Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4SUBAT1995 CUMARTESİ 10 DIŞ HABERLER Kaddan yazaroMu •KAHtRE (AA) - Libya lıden Muammer Kaddafi, ideolojik ıçerikli "Yeşil Kitap"ından sonra ılk edebı yapitını da yayımladı. Lıbya İidenmn 12 öyküden oluşan "Köy, Köy, Toprak, Toprak ve Astronotun Intihan" başlıklı esen, bırçok Arap ülkesinde satışa sunuldu. Mısır'da yayımlanan El- Ahram gazetesı. Kaddafi'nin kitabın satışından elde edeceği gelırleri, ülkesindekı sosyal güvence fonuna bağışlayacağını bildirdi. Kitabın önsözünü yazan Libyalı yazar Ahmed Ibrahim El-Fakih, Kaddafi'nın "Klasik yazınsal ölçüleri izlemediğini, modern bir roman yazmayı yeğlediğini" belirtti. Kobe'yi kadınlar kurtardı • KOBE(AA)-Japonya'nın Kobe kentinı yerle bır eden ve 5243 kişinın ölümüne yol açan deprem, Japon erkeklen ile kadınlan arasındaki bir farkı da açıkça ortaya koydu: Erkekler boş boş konuşup kaytanrken kadınlar bütün kurtarma çalışmalannı yüklendıler. Japon ve yabancı yardım kuruluşu çalışanlan kadınlar olmasaydı yenıden normale dönmeye çalışan Kobe'de durumun bugünkünden daha da kötû olacağını belirtiyorlar. Discovery rınlatHdı • CAP CAaNAVERAL (AA) - Amerikan uzay mekiği Discovery, dün sabah Cap Canaveral uzay üssünden fırlatıldı. Asıl görevi Rus istasyonu MIR'e yaklaşma manevralan yapmak olan Discovery'de 6 kışılik mürettebat bulunuyor. Mekiğin kaptanlığını. ilk kez bir kadın astronot yapıyor. Uzaya önceki gün gönderilmesi planlanan, ancak teknik bir anzadan ötürü 24 saat gecikmeli olarak firlatılan yaklaşık 110 tonluk mekik, yerden 392 km mesafedeki MIR uzay istasyonuna 100 metre mesafede konum alacak, daha sonra ıstasyona 10 metre yaklaşacak, 10 dakika bu pozisyonda kaldıktan sonra istasyondan uzaklaşıp yeniden aynı manevrayla istasyona yaklaşacak ve MIR çevresinde bir tur atacak. TÜPk-Makedon ilişkileri • tSTANBUL(AA)- Dışişleri Bakanlığı Türk Işbirliği ve Kalkınma Ajansı (TlKA). tstanbul lİniversitesi Edebiyat Fakültesi ile Makedonya Cumhuriyeti Kültûr Bakanlığı tarafından düzenlenen "Türk ve Makedon milletleri arasındaki ilişkilenn dünü. bugûnü" konulu yuvarlak masa toplantısı başladı. tÜ Edebiyat Fakûltesi'ndeki toplantinın açılışında konuşan Makedonya Cumhuriyeti Meclis Başkanı Trajan Gocevski, bu toplantının yûzyıllar boyunca süregelen ikı ülke ilışkilerine siyasal. ekonomık ve kültürel alanda katkı sağlayacağını söyledi. Rum ordusuna 20 trilyonluk silah • LEFKOŞA (AA) - Rum Milli Muhafiz Ordusu'na bu yıl 238 mılyon Kıbns Lirası (19 tnlyon 754 milyar lira) rutannda alırrunı öngören bütçe, Rum Temsilciler Meclisi Savunma Komitesf nde kesinleştı. Rum gazetelerinin bildırdiğine göre başta Yunanistan ve Rusya'dan tank ve zırhh personel taşıyıcı, diğer ülkelerden de orta menzilli yerden havaya güdümlü füze sıstemleri altmını öngören bütçenin yanı sıra 129.2 mılyon Kıbns Lirası da, (10 tnlyon 723 milyar 600 milyan lıra) Rum- Yunan Ortak Savunma doktrininin öngördüğû askeri altyapı inşaasına harcanacak. Yabancı öğrenciler azalıyor Moskova Halklann Dostluğu Üniversitesi'nin 35. yıldönümünde yapılan bir açıklamada, Rusya'daki yabancı öğrencılenn sayısının 60 binin altına düştüğü bildirildi. (1990'da yabancı öğrenci sayısı 130 bini aşıyordu.) Rusya'da publeden çok dolar var Şu anda Rusya'da piyasada dolaşan dolar miktannın ruble miktarını aştığı bildirildi. Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi tarafından yapılan açıklamada, Rusya'da ekonomik yaşamın artık her konuda Amerikan Dolan'nı göz önüne alarak düzenlendiği belirtildi. , ( 1 1 1 — — _ Terop Giinlük Yaşama Girdt Artık bomba patlamasına alışttk Moskova'da. Bu tür konulara eskiden değinmeyen teievizyon ve basın şimdi sık sık "bombaiı haberter" veriyor. Çeçen savaşı ' konuyu iyice alevlendirdi. Ama daha Önce de yeni Rus mafya gruplan böylesi yöntemierden sık sık yararianıyorlardı. Son iki-üç yılın yeniliği oldu bu tür patlamalar. Patlamalann ve ontarta ilgili haberlerin yoğunlaşması, toplumsal bilinci htzla etkiliyor. Artık araba egzozlannın çıkardığı ses bile can güvenüğini akla getiriyor. Du arada yeni yetme gençlerin, güçlü ses çıkaran fişekleri kullanmaktan büyük keyif duyması da Rusya başkentinin yenilikleri d. arasında. Son zamanlann en ilginç haberleri arasına bir de asılsız bomba ihbarian girdi. Çoğunlukla "ruhi dengesi bozuk faşifer' ya da "serseri gençler" tarafından yapıldığı belirtilen asılsız ihbariar, sık sık işyeri ve okul boşaltılmasına yol açıyor. Geçenlerde bir düşkünler eviyle ilgili asılsız ihbar. yaşlılar arasında büyük paniğe ve etkisi uzun süre geçmeyecek strese yol açtı. Birkaç asılsız ihbar ise, zorlu sınavlann düzenlendiği orta öğretim kurumlannaydı. Trafik canavarı Moskova'da 9 milyon nüfuslu Moskova'da, geçen yıl 8276 trafik kazası olduğu, bu kazalarda yaklaşık bin beş yüz kişinin yaşamını yitirdiği, 8481 kişininse yaralandığı belirtildi. Trafik polisleri, yaklaşık 2,5 milyon kez kuralları çiğneyen şoföriere ceza . kesti. ff. Ruslar, Çeçen lıattııu • Rus Helikopter ve uçaklan desteğindeki Rus tanklannın, dün Grozni'nin 12 kilometre güneydoğusundaki Çeçenlerin elinde kalan son kavşaklardan birini de ele geçirdikleri bildirildi. Dış Haberier Servisi - Çeçen direnışçılerin. Rus bırliklerine karşı saldınya gecme hazırlığın- da bulunduklan bildirilirken Rus helıkopter ve uçaklanmn deste- ğindeki Rus tanklannın, dün Grozni'nin 12 kilometre güney- doğusundaki Çeçenlerin elinde kalan son kavşaklardan birini de ele geçirdikleri bildirildi. Groz- ni'nin kenar mahallerinden gü- neye dogru yarma hareketine gı- ren Ruslann. Çeçenlerin destek yollannı kesmeye çalıştıklan bil- dirildi. Ruslann dün başlattıkla- n harekârın devamı durumunda Groznı'nın güneydoğusunda bu- lunan Çeçen dırenişçilenne ge- reklı malzemenin ulaşacağı tek yolun da kesıleceğı vurgulandı. Rus tanklannın. harekât son- rası ele geçırdiklen kavşağın 5 kilometre uzağında mevzılenen Çeçen direnışçilerinin karşı sal- dın içın mevzilendikleri bildıril- di. Tanksavar, el bombalan ve Kalaşnikof'larla donanmış yüz kadar dıreruşçinin, Novy Atagı ve Goitı kasabasında mevzilene- rek karşı saldınya hazır oldukla- n açıklanırken dırenışçılenn lı- den Aslambek Mahmud, "Bu- gtin buradalar, ama yann hepsi- niyokedeceğiz''dedi Ka\şagıele geçıren Rus zırhlı bırlığınin gü- cü konusunda detay verilemez- ken çatışmalarda ölen ya da ya- ralananlar konusunda da kesin birbılgı alınamadı. Grozni'ye ulaşan diğer destek yollannın çoğunun açık araziler- den, bır kısmının da Çernoreçye bölgesinden geçtiği ve bu kanal- lann tamamıyla Rus topçusu