Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9 KASIM 1995 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Secim kararı
Aleviler
meydanlara
iniyor
BÜLENT SAR1OĞLU
ANKARA - Avrupa Alevi
'Birlikleri Federasyonu ile
Hacı Bektaş Derneği başta
. olmak üzere. 150'ye yakın
vakıf ve derneği tabanında
toplayan Alev i
Temsilcileri, genel
seçimlerde çıkanlacak
bağımsız adaylar arasında
Başkanlık Divanı
üyelerinin bulunmamasını
kararlaştırdı. Ankara-
Çankaya, Istanbu!, Sıvas ve
Malatya gibi çevre
barajlannı aşabıleceklen
21 bölgede seçime girme
karan alan Başkanlık
Divanı, ilk olarak
Mersin'den Mahsuni
Şerif in adaylığını
kararlaştırdı. Başkanlık
Divanı, Aydın'dan Haydar
Toğuz, Izmir'den Kemal
Ekinci. Adıyaman'dan
Kemal Aslan, Adana'dan
- Avukat Necdet Yıldınm ı
..aday gösterme karan aldı.
rGenel seçimlere, Alevilerin
dile getirdiği ilkesel
sorunlara sahip çikacak
Alevı veya demokrat
bağımsız adaylarla girme
karan alan Alevi
Temsilcilen Başkanlık
Divanı: Hacı Bektaş
Derneği, Avrupa Alevi
Birlikleri Federasyonu,
Şahkulu Dergâhı,
Karacaahmet Dergâhı
başta olmak üzere 150'ye
yakın vakıf ve derneği bir
arada toplayan
yöneticilerden oluşturuldu.
Karacaahmet Sultan Vakfı
Başkanı Arif Sağ. Semah
Kültür Vakfı Genel
Sckreteri Cafer Özer Koç.
Hacı Bektaş Dernekleri
Genel Başkanı Selahattin
Özel. Avrupa Alevi
Birlikleri Federasyonu
Genel Başkanı Ali Rıza
Gülçicek. Ali Doğan ve
Yaşar Ydmazdan oluşan
Başkanlık Divanı'nın,
Alevi ve demokrat kesimin
agırlıklı olduğu 21 bölgede
çevre barajlannı aşmayı
hesapladığı kaydedildi.
' Bazı yöneticilerin
milletvekili olmak istediği
ısavlanna karşılık
^Başkanlık Divanı
-üyelerinin milletvekili
- adayi olmayacaklannı
belirten Arif Saö. "Kitlenin
- beğenisini almış. kendisi de
bu işe inanan kişiler aday
seçilecek. İlk olarak
Mahsuni netteşti,
kendisinin de onayını aldık.
Seçimi yüriitecek bir
kadroya ihtiyaç var. Bunu
bir parti örgütlenmesi
. degü, sivü hareket şeklinde
^ yönlendirmemiz gereknor.
Bu nedenle bizler aday
obnuvoruz" dedi.
Yılmaz
'Sen hangi
vatanını
seviyorsun?'
ANKARA (Cumhuriyet
Bûrosu)-ANAP Genel
Bışkanı Mesut Yılmaz.
Anayasa Mahkemesi'nin.
seçim tarihini mi yoksa
yasanın bazı maddelerini
rrı iptal edeceğini
bılmediğini kaydederek.
seçimlerin
demokratiklığine ilişkin
bszı korkular taşıdığmı
scyledi. "Polis devletine
dfğil. hukuk devletine
tatip olalım" diyen Yılmaz.
.yîpıldığı takdirde partisinın
seçimlerden birinci olarak
çıkacaginı ileri sürdü.
^AVAP'ın ilk
kuruculanndan Hüsnü
Doğan ANAP'a katıldı.
J t e u t Yılmaz. partisinın
jNleclis grubunda yaptığı
•ktmuşmada. 24 Aralık
eıken genel seçimlerine
Jbclirsiz bir ortamda
g:dildiğini savundu.
A^lık ayında yılın en uzun
gecelerinin yaşandığını
kiydeden Yılmaz. bu
g;rekçelerle bir öncekı yıl
4arahkta yapılması
öjgörûlen seçimlerin iptal
evildiğini anımsattı.
