Katalog

SAYFA CUMHURIYET 8MAYIS1994PAZAR OLAYLAR VE GORUŞLER 'Bir Millet Uyanıyor' Bugün artık OECD Turkıye ıçın parmağını kıpırdatmaz. Tarihın o savfası kapanmıştır l990'lı yıllarda. Aynca, I979'da dış borcu sadece 14 mılyar dolar olan Türkıye'nm şımdıkı dış borcu tam 70 mılyar dolar olmuştur. Prof. Dr. GÜLTEN KAZGAN E rtuğnıl Muhsin hayatta ol- savdı acaba Kurtuluş Sa\aşı"nı anlatan filmıne vukandakı başlığı koyar . mıydı9 Yoksa, 1994 yılı- ' nın başında. TC kurul- kusur >ıl sonra, Turkıye'nın ıçende ve dışanda ıçıne duştuğu durumu gorup, bır başka film çe\ınp. ona da 'Bu Millet Ujanamnor' mu derdı acaba7 Yoksa, yonetıcıler katındakı beyınsel tutsaklığı gorup, TV reklamından esınle- nıp "Yöneticimiz uyuyor mu?" dıye bır başlık atmayı mı v,eğlerdı9 1980 yıhnda kureselleşıyoruz, ozgur- leşı>oruz dıye Turk ekonomısınde başla- yan IMF gudumlu serbestleşme seruve- nı. sonunda. yalnız ekonomık duzlemde değıl. Kabns'tan Patnkhane'ye, Guney - doğu dan Irak petrol boru hattına kadar uzanan sıyası nıtelıklı sorunlardakı Batı ısteklennı de yoğun baskıva donüştur- du Ekonomı duzevındekı baskılar ıse bın bır çeşıt "KtT"leri kapatın, KİTIeri satın, ucretleri dondurun, batan bankala- ruııza bankalarımizın \erdiği kredıyi ha- zineniz odesin *b..." Yanı. ezelı ve ebedı somurgccı zıhnıyetın turlu çeşıtlı yansı- malan gundemde Bır ulke zayıflamaya- gorsun, dunvada hemen 'kurt kaıuınu'- nun geçerlı olacağını acaba bugune kadar bu ulkenın ınsanlan, yonetıalen oğrenemedıler mı9 Kurtlar topluluk ha- Imde vaşarlarken hepsı sağlıklı. guçluy- ken. hıçbın oburunu parçalamaya kalk- maz N<* zaman kı kurdun bın varala- nır. kanı akmaya başlar, butun kurtlar tepesıne uşuşup, onu parçalarlar, bır gu- zel yerler Bu. doğa kanunudur. değış- mez Hıçbır sağbkJı kurt, yaralı kurdu korumak ıçın yola çıkmaz Bakmız, 'kurt kamınu' nası! ışler küre- sel ılışkılerde 1838'de ve 1859'da Os- maı.lı-îngılız, Osmanlı-Fransız Tıcaret Anlaşması'yla Osmanlı, once bu ulkele- re. sonra da 'en fazla kavırılan ulke' ılke- sıne gore butun 'dihel-i muazzama'va serbest tıcaretle kapılannı açar, 185O'lı yıllara geldığınde sıfın tuketır, tıpkı bu- gun olduğu gıbı O yıllar, Avrupa'nın ıhtılallerle sarsıldığı, sık sık bunalımlara gırdığı bır donemdır Osmanlı pazannın açılması ıle ıthalatının patlaması, Ingılte- re ve Fransa'nın ekonomısı ıçın rahatla- tıcı bır oğedır Oysa, Çarlık Rusyası dokuma sanayunı kurmuştur. pazannı açmamak ıçın dırenır, açmaz Osmanlı sıfın tukeüp. sılah alamaz duruma gelın- ce, Rusya'nın tehdıdı devreye gırer Bo- ğazlan ıster Pazannı açmayan, ustelık dokuma sanayımde kendılenne rakıp olabıleceğını duşünduklen Rusya bır de pazarlan ele geçırme tehdıdı yaratınca, 'dost \e müttefik' tngıltere ve Fransa, 'Kınm Savaşı'nda Osmanlı'nın yardımı- na koşar, Osmanlı kurtulur Derken, serbest tıcaret. ozgurluk, der- ken sıfın tukettığı gıbı bır de borç odeye- mez duruma duşen Osmanlı 1875"te moratoryum ılan eder Turkıye'mn sılah alamaz duruma duştuğunu gören Rusv a hemen 1876'da Osmanlı'va