Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 NİSAN 1995 ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER Yapılar-eneıji kullanımı-hava kirliliği Isısal dırencı yuksek ya da ısı korunumlu, bır başka deyışle doğaya saygılı yapılann yapı kabuğu ıle ılgılı ılk yapım malıyetlen bıraz yuksek, fakat enerjı kullanımı gıderlen oldukça az olur MÜJGAN ŞEREFHANOĞLU YTU Mımarhk Fak Yapı Fızığı Bılım Dalı Başk. S on yıllarda ozellıkle ulke- mızde büyük kentlerde gö- rulen yoğun hava kırlılığı, bu konu üzerınde önemle durulması gereğını ortaya ı>ıden ı>ıye koymaktadır Aslında çok geç kalınmış olmakla bır- lıkte, "Zarann neresınden donülse kâr- dır" düşüncesmden yola çıkarak, bu soruna köklu çozumler getırebılmek ıçın, olayı ılgılı kurum-kuruluşlarca ve gereklı eşgudüm (koordınasyon) sağla- narak çok kapsamlı ve aynntılı bır bı- çımde ele almak, kısa ve uzun sûrede yapılacak çalışmalan, buna dayalı ön- îemlen planlamak ve aşamalarla çöze- rek amaca ıılaşmak gerekmektedır Bılındığı gıbı kentlerde hava kırlılığı yaratan etmenler Ulaşım, sanayi, yapılar, olmak uzere uç ana grupta toplanabılır Turlu ulaşım araçlanndan değışık nı- telıkte ve nıcelıkte ortaya çıkan ve te- melde egzoz gazlanndan oluşan kırlı- lık yer zaman ve süre açısından belh aynmlar taşısa bıle tum yıl boyunca süreklılık göstermekte, dolayısıyla bü- yuk kentlerde, ozellıkle kent merkezle- nnde hava kırlılığı yaratan kaynaklann başında yer almaktadır Sanayıden kaynaklanan hava kırlılığı de genelde yıl boyunca sûregelen fakat daha çok bölgesel etkınlığı olan ve kul- lanılan sıstemlenn enerjının ve üretı- mın nıtelığıne bağlı olarak değışen bır özellık taşımaktadır Bu yazının başhğını oluşturan yapı- lann hava kırlılığı ıle olan ılışkısıne ge lınce, bu genelde yılın bellı bır bölu- müne özgu bır sorun olarak karşımıza çıkmakta, fakat yer yer yoğunluk ayn- mı olsa bıle tum kentte yaygın bır özel- lık gostermektedır Yapılardan kaynaklanan hava kirlili- &• - Etkın (aktıf) ısıtma sıstemlenyle dolaysız, - Yapılann mımansı (ozellıkle yapı kabuğu nıtelığı) ve yerleşmelerle do- laylı olarak ılışkılıdır Etkin ısıtma sıstemleri: Soğuk hava koşullannda ınsanlann turlu eylem ve etkınlıklen yönunden ısısal konforun sağlanmasında gereklı olan sıcaklığın elde edılmesı ıçın kullanılan soba, ka- lonfer, vb gıbı tûrlü ısıtma sıstemlen söz konusudur Bunlarda kullanılan ya- kıt türü, yakıtlann yanma ve yakma İco- şullan ve sıstemın seçımı hava kırlılığı- nı etkıler Bugün kullanılmakta olan yakıtlann buyuk bır bolumu, nıtelıklenne gore az ya da çok kırhlık yaratmaktadır Kuş- kusuz az kırletıcı olanlann seçılmesı- nın hava kırlılığınm az olmasında ya da azalmasında etkılı olacağı açıktır Bu nedenle gûnumuzde en fazla tartışılan konu bu olup doğal gaz kullanımı ve yaygınlaştınlmasının gereğı uzennde önemle durulmaktadır Kullanılan yakıtlann tûrune göre yanma teknığıne uygun yakılması, ka- zan daırelennın, bacalann gereklı ko- şullan taşıması sureklı bakım-onanm yapılması, dış hava koşullanna gore ayarlanabılen ya da denetımlı enerjı kullanımına ozen gostenlmesı bır yan dan enerjının venmlı bır bıçımde kulla- nımını getınrken, öte yandan kırlılığın azaltılmasında etkın rol oynar Boylece boşa gıden enerjı önlenmış ya da bü- yük oranda azaltılmış olur Isıtma sıstemlennın uygun seçılmesı, venmlennın yuksek olması, ozellıkle yenı