Katalog

CUMHURİYET 31 ARALIK 1995 PAZAR 10 PAZAR YAZILARI MLNIH EK)L ÖLKAN Noel coşkusu\lmanyfıda yeni yıla pnnenin heyecanı ve Nİoel cosunîuğuhâlâDİtmedı. Haftalar imcesinctn b»aşlayan çlgın alışveriş maratonu ieni yila.jirroenin çocıksu sevinciyle birieşip nsanlaniafıa çok tüktime ve alışverişe x>rladı. Ivet. özellikkbugünlen dört gözle »ekkyermagazalardayaşanan karmaşa ve jkış tepı görülmeye «ğerdi doğrusu. JinlerceVoei Babâ tavirinin, oyuncağın, ûslü munun. çıçek vt çamın âdeta .apışıldıp "Vfeflınacir çüguılığı''giderek ocuklaşnaya yüz tutaı bir toplumun aynca *ı belirgn işareti gibi jözüktü yabancılann jözünde e ülkenin örde giden karikatüristleri oizgilerinie hep bu geçeği çizdiler... {•zellikledeğişik kültirlerin harmanlaşıp 'aşadığı «lünih'teyılbışı coşkusunun daha bir üre süretegine uzmanar kesin gözüyle takıyorlar! Her şeyi tılır tıkır yaşamaya dıştınlmş ve yuppileyniş gençliğin tersine, ski kuşadar geleneksd Noe] heyecanlannı liraz da 1dtsch"leşmii hediyelik eşyalaria fideriyorar. Cicili bicii Noel Baba üsvirleriMe. yaldıza bılanmış çam lozalaklaina, melek fıgürlerine ve biryığın ı -ır zıvıraavuç dolusu Dara verenlerin çoğu. s>luğu yiıe Marienplatz'da aldılar bu sene de. Meydanıı ortasına kunlan hediyelik eşya tarakalar arasında sıcak tarçınlı şaraplannı }udumla\an "nosulji srvdalılan" ise sizümoru Noel'in büyisünü yaşayadursunlar. dkede gicerek artan işsizlik ve ırkçılik gibi s>runlan,iflas eden fîrna sayısındaki artışı ve a"tan vergleri hemen remen çoğu insan görmezdei geliyor. Ancak ekonomistler ûrküntü içindeier. Bir taraftan işsizlik diğer tıraftan rüketim! Almanya'da günlük tirajlan 400 milyona ulaşan ga2ete ve dergilerdeki çldırtıcı reklamlar ise. îüketimi öylesine körüklüyorlar ki aklınız durur. O yüzden reağazalann geç saatlere dek açik tutulmasını isteyen işserenler bile bazi alışkanlıklan degiştirmeeğihmindeler. Her şeye karşın Münih'in ışıltılı ortamında Noel'i yaşama zevki aslında hiç de fena değil. Çiseleyen yağmur alrında gezmeye başladığıtn Manenplatzın yoksul çalgıcılan ise birkaç kuruş toplama telaşındalar bugünierde... Yaşlı bir blues çalgıcısının ya da çello çalan çelımsiz bır kızın çanağına birkaç fenik atıp KaufTinger caddesinde turluyorum akşamüstûleri... Bu caddenin gedikli hokkabazlan ise hep Noeli gözlerler.. Havalann soğurnasıyla başka yerlere tüyen pandomımcilerin ve canlı heykellerin yerini ise şımdiden Peru'lu yoksul müzisyenler aldı... Ayaküstü tıkınmaya düşkünler için ise Vjnzenzmurr dükkânlan her saat tiklım tıklım şu sıralarda... Tonlarca salahi ve sosisin tüketildiği Noel'de aynca postanelerde uzayan kuyruklar ise eşe dosta yollanan hediye paketlerinin çoklugunun işareti değıl mi? Evet Münih aslında Noel sarhoşluğunu yaşıyor daha. Hafif hafıfserpiştiren yağmur altında Noel şarkılan dinleyerek şehri dolaşıyorum... Ayaklanm kendiliğinden bizimkilerin buluştuğu "SirkecUeşmiş" görüntülerle dolu merkez istasyonunun arka sokaklanna gidiyor.. Özellikle Landwehr caddesinin takkeli, kırii sakallı mücrim tipleri habıre Türkiye'deki seçim sonuçlannı yüksek sesle konuşuyorlar köşe başlannda. Polis otoian. itfaiye araçlan vizır vizır sokaklarda dolaşıyor. Köşedeki gazete bayiinden gazetelerimi alırken manşetlere takılıyor gözlerim: "Weihnacht stresi" ıçinde intihar edenleri. evlerinın bir köşesinde yanar vaziyette unutulmuş mumlann çıkardıgı yangınlan, hırsızlıklan ve yığınla karmaşayı bıkmadan okumak ve her c ene aynı şeyleri tekrar v?.