Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 EKİM 1995 PERŞEMBE OLAYLAR VE GORUŞLER Orta Asy aPetrolleri ve Türkiye Erken petrolun mıktarından çok, hangı >oldan taşmacağı onem- lıdır Çunkü bu karar nıhaı petrolun dunyaya hangı yolla taşınacağıntn belırlenmesı konusunda çok etkıh olacaktır. Prof. Dr. İ. REŞAT ÖZKAN D unyada artan nutus \e gelışen teknolousının sunduğu olanaklar çerçe- \esmde enerıı ıstemının (takbınm) her geçen gun artmakta oldugu bıîın- mektedır Bu ıstemın gunumuzde buyuk bır oranda komur \ e petroi gıbı fosil kav - naklardan sağlanmakta olmasınm >am sıra konvansiyonel olmavan gune^ ruz gârvedenızdalgalanndanenerjıeldeet- me olanaMannm pratık bır değer ıfade edecek bıçımde gehştınkmedığı de or- tadadır Bunaekolarak ozelhkk nukle- er enerjı alanında kar>ı karşıya bulunan teknolojık »orunlar \e vevresel telaket tehdıtkn, bu kavnağın genışletınkrek kullanılmaMiıda cıddı sorunlan \e sikın- tılan berabennde getırmektedır Butun bunlar dunyamızm daha en azından el h altmiş yıl petrole davalı enerjıve bu- yuk olçudebağımlıola<.ağmıgostermek tedır Butabloıçmde toplam^Omılyon ton uretıkbılır petrol rezen ıne sahıp ol- duğu hesap edılen Hazar Denızı kav nak- lannınvanı sıra lOSmılvarmetrekupol- duğu tahmın edılen doğalgaz rezervlen de son derece onem kazanmaktadır Uretıkbıkn petrolun dun\a pazarları- na aktarılmaM. petrolun kendısı kadar onemhdır Azerbavcan ın petrol sahala- nnın ışktılmesı ıçm kurulan " Vteri Pet- rolleri l luslararası Konsorshomu" ( M OCMçındevuzdeö 7* hkbırpavasahıp olan Turkıye açısından petrolun hangı \ollardan dunya pazarlanna aktanlacağı oıuelıklı bır konudur Sonuç olarak 2010 \ ılmda gunde 700 000 \ anl uretıme ulaş- ması planlanan petrolun ın^a edılecek Baku-Cevhan boru hattı ıle Akdenız"e ındınlmesı Turkıye nın tercıhıdır Bunun gerçekk^mesı Kazakıstan ın "Tengizpet- rolleri'nın de a\nı yoldan taşınması ıçın bır kolavlık sağlavacaktır Hazar Denızı ana boru hatlannın ^ekız - dokuz \ılda hazır olacağı goz onune alındığında bo- ru hattının ınşaatınm fınansmanının ya- nı sıra dunva petrol pıyasalannı denetım altında tutan fırmalann pıyasalanndakı petrol sunumunu (arzını) »ınırlayabılme- krı amacıv la >ımdılıkbır "erken uretinT projesmı yururluğekoymava t,ahştıklan bılınmektedır Azerba\can ın Chirag- ladlı petrol platformundan elde edılecek olan gunde 80 000 \anllik (vaklaşık yıl- da 5 000 000 ton) petrolun hangı yoldan dünv ay a tasinacağı ılk oncelıklı konudur \ e konsorsıy umun ılgılı komıtesı tarafın- dan bugunîerde karara baglanmış ola- caktır Turkıye petrolu Bakuden boru hattıyla Gurcıstan uzerınden Batum un kuzev ındekı Supsa termınahne getırme- yı \e bunun ıçın de Gurcıstandakı mev- cut boru hattmın tamır edılıp ı^ktmeye ahnrnasını mumkun kılacak v akla^ık 200 mılyon dolarhk bır projevı ustknmeyı onerırken Rusva erken