Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
7HAZİRAN1994SALI CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
MHP seçimlere
girmiyor
• ANKARA (AA) - MHP. 3
temmuzda 20 yerles'm
biriminde yenilenec^k
mahalli seçimlere katılmama
karan aldı. MHP üenel
Başkan Yardıması Salih
Gökçe, dün düzenlediği
basın toplantısında, 3
temmuzda 20 yerleşim
biriminde mahalli seçimlerin
yenileceğini belirterek "Bu
yenileme seçimlerine MHP,
başkanlık divanının aldığı
kararla kaülmayacak" dedi.
Erbakan'dan
TRT'ye dava
• ANKARA (AA)-RP
Genel Başkanı Necmettin
Erbakan. "Gündem' adb
programda kendisine
hakaret edıidiğı gerekçesiyle
TRT hakkında 200 milyon
liralık tazminat davası daha
açtı. Dilekçede, programın
yapımcı ve sunucusu Cüneyt
Canver'in RP Genel Başkanı
Erbakan'a yönelik,
"Hocamız 12 Eylül'den
sonra laik cumhuriyeti
yıkmaya teşebbüs suçundan
yargılanmış, ancak delil
yetersizliğinden beraat
etmiştir. Hocamız, laik
cumhuriyeti yıkmaya
teşebbüs konusunda
şerbetlidir ve deneyimlidir.
Sanıyorum o teşebbüslerini
de sürdürüyor biranlamda"
nitelemelerinin kullanıldığı
ve bunun hakaret niteliği
taşıdığı öne sürüldü.
Akaryakıt
İstikrar Fonu
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Özel sektör
akaryakıt dağıtım
şirketlerinin petrol
ürünlerine yaptıklan
zammın geri çekilmesi için
hükümetin. akaryakıt
ürünlerinin gelirlerinden
alınan. Akaryakıt Fiyat
İstikrar Fonu'nu (AFİF)
sıfırlama karan yürürlüğe
girdi. Resmi Gazete'nin
dünkii mükerrer sayısında
yayımlanan Bakanlar
Kurulu karanna göre. petrol
ürünleri fıyatlandırmasında
daha önce süper ve normal
benzinde yüzde 25, diğer
ürünlerde yüzde 20 oranında
alınan A FIF payı, gümrüklü
ve gümrüksüz ithal fıyatlan
üzerinden sıfırlandı.
Öğretim
Elemanlam Genel
KUPUIU
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Öğretim
Elemanlan Sendikası 1.
Olağan Genel Kurulu'nda
yeni yönetim kurulu
belirlendi. 4-5 haziran
günlerinde yapılan genel
kurulda, yeni yönetim kurulu
üyeliklerine, şu isimler
getirildi: Prof. Dr. Yakup
Kepenek, Prof. Dr. Mahmut
Adem, Prof. Dr. Cafer
İbanoğlu, Yr. Doç. Dr. Ufuk
Uras. Prof. Dr. Muammer
Kayahan. araştırma..
görevlileri Murat Ş. Öcal,
Faruk Alpkaya. Gülhan
Türkmen. Öğretim Görevlisi
Atilla Cangır.
Kıratlıojjlu ANAP
ve RP'ye çattı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-DYP Genel
Başkanı Esat Kıratlıoğlu,
"anamuhalefet liderliği
yapabilecek kapasitede
değü" eleştirisini getirdiği
ANAP Genel Başkanı Mesut
Yılmaza polıtık ömür biçti.
Kıratboğlu, 10 temmuzda
bazı yörelerde yenilenecek
yerel seçimler sonucunda
Yılmaz'ın siyaset
arenasından çekilmek
zorunda kalacağını öne
sürdü. Kıratlıoğlu, RP Genel
Başkanı Necmettin
Erbakan'ın, Bosna-Hersek'e
yardım paralan
konusundaki açıklamalarmı
da "demagoji salatası"
olarak nitelendirdi.
