Katalog

Cumhuriyet tmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatörü: Hikmet Çetinkava O Yazıişlerı Müdürleri: Ibrahim Yıldız, Dinç Tayanç(Sorumlu) • Haber Merkezı Müdürü: Hakan Kara • Görsel Yönetmen: Fikret Eser Dış Haberlen Ergun Balcı # tstıhbarat V alçın Çakır 9 Ekonomı Büknt Kızanhk # Radyo-T\' Uj gar Krtmekur • Kültür Handan Şenköken • Spor Abdülkadir Vûcelman • Yurt Haberlen Mehmet Saraç • Makaleler Sami Karaörcn • Çevın Seyfrttin Turhan • Düzeltme Abdullah Yazıcı % Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu Yayın Kurulu İlban Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Oktay Kurtböke, Özgen Acar, Hikmet Çetinka\a, Şükran Soner. Ergun Balcı, Dinç Ta> anç, Ibrahim Yıldız. Orhan Bursalı, Mustafa Balbay. Ankara Temsılcısı: Mustafa Balbay 0 Haber Müdürü Doğan Akın Atatürk Bulvan No. 125. Kat 4, Bakanlıklar-Ankara Tel' 4195020(7hat), Faks: 4195027 #lzmırTemsılcısı Serdar Kızık, H Zıya Blv. 1352 S 2 3 Tel 4411220. Faks 4419117 • Adana Terasılcısi Çeön Yiğenoğlu, lnönü Cd 119 S. N o l Kat:l. Tel 3522550. Faks: 3522570 Muessese Müdürü: Erol Erkut # ICooFdınatör AhmetKorulsan#Muhasebe BükntYener # ldarc Hüsevin Gürer # t$letme Önder Çefik • Bılgı-lşlem Nail Inal • Bjlgısayar Sistem: Mürûvet Çüer A Rcklam. Reha Işıtman • Halkla tüşhler. Nurten Berksoy YıvunUyan *e Basaa: Yenı Gün Haber Ajatısı, Basın \e Yayıncılık A Ş TiAocağıcac 39 41 Cagaloğlu 34334 Ut PK 246lstanbul Tel (0 212) 51205 05 (20hat) Faks (0212)51385 95 21 MART 1995 lmsak: 4.35 Güneş:6.00 Öğle: 12.19 Ikındi: 15.41 Akşam: 18.23 Yatsı: 19.43 Batı Tnakya TÜPkleri Istanbul'da bulunan Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneğı Genel Başkanı Taner Mustafaoğlu, Yunan vatandaşlığından çıkanlan 1000 Türk'ün oluşturduğu platforma her türlü desteğı vereceklerini açıkladı. Derneğın Izmir'deki teşkilat toplantısmda konuşan Mustafaoğlu, bu platformun içinden seçilecek temsilciler heyetmin bir tûr "sürgün parlamentosu" gıbi işlev göreceğıni belirterek "Bu temsilciler heyeti, uluslararası insan haklan kuruluşlan düzeyınde. bin kışinin temel haklannı geri alabılmesı için çaba sarf edecektir" dedi. Amatem'in kunıluş yıldonınnu • İSTANBUL(AA)- Bakırköy Ruh ve Sınir Hastahklan Hastanesi bünyesmde 1983 yılında kurulan Amatem'in 12. kuruluş yıldönümü nedeniyle dün düzenlenen törende konuşan Başhekim Doç. Dr. Arif Verimli, "Alkol bağımhlığından kurtulmak, bağımhnın olduğu kadar yakın çevresinin de irade gücüyle mümkün olabilir" dedi. Dünya Ormancılık Gunu • İstanbul Haber Servisi - Her yıl geleneksel olarak 21 mart tarihinde Ankara'da kutlanmakta olan "21 Mart Dünya Onnancılık Günü" bu yıl ilk kez Istanbul'da Atatürk Kültür Merkezi'nde kutlanacak. Bugün yapılacak kutlamalar, Orman Bakanı Hasan Ekınci taranndan Taksım Cumhunyet Anıtı'na çelenk konulmasıyla başlayacak. 