yerleşmelerde merkezı ısıtma sıs- temlenne yer venlmesı ısıtmada daha az yakıt tuketımı getıreceğı ıçın kırlılı- ğın azaltılmasında etkili oian bır başka etkendır Yapılann mimarisi: Yapılann etken olarak ısıtılması ıçın gereklı enerjının hesaplanmasında dış ıklım koşulları, yapılann ışlevı, yapılarda ısı kayıp ve kazançlan önemlı rol oynar Dış hava sıcaklığı, rüzgârlar, güneşın ışınım etkısı gıbı ıklım venlennın ıyı değerlendınlmesı, yapılann mımarı oluşumlannın bu etkenlere göre belır- lenmesı ve ışleve bağlı olarak yapma, ısıtma konfor acakhklannın uygun sap- tanması, ozellıkle yapı kabuğu aracılığı ıle olan ısı kayıp ve kazançlarının olumlu sonuçlar getırecek bıçımde ol- ması, ısıtmada harcanacak olan enerjı- nın en az düzeyde kullanılmasını getır- dığı gıbı dolaylı olarak çevTe kırlılığı nın de olabıldığınce azalmasını sağlar Yapı kabuğuHsı alışverişi: Yapıyı dış çevreden ayıran duvar çatı gıbı oğeler yapı kabuğunu oluşturur Bu nedenle yapı kabuğu genelhkle ayn sıcaklıklara sahıp ıç ve dış çevre ara- sında ısı alışvenşınde rol oynar Isı sı- caktan soğuğa doğru bır akış göstenr Termodınamık vasasına göre bu akış engellenemez, ancak etkılenebılır Do- layısıyla ıç ve dış hava sıcaklıklanna bağlı olarak yapı kabuğundan ısı geçışı dışandan ıçenye ya da ıçerden dışanya doğru olur Soğuk hava koşullannda yapılann ıçı dışandan daha sıcak olduğuna göre da- ıma dışanya doğru ısı kaçışı soz konu- sudur Bu kaçış ıç-dış sıcaklık aynmı- nın fazla ve yapılann ruzgâra açık ol- ması durumunda daha da artar Isı kay- bı olarak değerlendırılen bu olayda esas rol oynayan ermen ıse yapı kabu- ğunun ısısal dırencıdır (ısı geçırgenlık dırencı) Isısal dırenç, yapı kabuğunda kullanılan gereç >a da gereçlenn (mal- zemenın) ısı ıletkenlık katsayılanna ve kalınlıklanna bağhdır Isı ıletkenlık katsayılan duşük değerlerde kalınlılda- n fazla olan cıdarlann (duvar, çatı vb) ısısal dırençlen yuksektır Isısal dıren- cm yuksek olması ıse ısı kayıplannın azalmasını getınr Isı kayıplan az olan bır yapıda, etkın (aktıf) ısıtma sıste- mındekı ısı yuklen, buna bağlı olarak ısıtmada kullanılan enerjı büyuk oran- da azalır Aynca, ıçende gereklı olan konfor sıcaklığı korunduğu gıbı yapı kabuğunun ıç yuzey sıcaklıklannın da konfor yonünden ıstenen duzeylerde tutulması sağlamr Bu durum, kışıler- den ışınım yoluyla olan ısı kayıplannın ortadan kalkmasını ya da azalmasını getınr Yapılarda ısı gecirgenlik direnci ve iç yuzey sıcaklığı en duşuk, dolayısıyla ısı kaybı en fazla olan oğeler tek camlı pencerelerdır Yapı kabuğunun otekı öğelen kullanılan gereç ya da gereçle- nn ve kesıtlenn özellıklenne göre ısı kaybının az va da çok olmasında rol oynarlar Isı geçırgenlık dırencı yuksek yapı kabuğu oğelen genelde çıft cıdarlar, yahtımlı kesıtler ısı ıletkenlık katsayısı düşuk gereçler ya da kalın cıdarlar kul- lanılarak oluşturulur Bu konuda doğru kararlann alınmasında kuşkusuz çevre- iklim koşullan, yapı-vapım sıstemlerhe üretimi. gereç seçımı, mımarı gorunus vb gıbı pek çok etken rol oynar Isısal direnci vüksek ya da ısı koru- numlu, bır başka deyışle doğaya saygılı vapılann yapı kabuğu ıle ılgılı ılk ya- pım malıyetlen bıraz yuksek, fakat enerjı kullanımı gıderlerı oldukça az olur Bu bakış açısından konuya vaklaşa rak yapılarda yapı kabuğu ıle ılgılı ge- reklı önlemlenn alınması zorunlu kılın- malı, bellı yaptınm