petrolun kendı- sının Nosorossısk Lımanı na ulaştınldık- tan sonra nıhaı olarak Bulganstan'ın Bureaz Lımanı ıle Yunanistan'ın huzev Ege dekı Dedeağaç bolgesı arasında ın- şa edılecek bır boru hattı ıle taşımayı onermektedır Bu onen, Rus\a nın ana petrol n,ın de duşunduğu sonuçsal ço- zumdur \ e Rus Dışışkn Bakanı \ndrei Kozirev Trans-Balkan adı \ enkn bu pro- jeyı goruşmek uzere geçen a\ sozu edı- len ıkı ulkeye bır zıyaret vapmıstır Rus- ya. buna ek olarak, tum taşıma ı^knnın kendısıne venlmesı halınde ortalama yuzde yırmı ıle yetmış arasında değışen bır ındınm yapmayı da onermektedır Er- kenpetrolun mıktanndan çok. hangı yol- dan taşınacağı onemhdır Çunku bu ka- rar nıhaı perrolun dunyaya hangı \olla taşmacağının behrknme») konusunda çok etkılt olacaktır Turkıye açısındanbukonunun guncel- lık ı\edıhk ve önemmı aynntılı olarak vurgulamak sanınz kı pek gereklı değıl- dır \ncak petrolun boru hatlan ıle Tür- kıve uzerınden taşmması ekonomık açı- dan olduğu kadar petrol dağıtımında Turkıve nın sahıp olacağı bır anlamda- kı, denetım olanaklan yuzunden ulusla- rarası sıyasal ılışkılerbağlamında daçok onemlıdır Hazar petrolîennın dunyaya ta>ınma- sı ıçın Turk boğazlannın kullanılması halen yılda 25-30 bın arasında transıt ge- mı trafığı ve yıne yoğun yerel trafık ne- denıyle cıddı boyutta tehlıkelen ıçer- mektedır Nıtekım. Mart 1994tanhınde meydana gelen çatışma sonucunda Nas- sia adlı tankenn yanması v e Boğaz'a pet- rol sızıntısı ıle yaşanan çok uzucu olay hatırlardadır Turkıye çalışmalannı çok daha once baslattığı ve 1 Temmuz 1994 te yurürluğe gıren "Boğazlar ve Marmara Bolgesinde Yeni Trafik Duze- ninetlışkmTuzuk"" adlı y asal duzenleme ıle Boğazlardakı denız trafığı konusun- da yenı bır rejıme geçmış bulunmakta- dırtl) Turkıve nın bu haklı uygulaması- nın doğal bır sonucu olarak Boğazlar'da- kı trarık akışına yukandan bır sınırlama gelmış olması dogaldır Ote \andan Karadenız Tuna \e ço- gunlukla kuzey karadenız ulkeknnden kaynaklanan yoğun kırlılığın tehdıdı al- tındadır K.aradenı? uzennde bır petrol bınmının kurulmasının ortaya koyacağı çe\ resel tehdıtler ortadadır Pekâla Tur- kıye bu durumda ne sapmaktadır1 Bu konuda.oncelikle, muzakereleriyüruten- ler açısından konunun ele alınmasında yarar>ardır. Konu tam anlamıyla bir uz- manlık alanı olması mttenivle, bu konu- larda >etişmiş uzman kadrolar tarafın- dan yurutulmesi gerekırken. bu gore\i ustknecek sorumlu bakankklar -Enerji ve Dışişlen bakanlıklan- devre dışı bıra- kılmtş,konutamamen sorumsu/ bır Baş- bakanhk Başdanışmanı'na havale edil- mıştir. Ote vandan Karadenız ve Boğaz- lar'a ılışkın ekonomik kozlar ı>ı kuttanı- lamamışvebu konudayetkili kişilenngo- ru^lenne dahı. bıldiğımizkadanvla,baş- vurulmamıştır. Bır K denız olan Karade- nız ın boylesıne çe\ res.el bır rısk ıle ıç ıçe bıraktınlması konusunda