Bışbakan'ın Anayasa
N'ahkemesi'ne verilen
dlekçede kendi partisinden
ırıza atan arkadaşlanna
"ıstaa haini'" suçlamasında
bılundugunu anımsatan
Y;lmaz, "Anayasaya aykın
br seçim yasasıy la seçime
gimek ihanet olmaz mıydı"
dye sordu. İhanet
sizcüğünü kullananlann
öıelliİcle dikkatli olmalan
gîrektiğini belirten
Yılmaz. -Başkavatanda
nallan olan. çocuklannın
hdkbalini başka vatanda
aayana, 'Acaba sen hangi
vıtanını seviyorsun" diye
sa-ariar" dedi.
DYP ve MHP lideri son karan vermek üzere bir araya gelecek
At-kıırt ittifakında pürüzANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-DYP'liveMHP'li
kurmaylartarafından sürdü-
rûlen ittifak görüşmeleri kop-
ma noktasına geldi. Anlaş-
mazlık noktalannı gidermek
içın önceki gün bir araya ge-
len DYP Genel Başkanı Tan-
suÇüler ıle MHP Genel Baş-
kanı Alparsian Türkeş in ye-
niden görûşecekleri ögrenil-
di. tki liderin isteği üzerine
partiler adına görüşmelere
katılanlann bugün yeniden
masaya oruracaklan bildiril-
di. MHP Genel Başkan Yar-
dımcısı Rıza Müfrüoğlu.
DYP'lilere ittifakın geçen
seçimlerde alınan oy oranı
üzerine kurulması önensın-
debulunduklannı belirterek
"Ancak.onlar millervekili sa-
yılan üzerinde duruyorlar.
Bunu kabui edemeyiz. Gö-
rüşmeler kesildi gibi" dedi.
DYP'liveMHP'liüstdü-
zey yöneticılertarafindan bir
sürediryürütülen ittifak gö-
rüşmeierinin kopma nokta-
sına eeldiSi öğrenildı.
DYP'den Necmettin Cevhe-
ri. Hasan Ekinci, Yaşar De-
delek. Esat Kıratlıoglu ıle
MHP "den Rıza Müftüoglu
ve Yaşar Erbazarasında sür-
dürülengörüşmelenn uzlaş-
mazlıkla sonuçlanması üze-
rine. taraflar genel başkanla-
n devTeye soktu. DYP'lilerin.
alınan oy üzerinden millet-
vekili dagılımının 1/3 oranı
üzerinden yapılması önerisi-
ne MHP'lilerin karşı çıktık-
lan ve DYP'nin. 1994 mahal-
li seçimlerinde yüzde 21,
MHP'nin ise yüzde 8.9 ora-
nındaki oy yüzdelerinin dik-
kate alınmasını istedikleri
öğrenildi. MHP'lilerin 21 de
8 oranında direndikleri. gö-
rüşmelerde DYP'lilerin
MHP'nin feshedilmesinı de
gündeme getırdiklen. MHP'li-
lerin bu teklife tepki göster-
diklerı ifade edildı. DYP'lı-
lerin aynca, MHP'lilere 5 il ve
71 kişiyede agırlıklı olarak lis-
telenn 2. sırasından adavlık
ÇİZMEDEN YUKARI
MHP daha çok sandaKe isriyor.
MUSA KART
önerisinde de bulunduklan.
ancak bunun da kabul edil-
medısji belırtildi.
MHP Genel Başkan Yar-
dımcısı Rıza Müftüoglu,
DYP'nin bakış tarzında ve üs-
lubundapürûzçıktıgını savu-
narak -MHP olarak 21 "de 8
oranında kararlıyız. Onlar ise
sayılarla hareket ediyor. Mil-
lefvekili sayısı üzerinden git-
nıek istivor. Bunu kabul ede-
meyiz. Gruplar arasında yeni
birgöriişme şimdilik yok. Go-
rüşmeler kesildi gibi" dedi.
Müftüoglu. TBMM Genel
KurulıTnda önümüzdeki gün-
lerde görüşülmesı beklenen
sıyası partiler ıttıfakına olanak
saûlay acak yasa teklifi konu-
surıda da ~Bu teklif TBMM
Genel Kurulu'ndan geçse de
olur. geçmese de olur. Bu
DYP'nin sorunu. Bi/im için
hiç farketmez" diye konuştu.