ılkelen getınlmelı, kımı lcurum ve kuruluşlarca özendıncı durumlar yaratılmalı, aynca parasal ve teknık destekler sağlanmalıdır Güneş enerjısınden yararlanma, yerleşmeler ve bu yazımın sonuçlan gelecek yazı- mın konusu olacak ARADABİR Dr. ALPASLAN BERKTAY Misak-ı Milli ••• 1917 Sovyet Devrımı ıle bırlıkte Bır dunya devn- mı de beklenıyordu Bu, gerçekleşmedı Son yılla- ra değın dunya ıkı kutupluydu Bugun tek kutuplu "Çok kutuplu oldu" demelen, bır aldatmaca Tek kutup tek egemen, emperyalızm Bugun ıçın tek enternasyonalızm de emeğın değıl, emperyalızmın enternasyonalızmı "Kureselleşme" dedıklen de bu, emperyalıst G-7 kulubunun gudumunde Bunun karşısında tek sılahınız, ulusal butunluğu- nuz Mısak-ı Mıllı, bunca yıl sonra tek kutuplu bır dunyada ozellıkle bu yuzden, gundemde Canlının en kuçuk bınmı, hucre Onu kesersenız, o artık, ıkı canlı değıl, ıkı cansız parçadır Ustunde- kı ıncecık zarı çıkarırsanız, dağılır. O ıncecık zar, Mısak-ı Mıllı'dır Canlının bolunebılırlığını tartışmak, yaşayabılırlığını tartışmaktır Onun tçın her ortaklığı "öküz oldu, ortaklık bozuldu" deyıp bolemezsınız Apartmandakı, gemıdekı hakkınız ıçın onun butun- luğunu bozamazsınız Ve de gerçekten, aynı gemı- nın ustundeyız Batarsak, çıkarsak, beraber Kımısı Orta Asya'da bır Turan kurmaya kalkar, kı- mısı de Mezopotamya'da Bırı Turkçuluk, oburu Kurtçuluk uzennde Çunku bın Fı tanhınde Erge- nekon'dan çıkmış, oburu de Karduk'lardan Hazre- tı Nuh'a dek uzanabılır ucu Hafız'ın Surıye- sı'nden, Saddam'ın Irak'ından, Humeynı'den, bır de Turkıye'den bırer parça Her ıkı Turan'ın onun- de aynı ortak engel, Mısak-ı Mıllı . "Adnyatıkten Çın'e Buyuk Turkıye" dıyor Demirel ve 18 Mart Unıversrtesı'nın açılışında, "Mısak-ı Mıllı'nın darsı- nırtarını aşmalıyız" dıye de eklıyor Yanlış yerden yola çıkarsanız, yanlış yere vanrsınız ve bır Turan adına Turkçusu, Kurtçusu ıle Mısak-ı Mıllı'yı çıgne- mek, "Irkçı, şoven mıllıyetçı" dıye saptırmak zo- runda kalırsınız Ham hayaller, sadece, peşıne kat- tığı kıtlelere acı getırmıştır Önce zarar vermemek dıye, guzel bır hekımlık kuralı vardır. Aydınlar ıçın de geçerlıdır Once kıtleler yanıftılmamalıdır Yanlış şablonların peşınde olenlere, oleceklere yazıktır Enver Paşa seruvencılığıyle bır yere vanlamaya- cağını, kendısı, sonuyla kanıtlamıştır Boylelen, asıl şımdı, Guneydoğu'da ırkçılarla, şenatçılarla karşı karşıyadırlar ve Mısak-ı Mıllı'yı anlamak zorunda- dıriar Ve bır yandan "Adnyatık'ten Çın'e Büyûk Türkı- ye" dıyor Demirel, sonra bunu unuturcasına, Bu- yuk Sırbıstan Buyuk Ermenıstan, Buyuk Yunanıs- tan - Megalo Idea hayallannden yakınıyor Inandın- cı olamazsınız "Bu ne perhız " demezler mı? Öbur yandan da topraklannızda, sokup atamadığı- nız bır Çekıç Guç Guneyde 32, kuzeyde 36 en- lem (paralel) deyıp, Irak hantası çızıyor, kuzeyıne de resmen bır Kurt devletı oturtuyor Harıtanın obur ucu da 75 yıl oncekı bu aynı Sevr guçlennce sızın topraklannızın ıçıne uzatılmış Aynı anda Av- rupa'da bır Kurt Parlamentosu, Moskova'da bır PKK temsılcılığı gundemde (Kısasa kısas1 Içışlerı Bakanı oraya gıtsın mı grtmesın mı?) Dımyat'a pı- nnce gıderken evdekı bulgurdan, başka nasıl olu- nur? Hısselı, ıhtılaflı, çuruk zemınde sağlam bına ku- rulamaz, demınnı, betonunu ıstedığınız kadar bol koyun Ne emekten, ınsandan yana bır duzen ku- rabılırsınız boyle bır taban uzennde, ne sosyalızm, ne