Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
21 MAY1S1994CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Mahkumlann yemeklerinden hastalann ilacına, kurye hizmetinden eski eserlere...
Istikrar Paketi devletî felce uğratb
ÖZGENACAR
felce uğrattı. alındı. Müzelerin "eskieseralımları" Tahakkukları yapıldığı halde saymanlıklaragönderdiği "sözlü"bir
Tasarruf; önce "mahkûmun yeme- durduruldu ve yerine "kaçakçılık ödenmeyen hizmetler arasında, 27 talimatla, 1994 bütçe ödeneklerinin
ğinde" başladı, sonra "hastanm yolu"açıldı. Mart Yerel Seçimleri'nde sandık yüzde30'unuiptalettiğinibildirdi.
Hükümetin 5 Nisan'da uygulamaya ilacına"atladı. Devletkendikütüphanelerinekitap başmdabekleyengörevlilerinalacak- Serbest ödeneklerin önemli bölü-
koyduğu "İstikrar Paketi" bazı Dısişleri'nde devlet güvenliği ıle il- ve bakanlıklara gazete alımını da 25 lan dabulunuyor. münü de ikinci dönem sonu olan tem-
önemli alanlarda devlet hizmetlerini gili' 'şifre ve kurye hizmetleri'' askıya nisandan itibaren kesti. ' Maliye Bakanlığı, nisan ortasında muz ayı başına değin durdurdu.
MahkumödenekleriAdalet Bakanlığı, Türkıye'de 630 ceza ve tu-
tukevınde 38 bin 700 hükümlü ve tutukludan
başka, bunlann güvenliği ile görevli personele
yemek sağlamakta güçlük çekiyor.
Konuştuğumuz baa savcı ve savcı yardımcı-
lan, "ancak kendi kişisel dostluklarından yarar-
lanarak sağladıkları gtda maddeleri ile cezaevi
sakinlerine üç öğün vemeği güçlükle çıkartabfl-
diklerini" söylediler.
Hükümlü ve tutuklulara çıkanlan yemeklerle
ilgili olarak 1994 bütçesınde "iaşe bedeü" için
yıllık 483 mılyar liralık ödenek aynldığı halde.
Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı'nın bu öde-
nekten her türlü harcama yapma yetkisini dur-
durdu.
Adalet Bakanlığı, her yıl olduğu gibi 1994
başmda da. ceza ve tutukevlerindeki hükümlü
ve tutuklular ıle güvenlık götevlilerinin yemek-
leri ile ilgili bağlantılan müteahhitlerle gerçek-
leştirdı. Yükleniciler, her zamanki gibi, ihalele-
rin gereklerini yerine getırerek, gıda maddelen-
ni ilk aylarda ceza ve tutukevlenne sağladılar.
Ancak Vfalıye Bakanlığı. ödenekleri durdu-
runca, müteahhitlere ödeme yapılamaz ve onlar
da cezaevlerine yeni mal veremez oldular. Olay
hakkında görüşünü sorduğumuz Adalet Ba-
kanı Seyfi Oktay "Malije, geçtiğimiz günlerde
bir miktar ödeneği serbest bırakh. Avnntılı bilgi-
yi Cezaevleri Genel Müdürii Zeki jCİüngör vere-
©ek."dedı.
Bakan adına sorulanmıa >anıtla\an Genel
Müdür Güngör, "serbest bırakılan 35 milvar li-
ranın, bakanlığın borçlarının ancak yüzde 10-
15'ini karşılayabüdiğini ve sorumın benüz çözüm-
lenmediğini" söyledi
"Zamların, mahkûmlara verilen yemek miktar
ve kalitesini etkilemesi'' hakkındakı bir sorumu-
zu ise Gıingor şoyle vanıtiadr
"1994 bütçesinde bir hükümlü _va da turukluva
gfinde üç öğün için 16 bin liralık yemek öngörül-
müştür. Bunun 4-5 bin lirası 550 gramlık ekmek
içindir. 350 gramlık ekmeğin fivatı piyasada 5-6
bin liradan 7-9 bin liray a çıkjnı^tır. Bizim verdiği-
miz ekmeğin değeri de 6-7 bin b'rava vükselmiş-
tir. Bu dunımda. cezaevi çatısı altındaki kiştiere
eskiden ekmek dışuıda üç öğünde 11-12 bin li-
ralık \emek verilirken, ekmek fiyatındaki artı-
ştan sonra kahvaltı. öğle ve akşam vemeği için
sadece 6-7 bin lira aynlabilecektir."
