Katalog

7 EKİM1995 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 'Talep değil maliyet enflasyonu' • İSTANBIL(ANKA)- lstanbul Ticaret Odası (İTO)Başkanı Atalay Şahinoölu, son 10 yılın en yüksek eylül enflasyonunun yaşandığını, bunun talepteki canlılıktan kaynaklanmadığını söyledi. Şahinoğlu, piyasalann yeterince canlı olmadığını belirterek. maliyet enflasyonu bulunduğunu. ekim ayında enflasyonun tüketici fiyatlannda yüzde 10'u asabileceğini söyledi. Şahinoğlu, ekim ayı enflasyonunun eylül ayını aşacağını ve tüketici fiyatlannda yüzde 10'u bulabileeegini bildirdi. (SOveİTO'da seçim olasılğı • İSTANBUL (AN'KA) -. Istanbul Sanayi Odası (İSO) ve tstanbul Ticaret Odası (İTO), seçimleri gündemıne aldı. Anayasa Mahkemesi'ninTOBB Yasası'nı değiştirerek seçimleri bir yıl süreyle erteleyen 557 sayılı kararnameyi iptal karan üzerine oda ve borsalarda seçim gündeme geldi. İSO Başkanı Hüsamettin Kavi. iptal karannın ardından gündeme gelen seçim konusunun odanın ekim ayı meclis toplantısında görüşüleceğini, ilçe seçim kurulunun belirleyecegi tarihte seçimlerin yapılacağını söyledi. 'Gnev ertetenirse çalışmayız 1 • ADANA (Cumhuriyet Güney İlleri Bürosu) - DlSK'e bağh Birleşık Metal-lş Sendikası Genel Başkanı Ali Rıza Ikisivri. yeni bakanlann grevlerin ertelenmesi amacıyla hazırlanan kararnameye imza attıldanna dikkat çekerek "Grevler ertelense bile üretim fiilen olmaz" dedi. Sendikasının Adana şube binasında bir basın toplantısı düzenleyen Ali Rıza Ikisivri. Sağlık Bakanlığfnabağlı 19 ildekı tamirhanede 25 Eylül 1995 günü 600 işçiyle greve çıktıklannı anımsatarak şunlan söyledi: "Şu anda 350 bin kamu işçisi grevdedir. Anlaşma sağlanamaması halinde bu sayı 600 bini bulacaktır. Siyasi iktidann yüzde 5,4 ek ödeme teklifiyle kazanılmış haklan yok etmeye çalışması. kamu ışçisine greve çıkmaktan başka çare bırakmamıştır." Otomotiv üretiminde artış • ANKARA (AA) -Ocak- eylül döneminde otomotiv üretimi yüzde 12.4 oranında artarak 218 bin 267'ye ulaştı. Otomotiv Sanayü Derneği'nden (OSD) yapılan açıklamaya göre. ocak-eylül döneminde. en yüksek üretim artışı. yüzde 89.2 ile kamyonette oldu. OSD'ye göre, bu yılın eylül ayında ise otomotiv üretimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 36.2 artış gösterdi. Karamürserde geçici işçiye zam • KARAMÜRSEL(AA)- Karamürsel Belediyesi'nde çalışan ve Belediye Başkanlığı'nın isteğiyle sendikaya üye olmalan sağlanan 127 geçici işçinin ücretleri yüzde 50 arttınldK Beledıyeden edinilen bilgiye göre ücret dengesizliğinin giderilerek çalışmabanşının sağlanması \e verimliliğin arttınlması amacıyla Karamürsel Belediyesi'nde geçici starüde çalışan işçilerin toplu iş sözleşmesinden yararlanmalan sağlandı. Bakkallardan G.Doğu'ya yatırım • İzmır Bakkallar Odası Başkanı Musa Özherek. Türkiye'de 16 ilde kurduklan Bakkal AŞ kanalıyla Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yatınm yapmak isteyen firmalara ortak olmak istediklerini söyledi. Özherek. bazı büyük fiımalann Doğu Anadolu Bölgesi'nde yatınm yapmaya istekli olduklannı memnuniyetle izlediklerini kaydederek "Doğu'ya sahip çıkan bu firmalara ortak olarak destek vermeye hazınz" dedı. İşverenler, hükümetin vermek zorunda kalacağı ücret artışını fazlasıyla geri alacağını savunuyor çiye enflasyon tehdidiCANAN SOYSAL Grevlerin. sanayide sıkıntı