Katalog

Cumhuriyet İmtivazsahibi: Berin Nadi Genel Yayın Koordinatörü: Hikmet Çetinkava • Genel Yayın Daruşmaru: Orhan Erinç • Yazıişleri Müdürleri: Ibrahim Yıldız (Sorumlu), Dinç Tayanç •Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara • GörselYönetmen: FikretEser Dış Haberler: Ergun Balcı • Ekonomi: Büient Kızanlık • İstıhbarat: Yalçın Çakır • Yurt Haberleri: Mehmet Saraç • Makaleler: Sami Karaören • Spor: Abdülkadir Yucelman • Düzeltme: Abdullah Yazıcı Ankara Temsilcisi: Mustafa Balbav •Haber Müdürii: Doğan AJUD AtatürkBul- vanNo:125. Kat: 4. Bakanlıklar-Aİıkara Tel. 4195020(7 Hat). Telex 42344. Fa\: (4)4195027 •İzmir Temsilcisi: Serdar Kızık, H.Zıya Bl\ 1352 S.2 3 Tel:4411220 Telex: 52359. Fax. 4419117 »Adana Temsilcisi. Çetin Yiğenoğlu İndnü Cd. 119 S. No: 1 Kat: 1. Tel: 3522550-3522601-3522492. Tele.x: 62155. Fax: 3522570 Müessese Müdürü' Erol Erkut #Koordına- tör Ahmet Korulsan •Muhasebe: Büleot Ye- ner • tdare- Hüseyin Gürer •Jşletme: önder Çelik • Bıljn-İşlenr.Naillnal #BılgısayarSis- tem: Mürihet Çiler • Rekiam. Reha Işrtman Yıyıoh>aawBasajı>YenıGün Haber Ajansı. Basın ve Yayıncılık A Ş TûrkocağıCad 39 41 Cağaloğlu34334k PK 246tstanbulTel (0 212)5120505(20hat)Telex :Z246.Fax (0 212)5138595 20AĞLSTOS1994 Imsak: 4.36 Güneş. 6.! 1 Öğ!e:l3 12 İkindi: 16 59 Akşam 20 03 Yatsı:21 Î2 Özdemir'deıı BHoğaıfaetestirf • İstanbuJ Haber Senisi- Marmara ve Boğazlan Belediyeler Birliği ile Bakırköy Belediye Başkanı ANAP'h Ali Talıp Özdemir, Istanbu) Büyükşehıir Belediye Başkaru R. Tayyip Erdoğan ve diğer yetkilileri iş üretmeyip demagoji yapmaİclasuçladı. Marmara ve Boğazlan Belediyeler Birliği Merkezi'nde dün bir basın toplantısı diizenleyen Marmara ve Boğazlan Belediyeler Birliği Başkaru Ali Taİip Özdemir, İ stanbul'un su v e sağlık sorunlan bakımından kritik günlergeçirdiğini belirterek yetkilileri görev başma çağırdı. Demirercn kabullerî • İSTANBLL(AA> Cumhurbaşkanı Siileyman Demirel. dün Taraby a Köşkü'nde. Deniz Ticaret Odası Yönetım Kurulu Başkanı Cengiz Kaptanoğlu. Meclis Başkanı Eşref Cerrahoğlu ile meclis üyesi Gündüz Kaptanoğlu'nu kabul etti. Cumhurbaşkaru Demirel aynca. Itochu Corporation Başkan Yardımcısı T. Yoshida ve beraberindeki heyetle bir görüşmeyaptı. TRT'nin gözdesi, Çiller • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Başbakan Tansu Çiller, TRT'nin temmuz ayında radyo ve televızyonda yayımlanan haber bültenlerinde ekran rekonmeni oldu. Çiller, televizyon haberlarinde 384 dakika. radyo haberlerinde 100dakika yer aidı. Murat Karayalçın'ın da aralannda olduğu bakanlar ise toplam 260 dakika televizyon haberlerlerinde, 130 dakika radyo haberlerinde yer aldılar. ANAP Genel Başkaııı Mesut Yılmaz ise 92 dakika televizyon haberlerinde yer alarak parti genel başkaru sıfatıyla Karayalçın'dan daha fazla haber konusu oldu. İşten çıkarılanlara radyolu destek • lstanbul Haber Servisi - DlSK'ebağlıBank-Sen, Garanti Bankası'ndaki işten çıkanmalan ve sorgulamalan kamuoyuna anlatmak için bu kez radyo yayınlanru, uçak ve arabalardan aülacak çok sayıdaki el ilanıru kullanacak. 