Otomotiv Sanayii
işverenierine
eleştiri
• İstanbul Haber Servisi -
Türk-Metal Sendikası Gebze
Şube Başkanı Mahmut
Taşdemir otomotiv sanayii
işverenlerini ve hükümeti
eleştirerek "Türkiye'yi bir
avuç vurguncunun çıkar
ülkesi yaptınız. Beyler,
vampire dönen kaprisinizi
yenin. Biz ülke çıkarlan için
hakça fedakârlıktan
yanayız" dedi. Taşdemir,
dün Türk-Metal Sendikası
Gebze Şubesi Genişletilmiş
Temsilciler Kurulu
Toplantısf nda konustu.
Taşdemir, otomotiv sanayii
iş\erenlerine "5 ay öncesine
kadarçok üretip çok kâr
ettiğiniziçin
övünüyordunuz. O halde
bugün fedakârlık etme sırası
sizdV'dedi.
SHP'de Aydm Güven Gürkan ve GYK, görevlerini eylüle kadar sürdürecek
Karayalçın krizidondurduANKARA (Cum-
huriyet Bürosu) -
SHP Genel Baş-
kanı ve Başbakan
Yardıması Murat
Karay alçın, "Grup Başkanlığı
ve Grup Yönetim Kurulu (GYK)
krizini dondurma" karan aldı.
TBMM'nin önümüzdeki hafta
tatile girmesi beklendiğinden
GYK seçimlerinin ertelenmesi,
Grup Başkanı Aydın Güven
Gürkan ile GYK üyelerinin gö-
revlerini sürdürmeleri ve seçim-
lerin yeni yasama yılının başla-
yacağı eylül ayında yapılması
göriişü benimsendi. Karayal-
çın'ın, kabine değişikliğini de
önümüzdeki hafta sonunda,
TBMM yaz tatiline girmeden
önce gerçekleştirmesi bekleni-
yor.
GYK, seçimlerden sonra
sözlü olarak SHP lideri Murat
Bakanlar değişiyor SHP Genel Başkanı Karayalçın,
grup başkanlığı krizini dondurma ve GYK
seçimlerini Meclis tatili nedeniyle eylüle bırakma
karan aldı. Kabine değişikliğinin ise, önümüzdeki
hafta sonuna kadar yapılması bekleniyor.
Karayalçın'a sunduğu istifası-
nı, geçen hafta yürürlüğe koy-
muş ve bugün yapılacak grup
toplantısında seçimlerin yapıl-
ması kararlaştınlmıştı. Ancak
bugüne dek GYK adayhklan
için gruba hiçbir başvuru olma-
dı. Murat Karayalçın'ın iki kez
grup başkanlığı önerdiği Onur-
sal Genel Başkan Erdal İnönü
de bu önerileri kabul etmedi.
Kabineden grup yönetimine
kaydınlacağı belirtilen bazı ba-
kanlar da, bu görevi üstlenme-
yeceklerini ifade edince, yeni
GYK'nin oluşturulması konu-
su krize yol açtı.
SHP lideri Karayalçın, dün
öğle yemeğini Grup Başkanı
Aydın Güven Gürkan, grup
başkanvekilleri Ercan Karakaş
ve Nihat Matkap ile >;edi. Kara-
yalçın'ın, yemekte "Once kabi-
nede değişiklik vapmak istiyo-
rum. Önümüzdeki hafta sonun-
da TBMM tatile girecek, yeni
yasama yılında zaten GYK se-
çimlerini yapmak zorundayız.
İki hafta için secim yapnıamıza
gerek yok" görüşünü dile getir-
diği öğrenildi. Edinilen bilgiye
göre Karayalçın, Erdal İnönü"-
yü Grup Başkanlığı için ikna
edebileceğini sandtğını, ancak
Karayalçın- Zorlanıyor.
"İnönü'yü iki hafta için Grup
Başkanı yapmanın siyaseten
doğru olmayacağını" söyledi.
Grup Başkanı Aydın Güven
Gürkan ile grup başkanvekille-
rinin de bu sözler üzerine, "Biz
sizin seçimlerden sonra parti or-
ganlarım yenileme isteğiniz üze-
rine istifa ettik. Eğer siz ve grup
isterse, iki hafta daha bu görev-
lerimizi sürdürüriiz" karşılığını
verdikleri öğrenildi.