3. Fotoğraf Yarışması • İstanbul Haber Servisi - Basın Yayın Yüksekokullan Mezunlan Derneği (BAYMED), 'Su konulu bir fotoğraf y anşması düzenleyeceğini bildirdi. Siyah-beyaz, renklı negatif baskı ve saydam olmak üzere 3 ayTi dalda yapılacak yanşmalara, 31 mart cuma akşamına kadar elden başvuran tüm fotoğrafseverler katılabilecek. Yanşmanm sonuçlan 10 nisanda açıklanacak ve birinciye 40 milyon lira ödül verilecek. Ödüller dağıtıldı • GEBZE (Cumhuriyet) - Türkıye'nın onde gelen kuruluşlanndan olan TÜBtTAKbılimödülleri dağıtıldı. Prof. Dr. Gündüz tkada, Doç Hüseyin Uğur, Prof. Dr. Oğuz Akay, Dr. Önder Yetiş, Doç. Dr. Vasfı EldemTÜBlTAKbilim ödülü almaya hak kazandılar. Prof. Dr. Reşat Tolun ise son 20 yılda toplanan patentlerin tümünü ıkı yıla sığdırdığı için TÜBlTAK Özel Bilim Odülü ile ödüllendirildi. Çocuk korosu • Haber Merkezi - Kısa bir süre önce kurulan 'Şark Hayat Sigorta Çocuk Korosu', ilk konserini 22 Nisan Dünya Günü'nde verecek. Dr. Zihni Papakçı tarafından çalıştınlan koro, konserinde ABD'li piyanist ve besteci Franko Richmond'un Dünya Günü için 1990 yılında çıkardığı % Time Has Come' adlı kasette yer alan şarkılan seslendirecek. WOPM Horitage • SIVAS (Cumhuriyet) - Turizm Bakanlığı davetlisi olarak Türkıye'ye gelen îspanyol fotoğraf sanatçısı Angel Ortega, Sıvas'ın Divriği ilçesine gitti. Ortega'nın Divriği Ulu Camı'nin fotoğraflannı çekip çeşıtli bilgiler alacağı ve toplanan bu resım ve bilgilerin UNESCO tarafından hazırlanan World Horitage adlı ansiklopedide yayımlanacağı açıklandı. Kettöt müzesi • KELKİT (AA)- Gümüşhane'nin Kelkit ilçesjnde kaymakamlık tarafından "Kelkit müzesi" kurulması çalışmalanna başlandı Kelkit Kaymakamı Nuri Okuta, Kelkit Muzesi'nin ilçe ve yöresine has, orijinal, kültür-sanat değeri taşıyan halı, kilim, gibi eşyalan kapsayacağını söyledi. Bu hafta, Avrupa'da ve Türkiye'de ırkçılığa karşı eylem haftası ilan edildi ateşiııi^düşOreter30 yıldan beri îngiltere'de ırkçılık, aynmcıhk, milliyetçilik, faşizm ve yabancı düşmanhğı konulannda araştırmalar yapan Searlight Bilgilendirme Servisi'nce yaptınlan bir araştırmaya göre ırkçılık, Ikinci Dünya Savaşı'ndan daha tehlikeli bir boyutta. YAŞARÖZTÜRK "21 Mart Uluslararası Irkçdıkla Savaş Günü" A\Tupa ve Türkiye'de eylem haftasının ilk günü ilan edildi. UNlTED'de (Kültürlerarası Eylem Birliği) ırkçılık ve faşizm konulu bir rapor hazırlayarak Avrupa kamuoyunun dikkatine sunuldu. Yeşiller ve çevreciler, dünyanın bir sera etkisi tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu belirterek "Dünyanın ateşi vükseldi"sözlen ile çeşıtli etkinliklerde bulunurken, artan milliyetçi-ırkçı yabancı düşmanı ve faşist yapılanmalar üzerine de Avrupa'da binden fazla örgüt bir araya geldi."İnsanhğın ateşi yüksetiyor, bu ateşi düşüretim''çağnsı yapan örgütler, çeşitli ülkelerde girişimlere başladı. Bu amaçla UNITED, 21 martı, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu bir dizi AvTupa ülkesinde eylem haftası ilan etti. Avrupa Birliği, Avrupa Topluluğu, Avrupa Konseyi ile ortak çahşmalar da yürüten UNITED, ırkçılık ve faşizm konulu bir rapor hazırlayarak Avrupa kamuoyunun dikkatine sundu. Bu arada 30 yıldan beri Îngiltere'de ırkçılık, aynmcıhk. milliyetçilik, faşizm ve yabancı düşmanhğı konulannda araştırmalar yapan Searlight Bilgilendirme Servisi'nce yaptınlan bir araştırmaya göre ırkçılık, îkinci Dünya Savaşı'ndan daha tehlikeli bir boyutta. Öte yandan Birleşmiş Milletler de aldığı bir kararla 21 marttan başlamak üzere bir haftayı. ırkçılık ve ırkçı aynmcıhğa karşı savaşım veren insanlarla dayanışma haftası ilan etti. BM'ye üye tüm ülkelere ve gönüllü kuruluşlara yapılan bildinmle de bu haftanın en anlamlı biçimde kutlanması istendi. Türkiye dahil 36 ülkeden 140 örgüt ile birlikte hazırlanan hafta boyunca 26 Avrupa ülkesinde yüzden fazla etkinlik yapılacak. Daha önceki eylemler için hazırlanan afışlerle önemlı merkezler donatılacak. Irkçılık, dünyanınher yerinde sahnedeingiltere: Irkçı şiddet, ırkçı eğilime paralel olarak artıyor. 