22 ağustosdan 29 ağustosa kadar her gün saat 19.50 ile 20.00 saatlari arasında Ümraniye FM, Pendik FM ve Esenler FM'den yay ın > apılacak. MepjçNehPi'nde suarttı ' • EDÎRNE (AA) - Edirne'de son iki gûndür görülen yağmur ve Bulgaristan'da tanma yönelik sulamalann azalması sonucu, Meriç Nehri'nde suyun debisi saniyede4metreküpten 17.1 metrekübe yûkseldi. UçArzumvardı • İstanbul Haber Servîsi - Özallann damadı Adnan Güngör'ün, 1994-95 Sonbahar, KJŞ koleksiyonunun tarutıldığı Hilton'daki defılenin ilgi odağı, 1993 Avrupa Güzellik Kraliçesi Arzum Onan'dı. Defilede sunduğu siyah gece giysisini elindeki kırmızı gulle tamamlayan Onan, "Acaba gülü bana verir mi?" diye umutlanan erkek konuklan, hayli heyecanlandırdı. Ancak Arzum Onan, beklentilerin aksine, gülünü kendi kokladı. Yoksa kraliçe, aynalara mı âşıktı? (Fotoğraf: MUHARREM AYDIN) ÖzelÇevreKorumaKuruntukıyıyağmasımplanabağlad AXDEHİZ Fethiye'nin 1976 yılındaki göriinümii. Fotoğraftaki yeşil alan geçen süreçte yok edildi. Şimdi, çevrecilerin iptal davası actıkları son kıyı yönetmeliğine dayandırı- lan planlarda, daha önce halkın günübirlik kullanımı için av rılan kesimlere de otel izni veriliyor. • özel Çevre Koruma Kurumu'nca hazırlanan revizyon ! imar planı, körfezdeki son kalan ormanhk kıyı alanlanna da yapılaşma getiriyor, Aksazkoylannı imara açıyor. • Kent merkezindeki arkeolojik kazıyla gün ışığına çıkartılan antik çağ tiyatrosunun planda hiç gösterilmemişolması isekültürmirasının çevre değeri olarak sayılmadığı bir k 'koruma"(!) anlayışını belgeliyor. Fethiyekıyılanna imardarbesiOKTAY EKİNCİ FETHİYE - Doğal ve kültürel güzellikleri nedeniyle 1988 yılında "Özel Çevre Konıma Bölgesi" kapsamına abnan Fethiye, elde kalan son kıyı zenginliklenni de sözde •'koruma amaçb"(!) bir imar planı girişimiyle yıtirmek üzere. Yaklaşık bir aydır belediyede askıda bulu- nan ve son Kıyı Yönetmeliği'ne göre Fethiye Körfezi kıyı kesimindeki "imar haklannf ye- niden düzenjeyen 1 1000 ölçeklı "revizyon" imar planı, yıllardır korunması ıçın yoğun ça- balar gösterilen Aksaz-Kabakçı bölgesındekı ormanlık kıyı kuşağmı yapılaşmaya açıyor: Benzer şekilde, Kıyı Yasası'ndaki 100 metrelik Karagözler semtinin dar sahıl kesimıne de yine aynı planla "turistik tesis" iman veriliyor. Bölgedekı imaryetkilenni 1988'den bu yana üzenne devralan Özei Çevre Koruma Kurumu- nun böyle bir imar planını hazırlamış olması ise Fethiye'dekı duyarlı kesimler arasında şaşkınlık ve tepkiyle karşılanıyor.Birkaç haf- tadır Fethiye'deki hemen tüm toplantılann tartışma konusu olan ve yerel televızyon FRT- nin sürekli yayınlarla tanıtımını ve propagan- dasmı yaptığı Kıyı Kesimi Revizyon imar Planı. önceki yıl yine Özel Çevre Koruma Ku- rumu'nca (ÖÇKK) yürürlüğe sokulan planın "kıyı kuşağındaki değişiklikleri" içeriyor. 