devnm, ne de demokrası ya da ınsan haklan' Ayaklar yere basılmazsa, havada konaklar kurulur Içende ve dışarıda tutarlı olan, Mısak-ı Mılh'dır Gerçekçıdır "Efradını camı, ağyannı manı" dedık- len gıb, nelen ıçerdığını, nelen dışladığını açık ola- rak bılır Mısak-ı Mıllı'de akılcılıktan doğan mate- matıksel bır tutarlılık vardır, aklın guzellığı, seve- cenlığı, barışçılığı vardır Tum haklı ıstekler, ancak yaşamsal zorunluluk olan bu butunluğun ıçınde çozumlenebılır Çevremızde her an yaşanmakta olan orneklerın hıçbırınde, parçalanmaktan -kın, nefret, ırkçı, şoven mıllıyetçıhk dışında- ınsan hak- lan demokrası ya da devnm doğmamıştır Yannın banş ve kardeşlığe dayanan gerçek kureselleşme- sıne de ıplen emperyalızmın elınde bulunan kuçuk, ırkçı, dar mıllıyetçılıklerden yıne aynı kaynaklardan yola çıkan Turk-lslam sentezcı, -Adnyatık'ten Çın'e Turkluk'ten değıl, akılct, banşçt, humanıst Mısak-ı Mıliı'den geçılecektır CEYHAN 1. KADASTRO MAHKEMESİIVDEN DosyaNo 1986/20 Ceyhan ılçesı, Başören köyü, 699, 700 ve 698 parsel- lennCevhanl KadastroMahkemesı'nde29 5 1995gü- nü saat 09 00 da yapılacak olan duruşmasına davalılar Hayn>e Çelık mırasçılan eşı Mustafa Çelık, kızı Kezı- san Çelık ve oğlu Mustafa Çelık ın tüm savunma ve ka- mtlan ıle btrhkte katılmalan veya kendılennı bır vekıl- le temsıl ettırmelen kendılennı vekılle temsıl ettırme- dıklen \e duruşmaya gelmedıklen takdırde davalann .okluklarında gorulerek sonuçlandınlacağı hususu ıla- üen teblığ olunur 17 3 1995 Basın 15669 Bilimsel araştırmalar ve sanayileşme Yrd. D o ç . Dr. Mustafa Erol Dohtz Eylul Unıversıtesı Buca Eğıtım Fakultesı G unümuzde uluslann sıyasal, kultürel ve sosyal alanlardakı etkınlıklen sanayıleşmelen ıle doğru orantılıdır Sanayileşme ıse yuzeysel ve tek yanlı bır tekno-ekonomık olay olmanın çok otesınde, toplumlann yuzyıllar boyunca elde ettığı bınkımler sonucu ortaya çıkan, (toplumlan şekıllendıren ve güçlendıren sos- ' yo-ekonomık bır kavramdır Ozellıkle ulusla- nn temel bılımlerde elde ettığı bınkımler sa- nayileşme açısından son derece onemlıdır O halde uluslararası platformda etkın yönlendı- ncı ve güçlü bır ulus olabılmek ıçın öncelıkle bıhmsel ve düşunsel bınkımm oluşması ge- rekmektedır Elde edılen bınkımın teknolojı- ye uyarlanması ıse sanayileşme ve uygarlık düzeyındekı yükselmeye neden olmaktadır Batı, bugün sahıp olduğu sanayileşme ve uy- garlık düzeyını, öncehkle elde ettığı düşünsel ve bıhmsel bınkımıne borçludur Ulusal bazda toplumlann sahıp olması ge- reken en önemlı dengelennden bm ıdeolojı ıle teknolojı arasındakı dcngedır Normal ola- rak uluslann teknolojıdekı ılerlemelenne ko- şut (paralel) olarak ıdeolojılennın de değış- mesı gerekır Ancak ne yaak ki ülkemizin de içinde bulunduğu gefişmekte olan bir çok 01- ke. çağa uvgun olarak yeni yeni beliren gerek- sınımlenni karşılayacak teknotojiler ureteme- mektedirler. Boylece süreklı olarak ülke dı- şından teknolojı transfer edılmesı, toplumla- nn uygarlığı açısından son derece önemlı bır denge olan teknotoji-ideoloji dengesını boz- maktadır Başka bır deyışle toplumun ıçınde bır tür kopyalama mekamzmasıntn doğması- na neden olmaktadır Bunun sonucu olarak da toplumlann en önemlı olgulanndan bın olan "eğitinı sistemi" yarahcı ve uretıcı olma- yan, süreklı olarak dışandan ıdeolojı aktaran bır sosyal kurum dunımuna gelır Oysa ulus- lann gerçek