yaratacak boyu- ta ulasması nedeniyle, hükümeti "duyarsız- lıkla" suçlayan işveren kesimi. hükümeti ku- rabilmek için siyasi bir ta\ ız olarak verilecek ücret artışının da, enflasyon yoluyla geri alı- nacağmı savundu. Grevlerin. her iki tarafça ekonomik değerlendirmeler sonucu oluşacak bir uzlaşma ile çözülmesi gerektiğıni ilen sü- ren işverenler. kamu ışçisinin gelecek toplu- sözleşme dönemlerınde daha zor şartlar ıçın- de olacağını da ıma ettiler. Türkıye tşverenler Sendikası (TlSK) Ge- nel Başkanı Refik Baydur.eskı hükümetin kamu grevlerinın çözümünde gerekli adım- lan atmamasını "tecrübesizlik'" olarak nite- lendıren Baydur. kendılennin geçmişte Baş- bakan'a arabuluculuk yapma önerisinı gö- türdüğünü. ancak kabul gönnediğini söyle- dı. Baydur sözlerini şöyle sürdürdü: "Türki- ye'deişciye para olmadığını inandıramazsınız. Eğer. hükümetin bir bakanı yolda 2-3 araçhk eskortlarla geçiyorsa, bu devletin parası yok diyemezsiniz. Buna hiç kimse inanmaz." tstanbul Sanayi Odası Başkanı Hüsamet- tin Kavl Türk-Iş Başkanı Bayram Meral ile biri geçen hafta telefonla. dığen de Anka- ra'dahavaalanındabirkarşılaşmasonucunda yaptığı iki görüşmelerde konuştuklannı şöy- İe anlattı: "Demokrasinin getirdigi imkânla- n kuDanmanın ve grevin temsil ettiği kesim için bir hak olduğunu. ancak karşılannda bir İşveren tedirgin TİSK Başkanı Bay- İSO Başkanı Kavi: dur: Yasaya uygun. Faturaağır. plarfornı bulunmadan ekonomiyi sıkıntıya so- kacak biçimde üretimin girdilerini ve ihraca- tı bloke etmek yerine, olaya bir yönden değil çok yönden bakmalan gerektiğini sövledim." Kendisinin grevlerfertelemesi yönündekı talebıne karşılık Meral'in, yasal olarak bir hak kaybı yaratacağı için bunun mümkün ol- madığı yanıtı verdiğini belirten Kavi, yapı- lacak yasal düzenleme ile grev ve.lokavt er- telemelennin hak kaybı yaratmamasının sağ- lanması gerektiğıni savundu. Hükümetin ön- ce uzlaşmayı sağlamak zorunda olduğunu da belirten Kav i. "Başbakan'a yazdığımız yan- da da 'Ülkenin sosyal yapısınm kaldıramadı- ğı konuyu çözün' dedik" şeklinde konuştu. Asıl önemli noktanın makul olmayan hiç- bir şeyı tarafların bırbirinden istememesi ve dıretrnemesi olduğunu vurgulayan Kavi. enf- SabancıHolding'den Koc Holding'den Ku- \ üksei: kaynakyok tadgobilik: kural dışı. lasyon \e zaman dılimı göz önüne alınarak gerçek ekonomik değerlendirmeler y apılma- sı gerektiğıni ifade etti. Kamudaki zaafiye- tin kamunun ıflas edebilir olmaması olduğu- nu. bunun da özel sektörden farklı olarak "kamu verir. millet öder" sonucu yarattığını ilen süren Ka\ ı, ışçinın alacağı artışı sonra enflasyon olarak geriye ödeyeceğıni belirtti. Gre\dekı ışletmeler ıçınde istenen ücret artışını kaldıracak olanlar gıbi kaldıramaya- caklann da bulunduğunu ve tüm kuruluşlara tek tıp sözleşme uy guiamanın y anlış olduğu- nu da kaydeden İSO Başkanı. olayın sıvası gerçeklere endekslenmemesı gerektiğini. an- cak gerçeğin ne kadar bulunacağı konusun- da endışeleri olduğunu da söyledi. Kavi. ka- mu sektöründeki sözleşmenın. özel sekıöre emsal olamayacağını da sözlerine ekledi. Alarko Holding Yönetim Kurulu Eşbaş- kanı İshak Alaton da yaptığı açıklamada, ka- mu işyerlerindeki grevin politik amaçla de- ğil. hak arama yoluylayapıldığını belirterek, hükümetin. işçiye \erdiğı zam oranının daha da üstüne çıkması gerektiğıni