1992 yılında 7793 olay görülmüş. Mechse göre yılda 140 bin kişi bu olaylardan etkileniyor. Özellikle etnik, dinsel ve kültürel azmlıklar. Ingıliz Milliyetçi Partisi ve "Kan veOnur" grubunun "BeyazlarİçinHak- lar" adı altında yürüttüklen kampanya. ırkçı tansıyonu arttınyor. Politik karşıtlanna, yabancılara, sığınmacılara, siyahlara yönelik şiddet eylemleri açıkça belgelenen bu ıki örgütü Nottghamshire po- lisi polıtık terörist örgüt olarak açıkladı. Londra'nın doğu kesimin- de güçlenen ırkçılar, güpegündüz saldınlannı arttınyorlar. Son yıl- larda örgüt merkezlerinin yakınlannda 11 'den fazla ırkçı faili meç- hul öldürme oldu. Irkçı saldınlar British Nationalist gazetesinde öv- gü dolu sözlerle yazılıyor. Öte yandan MiDiyetçi Cephe adlı ırkçı örgüt de son zamanlarda saldınlarda bulunuyor. Ku Klux Klan ve Nazi yapılanmalan ile yurtiçi ve yurtdışı bağlantilı ırkçılar Kuzey Irlandalı aynlıkçılarla da işbirliği yapıyorlar. Almanya: Irkçılık konusunda kötü bir sabıkası olan Almanya'da bütünleş- me sonrası ırkçı eğilim hızla artıyor. Özellikle yabancı göçmen iş- çilere, sığınmacılara yönelik yoğunlaşan saldınlarda Türkler en çok zaran görüyor. 1993 resmi kayıtlanna göre 6719 ırkçı saldın olmuş. 1992 yılında 4587 olan bu olaylar, Almanya'yı kasıp kavu- nıyor. 1993'ün ilk üç ayında 40 öldürme 442 saldın ve 114 kun- daklama olayı gerçekleşirken aydınlatılmamış cinayet davası sayı- sı 400'e ulaşmak üzere. Alman Gizli Servisi 82 ayn ırkçı, Nazi, fa- şist örgütün 42.700 örgütlü üyesinden söz ederken bunlann 24.000'i Republlkaner Parti üyesi. 1992 Möln cinayeti sırasında üç Türk ölürken yetkıliler rahat bir tavırla güçsüz yedi nazi-fasıst gruptan sözediyorlardı. Bugün ırkçılık Almanya'nın ve dolayısıyla tüm Av- rupa'nın baş sorunu oldu. Solingen'de Türk kadınlannı canlı can- lı yakan ırkçı şiddet, eylemlerini yüzde 300 arttırdı. Cinayetlerde- ki vahşet de o ölçüde artıyor. Ömeğin bir Yugoslav, Hitler'in ko- nuşması dmletılerek sopa ile parçalanarak öldürülürken bir Alman kasap, işkence edildikten sonra canlı canlı yakıldı. Almanlann yüz- de 77'si bir Neo- Nazi komşu istemezken, %51 'i Nazilerin "Alman- ya Atananlanndır" sloganını destekliyor olması düşündürücü. Belçika: Belçıka'da ırkçılık VTaams Blok (VB) adlı sağcı yapılanma şem- siyesi içinde yapılıyor. Sloganlan "Önce bizün kendi insanımız." Yani kampanyalan savaş suçlusu "Nazilere af. Nazi sabıkablara aP VB'nin gerçek lideri Flip Dowinter'in göçmen politıkası için yedi noktalı program Hitler'ın programının tıpkısı. Belçikah ırkçılann Fransız Le Pen ve Alman Naziler sıkı bağlan var. VB'nin Vlaam- se Militante Orde adlı illegal grubu şiddet eylemleri yapıyor. Hollanda. Irkçılann bir türlü dikiş tutturamadığı Hollanda'da iki (CD ve CP86) sağcı faşist parti bulunuyor. öteki ülkelerle sıkı ilişki için- deki ırkçı lider Viın Beaus, Almanya'da basılmış 77000 soykınm içerikli yayını ülkeye sokmaya çalışmaktan dolayı tutuklandı. 