Bugün yapılacak grup top-
lantısında, Karayalçın'ın GYK
konusundaki görüşlenni anlat-
ması veTBMM tatile girmeden
önce kabine değişikliğini yapa-
cağını açıklaması bekleniyor.
Olağanüstü hal ve demokratik-
leşme paketinde yer alan ana-
yasa değişiklikleri ile bazı
önemli yasalann. TBMM tatile
girmeden çıkanlması amaçlan-
dığından, Karayalçın'ın bu-
günlerde kabine değişikliği ya-
parak grupta rahatsızlığa yol
açmak istemediği belirtiliyor.
Karayalçın, TBMM tatile gi-
rerken kabine değişikliğini ger-
çekleştirerck, grubun olası tep-
kilerini engellemeyi amaçlıyor.
TBMM'de anayasalı günlerMiniAnayasa Paketi, komisyondan geçti; ANAPpakettekieskidesteğiniçekti. Çiller'in destek çağrısına
Erbakan ret, Türkeş ise olumluyanıt verdi. Cindomk, anayasa değişikliği için partileri toplantıya çağırdı.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
TBMM, tatil ör.cesi son çalışma günlerin-
de anayasa değişikliği için hareketlenir-
ken, koalisyon ortaklannın 4 maddelik
"Mini Anayasa Paketi' dün komisyonda
kabul edildi. Ancak, ANAP daha önce bu
değişiklikler için verdiği desteği geri çekin-
ce, koalisyon ortağı DYP ve SHP değişik-
lik girişiminde yalnız kaldılar. Başbakan
Tansu ÇiDer, değişiklik önerilerine destek
için görüştüğü RP lideri Necmettin Erba-
kan'dan olumsuz yanıt alırken, MHP
Genel Başkanı Alparslan Türkeş destek
sözü verdi. TBMM Başkanı Hüsamettin
Cindoruk da, anayasa değişikliği konusu-
nu görüşmek üzere partileri bugün top-
lantıya çağırdı.
Demokratikleşme paketi kapsamında
yer alan anayasa değişiklikleri, iktidar ve
muhalefet partileri arasında, yaz aylann-
da meydanlarda karşılıklı İcullanılacak
koz için strateji mücadelesine dönüştü.
Koalisyon ortaklan SHP ve ve DYP seç-
men yaşının 18'e. seçilme yaşının 25'e indi-
rilmesi, sendikalar ve derneklerin sivasete
katılımı. partilerin faaliyet alanlannın ge-
nişletilmesini kapsayan anayasa değişik-
liklerini son anda gündeme getirerek. yaz
tatili gündemini değiştirmeyi \e muhalefe-
tı bu konularda sıkıştırmayı hedefliyor.
Muhalefet partileri ise, değişiklik önerile-
rine destek vermezken. iktidann kozunu
ortadan kaldırmak için "daha geniş kap-
samlı anayasa değişikliği" önerisi yapıyor.
TBMM Anayasa Komisyonu'nda dün
yapılan görüşmelerde bu stratejiler doğ-
rultusunda gelişti. Anayasanın 67, 68, 69
ve 76. maddeleri ile ilgili değişiklik önensi
ele ahnmadan önce ANAP'lı Vehbi Din-
çerter. görüşmelerin içtüzük değişikliğin-
den sonraya bırakılmasını önerdi. Dinçer-
ler'in bu önerisi kabul edilmedi.
Anayasa Komisyonu'nda uzun suren
görüşmelerin ardından, 4 maddelik deği-
şiklik önerisi SH P ve DYP'lilerin oylanv la
kabul edildi. Aynı öneriler geçen komis-
yonda görüşüldüğü sırada destek veren
ANAP'lılar, bu kez desteklerini çektiler.
Söz konusu öneriler. SHP-DYP-ANAP
ittifakıyla geçen yıl komisyonda benim-
senmiş, genel kurulda görüşülmeden önce
yeniden komisyona geri çekilmişti
Anayasa değişiklikleri komisvonda tar-
tışıhrken, TBMM Başkanı Cindoruk,
Meclis'te temsil edilen partilere konuyu
görüşmek üzere bir çağn yaptı. Cindo-
ruk'un dün yaptığı çağn üzerine bugün bir
araya gelecek olan DYP. ANAP. SHP,
RP. CHP. DEP. MHP. BBP. DSP, YP ve
MP temsilcileri. anayasa değişikliklerinde
izlenecek yöntem ve önceliklı maddeleri
görüşecek.