kaydetti. Ala- ton. bunun ileride yüksek enflasyon şeklin- de ortaya çıkacağını v urgulayarak. hüküme- tin yine de bunu göz önüne alması gerektiği- ni söyledi. KlT'lerin politik nedenlerle yoz- laştığına da dikkat çeken Alaton. "Pazargü- nii her iki tarafın da bir orta yol bulacağına inanmak isriyorum" şeklinde konuştu. Koç Holding Endüsrn tlişkılerı Koordina- törü Tuğrul Kutadgobilik ıse hükümet baş- kanmın, endüstrı ilışkılerı açısından kamu grev ine yaklaşımının. teonk açıdan y anlış ol- duğunu belirterek. bu grevin gerek hükümet gerekse ışçı kesimi tarafından polıtize edil- dığıni savundu. Kutadgobilik. her iki kesim arasında yaşanan görüşmelerın ve ortaya çı- kan gelışmelenn endüstrı ılışkilerı kuralları- nın dışında gelıştiğinı belirtti. Sabancı Holding Endüstri Ilişkilen Daire Başkanı Nihat Yüksel. hükümetin kaynak ol- maması nedeniyle gerekli zammı veremedi- ğını savunarak. ışçi kesımınin ıstedıği zam- mın ancak yüksek enflasyonun göz önüne alınmasıyla venlebileceğinı belırttı. Hüküme- tin şu anda ortaya çıkan sorunlar nedeniyle başka bir alternatifi bulunmadığını da vurgu- layan Yüksel. "Bütiin bu sorunlar iki tarafın vereceği tavizk'rie ortadan kalkar" dedı. Grev ertelemeye yargı darbesi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - 50. Koalısyon hükümetınin. liman \etanm işkol- lannda çalışan 21 bin işçinin grevini ertele- me ginşımı. yargıdan döndü. Tarım Bakan- lığı araştırma enstıtüleri ile TCDD'ye bağlı 7 limanda grevlerin durdurulması istemiyle yapılan başvuru. mahkeme tarafın- ^J dan reddedildı.Ankara 9. İş Mahke- mesı. tarımda 30. gününü dolduran grevin yasa dışı olduğu savını yerin- de bulmazken; liman işkolunda 13 gündür süren grevın toplum zaran ve milli serveti tahrıp ettiği gerekçesiyle yapı- lan yürütmeyi durdurma ıstemıni de reddet- ti. Sendikaya üye 15 bin ışçinın tanm araş- tırma enstıtülennde sürdürdüklerı grev in "eğitim kurumu kapsamında bulunduklan için, kanun dışı olduğu" savıyla açılan dava- da, daha önce yürütmey i durdurma ıstemıni reddeden mahkeme. esastan yapılan duruş- mada, grevin devamı yönünde karar verdi. Kararda. tanm araştırma enstitülerinin. grev yasağındaki eğitim kurumlanndan sayılama- yacağının hükme bağlanarak. bu işyerlerın- de yapılan serumun "farklı fabrikalarda" y a- ; pıldığı kaydedıldı. TÜHİS tarafından. \ Lıman-lş Sendikası'nın TCDD Genel % Müdürlüğü'ne bağlı lımanlarda 13 gün Jr. önce başlattığı grev ın "iyiniyet kural- lanna aykın tarzda. toplum zaranna \e milli ser>eti tahrip edici şekilde" uy - gulandığı gerekçesiyle. ıstediğı yürütmeyi durdurma karan da dün yapılan duruşmada reddedildi. TLHlS'ın. meydana gelen top- lumsal zarara ılışkın kanıt sunmadığı duruş- mada. grevin durdurulması ıstemıni redde- den mahkeme. davanın esastan görüşülmesi için. duruşmayı IS ekim tarihine erteledi. Türk-İş'le kritik pazarlık yarın ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - 600 bin kamu işçisi. lOaydırsonuçlanmayan üc- ret pazarlığında. aözünü azınlık hükümetı- ne çev ırdi. Türk-lş ile DYP'li bakanlar ara- sında y apılan ücret pazarlığında. önceki gün de uzlaşma sağlanatnazken; hükümet. yann 17.00'de Türk-lş"le bir araya ge- İeceğinı açıkladı. Hükümetin güveno- yu alması ıçın DSP ve MHP tarafın- dan toplusözleşmelerde uzlaşma sağ- lanması önkoşul olarak gündeme getıril- mesınin ardından başlayan uzlaşma arayışı çerçevesınde. D\'P"lı bakanlann "ücrete yansıyan yüzdeli ücret zammı" önensi üze- rinde çalışma başlattıklan belirlendı. Başbakan Çiller'ın talımatıy la. sendikala- ra ıletılen. ancak reddedılen son önerıde. toplusözleşmenin yürürlülük Urihı ıtıbarıy- la. sözleşmenın ılk yılında. 