdığına dik- kat çekerek "Türldye, dışardan gelen vetaerzaman geiebilecek bu tür oiayla- ra dfin duyarsızdı, bugün de hazırlıkstz- dır. Nükleer kazalara karşı önlem ahn- maİLÖnlem aiınmamasının bedelini in- sanlarunız ödedi" dedı. Çevreciler, Ye- şiller ve anü-nükleercilerin 29-30 ni- san tarihlerinde hem Karadeniz'de hem de Akdeniz'de yapılacak iki önemli top- lantısının ilk gündem maddesi de nük- leer santrallar olarak belirlendi. Ankara'da "Dünya DosdarT adlı çevreci grup boyadıklan elleri, yüzlen ve üzerlerinde "Nükleere hayır" slo- ganlan yazan tişörtleriyle nükleer sant- rallan protesto ettiler. Yüksel Caddesi'ndeki Insan Hakla- n Heykeli önünde toplanan çevreciler, Çemobil faciasında 32 bin kişinin ya- şamını yıtirdiğını ve etkilerinin hâlâ sürdüğünü belirterek 'yaşama karşı enerji politikasııu. insana karşı insanli- ğm ve nükleer santralın dayatüğı anti- demokratik yapılanmayT istemedikle- rinı vurguladılar. Insan haklanndan sorumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu da 9 yıl önce yaşanan Çernobıl nükleer kazasının tüm dünyada yüzlerce insanın yaşamı- • tstanbul ve Ankara'da dün gerçekleştirilen eylemlerde, Çemobil nükleer felaketinin 9. yıldönümü, protestolarla anıldı. Ukraynalı Çocuklan Çemobil'den Koruma Demeği Başkanı Natalia Preobrachenskaya, kazanın tek sorumlusu olarak gösterilen Mihail Gorbaçov'un, kazayı 19 gün kamuoyundan sakladığı için suçlu olduğunu söyledi. nı olumsuz etkilediğıni belirterek "Bu tür otaylan çabuk unutuyonız. Çemo- bil kazası dümada yü/Jeree insanın ya- şamını olumsuz etkilenıiştir. Kazanın yansunası Türkiye'de de ounuştur. Tür- İdye. dışardan gelen \ e her zaman gete- biİecek bu tür olaylara dün duyarsızdı, bugün de hazn-uksızdır" dedi. Çemobil Nükleer Santrah'ndaki ka- za ve sonuçlan, dün lstanbul'da Tank Zafer Tunaya Kültür Merkezi'nde dü- zenlenen bir basın toplantısıyla kamu- oyuna açıklandı. Greenpeace'in düzenlediği panelde konuşan Greenpeace Türkiye sözcüsü Melda Keskm, dünyadaki enerji politi- kalanna, politikacılann ve sanayicile- rin karar verdiğini belirterek, BM'ye bağlı Uluslararası Atom Eneıjisi Ajan- sı'nın (IAEA), insanlan konımak yeri- ne enerji sektörünün reklamcısı gibi davrandığını öne sürdü. Greenpeace'in davetlisi olarak ülkemizde bulunan bi- yolog ve Ukraynalı Çocuklan Çerno- bil'den Koruma Demeği Başkanı Nata- lia Preobrachenskaya, kazanın tek so- rumlusunun Gorbaçov olduğunu açık- layarak, "Kazayı 19gün kamuoyundan sakladığı için suçludur. O açıkuuna ya- parken binlerce anne, çocuklannm me- zarlan üzerinde ağlryordu. Bunun için uhıslararası bir mahkemede yargılan- malıdır" dedı. Preobrachenskaya, kaza- dan sonra bölgedekı insanlann IAEA uzmanlan tarafindan sağlık kontrolün- den geçırilmedjğini de öne sürerek "Bu fada 32 mihon insanı etkisi ahına al- nuşûr. Bunlârdan 1 mihonu da çocuk- lanfar"dedi. Kazadan sonra santralın merkezindeöl gün çalışan nükleer mü- hendıs ve Ukrayna Parlamentosu Nük- leer Sanayi ve Çemobil Komisyonu üyesi Volodymir Usatenko, kazadan sonra çevreye ve dünyaya çok büyük oranda kirleticı radyoaktif maddeler sa- çıldığına dikkat çekerek bu kaza nede- niyle ortaya çıkan genetik bozuklukla- nn önümüzdeki yıllarda da devam