Ötekı gıda maddelerıne zam gelmediğı var-
sayımıyla bu açıklamayı yaptığını anımsat-
mamız üzenne Güngör, "Haklısınız. Bu nedenfe
genel zamlardan dolayı mahkumlann günlük iaşe
(yemek) bedelinin ekmek dahil 40 bin liraya yük-
seltilmesini Malive Bakanlığı'na önerdik" dedı
Güngör. benzen olumsuz durumun,
mahkümlannsağlık.ulaşım.infazyasasıncagıy-
dirilmeleri ıçkı de geçerlı olduğunu söyledi.
Genel Müdür, De\let Güvenlık Mahkemele-
n ıle ilgili davalarda 8 ayn bölgeye tutuklu götü-
rüp getiren personelin yolluklannın kesildığini
behrtti.
Güngör. bir başka önemli sorunun da "bas-
sas bölgelerdeki hükümlü ve tutuklular" ıle ilgili
harcama kalemlennde \apiian kesıntılerin ya-
ratacağı sorunlar olduğuna dikkatı çektı
Hastanınilaa
1994 buiçesinde öngörülen "tasarnıf ya
da ödenekJerin "askıya" alınması en çok
devlet ve üniversite hastanelerini olumsuz
etkiledi.
Yetkiüler bu olumsuziuklan şöyle sıralıyorlar:
1. Hastalara verilen ilaçlarla ilgili ödenekler donduruldu.
2. Ithal ilaçlar reçete listelerinden çıkanldı.
3. Acil olaylar dışındaki röntgen çekimleri kesinlikle yapılmjyor.
4. Bazı kamu hastanelerindeki hastalara üç kap yemek yerine iki çeşit yemek veriliyor. 1994
bütçesinde, hastalığın özelliğine göre en fazla 30 bin liralık üç öğün yemek verilmesi öngörül-
müştü. Gıda maddelerine gelen son zamlardan sonra güniük ıaşe bedelinin artması gerekirken,
tam tersi oldu ve miktar 20 bin liraya düşürüldü.
5. Laboratuvar tahlilleri, zorunlu durumlar dışında kaldınldı.
6. Acil ameliyatlar dışındaki ameliyatlar iptal edildi.
Hastanelere gıda maddesi veren bazı yükleniciler ile ılaç firmalan yılbaşından bu yana, (SSK
hastanelerinde ise gecen yıldan da devir eden) alacaklannı alamadıİdan için kamu hastaneleri-
ne gıda malzemesi. ilaç ve temizlik malzemesi ile araç ve gereç vermeyeceklerini bildırdiler
KaçakçıyaaralanankapıTürkiye"nin tarihsel \e kültürel mirasının korunmasından sorumlu Kültür Bukanlığı'nın.
eski eser kaçakglığına neden olacak bir ortam yaratması elbette düşünülemez.
Ancak, Maliye Bakanlığı'nca ödenekler makaslanıp. bazılan da dondurulunca Türkiye'-
deki müzelerin "eski eser alımlarf'nda şimdıye kadar tarihte görülmemiş bir uygulama orta-
ya çıkü.
Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nden bir yetkili. Maliye Bakanlığı'nın kararlan çer-
çeveşinde bazı kültür müdürlennin müzelere şu talimatı gönderdığini söyledi:
"Ülkemizuı içinde bulunduğu ekonomik koşullar ve tasarruf tedbirleri göz önünde bulun-
dunılarak müzeye eser alımlarında azami tasarruf vapılacak. alınacak eserlcr ender bulunan ve
müzemizde hiç buluıunayan eserlerden seçilecek, alınmadan önce Kültür Müdürlüğü'ne haber
verilecek."
Bakanlığın müzelere eski eser getiren vatandaşlara ödediğı ıkramiyelerden dolayı önemli
borcunun biriktiği biliniyor. Ancak, getirdiği eserlerin müzelerce ahnmaması halinde vatan-
daşın bu eserleri ne yapacağına ilişkın olarak ortaya bir sorun çıkmıştır.
Vatandaşın önünde soriuçta hepsi suç sayılacak şu üç yol buİunmaktadır:
1. Bu eseri. müzelerin parası oluncaya kadar kendisinde saklamak. Bu durumda. bir gü-
venlik aramasında bu eser ele gecirildiğınde yasaya göre suçlu durumuna düşülebilir.