ve tanklannın atış menzilinde tutul- duğu bildirildi. Ruslann ele ge- çirdıği kavşak, aynı zamandaba- tıya giden yollann da kesişme noktası durumunda. Kavşağın ele geçmesinden kısa bir süre ön- ce kamyonlara ve arabalara bin- miş Çeçen direnışçilennin batı- ya doğru çekıldiklen görüldü. Dırenişçiler kavşaktan geçtikten sonra AFP'muhabirine yaphkla- n açıklamada " Biraz önce kav- şaktan geçtik. Grozni yanıyor. Her yer cesetlerte dolu. Havada bombalar rokeöer uçuyor. Hett- kopterler hareket eden her şeye ateş açıyorlar" dediler. Türkiye'den kuşkuhı Rusya Federasyonu Sınır Mu- hafızlan Komutanı Orgeneral Andrei Nikolayev, "Güneyden gelebilecek tehlikelerekarşı ken- dimizi korumahyTz"dedi Niko- layev Interfax Ajansı tarafından yayımlanan demecinde, tehlike- mn özellikle "militanlann ve di- ğer istenmeyen kişilerin sızma- sı" şeklinde olacağını belirterek güney sınınndan Türkıye ve Azerbaycan'ı kast ettiğinı söyle- di. BAKAN YOLSUZLUKLA SUÇLAMYOR Graçov'a yol gorundu MOSKOVA (AA) - Rusya Sa\ unma Bakanı Pavd Graçov'un adının yeni bir malı skandala kanştığı bildirildi. Bağımsız Sevodnia gazetesı. Devlet Başkanı Boris Yeltsiıı'ın 25 ocaktaki Güvenlik Konseyı toplantısına, Savunma Bakanhğının "gerekli izinleri almadan"Almanya'da bır banka hesabı actığmı gösteren bir belge sunduğunu yazdı. Gazeteye göre Berlın'dekı Deutsche Bank şubesinde açılan hesaba, eski Varşova Paktı'na ait askeri malzemelerin Ruslar tarafından satışından elde edilen 20.6 mılyon dolar aktanldı. Gazete, Graçov'un belgeyi gördükten sonra gızlı hesaptan sorumlu olmadığını, sorumluluğun bakanhğının malı işler müdürü General Vasili Vorobiyov'da olduğunu söylediğı, ancak Yeltsin'i ikna edemedığını yazdı. Graçov hakkında çeşıtli yolsuzluk ıddialan ortaya atılmış bulunuyor. Ancak bu ıddialarla ilgili bir gelişme henüz yok. Bir askeri uzman AFP'ye verdiği demeçte, "Kremlin büyük bir olasdıkla Graçov'a Çeçenya fiyaskosunun bedelini ödetmeye çalışıyor"dedı. Graçov, belge konusunda Yeltsın'le görüştükten sonra "cbeck-up" yaptırmak için hastaneye yattı. Ruslann Grozniye düzenledikleri amansız saldırüardan 3 yaşındaki Ahmet'te nasibini aldı. JİRİNOVSKİ'DEN TÜRKt\ E'YE ÇAĞRI Gelin birleşelim STRASBOURG (AA) - Rus- ya"nın sansasyonel açıklamalany- la dikkati çeken aşın sağcı hderi VTadimir Jirinovski, "Türkiye ve Rusya'nıiL A\rupa Konseyi'nden aynİarak kendi aralarında başka bir AvTupa Konsevi kurmalan ge- rektiğini''one sürdu. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) toplantılan do- layısıyla Strasbourg'da bulunan Liberal Demokrat Parti hderi Jin- novski, Anadolu Ajansı muhabiri ile yaptığı görüşmede, Avrupa Konseyı'nm, Türkiye ve Rusya gibi ülkelere "çifte standart" uy- guladığını söyledi. Jirinovski, "Si- ö, Güneydoğu meselesi, o da oJ- mazsa Kıbns meselesi yüzünden buradan atacaklar. Gelin birBkte, Be\az Rusya \e baa bölgesel ülke- leri dc alarak kendi Avrupa Kon- seyimizi kuralun" dedı. Jınnovskı "Türkiye'yi ve özel- tikle tstanbui'u çok özledim. Beni davet edin, hemen gelirim" dedi. AVRUPA'DAN EDtP EMÎL ÖYMEN Teslime Yaşar Iş çığnndan çıkıyor: Türkiye, insan haklan konusundaki zaten kötü kamesinden artık sınıfta kalmak üzere. Kara dik- tatörlerin kara rejimleriyle biriikte anılır oldu Türkiye. Iste- diğimiz kadar