Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 MART 1995 CUMARTESİ 10 DIŞ HABERLER Batı Itakya'da gerginiik • tSKEÇE(AA)-Batı Trakya'da fanatik Yunanhlann, Türidere ve Türk eserlerine karşı ırkçı saldınlan yüzünden son günlerde bölgede artan gerginlik, dün sabaha karşı yapılan iki yeni saldın ile tehlikeli boyutlara ulaştı. lskeçe'ye bağlı Boyacvlar (Vefeika) Köyü camisinin kundaklanmasında sonra, dûn sabaha karşı da Yenice (Genisea) köyündeki tarihi Yenice Tekkesi kimlikleri bclirlenemeyen kişileTce tahrip edildi. Ayra köyde aynca, Almanya'da çalışan bir Türk'eaitev kundaklanarak yakıldı. Son üç gûnde Iskeçe bölgesinde, Koyunköy (Kimeria) Nahiye Müdürû Hüseyin Bandak, Yunanlılar tarafindan bir devlet dairesinde dövülürken, Inhanlı (Evlalon) Nahiye Müdürû Hüseyin Arif de ölümle tehdit edildi. HoUrooke'tan TüPkîye'ye övgü •\VASHINGTON (Cumhuriyet) - ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Rkhard C. Holbrooke Temsilciler Meclisi Uluslararası llişkiler Komisyonu'nda yaptığı konuşmada Türkiye'yi överek yıllık yüzde 150 enflasyonun yaşandığı Türkiye'nin ekonomik ve politik açıdan güç bir dönem geçirdiğini söyledi. Bakan yardımcısı AB ile Kıbns arasında 1996'da hükümetler arası görüşmelenn ardından, Birlik ile Kıbns arasında üyelik görüşmeleri yapılmasını desteklediklerini acıkladı NUerya'da darbe girişimfi • LAGOS (AA) - Nijerya Genel Kurmay Başkam, General Abdül Selim Ebubekir, ülkede başansız bir darbe girişimi yapıldığını doğruladı. General Ebubekir, dün yaptığı açıklamada, darbe girişiminin 1 mart için planlanmış olduğnu belirtti. General Ebubekir. darbe girişimi ile ilgili 29 asker ve sivilin yakalandığını bildirdi. Gorbaçov erken seçim istedi • CENOVA(AA)-Eski SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov (64), Rusya hükümetini ekonomik ve toplumsal reformlan dondurmakla suçlayarak Rusya'da demokrasiyi kurtarmak için erken seçim istedi. Gorbaçov. SSCB liderliğine gelmesinin 10. yıldönümü nedeniyle Italya'nın Cenova kentinde düzenlenen bir toplantıda yaptığı konuşmada "Mevcut hükûmetimizi övemeyeceğim, 1991'denbu yana reformlar için hiçbir şey yapmadı" dedi. "Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin iktidara geldiğinde kendisine destek verdim, çûnkü Rus halkı da onu destekliyordu" diyen Gorbaçov "ancak halkın hayal kınkhğına uğradığını ve bu durumu artık kabul etmeyeceğini" söyledi. Bombantımanm 50. yıldonumu • TOKVO(AA)- Japonya'nın başkenti Tokyo'ya 2. Dünya Savaşı sonunda düzenlenen Amerikan bombardımanının 50. yıldönümünde hayatını kaybedenler törenlerle anılıyor. ABD bombardımanın 50. yüdönümü nedeniyle Tokyo Memorial Hall'da düzenlenen törende konuşan savaş tanıklanndan 74 yaşındakı Toşi Abayaşi, bombardıman sırasında binlerce ailenin yok olduğunu belirtti. ABD'den IRA'ya davetClinton, dün Sinn Fein lideri Adams'ı Beyaz Saray'a davet ettiğini acıkladı. ADAMS- Temsilciler meclisi başkanıyla görüşecek. FIJAT