Katalog

30 HAZİRAN1994 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Müteahhitlere de tavizverildi • ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - İşçi ve memur maaşlannın artınlması için kaynak bulunamadığını açıklayan hükümet, otornotiv sektöründe vergileri düşürdükten sonra, şimdi de müteahhitlik sektöründe fiyatlan artınyor. Devlet Bakanı Mehmet Ali Yılmaz, müteahhiılik hizmetlerine verilen fiyatlann artınlmasma ilişkin kararnamenin l temmuzda çıkanlacağıru söyledi. Devlet küçûlmeli • Ekonomi Servisi - TÜSİAD'ın da üyesi olduğu. Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonlan Birliği UNICE tarafmdan yayımlanan daha rekabetçi Avrupa raporunda, devletin küçültülmesi, esnek bir işgücü piyasası oluşturulması, küçük ve orta ölçekli sanayilerin teşvik edilmesiistendi. UNICE Başkanı Francois Perigot raporda, söz konusu Önerilerin belli bir plan dahilinde gerçekleşürilmesi durumunda rekabet gûcü artmış bir Avrupa yaraülabileceğjni beürtti. Perigot, şirketlerin ve kişilerin devlet üzerindeki yüklerini azaltmalan, dargelirli kesimlerin korunması gerektığini savundu. ŞİRKETLERDEN • ÇARŞIMağazalan, Pakistan Ankara Büyükelçiliği ve İstanbul Başkonsolosluğu işbirliğiyle gerçekleştirecea "Pakistan El Sanatİan ve Dıraç Üriinleri SerjpsTni 4-17 temmuz tarihleri arasında Çarşı Capitol'de, 20-31 temmuzda Çarşı Maslak'ta düzenleyeçek. • MİSSÜTileTetraPak tarafından düzenlenen geleneksel Show konvoyu bu sezonki turuna Alanya'dan başlayacak. • CAMPtNGGAZ INTERNATIONAL Büro Mekaniker işbirliğiyle gırdiği Türk pazannda, kampçılık, yatçılık ve turizm başta olmak üzere günlük yaşamda yaygın olarak kullamlan soğutma, aydınlatma ve pişirme amaçlı araç ve gereçler üretiyor. • YAŞARHOLDtNGe bağlı şirketlerden olan Desa Demir Kazan ve Makina Sanayi A.Ş, Moskova'da Amerikalılar tarafından kurulan Mars Çikolota Fabrikası'nın kazan dairesi yapınunı Alman Standardkssel Duisburg firması ile ortaklaşa üstlendi. • ALTINYILDIZ'a tstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçılan Birlikleri tarafından "Çevre DuyarlıhğY'ödülü verildi. • LtNERA haziran ayı ortasından itibaren başladığı "linera'dan Yaz Fırsatı" kampanyası süresince bir paket Linera çıür ekmek alan bütün müşterilerine, bir paket linera çıür ekmek hediye ediyor. • COTTON BARİtalya'da yeniden gündeme gelen yüzde 100 ipek kravat modasını Türkiye'ye taşıdı. • KENTBANK¥V daha yakın, daha yaratıcı hizmet"sloganıyla hizmet ağını genişletiyor. Önceki hafta Kentbank İzmir Alsancak şubesini hizmete açtı. Haziranda enflasyonun yüzde 1'e gerileyeceğini savunan Aykon Doğan, pembe tablo çizdi: Ekonomidetek sorundıırgııııhık ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Devlet Bakanı Aykon Doğan . 