geçmışteki yan gerçek-yan uyduruk hoşgö- rümüzle övünelim, bu yılı uluslararası hoşgörü yılı ilan et- tirelim, çağdışı anayasamıza tamirat boya badana yapıyo- ruz diye anlatalım, kimse artık yutmuyor. Biz, kendi kendi- mizi aldattıkça, başkalannı da aldattığımızı sanıyoruz. Diyelim ki on yıl önce askeri bir şemsiye altındaydık. Kendimizce olağanüstü koşullar vardı. Batı, dişini sıkıp, sabredip lahavle çekip adam olmamızı bekliyordu. Sözüm ona sivil yönetime geçmiştik. Ama sivillikle uzaktan yakın- dan ilgımiz yoktu. On yıl önce de Aydınlar Dilekçesi Dava- sı ile, Banş Derneği Davası ile, Kutlu-Sargın Davası iledün- yaya rezil olmadık mı? Daha önce de Ecevrt'i iki kez hap- se atarak kendimizi tatmin etmedık mi? Tanınmış tanınma- mış, adı bilinen bilinmeyen kaç düzine insana işkence edil- diği için, hesabı sorulmadan öldürüldüğü, hukuk ayaklar altına alındığı için Batı, gözünü üzerimize dikip bakmadı mı? Ne değişti on yılda? Hiç. Şimdi durum çok çok daha kötü. On yıl önce, olağanüs- tü koşullar diye bir şeyler mınldanarak ıdare ediyorduk. Da- ha Soğuk Savaş sürüyordu. Göz yumuyorlardı. Şimdi? Içinde sosyal demokrat geçinen suyunun suyu bir partinin de bulunduğu sözümona sivil bir hükümet var. Dünya de- ğişti. Biz hala aynı mınltılan yutturabileceğimizi sanıyoruz. Ve artık öyle bir noktaya geldik ki, dost düşman hiç kim- se, bizim icabında haklı bile olabileceğimiz hiçbir konuda dahi artık bizi hiç dinlemez hale geliyor. örnek: Amerika- cığımız. 1995'de başımıza gelecekler belli: İnsan haklannın ne ol- duğunu birtürlü kafamıza sokamayışımızın bedelini ağır bi- çimde ödeyeceğiz. Yaşar Kemal gibi uluslararası çapta bir yazanmız bizi şikayet etti diye çağdışı yasalan uygulaya- cağız. Ve bunu, Batı'ya anlatmaya uğraşacağız. Ve üste- lik bize hak vermelerini de bekleyeceğız. Çok bekleriz. Bangladeş'in de kendine göre yasalan, toplumsal bilin- ci, gelenekleri ve dinsel inançlan var. Teslime Nesrin'e re- va gördüğü muameleyi herkesle biriikte biz de ayıplama- dık mı? Neden? Bizim, düşünce özgürlüğü konusunda Bangladeş'den acaip üstün bir yanımız falan mı var? Biz önce kendimize bakalım. Yaşar Kemal'i de bizimkiler Tes- lime Nesrin'e benzetecek. Çünkü Alman dilinin boyutunu aştı Yaşar Kemal. Ve derdini bu kez ingilizce anlattı. Kaba- hati büyük. Kürt Sorunu yoktur diyen büyüklerimizle aynı fikirde değil çünkü. Köy yakılmamıştır diyen büyüklenmiz- le de. Göçten başka çare bulamayan, sosyal guvencesi za- ten olmayan bir ülkede iyice aç ve açıkta kalan, ıtilip kakı- lan horianan, sayısı belirsiz (2,5 mılyon mu?) insanı görmez- likten gelen büyüklerimizle de. Bakalım Yaşar Kemal'le nasıl başa çıkacaklar? Işleri, içinden çıkılmaz bu noktaya getiren çağdışı zihniyet, şim- di nasıl bir göz boyama yöntemi arayacak? Çağdışı yasa- lan elbirlıği ile değiştirmek yerine, Yaşar Kemal'i hangi "çe- vir kazı yanmasın" maddesine dayanarak mahkum ettire- cek? Ele güne ne diyeceğiz? Nasıl anlatacağız? Dinleye- cekler mi? Anlamak isteyecekler mi? Bu tarih ve küttür yumağı çileli ülke, hiç hak etmediği çap- sız, sekizinci sınıf, altyapısız, öngörüsüz, cahil siyasetcile- rin elinde, bize küçümsemeyle bakan Batı'nın önünde 1995'de ne yazık ki çok zorlanacak. Bari ders alsak? Ama on yıl önceyi hatırlayınca, bir arpa boyu