KOZLUKLU WASHINGTON - Beyaz Sa- ray'ın kapılan ABD tarafindan düne kadar "terörist" olarak ka- bul edilen Filistin Kurtuluş Ör- gütü'nün lideri Arafat'ın ardın- dan bu kez de Kuzey lrlanda'nın Ingiltere'den bağımsızhğı için mücadele eden lrlanda Cumhu- riyetçi Ordusu'nun (IRA) siyasi kolu Sinn Fein'in lideri Gerry Adams'a açılıyor. ABD Başkanı Bfll Clinton'ın, tngiltere'nin bütün itirazlanna karşın "kırmızı halT sereceği Adams, kongrede de temsilciler meclisi başkanı Nevrt Ging- rich'le bir araya gekcek. lngilte- re'nin büyük tepkisini çeken Clinton'dan Gerry Adams'a "Beyaz Saray" daveti, önceki gün resmen açıklandı. Altı ay önce "ateşkes" ilan eden IRA'nın siyasi kolu Sinn Fein partisi liderinın ABD'ye önümüzdekı hafta geleceği bildi- rildi. Açıklamayı yapan Beyaz Saray sözcüsü Mîke McCurry; Başkan Bill Clinton'ın. Adams'ı St. Patrick's günü dolayısıyla 17 martta Beyaz Saray'da vereceği öğle yemeğine davet etti&ini söy- ledi. Haberi ABD televizyonlan naklen duyururken gazeteler de birinci sayfalanndan yayımladı- lar. Beyaz Saray Sözcüsü Mc- Curry'nin açıklamasından kısa bir süre sonra da kongrenin en güçlü ismi Gingrich, gazetecile- re *Beyaz Saray, Adams'uı ziva- retinin anlaşma sürecine yardım- cı olacağmı düşunüyor" dedi. Gerry1 Adams' ın. Clinton'dan ABD vizesi alması aynı zaman- da bu ülkede faaliyet gösteren kuruluşlardan ve kişilerden mad- di yardım toplamaya hak kazan- ması anlamına da geliyor. Adams'ın ABD ziyaretı sırasm- da, Amerikan liderinin yanı sıra Sinn Fein'e parasal destek sağla- mak için lrlanda kökenli işadam- lanyla da görüşmesi bekleniyor. Ingiltere kmamışü Adams. ABD'nin IRA'ya 20 yıldır uyguladığı yasajı geçen yıl kaldırması üzerine ilk olarak 1994 yılı ocak ayı sonunda New York'a gelmişti. Büyük ilgiyle karşılanan Sinn Fein liderine Clinton yönetiminin "vize yasa- ğmı" kaldırması tngiltere'yi aya- ğa kaldırmış. lngiltere Dışişleri Bakanı Hurd VVashington'un ka- rannı kınamıştı. Banş sürecinde canlanma• ABD Dışişleri Bakanı Christopher Ortadoğu banş görüşmelerinde yeniden bir canlanma yaşandığını söyledi. Dış Haberler Servisi - ABD Dışişleri Bakanı Warren Chris- topher'ın Ortadoğu gezisi ile yoğunlaşan diplomasi trafığı Ortadoğu liderlerinin ikili bu- luşmalan ile daha da hızlandı. Israil Dışişleri Bakanı Şimon Feres ile Filistin Kurtuluş Örgü- tü (FKÖ) lideri Yaser Arafat'ın önceki gün Gazze Şeridi'nde bir araya gelmelennden birkaç saat sonra Christopher Kudüs'te ts- railli liderlerle görüştü. Christopher, Israil Dışişleri Bakanı Şimon Peres'le görüş- mesinın ardından basma yaptı- ğı açıklamada Ortadoğu banş sürecinde bir enerji patlaması olduğunu. banş süreci görüşme- lerinde yeniden bir canlanma yaşandığını. kendisine düşen görevin bu gelişmeleri destek- lemek olduğunu söyledi. Christopher'la yapılan görüş- melerin ardından îsrail Başba- kanı tzak Rabin akşam sürpriz bir ziyaretle Ürdün'e giderek Kral Hüseyin'le bir araya geldi. Ürdün