Katalog

31 ARALIK 1995 PAZAR CUMHURİYET SAYFA KULTUR 15 ve yılthzı parLayanlarla 1995 HAZİRAHI . 1995 Orhan Kemal Roman Ödülü, Necati Cumalı'ya \erildi. Cumalı. Çağ- daş Yavınları'nda yayımlanan "*Vlran Bagjar" romanıyla bu ödüle değer görül- dü.(6hazıran) . Ortıan Pamuk'un 'Kara Kitap'ı Fran- sa'da France Culrure En İ>i Yabancı Ki- tap Ödülünü aldı. . Romen filozof yazar Emile Cioran Pans'te 84 > aşında öldü. . Sanayı-i Nefise ressamlanndan Naz- mi Ziya'nın öğrencisi MesrureTunçman yaşamını yitırdı. (31 mayıs) . Karikatür Dergisi. Asaf Koçak adına bır karikatür yanşması düzenledı. . Fransa nın Ardeche bölgesinde yer alan Vallon-Pont-D'Arc kasabasında 30 bin vıl önce yapıldığı tahınin edilen bir duvarresmı bulundu. Birmağaranın du- \arlan üzenne vapılmış olarak bulunan resmın. şu ana kadar dünyada bulunan duvar resimlerinin en eskisi olduğu tah- mın edıliyor. . Fikir \e Sanat Eserleri Yasası'na iliş- kin yasa tasansı TBMM"de kabul edildi. (8 hazıran) . İtalvan piyanist Artugo Benedetti Michelangeli ls\içre'deöldu. . Diana Ross. lstanbul'da Diet Coke Golden Classıcs'ın kapanış konserini verdi. . Grafik Sanatçısı Yurdaer Altıntaş. 6O.yaşını bırafış sergisi ile kutladı. . Bülent Erkmen'in Bosna \e AIDS konulu afişlen Lahti veChaumonfdadü- zenlenen afiş sergilennde yer aldı. . 49. Yunus Nadi Ödüllen'nde afış da- lında Selim Vclioğlu ile Cem Arık'ın ortak yapıtı. karikatür dalında Ukrayna- lı Sergei Lipoutsev. fotoğrafödülünü Fa- ruk Ertunç. sosyal bılimler dalında ise Dogu Perinçek. "Laiklık" konulu 'Kema- list Devnm 2. Din ve Ahlak' yapıtıyla ödül aldı. Uzun Metrajlı Film senaryosu ödülünü Serdar Kazak'ın 'SevmişOldu- ğum Herşey' ve Arslan Kacar'ın 'BırÇu- val Karanlık' adlı yapıtlan aldı. Siır da- lında Kağan Kök 'ŞıirÇelengi' adlı ya- pıtıvla ödül alırken, oykü dalında Ayşe Kilımcı "Yenı Moda Aşklar Destanı" ve Nevra Bucak "Beyoğlu'nun Eski Ustala- n' adlı yapıtlan arasında paylaştmldı. Necati Cumalı ise' Viran Dağlar" adlı ya- pıtıyla roman dalında ödül aldı. . Bir süredır gırtlak kanserı tedavisi gören ün!ü sınema yıldızı Lana Turner öldü.(29 haziran) Sinema ve TV oyuncusu E\a Gabor. yaşamını yitirdı. . Mısırlı yönetmen Atrf El-Tayyib 47 yaşında öldü. . Cenevre'de. **ÜlkelerDi\aloğu~(Di- alooePaix)adıyla düzenlenen üluslara- rası Çağdaş Sanat Sergisi'ne Ayşe Erk- men de davet edildi. TBVVIUZ . 2.Uluslararası Istanbul Caz Festiva- li'ne yerli ve yabancı 225 sanatçı katılı- yor "Genç EtkinHk* projesi başladı. "Sı- nıriar ve ötesi" temalı etkinlikte 240 sa- natçımn 177 projesi sergilendi. . "Dünya Grafik Sergisi'nde Mehmet Ali Türkmen ve Sadık Karamustafa'nın afişlen de yer aldı. . Özgür Yayın ve Dağıtım"ın kurucu- su Refik Llu geçırdiği kalp krizı sonucu öldü. . 6O'lı yıllann ünlü rock müziğı toplu- luklanndan Greatful Dead'in kurucusu JerryGarcia 53 yaşında öldü. . MESAV1 Baş'kanlığı'na Atilla Özde- miroğlu başkan seçildi. Başkan Yardım- cılıklanna ise Sezen Aksu ve Fuat Güner getinldiler. . 