10 milyon lıra- nın altındaki çıplak ücretlerin 10 milyon lı- raya yükseltılmesi, ılk 6 aylık dönemde her ay brüt 2.5 milyon lira ek ödeme yapılması. ikıncı 6 aylık dönemde ise 2.5 milyon lira- lık ek ödeme üzenne 3 milyon lira daha ıla- ve edılerek. her ay brüt 5.5 milyon lira ek ödeme yapılması öngörüldü. Ücre- ti oluşturan. sosyal yardım. prım, ik- ramıye ve fazla mesai gibı ücreteen- dekslı kalemlere yansımayacak olan bu artışın. ikıncı yıl her ay ücretlere ek olarak ödenmesinedevam edilmesı: ılk 6ay için ücretlere yüzde 15. ıkınci 6 ay için de yüzde 15 oranında zam yapılması önensi yapıldı. Bu düzenlemenın kabul edilmesi durumunda. 18 milyon 890 bin lira ortala- ma aylık alan bir işçinin. ücretinin. yüzde 21. l'i oranında ek ödeme alacağı hesaplan- dı. Şekerde "birbirine düşürme senaryosu"nun tutmayacağı 2 ay önceden belliydi Ureticiııin işçiyle sorıınu yokHÜLYAGENÇ Şeker krizinde karşı karşıya ge- tirilmeye çalışılan işçı ve üretici. hükümetin kanşmadığı iki ay önce- ki toplusözleşme görüşmelennde. bugünkü teklifin de üzerinde bir ücret artışında anlaştılar. Şeker-lş Sendikası ve Pancar Üreticileri Bir- liği (Pankobirlik) yöneticileri. işçı ve üretici kesiminin sorunu olma- dığını. hükümetin iki tarafı birbiri- ne düşürmekten vazgeçip, greve çözüm bulmasını istedi. İki ay önce Pankobirlık'e ait Amasya. Kayseri ve Konya şeker fabrikalannda çiftçiyle toplusöz- leşme imzalayan Şeker İş Sendika- sı. kamuya ait şeker fabrikalannda ücret talebini yüzde 5 düşürmesine karşın henüz anlaşma sağlayamadı. Toplusözleşme görüşmelerinin çözülememesinin sebebinin hükü- met olduğunu söyleyen Şeker İş Sendikası Başkanı Hikmet Alcan. grev nedeniyle tarladan şekerpan- cannı sökemeyen çiftçinin muhata- bının hükümet olduğunu belirtti. Başbakan Tansu Çiller'in yaptı- ğı açıklamalarla çiftçı ile üreticiyi îcarşı karşıya getirmeye çalıştığına dikkat çeken Alcan. bu oy unun tut- mayacağını. çiftçiyle işçinin iki ay önce toplusözleşme masasında an- laştıklannı hatırlattı. Çiftçinin en geç kasımın 15' ine kadar şekerpan- cannı tarladan sökme zorunlulu- ğunda olduğunu bildiğini söyleyen Alcan. ürünün tarladan sökülme- mesi halinde tek zarar görecek ke- simin şekerpancan üreticisi olma- yacağını hatırlatarak, "Şekerpan- can sökülmese bile hükümet yaptH ğı sözleşme gereği, tahmini rekolte ü/erinden çiftçiye ödeme yapmak zorunda. Ama tarlada kalan iirün ziyan olmuş olacak. Belki de çiftçi bir dahaki yıl şekerpancan üret- mekten vazgececek. Şeker krizinin bovutlan artacak. Bu durum bü- Anlaşmazlık sonuçlanmazsa üretici şekerpancan ekmekten vaz^ecebilir. tün halkı etkileyecek" dedı. Kamuy a ait şeker fabrikalannda devam eden grevin pancar üretici- sini zor duruma soktuğunu söyle- yen Pankobirlik Genel Müdürü Ka- mil Özdemir ıse üreticınin huzur- suzluğu ve tepkisinin had safhaya ulaştığını belırttı. Bazı mihraklann işçi ve çiftçiyı karşı karşıya getir- meye çalıştığını belirten Özdemir. sendikanm grev hakkına saygı duy- duklannı