devlet televizyonu, Kral Hüseyin'in Rabin'i, Akabe ken- tindeki kraliyet saraymda kabul ettiğini bildirdi. Televizyon, 1967 Arap-lsrail savaşında mülteci durumuna düşen yüz binlerce Filistinli'nin geleceği ile ilgili görüşmeye, Urdün Başbakanı Zeyd Bin Şa- Idr ve iki ülkenin üst düzey yet- kililerinin de katıldığını belirtti. ABD Dışişleri Bakanı War- ren Christopher dün sabah Ku- düs'te tsrail Dışişleri Bakanı Şi- mon Peres'le bir araya geldik- 'Ölüleri rahat bıralan" pankartlan tasıyah 5 bin Ortodoks YahudTnin kafjlrlıgı bir vürüste, Yafa bölgesindeki antik mezaıiann bulunduğu yöreterde yapılan arkeolojik kaalar protesto edildi. akşam saatlerinde \Vashington müzakerelerini ye- rüşmeler hakkmda bilgi verece- ABD-iran Petrol anlaşmasına sert tepki TEL AVİV (AA) - ABD Dışişleri Bakanı VVarren Christopher, lran ile petrol anlaşması imzalayan Amerikan şirketiConoco'yu terorizmi destekleyen u yasadışı bir ülkeye" yardım etmekle suçladı. Christopher, önceki akşam Tel Aviv'de tsrail Başbakanı tzak Rabin ile birlikte düzenlediği basın toplantısında "tran'ın yasadışı bir ülke olduğunu düşûnüyonız. Bu bölgede nereye bakarsanız bakın, tran'm şeytani elini görürsünüz'' dedi. Conoco'nun biryan şirketi ile tran arasmda yapılan petrol anlaşması, 1980'de zamanın ABD Başkanı Jimmy Carter'm tran ile ilişkileri kesmesinden sonra, bir ABD şirketinin bu ülkeyle yaptığı ilk anlaşma. Anlaşmaya göre şirket, tran'dan yeniden satmak ıçın petrol alacak ve tran'daki gaz ve petrol kaynaklannı işletebilecek. ten sonra Gazze Şeridi'nde FKÖ lideri Arafafla görüştü. Christoper- Peres görüşmesi'ne lsrail'in ABD Büyükelçisi ve Suriye ile banş görüşmelerindeki heyet başkanı Itamar Rabinovic de ka- tildı. Rabinovic görüşme önce- sinde tsrail radyosuna yaptığı açıklamada, Christoper'ın Peres ve Rabin'le görüşmelerinin, niden başlatma şansı doğuraca- ğını umduğunu söyledi. Yaser Arafat'ın bugün Kahi- re'ye giderek Mısır Devlet Baş- kanı Hüsnü Mübarek ile bir araya gelmesi bekleniyor. FKÖ'nün Kahire Büyükelçisi Zühtü eJ-Kadra tarafindan ya- pılan açıklamada Arafat'ın Mü- barek'e tsrail'leyapılan son gö- ğini bildirdi. Filistin'in yeniden yapılanması ve kalkınmasına yönelik çalışmalardan bir kez daha sonuç alınamadı. Aralann- da Türkiye'nin de bulunduğu 25 ülkenin katıldığı "Task Foree - Görev Gücü"nün 8-9 mart ta- rihlerinde Washington'da yaptı- ğı ilk toplantıda, Filistin'in ye- niden yapılanması için gerekli finansman ve işbirliğinin uygu- lanması konusunda fıkirbirliği- ne ulaşılamaması üzerine so- nuçsuz kaldı. Türkiye'yi Başbakan Tansu Çiller'in başdanışmanı Bilsel Alışba \e Hazine müsteşarlığı şube müdüresi Ayşen Kulaknoğ- hı'nun temsil ettiği toplantilar- da Ortadoğu Kalkınma Banka- sı üzerinde duruldu. PAKİSTAN Cııma ııaıııazuula patlama: 10 ölüDış Haberler Servisi - Pakis- tan'm Karaçi kentinde bugün meydana gelen patlamada 10 ki- şinin öldüğü. pek çok kişinin ya- ralandığı bildirildi. Polis, kentin