^.;.ıa'ıt da'keyiuı. ^ışacası Noel'i yine dt Vaşamak sevinçli. düşic. Jrarak uzaklarcja... Çok özel bir kişiye, özel bir kııtlamaBirisi yok aramızda çoktandır. Ne uzun boyu zayıf görünrûsü yanımızda. ne de kalın sesi ve kulaklan çınlatan kahkahası. Ansızın bir adım geri çekilerek bizi kendme duyduğumuz güvenin rahatından yoksun bırakıverdi. Bır süredir bizden ayn; ama pür dikkat izliyor emeğimizi. Döndüğünde. coşkulu aferinlerinin arasına özenle serpiştireceği dostane uyanlar epeyce birikmiştir herhalde. Ve yaşamını verdigı ahşap binanın ancak orayla kaynaşmışlara sunduğu yiirek sıcaklıgını özlemiştir uzakta... Onun uzağı. pek çoğumuzun yakınından çok daha yakın aslında. On yıllann deneyıminde nice başanlann, sevinçlerin, ihanetlerin, yenilgilerin, çöküş ve yükseliş dönemlerinin izleri var, kimbilir... Kaç kışinin ayağa kalkmasına -hiç belli etmeden, en doğal havasıyla- yardım etti acaba? Ve bunlann kaçı. ondan, belleğinde, ağabeylikle ustalık kanşımı içten bir titreşimle uzaklaştı? Kaçı onu unuttu; "artık aştım" kompleksine kapıldı? Onun değerinı teslim ettiğini düşünenlerin kaçı, bu meslektaşlığın ve dostluğun aslında pek de hissettirmeden başlıbaşına bir okula dönüştügünü anladı? O bir adım geri çekiliverdi ve biz bütün bunlan düşünmeye, daha çok da duyumsamaya başladık. Sevgimizin farkına vardık. Birlikteyken ûzerinde uzun boylu kafa yormadığımız dostluğumuzun derinliğini gördük. Bütün bunlar için onun bir adım geri çekilmesi mi gerekiyordu? Yoksa bizim. günü birlik soluğumuzun ve banal vıdı vıdılanmızın arkasında kalan. gerçekten önenıli olan şeyleri sıradan altşkanlıklara dönüştürmektekı kahrolası MOSKOVA HAKAN AKSAY ustalığımızda mı suç? Midemizi anımsamamız için mide ağnsı, kalbimizi düşünmemiz için kalp rahatsızlığı geçirmemiz koşul; değil mi? Onu özlüyoruz; dönüşünü iple çekiyoruz. Ama zaman zaman da tümüyle unutuveriyoruz onu. (Yaşamın alçaklığı da burada galiba, belleklerin kısalığında). Onun yokluğuna alışmak kolaymış gibi, günlük işlerimize dalıp gidiyoruz. Çark dönmüş oluyor. Ee, doğal bu! Yaşam! Sonra yine aynı yaşam bizi dürtüyor: Şunu bir sorsaydık, danışsaydık ona! O olsaydı böyle olur muydu hiç! Bak. bunu o da begenecektir mutlaka!.. Uzayıp gidiyor bir dostun eksıkliğinden doğan heyecanlanmız. Ne mutfağımızı sergileme merakındayız ne de birbirimize övgü düzme he\esinde. Kendı sıkıntılanmızı ve gitgellerimızi kurcalamakla meşgulüz yine. Zaten onun. başkalanna örnek olma gibi bir derdı de. birilerinin omuzlannda yükselme isteği de. mevki-para hırsı da yok. Adam, bildiği gibi yaşıyor ışte! Dürüstlüğü ve çalışkanlığı, vitrine çıkanlmak için değil; başka türlüsünü beceremediğinden. Ve tabu olmaktan. tartışılmazlıktan. ahkam kesmekten uzak. Yaş ve deneyim farkını insanın yüzüne vurmayacak kadar kendinden emin. Herkesle