söyledi. Özdemir, çiftçi- nin zaman kaybına ve beklemeye tahammülü kalmadığını hatırlata- rak, "Şeker pancannın ey lül-ekim- kasınıda sökültrtk mutlaka tesüm edilmesi gerekiyor. Başkaca koru- ma >e değerlendirme y öntemi yok. % aklaşan ağır kış şartlan ncdeniy- k nıahsulün büy ük kısmı sökülme- den tariada kalacak" diye konuştu. Şeker şirketleri ile aralannda söz- leşme bulunduğunu hatırlatan Öz- demir. üretıcinin hukuki haklannı içeren bir yazıyı ilgili yerlere gön- derdiklerini kaydettti. Başbakan Çiller'in çiftçi ile işçi- y i karşı karşıya getiren beyanatla- n bulunduğuna dikkat çeken Kas- tamonu Pancar Ekicileri Koopera- tıfi Başkanı Hasan V ılmaz Şeker- lş Sendikasfnın kamuya ait şeker fabrikalannda talep ettiği rakamın kabul edılebılir nitelikte olduğunu vurgulayarak. iki ay önce Panko- birlik'le Şeker-lş Sendikası arasın- da yapılan anlaşmanın, hükümet- ten talep edilenden yüzde 5 daha y üksek olduğuna dikkat cekti. Bakımsız araçlar hava kirliliği yaratıyor ERKAN ALTINSOY Kullanılmış oto alırken... K ullanılmış bir otomobil almak bizi yeni bir otomobilden çok daha ucuza araba sahibi yapsa da pek çok kişi, "Acaba aldığım araba iyi çıkacakrr»"endişesi taşıyor. Paranızın karşılığını alabilmek için kullanılmış bir otomobil alırken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Ilk önce arabayı satan kişinin arabanın sahibi mi yoksa galerici mi olduğunu öğrenin ve belgelere bakarak bundan emin olun. (Otomobilden aniayan birarkadaşınıza ya da bir yetkıli servise otomobili incelettırın. Aynca satın almadan önce otomobili mutlaka kullanın. En az 20-25 km yol yaparsanız otomobili daha iyi tanıyabilirsinız. Düzenli olarak servise gidip gitmediğini servis kitapçığından kontrol edin. Eğer satan ilk sahibi değilse birinci sahibini arayarak konuşun. Ciddi olduğunuzu gösterin; satıcılar oradan ayrılırsanız bir daha gelmeyeceginizi bil r. • Avrupa ile aynı anda... A lfa Romeo"nun Distribütörü Zeytinoğlu Motorlu Taşıtlar A.Ş.. Atfa'nın yeni modellerini Avrupa ile aynı zamanda Türkiye'de satışa sundu. 1996 model olarak satılan otomobıller, yenilenen Alfa 155 Q4 ve 2.0 TS 16V, ılk kez satışa sunulan yeni Atfa 145'in 4 kapılı Sedanı, Alfa 146 1.6, 16V ve spor otomobiller Alfa Spider 2.0 TS 16V ve Alfa GTV 2.0 16V Turbo'dan oluşuyor. • H avaların serinlemeye başlamasıyla yakılan sobalardan gelen dumanlar, geçen kış yaşadığımız hava kirliliğini aklımıza getirmeye başladı. Otomobillerden kaynaklanan hava kirliliğini önleme konusunda atılan tek somut görünen adım üç yaşından büyük araçlardan egzoz emisyonu pulu istemek oldu. Bu amaçla kurulan test istasyonlarında yaşananlar ve bu konudaki yanlışlıklar geçen cumartesi günkü Cumhuriyet Bilim Teknik'te de yer aldı. Örneğin aranan değerlerin çok yüksek ve tutarsız olması. Karbonmonoksitin katalitik konvektörlü araçlarda yüzde 0.5'ten yüksek olmaması isteniyor. Bu değer Avrupa'da yürürlükte olanla aynı. TSE'nin deyimiyle klasik egzoz sistemıne sahip araçlarda ise tavan değeri modeline göre yüzde 3.5 ila 6 olarak belirlenmiş. 