Katalog

Cumhuriyettmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Ya\ ın > onetmenı Orhan Erinç • Genel Ya>ın Koordınatoru Hikmet Çetinkaya # Yazıı^lerı Müdurlen Ibrahim Yıldız(Sorurnlu). Dinç Tayanç • Haber Merkezı Mudüru Hakan Kara 0 Görsel Yonetmen Fikret Eser Dı^Habcrlcı Ergun Balcı#istıhbanıt YalfinÇakır • Ekonomı Bulenl Kı/anhk • Radyo-TV U\gar F.remektar • Kuliur Handan Şenköken • Spor \bdulkadir > ücclman • Yurt Haborlcr Mehmet Saraç # Makaleler Sami Karaören # Cevın Sofettin Turhan 0 Düzcllmc Abdullah Ya/ıcı Vayın Kurulu llhan Selçuk (Ba^kan). Orhan Erinç. Oktay Kurtböke. Ö/gen \car, Hikmet Çetinka\a, Şukran Soner, Krgun Balcı, Dinç Tayanç. İbrahim Y ıldı/. Orhan Bursalı, Mustafa Balbay. •\nkara IcmMİciM MuMafa Balbay 0 Habcr Muduru Doğan 4kın Ataturk Bulvan No 125, Kat 4. Bakanlıklar-Ankara Tel 4l45O2O(7hat). ( aks 4195027 • l/mır rcmsılcısı S«rdar Kızık, H ZıyaBK 1352 S 2'3 Tcl 4411220. Faks 4419117 0 Adana Tems'ılcısı Çetin Yiğenoğlu, Inonü C'd. 119S No.l Kal 1, Tel. 3522550, Faks 3522570 Mücv*ese Mudüru Erol Erkut 0 Koordınator AhmrtKonılsan0Muha>ebe BülentYener 0 Idare Hüsevjn Gürer 0 l^lctme Onder ÇeKk 0 Bılgı-lşlem Nail inal 0 Bılgısayar Sıstem Mürüvtf Çiler 0 Rekiam Reha tşıtman 0 Halkla llışkıler Nurten Berksoy > a f i n l ı v i B t e Basan: > enı (jun H a b e r Ajan*.:. B a s m \ e Yayıncıiık A S Turkocajı t a d 3>> 41 Cagaloğlu ' 4 3 3 4 Ist PK 246 k t a n b u l Tel ( 0 2 1 2 ) 5 1 2 O M K ( 2 " hjtl hak- d > : i 2 > - 7 ŞUBAT 1995 imsak 5 36 Günev 7 02 Oğle 12 25 Ikındr. 15.08 Aksaml7 34 Yatsr. 18.55 Yolcu uçağı pistten çıktı • İstanbul Haber Servisı- tstanbul- Ankara seferinı yapan Türk Hava Yollan'nın Aırbus A-310 tıpi "Çoruh" yolcu uçağı kayarak pısrten çıktı. Kazada can kaybı olmadı. Ankara seferini yapmak üzere dün saat 17.10'da Atatürk Havaalanı'nıdan kalkışa hazırlanan kaptan pilot Erol Mısırve yardımcı pilot Adem Gülyurt yönetımındekı "Çoruh" isımlı Aırbus A-310 tipi yolcu uçağı 624 numaralı piste yaklaşırken yağmurun kayganlaştırdığı zemın üzerinde kayarak pısrten çıktı Pıst dışında çamurda da kayan uçak. asken savaş uçaklannın kullanılmış lastıklenne takılarak durdu. THY yetkılilerinden alınan bilgıye göre binnci hızlanma sırasında meydana gelen kazada. aralannda ANAP Mıl1et\ekılı lmren Aykut'unda bulunduğu 42 yolcu, 7 kabin görevlisi ve 2 pılottan yaralanan olmadı. Yolcular, yanaştınlan merdiven sayesınde uçaktan indirilırken, saat 18.00'de bir başka yolcu uçağı ıle Ankara'ya göndenldi. Çamura saplanan yolcu uçağının çekılerek bakıma alındığı bildirildı. MEB'den yayın atağı • ANKARA (ANKA) - Milli Eğitim Bakanlığı Ya>ımlar Dairesı Başkanlığı, "2001 Yayın Projesi" çerçevesinde. eserlennden edebıyat ders kitaplannda yararlanılan yazarlann kitaplannı Türkçeye kazandırma karan aldı. Bu yazarlardan bazılan şunlar: Bulganstan Türklen edebiyatından Recep Küpçü, Kazakıstan edebıyatındar. Macan