savaş ılan eder. la Yeşılkoy'e kadar gelır "Du\el-ı muazzama" parmağını kımıldatmaz. çunku Osmanlı'nın ıthalat vapıp, bunla- nn sorunlannı çozmeye vardım etmesı artık soz konusu değıldır Işlemeyen bır pazarkavbedılebılır Ama Berlın Konfe- ransı'nda 'Duyun-u Umumıye Idaresf- nın kurulması karşıhğında. Osmanlı'yı Rusva ya karşı desteklemeyı ıhmal et- mezler Oyunlar, oyunlar Bır başka hıkâye de Balkan Harbı'nden Ingıltere \e Fransa gıbı artık 'dınel-i muazzama' arasına kanşmış olan Almanya, hep bır- lıkte. savaş bovunca hem Osmanlı >a hem duşmanlanna sılah satarlar Bu- nunla da kalmazlar, her ıkı tarafa da asken ataşeler yollayıp, yenı sılahlan de- nerken. sonuçlan gozlemlerler, devletle- nne bıldınrler Boylecesılahlan deneme masrafından kurtulurlar Bınncı Dunya Savaşfndan yenık çı- kan Osmanlı"yı parçalamak ıçın toprak- lanna uşuşen akbabalar. pabucun paha- lı olduğunu Kurtuluş Sa»aşı ıle bırlıkte gorunce 'oyun'u değıştınrler Çunku, bır de Sovyet İhtılalı'nın yarattığı komu- nızm tehlıkesı vardır 1920'de muttefik- lennı ekerek Fransızlar çekılır. Yunanlı- lann başansızlığını gorunce İngılızler acımasızca bunlan yol ortasında bırakı- \enrler Turkler de canlannı dışlenne takıp ıçerdekı dışardakı duşmanlan alt ederler Savaş gıbı banşı da kazanırlar Mustafa Kemal gıbı bevnı ozgur bır oke (dahı) onderlen vardır çunku Kımseçıkıp "Bunlar geçmişe ait hikâ- yeferdir, gunümüzde "dıivel-i muazzama1 insan haklan savunucusu olmuştur. Bovle şeyler oünaz artık" demek saflığını lutfen gostermesın Kurt kantınu hıç değışme- mıştır tşte ornekler 1978-80 arasında Turkıye borç odeyememe durumuna duştu Nedenı. kapıva gelıp "Petro- dolarları kredi olarak ucuz veririz" dıyen uluslararası bankalann ağına duşup kı- sa vadelı borçlarla bır Sodom ve Gomore sefahatını vaşama sevdasına gırmesıydı 1980'de iddece IMF ve Dunva Bankası değıl, OECD de borç venp, Turkıye"yı kurtarma (yanı alacaklı bankalan kur- tarma) gınşımmı başlattılar Koşul Tur- kıye'nın pazannı tumuyle ıthalata açma- sı ve zaman ıçınde dış sermave gınşlenm de serbestleştırmesıydı. tabıı. KIT'ler de ozelleştmlecektı OECD Turkıye'ye bu- vuk kredi açtıysa, nedenı ıkı bovutluvdu Bınncısı. Sovyet tehdıdıne karşı (yanı. yıne Rusya temelde gundemdeydı) NATO'nun Guneydoğu kanadında Turkıyenın ordusu ıle bır tampon ışlevı- nı yenne getırmesıydı, ıkıncısı, Batı. kor- kunç bır durgunluk ıçıne gırmıştı, 1980'- de. 1974'te başlayan durgunluk 198O'lı yıllann başında gıderek yoğunlaşmıştı OPEC petrol fiyatlannı arttırmış dun- yada reel faızler doruğa tırmanmış. bu- tun pazarlar daralmaya gırmıştı Kredi venp. borçlandınp Turkıye'nın pazannı açtırmak hıç de yenı bır buluş değıldı Ve 'biiyiik viz\on sahibi' yonetıcılenmız sa- yesınde Turkıye'nın pazan patlayıa bır hızda artan ıthalatla buyumeye gırdı Hele. 1989da TL topal eşekfc kervana katılmak' benzen konvertıbılıteye geçıp sermaye hareketlen serbestleştınlınce sonuç hanka oldu 1979'da 3 mılyar do- lan bulmayan petrol-dışı ıthalat. 