DYP adına görüşmelere ka-
tılan Orman Bakanı Hasan
Hkinci de görüşmelenn don-
dugunu belirterek siyasetteki
gelişmelenn kopma noktası-
na gelemeyeceğine dikkat çek-
ti. Ekinci. şunları söyledi:
"Prensipte bir anlaşma ol-
madı. Sonuçta belli bir denge-
yi tutturmak gerekir. Kopma
diye bir şey de olnıadı. Genel
başkanlann görüşmesi gerek-
tiği ortaya çıktı. İki genel baş-
kanın görüşmeleri sürecektir.
Biıieşmeden ka> naklanan bir
milletvekili aday arnşı olacak-
tır. Örneğin, 60 milletvekili
birieşmeden dola>ı artmışsa
bunun 20'sinin MHP've
40'ının bize>erilmesini öner-
dik. Yani oy oranının I .^ü ka-
dar. Ancak MHP'liler. bu öne-
riye sıcak bakmadı."
Görüşmelerin kesilmesı
üzerine önceki gün Başbakan-
lık Konutu'nda MHP Genel
Başkanı Alparsian Türkeş'le
görüşen DYP Genel Başkanı
Çiller'in. Türkeşle tekrar bir
arayageleceğı ögrenıldı. tki li-
derin. partilen adına görüş-
melere katılanlann bugün tek-
rar masaya oturmalan yönün-
de karar aldıklan da belirtili-
yor. Seçimlerden binncı par-
tı olarak çıkmayı tasarlayan
Çiller'in. Türkeş'le irtıfak ko-
nusunda ısrarlı olduğu.
MHP'nin dırendıği noktalar-
da taviz verebilecegine dik-
kat çekiliyor.
İttifak arayışlannı '»'P'ylede
sürdüren DYP'liler. YPGenel
Başkanı YiısufBozkurtÖzal'la
görüştü. DYP adına göriişme-
\e. Genel Başkan Yardımcısı
Ibrahim Yaşar Dedelek i le es-
ki Millı Savunma Bakanı
Mehnıet Gölhan'ın katıldığı
gorüşmenin olumlu bir hava
içinde geçtıği bildırildi. Özal.
toplantıdan seçim ittifakı di-
ye bir şey çıkmadıgını. Baş-
bakan Çiller'le görüşecegini
bıldirdı. Özal. Demirel'in par-
tisinden aday olmayacağı yo-
lundakı sözlennin anımsatıl-
nıası üzerine. DYP'nin artık
Demırerınpartisiolmadıgını
sö\ledı.
Aday olmayanlar, gözünü başka partilere dikti. Karayalçın'ın ekibi DYP'de
CHR, yeni aynlıldara gebeTÜREY KÖSE
ANKARA - CHP'de 24 Aralık
seçimleri öncesinde "DYP ve DSP
rüzgârlan" eserken önümüzdeki
günlerde partiden yeni kopmalar
bekleniyor. Kendini feshederek
CHP'ye katılma kararı alan
SHP'nin son lideri Murat Kara-
yaiçın. Türkiye milletvekilligi için
adavlık başvTirusunda bulunurken
ekibi. DYP'yeyöneldi. Aday olma-
yacağını açıklayan Ankara Millet-
vekili MümtazSoysalıle arkadaş-
lannın da Anayasa Mahkemesi'nin
karannın ardından DSP'ye geçe-
bilecekleri söylentileri yaygınlaş-
tı. CHP Grup Başkanvekı'ir.Meh-
met Kerimoglu. "Gericilikle bu ka-
dar kuşatilmışken DSP ile ittifakı
tartışmamamız ihanettir" dedi.
DSP Genel Başkanı Bülent Ece-
vit'in CHP'den katılmalara soğuk
bakmadığı, ancak Anayasa Mah-
kemesi'nin karannı beklediği öğ-
renildi.
Adaylık başvurusunda bulun-
• Grup Başkanvekili Kerimoglu, DSP ile ittifakı tartışmamayı ihanet olarak
nitelerken Soysal ile arkadaşları Anayasa Mahkemesi'ni bekliyor. Ecevit'in
CHP'den katılmalara soğuk bakmadığı. ancak Anayasa Mahkemesi'nin kararını
mayan CHP Ankara Milletvekili
Mümtaz Soysal. Amasya Millet-
vekili TahirKose.Sıvas Milletve-
kili Ziya Halis. İznıir Milletvekili
Halil Çulhaoğlu. İstanbul Millet-
\ekilı IsmailCem. Kars Milletve-
kili Atilla Hun ile Tunceli Millet-
\ekilı KamerGenç. Kırşehir Mil-
letvekili Sabri Yavuz'un siyasal
gelecekleri merak konusu oldu.
