Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
21 MART1995SALI CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Karabük Demir Çelik Fabrikalan'nda çalışan 15 bin işçinin toplusözleşme süreci işlemiyor
IşçHmıhatapGÜNEŞGÜRSON
ANKARA - Iskenderun \ e Karabük
Demir Çelik Fabrikalan'nda çalışan
yaklaşık 15 bin işçinin toplusözleşme
süreci işveren düzeyinde "muhatapbu-
lunamadığT ıçin dondu.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan-
lığı'ndan sözleşme yetkisi alan Özçe-
lik-lş Sendikası, Karabük"teki fabrika-
nın Kardemir A.Ş.'ye devir işleminin
tamamlanmaması durumunda. 24
martta kamu iş\eren sendikası Kamu-
tş ile masaya oturacak. Şirketin de\ ir
sözleşmesi. bu tarihten sonra imzala-
nırsa, Karabük'ün kuruluş yıldönümü
olan 3 nisanda iş\eren olarak Kardemir
A Ş. ile "işletme"değil. "işyerT söz-
leşmesi yapacak olan sendika; "ücret"
değil. "işyerini yaşatma" ilkesini uygu-
layacak.
Hak-lş Konfederasyonu Genel Eği-
tim Sekreteri Salim Üslu. Karabük'te
K
arabük'te örgütlü olan Özçelik-İş Sendikası, Karabük'ün yöre halkına
ve çalışanlara (Kardemir A.Ş.) devir işlemi henüz tamamlanmadığı
için, sözleşme masasında işveren olarak muhatap bulamadı.
çalışan 5 bin işçinin yeni ücret düzeyi-
nın belirlenmesinde. "sendikanın es-
nek olması gerektigini" söyledi. Uslu.
Cumhunyet'e yaptığı açıklamada, "iş-
yerinin yaşaması"nın önemıne dikkat
çekerek, "İşyerini yaşatma, sorumlu
sendikacıhkta her zaman var olan bir
ilke. İngiltere, ABD, Almanya gibi ülke-
lerde, işçi ücretlerinde indirim yapan
sendika ömekleri var. Biz Karabük'te
yeniyi uyguluyoruz. Bazı sendikalar, uy-
guladıkJan halde. bunu ifade etmekten
çekiniyor. Esnek üretimin olduğu sü-
reçte, sendikalar da esnek olmalı. Sen-
dikal mücadele, arük 150 yıl önceki sen-
dikal anlayışla yapümıyor. Masada baş-
ka, kamuoy u öniinde başka konuşursa-
nız olmaz. İşyerinin yaşatılması önem-
li" diye konuşru. Uslu, sendıkanın iş-
yerini almasının, işçi ücretlennde ge-
rileme yaratacağı eleştirilerini şöyle
yanıtladı:"Psikolojik tatmin devreye gi-
riyor. Gerçekçi düşünmek yerine, ken-
dilerini tatmin ediyorlar. Tatmini. ger-
çeği görme noktasına getirmek lazım.
İşçi ve işveren bu gerçeği görecek. 600
müyar yıllık geliri olan bir işletmede, iş-
çiye 1.5 triryon lira ödenecek denirse,
kendi ipini kendin çekersin. Bunu işçiy-
le konuşacağız. İşçi karar verecek."
Kardemir A.Ş.'nin. üretim, satış ve
fıyat belirlemelerinde polıtikadan uzak
ve gerçekçi olacağını ifade eden Uslu,
"zam yapmama. 1 lira sembolik zam
yapılma, maliyeri değiştirmeme'" gıbı
formüller gelıştınlebıleceğını belirtti.
Özçelik-lş Sendikası Genel Başkanı
Metin Tiirker de şunları söyledi:
"Kardemirveİskenderun DemirÇe-
lik'te ayn ayn sözleşmeler yürütülece-
ğinden. bakanlıkla temasa geçtik. Eski-
den işletme sözleşmesi yapıyorduk.
Şimdi işyeri bazında sözleşme olacak.
Karabük, anonim şirket haline geliyor.