Çiller, destek turunda
Başbakan Çiller de, muhalefetin 4 mad-
delik değişikliği benimsemediğini açıkla-
masına karşın dün destek arayışına çıktı.
Çiller. dün ilk olarak RP Genel Başkanı
Erbakan'ı ve MHP Genel Başkanı Tür-
keş'i ziyaret etti. Çiller, Erbakan'ın olum-
suz tavnyla karşılaşırken, Türkeş'ten
"tam destek" aldı. Erbakan. Çiller'e "Izje-
diğiniz yöntem yanlış. Anayasa değişikliği
konusunda. butiün siyasi partilerin katılı-
mıyla TBMM Başkanı Hüsamettin Cindo-
nık'un başkanlığııida oluşturulacak komis-
yonun karar vermesi gerek" görüşünü ilet-
ti. Koalisyon ortaklan olarak. anayasa
değişikliği için sayılannın yetersiz olduğu-
na dikkat çeken Çiller. "Biz bu işin öncülü-
ğunü vapmak istedik ve diğer partilerin de
desteğini almak istiyoruz. Biz gençierin si-
yasete daha fazia katılmalanm istiyoruz,
kahlımcı demokrasiyi yasama geçirmek is-
tiyoruz" dedi.
RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan
da görüşme sonrası yaptığı basın toplantı-
sında. "Çiller'in peşine vagon gibi takılma-
lannın" söz konusu olamayacağını ifade
etti. Çiller hükümeünin çoğunluğu temsil
etmediğini savunan Erbakan. anayasa de-
ğişikliği konusunda öncü rolüne de soyu-
namayacağını ifade etti.
MHP Genel Başkanı Alpaslan Türkeş
ise, gerçekleştirilmesi istenilen değişiklik-
leri onaylad;klannı belirterek. koalisyon
hükümetine bu konuda destek verecekle-
riniaçıkladı.
Yılmaz,
Demirel
gibi konuştu
BÜLENTSARIOĞLU
ZONGULDAK - ANAP
Genel Başkanı Mesut Yümaz.
hükümetin Hazine bonolanyla
iç borçlanmayı arttırmasına
tepki göstererek, "Başbakan
yüzde 400 faizi kendi cebinden
mi ödeyecek" diye sordu. Hü-
kümetin. uyguladığı kötü poli-
tıkalarla topallamaya başla-
dığını savunan Yılmaz, "Yakı-
nda çökecekler, ama sandık
önünüze geldiğinde, Türkiye'yi
aldatmacalara, babalara, kızla-
ra değil, inanmış insanlara tes-
lim etmenizi istiyonım" dedi.
Yılmaz, "Kendim için değil, si-
zin için destek istiyonım''' sözle-
riyle yurttaşlardan destek ister-
ken Cumhurbaşkanı Süleyman
DemirePin seçim meydanlan-
nda dile getirdiği "Kendim için
bir şey isriyorsam namerdim"
sözlerini çağnştırdı.
Eşi Berna Yılmaz ile birlikte
27 Mart yerel seçimlerinde
ANAP'b adaylann kazandığı
Akçakoca. Alaph, Ereğli ve
Zonguldak'ı ziyaret eden
Yılmaz, düzenlediği mitingler-
de koalisyon hükümetinin eko-
nomik politikasını eleştirdi.
Hükümetin 2.5 yıldan beri uy-
guladığı kötü ekonomik politi-
kalarla ülkeyi pahabhğa mah-
kum ettiğini söyledi.