4 temmuzda açıklana- cak haziran ayı enflasyon ra- kamlan konusunda ıddialı ko- nuştu ve tüketici fıyatlanndaki aylık artışın yüzde 1-2 düzeyine gerileyeceğini öne sürdü. Aykon Doğan. "Kamu hiz- metlerinin özel sektöre açüması konusundaki deneyimi tanıtıcı Türk-Fransız semineri"ne katı- larak bir konuşma yaptı. Do- ğan 5 Nisan'da açıklanan eko- nomik önlemlerin hedefıne var- makta olduğunu ifade ederek, "Eğer tedbirler alınmasaydı 1994 yılı bütçesinin nisan-mayıs ve haziran aylan toplam bûtçe açığı 50 trilyon lira civarında olacaktı. Tedbirlerin alınmasıy- la biz bu açığı 10 trilyon liraya indirmeyi bedeflemiştik. Bu açığın, haziran sonunda 38-40 trilyon lira daralarak 7-8 trilyon liraya indiğini göreceğiz" dedi. 5 Nisan'dan sonra yapılan zam- lann etkisiyle nisan ayında yüz- de 30"lan aşan fıyat hareketleri- nin haziran ayında tüketici fi- yatlan bazında yüzde 1-2'lere kadar gerileyeceğini öne süren Bakan Doğan, bunun Türki- BAKANA GÖRE OLUMLU GELİŞMELER: • Haziran enflasyonu yüzde 1 -2 olacak. • 10 trilyon olarak hedeflenen 3 aylık bütçe açığı 7-8 trilyona inecek. • Yıl sonuna kadar ulaşılması hedeflenen 1 milyar dolarhk Merkez Bankası rezerv artışına 3 aydayaklaşıldı. • İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 75'e çıktı. • Döviz kuru ve fiyatlar istikrara kavuştu. • Net Aktif ve Ekonomik Denge vergilerinden 70 trilyon beklenirken 100 trilyon lira gelir sağlanacağı ortayaçıktı. Doğan, gelişmelerden umutlu. • B o r Ç ödemeleri zamanında yapılabilecek. ye'de yeni bir istikrar dönemini başlatacağını söyledi. İç talep canlandırıltnalı Türkiye'nin, iç talebin kısı- lmasmdan doğan bazı sorunlar yaşadıgını vurgulayan Doğan, bütçe, ödemeler dengesi, kalkınma ve diğer istikrar prog- ramı hedeflerinden sapmadan iç talebin belli bir ölçüde can- landınlmasının kaçınılmaz ol- duğunu bildirdi. Doğan, iç talep canlandınlı- rken özellikle ihracat hedefinin göz ardı edilmeyeceğıni vurgu- ladı .İstikrar programıyla yıl so- nuna kadar Merkez Bankası re- zervlerinin bir milyar dolar arttınlmasının hedeflendiğini. rezervlerde şimdiden bir milyar dolara yakın artış sağlandıgını belirten Doğan, ihracatın itha- latı karşılama oranının yüzde 75'lere çıkmasının da iyi bir so- nuç olduğunu ifade etti. Hükümetin, ihracatı teşvik için önümüzdeki günlerde bir dizi önlemi yürürlüğe koya- cağını açıklayan Doğan. ih- racata verilebilecek en önemli desteğin gerçekçi kur politikası olduğunu savundu. Doğan ön- ceki yılllarda fıyat artışlannın yüzde 30 altında seyreden ku- run, bugün gerçekçi bir düzeye geldiğini ve bundan sonra da gerçekçi düzeyde tutulacağını ifade etti. Ek vergiden 100 trilyon Aykon Doğan, hükümetin net aktif ve ekonomik denge ver- gilerinden 70 trilyon lira bekle- diğini, ancak abnan ilk sonuç- lann bu vergilerden 100 trilyon liralık bir gelir elde edilebilece- ğini gösterdiğini açıkladı. Do- ğan, istikrar önlemleriyle sade- ce bütçe giderlerinden de 100 trilyon Hrahk bir tasarruf sağla- nacağını da bildirdi. Doğan, ekonomide sağlanan istikrar, döviz kuru ve ihracat politika- lannın döviz rezervini daha da arttıracağını belirtti. İlk üç aylık sonuçlar Ankara Ticaret Odası'nın dünkü toplantısında da konu- şan Aykon Doğan, 5 Nisan'da açıklanan ekonomik istikar programının ilk üç aylık sonç- lannın, 10 Temmuz pazargünü açıklanacağını söyledi. Dış satımın en büyük iki