İskenderun'a da anonim şirket statüsü-
ne göre yetki vermeleri gerekiyor. Şu
anda. işletme sözleşmesi olarak yetki ve-
rildi. Onümüzdeki günlerde düzelte-
cekler. Karabük'te yönetime getirilen
arkadaşlarla sözleşme yapacağız. İşve-
ren sendikasına üye olmayacağız. Kar-
demir'in yöneticileriyle pazariık yürü-
tülecek. İskenderun da de\ letin kurdu-
ğu anonim şirket şeklinde. Hükümetin
kurulmasını bekliyoruz. Müracaatımı-
n tamamladık. Hükümet kuruluşu se-
bebiy le, başbakanla, bakanlarla bir gö-
rüşme \apılamıyor."
Bu işyerlerinde çalışan işçilerin ka-
zanılmış haklanndan fedakârlık yapıl-
masının söz konusu olmadığını vurgu-
layan Türker, şöyle konuştu:
"Kardemir A.Ş.'nin ilk sözleşmesi,
herkesin beklediği oranda olmayabilir.
İşçinin de beğeneceği, işverini harap et-
meyecek, miişterek bir ara yol bulaca-
ğız. Sıfır zam. hiçbir zaman bizün gün-
demimizde yok. Kardemir'i şu aşama-
da çok zor duruma düşürecek, onun
ayağa kalkmasını engelleyecek bir top-
lusözleşme müzakeresi sergilemeyece-
ğiz. Daha anlavışlı. işçinin, halkın ortak
olduğu bir anonim şirketin, şu aşama-
da ayakta durması için çaba sarfedilir-
ken, ağır sözleşme önermek doğru ol-
maz. İşçinin kabul edebüeeeği bir zam
oranı gündeme gelecek.**
Sözen ve Göknelyargıçöniinde
Ergun Göknel ve Nurettin Sözen, İSKİ personel servisi ihalesine
'fesat kanştırmak' savıyla açılan davada suçlamalan reddettiler
İstanbul Haber Servisi - Eskı
lstanbul Büyükşehır Beledıyesı
Başkanı Nurettin Sözen ve eski İSKİ
Genel Müdürü Ergun Göknel. ISKl
personel servisi ihalesine 'fesat
kanştırmak' iddıasıyla açılan davada,
suçlamalan reddettiler.
lstanbul 7. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde dün yapılan ve 10
yıldan az olmamak koşuluyla hapıs
cezasının istendiği davanın
duruşmasında sorgusu yapılan Sözen
, Belediye Başkanı olması nedeniyle
İSKl'nin yönetim kurulu başkanı da
olduğunu, bu nedenle yapılan bütün
işlerin gelişmesini bilemeyeceğini
belirtti.
Biürkişiye itiraz
Personel taşınmasıyla ilgili
sözleşmenin İSKl'nin ilgili
dairelerince hazırlanan raporlara
uygun olarak onaylandığını ifade
eden Sözen, dava dosyasındaki
biürkişiye de itiraz ederek "Bu kişiyi
adli tıp başkanlığımdan tanıyonım.
Kendisi eczacıdır ve mali konulardaki
bilgisi. ortaöğretim düzeyindedir.
Aynca raporunda hukuki yorum da
yapmıştır. Bu raporu kabul
• Duruşmada sorgusu yapılan
Sözen, Belediye Başkanı
olması nedeniyle İSKl'nin
yönetim kurulu başkanı da
olduğunu, bu nedenle yapılan
bütün işlerin gelişmesini
bilemeyeceğini belirtti.
• Göknel ise sözleşme
yenilenmesinin bir ihale
olmadığını belirterek,
suçlamanın gerçegi
yansıtmadığını söyledi.
etmiyonım" dedi.
Ergun Göknel ise sorgusunda İSKJ ile
Günaydın Turizm arasında dava
açılmasına neden olan sözleşme
yenilenmesinin bir ihale olmadığını.
bu nedenle ihaleye fesat kanştırmak
iddıasının gerçegi yansıtmadığını
belirtti.
Usulüne uygun olarak yapılan ihale
sözleşmesinde, sözleşme gecerlilik
süresinin yenilenebileceğine ilişkin
hüküm olduğuna dikkat çeken Ergun
Göknel, rakip firma olan Ahur'un.
çok düşük bir teklif\ererek
sözleşmeyi bozmak istediğini. aynı
ailenin diğer iki firmasının verdiği
tekliflerin ise sözleşme rakamından
yüksek olduğunu savundu.
Ergun Göknel. Mülkiye
müfettişlerinin rayiç bedel saptaması
için lstanbul Tıcaret Odası'ndan
aldıklan ve sözleşme bedelinden
yüzde 10 fazla olan rakamın dosyaya
konulmamasının da soruşturmantn
taraflı yürütüldüğüne örnek
oluşturduğunu belirtti.