3 yaşındaki bir Tempra'nın egzoz ölçüm belgesine göre karbon- monoksit değeri yüzde 1.37 olarak ölçülmüş, yani TSE'nin koyduğu tavanın çok çok altında. Ama asıl ilginçlik çoğunluğu yanmamış benzinden oluşan hidrokarbon için belirlenen tavan değerlerinde. Klasik egzoz sistemine sahip araçlarda 1200 ppm (milyon başına bölüm), katalitik konvertörlü araçlarda ise Ş00 ppm. Yine Tempranın değerini verelim: 298 ppm. Katalitik konvertörlü araçlar için koyulan tavan 800 ppm ise klasik egzozlu modern bir otomobilin HC değerinin bile kat kat üstünde. Avrupa'da katalitik konvertörlü otomobiller için aynı sınır sadece 50 ppm ve otomobil dergilerinin gerçekleştirdiği testlerde gördüğümüz kadarıyla otomobillerin çoğunda bu sıfır çıkıyor. Otomobil Sanayicileri Derneği'nde görüştüğümüz bir yetkili bu değerlere yeni yerlilerin rahatça uyduğunu ve tavanın eski nesil yerliler için yüksek tutulmuş olabileceğini belirtti. Ayrıca bu egzoz emisyonu testlerinde Avrupa'da olduğu gibi karbonmonoksit ve hidrokarbonlara ek olarak karbondioksit, oksijen ve lambda değerlerinin de ölçülmesi gerekir. İki hafta önce köşemizde 1997'den itibaren Türkıye'deki bütün otomobillerin katalitik konvertörlü olarak üretileceğini yazmıştık. Ne yazık ki bu bilgi sadece kısmen doğru. Bütün otomobillerde bunun gerçekleşmesini ancak 2000 yılında görebileceğiz. OSD ile Çevre Bakanlığı arasındaki protokole göre 95 başından itibaren 1800 cc ve üstü motor hacmindeki araçlarda katalitik konvertör bulunuyor. 96'nın başından itibaren 1600cc'nin üstündeki bütün araçlarda katalitik konvertör yer alacak. 1 Ocak 2000 yılından itibaren 1399 cc ve altı otomobillerde de bu çevreci uygulama zorunlu olacak ve böylece bütün otomobiller yeşil olacak. Büyük şehirlerdeki hava kırliliğinde eski teknolojiti ye bakımsız dizel motorlu araçların, özellikle de otobüşlerin önemli katkısı var. Dizelin daha temiz olduğu savına, ancak söz konusu dizel modern teknolojili ve fabrika ayarlarına uygun olarak çalıştırılıyorsa katılmak mümkün. Trafikte gördüğümüz belediye otobüsleri ve minibüslerden çıkan kara dumanlar sağlıksız motorlara işaret ediyor. Buna paralel olarak ağır yük kamyonlarında aşırı yükleme nedeniyle egzozdan çıkan zararlı atıklar artmaktadır. Taşıtlardan kaynaklanan hava kirliliği kışın yaşanan kirlilığin yuzde onunu geçmemektedir ve kömür yakılması gerektiği gibi denetlemeden büyük şehirlerdeki hava kirliliğini önleme olanağı yoktur. • KISA KISA • GEÇEN yıl Amerika'da 15.4 milyon otomobil satılırken bunların ortalama fiyatı 19.676 ABD Doları idi. 1994'tedünyada49 milyon. ABD'de ise 12 milyon otomobil üretildi. • FORD katalitik konvertör üreticisi Engelhart ile birlikte havayı temizleyen bir radyatör üretti. Trafikte de denenecek olan yeni radyatör temas ettiği ozonun (03) yüzde 90'ını oksijene (02) dönüştürüyor. Bu teknoloji, geliştirildikten sonra diğer otomobil üreticilerinin de kullanımına sunulacak. • BMW gümrük birliğine şimdiden girdi. BMVV'nin Türkiye Distribütörü Borusan Oto. 1996 model BMvV'leri şimdiden GB olanaklan ile müşterilerine sunduğunu açıkladı. Kampanya 1996 sonuna kadar devam edecek. • ANADOLU Honda Otomobilcilik A.