60"tan fazla ırkçı saldın kayıtlara geçmiş. Fransa*. Irkçılığın korkutucu boyutta yeşerdiği ülkelerin başında Fransa ve Le Pen adı geliyor. 75.000 üyeye sahip Le Pen'in partisi Front National, Nazilerle içli dışlı. Parti şiddete açık. Değişüc ülkelerden ırkçı saldırganların eğitimine olanak sağlamakla suçlanan Fransız ırkçılar. tehdit eylemlenni sürdürûyor. Danimarka: 1989-1990 yıllannda ivme kazanan sağ örgütler ırkçılık örgüt- lenme ve yayın çalışmalannı sürdürüyorlar. Sloganlan ise "Yaban- cüardan Ozgûr Danimarka", "İslama Karşı Savaş" resmı kayıtlar- da ırkçı eylemler görünmez iken 1992 yılında anti-faşist Henrik Christensen, faşist gruplann kullandığı bombalama yöntemi ile öl- dürüldü. ispanya: Geçmişteki faşist diktatörlük İspanya'da ırkçılara rahat hareket etme olanağı vermiyor. Frente Nacional (öteki Avrupa ülkelerinde- ki partilerin kullandığı parti adr. Milliyetçi Cephe) yayın ve eğitim çalışmalan içinde öteki ülkelerde yandaş partilerle işbırliğini sür- dürüyor. Uluslararası Neo-Nazi Birliği (CEDADE) New Europe- an Order'a üyelik ve geçıci ev sahipliği yapıyor. Arap ve Airikalı göçmenlere yapılan saldınlara polis kayıtsız kalıyor. Sloganlan "Göç dursun, önce tspanyoDar." 17 Mart 1993 tarihli kararla 37 ye- ni yasa yürürlüğe girmesine karşıhk Nazi propagandası ve her tür- lü teşhiri sürüyor. Irkçı saldınlarda Latin Amerikalı iki kadın öldü- rüldü. Portekiz: Anayasanın faşist örgütlenmeyi tümden yasaklamasına karşıhk kendilerini ifade etmek için her türlü yola başvuruyorlar. 1989'dan sonra ortaya çıkan toplumsal destekten yoksun ırkçılar. ACCAN adlı (1985) derneklerirün kapatılması üzenne Ulusal Savunma Cep- hesi FDN adını kullanmaya başladılar. Şiddet yanlannı, futbol kar- şılaşmalannda gösteren ırkçılar "AIDS=Siyahlar'', "Sryahlara ölüm" sloganlannı kullanıyorlar. Yunanistan: Yunanlı Naziler, Hitler'in doğum yeri olan Braunau'yu (Avus- turya) kutsal yer ilan ederek dünya Nazileri ile hac ziyareti yaptı- lar. Naziler, Atina'da basımevi kurarak yayımcılığa başladılar. Ma- kedonya, Türkiye, Arnavutluk sorunlanndan yararlanan Yunan ırk- çılığının boyutlan ve şiddet eylemkrine ilışkin bilgi edinmek zor. zer örgütlenmeye giden ltalyan ırkçılar, Kuzey Güney Italya çatış- masmı körüklüyorlar. Kanh eylemlerde bulunuyorlar. Lüksemburg ve İrlanda. Irkçılar siyasal örgütlenme ve güç kazanmaya çalışıyorlar. Av- rupa Birliği dışmdakı Macanstan, Polonya, Çek, Slovakya, Isveç, Finlandiya, Norveç, Türkiye'de ırkçı tansiyon artıyor. En büyük ırkçı savaş Bosna Hersek'te sürüyor. Rusya'da Vİadimir Zhirt- novsky yeni bir Hıtler adayı olarak tanımlanıyor. UNITED'in bu raporu yanında BM Mültecıler Yüksek Komi- serliği UNHGR dünya genelinde bir durum değerlendirmesi yap- tı. UNHGR, ırkçı çatışmalann olduğu 38 yer belirlemiş. Bunlar- danbazılan: Sırp- Hırvat, Abhaz-Gürcü, Ermeni-Azen, Asyalı Fi- jiler- Yerli Fijiler, Hindistan'da çeşitli ırkçı çatışmalar, Kanada'da Kobek ve Kanada yerlilenne karşı ırkçı tutum. ABD'de siyahlara ve Latin Amerikalılara. Türkiye'de Türk-Kürt çatışması. UNHGR, ırkçılığın göçü körüklediğinı belirterek "20>TİÖDce2.6milyoııdan az sığınmacı sayısı 19 mUyona" ulaştı. The