Soysal. Seçim Yasası'nın iptali için
Anayasa Mahkemesi'ne başvur-
duğu bir ortamda. adavlık başvu-
rusunda bulunmayı doğru bulma-
dığını açıkladı.
"Soysal, Cem ve Köse'nin Ana-
yasa Mahkemesi'nin karannın ar-
dından kesin karariannı verecek-
leri bildinldi. DSP'ye sıcak bakan
milletvekillennin. "adaylık pazar-
hgi yapıldığı. Deniz Baykal kendi-
beklediği öğrenildi.
lerini aday göstermeyeceği için
DSP'yeyöneldiklerine" ilişkin de-
ğerlendirmelerdenrahatsızlıkduy-
duklarına dikkat çekildi.
CHP Grup Başkanvekili Meh-
met Kerimoglu. ~DSP ile ittifaka
sıcak baktiklan için, DSP'ye geçe-
cekleri*" yolunda söylentilerin çık-
tığını söyledi. Kerimof lu. "Buka-
dar gericilikle çe%rilmişken DSP
ile ittifakı tartışmamamız ihanet-
tir. l Ikenin bu lıiksü yok. Sadece
CHP ile DSP \ar. gerici cepheye
karşı" dedi.
CHP'de bir grup. DSP'ye yö-
nelmişgöriinürken SHP'nin son li-
deri Murat Karayalçın'ın ekibin-
dekilerin büyiîk bölümü DYP'ye
geçerek bu partiden ada> oldu. Ka-
rayalçın'ın ekibinden Dıyarbakır
Milletvekili Salih Sümer. Hatav
Milletvekili MehmetDönen. Siirt
Milletvekili ErdalKoyuncuilees-
ki Devlet Bakanı Onay Alpago'nun
DYP listelerinden aday olması bek-
leniyor. Tunceli Milletvekili Kamer
Genç de adayiık baş\ urusunda bu-
lunmadı. Genç. "Tunceli'deönse-
çim yok. Baykal'm ekibinden Or-
han Veli Yıldınm ile Merkez Yö-
netim Kurulu (MY'K) üyesi Sinan
Ycrlikaya'vı aday gösterecekler.
Bunu pmtesto ettiğim için aday ol-
muyorum" dedi. Genç. D^P'den
aday olabilecegine ilişkin söylen-
tiler anınısatıldığında da "Henüz
bir karar \ emıedinı. Siy aseti bıra-
kacak mryım. de\am edecek miyim,
henüz karar \ermedim"" diye ko-
nuştu.
Murat Karayalçm. dün Türkiye
milletvekilliği için baş\ uruda bu-
lundu. Içel Milletvekili AydınGü-
ven.Gürkan ile geçmişte yenilik-
çi sol kanatta yeralan milletvekil-
leri de "başvurmadı demesinler"
diyerek baş\urulannı yaptılar. Baş-
vurulann ardından. CHP lideri De-
niz Baykal'ın merkez yoklamala-
nnda nasıl bir tavır izleyeceği me-
rak konusu oldu. Adaylann kesin-
leşmesinden sonra. partiden önem-
li kopnıalar olabilecegine de dik-
kat çekildi.
DSP liden Bülent Eeevit ise dün
Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlar-
ken bu konuyla ilgili Anayasa Mah-
kemesi kararından önce birdeğcr-
lcndinme yapnıak istemediğini söy-
ledi Ancak Ecevit'in yakın çevre-
siy le yaptığı temaslarda. CH P'den
katılımlara soğuk bakmadığı \e
""DSP'nin ilkelerinden ödün %erme-
y iz. Bu ilkeleri kabul edenlerle bir-
İikte yüriiyebiliriz" dediği öğre-
nildi. Ecevit'in aynca. "Vlümtaz
Soysal'ı CHP'den ayrı düşündü-
ğü"" bildirildi.