kurtuluşu çok ıyı bır eğıtım sıs- temı ıle yetıştınlmış olan yaratıcı ınsan gucu- ne bağhdır Genel olarak uluslann kalkınmışhğı ya da uygarlık duzeylennın saptanmasmda pek çok nokta dıkkate alınır Ancak bunlardan bırkaçı ozellıkle önemhdır Bunlar şoyle sıralanabı- hr 1- Gayrı Safı Mıllı Hasıla'dan (GSMH) araştırrnaya aynlan pay 2- Ülkede yaşayan her 10 bın kışı başına araştınna-gelıştınne personelı sayısı 3- Yapılan araştırmalann nıtelığı, başka bır deyışle uluslararası alanda söz sahıbı dergı- lerde yayımlanan makale sayısı 4- Ozel sektörün araştırma-gelıştırmeye olan katkısı Ulusumuzun GSMH'den araştırma-gelıştır- meye ayırdığı payı ötekı ülkelerle karşılaştır- dığımızda karşımıza çıkan tablo oldukça ıl- gınçtır Zıra bu sayı bınde olarak Türkıye ıçın 3 3 ıken Japonya ıçın 30 7, Kore ıçın 20 0, Is- panya ıçın 8 1 ve Yunanıstan ıçın de 4 7'dır Bu noktada Turkıye'nın GSMH'sı ıle örneğın Japonya'nın GSMH'sının mutlak değer ola- rak karşılaştınlması halınde aradakı farkm çok daha fazla büyüyeceğı açıktır Ikıncı olarak ele alınan kavram, ülkede ya- şayan her 10 bın kışı başına araştırma-gehş- tırme ıle ılgılı olarak çalışan personel sayısı- dır Aslında bu kavTamm fazla bır önemı ola- mamaktadır Çunkü ozellıkle eğıhmde oldu- ğu gıbı araştırma-gelıştırme konusunda da "nfceük"ten zıyade "nitelik''ın önemlı olduğu bütün ılen uluslarca kabul edılmıştır Ancak yıne de bır karşılaştırma yapmak gerekırse, bu sayı Türkıye ıçın sadece 7 ıken örneğın Japonya ıçın 138, Kore ıçın 53, Ispanya ıçın 37 ve Yunanıstan ıçın 20 cıvanndadır Bu ko- nuda dunya ortalamasının ıse 15 cıvannda ol- duğunu da behrtmekte fayda vardır Ancak, sadece rakamlara bakmaİc çoğu zaman son derece yanıltıcı olmaktadır Örneğın bızım ünıversıtelenmızde araştırma-gelıştırme per- sonelı olarak kabul edılen bırakın yardımcı doçent ya da doçentlenmızı, profesorlenmı- zın dahı büyük bır çoğunluğunun uluslararası prestıje sahıp dergılerde hıçbır yayını bulun- mamaktadır Adeta süresını dolduran subay- lar gıbı herkes "rutbesini" almaktadır Aslın- da bu sayede kendı ıçımızde oluşturduğumuz kısır bır döngü ıçınde dolanmaktan ote hıçbır şey yapamıyoruz Oysa bıhmın evrenselhğını mutlaka hepımız kendı ıçımızde kabul edıyo- nız Bır başka çok önemlı nokta ıse, yapılan ya- yınlann "nitefiği''dır Bılındığı gıbı nıtelığın ölçülmesı çok kolay değıldır Ancak bu nok- tada uluslararası saygınlığa sahıp " 1 . sınıf dergfler"de Turkıye'nın sınırlan ıçınde çalı- şılarak yapılan yayın sayısına bakmak, yayın- lann nıtelığı hakkında bızlere önemlı bılgıler verecektır Şu anda ünıversıtelenmızde bulu- nan yaklaşık 12 500 araştıımacının ezıcı bır çoğunluğunun yurtdışındakı saygınlık sahıbı dergılerde hıç yayını yoktur Zaten az sayıda- kı araştırma-gelıştırme personelının nıtelık açısından uluslararası düzeyde dıkkate alın- mayan bırtakım çalışmalan yapıyor olması sorunun cıddıyetını daha da arttırmaktadır O halde sayılann otesınde bırtakım ıncelemele- nn yapılması, uluslararası bılım ve teknolojı platformundakı etkınlığımızın ne olduğunu görmek açısından çok yararh olmaktadır Dördüncu olarak dıkkate alınan önemlı nokta ıse, ülkedekı özel sektorun ülke bazın- dakı araştırma-gelıştırmeye olan katkısı, ünı- versıte ıle sanayıcı ya da ışadamı arasındakı ışbırlığıdır Oldukça ıyımser bır gözle hazır- landığını düşundüğümüz TÜBtTAK-DlE ve- nlenne