uluslararası çevre örgutknnın bıle dıkkatı çektleme- mıştır Rusya"nın onerdığı taşıma planı gerçekkştınldığınde, sonuç olarak gun- de 100-150 bın ton petrolun gemıkre yuklenıp boşaltılacağı hesaplanacak olursa bu durum Karadenız'de her an toplam 300 000 ton petrolun ta$ınmakta olacağı gerçeğını doğuracaktır Bu ge- mıknn yüklennı boşalttıktan sonra do- nuş yolları uzennde bulunacağı da goz onune alınmalıdır K.eza, tankerierın yukleme \e boşalt- malanndakı teknık bır gereklılık olarak alıp \ermek zorunda kalacaklan 'balast suyu' olarak adlandınlan denız suyu ıle de bır kırlılık potansıvelıne sahıp olabı- lecekkn her zaman tartışılabılır Turkı- ye ı^te boylesıne kozları kullanmak \e- nne Novorossısk'e karşı Supsa Lıma- nı nı onererek petrolun Karadenız e ula- şabıkceğı konusunda kendısı ye^ıl ışık yakmıştır Bu aşamadan sonra erken petTolun Turkıye tarafından satın ahnmaM ıstene- bılır ya da gunde 10 bın ton cıvannda olan erken uretım petTolunun Turk bo- ğazlanndan çok ekbır nskı dogurmadan geçebılmesı mumkun gozükebılıt Turkı- ye nın bunoktadadaBoğazlarbolgesın- de altyapı \e hızmet bınmlenne ılışkın eksıklıklen. kesınhkle en kısa zamanda tamamlamakdurumundaolduğu anla^ıl- maktadır Ancak petrolun vukanda sozu edılen şekılde Karadenız'de \ovoros- sısk-Burgaz arasında taşınmasına Kara- denız'dekı bılınen gerçekkr dolayısıyla mutlaka sonuna kadar karşt çıkılmalı \e bu konuda etkıh bır mücadeie surdurul- melıdır Ekonomık teknık ve sıy asal boyutlan olan boylesıne buyuk projeler, Sayın Başbakan'ın ongorduğu şeklıyk sadece kendısı ya da bır danışmanı taratından goturulemeyecek kadar cıddı konulardır Llkenın sorunlan gündemde olduğunda, herkesın kendı sıyasal tercıhknnı aşma- sı \e ufkunun sınırlannı zorlaması kaçı- nılmazdır Bu kaçınılmaza hıçkuşkuyok kı herkesten once bu ulkenın ba^bakanı- nın uyması gerekır (nÖZKAN, t R ,"'GeBşenÇev-reKav- ramı veTurk Boğazlannda DenızTrafi- ği Mesetesi" Yenı Turkıye, sayı 95' 5, say- fa 555 - 564 ARADABIR KADRİYE GÖKÇADIR Ç Yaşamı Destekleme Derneğı Buı sa Şıtb Başkanı GeleceğeSahipÇıkmak... Bır arkadaşımlabırlıkte gıttığım lokantadagorduğum man2arayı aradan zaman geçmesıne karşın unutamı- yorum Arap tunstlerın yoğun olduğu lokantadayeme- ğımızı beklerken gozum yuzundekı peçesıyle yemek yemeye çalışan Arap kadınlanna takıldı Kadınlar bır ellenyle peçelerını hafrfçe aralıyor obur ellenlerıyle de çatalı, kaşığı ağızlanna goturmeye uğraşıyorlardı Ta- bıı bu arada yemekler uzerlerıne dokuluyor bır yan- dan da buyuk bır utançla dokulen yemeklen temızle- meye çalışıyortardı Gorunurn kanımı dondurdu Oy- lece kalakaldım Gozlenne baktım Bunalmışlık, yılgın- lık, ezıklık vardı Ne duşunduklennı anlamaya çalıştım Bu çok zordu Acaba duşunmesını sorgulamasmı, bızlerte kendılen arasındakı aynmı değerlendırmeyı bı- lıyorlar mıydı'' Kendılerıyie eşierı