2.Aspendos Opera ve Bale Festiva- li'nde 9 etkinlık yer aldı. . Asaf Koçak Karikatür Yanşması'nda Hakan Demirci (Büyük Ödül). Murat Sayın, Aşkın A.Oğlu, Kadir Doğruer (Başan Ödülü). Özkan Çalışkan (Jürı Ozel Ödülü) ödül aldılar. . Ismet Küntay Tıyatro Ödülleri "nde bu yıl en iyi oyun yazan ödülü. Turgay Nar'ın. en iyi yönetmen ödülü Savaş DinçeTe. en iv i erkek oyuncu ödülü. Ha- luk Bilginer \e Ahmet l'ğurlu'ya. en iyi kadın oy uncu ödülüGönen Bozbev 'e ve- rildi. . Aziz Nesin Çeşme'de geçirdiği kalp knzi sonucu 80 yaşında öldü.(6 temmuz) . Varlık dergısınin düzenledıği Yaşar Nabi NayırGençlik Ödülleri'nde Şiir da- lında ödülü Özgür Özmen alırken. Hüse- yın Köse ve Mustafa Erdem Özler'de 'dikkate değer' bulundular. Öykü ödülü- nü Nurdan Beşergil ve Sema Kaygusuz paylaşırken. bu dalda Erkin Canpolat ve Niyazi Zorlu. "dikkate değer" seçildiler. . 23.(Jluslararast İstanbul Müzik Fes- tîvali'nde Mozart'ın "Saraydan Kız Ka- çırma" operası bu yıl ılk kez uluslarara- sı biryapımla sahnelendi.. (14 temmuz) . Liza Minelli. Bizim Lösemili Çocuk- lar Vakfı yararına Çırağan Sarayı'nda konser verdi. (15 temmuz) . Pepsi'nin düzenledıği "Yaz Ateşi" Müzik Festivali'nde Rod Stewart bir konser verdi. (15 temmuz) . Venedık Bienali lOO.yaşında. (15 temmuz) . Uzun süredir Hacettepe Üniversıtesi Tıp Fakültesi'nde kanser tedavisi gören öykücü ve çevirmen Bilge Karasu öldü. (14 temmuz.) . PEN . Onat Kutlar anısına "AntatT yanşması açtı. (20 tem.) . ŞehırTiyatroları kuruluşunun 80.yı- lında "yaz avunu* 1 olarak "Altın Post'u sahnelıyor. (23 tem.) . Türk Sinemasinı canlandırmak ve ka- lıcı kılmak amacıyla kurulan 'Sinema Vakfı'nın "On Yönetmen İki Fılm" pro- jesınde her yönetmen. *se>gi ile hoşgöriT üzerine20"şerdakikalıkfilmçekiyorlar. (28 tem.) yılda çevirdiği kitap YKY'den yayımla- nacak ( 1 ağustos) . Juan Rultbödülü Brezılyalı kadın ya- zar Nelida Pinon'a verildi (3 ağustos) . Günter Grass'ın yeni yapıtı yayım- lanmadanbestsellerlistesineaday.Geniş Bir Tarla şımdiden 100 bin sipanş aldı 12 dile çevirisi sürüyor.l 10 ağustos) İFLA 61. kongresı 20-26 ağustos ta- rihleri arasında istanbul'da yapılacaM 11 ağustos) . Salnıan Rüşdi'nin yeni romanı'"The Moor's Last Sıgh" (Arabın Son Nefesı) 12 ülkede birden yay ımlanıyor.( 15 ağus- tos) . Siegfried Lenz'e Bavyera Edebiyat Ödülü verıldi. (11> ağustos) . Fransız yönetimının Sırp katlıanıına seyirci kalmasını protesto eden 4 sanat- çı, 4 ağustosta Avignon'da başlattıklan açlıkgrevıni siirdürüyor(31 ağustos) . Francis Ford Coppola. beatnik kuşa- ğının babası Jack Kerouac'tn "Yol- da"adlı romanını sınemayauyarlıyor. (24 ağustos) . GeorgeOrvveU'ın ünlü alegorik fabl'ı "Animal Farm'(Hayvan Çiftliği) yayım- lanışından bu yana 50 yıl geçtıgı halde tngıltere'de en ıv i satan kitaplar listesinın ılk sıralarında veralıyor. (24 ağustos) . Rıfat llgaz ödülünü Yılmaz Arslan "Su Mektuplan" adlı dosvayla aldı. . Tomrıs Gıritlıoğlu. Mehmet Eroğ- lu'nun