doğu kesiminde- ki patlamanın bir caminin için- de, cuma namazı sırasında mey- dana geldiğini kaydetti. Bomba- mn belirii bir saatte patlayacak şekilde kurulduğu ileri süriilü- yor. Bomba cami dışında Patlama sırasında çevrede bu- lunan araçlann hasar görmesi patlayıcınm caminin dışına >"er- leştirildiğini gösteriyor. Cami- nial 00 metre ilensinde bulunan Şii gruplar "Hükümet bizi ni- çin korumuyor? Hükümet kendimizi korumamıza niçin izin vermiyor?" diyerek öfkele- rini dile getirdiler. Polis gecikti Polisin olay yerine geç gelme- sini sert bir dille eleştiren Şii gruplar. caminin bulunduğu böl- gedeki dükkanlannı kapayıp ev- lerine çekildiler. Karaçi kentinde. Sünni ve Şii mılitan gruplar arasında mezhep çatışmalan sürüyor. Karaçi'de 25 şubat tarihinde meydana ge- len bir olayda ise silahlı saldır- ganlann iki ayn camıye düzen- ledıkleri baskında 20 Şii ölmüş- tü. Geçen çarşamba günü iki Amerikalı diplomat kimliği be- lirlenemeyen kişiler tarafindan arabalanna açılan yaylım ateşi sonucu öldürülmüştü. Yalnızca bu yıl Amerikalılar dahil 69 kişi terör eylemlerinde yaşamını yitirdi. Terör ortamı 12 milyon nüfuslu Karaçi ken- tinde ernik, politik ve dini çatış- malann yol açtığı terör ortamı- nın yabancı yatınmcüan kaçıra- cağından korkan işadamlan, Başbakan Benazir Butto'nun teröre karsı daha köklü önlemler almasını ıstiyor. Geçen yıl da Sünni ve Şii ça- tışmalannda yüzlerce kişi yaşa- mını yitirmişti. Kiliseden eşcinsellere destek Dış Haberler Servisi - tngiltere eşcinsel hak- lan konusunda dünyanın en hoşgörülü ülkesi ol- ma yolunda. Çeşitli kesimlerden gelen eşcinsel- lere her geçen gün biraz daha fazla yasal hak ta- nınırken ülkenin en tutucu kurumlanndan olan kilise de eşcinsel tartışmasına malzeme oldu. BBC'ye bir demeç veren Glaskow ve Gallo- way Başpiskoposu Derek Rawcliffe. eşcinsel ol- duğunu açıkladıktan sonra kilisenin eşcinsellere daha hoşgörülü davranmasını istedi. Rawcliffe eşcinsel olduğunu açıklayan bir kişinin cinsel tercihlerini özgürce kullanması gerektiğini belir- terek "Tann'nın heteroseksüeller ile eşcinsel- ler arasında ayınmcıhk yaptığına inanmıyo- rum. Heteroseksüellere tanıdığı haklan eşcin- sellere de tanımıştır" diye konuştu. tngiltere'deki Katolik Kilisesi'nin lideri Kar- dinal Basil Hume, Rawcliffe'in itirafının ardın- dan yaptığı açıklamada eşcinsellerin dışlanma- sına karşı olduğunu belirterek Katolik Kilise- si'nin eşcinselliğe karşı olmadığına dikkat çek- ti. Ancak eşcinsel aşkın cinsellikten annmış ol- ması gerektiğini vıırgulayan Kardinal, homosek- süel gruplann eleştirilerine hedef oldu. Eşcinsel Hıristiyan Hareketi Genel Sekreteri Rahip Ric- hard Kirker, Kardinal'i anlaşılmaz bir ifade kul- lanmakla suçlayarak söyle konuştu: "İki kişinin arasındaki aşk, cinsiyet farkhhğı gözetilmek- sizin savgıyla karşılanmalıdır." Kardinal bu eleştirilere verdiği yanıtta eşcin- sellerin fıziksel ilişkiye girmesinin Tann'nın is- teklerine