Suçlamalan reddettiler
Günaydın Tunzm'in sahibi Mustafa
Günaydın ile diğer sanıklar. Ahmet
Haluk Berksoy, Ziya Kurtaran,
Metin Kavuk, Coşkun Doğru, Kazım
KartaL Cengiz Baran \ e Muhittin
Erdem de suçlamalan reddettiler.
Duruşmada söz alan Sözen'in
avukatı. sanıklar lehine olan İTO
raporunu dosyadan çıkararak taraflı
davrandığı ve raporunda da taraflı
olduğunu ileri sürdüğü Mülkiye
müfettişleri hakkında 'suç
duyurusu'nda bulundu. Yaklaşık 5
saat süren orurum sonunda mahkeme,
diğer kanıtlann toplanması için
dufuşmayı erteledi.
İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi'nde sorgusu yapılan Sözen dava dosva-
sındaki biürkişiye itiraz etti. (Fotoğraf: YAHYÂ KOÇOĞLU)
Milli Eğitim Bakanlığı kitap inceleme komisyonunda görev alacak öğretmenlere yeni ilkeler getirdi
Sicfli temiz öğretmen koıııisyoııa ahnacak
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu,
kitap inceleme komisyonlannda görev alacak
öğretmenlerde aranacak koşullara yeni ilkeler getirdi.
En az 10 yıl çalışan ve zorunlu hizmetini yapan. son 5
yıl içinde aylıktan kesme ve daha ağır disiplin cezası
almayan öğretmenler komisyonlara ahnacak.
EMİNE KAPL\N
ANKARA-Milli Eğitim Ba-
kanlığı, Talim ve Terbiye Kuru-
lu kitap inceleme komisyonla-
nnda görev alacak öğretmenle-
rin seçimine yeni ilkeler getirdi.
"Ders Kitaplan İnceleme Ko-
misyonlanna Cye Seçüni Hak-
kında Yönerge" uyannca, zo-
runlu hizmetini yapan ve mes-
leğinde en az 10 yıllık hizmeti
bulunan. aylıktan kesme ve da-
ha ağır disiplin cezası almayan
öğretmenler komisyonlarda gö-
revlendırilecek. Yüksek lisans
ya da doktora eğitimi yapan, bir
yabancı dili iyi derecede bilen
ve yayımlanmış yapıtı bulunan
öğretmenlere, seçimlerde önce-
lik tanınacak.
Milli Eğitim Bakanlığı. ''Hiç-
bir koşul aranmaksızın, öğret-
menliğe yeni başlayan kişiler bi-
le kitap incelenmesi gibi önemli
bir yerde uzman olarak görev-
lendiriliyor" yönünde eleştire-
lere hedef olan Talim ve Terbi-
ye Kurulu, kitap inceleme ko-
misyonlannın oluşumunu yeni-
den düzenledi.
Komisyonlara seçilecek öğ-
retmenlerde aranacak koşullara
yeni kriterler getirildi.
Buna göre kitap inceleme ko-
misyonlannda görev alacak öğ-
retmenlerde şu koşullar arana-
cak:
-Öğretmen yetiştiren bir yük-
sekögretim kurumunu veya üni-
\ersitenin ilgili bölümlerinden
birini bitirmiş olmak. eğitim- öğ-
retim hizmetleri suunnda bulun-
mak veya bu sınıfta görev ala-
caklarda aranan nitefikJeri taşı-
mak.
- Meslekte en az 10 yıl, gerek-
sinim duyulan alanlarda ise en
az 5 yıl çalışmış olmak. Son 5
yıllık hizmet süresı içmde aylık-
tan kesme ve bu cezadan daha
ağır bir disiplin cezası almamış
olmak.
- Sicil raportanna göre son 3
yıllık hizmet süresi içinde
" iyi "dereceden aşagı sicil alma-
mış olmak.
- Zorunlu hizmetini yapmış
olmak veya bu hızmetten muaf
sayılmak, memuriyete engel
olacak derecede mahkûmiyeti
bulunmamak.