göre, unıversıtelenmızın toplam araş- tırma-gelıştırmeye olan katkısı yüzde 71 ıken özel kesımın katkısı ancak yüzde 21 1 ve ka- mu kesımının katkısı ıse yüzde 7 9 crvannda- dır_ Özetlersek Türkıye bugun dunya bılım ve teknolojısıne katkı sıralamasinda ne yazık kı 42 sıradadır Bunun otesınde bır şey soyle- meye sanınz gerek yoktur Acaba 71 vılhk cumhunyet çmanmız gerçekten buna mı la- yıktır 9 Elbette kı hayır Her türlü sorunun çö- zümünde olduğu gıbı öncelıkle bunun da tum yonlenyle bır sorun olarak kabul edılmesı da- ha sonra bellı bır plan ve program dahıhnde sıstemlı olarak çözüme geçılmesı gerekmek- tedır Bu anlamda ve bütün bu açıklamalann ışığı altmda, ulkemızın gunümuzdekı durum ve ıhtıyaçlanna göre öncelıkle eğıtım sıste- mımızın önemlı ölçüde değıştınlmesı gerek- mektedır Ülke sınırlan ıçınde bellı bır bıhmsel araş- tırma ortamının yaratılması kesın gereklıdır Şu ankı sıstemle hem tnlyonlarca hramız ya- bancı ulkelere akmakta, hem de ışın sonunda reel olarak ehmızde hıçbır şey kahnamakta- dır Ulkemızın çıkarlanna ters yönde donen böylesıne bır çarkı durdurmanın tek yolu ul- kemız sınırlan ıçınde dunya standartlannda bırtakım araştırma merkezlennın kurularak ıhtıyaç duyulan elemanlann burada yetıştınl- mesıne geçılmesıdır TARTIŞMA Tur rehberleri örgütlenmeli eçen gunlerde fstanbul Svvıss Otel'debır toplantı yapıldı Konu, Uluslararası Hızmet Tıcaretı Sözleşmesı olarak çevırebıleceğımız GATS'ın tunzme etkılen Bakanlık yetkılılennın yanısıra sektör temsılcılennın de katıldığı semınenn konuklan arasında ver alan BM ve AB nezdındekı uzmanlar oldukça ılgınç bılgıler verdı semmen ızleyenlere Öncelıkle vurgulanan konu Turkıye'nın dunyada, GATS konulu ulusal bır toplantı duzenleyen ılk ulke olduğu ıdı Bu tur uluslararası gelışmelen gecıkmelı olarak takıp etmeyı kanıksadığımızdan olsa gerek, hukumet yetkılılennın tez canlılığı şaşırttı bızı aynı oranda da sevındırdı Sevındırdı, çunku tartışma ılerledıkçe GATS'ın ne olduğu, bızı ne kadar ve nereye kadar ılgılendırdığı çıktı ortaya ve yapılan açıklamalar sonucunda, tutarlı, ısrarcı ve kendıne guvenlı bır pohtıka ızleyen bır Turkıye nın, tunzm konusunda oldukça önemlı fırsatlar yakalayacağı anlaşıldı GATS'ın bu bağlamda ana hedefı, anlaşmaya ımza koyan ulkelenn, bırbırlennın yurttaşlanna, gerçek ve tuzel kışılenn gerçekleştıreceğı hızmet tıcaretı konusunda kendı yurttaşına sağladığı olanaklan sağlamasıdır Konu tunzm olduğunda, hızmet tıcaretı kapsamında değerlendınlecek alanlar, oteller ve lokantalar, seyahat acentelen ve tur operatörlen ve son olarak da bu yazmın asıl konusu olan profesyonel tur rehberlen olarak belırlenebıhr Bugün Türkıye'de, kokartlı rehber sayısı yedı bın kadardır Ne kı bu ışten yaşamını kazananlann sayısı bırkaç yuzü pek fazla geçmez Turkıye tunzmının, şımdıye dek yaşadığı sorunlann yansımalanna bakarak pamuk ıphğıne bağlı olduğu duşunulduğunde, bugununden yannını kestırmenın neredeyse olanaksız olduğu bır sektore bel bağlamaktan çekınen ınsanlara sö> lenecek pek_fazla söz olmasa gerek Öte yandan, profesyonel rehberhğı meslek edınerek yaşamını yabancı konuklara ulkesının tanhı, kulturu, sanatı, ekonomısı polıtıkası geleneklen ınançlan ve benzen konularda bılgı aktanp, konaklaması süresmce ev sahıphğı gore\ mı üstlenerek kazanan ınsanlann yaşadığı sorunlann çözulmesının gereklılığı, GATS ıle bır kez