ka> naşmasını çok iyi beceren bir yalnız adam. Sadece gülerken değil. güldürürken de etten kemıkten. Sırt ağnsıyla mücadele yöntemleriyle. birkaç metrelik bo\un atkısıyla. lodosu saptamadaki ustalığıyla. yüzerek geçip geçmediğini tam anlayamadığım Boğaz'ın sulannda attığı geniş kulaçlarla ve dalgınhğıyla ünlü biri. Işte böyle! Bınsi yok aramızda çoktandır. Sağlığı biraz tekledi: kimin başına gelmez ki? "En korkuncu, viicut hastaJığı değil, fikir hastalıgıdır" demış Çiçeron. En sağlıklılanmızdan bıridiro. bu açıdan. Ve de en gençlenmizden biri Şimdi "ihtiyardelikanir falan desem kızar; bu lafı ona pek sevdiği Moskovskaya voktasının nemınde fısıldamalı. Şimdilik yalnızca bir an önce ahşap binaya dönmesi dileğiyle. yeni yılını kutlamakla vetinmeli. ediğim dedik, öttürdüğüm düdük Hapşınkraporu...Tedavisi bugün 41. gününü tamamlayan Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu ya, 41 kere maşallah dememek elde değil. Tam 41 günden bu yana, Papandreu ölümle yaşam arasında sürekli gidip geliyor. Bir gün tedavıye cevap veren vücut ertesi gün ret edıyor. Bir gün koma öncesi uyku hali görülen Papandreu çocukları dahil kimseyi tanımazken, ertesi gün oturup sohbet ediyor. Doktorlar şaşktn. gazeteciler onlardan şaskın. Yunanistan Başbakanı 'na konsültasıyon yapan doktorlann sğhk bültenleri âdeta hapşınk raporuna döndü. Başbakanımız bugün oturdu. iki kaşık tavuk çarbası ıçti. Bugün ıki saat makineye bağlı olmadan nefes aldı. Bugün yanm saat oturdu ve kanı değişmedı vs. vs. tlk günler basına dağıtılan detaylı doktor raporlan yerini. tıbbi terimlerin aldığı iki satırlık raporlara dönüştü. Bu raporlan yaklaşık bır dakika süre ile okuyup sorulara dahi cevap vermeyen doktorlann basın konferansını terk etmesinden sonra herkes soruyor "Bu terim ne demek?" Söz konusu son gelışmeler üzerine özel televizyon kanallannın her biri hastaneye döndü. Bir kanalda dahiliyecı, diğer kanalda hariciyeci. bir diğerinde kalp uzmanı. Derdinız varsa doktora gitmenize ihtiyaç yok, açın televizyonu, sağlığınız konusunda her türlü bilgiyı edinin. Papandreu'nun hastaneye yattığı gün, Atina"daki Onasıs Kalp Merkezi'ne akriditasyon için başvuran yaklaşık 1300 gazetecinın büyük bölümünün iştahı kaçtı. llk günler hastanenın 7. katı basına aynlırken, artık gazeteciler Üçüncü Dünya ülkelenndc görulen bir dışlamayla. hastane dışına acele kurulan bir çadırda ATİNA MLRAT ÎLEM Yangi yilingız qutlugh bölsin!Özbekçe yeni yılınız kutlu olsun böyle deniliyor. Şöyle de: Yangi yilingız bilan!.. Kazakcası: Yanga yıldazyngyz quty boisyn!.. Kırgızcası: Cangi cilıngızdar menen! . Hatta şöyle: ligilik kaaîaibız!.. Bütün bu ağızlar içinde bize en yakını tabii ki Azerilerinki: Nece necobele illar!.. Buradakı bele. tam öyte değil de. e ile a arasında şapkah a gibi bir ses. Ama Azeriler. bıze yakın bır "Yeni ydnuz mübarekoîsun"dadiyorlar. Türklerle Türkiler akraba. Ama biri diğerinin dilini zor anlar. Dünyanın 41 dilinin konuşulduğu bir yer BBC'nin Dünya Servisi. Her dil bölümü. LONDRA EDİP EMİL ÖYMEN ait olduğu bölgenin diğer dilleriyle >an yana. Türkçe. geçen yıla kadar Güney Avrupa dilleri arasındaydı. Aynı