arasındakı bu aynm- cılığın nedenını sorgulayabılıyorlar mıydı 9 Yoksa onta- ra bunun Tann buyruğu olduğu mu belletılmıştı' ? Pekı bızım kadtnlanmız 9 73 yıllık laık Turkıye Cum- hurıyetı'nde erkeklerle eşıt haktara olanaklara buyuk oranda sahıp olan kadınlanmız daha ılerı çağdaş, de- mokratık haklara kavuşmanın mucadelesını vermele- n gerekırken çarşafa turbana peçeye burunmek ve bunu yaygınlaştırmak ıçın neden boylesı bır savaşımı seçtıler'' Çarşafın turbanın ardından gelecek olanlan gormelen ıçın bıraz çevrelen ve geçmışlenne bakma- ları yetertıyken Ancak 1950 lı yıllardan bu yana devlet elıyle açılan ımam-hatıp okullarından Kuran kurslarından yetışen gençlenmızın okulsuz eğrtımsız bırakılan çocuklan- mızın ya da çağdışı eğıtım sıstemının kurbanı gençle- nmızın dunyayı dogru bır şekılde algılamaları tarıhı doğru bır şekılde yorurnlamaları her turlu dogma ve on yargılardan, gudumlu duşuncelerden annmalan kolay mı' 7 Bugun turban çarşai dın devletı dıye or- talara dokulup ınsanlan oldurenler yakanlar devletın eğıtım potıtıkalannın kurbanlarıdır Bu nedenle sorgu- lanması gerekenler de bu polıtıkaların uygulayıcılan- dır Pekın'de duzentenen Dunya Kadın Konferansı'nöa açıklanan bır rapora gore kadın ve erkeğın tam anla- mıyla eşrt olabılmesı ıçın 475 yıl geçmesı gerekıyor Oy- sa Turk kadını bundan 70 yıl once Ata sının onderiı- ğıcıde sahıp olduğu haklarla tanhsel sureçte buyuk bır siçramayı gerçekleştırmıştır Amenka Fransa fngılte- re'de kadınların 150 yıllık savaşımlan sonucu kazan- dığı haklaraTurk kadını cumhunyetın ılanıyla 10 yıl gı- bı kısa bır surede sahıp olmuştur Cumhunyet ıle kazandıklarımızın değennı geçmışı çok ıyı bılerek gunumuzu çok lyı anlayarak geleceğt lyı gorerek verebılınz Mucadele çızgımız de bu olma lı Bunlara karşı çıkanlara cınsler arası adaletı değıl bu- tun cmslerın eşıtlığını savunmak gerektığını tersı du- rumda Iran ve Mısır dan Pekın Dunya Konferansı'na katılan kadın delegelenn soyledığı gıbı mırastan yarım pay almanm dın kuralı olduğu ve cınsler arası adalete uygun olduğu gerçeğını kabul etmek zorunda olduk- larını yıne bu yasalar gereğı çokeşlılıge razı olmak zo- runda kalacaklannı anlatmalıyız Bugun laık yasalara karşı çıkan, tesetturu savunan kadınlanmız karşı çık- tıklannın velayet hakkı gıbı eşıt mıras hakkı gıbı, te- keşlılık gıbı, sosyal guvenlık ve çalışma hakkı gıbt ken- dılerıne tanınan yasal guvenceler olduğunun farkında değıller Kendılenne dunyada Islamı esaslara gore yo- netılen ulkelerdekı uygulamalar anlatıldığında ıse bu- nun Islamın gereğı değıl o ulkelerın kotu yonetımı ol- duğu masalını anlatıyoriar Tıpkı kendılenne belletıldı- ğı gıbı1 Geleceğımıze sahıp çıkmak ıstıyorsak, 475 yıl sonra gerçekleşeceğı soylenen kadın-erkek eşrtlığının daha da uzak bır hayale donuşmesını engellemek ıs- tıyorsak, çocuklanmıza