daha önemkazandı Hızmet edımınde karşı laşılacak olan ulusal kısıtlamalara pek sıcak bakmayan GATS Anlaşması, yıllardır bır meslek olarak tanınma ve meslekı orgutlennı kurma savaşımı veren profesyonel rehberlenn, çabalannda ne denlı haklı olduğunu bır kez daha koydu ortaya Şu an yururlükte olan uygulamalara gore Türkıye'de rehberlık yapmak ısteyen kışılenn - dığer gerekhlıkler bır tarafa bırakıldığında- TC yurttaşı olmalan zorunluluğu vardır Bu kısıtlama ortadan kaldınldığında, GATS'a evet dıyen ülkelenn yurttaşlan, Türkıye'de dıledıklen gıbı rehberlık yapma hakkını elde edecek, karşılannda, yeterlılıklennı denetleyecek bır orgüt olmadıkça, çobansız süruden pay kapmanın keyfını sonuna dek çıkaracaklardır Tunzm alanında uluslararası rekabete goğüs gerebılecek guçtekı Türkı>elı rehberler eğer orgutlenme çabalan en kısa sürede sonuçlandınlmazsa, oldukça tehlıkeh bır uçurumun eşığıne surüklenecektır Tunzm sektorünün olmazsa olmaz bıleşenlennden bın olan rehberlık kurumu boylesı bır sorunla karşı karşıya bırakıldığında asıl kaybeden rehberler değıl, Turkıye tunzmı ve onun besledığı Turkıye ekonomısı olacaktır 1990- 2010 yıllan arasında, yılda yüzde 6 6 yenne, yuzde 2 lık bır buyume hızı gostererek 2 5 kez daha az gelışeceğı ve boylece, pazardakı payını yuzde 10 oranında yıtıreceğı ongörulen bır Bırleşık Avrupa'nın, bu kaybını, Türkıye gıbı tunzm konusunda gızıl gücu yuksek, ne kı orgutlenmesım ve ulusal tunzm polıtıkasını net bır bıçımde belırleyememış bır ülkeye yonelterek rahatlıkla karşılayabıleceğı unutulmamalıdır Yapılması gereken dığer alanlarda olduğu gıbı tur rehberhğı konusunda da bulanık sulan duraltmak. yıllardır uzennde çalışılan ve TBMM'de goruşulmeyı bekleyen ılgılı yasalan bır an önce ele alarak profesyonel rehberlığe meslek statusu vermek ve boylece Rehber Meslek Odalanna ve Odalar Bırlığıne gıden yolu açmaktır Değılse, GATS'ın getıreceklen. felaket anlamındakı "catastrophc" sozcüğunü "gatastrophe"a donuşturerek yazımızın başlığına yerleştıren bızlen haklı çıkarabılır Aman dıkkat' ÖmerGenç Profesyonel Tur Rehben, Ankara Rehberler Demeğı Yonetım Kurulu uyesı PENCERE Dipten Gelecek Dalga... 21 'ıncı yuzyıla 5 kala Turk askerı Mıllı Mısak sı- nırlan otesınde ıkı ülkede bulunuyor Bırıncısı Kıbrıs Ikıncısı Irak1 Kımıne gore bu yetmez, yalnız sokak ve mey- danlarda değıl, kımı yayınlarda bır ıstek var - Ordu Bosna'ya1 Yeter mı? Yetmez, asker Kafkasya'ya da dalmalı, Azerı topraklannı ışgal eden Ermenılen surup çıkarmalı Yeter mı? Yetmez, Rusların Çeçenlere zulmuyle uykusu kaçanlarımız var, Moskofun haddını bıldınrsek ıyı olur1 Bız super devletız, Adnyatık'ten Çın Seddı'ne dek uzanan Turkluk dunyasının Turan ozlemınde bırieşmesı, ruyalanmızı doldurur Ruyalanmızı besleyecek bır ılgınç tanhımız oldu- ğuna hıç kuşku yok • Olayın bır yanı bu1 Ya otekı yanı? Kendı ıçımızde parçalanmanın eşığıne mı gel- dık? Bır yandan 'Kızıl E/ma'yı ruyamızda gorur- ken ote yandan korkulu duşlenmızın kâbusunda çırpınıyoruz, gecelerı ter ıçınde uyanarak ustune çoken karabasanı sılkıp atmak ıçın gozlerını uğuş- turan ınsanlara benzıyoruz Turan duşlemıyle Çın Seddı'ne uzanan varsayımlann coğrafyasında yu- zerken Guneydoğu'nun 'Mıllı Mısak'tan kopanlma- sının urkusuyle dıbe vuruyoruz Doğal mı bu? Hayır Ateşı yukselen bır hasta gıbıyız, başucumuzda ıkı hanta duruyor Bınncısı Turan Ikıncısı