Yönergeye göre genel koşul-
lann dışında bazı özel koşullan
taşıyan öğretmenlere de seçim-
lerde öncelik tanınacak. Bu ko-
şullar şunlar:
"Alanında y üksek lisans >eya
doktora öğrenimini yapmış ol-
mak. aylıkla ödüllendirme, tak-
dirname ve teşekkür belgesi ile
taltil edilmiş olmak, eğitinı- öğ-
retim veya meslegi ile ilgili alan-
larda yayımlanmış eseri bulun-
mak, bir yabancı dili iyi derece-
de bilmek, alanına ilişkin hizmet
içi eğitim kurslaruıa kanlmış ol-
mak. sicil raporlanna göre son 6
yıllık sicil notu ortalaması 90 ve-
va daha vukan olmak."
HAVAŞ grevi
unutuldu
• Hava-lş Sendikası'nın 7 işyerinde toplam
2300 üyesi bulunuyor. İstanbul, Ankara,
Izmir, Antalya. Dalaman. Trabzon ve Adana
havaalanlannda 25 gündür süren grev THY
çalışanlan greve çıkmadığı için etkili
olamıyor.
UFUKTEKİN
ADANA - Hava-lş Sendikasf nın 24 şubatta başlat-
tığı grev, THY çalışanlan greve çıkamadığı için "he-
men hemen hiç denecek düzeyde etki" yapabildi(!)
Türkiye genelinde İstanbul, Ankara, Izmir, Antâlya,
Dalaman, Trabzon ve Adana havaalanlannda 25 gün-
dür sürdürülen grev nedeniyle, ne seferler aksadı ve ne
de yer hizmetlen. Adana Havaalanı'nda ilk gün "Bu iş-
yerinde grev vardır"' yazılı pankartın nereye asılacağı,
grev gözcülerinin nerede nöbet tutacağı bile sorun ol-
muştu.
Hava-lş Sendikasf nınJ işyennde toplam 2300 üye-
si bulunuyor.Üyelerden 18'i Adana Havaalanı'nda gö-
revli. Işyen Baştemsilcilennden Ali Haydar Aydın,
uçaklann yanaştığı yerin çok ötesinde, sözde apronda
grev nöbetı tutuyor. Hiçbir uçağın gelip de yanaşmadı-
ğı biryerburası. Birbaska ifadeyle Adana Havaalanı'na
inen hiçbir uçağın yolcusu görmüyor Alı Haydar'ı da
"Bu işyerinde grev vardır" yazısını da. Ya da Adana "dan
kalkan herhangi bir uçağın yolcusu da göremiyor göz-
cüyü de grevi de.
Hava-lş Sendikası'na üye işçilerin büyük çoğunluğu
ayda net 7-8 milyon lira ücret alıyor. Kadrosuz olan üye-
lerin ücreti ise 4-5 milyon lira civannda. Hava-fş üye-
si işçilerin görevi yer hizmetlerinı yapmak. Kargo. yük-
leme-boşlatma, taşıma, uçaklann hareket işlemlerin-
den sorumlu bu işçıler. Grev nedeniyle bütün bunlann
aksamış olması gerekıyor. Ancak hiçbir faaliyeti engel-
lememiş grev. Adana özelinde üye sayısının azlığı da
önemli bir etken bunda. Türk Hava Yollan AŞ. yükle-
me-boşaltma işlemlerini üstlenmiş. Benzer faaliyetle-
n yapmak üzere özel Çelebı AŞ ile de anlaşma yapıl-
mış. Kısacası; THY. "yasal biçimde grev kınyor."
Hava-lş'in yapabildiği tek şey, yer hizmetlerini ver-
diklen merdıvenlen çekmek. Yoİculann kargolannın ta-
şınmasındakullanılanmerdıvenlennkaldınlmışolma-
sı, ışleri biraz zorlaştırmış, o kadar.
S A L I T O P L A N T I L A R I
EĞİTİM VE GELENEK
TURKIYE'YI YONETEN
OKULLAR:
İSTANBUL TEKNİK
ÜNİVERSİTESİ
Yöneten
Aykut Kazancıgil
Konuşmacılar
Alı Ihsan Gercer. Dogan Sorguç
21 Mart 1995 Saat: 1B.30
YAPI KREDI
K Ü L T Ü R
M E R K E Z İ
Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüphanesi
Istıkiâl Caddesı 285 Beyogiu 80050 Istanbjl Telefon: (212) 252 47 00/441 - 245 20 41
5B!I Toplantıları'm. ısteyen herkes ucretsız olarak ızleyebıhr
YAPINTKREDİ
îşçiden medyaya
uyan eylemi
• Süleyman Çelebi. Çukurova bölgesinde
Sabancı grubu ile Iş Bankasf na ait
fabrikalarda çalışan 6 bin kadar işçinin yann
'Biz neden haber olamıyoruz* şeklinde uyan
eylemi gerçekleştireceğini söyledi.