ede- ceğini söyledi. Basın toplantısmdan sonra Akku- yu'da kurulmak istenen nükleeer sant- ralı ve nükleer tehlikeyi protesto eden Deniz Güman, Ozgür Gürbüz ve arka- daşlan, Tünel'den Taksim'e kadar, atom santrallannı 'Oericilik' diye yo- nımlayan yetkililere karşı gen geri yü- rüdüler. Çevreciler, Yeşiller, anti-nükleerci- ler, 29-30 nisan tarihlerinde hem Kara- deniz'de hem de Akdeniz'de yapılacak iki önemli toplantuıın ilk gündem mad- desini nükleer santrallar olarak belirle- diler. Sınop'taki toplantı, nükleer santral yapıhnası planlanan alana denizden çı- kılması ve yörede piknik yapılmasıyla başlayacak. Batı Akdeniz Çevre Plat- formu da Antalya'da toplanacak. Ukraynalı bilim adarnlannın da ka- tılacağı etkinliklerde Greenpeace'i, Türkiye sözcüsü Berto HuDu temsil edecek. Banştan, insanlığa anlamlı çağn HATÎCE TUNCER Gelibolu Yanmadası'nın Ege Denizi'ne bakan yamaçlannda hüzünlü bir gayda sesı yükseliyor. Yüzlerce Yeni Zelandalı, Avustralyalı, Kanadalı, gecenin ayazında sessizce bekleşiyor. Yaşlan altmışı çoktan geçmişler de var, henüz yırmili yaşlarda olanlar da çocuklar da. Yaşlılar ellerinde kırmızı çiçekli küçük çelenklerle. yakalannda babalanndan, dedelennden kalan madalyalarla hüzünle dinliyorlar gayda sesını Gençlerse çimlerin ıslaklığına aldırmadan uzanmış yıldızlan seyredıyor Binlerce ANZAC (Avustralya ve Yeni Zelanda Ordu Birligi) askeri, 25 Nisan 1915'te "Üzerinde Güneş Batmayan Ülke" adına Gelibolu'ya geldı. Komutanlar Kabatepe'ye çıkmayı planlamışlardı ama yanlışlıkla Anburnu'na çıktüar. Bu, büyük devletlenn paylaşım savaşıydı.Anzak'ın payına düşen "kahramanca ölmek oldu". Mehmetçik'e de yurdunu konımak için ölüm emri verilmişti. Binlercesi öldü. Anzaklar, yanlışlıkla çıktıklan, "Anzak Koyu" denilen bölgede isimsız yatıyor, Mehmetçik gıbi. Gün ağardıkça Anzak Koyu'nun eşsiz manzarası belirginleşiyor. Anzak Anıtı'nın önündeki nöbet sürüyor. Avustralya Genel Valisi Bill Hayden'm törene gecikerek gelişi, sessiz bekleyişi bozuyor. Kalabalıktan birinin "Yine yanlış yere mi çıktınız" diye seslenişinin ardından koyda gülüşme sesleri yankılanıyor. Dini törenin başlamasıyla hüzün tekrar çöküyor. Çelenkler teker teker anıta bırakıhyor. Her yıl 25 Nisanda Gelibolu'daki törenlere gelen Anzaklann çocuklan, atalannı anarken, savaşlan lanetliyor. Anzak Koyu'ndaki hüzünlü törenler, insanlığa "banş"ın en anlamlı çağnlanndan biri. Projenin amacına ulaşabilmesi için velilerle işbirliği yapılacağı belirtildi Dünya Bankası yükü, veliye EMİNEKAPLAN ANKARA - Mılli Eğitim Bakanlı- ğı'nın, Dünya Bankası kredisiyle yü- rüttüğü 'Müfredat Laboratuvar Okul- lan Projesi' için gerekli ödeneği ayır- maması nedeniyle pilot okul olarak se- çilen Kocatepe llköğretim Okulu'nda velilerden 3-4 mihyon lira toplanması kararlaştınldı. Dünya Bankası ile ya- pılan ikraz (borç) anlaşmalan gereği, bakanlığın her okula onanm için 3 mil- yar lira ödenek ayırması öngörülüyor. Laboratuvar okuüan Milli Eğitim Bakanlığı'nın, Dünya Bankasf nın 90 milyon dolarlık katkı- sıyla gerçekleştirilen Milli Eğitimi Ge- liştirme Projesi kapsamında geliştiri- len 'Müfredat Laboratuvar Okııllan Projesi'nin faturası veliye çıkanldı. Ye- ni hazırlanan öğretim