torunlarımıza, teslım aldığı- mızdan daha gerı ve çağdışı bır ulkeyı mıras bırakmak ıstemıyorsak bunlann savaşımında yerımızı almalı ve sonjmluluklanmızı ustlenmelıyız Genç kızlanmıza ka- dınlanmıza anlatılan masalları tek doğru olarak gos- tenlen yalanlan bunlann ardındakı guç ve sıyasal ık- tıdar hesaplannı bozmalı gerçeklen gormelennı sağ- lamalıyız Geleceğımızı karartmamanın ve bırey ol- manın gereğı bu olduğu ıçın1 ELEKTRİK MlHEVDİSLERİ OD4SI İstanbul Şubesi * Yuksekokul mezunu * Bılgısa\arda Word ve Excel programlarını m kullanabılen * Dosyalama ve e\rak takıbı ışlennı yürutecek * Çevresıyle ı\ı dıyalog kurabıkn SEKRETER 4RI\OR. RandevuıçınTel (0-212)248 50 52-53 IMF'ye endeksli demokrasi... D HALİT ÇELENK / Hukukçu emokrası \e demokratıkkşme sozcuklennın sık sık kullanıldığı, demokratıkleşme paketknnın hazırlandığı ve tartısıldıâı, halâ tartı^ılmakta olduğu gunlerde. demokrasıden ve demokratıkteijmeden ne anlasılmak gerektıgı uzennde durulmasinda y arar v ardır Boylece yapılmakta olan yasama çahşmaları, bu çahsmalann amacı, anlamı ve değısık kurum ve kıtle orgutlennın açıklamalan daha doğru değerlendırılebıkceknr Demokratık hak ve ozgurlukkr dedığımtz zaman akla gelen yaşama hakkı. dusunce açıklama ozgurluğu orgutlenme, toplusozk^me ve grev hakkı ve benzerlerı temel hakların bdşhcalannı olusturmaktadır Yıne söv lemek gerekır kı sozu geçen duşünce ozgurluğu ve orgutîenme haklannın temeldekı amacı, yonetılen sınıf ve katmanlann kendı yaşam koijullannı, geçım olanaklannı ı> ıleş.tırmek emekknnın karşılığını almak, varattıkları değerlerden haklan olan pava sahıp olmak ve onurlu bır yaşama kavuşmaktır Bu haklan kullanarak ı>çı ve emekçıler hakları olan ucretı kamu gorevlılen de haklan olan maaşı alma savaşımı verebıkcektır tşte ışçının emekçınm, kamu gorev lılennın ve tum emeğıyk geçınen halk kıtlelennm bu yolda verecekkrı sava^ımda hak ve ozgurluklerını genışleten yasal duzenkmeler demokratıkleşme dogrultusunda atılmış adımlar olarak değerlendınlebılır, bu yollan tıkavan zorlaştıran, engelleyen duzenkmeler ıse antıdemokratık ve baskıcı bır voneümın uygulamaları olmaktan başka bır anlam tasıv amaz İnsanlık tarıhı yaklaşık beş bın yıldan ben sınıflaşma surecıne gırmış ve sınıflararasi savaşım (mucadele) başlamıştır Yonetılenkr, yönetenkre karşı ekmek ve ozgurluk savaşımı. emeğın karşıhğını alma ve onurlu bır vaşama kavuşma savaşımı v eregelmışkrdır Yuzkrce vıldan ben sınıf savaşımı tanhsel gehşmemn motoru, ıtıcı gucu olmuştur Bu sureç ıçınde dunvanın değışık ulkeknnde bu alanda meydana gelen gelışmekr o ulkelenn demokrasi alanında ula^tıkları aşamalan gostermektedır Sıvasal ıktıdann ve onlann temsılcıknnın bu hak ve ozgurluk mucadeksı karşısındakı tutumlan da gehşmede onemh bır rol oynamıştır Ulkemızde yuzellı Mİı aşkın bır zamandan ben demokrasi doğrultusunda şu > a