ADANA (Cumhuriyet Güney İlleri Bürosu)-Ço-
ğu Sabancı Holding'e bağlı işyerlerinde bir aya yakın
bir süredır grev yapan DİSK'e bağlı Tekstil Işçileri
Sendikası 'na üye işçiler. kitle iletışim araçlannı (med-
ya) "Biz neden haber olamıyoruz" diye uyaracaklar.
Sendıkanın Genel Başkanvekili Süleyman Çelebi. "40
bin insanı doğrudan ilgilendiren bir konudaki ilgisizli-
ğe medyanm hakkı yoktur. medyanın görevi haberi ver-
meklir. bunu yapmaya çağıracağız"' dedi.
Geçen şubat ayının 24'ünden bu yana Sabancı Hol-
ding'e bağlı 5 Bossa fabrikasının da içinde yer aldığı
işyerlerinde 10 bine yakın işçiyle grev yapan Tekstil
tşçileri Sendikası, "eylemi ulusaldüzeydeyansıtmayan
medyayı telefon ve faks y ağmurur>
na tutacak. Tekstil Iş-
çileri Sendikası Genel Başkanvekili Süleyman Çele-
bi, Adana çevresinde şu ya da bu ölçüde yayımlanan
kendileriyle ilgili bir haberin ne lstanbul \e ne de An-
kara baskılannda yer alabildiğine dikkat çekti.
Haberden anladıklan ne?
Süleyman Çelebı. Çukurova bölgesinde Sabancı
grubu ile Iş Bankası'na ait fabrikalarda çalışan 6 bin
kadar işçinin 22 mart çarşamba günü (yann) başlaya-
cağı "medyaya uyan" ve "medyaya hatırlatma" eyle-
miyle ilgili olarak şunlan söyledi:
"Bir kere grevin kendisi başlı başına haberdir. Üre-
rimi durduruyorsunuz. daha ötesi var mı? Bu grevi en
büyük banka ile en büyük holdinge bağlı işyerlerinde
gerçekleştiriyoruz. Sabancı'nın fabrikalannda şatter-
ler iniyor, İstanbul basınında. Ankara'da tıs yok. Ey-
lem birkaç günle kahnıyor. haftalarca sürüyor yine tıs
yok. İşçilerin çalışma koşullan gerçekten çok kötü, is-
tenen ücret aşın değil. yine hss yok. 6 bin işçi. ailesiyie
neresinden bakarsanız bakın, 35-40 bin kişi demektir.
40 bin insan mücadele ediyor, öss yok. İnsanın akhna
körü şeyler gelmez mi? 10 bin işçi şenlik yapıyor, grev
günü 3 bin işçi, 25 kilometreyi 7 saatte yürüyor, üç kez
polis durduruyor ve televizyonlarda tek satır yok. Bu-
nu kabul edemeviz."
ARAYIŞ
TOKTAMIŞ ATEŞ
BirMektup
Bu sütunun okurlarının büyük bir kısmının Emile Zo-
la adını bildiğine eminim. Fransız gerçekçi edebiyatının
bu dev ismi, aynı zamanda "çağının sonımluluğunu ta-
şıyan" bir aydın olarak, ülkesinin her türlü sorununa ilgi
duyardı. Ve elbette sıyasal sorunlar en yoğun bir biçim-
de ilgisini çekerdi. Emile Zola'nın bu yönünü, en net bir
biçimde "Dreyfus Davası" olarak isimlendirilen bir olay-
da görürüz. Yahudi kökenli bir subay olan Arfred Drey-
fus, Almanlar hesabına casusluk yapmakla suçlanmış
ve ordudan çıkanlarak casusluk suçundan mahkûm edil-
mişti. Ve bu olay, günümüzden tam 100 yıl önce 1894'te
gerçekleşmişti.
Emile Zola, Dreyfus'un haksız yere mahkûm edildiği-
ne ve bunun kökeninde Yahudi düşmanlığı ve Fransız mi-
litarizminin yattığına inanıyordu. Ve bu inancın ışığı altın-
da, tüm resmi organ ve sorumlu kişileri karşısına alan
müthiş bir kampanyaya girişti.
