Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1 HAZİRAN1994 ÇARŞAMBA 8 DIŞ HABERLER Yemen'den IDışHaberler Servisi - Yemen hükümetı. BM'ye başvurarak ülkede devam eden iç savaştan etkilenen sıvillere acıl insani yardım yapılmasını istedi. San'a'daki BM kaynaklan, kuzeyin acil insani yardım istediğini doğrulayarak San'a yönetiminin BM'ye bağh yardım kuruluşlan ve çeşitli ülkelerden acil ilaç ve gıda yardımı istediğini belirttiler. Yaklaşık 4 haftadır iç savaşa sahne olan Yemen'de Kuzey ve Güney birlikleri arasında karşıbklı topçu ateşi, Aden kenu çevresinde sürüyor Tacikistan'da Rus subay öldürüldü • MOSKOVA (AA)- Tacıkistan'daki BDT sırur birlikleri karargahının üst dûzey görevlisı bir Rus yarbay, dün sabah başkent Duşanbe'de uğradığı silahlı saldın sonucu öldürüldü. Olaydan sonrasaldırganlann kaçmayı başardığı bildirildi. BDT sınır birlikleri mensubu bir asker de birkaç gün önce öldürülmüştü. Neo Nazilerden bıçaklı saldın • LONDRA(AA)- Londra'da ırkçı Neo Naziler I7yaşındaki Bangladeşli bir gence saldırarak bıçakla ağır yaraladılar. Polis, gencin beyzbol sopalan ve tekmelerle dövüldükten sonraüçyennden bıçaklandığını. olayla ilgili üç kişinin gözaltına alındığıru bildirdi. Boru hatd için temaslar • ANKARA/NEW YORK (AA)-Dışişleri Bakanhğı Müsteşan Büyükelçi Özdem Sanberk. Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı'nın kurtanlması konusundakı turunun ilk durağı Fransa'da temaslanna başladı. Paris'te Fransa Dışışlen Bakanhğı yetkiülen ıîe bir araya gelen Sanberk, bugün Washington'a giderek ABD yetkilileriyle boru hattı konusunu göriişecek. Saddam: Ambargo bitecek • LEFKOŞA (AA) - Irak'ta Başbakan Ahmed Hüseyin Hudayyir'i göre\ inden uzaklaştırarak başbakanhk görevini de üstlenen Devlet Başkanı Saddam Hüseyin. ülkesine karşı uygulanan BM yaptınmlannın yakında sona ereceğini belirterek "Dayanmalı>ız" dedi. Clinton'ındestekçisi topun ağzmda • VVASHINGTON(AA)- ABD Temsilciler Meclisi'nin etkili üyesi ve Başkan Bill Clinton'ın kongredekı önde gelen destekçilerinden Dan Rostenkovv ski, > olsuzlukla suçlanıyor. Savcılarla anlaşmayı reddeden Rostenkowski "Suçlu değilim"" dedi. Dan Rostenkowskı. Amerikan vergi mükelleflerini > üz binlerce dolar dolandırmakla suçlanıyor. Hacfaciasına soruşturma • DLBAİ(AA)-Suudi Arabistan Kralı Fahd. geçen hafta Mına'da şeytan taşlama sırasında meydana gelen v e aralannda 7 Türk hacırnn da bulunduğu 270 kişinin ölümüyle sonuçlanan hac faciasıyla ilgili soruşturma başlattı. Kral Fahd. kabine toplantısında yaptığı konuşmada. şeytan taşlama sırasında aşın kalabalıktan meydana gelen izdihamın sorumlulannın bulunması ıçın olayın hem güvenlik hem de ıdari yönünün yeniden ele alındığını söyledi. Vtförner gelmiyor IBRÜKSEL (AA) - NATO Genel Sekreteri Manfred Wörner'in, sağlık durumu nedeniyle önümüzdeki hafta İstanbul'da NATO Dışişleri Bakanlan toplantısına katılamayacağı bildirildi. Wörner'in sözcüsü dün Brüksel'de yaptığı açıklamada Genel Sekreterin NATO üyesı } 6 ülkenin yetkililerine, İstanbul toplantısına katılamayacağını bildiren birer mektup gönderdiğini söyledi. Manfred Wörner mektubunda, toplanüya katılmaması yolundaki doktor tavsiyesine uyacağını bildirdi. 