Katalog

1 4 MART1995 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ Devlette, yabancı tekeline tepki TMMOB: IMF, satışlara kılıf hazırlıyor BÜLENTSARIOĞLU ANKARA - Hukumetın sağlık, eğıtım, ekonomı ve personel rejımı reformu alan- İannda büyuk projelen yaban- cı uzmanlara hazırlatması ve ozelleştınlecek KjT'lerle ılgı- lı olarak da yabancı danışman şırketlenn raporlannı dıkkate altnası, akademısyenler ve Türk uzmanlann tepkısıne ne- den oluyor Türkıye Muhen- dıs ve Mımar Odalan Bırlığı (TMMOB) Ge- nel Sekreten Al- paslan Ertürk, IMF ve Dun>a Bankası'nın KlT'lenn satışı- na "kılıf" hazır- ladığını savun- du AnkaraUnı- versıtesı Sıyasal BılgılerFakulte- sı Kamu Yone- tımı Bolumu Başkanı Prof Dr Sina Akşin de "Turki>e'de her alanda ye- terli uzman var, ama en çok olan şe> aşağüık kompleksi- dir" göruşünu dıle getırdı TMMOB Genel Sekreten Erturk, hukumetın mılyonlar- ca dolar malıyetle ozelleştın- lecek her kuruluş ıçın ayn ra- porlar hazırlattığını vurgula- yarak "Biz yurtsever insanlar olarak tum sektörier için çalış- malanmızı sürdurujoruz. Dunya Bankası ve IMF, kuru- luşlann satılması gorüşune da- yanarak rapor hazırlı\or. Biz ise ras>onel şekilde uretim yap- Türkıye Muhendıs ve Mımar Odalan Bırhğı Genel Sekreteri Alpaslan Ertürk, Dünya Bankası ve IMF'nın kendı pohtıkalan doğrultusunda raporlar hazırlatarak KlT'lenn saüşına 'kılıf hazırladığını soyledı masına dönük değerlendirme- lerimızı ılethoruz" dedı Hu- kumetın hazırlattığı raporlann "amaçlı" olduğunu ıddıa eden Ertürk, şunlan soyledı "Kz- ler, raporlarunızuı sorgulan- masına açığız. incelediğimiz her şeyin hesabını veririz. Dun- ya Bankası ve IMF ise uzman rapoıian adı altında kendipo- ütikalannı dikte ettirijor. On- ce minareyi çaldırooriar, son- ra kıhfi için rapor hazuiabyor- lar. Bu raporlann sonucu, henuz çauşma başlama- dan btllı olınor. Amaç, Turkhe daha fazla borç- lanacak. bağım- stzlığını daha faz- la kaybedecek. Hukumet uz- manlannın da katıldığı çalışma- larda ozelleştın- lecek bazı kuru- luşlar için çok farklı sonuçlara vanldı, ancak bunlar dikkate aunmadı. Huku- met du>arsız kaldı. kendi ele- manlarına gmenmedi." Erturk unıversıtelenn de "YÖKduzeni" nedenıyle üre- tım odaklan olmaktan çıkanl- dığını ve para karşılığı yapılan ışlerde venm sağlanamadığını savundu Prof Dr Sina Akşin de ya- bancı desteğı olan çalışmala- ra karşı onyargılı olunmaması gerektığını, ancak Turkıye'nın gereksınımlennı en ıyı Türk uzmanlann bıleceğını soyle- dı Topluluk, çelikte teşviklerin kesilmesi ve üretimin dondurulması konusunda ısrarlıAB, çelîğîn suyunu kesmek istiyor ÖZGÜRÜLUSOY "Karabük kapatdsın, Erde- mir satüsuT tartışmalan sure- dursun, Avrupa BırlığVnm, çe- lık üretım