romanından uyarladığı, 8 milyar- lık bütceyle çektıği "80. Adîm-adlı tll- mi tamamladU 1 ağustos) . Nuri Bilge Ceylan'ın Kozaadlı filmi Mısır'da en iyi ilk film ödülü aldı (24 ağustos) . Modern romantızmin babası sayılan unlü Casablanca filminın (1942) :>enaris- olarak bir dizi etkinlikte bulundu. . Caz .saksofoncucu \e da\ulcu John Gilmore öldü. . Avignon Festıvali'nde yer alan 4 sa- natçının Bosna için yaptıklan açlık gre- v i. Bosna Hersek C. Başkanı Alia İzzet- begoviç'in isteğiyle sonra erdi. . 52. \enedik Film Festivali'nde Altın . Aslan ödülü Fıansız yönetmen Tran Anh Hug"un filmi "Cylo" aldı.. . Afa. Altıkırkbeş, Cem. Düşün, Hil. Kavram ve Oğlak Yayınevleri DaDa ad- lı birdağıtımşirketikurdu. DaDa.>ayın- cıları ilk kez bıraraya getirerek tüm satış ve dağıtım yetkılerinı kendi bünyesinde toplamak amacıy la kuruldu. . V Sanat Fuarı 12-17 eylül tarihleri arasında TÜYAP'ta gerçekleştirildi. 48 galeri ve 300 sanatçının katıldığı sanat fuan galericıler ve PSD arasındaki tartış- malara da sahne oldu. (12 eylül) . Luciano Pasarotti. Bosnalı çocuklar için bır konser \erdı. Konserde Bono. Vleatloaf, Michael Bolton, Simon Le Bon. Zucchero. Jovanotti. Brian Eno, 12 \e Cranberries grubu yer aldı. (13 eylül) . Boris Pasternak'ın unutuimaz roma- nı "Doktor Jıvago"nun ölümsüz Lara'sı Olca Ivinskaya82 yaşında öldü. (17 Ey- lül) . Bilınen tanhın en eksi Catalhöyük"te kazılar başladı. Kazının 25 yıl süreceği belirtildi. . Sel Yayıncılık tarafından yayınlanan ve Muzır Kurulıı tarafından poşete konan Jeanne Cordelier'in "Pamuk Prensesin Ölümü'nün yarcılanmasına devam edil- di . Harlem Dans Tiyatrosu lstanbul'da 5 gösteri sundu. . Kirov Balesı. "Şımank Kız" balesini . DivanŞiirÇevin Derneği'ncedüzen- lenen '1. Kolektif Şiir Çeviri Semineri" 28 evlül-1 ekinı tarihleri arasinda Arma- da Ötel'de üerçekleştirildi. 1995 Nobel Edebivat Ödülü Irlanda- lı ozan. deneme yazan Seamus He- ane> 'in oldu. (6 ekim) . 6-S ekim tarihleri arasında Hüseyin Katırcıoğiu'nun yönetmenliğinde 'I. Assos Gösteri Sanatlan Festivali" ger- çekleştirildi. . Sinema oyuncusu Kadir Sa\un. 69 yaşında öldü. (12 ekim) . Şair. gazeteci. yazar Şeırtsi Belli öl- dü. (13 ekim) . Beatle.s'ınelemanlan "Beatles Anto- lojisi" için biraraya geldi . Nâzım Hikmet'in tiyatrosunu bilim- sel bır toplantıyla tartışmava açtı. . Arthur Millcr'ın 80 yaşı bır dizı et- kinlıkle kutlandı. . Şaır Arif Damar'ın 70. yaşı bir et- kınlikle kutlandı (24 ekim) . Free caz'ın ustalanndan C>on Cherry 19 ckım üünü karacığerkanserinden öl- dü. . Karikatürcüler Derneği'nce düzen- lenen 15. Uluslararası Nasreddin Hoca Karikatür Yanşmasfnda büyük ödül Çınli kankatürcü L«eTingYuan'a veril- di. Altan Özeskki, \aleriu Curtu, Cum- hurGazioğlu, Era> Özbek, Mctor Kudin başan ödüllerine değer gönilürken gaze- temız çizen Ali Ulvi Erso>'un 50. sanat yılı kutlandı. (25 ekim) . Ingilız roman yazan kingslev Amb. 73 yaşinda öldü. (25 ekim) .11. Göteborg Kitap Fuan'nda