kalemi tekstil ve demir çelik ilk 4 ayda hayal kınklığı yarattı ihracatın1okoıııotifi gerigidiyorANKARA (ANKA) - Türki- ye'nin toplam ihracatı, yılın ilk dört ayında geçen yıbn aynı dö- nemine göre küçük de olsa artış gösterirken, başlıca ihracat ka- lemlerinde gerileme gözlendi. Ocak-nisan döneminde, top- lam ihracatın en büyük bölü- münü oluşturan tekstil ve de- mik çelik ihracatı, geçen yılın aynı dönemindeki düzeyinin altmda kaldı. Gerileyerüer, artanlar Örme giyim eşyası ihracatı yüzde 8 gerileyerek 760 milyon dolara, örülmemiş giyim eşyası ihracatı yüzde 7'lik düşüşle 426 milyon dolara, demir çelik ihra- catı da yüzde 3.5'lik düşüşle 589 milyon dolara indi. Tütün ve si- gara ihracatı da yüzde 11.4 aza- larak 280 milyon dolara gerile- di. Geçen yıla göre yüzde 57 ar- tan meyve ihracatı 296 milyon dolara, yüzde 24 artan sebze meyve müstahzan ihracatı da 127 milyon dolara çıktı. En büyük artışlar yüzde 139'- la şeker ve şeker üriinleri. yüzde Giyim sanayicileri kızgın 'İhracat artışı temennf fZMtR (AA) - Ege Giyim Sanayicikri Demeği Başkanı Necin Kalkan, konfeksiyon ihracaütun gerilediğini öne sürerek, "Türkiyegiykn saaaytsi tepetaklak geidi, farkaıda değiller" dedi. Izmir'dede geçen yılın ilk beş aymda 176 milyon dolar olan ihracatın, bu yılın aynı döneminde 149 milyon dolara gerikdiğini belirten Kaikan. "Gazeteterde İhracat artü' gibi haberier var. Davuhın sesi uzaktan hoş gelir. Budan tatiı temeonikr olarak görüyoruz'* dedi. İlk beş ayda konfeksiyon ihracaündaki azalmanın yüzde 1 Ti bulduğunu anlatan Kalkan. şunlan kaydetti: "lnnir'de Eximbank krediâni almtş bir sasayici bite yoktur. Ba kredinin kullandırüınası için konulan 3 milyon dolarlık limit, küçâk *eortaölçekli işletroeterin yoğunoMuğu bu sektörün yapısıaa aykırıdır. Türkiye'de iaracat yûzde 15döşerken Eximbank kre&sinm, ihracatmıyüzde 20artrjran firmalara veribnesj ise komik biir koşukJur. Allah'tan, bu koşuhm ne kadar ankunstz otduğuatı aaladıiar ve kakhr<Mar." İhracata yeni formül Eximbank'ın bono kredisi ANKARA (ANKA)- Hüküroet, "krizdencıkış için tekyoT oiarak gördüğü ihracatı canlandırmak amacıyla beryolu araşonyor. îhracatçılara kuUandırünıak üzere Exnnbank'a 250milyon dolar kaynak aktanlmaa, preformans kredisi uygulamasımn geürilmesi ve aracısız kredi kullandınmından sonra, Merkez Bankası kaynaklı yeni bir kredı program! geliştirildi. Merkez Bankası, üıracatçılann toplamı 3 trilyon ürayı aşan navhın alacaklan karşıhğmda kendilerine verilen Hazine bonolannı teminat kabul ederek, Eximbank kanalıyla kredi kullandıracak. Exirabank Genel Müdürü Ersoy Voikan'ın verdıği bilgıye göre, söz konusu kredi, Merkez Bankast'tun "tahvü üzerine avans" programı çerçevesinde vereeskont faizi oranını aşmayacak bir maüyetle kıüiandınlacak. Volkan. bu konuda Merkez Bankası'nın parasal genis)eme olanaklannın izin verdiği ölçüde işJem yapılacagını belirtirken "Ancak. ihracat pcrtaasheümizi artûracak bir parasal genişlcmenin enflasyoa özerindeki etkisiBtt abartıhnaroası ve koouya müspet yafclaşıfaııasına gerektiğioi dasunmekteyfa"dedi. 69'la ayakkabı, yüzde 41'le ka- zan, makine ve mekanik cihaz- larda, en hızlı düşüşler ise bakır eşya, deniz taşıtı, tahıl ihracatı- ndagörüldü. Ocak-nisan döneminde it- halat ise neredeyse tüm ürün- lerde geriledi. Toplam ithalatm en büyük bölümü 1 milyar 236 milyon dolarla kazan, makine, mekanik cihazlar. 