Ş. tarafından Japonyadan ithal edilen yeni 3 kapılı ve Ingiltere'den ithal edilen 5 kapılı Honda Civic modelleri, ekimde Türkiye'de satışa sunulacak. Yenilenen Civic'te üç kapılı modelin büyük ön farları ve beş kapılı modelin zarif tasanmı göze çarpıyor. IŞÇİNIN EVREMNDEN ŞUKRAN SONER Vizyoncularla Kurtların Dansı Özel televizyon kanallarından biri, önce Özal, şim- di Çiller'in simge olduğu vizyon(!) sahiplerinin yanın- da. Kredilerden uygun payları almış medya patronla- nnın emrinde olarak Çiller'in hükümet kurmada başa- rılı olmasına çalışıyor. Bir diğeri ise son girdiği bir iha- lede payını alamamış, Çiller'in hükümet kuramaması- na çalışıyor. Haber saatleri arka arkaya. Aynı olaylar, gelişmeler aktarılarak, bazen aynı kişiler konuşturularak, onların da aynı gün bir yerde başka, bir başka yerde başka çerçevede konuşmalarından yararlanılarak, birbirinin tam tersi senaryolar yazılıyor. 19.00'da başlıyan bir kanalın haber yayınında, Çil- ler'in, azınlık hükümeti kurma çalışmalannın sonuca bağlandığı duyuruluyor. 19.30'da başlayan bir diğer kanalın haber yayınından, Çiller'in hükümet kurma ça- lışmalarının suya düştüğü sonucu ortaya çıkıyor. Birinde, Türkeş'in Çiller'le anlaştığı, dığerinde ge- niştabanlı hükümetten yana olduğu açıklamaları. Bi- rinde, erken seçimsiz azınlık hükümeti kurma çabası içindeki DYP'liler. Diğerinde azınlık hükümetinegüven oyu venmeyeceklerini söyleyenler. Bir kanala göre Bayram Meral, 600 bin işçinin uyuşmazlığında ağır- lığını koymuş. anlaşma noktasında. bir dığerinde Çil- ler'le asla anlaşmayacağını. geniş tabanlı hükümeti bekleyeceğini söylüyor. Doğal olarak televizyon kana- lı, hangi sonucu hedeflemişse, aksine atılan adımla- nn bozulması için elden geleni ardına koymuyor. Yeni hükümet oluşumunda, erken-geç seçim tartış- malarında, vizyoncularla(!) kurtlann dansını izliyoruz. Özal'ın kimliğinde sarışın güzel kadın, Cumhurbaşka- nı'nın başını çektiği izlenımi uyanan, eski kurt politika- cılara karşı çarpışıyor. Ancak çıkarlara bağlı olarak ki- mi kurt eski politikacılar vızyoncuların, kimi vizyoncu- lar da kurt polıtikacılann saflarında yer almış bulunu- yor. Bazen de nerede ise saat başı yer değiştiriyoriar. Halkın çıkarları, ülke sorunlan. ne kendilerine vizyon- cu(!) diyenler ne de eski kurtlann umurunda. Kıyasıya bir iktidar, çıkar kavgası sürüyor. Birbirlerinin kirli ça- maşırlannı ortaya serdikçe. kurtların insafsızlığını, viz- yoncuların kırli çıkarcılığını daha çıplak görüyor, seyir- ci olamaktan kurtulamayıp siyasete biraz daha ya- bancılaşıp ünküyoruz. Bu; kuralsız, insafsız, yeni iktidar, çıkar oluşumu. li- der olarak yer kapma, diğerinı yok etme kavgasında, liderler ve partiler dışında bir de toplusözleşme uyuş- mazlığı ile 600 bin işçi ve Türk-iş var. Onlar, aslında bu yeni paylaşım kavgasının doğrudan tarafı değiller. Gö- nüllü olarak da bu kavganın içine dalmış değiller. Çiller, IMF'ye verdiği sözler adına, 600 bin kamu iş- çisinin toplusözleşme uyuşmazlığında 8-9 ay boyun- ca Turk-iş'i taraf bile kabul etmeyince. yasadaki top- lu pazariıktakviminin birdayatması olarak, işçilertam da bu kavganın ortasında greve çıkmış oldular. Daha doğrusu sendika liderleri de işçiler de fazlaca niyetli olmaksızın, grev ve toplu pazarlık haklannı kaybetme- me adına kendilerini grevin içinde, bir başka anlatım- la suya atılmış olarak buldular. Ya yüzeceklerdi ya da boğulacaklardı. Kurtlar cephesi, vizyoncuları sıkıştırmak üzere 350 bin işçi ile yaşanan en büyük grevleri, 600 bin işçinin uyuşmazlığını vizyonculara karşı koz olarak kullan- mak istedi. Türk-iş yönetimi arada boğulmamak için, pazarlıklarda işçinin hakkının gündemde olmasını sağ- iayabilecek hergirişimı değerlendirdi. işçilerin sorunu çözülmeden hükümet