ters düştüğünü tekrarladı. AVRUPA^DAN EDİP EMtL ÖYMEN GlasnostiOyaşında On yıl önce dün Mihai! Gorbaçov, Sovyet lideri olmuş- tu. Ve 10 Mart 1985'i izleyen şu on yılı nasıl yaşadık! San- ki dün gibi derler. Aynen öyle. Hiç değişmez sanılan bir- çok fıkir ve kurumun nasıl değiştiğini gördük bu on yılda. Ve degişimin hala sürdüğünü de görüyoruz. öyle bir sü- reç ki bu, yeni sözcük ve kavramlannı da beraberinde ge- tiriyor. En moda olanı, globalleşme=küreselleşme gibi iyi tanımlanması gereken sözcükler örnegin. Değil on yıl, sa- dece 5 yıl önce bile bu tür kavramlan sadece birkaç aka- demisyen kullanır, birkaç doktora tezinin kimsenin okuma- dığı satırian arasında kalırdı. 10 Mart 1985'de Mihail Gorbaçov 54 yaşındaydı. Brej- nev'in ardından adeta mecburen lider seçilen Andropov ve Çerniyenko'yu izleyen genç yüzlü, gülümsemesini bilen, Battlı devlet adamlanna benzeyen biriydi Gorbaçov med- ya için. Göreve gelişinden 7 ay sonra ilk kez Paris'i ziyaret ettiğinde de herkes hayretler içinde kalmıştı. Sovyetler Bir- liği'nin bir numaralı adamı bu kadar sıcak, esprili, açikyü- rekli ve medyatik nasıl olabilirdi? Gorbaçov'un medyatik oluşu elbet işin verniği. 1985- 1991 arasındaki o karmakanşık dönemdeki başanlan, ha- talan, yerinde olan olmayan kararlan, liderlik yeteneği ya da yeteniksizliğıni değerlendirmek bu kısa sütunun harcı değil. Amaç, sadece bir hatıriatma. Insanlar ara sıra durup düşünmeli: Nereden kalktık, nereden geçtik, neredeyiz, nereye gidiyoruz, niçin diye. Sadece bir düzine önemlı tarihi hatırlamak dahi bu muhasebe için yeterii: Şubat 1986'da glasnost sözcüğü dile girdi. Yani, düşünce özgürlüğünün sağlanması, san- sürün yumuşaması, açıklık anlamına. Ama bu sözcük, şok geniş bir kapsam kazandı kısa sürede. Nisan 1986'da Çer- nobil patladı. Glasnost'un ilk sınavıydı bu. önce gelenek- sel Sovyet biçimince olay örtbas edildi. Sonra Batıh med- yaya olay yerine girmesine izin verildi. Temmuz 1986'da Sovyet ordusu Afganistan'dan çekilmeye başladı. 1980 başında öyle bir girmişlerdi ki sanki hiç çıkmayacak gibiy- diler. Ama gen dönüşü Batılı medya objektifiyle gördüğü halde inanamadı. Reagan-Gorbaçov buluşması ilk kez Ekim 1986'da Reykjavik'de. Gorbaçov, Reagan'ı nükleer silahsız bir dün- yaya zorla iknaya çalıştı. Aynı yılın sonunda Reagan ile Gorbaçov bir kez daha buluştular. NATO'nun Cruise, Sov- yetler' in SS-20 füzelerinin Avrupa'dan kaldınlmasını karar- laştırdılar. Ocak 1987'de glasnost'a kardeş geldi: Perest- royka. Yani ekonomide reform. Bir yıl sonra Aralık 1988'de Gorbaçov, Doğu Avrupa'dan aşamalı olarak çekilmekten ilk kez söz etti. Mart 1989'da Komünist Parti'nin önde ge- len 30 üyesi, yeni Sovyet Parlamentosu için yapılan ilk öz- gür seçimde yerlerini kaybettiler. Ekim 1989: Gorbaçov, Doğu Berlin'e gitti. Reforma uyamayanlann görevde kalamayacaklannı söyledi. Ve bir ay içinde ünlü Duvar yıkıldı. Sonrası, domino taşlannın bir- biri ardından devrilmesi