1 milyar 103 milyon dolarla, ham petrol de dahıl mineral yağ ve yakıtlar, 689 milyon dolarla demir çelik. 660 milyon dolarla elektrikli makine ve ichazlar, 376 milyon dolarla kara taşıtlan, 298 mil- yon dolarla hava taşıtlan oluş- turdu. 1993"ün aynı dönemine göre hava taşıtı ithalatı yüzde 41, kara taşıtı ithalatı yüzde 30, ham petrol yüzde 14, mineral yakıt ve yağlar ithalatı yüzde 12, demir çelik ithalatı yüzde 11, kazan, makine, mekanik ci- haz ithalatı yüzde 9.6, elektrikli makine ithalatı yüzde 1.1 düştü TMMOB'ye göre satış karan dayanaktan yoksun ORUS'egerekçesiz özelleştîrme ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Mi- rimsiz, kendi başmın çaresine bakamayan. kalite-y ) y mar ve Mühendis Odalan Birliği (TMMOB), Pet- las ve Karabük Demir-Çelik'ten sonra Orman Üriinleri İşleme Sanayii'nin de (ORÜS) özelleşti- rilmesine karşı çıktı. TMMOB'nin raporunda, ORÜS'ün Avrupa ve Ortadoğu'nun en büyük, Avrupa'nın ise sayılı entegre tesislerinden biri olduğu belirtildi ve özel- leştirilmesi durumunda, orman tahribat- lannın başlayacağına dıkkat çekildi. Raporda, işsiz kalacak olan işçi ve or- man köylülerinin geçimlerini sağlayabil- mek için ormanlara "saldıracağı" ve fiyat, kalite ve standarttaki istikrann ortadan kalkacağı vurgulandı. Raporda. özelleşürme gerekçesi de "Di- ğer KİTler için kullamlan arpahk, ekonominin kambunı, çiftlik gibi tanımlar, 23 işletme ve 44 üre- tim tesisi ile Türkiye \e Ortadoğu'nun en büyük, Avrupa'nın savüı entegre tesislerinden biri dtıru- mundaki ORÜS'e uymamakta ve paha biçiLtnez maharhklan ve arazüeriyle iştah kabartmaktadır" diye özetlendi. ORÜS'ün, geçen yıl 35 milyar lira zarar etmesı- ne karşın, özelleşürme gerekçesi olarak kârsız, ve- ç y siz üretim yapan, atıl kapasiteyle çalışan, geri teknolojilerere sahip bir tesıs olarak gösterileme- diği vurgulanan raporda. bu ışletmelerden. ve- rimli sonuç ahnabilmesi için abnması gereken ön- lemler şöyle sıralandı: • Ekonomik gelişmelere zamanında ve gerek- tiğinde tepki gösterebilecek esnek. dinamık ve özerk bir yönetsel yapıya kavuşturul- malıdır. • Bu alanda öğrenim görmüş deneyim- li yöneticilerle donatılmalıdır. • En kısa zamanda. gereksinme duy- duğu orman ürünlerinı hasat edebilecek ormanlar yetiştirip işletmek üzere dikey ya da tümleşik bir çalışma düzenine sahip kılınmalıdır. • Son ürün üretebilecek teknolojilere kavuştu- rulmabdır. • Orman ürünlerinin işlenmesiyle ilgili araştır- ma ve geliştirme birimleri kurulmalıdır. • Satış mağazalan yay gınlaştmlarak. etkin pa- zarlama tekniklerinden yararlanılması sağlan- malıdır. Çükr: Ekonomide ilk iyi sinyallerialchk ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Başbakan Tansu Çiiler. 