Sal- man Rüşdü 'Görüş belırtme özgürlüğü" konulu semınere katıldı. Orhan Pamuk ve Yaşar Kenıal de bırcr konuşma yaptı- 1. Li/a Minelli 2. Sadri Alışık 3. Bclgin Donık 4. HüsevinSermct 5. Kadir Savun 6. Nagisa Oshima 7. Louis Malle 8. Lana Turner 9. Tivarro Stüd)t>su- "Çöplük" 10. Beatles H.EttoreScola 12.TurhanSck;uk 13. Rod Stt^art AĞUSTOS . James Jov ce'un ünlü yapıtı "llhsess" Türkçeye çevrildi. Nevzat Erkmen'in 3 ti. yazar ve yapımcı Howard Koch öldü. . Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Bozkurt Kuruç. L'lusal Kurtuluş Savaşı sırasında Atatürk ve Çerkez Ethem ıliş- kisıni anlatan "CandanCan Koparmak" ve gerici yobazların katlettığı Kubilay "ın öyküsünü aktaran "Karanlıkta İlk Işık"isimlı oy unlan repertuvardan çıkar- dı.(31 ağustos) Amerikalı ünlü fotoğraf sanatçısı Alf- red Eisenstaedtöldü.(24 ağustos) Ankara Projesi 95(15-30 temmuz): Düşünce alışvenşi ve ürün şölenı. Avru- pa Gençlen Tiyatro Buluşması 15-30 temmuz. Dünya Amatör Tiyarrolar Bır- liği 9 bölge tiyarro festivali 23-30 tem- muz. IATA'AITA 22. dünya kongresı 23- 30 temmuz arasında Ankara"da yapıl- dı.(12 ağustos) . Roma Operası Fellini'nin yaşamını bır baleye dönüştürdü.(22 ağustos) . Cleveland'da açılan Rock and Roll Müzesi. 92 milyon dolara maloldu Açı- lışı kutlamak içın düzenlenen konsere bır çok ünlü müzısyen katılıyor.(23 ağustos) EYLÜL . Alman vazar Michael Ende kansere yenik düşerek 65 v aşında öldü.(TARlH) . Yapı Kredı Uluslararası Leyla Gen- cer Şan Yanşması 3-9 eylül tarihlerinde Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda ger- çekleşti. . Italyan heykeltıraş Francesco Messı- ııa 95 yaşında öldü. . Italyan yönetmen ve kuramcı Euge- nıo Barba. Şchır Tiyatrolan'nın konuğu sergiledi. . Aziz Nesin'in isveççedeki ilk yapı- tı Satiriska Sagor' (Taşlamalı Masal- lar' adıyla Lindelövv Yayınevi tarafından yayınlandı. . Orhan Pamuk'un 'Sessiz Ev'i Hol- landacayaçevnldi. . Dil Denıeği ileÖmer Asım Aksoyai- lesinin birlikte düzenledikleri 'Dil Der- neği Ömer Asım Aksov Ödülü'nün ılkı Necati Cumalı'ya verildi. . Kankatünst NValterGoetz tngıltere'de öldü. . Abidin Dino'nun eşi Güzin Dino. eşınınresımlennınönemlibirbölümünü ve yapıtlarının tüm telif haklannı İstan- bul Kültür Ve Sanat Vakfı'na bağışladı. EKİM . Armonı. Artıum. Nev. Selv in. Siyah- Beyaz ve Turkuvaz sanat galerılerinin kuruculan olduklan Tüm Sanat Galeri- leri Derneğı Ankara'da kuruldu. . Ruhi Su'nunölümünün IO.yılında2O Eylül'de bir dızi etkinlik başlatıldı. . 35.yılını kutlayan Istanbul Devlet Opera ve Balesı yeni sezonu ülkemizde ılk kez seslendırılecekGustav Mahler'ın "8.sen- fonisı" ile açtı (5 ekim) Akbank 5. Uluslararası Caz Festiva- li 4-14 ekim tarihlen arasında gerçekleş- tirildi. . 32. Antalya Altın Portakal Film Fes- tıvalf nde Altın Portakal. Ümit Elci'ııın yönettiği. Hali! Ergiin ve Fiisun Demi- rel'in başrollerıni paylaştıkları 'Bticek' adlı fılme verildi. (5 ekim) lar. . TÜRSAK'ın düzenlediği 'Ulis'in Bakışı" adlı filmin galasına filmin yö- netmeni Theo Angelepoulos da katıldı. . Yönetmen. yapımcı Çetin Karaman- bey öldü. (28 ekim) Yazar. tıyatro eleştiımeni ve çevir- men Lütfî Ay. 28 ekim günü yaşamını yi- tirdı. . 