50yd önce6Haznwı 1944 f te Avrupa'yatarihinen büyiik çıkamumbaşlcuh 1.200 savaş gemlal He 4.000 çıkarma gemlslnl İçeren 7.000 denlz aracı 3.500 planörü içeren 12.000 uçak 82. ve101. Hava indirme Tümeni « 15.500 paraşûtçû 1.660 uçak 512planör Müttefik Kuvvetler Komutanı: General Dwlght O. Elsenhower Müttefik Kuv. Kom.Yard.: Mareşal A.W. Tedder Genel Kurmay Başkanı. General Walter Bedell-Smrth St-Vaast-ta-Hougue 21. Ordu Grubu Kara Kuvvetleri Komutanı General B.L. Montgomery a 709. P. S« Tümeni j ^ "***™* Tümeni lles VII. Kolordu Amerikan 1. Ordusu General Omar N. Bradley V.Kotordtj Inglllz II. Ordusu Tümgeneral M.C. Dempsey Ouınevıle Sr-Marcouf ' Motrtebourg/•İ'- CD 90 Tümen, 4. Tümen 23.300 asker o Qj- St MarcoıA o V Dunes- Ranger Grubu 230 asker 91- Tümen o Pont-l'Abbe •5T Grandcamtf XXX. Kolordu 29. Tûmen, 49. Tûmen, 50. Tümen, 1. Tümen 8. Karargah Tugayı 34.000asker _»2»_ 25.000asker JGOLPİ I. Kolordu 3. Tûmen, 2. Tugay 21.400 asker 51. Tümen, 3. Tümen, 27. Karargah Tug. A 6. Hava indirme Tümeni Arromanches- les-Baıns Bir Kanada Taburunu içeren 8.000 paraşûtçû 733 uçak . 355planör 28.850 asker U Rıvıere O<T V ^ ^ c ^ O * " * Fleurv. - > Bay ; Eaquay- s-Seu»es r,- ' Graye- « F*"^ s-Mer ^ - * DouvresoĞ Oeauvllle j f ..•»TcA»- BBÎŞİ.İi^fâ Villers-s-Mer % 6 Haziran 1944: D-Day Çıkarması »» , - , - y^/j^. Varavıllec1 Dlves-s-Mer\ » / * P6ners-s-le-Dan/ysallenelles o L â g e ^ »-' * * ^ * * & * : O X J 716. P. Tümeni | 1 . n* / S V: c Ranv,lie Pan j , Carptguet Tümeni v / / / r o y a s u a ^ ^ 3 Alman kuvvetleri Ağır batarya Radar istasyonu Müttefiklerin indığı bölge •""} Çıkartma günü -* tahmini cephe ,* hattı 12. SS Panzer Tümeni bnöge X T O Troam 711,Ryade Tümeni 28 asker veteçhizat veya tanksavar topu ve 1 ip taşıyan olanör 10 20 km 1994 • Çıkarmanın 50. yıldönümü 6 haziran 1994'te kutlanacak. Törene 19ülke devlet başkanı ile başbakanlan katılacak. • Kanlı sahil Çıkarma sabaha karşı 03.15'te başladı. 24 saat içinde 155 bin asker Normandiya sahillerine yığıldı. Omaha'ya yapılan çıkarma ise tam bir felakete dönüştü. • Almanların yanılgısı Çıkarma Almanlariçin tam bir sürpriz oldu. Alman Genelkurmayı çıkarmanın daha kuzeydeki Calais de yapılacağını tahmin ediyordu. LısanbğıııkaderinînDerleyen: BARÂN GÜNGÖRDÜ Bundan 50 yıl önce 6 Haziran 1944'te Fransa'run kuzeyindeki Normandiya sahilleri insanlık tarihinin en büyük çıkarmasına sahne oldu. Amerikan. İngiliz ve Kana- dahlann çoğunlukta olduğu 370 bın asker o gün sabaha kar- şı Normandiya sahillerine çıktı. D-Day olarak da anılan Nor- mandiya çıkarması dünyanın gelmiş geçmiş en örgütlü ve bü- yük operasyonu olarak tarihe geçerken II. Dünya Savaşfnı da sona erdinyordu. Normandiya çıkarmasının 50. yıldönümü olan 6 Haziran 1994"te 'Overiord' operasyonu- na kaülan ülke başkanlan ile o günü yaşamış emekli askerler Normandiya sahillerinde yeni- den bir araya gelecekler. ABD'- li paraşütçülerin aynı zamanda temsili bir çıkarma yapacağı tö- rene 19 ülke liderleri ve hükü- met başkanlan katılacak. ABD Başkanı Bill Clinton, Fransa Cumhurbaşkanı Fran- çoise Mitterrand ile İngiltere Kraliçesi Elizabeth'in de yer alacağı tören 4 haziran cumar- tesı günü başlayacak. İngiliz paraşütçüler 5 haziran günü ge- ce yansına doğru Norman- diya'yı Caen merkezıne bağla- yan koridor üzerindeki Pegasus köprüsüne inecekler II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar için büyük bir öneme sahip Pegasus köprüsü ile başka bir köprünün Müttefıkler tarafından ele geçi- rilmesi üzerine Alman ordusu Normandiya sahillerine takvi- ye birlik göndermekte büyük zorluk çekmişlerdi. Amerikalılann D-Day ola- rak andıklan Normandiya çı- karmasınm yapılacağı birkaç ay öncesinden belliydi. Mütte- fik