30 Mart 1994'te yürürlüğe giren ve bir grup tzmirlı çevreci avukatın ıdari yargıda "iptal da- vası" açmalanna neden olan son Kıyı Yönei- meliği. imar planındakı bu hızlı değışiklıklenn "gerekçesini" oluşturuyor. Söz konusu yönetmelik. en az "subasman" sevıyesinde olmak üzere yüzde 50'nin ûzennde yapılaşmanın gercekleştıği kıyı alanlarında. ge- nye kalan boş kısımlann da "oluşmuşduruma" uyarlanabilmesıne olanak sağlıyor. Bö>lece Kıyı Yasası'ndaki 100 metrelik koruma kuşağı kuralı son yönetmelıkle delinıyor ve kıyıya 20 metreye kadar imar hakkı sağlanmış oluyor. Özel Çevre Koruma Kurumu'nun böylesine sakıncalı ve "çevreye karşı duyarsız" bir yönet- meliğe karşı çıkması beklenırken. aynı yönet- melığe "dört elle sarılan" ve ustelık yasal olup olmadığı tartışılır bir "rapılaşma durumu tespit raporuna" dayanarak kıvıdakı tüm boş alanla- ra yoğun ınşaat hakkı tanıyan bir imar planı revizyonunu "hemen" devreye sokması, kuru- mun saygınlığı açısından da ciddi kaygılar ya- ratıyor. Çünkü, söz konusu durum tespit raporu. yö- netmeliğın "ruhuna" bıle aşkın olarak, mevcut yapılaşmayı imar odalan kapsamında değil. Fethiye Körfezı'nın "tüm kı>ı bandına" oran- layarak tespit ediyor. Rapora ve ÖÇKK'ye göre Körfez'deki yapılaşma yüzde 56 oranında bulunduğundan. geriye kalan yüzde 44'lük bö- Hîndistan'danüflıs plmılaması fîyasko• Dünyamn en yüksek doğurganlık oranına sahip olan Hindistan'da bugün 934 milyon olan nüfusun dört yıl sonra bir milyara, 2035 yılında 1.5 milyara ulaşacağını öngören Hintli bilim adamlan ve yöneticiler köklü çözüm arayışına girdi. Çeviri ServBİ - Nüfusu bir milyara yaklaşan Hindistan'da bugüne dek uygulanan nüfus kontrol politikalannın tam bir fiyasko ile so- nuçlandığj ortaya çıktı. Gelecek ay Kahire'de yapılacak olan Birleş- miş Milletler Nüfus Zirvesi'nin yaklaşmasıyla. Time dergisi son sayısında, dünyamn en yük- sek doğurganlık oranına sahip olan bu ülkede bugüne dek ahnan önlemlere geniş yer ayırdı. Bugün 934 milyon olan nüfusun, bu büyüme hıayla dört yıl sonra bir milyara, 2035 yılında da 1.5 milyara ulaşacagı sanıhyor. Hindistan bu durumuyla, dünyamn en kalababk ülkesi olan Çin'in hemen arkasından geliyor. Bu ka- ranlık tablo karşısında telaşa kapılan Hintji bilim adamlan ve yöneticiler köklü çözüm arayışına girdiler. BM'de görevli demograf Ashish Bose. "Hindistan'da bugüne kadar uy- gulanan nüfus kontrol politikalarından hiçb'ir sonuç alınamadı" dıye yakınıvor • Çin'den sonra dünyanın en kalabalık ülkesi olan Hindistan'ın durumu BM Kahire zirvesinde özel olarak ele alınacak... Planlamadan sonra iiç kat arttı Hindistan dünyada aile planJamasmı ilk kez uygulamaya koyan ülke. Ûygulamanın başla- dığı 1952 yılmdan bugüne dek nüfus neredey- se üç katma çıktı. 934 milyon Hintiınin üçte birinin son derece yoksul ve cahil olması, soru- nu daha da ağırlaştınyor. Hindistan'a komşu Asya ülkelerinde son yıllarda nüfus artış hı- anda bir azalma göriilürken, bir kadma orta- lama 3.6 çocuğun düştüğü Hindistan'da do- ğurganlık oranı hala çok yüksek. Hindistan, yılda 27 milyon doğuma karşın 8.4 milyon ölümle dünyamn en hızlı büyüyen ülkesi. Işte bu nedenle Kahire nüfus zirvesinde. Hindis- tan özel olarak ele alınacak. Hükümet nüfus artışıru ülkenin en önemli sonmu olarak ele alıyor ve tüm