kapasıtesının bellı bır duzeyde dondurulması konu- sunda ısrarlı olduğu ılen suru- luyor 6-7 mart tanhien arasın- da gümruk bırlığının gerçekleş- mesı durumunda, demır \e çe- lık unınlennde gumruk bırlıgı ıçın ıkıncı bır anlaşmanın daha ımzalanması gerekecek Taraflararasındakı goruşme- ler henüz bır sonuca bağlanma- makla bırlıkte, Avrupa Bırlı- ğı'nın, devlet yardımlannın ta- mamen kesilmesi ve şu an 15 mılyon ton olan çelık uretim ka- pasıtesının bu duzeyde dondu- rulmasmı ıstedıgı belırtılıyor Sübvansiyonlar kaldınlsın talebi Bırlığın, çelık sübvansıyon- lannın kaldınlması yolundakı talebi, Avrupa'da çelık uretı- mındekı fazlalığa bağlanıyor Konuya yakm ka>Tiaklar, Türkı- ye çelık sektoründekı yanlış ya- pılanmanın değıştınlmesı ıçın yassı çelığe yatınm yapmak ge- rektığını vurgulayan Turk tara- fına, Avrupa Bırlığı nın, "Siz uzun çelik ürethorsunuz, yassı- yı da bizden alırsınız" mesajını verdığını dıle getınyor Demır Çelık Uretıcılen Der- neğı Genel Koordınatoru Hami Kartav "Bizde uzun mamul faz- lası var, biz nasıl bunu ihraç et- mek isthorsak, \vrupa Birliği de yassı çelik ihraç etmek isti- yor" dıyor Avrupa Bırlığı'nın yatınmlar ıçın devlet yardımı- nın kesınlıkle kaldınlmasını ta- lep ettığını belırten Kartay, Tur- kıye'de yassı çelığe yatınm va- AB ulkelerinde verilen ortalama tesvik (ton) (1975-1991) AB ülkelerine önerilen kapasite azaltımları Ülkeler Italya Ingjltere Fransa Belçıka Luksemburg Hollanda Almanya Danımarka Irlanda Ispanya Portekız Yunanıstan Teşvik (milyar $) 23.00 16 00 14 00 7 00 1.00 0.64 4.00 0.17 0 40 6.00 0.58 - Teşvik oranı (%) 31 50 21 70 19 00 10.20 1.30 0 90 5.60 0.20 0 60 8.20 0.80 - Uretimdeki payı (%) 1700 12.70 1480 8.30 290 3.80 29.20 0.50 010 9.00 0 50 0.60 Ulkeler Italya Almanya Ispanya Ingıltere Yunanıstan Luksemburg Belçıka Hollanda Portekız Irlanda Milyon ton 92 51 45 31 25 1 2 05 04 01 00 AB uzun urunler ıçın 124 $ ' ton yassı uruntef ıçın 180 S / ton fabnka kapatma yardımı yapılmasını kabul etmıştır Kaynak Steel Tımes lAğustcs 1993) pılması gerektığını \ e demır çe- lık sektorunde teşvıksız yatı- nmlann ımkânsız olduğunu be- lırtıyor Türkıye DemırÇelık lşletme- len'nden Başmuhendıs Atilla Erden, butün dunyada demır çe- lık teşvıklennın kaldınlması yo- nunde adımlaratıldığını dıle ge- tırerek, "Biz Dünya Çelik Bir- liği'ne de girecefiz, orada ka- bul edeceğimiz şartlar Avru- pa Çelik Birliği'nin ileri sıir- diiğü şartlann avnısı" dıyor Turkıye'nın 5 yıllık geçış do- nemı ıstedığını, -Yvrupa Bırlı- ğı'nın de bunu kabul etme eğı- lımınde "olduğunu belırten Er- den "Beş > ıllık geçişte bazı üninlerin gumrukleri tedricen inecek. Asıl etkili olan konut fo- nu, bunu da hemen sıfırlamaya- cağız" dıye