Erdost, Kürt sorununun, demokratikleşme sorunu olarak algılanması gerektiğini söylüyor:
Kürt sorununda çözüm demokratik olmalı
MLSTAE4 BALBAY
12 Eylül karanlığında dipçikler-
le öldürülen llhan Erdost' un karde-
şi Muzaffer Erdostsorulanmızı ya-
nıtladı:
- Siz. demokratik kuraOara ııy gu n
olarakyapdacak genel seçimlerin, de-
mokratik sürecler üretebildiği gibi,
faşist sürecler de üretebileceği görü-
şündesiniz aniadığım kadany la.
- Genel oyun her zaman ve her du-
rumda demokratik sürecler üretme-
diği, geçmişten günümüze bilini-
yor. Ama Türkiye'de. genel oyun
kimi zaman tam bir körlükle, her za-
man demokratik sürecler ürettiği
yanılgısı egemen.
Yerel seçimlerde ve genel seçim-
lerde ilerici. devrimci demokratla-
nn Türkiye ölçeğinde sayısal bü-
yüklüklerine oranla, yönetimde tem-
sil edildiğini ya da edilebildiğini
her zaman söylemekolanaklı değıl-
dir. Seçim bölgesi birimlerine gö-
re. ilerici, devrimci demokratlann
seçimi kazanamayacak sayıda da-
ğılımını düzenlemek. bunu, gerekir-
se (otel yakarak. yığınlan tahrik
edip gece sokağa çekerek. kişilere
işkence yaparak ya da benzer yön-
temlerle) şiddet kullanarak gerçek-
leştirmek, nasıl ki niteligı bakımın-
dan faşist yöntemlerse. bunun se-
çim sonuçlanna yansıması. ilerici
demokratlann seçilmelerinin bu tür
baskılarla engellenmis. olması, ge-
nel oyun. faşist sürecler üretmesi-
nin göstergeieri olmak gerekir.
- PKK olgusuna karşı ilerici de-
mokratlan, sosy al demokratlar da-
hil solu kapsayan gerici bir uygula-
ma bulunduğunu mu söyiemek is-
tiyorsunuz?
- Bu yaz, Tunceli'de bazı olaylar
nedeniyle basında varlıgı ve niteli-
ği tanışrian özel timi. 12 Mart dö-
neminde kendilerini "kontrgeril-
la"olarak tanıtan oluşumdan yalıt-
mak sanırım tarihsel gerçeklerle
bağdaşmayacaktır. Şunu belirtmek
istiyorum: Adı ne olursa olsun. Tür-
kiye'de böyle oluşumlar vardır ve
bunlar, bugün hangi görevle görev-
lendirilmişolursa olsunlar. demok-
ratik ve ilerici hareketleri, dünya
komünist silahlı kalkışmasının bir
ögesi olarak niteleyen I ve Birleşik
Devletler tarafından geliştirilmiş
bulunan) "dolaylı sakTın"ya karşı
oluşturulmuş özel savaş yöntemle-
rinden kaynagını almışlardır. 12
Mart döneminde. Istanbul'da ve An-
kara'da sistematik işkence merkez-
lerini yönetenler. kendilerini "*kontr-
gerilla** olarak adlandırmışlardı ve
"kontrgerilla"': ilerici. sosyalist ha-
reketleri (niteliği bakımından de-
mokratik yöntemler benimsemiş
olanları da| ay nı potada "döverek"
yok etmeye çalışan. devlet içinde.
gizli oluşturulmuş bir oluşumdur. Ve
bundan kaynagını alan oluşumdar.
özünde ilerici ve devrimci olan de-
mokratik hareketleri zor kullana-
rak engellemeyi amaçlar.
-Özel savaşyöntemlerini.aynlma-
cı gruplar da uyguluyor. Gerilla ti-
pi yöntemler, düzenli savaşyöntem- t
leri değil biliyorsunıız-.
- Niteliği neolursa olsun. devlet-
lerin, gerilla yöntemlerine karşı, dü-
zenli birliklerle \e klasik savaş yön-
temleriyle her zaman başan sağla-
yamayacağı bilinen olgular. Bu ne-
denle, devletler de, özel savaş yön-
temlen geliştirme gereği duymuş-
tur ve devletin niteligine göre de, bu
yöntemler farklı olmuştur.