1993'e gelındığınde 30 mılyar dolara varmıştı Zaten petrol gıden de ıyıce onemsızleş- mıştı Ne var kı, bu arada Sovyet tehdıdı. bır kâğıttan kaplan gıbı, verle bır edıl- mıştı Turkıye'nın jeo-stratejık onemı de bu arada yok oluvermıştı Bugun artık OECD Turkıye ıçın par mağını kıpırdatmaz Tanhın o Sdvfası kapanmıştır l990'lı yıllarda Aynca, 1979'da dış borcu sadece 14 mılyar dolar olan Turkıye nın şımdıkı dış borcu tam 70 mıljar dolar olmuştur Bır de ustune ustluk tnl>onlarca TL tutannda iç borç bınktırmıştır de\let Halk ıse TL değıl dolar ve mark ıştemektedır Borçlar na- sıl odenecektır9 İşe varar KIT'ler dış ser- mayeye satılacaktır kı. dış borç ana paralan odensın Gen kalanlan (tıpkı zavallı Meksıka nın manfet vapıyorum, benı NAFTA'ya alacaklar derken yaptı- ğı gıbı) kapatılacak, boylece bunlann urettıklen de ıthal edılır olacaktır Boy le- ce, pazar dışardakı kurtlar ıçın ıkı kay- naktan genışleyecektır Satılan KIT'- lenn bır kısım gelın dış borç ana para ındınmıne. bır kısmı ıthalata gıdecek. kapatılan KIT'lenn urettıklen ısezorun- lu olarak ıthalata yol açacaktır Yanı. bu ış tam manasıyla "Y ağma Hasan'uı bö- reği"dır Sonuç Bu 'Hortumlama-Horzumlama' mc- kanızmasını anlamayan ya da anlamak ışlenne gelmeyen yonetıcılenmız, nasıl olur da "Amaa, btze yeni kredi açın"dıve yıne uluslararası fınans kurumlannın kapılanna yalvarmaya gıderler' Nasıl olur da kredi derecelendırme kurumlan- na adam yollayip, "Aman, ne olur düşıir- duğunuz kredi derecesini dunyaya açıkla- mayın" dıye yahar vakar olurlar' Acaba. bu yonetıcıler ılahlann, (Zeus'- un) Kafkasya'da karacığerı kartallarca venmeye mahkûm edılenPrometheus'un hıkâyesını hıç okumadılar mı° Promet- heus'un karacığen yenırken ağennın nasıl butunleştığını oğrenmedıler mı0 Batı nın luks mallanna bılmem 500 SEL Mercedes'lenne bınıp kendısını Ba- tılı sanan bu yonetıcıler. Batı'nın fıkır urünlennden hıç nasıplennı almadılar PENCERE TARTIŞMA Sivil memurlara da...^ L J ^ " ıllıSavunma 1% / • Bakanhğı I ^k ğ H ışyerlennde I % / I çalışan I y/ I yaklaşık - ^ - T - ^ 20 000 memur (sıvıl) ASIMSEN adı altında bır sendıkal orgutlenme ıçındeydıler Hukumetın haarladığı ılk memur sendıkalan yasa tasansında, sozkonusu ışyerlennde (asken hastaneler - Genelkurmay ve kuvvet komutanhklan dahıl) çalışanlar yasa kapsamına alınırken, askerlerden gelen baskılar sonucu olsa gerek. TBMM'ye sevkedılen yasa tasansında, bu memurlann sendıka kuramayacaklan ve sendıkaya uye olamayacaklan hukmu geünlmıştır Buna tepkı olarak Golcuk Donanma Komutanlığı bağlısı bırlıklerde gorev lı 1 000'eyakın memur, Golcuk Tersanesı ışçılennın de desteğı ıle 28 nısan saat 12 OO'de Golcuk PTTsı onunde, ılgılı yerlere mektup ve telgraf çekme ey lemı gerçekleştırmıştır Işkolumuzda çalışan memurlann orgutlenememesı, buna yasak getınlmesı. ulkemız veemeklemedonemındekı demokrasımız ıçın buyuk bır ayıptır Işkolumuzda, -belkı ınanmazsınız- bulaşıkçı, aşçı, duvarcı, şofor, kazancı, terzı. bcrbergıbı meslek kollannda memur statusunde sıvıl personel ıstıhdam edılmektedır Ülkemızı olası