hava kuvvetleri Ingiltere'de yoğun bir haarhk içindeydiler. Amaç. Moskova önlerine da- yanan ve Sovyet Ordusu karşı- sında büyük bir hezimete uğra- yan Alman ordusuna ikinci darbeyi indirmekti. Nihayet mart ayında Müttefik hava kuvvetleri Fransa ve Belçika se- malannda yoğun bir harekata başladılar. Harekat özellikle stratejık öneme sahip kara yolu ile demiryollannı hedef almıştı. İngiliz gizli servisi Alman Genelkurmayı ise bombardıman hedeflerine ba- karak düşmanını çıkarma pla- runı tahmin etmeye çahşıyor, ancak harekatın dağınık olması nedeniyle bunu başaramıyor- du. Almanlann bu konuda ba- şansız olmalannda İngiliz gizli servisinin de katkılan büyüktü. Planlanan operasyon çerçeve- sinde İngiliz gizli servisi Alman ajanlanna yanlış bilgiler vere- rek onian yanıltmayı başardı- Almanlann ünlii komutanı Mareşal RommeU Alman tahkimatını denetlerken herhalde müttefikleri nasıl durduracağını dûşünüyordu, 5ha/iranda\apılması planlanan Normandiya çıkarması kötü hava koşullan nedeniyle 24 saat ertelendi. Müttefik orduların Başkomutanı General Dwight Eisenhower( üstte) çtkarmadan birkaç saat önce Ingiltere'de bekleyen birliklerle konuşarak moral >erdi ve "Sizden sadece zafer bekliyorum'" dedi. Bombardunandan afallav an birçok Alman askeri çıkarmadan sonra teslim oldu. lar. Almanlar, Müttefik hava kuvvetlerinin çıkarma yerinin İngiltere'de üslenmiş ava uçak- lannın uçuş menzillerine göre seçileceğini düşünüyorlardı. Bunun için de en uygun yer ise Almanya'ya yakın olan Calais olacağı tahmin ediliyordu. Alman ordusu 18 mayısta Calais önlerinde büyük bir çıkarma bekleyen Al- man ordusunun durumu içler acısıydı. Hitler Moskova önle- rine dayanan ordusunun Bolşe- viklerden darbe yemesini haz- medeyerek Batı Cephesi'ndeki askerlerini Doğu Cephesi'ne kaydırarak geriye sakatlar ile moral çöküntü ıçindeki enkaz bir ordu bırakmıştı. Führer. Generali Rommell'in tüm uyanlanna kulağını tı- kayarak Doğu Cephesi'ne daha fazla önem verilmesi konusun- da ısrar edecek ve ikinci büyük bir tehlikenin farkına geç vara- caku. Müttefik ordunun daha fazla eğitime ve hazırlağa ihtiyaa ol- duğunu belirten İngiliz General Bernard Montgomery run öne- risi kabul edılerek çıkarma ha- ziran ayına ertelendi. Mayıs ayına gelindiğınde Müttefik hava kuvvetleri Fran- sa'nın yukansındaki Lx>ır'ın kuzeyindeki demiryolunu he- def alan tam 495 hava akını yaptılar. Fransız ve Belçikalı di- reniş örgütleri ise hava akın- lannı karada destekleyerek 29 başanlı sabotaj eylemi gerçek- leştirdiler. Büyük operasyon günü yak- laştıkça askerleri bü>ük bir korku ve heyecan saracaktı. Normandiya çıkarması kahra- manlar yaratacağı gibi savaşa gitmekten korkanlar da çoktu. Bunlann bir kısmı hapishaneye girmeyi göze alırken bir kısmı da kendisini yaralıyor ya da in- tihar ediyorlardı. Tüm bu hazırlık ve olumsuz- luklar içinde 5 haziran 1944 günü geldı çattı. Müttefiklerin daha önce yaptıklan planlara göre tarihi çıkarmanın 5 hazi- randa yapılması gerekiyordu. Ancak 4 mayıs günü geld'iğinde hava raporlan ertesi günün rüz- garlı. sisli geçeceğini. görüş me- safesinın İcısa. denizin ise aşın dalgalı olacağmı göstenyordu. 1943 yılında yapılan Tahran ve Kahire konferanslannda çıkar- maya başkomutan secilen Amerikalı General Dvvight Ei- senrKmer. 'Overiord' operasyo- nunun 24 saat daha ertelenme- sine karar verdi. 'Hadi gidelim' 5 haziran gece yansı geldiğın- de Eisenhower hava durumu- nun biraz da olsa düzelmesine bakarak "Tamam. Hadi gide- Um" dedi ve operasyona start verdi. 