programlan, ders kitaplan, ölçme ve değerlendirme etkinliklerinin denenmesini ve gelişti- rilmesini hedefleyen projenin uygula- nabilmesi için ülke genelinde 208 okulda pilot uygulama başlatıldı. Dün- • Milli Eğitim Bakanlığı'nın, Dünya Bankası destekli 'Müfredat Laboratuvar Okullan Projesi'nin pilot uygulaması için seçilen okullara yeterli ödenek ayırmarnası nedeniyle Kocatepe İlköğretim Okulu'nda velilerden 3-4 milyon lira toplanması kararlaştınldı. ya Bankası ile yapılan ikraz anlaşma- îannda, her okula onanm için bakan- lık bütçesinden 75 bıh dolar, donanım için de 20 bin dolar ödenek aynlması öngörüldü. Bakanlığın, anlaşmalarda öngörülen ödeneği ayıramaması nede- niyle Kocatepe llköğretim Okulu'nda altyapının oluşturulabilmesi ıçin veli- lerden para toplama yoluna gidileceği belirtildi. Yetkıliler, okullara 3 milyar lira ay- nlması gerekirken yalnızca 550 mil- yon lira verilebileceğini belirterek pro- jenin amacına ulaşabilmesi içın veli ve okul aile bırlikleriyle işbirliğı yapıla- cağını kaydettiler. Velilerden 3-4 milyon lira Kocatepe llköğretim Okulu'nda oluşturulan 'okulu geliştirme ve yöne- tim ekibi"nin, Dünya Bankası'nın pro- jeyı kabul edebilmesi ıçin okulun alt- yapısının tamamlanmasını şartkoşma- sı nedeniyle elektrik ve su tesisatının yeniden yapılandınlması yönünde ma- lıyet hesabı yaptığı bildirilirken veli- lerden 3-4 milyon lira arasında para toplanacağı öğrenildi. Öğrenci velileri, Dünya Bankası projesinin maliyetinin kendılerinden çıkanlmaya çahşıldığmı belirterek şunlan söyledi ler: - Yapılmak istenen tam bir özeUeştir- medir. Bakanlık, 'Para yok' gerekçesiyle projenin yükünü veliye yıkma çabasuı- dadır. Zaten, karne ve kayit parası ve onanm masraflan gerekçesiyle bizden miryonlarca lira toplanryor." RADYASYOMIN ÎZLEBİ 6 yıl içinde 8 binden fazla ldşi öldü Çeviri Servisi - Rusya Sağlık Bakanı Andrei Serdyuk, Çemobil'deki nükleer faciadan sonra 6 yıl süren temizleme ope- rasyonlan süresince 8 bin- den fazla kişinin hayatlan- nı kaybettiğini açıkladı. Dünyanın en önemli nükleer kazasımn 9. yıldö- nümü nedeniyle bir basın toplantısı düzenleyen Serdyuk, 1988 ve 1994 yıl- lan arasında temizleme operasyonuna katılan 5722 işçi ile birlikte, yine aynı yıllar arasında bölgeden tahliye edilen 2510 sivilin de hayatlannı kaybettiğini belirtti. Bakan sözlerini sürdürerek faciadan sonra kazanın izlerini silmek için bölgede çalışan 432 bin ki- şinin depresyondan kanse- re kadar uzanan hastalık- lar zincirinin tedavisıyle uğraştıklannı kaydetti. Hastasayısı lOkatarttt Bütün Ukrayna bölge- sinde tiroid kanserli hasta sayısı 10 kat artarken Sağ- lık Bakanı hasta sayısında- ki artışın sadece bir kısmı- nın Çemobil faciasınabağ- lanabileceğini belirterek " Yinede tiroid kanseri, ne- fes zorluğu ve iç salgı bede- ri proMemleri bulunan ço- cuklann sayısı Çemobil bölgesinde çok daha fazb" dedi. Bölgeye yayılan radyas- yonun temizlenmesi ve nükleer santraldakı alevle- rin söndürülmesi ile ilgili çalışmalarda toplam 650 bin kişinin görev aldığı açıklandı. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IA- EA), önümüzdeki yıl Çer- nobil faciasının sosyal, ekonomik ve politik so- nuçlannı tartışılacağı bir konferans düzenleyeceği- ni açıkladı. "Çernobil'den sonraki 10 yıl" adlı konfe- rans 8-12 nisan tarihleri arasında IAEA'nın merke- zi Viyana'da gerçekleşe- cek. Nisan 1986'da Çemo- bil'deki nükleer santralın reaktörlennden birinde meydana gelen patlama sonucu oluşan radyoaktif bulut, Avrupa'nın büyük bir bölümünü kaplamıştı. Ukrayna'da da Çemobil nükleer santral ında 1986 yılında meydana gelen korkunç kazanın 9. yıldö- nümünde bugün bayraklar yanya indirildi. Ukrayna Parlamentosu yayımladığı bıldiride, sant- ralın hâlâ dünya için tehli- ke oluşturduğunu bildirdi. Olası radyoaktif atık hare- ketlerine bağlı olarak dün- yanın diğer ülkeleri için de gerçek bir tehdit bulundu- ğu kaydedilen bildiride, ül- kenin en büyük nehri olan Dinyeper ve dolayısıyla Karadeniz'ın kirlenmesi tehlikesine dikkat çekildi. Batılı ülkeler, halen 2 re- aktörü çalışan Çemobil'i kapatması için Ukrayna hükümetinebaskıyı sürdü- rürken. Ukrayna, dış ülke- lerden büyük miktarda yardım gelmeden santralı kapatamayacağını bildiri- yor. Nükleer atığa dünyadan protesto Çevni Servisi - Alman- ya ve Japonya'da hükümet yetkilileri veprotestocular arasındaki nükleer atıkla- nn taşınması ile ilgili ça- tışmalar, radyoaktiv atık- lann depolanması sorunu- nu kamunun odak noktası durumuna getirdı. Almanya'da binlerce çevreci eylemcinin karşı çıkmasuıa karşın, çekince- li nükleer atıklann saklan- mak üzere başka yerlere taşınmasına çahşıhyor. Karşıt grubun nükleer atıklann taşınmasmı en- gellemek yolunda bir ay- dır sürdürdüğü kampanya, binlerce polis tarafindan etkisiz kılınarak 120 ton nükleer atığı Gorleben'e taşıyacak olan özel bir tren, Aşağı Saksonya böl- gesindeki Dannenberg'e ulaştı. Japonya Japonya'da ise Fran- sa'da yeniden işlenen 14 ton nükleer atık yüklü bir tngiliz gemisi, 450 kadar eylemcinin protesto gös- terilerinin 800 polis tara- findan bastınlması sonu- cunda Rokkasho- Mura Limanı'na demir attı. 24000 yıl boyunca etkin kalacak elementler içeren 14 tonluk nükleer atık, 50 yıllık geçici bir süre için limanın birkaç kilometre uzağındaki bir santralda saklanacak. Japonya'da Aomori böl- gesi valisinın atıklan ka- bul etme konusundakı is- teksizliği ve Almanya'da bu konuda verilen müca- dele bu tür çekinceli mad- delerin ne yapılması ge- rektiği sorununa evrensel bir boyut kazandırdı. Almanya Almanya'da Gorleben dışında bir santral daha bulunuyor. Ahaus santra- lında daha önce Hamm'daki nükleer araş- tırma reaktöründen elde edilen atıklar saklandığı gibi başka ülkelerde yeni- den işlenen atıklan da ka- bul ediliyor. Her iki sant- ralın toplam kapasitesi 1500 tonluk olduğundan, ülkedeki yıllık 450 tonluk üretimle birkaç yılda bu kapasiteye ulaşümış ola- cak. Ahaus'ta radyoaktiv maddelerin saklanması için özel olarak hazırlanan 6 metre uzunluğunda 2 metre çapmda nikel kaph demirden her biri 44 cm kalmlığında ve 126 ton ağırlığında 130 varil bulu- nuyor. Varillerin ucundaki çift katlı kapaklarda herhangi bir sızmayı önlemek için sıkıştınlmış helyum bulu- nuyor. Alman hükümeti Gorle- ben'deki santralın ancak geçici olarak kullanılma- sına izin veriyor. Ancak bu santrallara karşı çıkan çev- reciler, Gorleben'in gide- rek kalıcı bir çözüme dö- nüşeceğinden kaygı duyu- yor.