5846sayılı Fıkirve Sanat Eserlenya- sasının bazı maddelerinin değıştırilmesi- ne ilişkin olarak hazırlanan yasa tasansı Kültür Bakanı KöksalToptan tarafından başbakanlığa sunuldu. MSIM 4.Uluslararası Istanbul Bienali bugün başlıyor. 110 sanatçının katıldığı biena- lin teması •"Orient-ation Paradoksal bir dunyada sanatın görünümü "(9 kasım) . Van Gogh'un Sous Boıs tablosu Sot- hebv 'steki açık arttırmada 27 milyon do- lara satıldı (11 kasım) . Bienale katılan Komar ve Melamid biraraştırmayı değerlendırerek ıdeal türk resmi ve en istenmeyen resmi yaptı.(20 kasım) . Cumluırbaşkanı Demirel ve Kültür Bakanı Fikri Sağlar. İstanbul Kültür ve Kongre Merkezi'nin temel atma ve Sa- bancı Kültür Sitesı'nin açılıştörenlerine katıldılar.(28 kasım) . Sinema oyuncusu Steve Martin. artık oyun yazarı olacağını açıkladı (1 kasım) . Kültür Bakanı Fıkri Sağlar. Dıyarba- kırŞehırTiyatrosunun kapatılmasını kı- nadı. (2 kasım) . Tiyatro eleştirmeni Tahir Özçelik öl- dü.(9 kasım) . Kültür Bakanlığı 57 özel tiyatroya 22 mılyardestek verdi.(18 kasım) . Yıldız Kenter'in oyunculuk uğraşın- da 50. sanat yılı. (19 kasım) . 15. Ağa Han Mimarlık Ödülleri açık- landı. Behruz ve Can Çınicı'nin "TBMM Camiisi" ile ODTÜ Ağaçlan- dırma Programı Projesi ödüle deger gö- rüldü. . İngıliz topluluk Mime Theatre. "*LJç Silahşörler'*ın pandomim versiyonunu çeşıtlı kentlerde sahneliyor. . 242 yayınevi \e sivil toplum örgütü- nün katıldığı 14. İstanbul Kitap Fuan bu- gün açılıyor. Onur yazarı İlhan Selçuk. ana konusu sinema olan fuara bu yıl 7 ya- bancı yazar katılıyor. (2 kasım) . Kitap Fuan'nın açılışını Kültür Ba- kanı Fikri Sağlar yaptı. (3 kasım) . Yayıncılar Birliği Düşünce özgürlü- ğü ödülü verecek.(6 kasım) . FransızfılozofGHIesDel«ızeöldü.<5 kasım) . Yayıncılar Birliği Başkanı AHİ Ant korsan kitabı ihbar edene ödül verecek- lerini açıkladı.(6 kasım) . Kitap Fuan'nın onur yazan İlhan Sel- çuk için AKM'de düzenlenen görkemli geceyle aldı.(8 kasım) . Kültür Bakanı Fikri Sağlar, kağıt fi- yatında yüzde 30 ındirim yapacaklannı bildirdi. (13 kasım) . Yayıncılar Birliği ile Yazarlar Sendi- kası tek tip yayın sözlcşmesi konusunda anlaşmaya vardı. . Sabri Altınel Şiir Ödülü. Kalbim Hoşçakal adlı dosyayla Veysel Çolak'a verildi.(16 kasım) . Booker ödülünü Pat Barker "The Ghost Road" kıtabıyla kazandı.(l6 ka- sım) . Vazar ve çevirmen Aziz ÇalışJar öl- dü.(28 kasım) . İngiliz yazar Kingsley Amis 73 ya- şında öldü. . Ünlü trombon ustası Craig Harris. Tailgater's Tale adlı gnıpla bir konser ve- recek.(4 kasım) . Bilkent öğrencisi Emre Şen Roma Pi- yano Yanşması"nda uluslararası ödül ka- zandı.(5 kasım) . Istanbul Devlet Opera ve Balesı. ilk kez ünlü Alman besteci Srrauss'un "Sa- lome"sıni repertuarına katıyor.