sozlennı sürduru- yor Goruşmelenn lısteler. geçış donemı veteşvıklerçerçevesın- de yürutülduğünü belırten Er- den. Avrupa Bırlığı'nın, teşvık- sız yenı fabnka kurulmasına karşı olmadığını soyluyor Ekım 94'ten ben yenı teşvik venlme- dığıne ışaret eden Erden, sözle- nnı şoyle sürduru>or "Özel sektör, Avrupa'dan hurda ithali için yüzde 10. Uzakdoğu'ya ih- raç için deyuzde35-40 teşvik ata- yor. Avrupa, hurda flyatlannın bidm yuzumuzden suni olarak yukseldığını ıddıa ediyor. Teşvik- ler saglıksız çocuk doğuruyor. Biz geçiş suresini, >assı mamule yabrun yapabümek için istiyo- ruz." Hurda fi\atı tartışılı\or Gerçekten de Avrupalı çelık uretıcılen Turkıye'nın hurda fiyatlannı yukseltmesınden şı- kâyetçı European Independent Steel Works Assocıatıon (Avru- pa Bağımsız Çelık Uretıcılen Bırlığı) Genel Sekreten Maria Aloiz, 8 şubatta Fınancıal Tımes gazetesınde yayımlanan açık mektubunda Türkıye'dekı teş- vik polıtıkalannı eleştınyor ve "Ulaşun ve hammadde için ve- rilen devlet \ardimlan, hem arz- da hem fıjatta gerüime >ol açı- \w. ÇeKk ürunlerinde teş>ikin kaldınlması gerekir" dı\ordu Teşvik AB'de de sonın Öte yandan teşvıkler A\rupa Bırlığı'ne üye ülkeler arasında da bır sorun Çelık uretım faz- lalığı sonucu Orta Avrupa ulke- lenyle yaptığı anlaşmalarda or- talama 20 mılyon ton uretim ka- pasıtesının 15 mılyon tona ındı- nlmesını kabul ettıren Avrupa Bırlığı uyelen kendı uretıcıle- nne çeşıtlı yollarla teşvik sağla- mayı surduruyor Avrupa Bırlığı'nın çelık ure- tim fazlalığıyla başa çıkmak ıçın bulduğu bır başka yol da gelışkın teknolojıler karşısında rekabet şansı olmayan fabnka- lann kapanması ıçın yapılan malı yardımlar Sozgelımı, Is- panya'da bu yola başvuruldu Bırlık uyesı olmayan Polonya ve Macanstan da teknolojık açı- dan gen kalmış fabnkalannı ka- patırlarken Avrupa Bırlı- ğı'nden yardım aldılar İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Hayali "Bayram sabahı gazeteye gelmek, yazı yazmak zorunda olmanın keyıfsızlığı mı?" dıye kendı kendımı sorguladım Hayır, bayram sabahlannın keyfinı yaşayamayacak yaşlar- da olmamla-da bır ılgısı yok. Sokaklarda bayram gunu, bay- ram gıysılen ıçınde gulmseyemeyen, çevresıne sevgı ıle ba- kamayan insanlar ve hatta çocuklar çoğunlukta Hesapladım, Istanbul'da bırkaç akrabayı zıyaret etmek, en uygunundan bayram kutulan, yol masrafı, evde bır tatlı ve bıraz ozenılmış yemek, kuçuklere en anlamsızından bay- ram harçlıkları toplamı 10 mılyona varıyor Buna kaç aılenın butçesı elvenr? Gun geçtıkçe duşlere yer kalmayan bır dunyada yaşıyo- ruz. Bunun pozrtrf bılımlenn gelışmesının, aklın duygulara egemen olmasının doğal, kaçınılmaz bır sonucu olduğu soy- lenıyor Insan olarak duşlenmı yıtırmek