ÇİZMEDEN YUKARI / MUSA KART
KOMOSUNPA
A/ANMA L -
Mezara'dan
Osmanlı
modeliparti
ANKARA (Cumhuri^et Bü-
rosu) - RP'den aynlan istanbul
Bağımsız Milletvekili Hasan
Mezarcı ile DYP'den aynlan
Erzurum Bağımsız Milletvekili
Abdülmelik Fırat. sistemin tı-
kandığını. alternatif birdeğişim
programı ve hareketi oluşturul-
madığını savunarak. "değişimci
bir kitle partisi ile tam bir açıklık
ve yeniden yapılanma" önerdik-
lerini bildirdiler. Ortak hareket
eden Fırat ile Mezarcı, Osmanlı
dönemindeki gibi bir yapılan-
ma önerdiklerini ve partileşebi-
leceklerini açıkladılar.
Mezarcı ve Fırat, parlamen-
toda düzenledikleri ortak basın
toplantısında, Türkiye'yi tam
bir demokratik hukuk devleti
yapmak için her kesimi birlikte
hareket etmeye çağırdılar. Bu
konuda kaleme aldıklan metni
okuyan Mezarcı. herhangi bir
ülkede resmi ideoloji bulunma-
sı halinde. o ülkede demokrasi-
den söz edilemeyeccğini savun-
du. Türkiye'de tek parti döne-
minden kalma laiklik ve ulus
devleti dayatmalan ile etnik ve
dini problemleri çözmenin
mümkün olamayacağını ileri
süren Mezarcı. devletin iç-dış
güvenlik. adliye. yönetim ve de-
netim dışında bütün alanlardan
çekilmesi gerektiğini sövledi.
Aydın Güven Gürkan, solda birlik modelini Cumhuriyet 'e anlattı-2
'Ortak çatıhareketi' SHP'yi bekliyor
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
Aydın Güven Gürkan, solda birlikle ilgili
Cumhuriyet'in sorulannı ikinci bölüm-
de şöyle yanıtladı:
-Bu 'alt örgütlenmeler' siıce ne olabi-
lir? ..
GÜRKAN: Bence günümüzde bir
sosyal demokrat hareketin, tek olmasa
bile en belirleyici unsuru. daha çok de-
mokrasiye, özgürlüğe, katılıma, çoğul-
culuğa, banşa, adalete, bağımsızlığa,
akılalığa, yenileşmeye ve geleceği kendi
özgür iradesi ile belirlemeye ve inşaya
yönelik olmasıdır.
Bence sosyal demokrasi, 'nihai tahlil-
de' insanın kendini özgürleştirme ve çok
çeşitli bapmlılık ilişkilerinden kurtarma
hareketidir. Bu genel hedef ve ideoloji.
çok çeşitli ihtiyaçlar nedeniyle benimse-
niyor olabilir. Akla pek çok neden gele-
bilir.
Şimdilerde de çevremize baktığı-
mızda ve bugün oluşmaya başlayan alt
örgütlenmelere göz attığımızda görüyo-
ruz ki, bunlar şimdiden çok geniş bir ih-
tiyaç ve alt amaç yelpazesine sahipler.
Yakm bir gelecekte bunlann sayısı daha
da artacaktır.
Yeni arayişlar ZOPUnlU Partilerin genelde çok kapah, çok az
demokratik ve katılımcı olmalan, aşın profesyonelleşmiş
bulunmalan;yeni arayışlan ve örgütlenmeleri adeta zorluyor.
- Bunlardan birkaç ömek verebilir mi-
siniz?