(15 ka- sım) . Frank Sinatra'nın 80. dogumgünü çeşıtli etkinliklerle kutlanıyor.(22 kasım) . Türk müziginin ünlü bestecisi Ab- dullah Yüce öldü.(28 kasım) . Yeşılçam CD-Roma sığdı: 100 Türk Filmi CD'sı Türk sineması hakkında çe- şitli bilgiler ıçeriyor.(5 kasım) . Sinema ve tiyatro oyuncusu Yılmaz Zafer. karaciğer yetmezliğinden öldü. Zafer. nisan 94'te geçirdiği kalp krizin- den ben tedavi görüyordu.( 10 kasım) . Türkiye'ye geri getirilen Karun hazi- nelerinin 25 yıllık öyküsü Özgen Acar. Tank Akan ve Yusuf Kurcenli birliktelı- ğiyle film yapılacak.( 19 kasım) . Torıno Cmema Giovanni Festiva- li'nde Büyük ödülü Çinlı yönetmen Nin Yung'un Semt Polisi filmi aldı.(21 ka- sım) . Ünlü yönetmen Louis Malle 63 ya- şında öldü.(26 kasım) ARAUK . Avrupa Filmlen Festivali. 1-28 Ara- lık arasında Ankara. Istanbul. Izmir ve Antalya da gerçekleştirilecek. . 1 .Uluslararası Cemal Reşıt Rey Piya- no Festivali 2 aralıkta başlıyor. (I aralık) . MimarSinan Üniversitesi Sinema TV merkezi "Sinema Dünyada 100, Türki- ye'de 99 Yaşında" başlıklı geniş kapsam- lı bır gösteri programı düzenledi. (2 ara- lık) . Kültür Bakanı Fikri Sağlar ve Sanat Konseyı Başkanı Hüsameftin Koçan "L'lusal Sanat Kurumu" protokolünü imzaladılar. (3 aralık) . Sendikacı-yazar Kemal Sülker. kalp ve solunum yetmezliği nedeniyle yaşa- mını yitirdi. . 1995 Sevda Cenap And Vakfı Altın Madalyası. on önce yıtirdiğımiz Cemal Reşid Re> anısına venliyor. (6 aralık) . Nazım Hikmet'in anıtı Kültür Baka- nı Fikn Sağlar tarafından törenle açıl- dı.(9 aralık)" . Amerikalı sinemacı Robert Parrish 79 yaşında öldü. (8 aralık) . Turhan Selçuk "un "İnsan Haklan" başlıklı karikatür albümü Türkçe ve İn- gilızce olarak Kültür Bakanlığı Yayınla- n'nda yayımlandı. (10 aralık) . Dormen Tiyatrosu 40.sanat yılını AKM'de düzenlenen bir törenle kutladı. . Yurtdışına kaçınlan Elmalı Sıkkele- rinden biri daha lade edildi. . Opera sanatçısı Leyla Gencer'in anı- tı, Ankara Devlet Opera ve Balesi'nın Genel Müdürlük bahçesinde törenle açıl- dı. (13 aralık) . Şakir Eczacıbaşı'ya Sanat ve Edebi- yat Şövalye Nişanı (Lordre de chevalier des Arts et Lettres) verdi. (9 aralık) . Ünlü piyanist, Devlet Sanatçısı Gü- lay Lğurata 14araiıktaöldü. (15 aralık) . İstanbul De\ let Operası kuruluşunun 35. yıldönümünü özel bır gece ile kutla- dı. (19 aralık) . Kültür Bakanlığı 1995 Kültür ve Sa- nat Büyük Ödülü yazar, eleştirmen. de- nemeci ve çevirmen Memet Fuat'a ve- rildi. (21 aralık) . Aziz Nesin. 81. yaşgününde, AKM'de düzenlenen bir geceyle anıldı. (25 aralık) . Amerikalı oyuncu. şarkıcı ve komed- yen Dean Martin öldü. (24 aralık) . Kültür Bakanlığı Külrür ve Sanat Ödülleri verildi. En iyi topluluk: Orta- oyuncular. En iyi oyun yazan: Ülker Köksal, En başanlı erkek oyuncu: Gen- co Erkal. En başanlı kadın oyuncu: Ay- ten Gökçer, Jüri Onur Ödülleri: Kerim Afşar ve Yıldız Kenter. . Ünlü piyanist Shura Cherkassky S6 yaşında Londra"da öldü. (29 aralık) PENALTI MEMET BAYDL R Roman