Bu mücadeienin öyküsünü merak edenler, Emile Zo-
la'nın bu konuda yazdığı ve Yalçın Yayınları tarafından
geçenlerde 4. baskısı yapılan "Dreyfus Olayı" (Adalet İçin
Bir Savaşım Öyküsü) başlıklı kitabı inceleyebilirler.
Dreyfus Davası'yla ilgili olarak Emile Zola'nın iki mek-
tubu (broşür olarak yayımlanmıştır) vardır. İlk gençliğim-
deokuduğumdayüreğimi ürperten bu mektuplardan bi-
ri "Gençliğe Mektup", öbürü "Fransa'ya Mektup"baş\ı-
ğını taşır. Bugün size "Fransa'ya Mektup" başlığını taşı-
yan broşüründen bazı bölümleri, Muammer Tuncer'in
Türkçesiyle aktarmak istiyorum. Belki ilerıde bir gün,
"Gençliğe Mektup'tan bazı bölümleri de sizlerie payla-
şırım.
Sızdeğerii okurlarım bu mektuptaki "Fransa"sözcük-
lerini "Türkiye" olarak değiştirebilirsiniz elbette. Zira ba-
zı şeyler sanki Türkiye için söylenmiş gibi... "...Geçirmek-
te olduğumuz korkunç manevi kanşıklık günlerinde, ka-
mu vicdanmın karanr gibi göründüğü bir sırada sana
sesleniyorum ey Fransa, ulusum, yurdum...
...Ne oldu böyle? Ne oldu da senin halkın, ey Fransa,
senin iyiyürekli ve sağduyulu halkın korkunun zalim pen-
çesine, hoşgörmezliğin, yobazlığın karanlıkianna düştü?
...Fransa; seni sevenlehn, senin onurunu ve yûceliğini
isteyenlerin yürekleri için ne büyük bir üzüntü, ne daya-
nılmaz biracıdırbu? Halkının oluşturduğu bu bulanık ve
çalkantılı denize yüreğim burkularak eğiliyor ve seni en
güzel mutluluğunu yitinme tehlikesiyle karşı karşıya bı-
rakan fırtınanın nedenlerini sonjyorum. Hiçbir şey bun-
dan daha kahredici olamaz. Kaygı verici belirtiler görü-
yorum bu fırtınada. Bu durum karşısında her şeyi söy-
lemeyi göze alıyorum. Çünkü yaşamım boyunca bir tek
tutkum oldu: Gerçegi söylemek. Işte şimdi de ödevimi
sürdürmekten başka bir şey yapmıyorum...
...Ve işte, Fransa, seni gelişigüzel sürükleyen çılgın-
lıkta ilk önce basını görüyorum. Her sabah kendimi ba-
sının yalanlan, alçakça sövgüler ve ahlak bozukluğu için-
de buluyonjm. Senin efsane niteliğindeki erdemlerin, ay-
dınlık zekân ve sağlam sağduyun bu ölçüde allak bullak
edilirse gerçegi ve adaleti nasıl isteyebilirsin?
...Ve daha nereye gidiyorsun, biliyor musun Fransa?
Kiliseye dönüyorsun; geçmişteki yobazlığa ve din dev-
leti yönetimine dönüyorsun. O yönetim ki en ünlü evlat-
lann savaşımla üstesinden gelmişler, kafalannı ve kan-
lannı vererek onu yok ettiklerine inanmışlardır...
... Papazlann gericiliğini yadsımaya kalkıyoruz. Oysa bu
gericilik her yerde kendini gösteriyor; politikada, sanat-
larda, basında, sdkakta!.. Cumhuriyet her türlü gericile-
rin istilasına uğramıştır; onlar cumhuıiyeti kaba ve zalim
biraşkla seviyohar, onu boğmak için kucaklaşıyohar...
...Fransa, kısacası/ senin kamuoyunu oluşturan etken-
ler şunlar: Kılıca duyduğun gerek, seni yüzyıllarca geri-
ye götüren papaz gericiliği, seni yönetenleri, seniyiyen-
lerin ve sofrayı bırakmak istemeyenlerin, doymak bilme-
yen hırslan; sana yalvanyorum Fransa, yine büyük Fran-
sa ol, kendinegel, toparia kendini... Biryanda askeridik-
tatöriük, bir yanda kilise gericiliği. Istediğin bu mudur
Fransa? Sana pahalıya mal olan her şeyin; dinsel hoş-
görünün, herkes için eşit adaletin, tüm yurttaşlann kar-
deşçe dayanışmasının tehlikeye girmesini mi istiyor-
sun?..