Sevr' Ya Lozan? Lozan'ı yerın dıbıne geçırmek ıçın seferberlık bayrağını açanların şamatası belleklen serseme çevınyor • Gun geçtıkçe ateşımız yukselıyor, medyamız şaşkınlıkla sayıklamaya başladı Bır gun Turan Bır gun Sevr Ordu Bosna'ya Bosna'ya. Hayır, Irak a J Kıbns'a Azerbaycan'a Kızıl Elma'ya Ya Guneydoğu? Turkıye parçalanacak mı? Mıllı Mısak hantasını kım yırtmak ıstıyor? Bır yılda yuzde 6 kuçulmedık mı? Bır karabasan kı yonetıcıler saçmalıyor, medya sayıklıyor, asker yuruyor Nereye? • Gecelenn alacasında delı gomleğı gıydınlmış bır topluma dışandan ve ıçenden seslenen ganp tnr koro salyalı ağızlarla saldınyor - Cumhunyet yıkıldı - Zaten yanlış kurulmuştu - Yetmış yıllık zulumdu . i > r - Laıklık baskıdır - Şenat ısteruk , ı »ji < - Kahrolsun TC - Turk barbardır - Bu ış bıttı • Anadolu yok edılıp parçalanmanın eşığındeyken 20 ncı yuzyılın başında yenıden varoluşunu yaşa- mış bır halkın yurdudur Bugun, dışanda ve ıçende duzenlenen olum karnavalının maskaralığa donu- şen şenlığını sennkanlılıkla ızleyen sessız çoğun- luk olan bıtenın ozundekı amacı yavaş yavaş an- lamaya başladı Anadolu 20'ncı yuzyılda ıkıncı kez varoluşunu kanıtlamaya hazırlanıyor Kımsenın kuşkusu olmasın' AY Ll n K \ \ Sl • Y ASI GAZET E SATItl3 ÇIKTI ÇlKRflK€NI RURV eDIVORLHRI •eM€K<;i KRDINLflR BIRUGl" Nosıl Bır Bırlık? H€RH€S€ IŞ/ IŞSIZLefl€ IŞSIZLIK SIGORTRSI! &keh egemenhgının bır boştra yuzu KUTSnL RİL€ KURUMU IÇIND€ OLHNLRfll KOMUNIST C3€NÇLIK BIRUÖI NIN SPIVRŞ KRRŞtSINDFI THVRI V6 D€VRIA/\CI RNT1 /VMLrTRRIST FfiflUV€Tll MFIKSIM OORKI "Şu Vo do Bu Kultur Hohkındo" VRSRL 5OSVRUST PRRT1 GIRIŞIML€RII SHP CHP BUTTJNLeŞMe KURULTRVI UZ€RIN€I Devnmci Mucod«lenın €n On«mlı Rlonlorınckan Bın ÇO/R€NIN KORUNMRSI 6GmM KOŞ€5I SOSVRUZMI 4DRKS Ctn 1 Na<lir Sok No 17^72 CAGALOGLU ISTANBUI Tel Faks »212 519 27 16 SUSURLUK AŞLİYE İŞ MAHKEMESt HÂKİMLİĞİ'NDEN DosyaNo 1993373 Davacı Bağkur Genel Müdürlüğü vekılı tarafından davalılar Selahattın Demırtaş ve Sever Tıcaret Kolektıf şırketi adına Omer Sever hakkında mahkememızde açılmış bulunan alacak davasının yapılan açık duruşması sırasında Istanbul ılı, Güngoren merkez mahalle Zıya Gökalp Caddesı No 21 de ıkamet ettığı bıldınlen, ancak tüm ara- malara rağmen adına duruşma günü davetıyesı teblığ edıleme>en Sever Tıcaret Kol Şırketı adına Omer Sev- er'e duruşma günü davetıyesı teblığ edılemedığınden kendısıne ılanen teblıgat yapılmasma mahkemece karar venlmıştır Karar gereğınce davanın fazlaya daır talep hakkı saklı kalmak kaydı ıle 6 041 825 lıralık alacak davası olduğu, duruşmasının 2 5 1995 gunü saat 9 45'te Susurluk mahkeme salonunda yapılacağı, davah Sever Tıcaret Kolektıf Şırketı adına Omer Sever'e duruşma günü dav- etıyesı yenne geçerlı olmak üzere ılanen teblığ olunur 28 12 1994 Basın 1889 OF ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ 1994/40 Of Ballıca Köyü'nden Alı oğlu Mustafa Çakır tarafın- dan davalılar Balçay San Tıc A Ş adına Ahmetah ev- latlan Fazlı ve Hüseyın Yaşar aleyhıne açılan ve Trab- zon Trafiğıne kayıtlı 61 DP1969 model Fargo marka kamvonun Of noterlığının 5 6 1992 tanh ve 4782 sayılı senetle satıldıfı ıddıa edılmekle, davalılara teblıgat ya- pılamamıştır Bu defa davalılann 2 5 1995 günku duru^mada hazır olmalan, olmadıklan takdırde yokluklannda karar ven- leceğı davetıye teblığı yenne kaım olmak üzere ılan olu- nur Basın 15656