Internationalist dergisınin 'Irk' konulu özel sayısının veri- lenne göre Afganistan'da her altı kışıden bin toprak mayınlanma- sı yüzünden sakat. Zaire'de 800.000 kişi göç etmek zorunda kal- dı. Srilanka'da 14.000 kişi öldü. Yugosla\7a'da 1991 yılında sade- ce 130.000 kişi öldü. Brundı'de 50 000 Dwanda'da 500.000, Bre- zilya'da 1900.... Kanada'da Kızılderihler öteki Kanadahlardan 6 kere daha fazla öldürüyor. Îngiltere'de Asyalılar 50, Batı Hıntliler 36 kat beyazlara oranla daha fazla ırkçı şiddetin kurbanı oluyor- lar. ABD'de her 10 suçtan 6'sı ırkçı güdümlü. yüzde 36'sı siyah karşıtı, yüzde 21 'i beyaz karşıtı ve yüzde 13'ü Yahudi karşıtı ey- lemler. italya: Mussolinî sonrası tümüyle yok olan ırkçılık son yıllarda tekrar sahnede. Öteki Avrupalı yandaşlannın adlanna ve sloganlanna ben- 21 MART'TA NE OLDU? Yetmiş gösterici öldürüldü 21 Mart 1960'ta Güney Afrika polisi Sharpeville'de onaylanan yasayı banşçı bir biçimde kınamak isteyen 70 göstericiyi topluca öldürdü. 13 Aralık 1967 tarihinde de Birleş.miş Milletler Genel Kurulu 21 Mart'ı her türden ırkçıhk ve aynmcıhğa karşı anma günü olarak kabul etti. UNITED NEDtR? Bilgi, belge, koordinasyon cephesi UNITED for Intercultural Action (Kültürlerarası Eylem Birliği) iki yıl önce Hollanda'da kuruldu. UNITED tipik dernek örgütlenmelerinden farklı bir niteliktedir ve bir bilgi-belge-koordinasyon cephesidir. Müliyetçüiğe, faşizme ve ırkçılığa karşı mültecilerle göçmenlerden yana çalışmayı benimser. UNIIED UNITED Avrupa Birliği, Avrupa Topluluğu, Avrupa Konseyi ile ortak çahşmalar da yürütüyor. Kültürlerarası Eylem Birliği UNITED ırkçılık ve faşizm konulu bir rapor hazırlayarak Avrupa kamuoyunun dikkatine sundu. AIDS'le savaşta sil baştanÇeviri Servisi - On yıldır HIV virüsünün vücudun dırenme sis- temi üzerindekı etkileri azalt- mak için başvurulan yollann doğru olmadığı, bilimsel olarak ortayakondu. Eldekı venlere gö- re virüs kana kanştıktan sonra dırenme sistemi ile arasındakor- kunç bir savaşım başlıyor. Her gün karşılıklı yok edilen hücre- ler çabucak yenileniyor ve bu sa- vaş AlDS'ın galibiyetıne kadar neredeyse on yıl sürüyor. Yani bugüne kadar üzerinde durulan ve virüsün vücuda gir- mesinden sonra uzun yıllar etki- sini sürdürmediğı, ardmdan ani bir ataga geçtiği varsayımı artık tıp tarafından reddediliyor. Şimdiye değın uygulanan te- davi yöntemlen de bu varsayıma göre geliştırildıginden AIDS te- davisinde yepyeni yöntemler ve ilaçlar araştınlmaya başlandı. Bugüne değin kullanılan yön- temde venlen ilaçlar, HIV virü- sü sayısını ıki hafta içinde yüz- de bir gibi oranlara düşürebili- yordu. Bu, direnme sistemi için bir başan gıbi görünse de karşı atak çok çabuk geliyordu Ayn- ca, oluşan yenı virüslenn ve yok î "? H&ffeksİyoınm"î Virüs ml. olarak venlmiştir. enson 2 yıl edilemeyenlerin verilen ilaçlara bağışıklık kazanarak dirençleri- nin artması da bilınen bir ger- çekti. Hastalığın vücuda girme- si ve tahrifata başlaması arasın- da geçen on yıl içerisinde diren- me sistemi tam 3000 nesil AIDS virüsü ile mücadele ediyor. Bu sırada virüsün yarattığı yıprat- ma o kadar çok yönlü oluyor ki, tıbbı müdahaleler de farklı fark- lı alanlarda ve çoğu kez birbirle- riyle çelişen yöntemlerle yapıl- mak zorunda kalıyor.