GÜRKAN: Bunlan eksiksiz saymak
gerçekten çok güç. Genelde sosyal de-
mokrasiye ihtiyaç duyulmasmı zorunlu
kılan pek çok neden var. Ama bu ne-
denler. ülkemiz açısından hem sayıca
daha çok hem de daha dayatıcı. Bu ne-
denle bu gün bir çok alt küme, düşünce,
arayış. örgütlenme. kendini farklı ne-
denlerle sosyal demokrasiye çok yakın
hissediyor. Örneğin. sendikal hareketler
var; çok çeşitli kimlik hareketleri var;
çevreci, yeşil hareketler var; laiklik hare-
ketleri var; sosyal demokrasiyi bütün-
leştirme hareketleri var; çeşitli koopare-
tifleşmeler var; kırsal nitelikli örgütlen-
meler var; çalışanlann ya da emeklilerin
çeşitli baskı grubu hareketleri var; insan
haklan ile ilgili çeşitli hareketler var;
kamu girişimciliğine yönelik çeşitli ha-
reketler var; sol liberal arayışlar var;
'Kemalist' nitelikli hareketler var. De-
mokratik sosyalist akımlar var: çok çe-
şitli düşün kümeleri var; çeşitli öğrenci
klüpleri var; kadın eşitliği ve gençlik ha-
reketleri var: çeşitli taban' hareketlen
var... Başkaca da sanıyorum pek çok
hareket var; ve bunlan göreceksiniz ki,
daha da çoğalacak. Var olan siyasi
partilerin örgütlenmelerinin, genelde
çok kapah, çok az demokratik ve
katılıma olmalan. 'aşın profesyonelleş-
miş' bulunmalan; salt Mktidar' amacına
yönelmeleri ve kulaklannın sağırlaş-
ması. toplumda yeni arayışlan ve örgüt-
lenmeleri adeta zorluyor.
- Sizin "ortak çatı hareketi' dediğiniz
hareketin kurumsal omurgasını, SHP ve
CHP'nin oluşturacağı anlaşılıyor ve bu-
nun gerçekleşmesi için de siz, SHP'nin
hükümet ortaklığının günü gelince bitme-
sinin beklenmesini zorunlu sayıyorsunuz.
Peki bunun, o zaman gerçekleşme şansmı
yüksek görüyor musunuz?
GÜRKAN: Kesin olarak evet. Çün-
kü başkaçare veçözüm ortada yok. Üs-
telik sanıyorum, bütünleşme ve yenileş-
me yolundaki örgütlü baskılar o zama-
na değin daha da artacaktır. Dar görüş-
lü profesyonel kadrolann bile buna da-
yanması çok zor olacaktır. Son olarak
şunu da anımsatmak istiyonım: CHP
en güçlü dönemlerinde bö> le çeşitli alt
örgütlenmelerle oturuyordu. SHP'nin
de yüzde 40'lara ulaştığı dönemler oldu.
O zamanlarda da. ashnda SHP'nin iç
çoğulculuğu olağanüstü zengindi. Sayın
Ecevit'in ve başka birçok kimsenin tu-
tarsızlık' ve 'doğrultu belirsizliği' diye
çok ağır eleştirdiği özellikler, SHP'nin
büyük gücünü oluşturuyordu. CHP ka-
patıldı. SHP ise çeşitli tasfiye' ve 'yalnı-
zlaştırma' operasyonlanna uğradı. Oy-
sa Sayın Ecevit de, DSP'yi kurmadan
önce. asıl örgütlenmenin toplum içinde
(kırlarda. fabrikalarda) yapılmasını ve
partinin bunlann bir ortak çatısı ve bir
üst örgütlenmesi olmasını istiyordu.
Sonradan Ecevit ve DSP başka bir yolu
yeğledi. Ama düşünce o gün de doğrııy-
du, bugün de doğrudur.
İİTTfl
POimKA GUMJJGU
HtKMET ÇETtNKAYA
Hazine'nin yıllık bileşik yüzde 406'yı bulan süper faizli
bonolarının ilk partisini kaç kişi aldı dersiniz?
Açıklayalım: 14 bin 188 kişi. Yani 8-9 trilyonluk bölümü
14 bin kişi arasında bölüşülmüş. Diğer bonolarda aşağı
yukarı aynı sayılarda alıcı bulmuş.
60 milyon nüfuslu bir ülkede 20-30 bin kişi süper faizli
Hazine bonosu alırken binlerce emekli, işçi bu ay maaş-
larını alıp alamayacaklarını bilmiyor...
Türkiye, çelişkilerle dolu bir ülke...
Devlet, dolar ve markın başdöndürücü artışını önleye-
mediği için yıllık yüzde 406'yı bulan süper faizli bono
çıkarıp para toplamak zorunda kalıyor.