3 aydır uygulanan istikrar önlem- len\ le "ekonomide ilk iyi sinyalle- rin alındığını" bildirdi. Çiiler. "Bu suıyallerin devam etmesi için ihra- catı arttırmak şart" derken. TOBB Başkanı Yalım Erez, "tş aieminindevleti, devletin is aJemini istismar etmediği bir düzen istiyo- ruz" dıye konuştu. Çiller. dün Yalım Erez başkan- hğında TOBB sektör kurullan başkanlanndan oluşan heyeti Başbakanlık'ta kabul etti. Erez. geçen hafta boyunca hükümet ile sanayi sektörü temsilcilerini bir araya getirerek sorunlann çözü- mü için diyalog yöntemının hare- kete geçırildiğini, iş aieminin hü- kümet-özel sektör işbirlığinden büyük memnunluk duyduğunu söyledi. Erez. "Ancak Türkiye'- nin geleceğini aydınhk görüyoruz. İş aieminin devieti. devletin iş ale- mini istismar etmediği bir düzen Lstiyoruz. Bu konuda da hükümete her türlü desteği vermeye hazınz" diye konuştu. Başbakan Çiller ise, 5 Nisan Kararlan'nın amacının iyi anla- şılması gerektiğini vurgulayarak alınan kararlarla üretime ve ihra- cata yönelik politikalann yürür- lüğe konulduğunu. gerçekçi kur sistemine geçildiğini ve yükün adil paylaşımı ilkesinin benim- sendiğıni söyledi. TOBB Başkanı Erez, Başbakan'ın. 1 temmuzdan ttibaren, ihracatçılann borçlannı ödemeye başlayacaklannı açıkla- dığını söyledi. İŞÇİNİNEVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Artvin'de Özelleştirme... Her yerde Artvinliye rastlandığından, adını, güzelli- ğini çok fazla duymaktan olacak, belleğimizde güzelli- ği kadar gelişmiş bir kent imajı vardır. Oysa ilk gören- ler için olağaniistü güzel doğası kadar, küçüklüğü çarpıcıdır. Bırakın kenti, kasabayı, elbette olağanüstü boyuttaki yeşillik, tepeler yerleşim alanının bütününü görmemizi engeller. Yine de bir kent imajına uygun bir büyüklük ve nüfus yoğunluğu söz konusu değitdir. Gençler için yürünecek, piyasa yapılabilecek bir baş- kası olmadığı için adı 'mecburiyet' kalmış bir caddesi ve sonra açılmış, esnafı diğerine rakip olabilmiş adı 'veresiye' kalmış iki caddecikle sınırlı, yamaçlara dağılmış diğer binalardan oluşmuş bir kent. 'Mecburiyetten' elbette, çok zeki, çok yetenekli in- sanları hep okumaya çalışmış, ülkenin en aydın, en çok göç veren merkezlerinden biri olmuş. Biricik ciddi işyeri, fabrikası, bir zamanlar çalışan sayısı 400'lere kadar çıkabilmiş, şimdi 146 işçili ORÜS işletmesi. Ağaç-iş'in eğitim semineri için Artvin'de, diğerleri de satılmaya aday yöre işçileri, sendika yöneticileri ile bir aradayız. Herkes kara kara düşünüyor, sonrası, ne olabileceğine ilişkin, çıkışı olabilecek bir yol bulamı- yor. Artvin'in yerlisi işçiden de karamsar. Fabrikanın satılmasını, Artvin'de ekonomik vesosyalyaşamın bi- tişi olarak görüyor. ••• ûncelikle fabrikaya alıcı olabilecek sermaye sahibi- nin bulunmadığını, bırakınız değeri ile satılmasını, yok pahasına gideceğini ve işletilemeyeceğini anlatmaya çabalıyorlar. Bu nedenle de paraları olmadığı ve ken- dilerine verilmeyeceğini bildikleri halde, birilerine peşkeş çekilmesini engellemek umudu ile çalışanlar da gereken teminatı denkleyip alıcı çıkmayı