organlannı devreye sokarak çözüm anyor. Gelecek gün- lerde demografı uzmanlanmn nüfus kontro- lüne iiişkin hazırladığı yeni yasa tasansı parla- mentoya sunulacak. Bu tasanya göre, bir nü- fus komisyonu kurulacak ve yılda 375 milyon dolarlık bir fon aynlacak. Aynca uygulama aşamasında bürokratlann devreden çıkanla- rak tüm sorumluluğun yerel yönetimlere dev- redılmesı tasarlanıyor. Yerel komite üyele- rinin üçte birinin kadın olması öngörülüyor. Hintb bilim adamı M.S. Swaminathan şu an- da yürürlükte olan kısırlaştırma kotalanna bir son venlmesinı istiyor. Bu uygulama, yolsuz- luk ve sahterkarlığa yol açtığı gerekçesiyle uz- manlar tarafından eleştiriliyor. Yerel yetki- liler, kotalannı doldunnak için riişvet dağıtıp sahte evrak düzenlıyordu. Hindistan bugüne dek Çin'li yetkililerin aıle başma düşen çocuk sayısını sınırlama politi- kasına pek sıcak bakmıyordu. Ancak parla- mentonun önündeki yeni yasa tasansı bu doğ- rultuda baa yaptınmlar getiriyor. Üçten fazla çocuğu olan insanlann resmi işyerlerinde çalı- şmalan yasaklanıyor; 18 yaşından küçük kızlann ve 21 yaşından küçük erkeklerin ev- lenmeleri halinde benzer engeller getinliyor. Sert önlemlerin gerekliliğine dikkat çekılen yasa tasansında şöyle deniyor: "Eğer nüfus po- İitikamızı doğru saptayamazsak ülkede hiçbir şey doğru gjtmeyecek." Ekonomik reformlardan güç alan bazı eko- nomistler, ülke kalkındıkça çocuk sayısının otomatik olarak azalacağını umut ediyorlar. "Kalkuıma en mükemmel doğum kontrol aracı- dır" savma dört elle sanlan uzmanlar. ülkenin kuzeyındekı yoksulluğun. nüfus artışını kö- rüklediğini ilen sürüyor. Sefaletın kol gezdiğı kuzey eyaletlerinde veni doğan her çocuğun aile bütçesine ek gelir getireceğı düşünülüyor. Uluslararası yardım örgütleri Hindistan'a gönüllü sosyal danışmanlar göndererek ülke- mn sosyal-ekonomik dokusuna uygun doğum kontrol yöntemlen geliştirmeye uğraşıyor. Dünya Bankası'nın destekiedıği bir proje kap- samında, Madras bölgesınde sokak berberlen kanalıyia halka ücretsiz prezervatıf dağıtıh- yor. Dünya Bankası danışmanı Anthony Me- asham bu çabalann sonucunda olumlu gelış- melerin beklendığine dikkat çekerek şöy le ko- nuşuyor: "Tüm göstergeler, doğurganlık hızının düşmeye başladığını gösteriyor". Hin- dıstan'ın bu konuda Avustralya ve Malezya'- ya erişebıimesi için çok yol alması gerekiyor. Çewedkry hükümete Bodnundcuıseslenecek İZMÎR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Yeşiller ve gönüllü kuruluşlar, hükümetin termik ve nükleer santrallara dayalı enerji politikasım değiştirmesi için çağnda bulunmak üzere bugün Bodrum'da toplanıyor. Yann da Gökova'daki Kemerköy Santrah'na gidecek olan gönüllülere Greenpeace'nin destek vereceği öğrenildi. Termik santrallar ve Akkuyu'da kurulması planlanan nükleer santrala karşı çeşitli eylemlerle karşı çıkan yeşillerle gönüllü kuruluşlar bugün Bodrum'da başlatacaklan etkinliklerle hükümeti enerji pob'tikasım tümden değiştirmeye çağıracaklar. Orhaneli ve Yatağan termik santrallanyla ilgjfi huhuksal gelişmeler sürerken, hükümette. ithal