da bu oranda, şu >a da bu bıçımde savaşım venlegelmektedır İstanbul Unıversıtesı Hukuk Fakultesı'nde ogrencılık yaşamımızın başladığı 19401ı yıllarda antıdemokratık yasalara kar^ı bır savaşım başlatılmış, bu sava^ımın başını Tan gazetesı yazarlan çekmıştı Bu gazete \asalann antıdemokratık hukumlerden artndırılması ve bu nıtelıktekı yasaların değıştınlmesı doğrultusunda bır kampany a açmıştı \radan v arım v uzyılı aşkın bır zaman geç.mış olmasına ve demokrasi guçkrınce gosterıkn tüm çabalara karşm Turkıye'de duşunce açıklama ve orgutlenme ozgurluklen hâlâ gerçekkşememıştır 27 Mayıs'ın getırdığı 1961 Anavasası, ışçı sınıfma, emekçı halk yığınlanna, kamu gorevhlerıne ve otekı halk kesımlenne demokratık haklar tanımış. demokrası savaşımında ılenye donuk atılımlara. açılımlara olanaklar sağlamıştır Ancak bu haklardan rahatsız olan ve çıkarlan bozulan egemen sınıflar. 12 Mart ve 12 Eylul asken darbelen sonunda bu anayasayı ortadan kaldırmışlar kendı devımkrıyk 1961 Anavasası nı "Turkulusuiçinlüks" olarak nıtelemışkr Turkıye ınsanını demokratık haklara yakışır yara^ır (layık) gormemışlerdır 12 Eylul faşızmı bu anayasa yenne bugun tum partılerın sozde antıdemokratık bulduğu ama değıştırmeye yanaşmadığı, baskıcı bır anayasayı. 1982 Anayasası'nı getırmıştır (Son onaltı maddelık değışıkhk, kısıtlanan temel haklara değmmemiş, gumruk bırhğıne gırmek amacıyla yapılmış gostermehk bır duzenkmedır) Turk-tş, DlSK ve Hak-!ş, anayasanın ve sendıkal yasaların ışçının ozellıkle grev ve toplusozkşme hakkına getırdıgı kısıtlamalann kaldırılmasını ıstemektedırkr Kamu gorevlılen, kendılenne daha once 1961 Anav asasi yla tanınan sendıka kurma hakkının venlmesını, toplusozkşme hakkmın da tanımasinı savunmaktadırlar Ama sıyasal tktıdarlar, emek-sermaye terazısınde ağırhklannı sermaye kefesıne kovarak bu haklı ve demokratık ısteklerı gen çevırmektedırkr Eskı Cumhurbaşkanı Turgut Ozal, "Ben zengJnleriseverim" sözknyk kendı sinıfsal konumunu gozler onune sererken, Başbakan Tansu Çiller de Odalar ve Borsalar Bırlığı'nı zıyaretınde bırlık yonetıcı ve temsikılenne "Sizlere, ulkemizin cefakâr >« vefakâr insanlanna hesap \erme>e geldim" dıyerek sermaye temsılcıknnın vanında ver aldıgını açıkça ortav a kovmuştur Yıne Başbakan emeklı ılk vaşının 55 mı olsun 60 mı olsun tartışmalannda ve ışçının ucret zamı ıstemknnde bu îsteklere karşı çıkmış ve "Ben IMF'ye sozverdim" dıverek tartışmalan noktalamıştır Oysa Turk-tş e bağlı 200 bın ışçı gulunç bır zam karanna karşı çıkma ve haklannı ısteme amacıyla Ankara sokaklannda yururken ve vıne 150 bm kamu gorev hsı sendıkal haklan ıçın Kızılay alanını doldururken Başbakan bunlan gonnezlıkten gelmıştır ^nlaşılmıştır kı Başbakan'ın bır eylem karşısında duyarhhk gostermesı ıçın bu eylemın sermaye kuruluşlan tarafından yapılması ya da IMF'den tahmat venlmesı gerekmektedır