kadar göz açıp kapayıncaya ka- dar hızla gelişti. Reforma tahammül edemeyenler, Gorba- çov'un kuyusunu kazdılar. Azerbaycan'da ütvanya'da in- sanlar öldü. Kimin kime neden nasıl emir verdiği belli ol- madı. Gorbaçov, bütün bu patırtıların kendi bilgisi dışında meydana geldiğini hep söylemiştir. Gorbaçov'a karşı başansız darbe girişiminin tarihi Ağustos 1991 'dir. Sovyetler Birliği'nin dağılma sürecinin de başı. Nitekim Kasım 1991'de Yeltsin, Rusya'nın, Sovyet- ler Birliği'ne artık vergi ödemeyeceğini, Sovyetler Birliği'nin hukuken de fiilen de ortadan kalkmakta olduğunu söyte- di. Öyle de oldu. Gorbaçov işsiz kaldı. Öyle ki Mart 1992'de emekli maaşı bile kesildi. Ama şimdi, gözünü yeniden li- derliğe diktiğini saklamıyor. Biz de şu son on yılımızı glasnost ve perestroyka büyüteci altına bir alsak acaba ne görürüz? HELSİNKt KOMİSYONL-DEP Kapalı kapılar ardında görüşme FUAT KOZLUKLU WASHINGTON - Belçi- ka'ya sığınan eski DEP millet- vekillerinden Ali Yiğit,Nev- ruz"unkutlandığı21 martta ilan edilmesi planlanan 'sürgündeki Kürt parlamentosu'nu anlat- mak ve kongre ile yönetim çev- relerinin desteğini alabilmek için ABD'de temaslarda bulu- nuyor. Daha önce yığit'le bır- likte VVashington'a geleceği bil- dinlen diğereski DEP Milletve- kili Remri Kartal ise "seyahat belgesi' konusunda çıktığı söy- lenen sorun nedeniyle ABD'ye gelmedi. Ali Yiğit, merkezi Washing- ton'da bulunan Amerikan-Kürt Enformasyon Kuruluşu tarafin- dan organize edildiği belırlenen ABD programı çerçevesinde. dün ilk olarak kongre Helsinki Komisyonu'nda düzenlenen toplantıya katıldı. Türk gazetecilerin izlemesi- ne izin verilmeyen 'Helsinki Komisyonu'nun toplantısında. Ali Yiğit'in zaman zaman Kürt- çe konuştuğu, sözlerinin 'Ame- rikan-Kürt Enformasyon Kuru- luşu' tarafindan tngilizceye çevrildiğibelırlendi. Helsinki Komisyonu, geçen yıl da gazeteci lsmet tmset'in konuştuğu toplantıya Türk ga- zetecilerinı sokmamıştı. tmset. bu duruma tepki gösterilince Washington'daki Türk gazete- cilerin bazılannın 'Türk devle- tinin istihbarat gorevlisi'' gibi çalıştığını iddia etmişti. Normalde, Helsinki Komis- yonu'nun toplantılan halka ve gazetecilere açık olarak düzen- leniyor. Cumhurtyet'e acıklama Amerikan-Kürt Enformas- yon Kuruluşu(AKIN) yetkilile- ri, Cumhuriyet'e, eski DEP Milletvekili ve 'sürgündeKürt parlamentosu' kurma çalışma- lannı yürüten Ali Yiğit'in, 21 martta VVashington'da bir basın toplantısı düzenleyeceğini, ABD'nin çeşitli kentlerinde Nevruz kutlamalanna katılaca- ğını söylediler. ABD'de yaşayan Kürtler, Nevruz'u, Avrupa'da olduğu gi- bi geniş katılımlı bir şekilde kutlayabilmek amacıyla bir sü- redir yoğun hazırlık yapıyor. Geçen yıl da ABD'ye gelen ve kongrede konuşmasını Kürt- çe yapan eski DEP Milletveki- li Yiğit'in düzenleyeceği basın toplantısının 'çokönemli açıkla- malar'içerdiği de AKIN yet- kililerince kaydedildi. T ü r k i y e ' d e D ü n y a 1 n ı n E n B ü y ü k I tan onra