örgütlü- yorlar. Oysa Ağaç-iş'te, çalışanlar da Artvinliler de bir yandan özelleştirme kararını geri aldırmaya, durdur- maya yönelik eylem arayışı, hazırlığı içindeler. Dağ- ların arkasından Ankara'ya tek başına seslerini duyu- ramayacakları inancı ile ülke düzeyinde, en azından sendikat hareket çatısı altında, Türk-iş düzeyinde çok ciddi, acil bir şeyler yapılması gereğine inanıyorlar. Bugünlerde başkaca bir şey konuşulmadığı ve de kapalı bir yörede herkes her şeyi çok yakından görüp bilebildiği için işletmenin batırılması için oynanmış akıl almaz oyunları hemen duyuyorsunuz. Bir dizi vur- gunun öyküsü ile birlikte, işletmenin orman köylüleri için, kent esnafı, yan sanayi, daha doğıusu kent ya- şamı için anlamı daha bir çarpıcı ortaya çıkıyor. Art- vin'den KİT'lerin satılması isterisine karşı durmak, mücadele vermek gerektiği gerçeği daha bir çarpıcı ortaya çıkıyor. ••• Doğu Karadeniz'in insanı, işçisi sadece bu nedenle değil, bilinen bütün diğer nedenlerle, öncelikle siyasal partiler, sendikalara tepkili, olup biteni çok yakından izleyiptartışıyor. Kentin sosyo-ekonomikyaşamının yokluğu ileçeliş- kili yüksek kültür düzeyi, üst düzeyde, zengin birtartı- şma ortamı yaratmış. Halkın, işçinin siyasetçiyi, sen- dikacıyı ne kadar çok aştığını daha bir çarpıcı göz- lemleyebiliyorsunuz. Ülke yönetiminin ne kadar kötû ellerde, örgütsüzlüğün, dağınıklığın ne ciddi boyutlar- da olduğunu daha bir fazla algılıyorsunuz. insanlarda- ki çok güçlü arayışı ve patlamaya hazır değişim isteği- ni de. ••• Sendikanın aracı ile gelirken yolda Ünye'de durduk. Adı bazen Yontaş, bazen Yonpaş olan, yıltardır durmadan işçi atıp, sendikal örgütlenme ve toplusöz- leşmeden kaçan özel sektöre aitfabrikada yine sorun- lar vardı. İşletmenin öyküsü, Türkiye'deki özel sektör ve işletmecilik anlayışına, işçinin başına gelebilecek- lere çok tipik bir örnek. Toplusözleşme aşamasında, yine işçiler sokakta, yine aynı işveren, işletmenin adını değiştirerek, işçi çıkararak ücretdüşürmek, sen- dikal haklardan kaçışın oyununda. Eğitim seminerinde işçiler ilgili, tepkili her şeyi sorguluyorlar. Çiller in Amerika'daki malvarlığına da ekonomik paketteki haksızlıklara da özelleştirilmeye de solun bölünmüşlüğüne de sendikaların Türk-lş'in sürekli eylem deyip beklemesine, tepkisizliğe de kızı- yorlar. Yeşile boğulmuş bu güzel ortamda, nedense her şeyin böylece sürüp gitmeyeceği, önemli değişimlere gebe günleri yaşadığımız duygusu bende giderek güç kazanıyor. DÖVİZ CANLI YAYIIM 0900991110413 J33 1 V * FactoFinans'tan ihracat seferberliğine fmansman desteği FactoFinans tüm finansman gücüyle ülkemizin ihracat seferberliğine ve Türk ihracatçısına yeni imkanlarıyla destek vermeye devam ediyor. İhracatınızın karşılığını peşin ödeyerek, vadeli alacağınıza %100 garanti veriyor. Böylece sizi hem ön finansman bulma, hem de akreditif bekleme sıkıntısından kurtarıyor. FactoFinans'ın Türk ihracatçısına sunduğu bu özel hizmetten yararlanmak için geç kalmayın. FACTO Tcl: 212- 274 66 66 - 274 71 58 Fax: 212- 274 70 68 - 274 70 24