lMF'nın uluslararası sermavenın parasal örgutu ve emperyahzmm bır uzantısı olduğu duşunulurse konu daha da açıkhğa kav uşmaktadır Başbakan Tansu Çiller, ozelkştırme konusunda da aynı tavn sergılemıştır Koahsyon ortakları ozelkştırme ve demokratvkleşme konulannın bırlıkte ve eşzamanlı çozurnu ıçın anlaştıklan halde Başbakan, Meclıs'ı gecekn sabahlara kadar çalıştırarak, mılletvekıllenne gece yarılan vemekkr vererek halkın çıkarlanna ters duşen ozelkştırme yasa tasansını Mechs'ten geçırmış, ama koahsyon onağını surekh oy alav arak demokratıkleşme programını surekh ertekmıştır CHP'nınkatkılanyla Mechs'ten geçınkn 16 maddelık anayasa değışıklıgı, demokratıkleşme konusunda devede kulak bır değer bıle taşımadığı. gumruk bırhğıne gırmek ıçın uygulanmış bır taktık olduğu halde halkımıza "siviBerin bir anavasa zaferi" olarak sunulmuş ve kamuovunu aldatma çabasma gırılmıştır Onumuzdeki avlarda demokrankkşme, ucret zamlan, grev ertelenıe girişimkri yıne Turkive'nin onemli gundem maddeleri arasında ver alacaknr. tşçi ve emekçi sınıflann. kamu gorevlilennin ve tum emeğivle geçinenlenıı açıklamava çalıştıgımız bu gerçekleri gozden uzak tutmadan. tüm hukuksal ve vasal olanaklan kullanarak IMF ve benzeri vabancı serınave kuruluşlannın isteklennden bağımsu bir tavırla haklannı savunmalan tanhsel gorevteriolduğu gibi kendilerinin, aikkrinin ve a> nı konumda bulunan tüm v urttaslann çıkarlan gereğidir. PENCERE Hafn'ın Gülü. Bızım toplumda bıraz murekkep yalamış kışı 'Ha- fız'ın adını ılkkez Yahya Kemal'ın unlu şıırındeduy- muştur Hafız'ın kabn olan bahçede bır gul varmış Yenıden her gun açarmış kanayan rengıyle Ilk kez Iran'agıttığım zaman yolumuzŞıraz'a duş- muştu, tutturdum - Hafız'ın kabn olan bahçeyt gorelım' Gıttık, gorduk Hafız-ı Şırazı'nın kabn, ınsana dıngınlık veren bır bahçenınortayenndeydı Selvıler çınariar, portakal ve mandalına ağaçlannın golgelerı altında dolaştık Şaır, uzun ınce sutunlarlatoprağatutturulmuş, uça- cakmış gıbı gorunen bır yuksekkubbenın altındaya- tıyordu Esmer mermerden dıkdortgen mezannın başında Yahya Kemal'ın dızelennı okudum, ruzgâr hafrf hafıf esıyordu, gok parlaktı, guneş yakıyordu BahçedeYahya Kemal' ın gulunu aradım, bulama- dım, tarhlar arasındadolaşıyorum, çakıl taşlan ayak- lanmın altında gıcırdıyor, çevreye bakıyorum, bır tek gul yok, sardunyalar var İstanbul'un kararmış ah- şap evlennın eskı balkonlarını ve pervazları doku- len pencerelerını renklendıren sardunyalar Yahya Kemal'ın gulu nerde? Yurudum Dıptaraftabıryapıvar Kutuphane mı'? Kapıdan gırdım Tam karşı duvarda bır yağlıboya tablo Hafız, resmın sağ koşesınde, sağ kolunu kal- dırmış Sanklı ve sakallı Uzennde kahverengı bır şal Yeşıl bır gomlek Sol elınde kırmızı cıltlı bır kıtap Şı- ır okuyor Şaınn sol yanında bır guzel kız Rubaba benzer bır saz çalıyor Yukarda bututların