Türkiye'de. adına ne denirse den-
sin ya da adı ne olursa olsun. özel
savaş yöntemleriyle uygulama ya-
pan birimlerin bulunduğu bir ger-
çek. Bu birimlerin. PKK den ya da
silahlı şiddeti yöntem olarak be-
nimsemiş gruplardan önce oluştuk-
lan da biliniyor. Biraz önce belirt-
tigim gibi. b'unlann tümii. 1^50'li
yıllann ABD patentli "anrikomii-
nizm*'inin çocuklandır. yanı bu-
günkü görevleri ne olursa olsun.
ilerici ve sosyalist tüm düşünce ve
devinimlere karşı düşmanca bir ya-
pılanma içinde oluşmuşlardır. So-
run da buradadır. Cünkü demokra-
tik istemleri komünizmle özdeşle-
diği gibi. ideolojisi gereği demok-
ratik istemlerden yana olan tüm so-
lu (buna sosyal demokratlar da da-
hildir) Kürt aynlmacı hareketinin
destekleyicisi. yandaşı ya da bağ-
laşığı (müttefiki) olaraka'igılayan bir
anlayışla uygulama yapmaktadır-
lar. Bu da. (korucu sistemine bağ-
lannıamış) hemen her Kürdü de-
mokrat ve ilerici oimakla, demok-
rat ve ilerici her Kürdü. şiddet yön-
temlerini benimsemiş aynlmacı Kürt
gruplann doğal üyesi saymakla yu-
maklanıyor.
Zaman zaınan yineledim. De-
mokratikleşmenin yöntemleri de-
mokratik olmalıdır. Yoksa demok-
ratikleşmeden ve özellikle de kalı-
cı bir demokratikleşmeden söz et-
mek dogru olmuyor. Benim kanım
şu: Kürt sorununu. ayrılma sorunu
olarak değil, demokratikleşme so-
runu olarak almak ve çözümlemek
gerekir. Bunun da yöntemleri de-
mokratik olmalıdır.
- Demokratikleşme ve faşistleş-
tirme. Siz, otuz y ıllık yayıncılık sü-
recinizi olduğu kâdar. İlhan'ın öldü-
rülmesini ve bunlann içerisinde yer
aldığı temel sorunlan bu iki terinıin
karşıllığı üzerine oturtuyorsunuz.
Ay nı zamanda insan haklan savu-
nucususunuz. Bu çerçeve içerisinde
sormak istiyorum: Geçen yıl. ko-
nuşmamızda özellikle Diyarbakır
Cezaevi'nde, 12 Eylül askeri yöne-
timinin baskısının Kürt ay nlmacı gö-
rüşlerin güçlenmesine neden oimak-
la kalmayıp, a\Tiı zamanda onlan şid-
dete y öneltriğini söy lemiştiniz. Kürt
aynlmacı hareketinin. şiddete yö-
nelmesinin. Türkiye'nin demokra-
tikleşmesine etkisi olumlu mu oldu.
olumsuz mu?
-"liusalsorun". burjuv a demok-
ratik bir sorundur. Sosyalizm. bu
nedenle. ulıısal sonına. somutsonuç-
lan açısından bakar. Emperyaliz-
mi, faşizmi. gericiliği güçlendiren
ulusal hareketier. sosyalistler tara-
fından benimsenmez. Somut so-
nuçlanna bakıldıgında. Kürtlerin
yoğun olarak yaşadıklan yerlerde.
Kürt aynlmacı hareketinin. nedog-
rudan kendi uygulamaları açısın-
dan ve ne de dolaylı olarak neden
olduklan karşıtı uygulamalar açısın-
dan demokratikleşme süreçlerini
olumlu yönde etkilediği söylene-
mez. Tam tersine, bölge. şoven ve
teokratik faşist gericiliğekilitlenmiş
durumdadır.
Bu. yalnızca. Kürtlerin yaşadık-
ları alanlarla sınırlı değildir. Tüm
Türkiye ölçeğinde, faşist genciliğin
güçlenmesinin birbakıma manive-
lası rolü oynanmıştır.
Ne denli çözülmüş olursa olsun.
Kürt sosyal özelliginin korundugu
yörelerde. aşiret yapısı. belirleyici
olmuştur. Bu yapıyı. bir kesim aşi-
retler için gerici anlamda pekiştiren
koruculuk sistemi. toplumsal bün-
yeyi dejenere etmekle kalmamış:
aynı zamanda. Türkiye'nin bütçe-
sine getirdiği yiik. emekçi sınıf ve
katmanlanndemokratikleşmesinin
prangası da olmuştur.