Yurttaş, sabahın 09.00'unda bankanın önüne doluşu-
yor, süper bonoyu almak için. Bir de bakıyor ki bonolar,
banka şubesi açılmadan bitmiş. Bu kez yurttaş, döviz
büfelerine gidiyor, dolar bir saat içinde 30 bin liradan 34
binefırlıyor. Akşam haberlerindeöğreniyoruzki Hazine,
10 trilyonluk daha süper faizli bono çıkarıyor.
Ülkede ekonomi ve siyaset iyi gitmiyor. Her kafadan
bir ses çıkıyor. Fabrikalar kapanıyor, işçiler kapı önüne
bırakılıyor. işçi, memur, emekli, dul ve yetim zor günler
geçiriyor.
Diyorlar ki:
"Biz bu ekonomik bunalımı atlatacağız Bir yıl sonra
duzluğe çıkacağız..."
Ama nasıl?
Herhalde 20-30 bin kişiye yüzde 406 faizli süper bono
çıkararak değil...
Eski başbakanlardan Naim Talu, "Türkiye'de ekono-
mi dengeli değil" diyor. Ardından da ekliyor:
"Türkiye, 1980 sonrası üç hatalı karar aldı. Serbest fa~
iz.kurveithalat..."
Milliyet'ten Jale Özgentürfc Naim Talu'ya soruyor:
"Türk ekonomisinde yaşanan krizin boyutları her ge-
çen gün biraz daha büyüyor. Size göre bu noktaya nasıl
gelindi?"
Yanıt:
"Türk ekonomisinde 1983 yılından itibaren önemli bir-
takım kararlar alındı. Kısa devrede bakanlar, bu kararla-
rı alkışlarla karşıladılar. Meseleye derinden bakan in-
sanlann birçoğu gördü ki alınmış olan kararların bir
kısmı ilerki senelerde memleket ekonomisini çıkmaza
sokacak kararlardı. Bu hatalı kararlar; serbest faiz, dö-
viz ve dış ticaretti. Serbest faiz adı altında yüksek faize
geçıldi. Buna, devlet onculuk etti. Türkiye, kalkınmakta
olan ve nüfusu hızla büyüyen bir ülke. Devamlı yatınm
yapma ihtiyacı var. Ama yüksek faizle ne kamunun ne
de ozel sektorün yatınm yapma imkanı var. "
Naim Talu "ikinci hata" olarak değerlendirdiği olayı
ise şöyle yorumluyor:
"Yapılan ikinci buyük hata buydu. Ülke ekonomisi ha-
zır olmadığı halde, Türk Lirası 'nı konvertiblhale getirme
iddialarıyla ortaya çıkan bir hatadır. Üstelik kısmi de de-
ğil, tam konvertibiliteye gidildi. Ancak Türk parası dün-
yada değil, sadece Türkiye'de yaşayan kişiler için kon-
vertibl hale geldi. Şimdi artık doviz, faizlerin düşmesine
imkan vermiyor."
Naim Talu, "liberasyona gidilmesini" ise bakın nasıl
değerlendiriyor:
"Türk ekonomisinde yapılan üçüncü hata, dış ticarette
luzumsuz bir liberasyona gidilmesidir. Türkiye, gerek-
siz yere, tüketime önemli miktarda kaynak aktarmıştır.
Bu üç büyük hata, bugun, memleketi çıkmaza sokmuş-
tur. Artık bu üç hatanın Türk ekonomisine verdiği zarar
tartışılmalı. Bu kararlar değişmedikçe ekonominin dü-
zelmesi imkansudır. Bir müddet düzelmiş gözükür, so-
nunda başladığınız noktaya gelirsiniz. Artık dünyada
pür liberal bir sistem kalmamıştır. Akıl vardır. Bizim gibi
ekonomilerin muayyen noktalarında, kontrol zorunlulu-
ğu vardır. Kontrol noktaları döviz, faiz ve ithalattır."
Naim Talu, "Neler öneriyorsunuz" sorusuna ise şu
yanıtı veriyordu:
"Bu tabirleri istismar etmek çok kolaydır. 'Devletçi
ekonomiye mi dönülüyor' diyepolemik yapılabilir. Bun-
lann hiçbiri geçerli değildir. ilk iş olarak Türkiye'de ya-
şayan insanlara döviz kullanma imkanı kaldınlmalıdır.