ustunde melekler uçuşuyorlar Bır bulutun ustunde Hazreti Isa pembe gıysılenyle mavı bır pelenne burunmuş Sol ayağı yerde, sağ dızını kıvırıp sağ ayağını yuka- rı kaldırmış, oynuyor, sol kolunu da bır balet gıbı yu- kan uzatmış Resmın sağ koşesındekı Farsça dort- luğun Azerı Turkçesıne çevınsı Hafız şıır okuyanda Kız çay vuranda Ecebı yoktur kı Mesıh oynamaya geluptur Melaıkeler de tamam ola oynamaya geluptur • Geçenlerde bu koşede Hafız'a ılışkın unlu bır fık- rayı aktarmıştım Timur, Şıraz'ı ele geçırdığınde bu- yuruyor, Hafız'ı yaka paça huzura çıkanyorlar, şa- ınn ustundekı eskı pusku urbalara bakan Sultan şa- şırıyor - Sevgılının bır benıne Şıraz'ı bağışlayan şaırsen mısın? - Sultanım, dıyorşaır, bağışlaya bağışlaya bu du- ruma duştum Dostum Şiar Yalçın'dan bır duzeltme aldım "Hafızı Şırazı'nın sevgılının sıyah benıne feda ef- tığı Şıraz şehrı değıl, Semerkand ve Buhara eyalet- lerıdır Be hal-ı hınduyeş bahşem Semerkand-u Buha- ra" Bıraz kıtap karıştırdım, gerçı Hafız'ın yaşamoyku- su soylencelere dayanıyor, şaınn sultanlarla, padı- şahlarla ılışkılerı sıcakmış Tımur, 1387'de Şıraz'ı al- dıktan sonra herkesı vergıye bağlamış, Hafız'ın pa- yına da bır mangır duşmuş, ama şaır oylesıne yok- sul kı mangın da veremıyor, bu yuzden huzura çı- karılınca, Tımur sormuş - Sen bır gazelınde bır guzelın benı ıçın Semer- kand ve Buhara gıbı ıkı koca kentı verıyorsun da şımdı bır mangın mı odemıyorsun? Hafız - Sultanım, bu kadarelı açık olduğumdan bu du- ruma duştum 1 Hafız tek bır dıvanla yuzyılları aşan ununu sağla- mış, koyu şenatçılara karşrt bır dunya goruşunun sevgıye dayanan sıcaklığında şıırlennı yazmış, sof- talar ıçkıyı yasaklarken demış kı - Şarap ınsanın ıçını açar, onu ıkıyuzlulukten kur- tarır, ozunu ortaya koyar ! Islamda şerıatçıya, softaya yobaza karşıt tum şaırlere selam' TARİŞ KAMYONET SATIN AL1NACAKTIR 1 Tanş Alaşehır ve Sarıgol Uzum Tarım Satış Kooperatıflenmızın ıhtıyacı olan, - 2 Adet kamyonet kapalı zarf teklıf almak suretıyle satın alınacaktır 2 Bu ışe aıt ıhale 10 EKİM 1995 gunu saat 14 00 te olup, şartnamesı Tanş Genel Mudurluğu, Satınalma Mudurluğu ALSANCAK/İZMİR (Tel 421 00 56, Faks. 421 00 66) adresınden temın edılebılır 3 Bırtığımız 2886 sayılı kanuna tabı değıldır ihaleyı yapıp yapmamakta kısmen yapmakta veya kısmen dı- ledığıne vermekte serbesttır Postadakı gecıkmeler ka- bul edılmez DUYURÜLUR AYMAAJANS \xm canlılığıyla NumbeU)ne TV'de. MumbeT One TV, yeni yayın dönemİTide daha canlı, daha diîiamik. Yaîmz müzik programianyla değil, sinemadan haberlere bütün programlanyla... Number One TV, gençierin gözünde 1 mjmara... Hayat, Mumber One TV'de. Siz nerdesiniz ? Dardanella, Coca Cola, Perfetti, Komili, lmpulse, Nivea, Milka, VVrangler, Milliyet, Pamukbank... Onlar gibi sizin de hedef kitleniz Number One TV'de! TûrklYe'nln tek gençllk televlzyonu!