yenı bır ayıpian korumak ıçın önumuzde bır fırsatvar YasaTBMM'de goruşulurken bu kısıtlama kaldınlıp, asken ışyerlennde çalışan sıvıl memurlara da orgutlenme. sendıkaya uye olma olanağı sağlanabılır Bu konuda 20 OOOçalışanın beklentısı boşa çıkanlmasın Bekir Yurdagül Türk Harb-Iş Sendikası Kocaelı Şubesı Başkanı Doğru ile Gerçek... Gazetelerde baslıklar 'Ilk sıyah Devlet Başkanı Nelson Mandela, Guney Af- rıka da ılk sıyah-beyaz hukumetı açıkladı ' Takvım 1994i 21 ıncı yuzyıla cok az bır sey kaldı ınsanlık '3'uncu Bınyıl a gırıyor Yuzde 70 ı sıyah olan bır ulkede ırk ayrımının bugunle- re dek surmesı kımın sucu? Hıç kuşkunuz olmasın kı uygar beyazların alnında ka- ra damgadır bu ayıp • Nelson Mandela 75 yaşında Mandela nın babası Tembu kabılesının reısıymış Guney Afrıkada yalnız sıyah-beyaz esıtsızlığı yok sı- yahla sıyah beyazla beyaz arasındakı ayrımlar da su- rupgıtmekte Mandela kabıle reısının oğlu olduğu ıçın sıyahların gıdebıleceğı tek unıversıteden hukuk dıplo- ması alabılıyor avukat oluyor 1944 te Afrıka Ulusal Kongresı (ANC) genclerının arasına katılıyor 1956-61 arasında vatana ıhanet ten yargılanıyor, 1964 te omur boyu hapıs cezasına çarptırılıyor, 27 yıl yattıktan sonra salıverılıyor 27 yıl nedemek? Bır omur Otuz yıl once Guney Afrıka'da ırk ayrımcılığı, topa tut- san yıkılmayacak bır kale gıbıydı Ayrımcılığı yok etmek ıçın benlığını ortaya surup ateşe atılanlara da acınıyordu Henuz kabıle duzeyınde yaşa- yan gerı, ılkel cahıl sıyahlar ne ıstıyorlardı? Devletı yo- netmeye mı heveslenıyorlardı? Haydı canım sen de' • Doğru ıle gercek değışık anlamlarla yuklu ıkı sozcuk- tur, kımı zaman doğru olan gerçek olmaz kımı zaman gerçek olan doğru olmaz Otuz yıl once Guney Afrıka'da doğruyu savunan toplumdakı gerçeklığe kafasını çarpı- yordu Tarıh doğruları savunanların toplumsal gerçeklıkler- le savasımlarını yazan bır kıtaptır Insanın ınsanlasması yolunda her çeşıt kolelığe karşı çıkan ve somurunun her turunu yok etmeye çalışan kışı, doğruları savunan bıreydır Bıreyın ılle de basarıya ulaşması hedefıne varması gıbı bırkural yok Tarıh haklıların yenılgılerıyle doludur, haklı olan hep yenseydı tarıh olmazdı Nelson Mandela 27 yıllık mahpusluktan sonra bugu- nu gormuş olmaktan mutludur, bır sıyahın devlet baş- kanlığı koltuğuna oturması otuz yıl once duşsel bır hedeftı • Arkası 6. Sayfada S Ü P E R AKTtF IANKACIUK SUPER ELECTRONIC TELE-IŞLEM TELECARD TİCARİTELECARD UNlVERSrrY TELECARD GENÇ TELECARD FERDİ KREDİ OTOMOBİL KREDİSİ KONUT KREDİSİ KOrJUT CELİŞTİRME KREDİSİ DÜZENÜ ÖDEMELER STS SEYAHAT ÇEKİ TELEBANKA OTOBANKA ALOBANKA TELESERVİS TELEKASA TELE-ALIŞVERİŞ TELE-FİRMA TELE24 BORDRO KASA24 HİSSE SENEDİ KREDİSİ VARL1ĞA DAYALI MENKUL KIYMET MENKUL DEĞERLER SİGORTA VVORLDCARD UNIVERSITY VVORLDCARD BUSINESS CARD EKSPRES KREDİ KREDİÜ MEVDUAT HESABI KREDİLİ TİCARİ HESAP SERBEST VADELİ MEVDUAT HESABI SUPERCARD SÛPERÇEK SÜPERHESAP 994 YAPI KREDİ'NİN 50.YILI YAPIKREDİ, TURKlYE'YE VADESİ BOZULSADA VADE GELİRİYOR OLMAYAN YEPYENİ BİR VADELİ HESAP SUNUYOR.