kömüre dayah dört termik santral daha kurulması çalışmalan hız kazandı. Santrallarla ilgili yer seçimi aşamasına gelindiği öğrenildi. S.O.S Akdeniz Bürosu'ndan yapılan açıklamada, Türkiye'de ithal kömüre dayalı termik santrallar ve nükleer santrallar kurulması sorununun tüm Akdemz'i ilgilendirdiği vurgulanarak şu görüşlere yer verildi: "Türkiye'yi ithal kömüre dayalı termik ve nükleersantrallann merkezi yapmayı düşleyenler, ülkeyi diğer Akdeniz ülkelerine de aynı teknolojiİeri yapntak için atlama taşı olarak kullanmayı hedefliyorlar. Türkiye'de termik ve nükleer santrallara dayalı hükümet politikasının değiştirilmesi için ulusal ve uluslararası bir çağrıda bulunmak üzere Bodrum'da toplanıyoruz." Bu akşam Bodrum Kalesi önünde toplanacak Yeşiller ve tüm gönüllü kuruluşlar mum yakarak çeşitli etkinliklerde bulunacaklar. Yann da Gökova'daki Kemerköy Termik Santrah'nagidecek olan gönüllüler burada hükümetin yanlış enerji politikasım değiştirmeye yönelik çağn metninı okuyacaklar. Etkinliklere Greenpeace'in de destek vereceği belirtildi. lümde tüm kıyı bandının imarla açılmasında bir sakınca görülmüyor. Aynı gerekçeyle, daha önce "yeşil alan" ola- rak düzenlenen kesimlere tatil konutu ve tuns- tik tesis kararlan getirilmesi. yine daha önce halkın "günübirlik kullanımı" için planlanan Fethiye koylanna bu kez "otel" inşası için ola- nak sağlanması. tartışmalı bir rapora dayanıla- rak üretilmiş yeni plan kararlan olarak yürür- lüğe sokuluyor. Nazım plana aykırı ÖÇKK'ce "iki ay" gibı kısa bir sürede ha- zırlanarak beledıyeye gönderilen revizyon plan. yine ÖÇKK tarafından 1989'da onay- lanan 1 25000 ölçekli Çevre Düzenı Nazım Planı'ndaki genel ilke ve hedeflerle de taban tabana çelişen bir nitelığe sahip. 1989 onaylı Nazım Plan hedefleri, ÖÇKK'- nin Fethıye-Göcek yöresi planlamalannı tanı- tan resmı broşüründe "doğal ve tarihsel değer- lerin konınması" ve "tarımsal zenginugin sürdü- riilmesi" ılkesıni taşıy or. Oysa, uygulamayı sağlayacak olan 1 1000'- lik' planlarda ise, Fethıye'nin yirmi yıl içinde 250.000 kişilik bir merkez olacağı öngörülür- ken. kıyı kuşağının yanı sıra tanhsel kent do- kusu ve "körfezle bütünleşen" kültürel kimliği- nin korunması yönünde hemen hiçbir düzenle- me yer almıyor. Örneğin. iki aydır süren bir arkeolojik kazı çalışmasıyla gün ışığına çıkartılmaya başlanan antik Roma Tiyatrosu da kent merkezindeki yine iki aydır üzerinde çahşılan imar planı re- vizyonunda dikkate bile alınmıyor. Buna ko- şut olarak Fethiye'nin temel ekonomik zengin- liğini oluşturan turfanda sebzecibğın beşiği tanm alanlan ve seracılık ise "imar rantı" bek- lentılerine kurban edıliy or. Plansızlık tehditleri Fethiye'de ÖÇKK'nin bu planlanndan "hoşnut olan" çıkar çevreleri. bir ay lık askı sü- resinın son günlennde yoğun bir propaganda kampanyası başlattılar. Kıyı revizyonu planı engellenirse Fethiye'nin tümüyle 'iinarsızlığa" itileceğinı ıleri süren etkili çevreler. yerel medya olanaklannı da kullanarak halkı 'imar hak- larına sahip çıkmaya" çağınyorlar. Bu tür tek yönîü