2. Eseri kınp atmak. Tarihsel ve kültürel mirası yok etmek de suçtur.
3. Kaçakçıya yüksek değerden satıp kurtulmak. Bu da suçtur.
Öte yandan Kültür Bakanlığı yetkihleri devletin kendi kütüphanelerine kitap alımlannı
dahi durdurduğuna dıkkaü çekiyorlar. Bu arada bakanhk örgütlerine gazete alımı da 25
nisandan itibaren kesıidı
Şifreve kurye
Gerek "tasarruf" önlemlen ve gerek "dolar"-
daki değer artışı en çok Dışişleri BakanlığYnı
vurdu Bakanhk, Başbakanhğa bu konuda bir
rapor sundu. Rapordan derledığimiz bazı
alıntılan şöyle özetleyebiliriz:
1 Dışişleri hizmetlerinin gereği olarak bu ba-
kanlığın harcamalarının yüzde 95'ı dövizle
yapılmakta ve bu ödenekler yurtdışındaki 160
temsılcılık arasında paylaşılmaktadır. 5 trilyon
liralık bakanhk bütçesi. 1994'te dolann ortala-
ma 17.500 TL. olacağı varsayılarak hesap-
lanmıştı. Dolar ikive katlanınca, Dışışlen'nın
bütçesı de kendılığınden vanya ınmış oldu
2. Turkıye'nın BM. NATO. UNESCO ve
OECD gıbı uluslararası kuruluşlara olan üyelık
ödemeleri durdu.
3. Dış temsılcilıklere yönelik terörist saldın-
lanna karşı öngöriilen güvenlık önlemlerinde
bazı sorunlar ortaya çıktı.
4. Yurtdışındaki Türk çocuklanna ders veren
öğretmenler ıle Diyatıet Işlen temsilcilennin
ödemelennde aksamalar saptandı.
5. Bundan böyle Türkıye'ye gelecek yabancı
devlet konuklannın havaalanlanndan kente ka-
dar ulaşımlan dahı yapılamayacak. Türkıye'nin
9-10 hazırânda lstanbufda e\ sahîpliğj yapacağı
NATÛ ve KA1K toplantılanna katılacak 41 ül-
kenın bakan ve heyetleri kendi ulaşımlannı ken-
dileri sağlamak zorunda kalacak. Bu konudaki
ödenekler serbest bırakılmazsa uluslararası bir
"skandal" yaşanacak.
6. Yurtdışındaki uluslararası toplantılara
"çok zorunlu olmadıkça" Türk diplomatlannın
katılmamalan Dışışlen Bakanlığfna ıki ayn ta-
limatla bıldirildi.
7.160 dış temsılcılık arasındakı kurye hizmet-
len kaldınlma düzevine ındirildi. Atandıklan
ülkelere gıdip güven mektubu sunacak büyü-
kelçıler ıle yurtdışına atanan dıplomatlann
yanına gıdecek ailelerinın yolluk ödemelen \e
geçıci görev hızmetlen durduruldu. Örneğın bu
karardan dolayı, Bağdat'a geçıcı görevle knpto
göreviisı gönderilemeyecek.
8. Yurtdışı temsılcilıklenndekı verel dili ko-
nuşan çevirmenlerin yanı sıra Atina ve Paris
Büyükelçilıkleri'ndeki aşçılann kadrolan iptal
edildi.
9 Bosna'da öngörülen büyükelçılik açılamı-
yor. Bratislava'da elçilik binası kıralanamıyor,
Nahcıvan'da konsolosluk ınşaatı yapılamıyor.
10. Şifre hizmetlerinin büyük ölçüde dur-
masının yanı sıra, Dışişlen'nin. Cumhurbaş-
kanlığı ve Başbakanlık la olan ıletışımleri de
ödeneksizlikten kopma aşamasma geldi
DemokrasinintaktığıborçMaliye Bakanlığı. tahakkuk etmış pek çok ödeneğin ödenmesinı de durdurdu.
27 Mart Yerel Seçimlen'nde sandık başındaki görev lilere devletin 400 mılyar lira borç
taktığını Yüksek Seçım Kurulu Başkanı Nihat Yavuz doğruladı.
Yavuz, bu konuda Cumhuriyet'e şu bılgiyı verdi:
"Kökenimiz vargıçlık olduğu için görevimizin bir \anda devleti korumak. öte yanda da karşt-
sındaki devlet oLsa dahi vatandaşın hakkını yedirmemek olduğunu çok i>i biliyoruz.
Devletin güç bir dönemeç içinde olduğunu elbette biliyoruz. Ancak vatandaş da haklı... Maliye
Bakanlığı'na konuv la ilgili olarak bir \azı va/dık. Ancak, gerekü süreler geçince vazımızı 3 kez
tekit ettik."
H U L Y A G E N Ç
Tüpün mü var derdin var!