Cumabayulı, Kazan Türklen edebiyatından Ayas Ishakı. Kjbns Türkleri edebiyatından Osman Türkay ve Özker Yaşın, Batı Trakya Türklen edebiyatından Mehmet Hilmi, Abdurrahı'm Dede, Kjrgızıstan Türklen edebiyatından Cengız Aytmatov, Kanm Türklen edebiyatından tsmaıl Gaspıralı. Cengız Dağcı, Özbek Türkleri edebiyatından Abdülhamit Süleyman Çolpan ve Aypek. • Deniz Jetteri "M İstanbul Haber Servisi - İstanbul Büyükşehır Belediyesı'ne bağlı İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) bünyesinde hizmet vermek üzere Emınönü Deniz Otobüsü tskelesi ile bırlikte hizmete sokulan "Ertuğrul Gazi" ve "Akşemseddin" isimh 2 deniz jetı seferlere başladı. Eminönü-Kadıköy ve Eminönü-Bostancı hatlannda hizmet verecek deniz jetlerinın seferlerinde ramazan nedeniyle yeni düzenlemeler yapıldı. Yeni düzenlemeye göre Kadıköy'den Eminönü'ne ilk deniz jeti saat 7.45'te, Eminönü'nden Kadıköy'e saat 8.00'de kalkıyor. IBM PC toplantısı • tstanbul Haber Servisi - IBM PC çözüm ortaklan ve satış noktalan yıllık toplantısı Mövenpick Oteli'nde yapıldı. Toplantıda 1994 yıh, gerek IBM. gerekse sektör açısından değerlendınlirken IBM Türk'ün hedeflennin geçen sene yaşanan ekonomik krize karşın gerçekleştiği ve pazar payını arttırdığı bildirildı. İstanbul Moda Fuarı • tstanbul Haber Servisi - Avrupa moda fuarlan takvımine giren tstanbul Moda Fuan tMF'95, 16-19 şubat tarihlerinde tstanbul Dünya Tıcaret Merkezı'nde yapılacak. Fuarda, katılımcı firmalahn ürünlenni ziyaretçilere tanıtacaklan defıle organızasyonlan da gerçekleşecek. Tıp ve teknolojik IİZMİR(AA)-Tıp alanındaki teknolojik gelışmeler, hastalıklann teşhis ve tedavisinde büyük kolayhklar sağlıyor. Damar tıkanıklıklannın yol açtığı felçler ve psikiyatrik hastalıklann tespitınde, nükleer tıptan yararlanılarak geliştınlen yeni bir cihaz, çoğıı zaman ümitsiz gibi görülen hastalan zamanında yapılan tedaviyle yasama dondürüvor. =«**?*. Tarih: Eylül Yer. Black Rock Çölü, Nevada, ABD Araçın durumu: Araçm dışı alüminyum ve karbon alaşımından ve titanyumdan yapılmıştır. | Moton iki adet Rolls-Royce, i 205'lik savaş jeti motoru Dünya yüzündeki hız rekoru Kurallar Arabanın dört veya fazla tekerleği olmalı, iki tanesiyle itiş ve şöför tarafından tam kontrol yapılmalıdır. Bir saat içersinde tespît edilen hızı iki kez geçmelidir. Zaman: Başlangıç ve bitiş noktalarında elektronik saatter bulunur. Zaman ve mesafe Ses hızı: Saatte 1300 km olarak Nevada Çölünde ölçülmüştür. Hcznfl Yon verme Arkadan itişli Hız: İlk hedef 1400 km. 0-170km. 4saniyede 0-950 km. lösaniyede Tekerlekler: Sert alüminyumdan özel olarak Çöl yüzeyinde maksımum performans sağlaması ıçın gelişririlmiş bir alaşım. Frenlen ilk olarak paraşüt ve ardından karbon diskler her tekerleğe pres yapar. 