ıstememem, bunun ıçın dı- renmem bır yana, gelışme adına bana yutturulmak ıstenen yenı dunya duzenının, benım duşlenmı elımden alıp, yaşa- mımı gıderek daha olumsuz kılan, ozunde baştan sona "ha- yali" bır duzen yaratmasının haksızlıkJarına asıl ısyan edıyo- rum Değerlenn yıkılıp, uçkâğıdın geçertı olduğu ulkemız gıbı duzenlerde çok sık yaşanan hayali satışlar, ıhracatlardan fa- lan da sadece soz etmıyorum Yenı dunya duzenının vazgeçılemez ılkelerı gıbı bıze zor- la dıkte ettırılmek ıstenen, ınsanlığın çoğunluğu ıçın yoksul- luk, mutsuzluk, ozguriuklennın, haklannın gasp edılmesı an- lamına gelen, aslında bılımle, ınsanlıkla hıçbır bağlantısı ol- mayan bır çarpık duzenden, çarpıcı bır omekle soz etmek ıstıyorum' Televızyonlarda sevımlı zencı basketçının reklamını yap- tığı, adını taşıyan Jordon marka Nıke ayakkabısı kaç mılyon oldu? Bılıyor musunuz Buyuk Amenka'nın sımgesı bu ayak- kabılar artık "tşçılığı ucuz olsun" dıye Endonezya'da uretı- lıyor Ve Endonezya'da 22 bın kadın ışçının 6 mılyon çıft Nı- ke ayakkabı ureterek 2 5 yıl çalışmanın karşılığı aldıklan uc- ret, Jordon a venlen yıllık reklam telıf ucretıne eşdeğer Ta- bıı bızım beynımızın satın alınması ıçın yapılan reklam gıder- len, bunun yuzlerce katı Sonuçta biz kalıtelı bır ayakkabı uretimı, mahyetı ıle ılışkı- lı bır para odemıyoruz Bızım mılyonlarımızın çok kuçuk bır bolumu uretim ılışkısı ıçınde kullanılıyor Gensı beynımızın satın alınması, marka koşullanması ıçın bır "hayali" duzen ıçınde, çokuluslu Nıke şırketı ve dunya duzeyınde pazarla- maya katkıda bulunan yupılere, yıldızlara gıdıyor Ingıltere'nın en eskı, koklu bankasının rflası, dunyanın na- sıl buyuk bır kumaıtıane halıne geldığı gerçeğını ortaya çı- kardı Kuman oynayanlar da bankacılar Uretımle doğrudan hıçbır ılışkısı olmayan bır çark oluşmuş Bırtakım çılgın da- hıler, bılgısayar duğmelenne basarak dunya duzeyınde a- kılalmaz rakamlarla, akılalmaz boyutta bır kumar oynuyor- lar Para parayı kazanıyor Ortada uretim yok Tabıı kı dunyada hıçbır şey yoktan var edılemeyeceğıne gore, bu oyunun da sonucu srfır Ama bankacı genç, çılgın MArkası H.Sayfada ttv «.-•ıf ı Bazı evlerde telefon 1 kapanın elinde kalır. J Siz sıra beklemeyin! etaş MX-1 Studio... Evinizin özel telefon santralı. Artık kimse sıra beklemek zorunda degil! Telefon kapanın elinde kalmıyor! Paralel telefonım yarattıgı sorunlar ortadan kalkıyor. 