Zor. yalnızca tüketmekle kalmı-
yor; iilke genelinde. emekçi sınıf-
İarın ekonomik istemlerinin karşı-
lanmasının maddi olanaklannı da
emip tüketiyor. Bu. aynı zamanda.
emekçi sınıflann ekonomik istem-
lerini demokratik yöntemlerle ger-
çekleştirmesine de engel oluşturu-
yor.
Faşizm, yalnızca ekonomik ne-
denlerle güçlenmiyor. Siyasal ve
ideolojik anlamda. emekçiler ara-
sında. Türk ve Kürt aynlığı giderek
derinleşiyor. Hafifşiddettedeolsa.
yaşanan bu savaş alanında yaşamı-
nı yitiren heryurttaşın cenazesi, şo-
ven gericiliğin siyasal şovuna dö-
nüşiiyor. Yani faşizm. birde bu yön-
den güçleniyor.
- fihan Erdost'u (üdürenler hak-
kında dava sonuçlandığı zaman,
"Bireysel BaşvuruHakkı".Türki-
ye tarafindan henüz benimsenme-
mişti. Bugün böyle bir olanak ta-
nııısa. başvurmayı düşünür müy-
dünüz?
- Ben. Türkiye'nin demokratik-
leşememesinin başlıca nedenlerin-
den birini. uluslararası sermayeye
ödemeye yargılandığımız dış borç
faizlenne bağladıgım gibi. insan
haklan ihlallerinin belirleyici ne-
denlerinin başında da. bu borç fa-
izlerini sızdıran ülkeleri gördüğü-
mü ilkin belirteyim. Faizlerden ken-
di sermayeleri büyüklüğünde pay
alan ve Türkiye'de ınsan hakları ih-
lallerine karşı çıkan Avrupa Bırligi
ülkeleri. bu anlamda. çelişik birtab-
lo sunuyor. Bununla birlikte. birli-
ğin en azından ilerici demokrat üye-
lennin, aynı zamanda, Türkiye'nin
demokratikleşmesini ve özellikle
de insan haklan ihlallerinin sona
erdirilmesini içtenlikle istedikleri-
ni düşünüyorum.
POLİTİKA GUNLUGU
HİKMET ÇETİNKAYA
. .Şeriatçı Tosuncuklar.
Yusuf Islam'ın kasetleri yok satıyormuş...
Asıl adı Cat Stevens olan ingiliz şarkıcı, 1923 dev-
riminin 72. yıldönümünde Türkiye'ye gelmişti...
Cat Stevens'a bizim 'şeriatçı tosuncuklar' ile 'tak-
keli liboşlar' kucak açmış, yere göğe sığdıramamış-
tı...
ingiliz şarkıcının kasetinin adı "The Life ofthe Last
Prophet."
Cat Stevens'a islam ülkeleri pek yüz vermiyor...
Eh Türkiye bu gibi işler için biçilmiş kaftan. Hem
Cat Stevens cebini dolduracak hem de Türkiye'de-
ki bu işleri yapan organizatör...
Günümüz Türkiyesi'nde İslam hem siyasete hem
de ticarete alet ediliyor...
Böylece birileri de küpünü dolduruyor...
Bugünlerde kımi gazetelere şöyle bir bakın. Siya-
sette 'tarikat' ve 'cemaatler öne çıkanlmak isteniyor...
Kadın eli sıkmayan Nurcular DYP'yi, yani Tansu Çil-
ler'i destekleyeceklermiş...
Ya Süleymancılar ne yapacaklarmış?
Onlar da DYP'ye yanaşmışlar...
Işıkçılar, Nakşiler, Kadiriler, Iskenderpaşa Cemaati
ne âlemde dersiniz?
Efendim karar vermişler, el ele kol kola DYP Genel
Merkezi'ne akın etmeye başlamışlar...
Diyorlarmış ki:
" Bu ülkeyı Tansu Hanım kurtaracak..."
Nasıl kurtaracak?
Tarikat ve cemaatleri yanına alarak...
Sahi Tansu Hanım çok sıkı bir Atatürkçü değil mi?