Çekimleri Büyük romanların filmleri oldum bittim ilgımi çeker. Peter Sellers mıydı, Woody Allen mı anımsamıyo- rum şimdi, hayatınızı yenıden yaşamak mümkün ol- saydı neyi değiştirirdiniz sorusuna 'jnutulmaz bir ya- nıt veriyor: Magus (Büyücü) adlı romanın filmini sey- retmezdim! John Fowles'un dılimizde de yayımlanan bu ola- ğanüstü romanının filmi berbattır gerçekten Oysa her iyi romandan kötü film yapılır diye bır kural da yok- tur. Büyük romanların sinema versiyonlarının iyi olan- ları genellikle, yazınsal olanı "görüntülemek" yerıne. "yorumlamayı "yegleyen yönetmenlerin ışidır. Büyük bir romanı filme çekmek, bır bakıma kamera ile yazı yazmaya benzer. Görsel unsurlardan çok. yapıtın ana teması üstüne eleştırel bır deneme yaklaşımı esastır bu filmlerde. Fılm, üstüne kurulduğu yapıtın ne kö- lesı olmalıdır. ne de yıkımcısı. Bazı emekli generallerin sayesinde yıllardır sınema- teki olmayan bır ülkede yaşıyoruz ama bu gerçek kı- nntısından (sinemateksiz yaşamaktan) rahatsız ola- nımız da bir avuç insanı geçmiyor. Bu yazıda, izni- nizle biraz düş kurmak ıstiyorum. Üç buyük kentimiz- de toplu gösterilerın yapıldığı, klasıklerın ve öncü filmlerin gösterildiği. açıkoturumların. yuvarlak ma- salann, seminerierin düzenlendiği, kendı dergisıni, bültenini yayımlayan, sinema sanatına gönül vermiş insanlann toplandığı bir sinematekimiz varmış gibi yazmak istıyorum bu yazıyı. Klasik romanların filmleri diyorduk örneğın, Emity Bronte'nin Rüzgârlı Bayır'ı geldi aklıma. William Wyler'ın 1939 yılında çektiği film. romanın yansını an- latır. İngiliz romanının bu neo-romantik klasığine Hollyvvood yaklaşımıdır film ve çok başarıhdır. Sınıf- sal çatışma ön plana çıkar filmde. Bununla da kal- maz, doğa ile toplum arasındaki çelişkıli ilişkinın de altı çizilır. Enfesgörüntüler Gregg Toland'ındır. Bron- te'nin yapıtının yansını çekmesine rağmen Wyler iyi bir film kotarır. Aynı şeyı 1949 yılında Vincente Mi- nelli'nin yönettiği Madame Bovary için söyleyeme- yiz. Raubert'in romanı, bile isteye "kaçış sıneması- nın" duygusal kalıplarına indirgenir bu filmde. ya- pımcılar ve yönetmen eliyle. Olmamıştır. Ne Jenni- fer Jones, ne James Mason, ne de Miklos Roz- sa'nın müziği kurtarır filmi. Büyük romanlardan yapılan iyi filmler listesinın ba- ş«nda bence 1952 yılında yapılmış bir Robinson Cru- soe filmi vardır. Daniel Defoe, ingiliz gerçekçi roma- nının babasıdır, filmin yönetmeniyse gerçeküstücü- lüğün babalarından Bunuel'dir. Bunuel, romanın içı- nı dışına çıkarır bu filmde. Romandakı bunuvanm doğayı fethetme- si, bugülünç zafer duygusu Bunu- el'in elinde, doğal bir ınsanın burju- va zincirlerini kır- masına dönüşür. "Bu romanı hıçbir zaman sevme- dım, ama kahra- manını hep sev- dim" öer Bunuel. Richard Bro- oks'un 1965 yılın- da çektıği Lord Jim'ini pek beğe- nen yoktur. Be- nimse en sevdı- ğim filmlerden bı- ridır. Joseph Condrad'ın romanını da ayırmam yanımdan ama, bu film, romanın yüreğinı anlamış bır