370 REKORUN BAŞLANGIÇ VE BİTİŞ ÂŞÂMALARI 700 »00 SH) 10 • ' ötçiltiiomo» (araba hızkmmaya devgm edet) Ses duvarı karada aşılacak •Andy Green, 30 saniye içinde karada ses duvannı aşmaya hazırlanıyor. Ses duvannı aşma hızına eriştiği an, aracın tekerleklerinin yerden kalkmaması için uzmanlar, aerodinamik yapı üzerinde titiz bir uğraş sergiliyorlar. Çeviri Servisi- And>' Green ıçin "Ya çılgının biri ya da Ingittere'nin en yûrekli adamı" diyorlar. Hıç de haksız sayılmazlar. çünkü Green, karada ses duvannı aşmaya hazırlanıyor; hem de 30 saniye içinde!.. Green'ın daha şimdiden Guıness Rekorlar Kitabı'nda yerini aldığmı belirten tngilizler, ses duvannı karada aşmayı başardığı an, dünya havacılık tanhındekı yennı de alacağını söylüyorlar. Bir süre önce, bir RAF Tornado ıle saatte 850 mil (1367 kilometre) hıza eriştığinde 32 yaşındaki savaş pilotu Teğmen Green'in uçağının tekerlekleri yerden metrelerce havadaydı! Ama bu kez, rekor denemesı Formula 1 yanşlannda kullanılan motorlann mükemmel bir örneğıyle yapılacak ve çift motor kullanılacak. Bunun anlamı da motorlann değerinin 3 milyon lngiliz Sterhni, dığer bir deyişle 168 milyar Türk Lirası etmesi... Aracın bır diğer özellıği de pilot kabınının sadece bır kişinin zorlukla sığabileceğı denli küçük olması. Motorlar, Rolls Royce tarafından üretılecek ve bu güçte olan Fantomlannkı gıbi 106 bın beygir gücünde olacak. Bu da yetmiyor; aracın ses duvannı aşabılecek hıza eriştiği an, tekerleklennın yerden kalkmaması da zorunlu. tşte bu yüzden, Ingiltere'nin en yetkın uzmanlan, son günlerde aerodinamik yapı üzerinde titız bir uğraş sergiliyorlar. Uzmanlar, sürtünmeyı azaltmak amacıyla burnu sivrileştırerek yerden havalanma olasılığını en düşük düzeye ındırmeye çabalıyorlar. Hedef 4 sani>ede 160 km. Teğmen Green'in hedefi: 5 millık (8 kilometre) parkurda ilk 4 saniye içinde 160 kilometre hıza enşmek. 16. samyede 900 kilometrelik hızı yakalamak, sonunda da 30. sanıyede o muhteşem hıza ulaşarak ses duvannı 'yerde aşan' ilk sürücü olmak. lşın asıl ılginç yanı, yeryüzünde bu hıza erişildiğınde savrulma ya da devnlme tehlıkesi oluşturmayacak karayolu olmadığından, rekor denemesinin çölde yapılacak olması. ESKİ USTALAR HENRY SEGRAVE 1926,1927,1929 MALCOLM CAMPBELL GEORGE EYSTON 1931,193Z1933,1935 1937,1938 JOHN COBB 1938,1939,1947 DONALD CAMPBELL RICHARDNOBLE 1964 1983 Pigmeler AIDS ve uyuşturucuya yenik düştü Dış Haberler Servisi- Çağdaş uygarlığın olumsuz etkilerine karşı bugüne dek direnme başansı gösteren Ugandalı pigmeler, sonunda alkolizm ve uyuşturucu bağımlılığına ve AIDS salgınına yenık düştü. Dünyanın en kısa boylu insanlan olan pıgmelenn yaşadığı bölgerde göre\ yapan uluslararası yardım örgütlen, pıgmelenn yok olma sınınna yaklaştığını belirtiyor. Pıgme nüfusunun son 30 yılda 2.000'den 400'e düştüğü belırtilıyor. Ortalama 1.2 ıle 1.4 metre boyunda olan pıgmeler, Lganda'nın batısında bulunan Itun ormanlık bölgesınde yaşıyor. Pigmeler yüzyıllarca yasamlannı avcılıkla sürdürdükten sonra turistler sayesinde parayla tanıştılar. Son