6 Haziran 1944"de sabaha karşı 03.14'te Overiord operas- yonu hava bombardımanıyla başladı. 03.30'da paraşütçüler \e planörlerin saldınya geçme- sinin ardından sahillere bomba yağmuru başlamıştı. Amenkan askerlen Utah ve Omaha şifre- siyle bilinen bölgelerden sahile çıkarken. İngiliz ve Kanadalı askerler ise Gold. Juno ve Svvord bölgelerine ilerliyorlar- dL " Askerler korkudan ağladı Ancak Amerikalı askerler Omaha'ya çıktıklannda büyük bir süıprizle karşılaşacaklardı. Büyük bir tesadüf eseri Alman ordusundan bir tümen o sırada Omaha sahilinde bulunuyordu. Almanlann açtığı yaylım ateşı sonucu Omaha'da 3 bin Ameri- kalı asker yaşamını yıtirdi. Baülı askeri uzmanlar Oma- ha'ya yapılan çıkarmayı daha sonralan 'bir felaket" olarak tanımlayacaklardı. Omaha'da her şey ters gıtti. Sahile çıkan müttefik birlikleri Alman ateşı altında saatlerce kumsala çakıldı kaldı. Newsweek dergi- si. birçok askenn korkudan ağ- ladığını. annelerini çağırdığını bildiriyor. 205 kişilik bir birlik 10 daikka içinde 197 ölü ve ya- ralı verdi. Radyolar çalı- şmadığından sahildeki askerler, açıklardaki gemilerle irtibat ku- ramadılar. Böylece ölüm tu- zağına sürekli olarak yeni bir- likler göndenldi. Bunlar kısa sürede Alman ateşi altında eri- di. Sonunda bir Müttefik subayı bu trajediye "dur" dedi. Ayağa kalkan subay askerlenne şöyle seslendı: "Böyle giderse kumsal- da iki çeşit insan kalacak. Ölen- ler ve ölecek olanlar" Subayın konuşmasından şev- ke elen askerler. ayağa kalka- rak yoğun ateşe karşın ilerleme- ye başladılar. O gün sahile çıkan 155 bin as- kerin büyük bir bölümünün ya- şamını yitirmesıne karşın çıkar- ma başanya ulaşacak ve Al- manlar büyük bir yenilgiye uğ- rayacaklardı. Karar 1943'te ahndı DışHaberlerSenisi- Fransa'nan kuzeyindeki Normandiya sahıllenne 50 yıl önce 6 Haziran 1944'de gerçekleştırilen çıkarma Nazileri bozguna uğratmak ıçın ikinci bir cephe oluşturmayı amaçhyordu. Müttefiklen Nonnandiya çıkarmasının yapıldığı 6 hazırana getiren önemli toplantı ve olaylar şöyle: Haziran 1940: Fransa'nın Dunkirk bölgesindeki İngiliz ordusu tahliye edildi. Ocak 1942: Ilk Amerikalı askerler Belfast'a geldi. Ocak 1943: Müttefik liderler Kazablanka'da buluştular ve Avrupa'ya 1944 yılında çıkarma yapmayı kararlaştırdılar. Mayıs: Müttefıkler, Washington'da yaptıklan Trident Konferansı'nda Manş ötesi çıkarma ile Overlord şıfrelı operasyonun 1944 mayısında yapılmasını kabul ettiler. Kasrni / Aralık: Tahran ve Kahire konferanslannda ABD'lı General Dv,ight Eisenhower çıkarmanın başkomutanı olarak seçildi. 15 Ocak 1944: Eisenhovver İngiltere've eeldi. 20 Ocak:1ngıliz General Bernard Montgomery planı dağıtarak daha da genişletti. Onun önerilen kabul edildi ve D-Day, daha fazla eğıtım yapılması ile çıkarma gemilerinin inşasının tamamlanması için haziranın ilk günlerine ertelendi. Nisan/ Mayıs: Müttefik güçlerinin etkili olup olmadığırun denendiği Fabius operasyonu yapıldı. İngiltere'nin güneybatısındaki Devon'da yapılan Tiger denemesi sırasında Alman torpido gemileri saldırdı ve 700"den fazla Amerikalı öldü. 4 Haziran: Eisenhower kötü hava koşullan nedeniyle 5 haziran çıkarmasını 24 saat erteledi. 5 Haziran: Gece yansı yapılan konferansta Eisenhower tarihi karannı verdi: "Tamam, hadi gJdeünT. 6 Haziran: Sabaha doğru İngiliz ve Amerikan paraşütçüleri Fransa'ya indi, gemiler kıyıya yaklaştı, Normandiya çıkarması başladı.