2 dış ve 6 ıç hat baglantılı ozel elektronik santralınız MX-1 Studio ile evdekı telefon trafığı düzene giriyor. Aile uyeleri ayrı telefon goruşmelermı aynı anda yapabiliyor. MX-1 Studio hayatı kolaylaştıran mükemmel bır yardımcı. Işlerm evden takıp edılmesinı sağlıyor. Hem pratık, hem çok ekonomik. Faydasını hemen anlayacaksmız... Hetcts MCTM Y m t İ L İ tATICIUUU! •ADAMA{311)H2 Qu:Te efon3S9?2 11 •«IMTA1UH (41«) Tankul Tıcara 216 26 59 •4FT0M (171) Teteer«|i 215 30 30 •«HKARA (111) Ankara Nelser <17 22 00 AKsan Z30 62 63 Bamas HaOerleşme 231 59 06 Ber- lAjfıerös * 4 1 ' 22 55 Çagoaş «şır- 419 44 00 Çankaya Telekomui«asy(y 468 10 80 l*e*> Tele«yn 419 03 »« Ora Araa>- *46 38 96 SoCstaf 417 51 61 Tele-L ne 231 85 80 Yensıs em Teleton 425 57 66 Yenşe»r Tslelod 418 18 58 BAHTALVA (242) »larl» (Alanya) 513 99 97 Antelsar 247 66 00 EfOal Ew«r* (Kaş) 836 15 79 Guftaş Teeior 247 69 00 Teleses 248 80 80 BAYIMH ( 2 M | N« TeekOT (Kuşaaas) 614 7C 00 ••ALIKESİH (ZM) B s a ^ B gsaya 243 75 ' e ••OLU (174) Ne! Teıeoom 212 34 92 Onur Telefoı (Duzce) 517 37 9-" ••UfHHIH (24») &j"e san 233 36 3 3 « B U « « » ( 2 1 4 ) G j c a ™ a 221 05 24 Ne ses 252 96 06 •ÇAMAKKALE ( 2 M ) Ço «Kkale Teekom 217 22 11 BMHİZLİ ( « • ) EHel 2«4 75 50 BBtTAIiaAKm |4121 Sap Ne! 223 97 V GranO Sar 228 10 98 I^k Telelon 221 88 46BCMHMC ( 2 M | Usluı E wlr* 225 24 3 6 B O U U W U m 4 4 » E'zufum teleloi 218 84 24 B « t l Ü Ş I H l « ( M l ) Es-Ne 221 70 66 OrMk Teelon 231 ö 6" •OAIİAMTIF (342) A,c " Tele or 232 27 32 E«saT Teleto<i 232 46 33 a O l M t U H (4S4) Şe^el leetcr «16 74 80 »MATAT ( 1 M ) Hafpol Teletom (Amakval 212 55 66 Harpul Te4elw (Iskenaenjn) 614 37 77 BtÇCL (324) T«emafiw< 237 57 86 telemekan* 231 43 18 BtSTANBUL (212) As Ele«tron «25O9û98A> -a25644 34 Busa 511 48 33 Catakor- 2 2 ' ' 2 67 Ftxs E e«tron.k 275 34 45 I el«i 212 i i 66 Me <ez Te e'on 2"5 19 36 N e s e ' 275 39 25 Ne Te 638 23 ' 3 Ne Teekof 274 83 33 Oz jrkElem* 585 23 ~2 Şmşe» Ko'ar.vasytr 267 22 19Tan Te-etan 232 47 37 T«etolsan26i 53 53 Telemarkel 571 82 61 Uça2H 42 49 M T A N M M . (21<) AİB lelecom 348 80 10 Aman el 384 08 88 Dcla or 417 49 9ı N u s Ee*ronk 366 04 97 Teefng 325 67 68 vjrvversal 342 36 24 *azc E««1ror«4l8 08 2 4 * I I * l (232) OMC 44- 82t>4Eçerese «69 0» 22 EÇ€ Teleayr 441 41 7» Estef 489 77 50 NeftOT 463 97 44 Nelsa- 489 55 25 Se aar lelelon 44! 77 Q7 Tekroei US, 06 91 •KAMUUMNMAIIAf (144) Habeı Tee'CKi 214 89 =1 aKAIUMAH ( 3 M ) Erkn feleloo 213 5 S O B K A r l O l t (312J U i u Te«tor 231 06 1 BKOCAELİ ( 3 H ) Car Pazxl*-*a 321 84 22 Ne sai 324 74 74 •KOHTA (312) Er«- Telefon 236 01 17 Ne Kon 35 32 55 aMAHlIA ( 2 M | Te« k T e e c ?i! 38 o 9 « « U * L A ( 2 » » | Eaene (Bodrj-^|316 95 88 Nelmaf (Boou-n 316 64 53 Nelma (Feti'ye 612 31 65 Nefrıar (Ma Tars) 412 5! 9' BSAKARYA (2S4) l o e 277 S4 27 H A K S U H | M 2 ) Cer Te 432 3 r 09 BTEKİIUIAA |2»2) Ne Se 15 Cof u 651 98 26 BTHJH2OH (4*2) Sa-> e 3'? 48 38 Karra Tele«xn 321 80 40 BVAH | 4 1 2 ) Mesul Te««o^ 2'4 27 9« T w - k TeeO" 212 3S «9