kurulamaz anlamına gelen bir tablo ortaya çıktı. Hükümet kurabilmek uğruna herşeyi yapabileceği- ni, vizyon(!) sahipliğinin çıkariarı adına her şeyin yapı- labilmesi anlamına geldiğini fazlası ile sergilemiş olan Çiller, sonunda güvenoyu öncesi ışçilerle anlaşmak gi- bi bir formülü de kabul etmiş göründü. Ancak bu güvence garanti mi? Hiç değil. Her ne ka- dar DSP'nin ve MHP'nin desteği için önkoşul gibi du- ruyorsa da hâlâ grev ertelemeleri riski ortadan kalk- mış değil. Varılabileceği ilan edilmiş anlaşmanın ne olabileceği. çerçevesi de hiç belli değil. Görülen o ki, bugüne kadar hükümet ve Çiller ile ma- saya bile oturamamış Türk-iş için zammın yüzdesin- den çok, grevlerin ertelenmemesi. kendi özgür irade- leri ile bir toplusözleşmenin imzalanabilmesi ön plan- da. Hükümet kurulmasında anahtar konumuna gelmiş olmak, önemli ve yeterli bir moral değer sayılıyor. Vızyoncular cephesi, bunun şımarıklığında, yüzde- lerin içinde buçukların da yer aldığı zam oranlannı te- laffuz ediyoriar. Sanki bilimsel çalışma yapılmış, eko- nomi ciddiye alınmış, KİT'ler, bütçe gerçekten önem- seniyormuş da yüzdelerin küsurlanna pazarlık sırası gelmiş. Resmen işçi ile halkla alay ediyoriar. Bence yine oyun oynuyorlar. Aslında Ecevit'in, Tür- keş'in bu konuda ne kadar zoriayıcı olacaklarının nab- zına bakılıyor. Fırsatı yaratılabilirse anlaşmanın, güve- noyu sonrasına ertelenmesi yeğlenecek. Ya da güve- noyu garanti edilemeyecekse, Çiller cephesi adına boşu boşuna toplusözleşmelerin imzalanması gibi bir yoklama yapılıyor. Bu yazı yayımlanana kadar bile köprülerin altından çok sular akabilir. Ne de olsa vizyoncular1a(!) kurtlann dansını izliyoruz. işçiler araya karışmakla hem anlaş- malar için şans yakaladılar, hem de arada ezilmek gi- bi bir risk altına girdiler. Bu koşullarda birbirinin zıddı her şey ama her şey olabilir. Tekel ürünleri zamlandıtSTANBUL(A,4)-Tekel Genel Müdürlüğü'nce üretilen ve ithal edilen ürün fiyatlanna ortalama yüzde 15 oranında zam yapıldı. Tekel Genel Müdürlüğü'nce yapılan yazılı açıklamada, 13 Âralık 1994 tarihinde yapılan fiyat ayarlamasından bu yana üretim maliyetleri ile özellikle vergi ve fon oranlanndaki artışların, geçen süre zarfinda maliyet girdilerini arttırdığı bildirildi. Açıklamada. bu durumun gerek yerli ürünlerde gerekse yabancı ürünlerde yeni bir fiyat ayarlamasına gidilmesi gerekliliğini ortaya çıkardığı belirtildi. Tekel Genel Müdürlüğü'nün yazılı açıklamasına göre. dün akşam yapılan zamla birlikte ürünlerin yeni fiyatları şöyle oldu: Lzun Maltepe ve Samsun 20.000. Kısa Maltepe ve Samsun 17.500, Yeni Harman 22.500. Tekel 2000 40.000, Best 35.000, Sade Bafra 6.000. Birinci (68 mm.) 4.000. Barclay. Rothmans ve Kent 70.000. 70 cc. Yeni Rakı 175.000. 35 cc. Yeni Rakı 95.000, 70 cc. Ankara Viski 250.000, 75 cc. J.Walker, J.B Ballantines 600.000, 75 cc. Grand Viski 575.000. 50 cc. Bira 13.000. 70 cc. Sofra Şarabı 30.000. 70 cc. Kalite Şarap 45.000. Bu arada. Tekel Genel Müdürlüğü'nce pazarlanan ürünlerin satışları. yann saat 07.00"ye kadar bütün yurtta durduruldu. Tekel başbayii ve bayileri. muhafaza ettikleri stoklan gösterir beyannameleri bugün çalışma saati bitimine kadar bağlı bulunduklan Tekel idarelerine verecekler. Ürünlerin belirlenen yeni fiyatlardan satışlarına ise yann saat 07.00"den itibaren başlanacak.