yol gitmediğimiz görülüyor. PARLAMENTOYU FESH ETMEK ÎSTÎYOR Walesa meclise savaş açü Dış Haberier Servisi - Po- lonya Çumhurbaşkanı Lech Walesa önumüzdeki yıl yapı- lacak cumhurbaşkanhğı se- çimleri öncesı siyasi bir kumar oynayarak parlamentoyu fesh etmeye doğiu gidiyor. Parlamentodakı partilenn ateş püskürdügü Walesa, 1995 bütçe tasansını bütçedeki ver- gi hükümlerinin anayasaya ay- kın olduğunu iddia ederek im- zalamadı ve anayasa mahke- mesıne gönderdi. Yasanın üç ay içınde yürür- leğe girmemesi yürütmenin dağılmasını gerektiriyor. Üç aylık sürenin bugün dolacağı- na dıkkat çeken siyasi çevre- ler, Walesa'nın bütçe tasansını anayasa mahkemesıne gönder- me karannı, Polonyah lidenn kendi politik çıkarlanna uygun yeni bir parlamento oluşması- m sağlamaya yönelik bir ma- nevra olarak görüyorlar. PAP haber ajansı, bu geliş- melerin ardmdan Çumhurbaş- kanı Walesa'nın fesıh prosedü- rüne uygun olarak parlamen- toda grubu bulunan parti lider- lerlerine parlamentonun feshi konusunda fıkirlerini soran bir mesaj gönderdiğini açıkladı. Yürütmenin feshedilmesi karannın çıkması durumunda 1997 sonbahan beklenmeden erken genel seçimlere gıdile- cek iktidar ortağı eski komü- nistler başta olmak üzere par- lamentonun üçte ikisinin lider- liğine karşı çıktığı Walesa önümzdeki yıl yapılacak se- çimlere bu kadro ile gitmek is- temıyor. İtirazlar artıyor Bununla biriikte gerek parla- mentoda gerekse ülkedeki di- ğer siyasi platformlarda, Wa- lesa'nın bu gerekçe ile parla- mentoyu fesh edemeyeceği gö- rüşü ağır basıyor. Zira karann çıkmasmı engelleyen Wale- sa'dan başkası değil. Hükümet ortaklanndan Sol Demokratik Ittifak'ın liderleri dün yaptıklan bir açıklamayla "Parlamentoyu fesh etmenin hiçbir siyasi, hukuksaL, anay»- sal veya fiili bir temeli yoktur. Hiçbir güç cumhurbaskanına Polonya'ya hiçbirşe> kazandır- mayacak karartar alma >etkisi vermez'' dediler. Açıklamaya muhalefet de destek verdi. Peru ve Ekvador ateşkeste anlaştıDış Haberier Servisi - Peru ile Ekvador uluslararası arabu- luculartarafından sunulan ateş- kes önerisinde prensip anlaş- masına vardılar. Brezilya Büyükelçisi Rego Barros göruşmelere katılan Pe- ru ve Ekvador heyetlerinin ateşkes konusunda anlaştıkla- nnı ve karan hükümetlerine ilettiklerini açıkladı. Karann hükümetler tarafından onay- lanmasından sonra iki ülke ara- sında bir haftadır süren çatış- malann son bulması beklenı- yor. Ekvator'la Peru arasında 1942 yılında imzalanan sınır anlaşmasının garantör devlet- leri olan ABD, Arjantin, Brezil- ya ve Şili'nin de katılımıyla Rıo de Janerio'daki Himaray Sarayı'nda gerçekleştirilen ba- nş görüşmeleri Quito ve Lima hükümetlerine karan onayla- malan için zaman tanımak amacıyla ileri saatlere ertelen- di. Taraflann ateşkes anlaşma- sına varmalannda ABD'nin yoğun diplomasi trafiğinin yö- nemli rol oynadığı bildiriliyor. Ateşkes karanndan önce bu tra- fik şöyle gelişmişti: ABD Başkanı Bill CUnton, sırfc- anlaşmazlığından ötürü savaşan Peru ve Ekvador dev- let başkanlanna mektuplar ya- zarak ateşkes çağnsmda bulun- du. Beyaz Saray tarafından ya- pılan açıklamaya göre Glinton, her iki ülkenin başkanlanna gönderdiği yazılı mesaj da, ça- tışmalardan duyduğu kaygıyı dile getirdı ve onlardan ateşke- si derhal kabul etmelerini iste- di.