kampanyalar sonucunda toplanan Fethiye Belediye Meclisi ise. Başkan Şakir Kandönmez'ın "direnişine" karşın ÖÇKK'nin planlanna olumlu oylarla destek verdi. Meclisin 18 Ağustos 1994 günü yapılan son oturumunda D\T, ANAP ve SHP'li üyelerin oylanyla ahnan "uygundur" karan, "plansız *e imarsız kalmamak" adına kentin genel çıkar- lannı bir avuç sahil arsası sahibinin beklentile- rine kurban ediyor. Fethiye'nin çevre bilincıne sahip duyarlı kesimleri ise. "son bir umut" ola- rak. yine ÖÇKK'nin bu yağma planına yapı- lan itirazlan değerlendırirkeru "hatasuıdan geri dönebileceğini" umuyorlar. Özel Çevre Koru- ma Bölgeleri mevzuatına göre. imar planlanna bir ayük askı süresi içinde yapılan itirazlan da yine ÖÇKK karara bağlayacak. Bakalım hiç değilse bu son aşamada Fethiye'nin "özel çevre değerleri"mi: yoksa özel çıkar çevreleri mi ko- nınacak? Vaniköy'dekuşkıdu(mnanyanguu Kuleli Askeri Lisesi ve Kandilli Rasathanesıni de tehdit edenyangının kundaklama sonucu başladığı öne sürüldü lstanbul Haber Servisi- Poyrazköy ormanlan- nın 500 hektarlık kısmını çöle çeviren yangımn ardından Boğaz'ın en guzel koruluklan arasın- daki Vaniköy sırtlannda dün çıkan yangın da 5 hektarlık koruluk alanı küle dönüştürdü. Görgü tamklanmn ifadeleri, kısa aralıklarla ve birbiri- ne yakın yerlerde başlayan yangınm "kundakla- ma" sonucu başladığını ortaya çıkardı. Kandilü Rasathanesı ile Kuleli Askeri Lisesi arasındaki 5 hektarlık koruluk alanda dün saat 13.30 sıralannda çıkan yangın üzerine İstanbul İtfaiye Müdürlüğü'nün Anadolu yakasındakı tüm söndürme gruplan alarma geçirildi. Görgü tamklanmn ifadelerine göre kısa aralıklarla. bir- birine yakın iki ayn yerde başlayan yangın "kun- daklama" olasılığını güçlendirdi. Boğaziçi sahil- lerinde bulunan yurttaşlann dehşetle seyrettiği yangın saat I5.30'da kontrol altına alınarak so- ğutma çalışmalanna başlandı. Beş hektarlık koruluk alan tamamen yandı Çevresındeki konutlann yanı sıra Kandilli Rasathanesı ile Kuleli Askeri Lısesı'ni de saçtığı alevlerle tehdit eden yangın, dün akşam saatle- rinde söndürüldü. Yangında, çam ağaçlannın bulunduğu yaklaşık 5 hektarlık koruluk alan ta- mamen yandı. Öte yandan, Arnavutköy Dereboyu mevkiin- de saat 15.30 sıralannda çıîcan fundahk yangını, itfaiyenin müdahalesi sonucu büyümeden sön- dürüldü. Başlattıklan soruşturmalarda kundak- lama olasılığı üzerinde durduklannı beürten güvenlik yetkilileri, yangının çıkış nedenine iiiş- kin herhangi bir ipucu elde edilemediğiru kay- dettiler. Beykoz zanlılan serbest Bu arada, Beykoz'a bağlı Poyrazköy'de, pik- nik ateşiyle orman yangını çıkmasına neden ol- duklan iddiasıyia gözaltına altına ahnan Beril Güler, Emine Dereli, Haldun Dereli ve NUgün Usta Memedoğlu, dün çıkanldıklan Beykoz Cumhuriyet Savabğı'nda. delil yetersizliği yü- zünden, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bı- rakıldılar. Beykoz Cumhuriyet Başsavcısı Mehmet Ok- tar Çakır, yaptığı açıklamada, yangınla ilgili bi- lirkişi raporu beklediklerini, soruşturmanın genişletilerek sürdürüleceğini belirtti.