koridorda Yunanlılar ile komşuydu. Az ötesinde Bulgarlar vardı. Daiha önce de Portekizliler. ltalyanlar. Ispanyollar. Sonra Türklerin "başka yere ait oMuklan" anlaşıldı Türkler taşmdılar. Bir yıldır Azeriler ve Ruslaria komşular. BBC Dünya Servisi'nin bulundugu, 1920'lerden kalma büyük ta$ binanın güney batı bloğunun 5. katında Türkler. Ruslar. Azeriler. Özbekler, Kazak ve Kırgızlar >an yana. Türkler, akrabalanyla birlikteler artık. Ve Ruslaria da komşu. Ama akrabalarla anlaşabilmemız için ortak dil pek de Türkçe değil, Rusca. Çünkü akrabalık ilişkisi uzaklaştıkça Türkçe geçmez oluyor. Türklerse Rusca bilmez. Onun için de akrabalarla konuşmanın kolay çaresi. evrensel ortak dil olan Ingilızce. Türklenn derdi AvTupa ile ilişkiler. Türkilenn derdi de öyle. Ama Rusya üzerinden. Onlann bırde Ruslaria ilişki sorunu var. Türklerle dil uzaklığı, bakılan yönü de farklılaştırmış. Asansörde karşılaşınca gözler, tanıdık gülümsüyor Ama dil dönmeyince kım kime ne söyleyecek nasıl söyleyecek? Birtek Azerilerle hemen şıp d'iye konuşmak mümkün. Ya dığerleriyle? Akrabalar arasında evrensel dil Ingilızce. sadece veri, haber ve bilgi aktanmında yeterli. Duygu. düşünce ve izlenım aktanmında değil. Akrabalık ise duygu. düşünce düzeyinde anlamlı. görevlenni yapmaya çalışıyorlar. Çadınn içi ise bir âlem, yoldan geçen insanlar, televizyona çjkmak için yırtınan Çıngeneler. meraklı turistler ve tabıi biraz da gazeteciler. Doktorlann kürsüde görünmesi ile bütün kanallar ve radyolar canlı yayına geçiyorlar. Hastanenin garaj kapısı dahil bütün çıkışlar gazeteciler tarafindan kontrol altma alınmış durumda. Kameramanlar ve spikerler. artık Olimpıyatlara hazırlanan atletler kadar antrenmanlı. Bir ekip Mercedesıne bınmış, hastaneden çıkış yapan narkozcunun arabasının yanında hem koşup hem de Papandreu'nun hastalıgındaki son gelışmeleri almak isterken, bir diğer kanalın TV ekıbi arabalı doktorun yanında koşuyor. Araçlannı sürmeye çalışıp trafikle boğuşan doktorlar. diğer taraftan aralık olan camlanna uzatılan mıkrofonlara kısa ve Papandreu'nun eşi Dımıtra Papandreu"yu kızdırma\acak açıklamalar yapmava çalışıyorlar Başbakanın sağlığı konusunda bundan önce yaptıklan detaylı açıklamaiar yüzünden bütün doktorlann başı Lianı ile dertte. Liani'nin emri artık demıri kesiyor. Basında yer alan haberlere göre doktorlara kesin emır veren Papandreu'nu eşi "Kocamın sağfagı konusunda gazetecilere beniın haberim olmadan en küçük bir açıklama vapan doktorun canını yakanm"emri herkesi tıtretir hale gelmış. Basın organlannda doğruluğu tartışılan haberler sütunlar dolusu yer alırken. başbakan adayları, Başbakan ve eşi Dimitra Papandreu ile fıkralar Yunan kamuoyuna neşelı günler geçırtiyor. Birkaç ömek veımek gerekırse. Andreas Papandreu ile bır hındi arasında ne gıbı benzerlik bulunuyormuş? tkısi de yılbaşını çıkartamayacak'mış Başbakan adaylanndan ve Papandreu'ya yakınlıği ile tanınan Içişlerı ve Kamu Yönetımi Bakanı Akis Çohacopulos neden Başbakan gibi kınmızı bır suratla dolaşıyormuş? Papandreu'ya oenzeyebilmek için. aldığı üç nefesten ıkısini içinde tutup suratının kınnızı olmasını sağlıyormuş