yıllarda runstlerden koparttıklan parayı içkı. uyuşturucu ve fahişelere harcayan pigmeler, para kazanmak içın tıcari faaliyetlerde bulunmaya gerek görmüyor. Bölgeye turist olarak gelen yabancılardan açıkça para isteyen pigmeler. bu paralarla en yakın kentteİcı barlara ve genelevlere gidiyor. Ne yazık ki bu gibi etkınlıkler, yüzyıllarca modem dünyanın salgın hastalıklanndan uzakta kalmayı başaran pıgme nüfusunun son hızla azalmasına yol açıyor Bölgede çalışmalar yapan uluslararası yardım örgütlen. pıgmelenn karşı karşıya olduğu tehlıkeyı şöyle dile getınyor:"Eskiden pigmeler yalntzca kendi aralarında evleniyorlardı. Şimdi evlilikler kabile dışına taşıyor. Ayrıca e\lilik dışı ilişkilerin de devreye girmesiyle pigmeler AIDS'ten kınlmaya başladı." Bakanlara 'nükleer'i protesto faksı yollandı ADANA (Cumhuriyet Giiney İlleri Bürosu) - Adana Çevre Gönüllülen Derneğı. başta Başbakan Tansu Çiller olmak üzere bazı bakanlara "Nükleer santrallann tesisini protesto" eden fakslar gönderdı. Adana Çevre Gönullülen Derneğı adına Başbakan Tansu Çjller. Devlet Bakanı Bekir Sami Dace, Çevre Bakanı Rıza Akçalu Enerjı ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ve>sel Atasoy ıle Turizm Bakanı Şahin Ulusoy'a ayn ayn fakslar çeken Başkan Mebriıke Turhancık, kamuo>Tinun sesını her anlamda, her fırsatta herkese ve her yetkilıye iletmeyı bir doğasever olarak borç bildiklenm söyledı. Çevre Gönüllüleri Derneği"nın ılettiği fakslar şöyle: "Silifke civannda nükker santral tesisine şiddetie ha>ır derken hidroiik potansi\elimizin neden hâlâ yiizde 28"i kullanılmakta anlayarruyomz. Bu temiz ve vinelenen kaynağunızı kullanmavı httlandıralım lütfen. Silifke civannda | nükleer santral tesisine şiddetie hayır. Bütün ülkeler nükleer santral tesislerinden kaçarken hidroelektrik potansiyelimizin yüzde 28'i kullanılmaktayken bütün korkunçluğu ile dehşet saçan nükleer santrallar yerine su varlığımız neden degerlendirilmiyor?" Boğaziçi Köprüsü'nden 95 kişi ölüme atladı •64 metre yüksekliğindeki Boğaziçi Köprüsü'nden 22 yıl içinde atlayanlardan yalnızca5'i, 'şans eseri' kurtulurken 315 kişinin intihar girişimi, polis tarafından engellendi. AYKUT KÜÇÜKKAYA lstanbul'un trafik akışını rahatlatarak insanlann yasamlannı kolaylaştırmak \e kentin 'iki yakasını bir araya getir- mek'amacıvla yaklaşık çeyrek yüzyıl önce yaptırılan Boğaziçi Köprüsü za- manla 'yaşam ile ölüm arasuida bir çiz- gi'ye dönüştürüldü. As>a ıle Avrupa kı- talannı bırleştıren özellığiyle dünya coğ- rafyasında önemlı bir konumda bulunan Boğaziçi ICöprüsü'nden son 22 yıl için- de 410 kişi intihan denedi. Bunlardan 95'ı 'ölüme' atladı. 5'ininyüzüne'şans meleği' güldü \e ölmekten kurtuldular. 315 kişinin intihar ginşımi ise güvenlık güçlennın zamanında müdahalesıyle en- gellendi. tstanbul'un Anadolu yakası ile Avru- pa yakasını birleştiren Boğaziçi Köprü- sü' nün temelı 20 Şubat 1970 tarihinde atılmış. 