Bunu yaptığınız takdirde ne liberal ekonomiden vazgeç-
miş olursunuz ne serbest ekonomiden vazgeçmiş olur-
sunuz. Dunyanın yaptığı tatbikat budur. Bundan sonra
bankacılık ve hükümet belirli bir faiz tespit eder. Faiz de
indirilir."
Dolar ve markın çılgınca yükselişini durdurmak için
devletin "süper faizli bono" sattığı bir ülkede ekonomi
düzlüğe çıkar mı?
Elbetçıkmaz...
Sonuç ne olur?
Bir ülkede ekonomiyle birlikte siyaset de tıkanır. Ar-
dından sosyal patlamalar gelir.
1994 yılının Haziran ayında Türkiye, bu noktaya doğru
kaymaktadır...
Fezleke TBMM'ye gönderildi
DGM Başsavcılığı:
Erbakan kışkırtıcı
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Ankara Devlet Güven-
lik Mahkemesi (DGM) Baş-
savcılığı. RP Genel Başkanı
Necmettin Erbakan'ın. "Adil
düzene geçiş kanlı mı olacak,
tath mı?" sözleriyle halkı; sı-
nıf. ırk. din. mezhep veya böl-
ge farklıhğı gözeterek kin ve
düşmanlığa açıkça tahrik etti-
ğini bildirdi. DGM'nin hazır-
ladığı fezlekede: anayasanın.
"temel hak ve özgürlüklerin
kötüye kullanılamay acağını
düzenleyen" 14. maddcsinin,
Erbakan'ın. "yasama doku-
nulmazlığı" çerçevesinde.
Meclis'teki konuşmalanndan
sorumlu tutulamayacağı savı-
nı. geçersiz kıldığı savunuldu.
DGM Başsavcıhğı'nın.
Türk Ceza Kanunu'nun
(TCK) 312,2 maddesiuyann-
ca soruşturma yapılabilmesi
için Erbakan'ın dokunulmaz-
lığının kaldırılması istemiyle
TBMM'ye gönderdiği fezleke
şöyle:
"Sanık Necmettin Erba-
kan'ın, 13.04.1994 tarihinde
TBMM Refah Partisi grubun-
da yaptığı konuşmasında, '...
Şimdı ikincı önemli nokta.
Refah Partisi iktidara gelecek,
adil düzen kurulacak, sorun
ne? Geçiş dönemi sert mi ola-
cak. yumuşak mı olacak. kan-
lı mı olacak, kansızmı olacak?
Bu kelimeleri kullanmak bile
istemiyorum. ama bunlann
teonzmi karşısında herkes
gerçeği açıkça görsün diye bu
tabirleri kullanmaya mecburi-
yet duyuyorum. Türkiye'nin
şu anda bir şeye karar vermesi
iaam. Refah Partisi adil düze-
ni getirecek, bu kesin şart.
Geçiş dönemi yumuşak mı
.olacak. sert mi olacak, tath mı
olacak. kanlı mı olacak? 60
milyon buna karar verecek"
denildiği, konuşma ile video
kasetinin bant çözümünden an-
laşılmıştır.
Sanık Necmettin Erbakan'-
ın, gerek yukarıya alınan söz-
leri ve gerekse konuşmasmm
tamamı nazara alındığında,
halkı; sınıf, ırk, din, mezhep ve-
ya bölge farklılığı gözeterek
kin ve düşmanlığa açıkça tah-
rik erriği göriilmüştür.
Her ne kadar parti grup top-
lantılarının MecUs çalışmala-
nndan otduğu, dolaytsıyla
Necmettin Erbakan'ın Refah
Partisi grubunda yaptığı bu
konuşması nedeniyle anayasa-
nın 83. maddesinde düzenlen-
miş olan yasama dokunulmaz-
lığından istifade edeceği ve
sorumlu tutulamayacağı iddia
olunmuşsa da anayasanın 14.
maddesi karşısında bu iddianın
gecerli olamayacağı ve Nec-
mettin Erbakan'ın bu konuş-
ması nedeniy le sorumlu olacağı
açıktır."