yapıttır bence. Kor- kaklık ile kahramanlık arasındaki incecik çizgı ustün- de söyler söylemesi gerekeni Brooks. Bovary'de gü- lünce yakın duran James Mason, bu filmde Gent- leman Brovvn rolünde harıkadır. Başroldekı Peter O'toole ise ayrı bir yazının konusudur 1 Yazın başeserlerinden kötü film nasıl yapılır soru- suna yanıt işe bir Italyan ustadan gelir 1971 yılında: Venedik'te Ölüm. Çoğu aydın tarafından çok önem- senen bu film aslında Thomas Mann'ın noveltasının Vısconti eliyle (Mahler'in yanlış kulianılmış müziği eşliğinde) ve yersiz geriye d^rıüşlerie ağlak bir yasak aşk öyküsüne dönüşmesıdir. Vıscontı'nın Giuseppe Lampedusa'nın -omanından çektiği Leopar ise Ve- nedik'te Ölüm'ün tersine çok başanlıdır. Bunun te- mel nedenlerinden bin de Lampedusa'nın romanının Vısconti'nin hayatı ve dünya görüşü için bıçilmış kaf- tan olmasıdır. Joseph Losey'in L P Hartley'in Arabulucu adlı ro- manından Harold Pinter senaryosuyla çektiği film de başarılıdır. Yine sınıf çatışması. aşk gıbı evrensel temalar üstüne kuruludur fılm ama Pinter sayesinde, film ve roman kişilerınin yüzeysel uygarlığı altında patlamaya hazırtutkular, kıskançlık ve ıhanet yoğun- laşarak görünür perdede. Geriye Kubrick'in Thackeray'ın Barry Lyn- don'undan yaptığı film, Truffaut'nun en güzel fılmle- rinden bin olan Yeşil Oda (bır Henry James roma- nındandır bu film), John Hustonun Malcolm Lovvry'nın zorlu romanından çektiği Yanardağın Al- tında. James Ivory'nin Ishoguro'nun ödüllü roma- nı Günden Kalanlar'dan yaptığı film kalıyor. Tümü de başanlıdır bu filmlerin. Yönetmenler yazarı ve roma- nı anlamış ve sonra kendilerine aıt bır iş kotarmışlar- dır. Bu konuya döneceğım. Peter O'toole Türkiye'nin ilk sesli kitabı yayımlandı ISTANBLL-(L BA) Türkiye'nin ilk sesli kitabı yayımlandı. "Fı Tanhı" adıvla hazırlanan >eslı kitap bin adet basıldı. Pıccatura fırması tarafından vavına hazırlanan "Fı Tarihi" adlı sesli kitap Türkıve'de rürünün ılk örneğı oldu. Eruun Hiçyılmaz'ın metinlerinden hazırlanan Fı Tanhı'ni Tuna Egemen seslendırdi. Taşplaktakı bazı bestelerin fon olarak kullanıldığı kitap ılk etapta bin adet basıldı. İki kasetten oluşan kitabın fiyatının ise pıyasadaki müzik kasetleriyle aynı olduğu belirtildi. Ankara Caz Derneği kuruldu ANKARA (AA) - Caz sanatçılarını. dinlevicilen \edaha genel anlamıyla caza gönül veren herkesı bırarava getirmeyi amaçlayan Ankara Caz Derneğı kuruldu. Ankara Caz Derneği. konser. panel gıbı etkınliklerin yanı sıra caza ilgi duvan müzisvenlerden okı>acak "work-shop"larla caz müziğıni sevenlere ulaşmavı amaçlıyor Müzıkseverlere hızmet verecek bıreaz arşiviyle ıletışım merkezi de derneğin çalışmaları arasında yer alıyor. Derneğin kurucuları arasında Uğur Ergun. Ahmet Müderrısoğlu. Murat -\rtu. Sadettın Davran. Yavuz Bavdar. Sedat Ergin. Fatıh Cekırge. Berna Çakır. Doğan Akın ve tce Tcnıelkuran bulunuyor. Derneğe üye olmak isteyenler. (312)416 37 55 numaralı telefondan derneğe ulaşabılecekler.