1 Nısan 1972'de, tstanbullulann 45 dakika süren ilk yürüyüşünden sonra köprü, 29 Ekım 1973 tarihinde, cumhu- riyetin 50. yılında açıldı. Açıldığı günden günümüze kadar 90 kişı köprüden atlayarak ölümün ürperti- cı yüzüyle tanışmış. Işte, "İnsan yaşa- mak istemediğiandan itibaren öiür!" fel- sefesınden hareket eden yüzlerce kişi- den bırkaç portre: Adı Zeynep Kunt... O da diğerleri gi- bi, bır süre önce ıntihan seçıyor Boğazi- çi Köprüsü'nden Zeynep, 17 yaşında li- se son smıf öğrencısi. Anne-babası on yıl önce aynlmış. Ünıversiteye hazırlanma, ama bir yandan da kazanamama düşün- cesı. Ve karar 94 yılının 25 Aralığf nda verilıyor: "İntiharedeceğim.'' Yer belır- leniyor-, "Boğaziçi Köprüsü." Taksive bı- niyor, köprüye gelıyor. Ve Zeynep Kunt ölüme uçuyor. Evet... Zeynep ölmeyı ıstiyor. Ancak önce üzerindeki mont. sonra da Boğaz'ın balıkçılan kurtanyor onu. Üstündeki montu paraşüt gıbı açılarak Zeynep'in hızını kesiyor. Tarih 13 Nisan 1984... Borç batagına saplanmış Engin Çolakoğlu. Boğaziçi Köprüsü'nden atlıyor. Tanh 29 Mart 1989.. Çetin Solhan, kendi deyımiyle, "Son çarem buydu"diyerek atıyor ken- disinı köprüden Tarih 24 Subat 1990... Muhasebeci tlhan Benguı. en büyük ha- tası olduğunu belırttiği ölüm uçuşunu gerçekleştinyor Boğaziçi Köprüsü'nden atlayarak. Tarih 25 Kasım 1992... Nişan- lısı Ajda Aksov ile tartışan CenkGüngö- röz. köprüde ölümü deniyor... Ve geçen günlerde bır kişi daha ölümü seçiyor ve intihar etmek ıstiyor Boğazi- çi Köprüsü'nde. Sevdiği kızla evlene- meyen 23 yaşındaki Ayhan Koç karan- nı venyor. Anımsanacağı üzere, taksiyi durduruyor ve köprünün demir korku- luklannayönelıyor Güvenlik görevlile- ri, Koç'u fark ediyorlar ve ikna etmek ıçin çok uğraşıyorlar. Sonunda başan- yorlar da. Koç, sevdiği kızla parasızlık yüzünden evlemeyen bır ınşaat işçisi. Çahşaıı çocuklann durumu 'sağhksız' İSTANBUL (AA) - Geleceğı emanet ettığimiz çocuklanmızın önemlı bir kıs- mı, sağlıksız koşullarda 'ucuzemek' ola- rak çalıştırılırken. çocuk suçlannda da önemli oranda artış olduğu belirlendı. Adalet Bakanlığı ile TİSK ve Türk- İş'ten elde edilen verilere göre küçük yaş- lardaki mılyonlarca çocuk, ılende sağlık- lannı bozacak ortamlarda uzun sürelerle çalıştınlıyor. Türkiye. 12-18 yaş grubun- daki 3 milyon 439 bin çocuk ışgücü po- tansiyeline sahıp bulunurken, bunlann yüzde 88'inı oluşturan 3 milyon 21 bın ço- cuk ıse istıhdam edilıyor. Yeterli sosyal güvenlık şartlanna sahip olmayan bu ço- cuklann yüzde 58.1'ını erkekler, yüzde 41.9'unu ise kızlar oluşturuyor. Çalışan çocuklann ıstihdam edıldığı hizmetler tanm, ımalat sanayiı, tıcaret, toplum hızmelen ve ınşaat olarak sırala- nıyor. 