vs.. Yunanistan da, Semra v e Turgut Özal dönemini hatırlatan olavlar meydana gelirken. Başbakan Andreas Papandreu'ya 41 kere maşallah dememek elde mi? KULTUR • SANAT RAJHİZ ile JÜÜD WV%VWWWVVWWWWWL\MJVVWVI «IZIXIE Gzaj BUTIK ZEYNO YENİ Y1L ARMAĞANLARINIZDA HİniDİSTAN - PAKİSTAN EL SANATLARI GİYSİ ve TAKI Neşet Ömer Sk. Kadıköy lş Merkezî No. 10/21 Kadıköy TEL: (0216)418 12 51 (ITT AWCASI, KAIMKÖY ÇARŞ1SI İÇİ, KAfETOTAYAM) (OPERAJ STÎÎT^^^TBTTI REMZİ İREN Resim Sergisi ve Doğu Anadolu KHimleri 2S Arahk'95 • 13 Oeak > M (OPERA) ST!Î7T™STLT!ÎT7T 1996'nın sanatla dolu ssğhklı bir yıl olmasını diler Kültür Sanat ilanlannız için: 293 8 9 78 (3 hat) s1 İSTANBUL BÛYÜKŞEHİR BELEDİYESİ CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU 3 I Galeri Atölye ilanlannız için: 293 8 9 78 (3 hat) , Kültür i İ Sanat % üanlannız için: g •293 89 78 (3 hat) İSTANBUL BÛYÜKŞEHİR BELEDİYESİ CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU •YENİ YIL GALA KONSERLERİ" 6 - 7 Ocafc 1996 Saat: 19.30 VİYAKA STRAUSS ODA ORKESTRASI Şef: Wiırired Karllnger SeMstteR EHMbeth Kales(Soprano), Lawrencc Vlnccırt (Tener) J. Strauss, F. Lehar Bilet Fiyatlan: 600.000-S00.000 TL (Indinm yaprimaz) Biletler tükenmek üzeredır. CRRK<HlMrSa«anu:Z32H 30-231 54 98 fltotnronlumıtaMtdliır AKH KOM> Ottml: » 1 S6 00 AKMEHKBZ D m * M : 2H01 70 CAPITOL AllunlzKto 391 t»30 İSTANBUL BÛYÜKŞEHİR BELEDİYESİ CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU OPERA VE ORKESTRASI Genel Sanat Yönehneni: Arda Aydoğan *110.DoğumYılıAnısına' r Onyir Hactbvyov ARŞIN MAL ALAN (MOzikal Komedi 2 Perde 4 Sahne) MüzA, Meîin ve Dramatürji: Ûzeyir Hacıbeyov Orkestra Şefi: Fahrettm Kerimov Sahneye Kovan: HSseyinağa Atakifiyev (Anrbaycan Devtat Sanatp»] Dekor veKostüm Arif Abdurrahmanov Koreogrofi: Sonja Arsian Korrepetitör JuBa Kerimova Orkeslrasyon: Niyazi Toğtzode - Hacıbeyov ve İryas Mtnayev Ijık: Ahmet Defne • Hasan Karataj Rejisör Yardıması: Ash Omağ Dekor ve Koslüm Yardımcısı: Ayşen Aktengiz Prodöksıyon sorumlusu: Feride Akpmar 2 Ocak 1996 Salı Saat: 19.30 Met'fiyaHan: 300.000 - 200.000 TL- C M K o m r U O M 23J M 30-231 »4 M flksnz)<>dre taM aHk) CAHT0L AttunttaöK 311 1* M Salonumuzun lûtn «yal kadsfmMnd* «j>etmefv4ğr8ncMm«Wı va Büyûkşst» Belediyesı men supfarma % 50. an azt» kişıl* grupiara % 20 (Ktnm yaçulmakıadır. Tanıtım Sponsoru ' i 2 Ocak 1996 Salı Saat: 1 9 3 0 c n KONsa SMONU ofOA vı OHOSTIIASI GENEl SANAT YÖNCTMENİ: Ardo AYDOĞAN •110. Doğum Yılı Anısına' Özeyir Hacıbeyov ARŞIN MAL ALAN (MOzikal Komedi 2 Perde 4 Sahne) Bilet Ryaterı: 300.000-200.000 TL ***** 3 Ocak Çatşamba Saat: 19-30 SELMA SAĞBAŞ KONSER) Bilet Ryaöarı: 200.000-100.000 TL ***** 4 Ocak Perşembe Saat: 19.30 ÇUKUROVA DEVLET SENFONİ ORKESTRASIı $<fc Emin Gimn Yo&oa Sofafc K*og Yuen Tsmg | Kcmoi) Çoykovdd, irahn Bilet Fiyatları: 300.000-200.000 TL CPHKommSttoru 23196 30-231 M « ıkmnlnıtbMakrJ AKM KonMr «|Mİ: 2S1 M 00 AKMERKEZ Dvt^lMU 2(2 01 70 CAPfTOL Mluıbada: i n 1» 30 CAROUSEL SanM Gîful BduıfcAr: 570 *4 3*î12 Sdbnunnuuntom%at kM)em«lennde o^rettneo-âgraı B0yJ.?eh« a H M r m m*ns«lv«>a % 50. «n iu 30 taytt grupbn < Tanıtm Sponsoru