...Tüm namuslu evlatlann, tüm özgürkafalar, cumhu-
riyeti kuran ve onu tehlikede görünce ürpenvesi gere-
ken tüm engin yürekler bizimle biriik olmak için ayaklan-
mayacaklar mı?
Işte onlara sesleniyonım, Fransa. Bir araya gelsinler,
konuşsunlar, yazsınlari Kamuoyunu, durmadan zehirle-
nen ve çıldıran o sade, gösterişsiz, iddiasız insanlan ay-
dınlatmak için bizimle biriikte çalışsınlar. Yurdun ruhu,
gücü, zaferi ancak adalette ve gönülyüceliğindedir...
...Vebu senin şerefin için böyle olacaktır, Fransa. Yü-
reğimde korku yok. Biliyorum ki sağduyuna ve sağlığı-
na boşuna kastedilmiştir. Her şeye karşın geleceğin ay-
dınlıktır. Her zaman sevinçle uyanıp gerçeği ve adaleti
bulacaksın."
Ögretim üyelerinden Demirel'e çağrı
Düşünce suçlulan
serbest bırakılmalı
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Öğretim elemanîan
sendika ve dernekleri, Cum-
hurbaşkanı Süleyman Demi-
rel'den. 100. Yıİ Ünıversite-
si"nde yasanan olaylann tekrar-
lanmaması ıçin yöneticilerin
bilimsel ve ahlaki yıpranması-
na karşı duyarlı olmasını iste-
yerek, düşünceleri nedeniyle
mahkûm olan bilim adamlan-
nın özgürlüklerine kavuşrurul-
malan gerektigini vurguladılar.
tzmir Üniversiteleri Öğretim
Elemanlan Derneği, ODTÜ
Öğretim Elemanlan Derneği,
Üniversite Öğretim Üyeleri
Demeği, Gazi Universitesi Öğ-
retim Uyeleri Derneği. Çuku-
rova Universitesi Öğretim Ele-
manlan Demeği ve Öğretim
Elemanlan Sendikası, Cum-
hurbaşkanı Süleyman Demi-
rel'in 23 martta üniversite rek-
törleriyle yapacağı toplantı ön-
cesinde ortak bir basın açıkla-
ması yaptılar. Öğretim üyele-
ri, açıklamalannda. şu görüşle-
re yer yerdıler:
- YÖK ile üniversite özerkli-
ğini kısrtlayan her türlü kural
tasfiye edilmeu'dir. Anayasada
yapılacak değişiklikle. üniver-
site yönerimlerinin kendi için-
den denetimi ilkesi geçerli kıhn-
ması ve her yönetim kademe-
sinde seçim ilkesi esas olmah-
dır.
- Düşünce ve ifade özgürlü-
ğü önündeki yasal engeller kal-
dınlmalı, düşüncelerini açıkla-
dıklan için cezalandınlanlar
özgürlüklerine kavuşturulma-
lıdır..
- Öğretim elemanlannın ör-
gütlenme ve siyasete katılmala-
nnı engelleyen 12 Eylül yasak-
lan tasfiye edUmelkİir.
- Mevcut üniversitelerin so-
runlan çözülmeden yeni üni-
versiteler açılmasına izin veril-
mernelidir.
- Üniversite bütçeleri tasar-
ruf önlemlerinin dışında tutul-
mabdır. Aksi takdirde üniversi-
telerimiz eğitim ve araştırma
yönünden onanlmaz biçimde
yara alacaktır.
- YÖK'ün üniversitelere
kontenjan arttırmapolitikalan-
nı ısrarladayatması ciddi bir bi-
lim politikasının oluşumuna
darbe vurmakta ve öğretim ka-
litesinin düşmesine yol açmak-
tadır.
- Yurtdışına gönderilecek li-
sansüstü öğrencilerin seçimi ve
bunların gidecekleri kurumla-
nn saptanmasında, bu konuda
yetkinliğini kanıtlamış olan TÜ-
BİTAK, tek düzenleyici kurum
olmalı. ideolojik-siyasal kaygı-
larla yapılan uygulamalar dur-
durulmalıdır.