'Ucuz ve korumasız emek' •Küçük yaştaki çocuklann güçlerine uygun olmayan işlerde çalıştınlmalan, fiziksel ve ruhsal gelişimlerini olumsuz yönde etkiliyor. Çocuklar küçük işyerlerinde sağlıksız ve tehlikeli ortamlarda çalıştınlırken, düzenli bir yemek servisi olmadığı için de beslenmeleri yeterli oranda sağlanamıyor. TlSK tarafından hazırlanan "Türki- ye'de Çocuktşgücü" adlı araştırmada, ço- cuklann kuçuk yaşlarda çalıştınlmalan- nın nedenleri konusunda şu değerlendir- me yapılıyor "Artan nüfus hızına parald olarak, ço- cuk sayısı da artmakta ve bu da dargelirli ailelerde geçim sıkıntısına neden olarak, çocuklan çakşmaya zorlamaktadır. Çocuklann okullarda karşüaştıklan ba- şansızlık, eğitim sisteminin beceri kazan- dıramaması, formal eğitim sisteminin tş piyasasının isteklerine uygun olmayışı, okumuş gençler arasmdaki işsizliğin yük- sek oluşu, yaşam düzeylerinin düşüklüğü ve benzeri nedenlerle çocuklar erken yaş- larda eğitimlerini bırakarak iş hayatuia atılraaya itilmektedir. Üikemizde istihdam edilen çocuklann yüzde 93.2 'si, 1 ile 24 kişi arasında işçi ça- lıştıran küçük ve orta ölçekli işletmelerde bulunuyor. Çocuk işgücü. özellikle kayrt dışı çalışan işİetmeler ve küçük-orta ölcek- li işİetmeler tarafından, haksız şekilde, ucuz ve korumasız emek girdisi olarak gö- rülmektedir." Çocuk ışgücü kullanımı, gerek çocuk- lar, gerekse toplum açısından önemli so- runlaryaratıyor. Öncelıkle küçük yaştaki çocuklann güçlenne uygun olmayan işlerde çalıştı- nlmalan fiziksel ve ruhsal gelişimlerini olumsuz yönde etkiliyor Çocuklar küçük ışyerlennde sağlıksız ve tehlikeli ortam- larda çalıştınlırken, düzenli biryemek ser- visi olmadığı ıçin de beslenmeleri yeterli oranda sağlanamıyor. Bunun yanında ça- lıştınlan çocuklann ışverenler tarafından zaman zaman hırpalandığı da görülüyor. Çocuklann çalışma süreleri ise işverenin ınısıvatifıne kalıyor. Işyerlennde olumsuz koşullarla karşı- laşan çocuklar, zamanla bedensel olarak yıpranırken çeşıtlı kötü alışkanlıklara da yenık düşüyorlar. Türk-tş tarafından gerçekleştinlen bır araştırmaya göre çalışan çocuklann önemli bırbölümünde içki ve sigara alış- kanlığının yer ettiği gözleniyor. Çalışan çocuklann yüzde 32'si sigara içerken, yüzde 7'si de süreklı ıçki kullanıyor. Çocuksuçlan da arttı Bu arada Türkiye'de çocuk suçlan da azımsanamayacak bir sayıya ulaştı. 1989'dan 1994'e kadar olan dönemde tstanbul 1 ve 2 no'lu çocuk mahkemeleri ile Ankara, tzmir ve Trabzon çocuk mah- kemelerinde toplam 19 bin 509 dava görüldü. Bu davalarda 23 bin 240"ı erkek, bın 258'ı de kız olmak üzere toplam 24 bın 498 çocuk çeşıtli suçlardan yargılan- dı. 1989'dan 1994 yılma kadar olan dönemde çocuk sanık sayısı yüzde 28, açılan davalar ise yüzde 7.6 oranında ar- tış gösterdi. Adalet Bakanlığı \erilerine göre çocuk- lann işlediği suçlar arasında hırsızlık ilk sırayı alırken, bunu bıçaklama, müessir fiil, gasp, adam öldürme, mala zarar ver- me, cinsel suçlar ve ateşli silah kullanma izlıyor. Ote yandan sokaklada yaşayan, tiner koklayarak yasamlannı sürdürmeye çalışan ve sayılan heT geçen gün artan çocuklar da sorunun bir dığer yönünü oluşturuyor.