Evetöyle... Hem Atatürkçü. hemlaik, hemçağdaş,
hem Amerika'da ticari ilişkileri var...
Bizim tarikat ve cemaatler laik demokratik cumhu-
riyetin düşmanı degiller midir?
Elbet...
O zaman Tansu Hanım'ı niye destekleyecekler?
Canım bunu bilmeyecek ne var. Tarikat ve cama-
atlerin liderlerinin vakıfları var, okulları yerden mantar
biter gibi çoğalıyor, şirketleri yabancı şirketlerle yatı-
rım yapıyor, hastaneler. oteller açtyor, tekstılcileri dı-
şa açılıyor. Devletle iyi geçinmek zorunda hepsi. O
yüzden Tansu Hanım'a yaklaşıyorlar...
Ya tabanları ne yapacak tarikat ve cemaatlerin?
Yapacakları belli. Onlar yoksul olduğu için Refah'a
oy verecekler...
Türkiye bir tuhaf ülke...
Yakasmda at nalı gibi Atatürk rozeti takan delikan-
lı, "Oyum Tansu Çiller'e" deyip ekliyor:
"Şeriatın gelmesini istemiyorum..."
Yargısız infazlara, faili meçhullere, gözaltında ka-
yıplara karşı çıkanlara, "Bunlar vatan haini" diyenler
konuşuyor:
"DYP'den aday oluyorum..."
Tarikat şeyhi, şıh, hacı, hoca takımı bağırıyor:
"Oyum Tansu Hanım'a... "
Ne oluyor. Allah aşkına söyler misiniz?
• • •
Gerçek adı Cat Stevens olan ingiliz şarkıcısı Yusuf
islam, Türkiye'nin 'cennetolduğunu'nu keşfediptam
250 bin kaset satmış...
Vallahi şu ingilizler uyanık adam...
Bakın Türkiye'de çok sayıda İngiliz yurttaşı var.
Bunlar Türkiye'de 'turizm alanı 'nda çalışıp büyük pa-
ralar kazanıyor ve tek kuruş vergi bile ödemeden do-
larları yurtdışına çıkarıyor...
Yaptıkları iş 'devre mülk' adı altında çok sık gün-
deme gelen, çoğu 'hüsranla' biten Ispanya. italya gi-
bi ülkelerde 'devre mülk' edinme düşü. Bu düşleya-
nıp tutuşan bizim insanımız, 2-3 bin doları kaptırdık-
tan sonra uyanıyor, ama iş işten geçiyor.
Dolarlar uçunca ne oluyor?
Mahkemeye gidiliyor...
Bu arada uyanık İngilizler de tokatladıkları dolar-
laıia (en az 500-600 bin dolar) ülkelerine dönüyor...
• • •
Gelelim Tansu Çiller'i destekleyen şeyhlere, şıhla-
ra ve hocaefendilere...
Vallahi onların da uyanık Cat Stevens'tan ve ingi-
lizlerden hiç farkları yok...
Sazan balığı çiftliği kurmak için üniversitedeki şe-
riatçı öğretim üyelerinden 50-60 milyar toplayıp ön-
ce bir şirket kuruyorlar; aradan bir yıl geçtikten son-
ra da bir vakıf.
Vakıf, şirketi denetlemeye başlıyor, paralar uçuyor.
hocaefendiler ve üç-beş kışilik takımı parayı toplu-
yor...
Sonuç ne oluyor?
Mahkeme kapılan, adliye koridorları...
Hiç Müslüman kişi; borsa, faiz, tefecilik işlerine gi-
rer mi?
Girer...
Nasıl girdiklerini bizi izleyenler bilir. Izleyemeyenle-
re de günün birinde anlatırız...
Tarikat ve cemaatlerin Tansu Hanım'ı niye destek-
lediklerini anlattığımız gibi...
HİKMET ÇETİNKAYA'nın
YENİ KİTABI
KUZU
POSTUNDA
KURT
TÜYAP 14. İSTANBUL KİTAP FUARTNDA
fCumhuriyet Kitııp Kuliibü Stcımlı/
İsteme Adresi: Cumhunyet Kitap Kuliibü
C'ağdaş Pazarlama A.Ş.
Türkocağı Cad. 3941 Cağaloğlu İstanbul
Tel.:512 05 05