YENİ ÜRÜN
Chicco Türkiye'de
A
RTSANA Firmasının
Chicco bebek ürünlerinin
Türkiye distribitörlüğünü
Cem Turizm ve Dış Ticaret AŞ
üstlendi.0-14yaşgrubu
çocuklara hitap eden
ARTSANA firmasının geniş
ürün yelpazesinde pusetten
giyeceğe, oyuncaktan arabaya,
biberon, emzik ve ayakkabıdan
bakım setlerıne kadar pek çok
ürün bulunuyor. Chicco'nun
yeni ithalatçısı Cem Turizm ve
Dış Ticaret AŞ, mayıs ayından itibaren bu ürünleri ithal etmeye
başladı. •
Vileda'dan 4 yeni ürün
V
ileda; temizlik setlerı,
yer ve cam
süngerleriyle
eldivenlerden sonra dört yeni
ürününü daha piyasaya
sundu. Toztutuculuk
özelliğine sahip olan "slalom
toz tutucu sistem'"ın
ayarlanabilir ve bükülebilen
cam elyaflı sapı bulunuyor
"Slalom toz tutucupüskül"
ise ilk sistemin yedeğı olarak piyasaya çıkanldı "Maraton ovar
fırça"cam elyaflı teleskopik sapı ve oynar başlığı ile tüm
yüzeyleri kolaycatemizliyor. "Paspas bez'yüksekemicilik ve
dayanıklılıközelliği iletümyüzeylereulaşabiliyor. •
Rejoice'tan şampuan
R ejoice geniş ürün
yelpazesine "Yeni
Rejoice Wash &
Go "yu ekledi. Piyasaya
200-300 gramlık
ekonomik boylarıyla
giren yeni Rejoice'un, 6
çeşidi bulunuyor. özel
kremli Rejoice Wash & Go, saçların kolayca taranmasını ve
şekil almasını sağlar. Şaç tiplerıne uygun olarak hazırlanan
Rejoiceçeşitleri şöyle: Normal saçlar için "dengeleyicisaç
kremli", kuru, boyalı ve yıpranmış saçlar için "extra kremli",
yağlı saçlar için "temizyumuşaklık", kepekii saçlar için,
"kepeğe karşı etkili", çocuklar için "yumuşak formüllü."
T
opkapı başta olmak üzere
pek çok yerleşım
merkezınde ucuzasatılan
boş LPG tupleri, bakım ve
kontrolden geçırılmeden
satılıyor Mutfaktan banyoya
kadar pek çok alanda
kullandığımız bu tüpler,
patlamaya hazır saatli bomba
gibi evimızın içinde bizlerle
bırlikteyaşıyor
Tüketicilerin korsan tupleri
tercihetmesebeplerinin
başmda, LPG dolum tesisi
bulunan ve bayıliksistemi
gelişmiş büyük firmaların
"dahafazladepozito
istemeleri'geliyor Fiyat
farkınaaldanantüketici, kontrol
ve bakımları yapılmamış tupleri
satın alıyor
Bayılik sistemini oturtmuş
büyük firmaların, halkın can ve
mal güvenliğıni koruyabılmek
için ellerındekı mevcuttüplerın
denetimıni yapması gerekıyor
29 Mayıs 1990tarıhlı Sanayı ve
Ticaret bakanlığı tebliğinin
12'nci maddesine gore kaçak
dolum yapan ve standartlara
uygun olmayan tupleri piyasaya
süren firmaların
cezalandırılması öngörülüyor
Piyasada bulunan boş LPG
tüplerinın fiyatı 350 bin lira ile
500 bin lira arasında değişıyor
Çeşitli nedenlerle tüpü elden
çıkarmanız gerektiğınde, satın
alma fişınız yoksa, sıze
bayilerin belirleyeceğı
rakamlarçerçevesinde ödeme
yapılıyor
Boylece boş tupu gerçek
depozito değerinin 200-300 bin
lira altında satmak zorunda
kalmışoluyorsunuz Depozito
konusunda da 29 Mayıs 1990
tarihınde Resmi Gazete'de
yayımlanan teblığin 5'ıncı
maddesınde yasal
düzenlemelere gidılmiş.
Çarşı Maslak Mağazası büyüdü
ğ% arşı Maslak Mağazası bin
I j metrakarelikekalanını
" hizmeteaçtı.Toplam5bın
metre karelık alana ulaşan
Çarşı Masfak Mağazası nda
hediyelık eşya, oto aksesuarı,
hobi ve ev tekstilı bolümlerı de
bulunuyor Geçenhafta
mağazayı ziyaret eden
muşterilereçeşıtli konularda
uygulamalı seminerler verildi
Veteriner Ahmet Tahiroğlu
"Evcıl Hayvan Bakımı", Ziaat
Yüksek Mühendisı Belkıs Erkam
''Çiçek ve Bitki Bakımı', Spor
eğitmeniAytenAltun "Evde
Yapılabılecek Sporlar", Türldz
Bumaz ise "Cam veKumaş
Boyama ıle Makreme
Yapımında"eğitimverdı •
'Fast food' severlere müjde
D
ünya çapında hizmet veren hamburger
restoran zincırlerinden bırı olan
VVendy's, dördüncü fast
food restoranını
Nişantaşf nda açt). 35
personelin görev yapacağı
Nişantaşı VVendy's'in
dekorasyonu, Amerika'daki
fast food restoranlarına uygun
olarak gerçekleştirildi.
Yaklaşık 450 metrekarelik
alan üzerinde hizmet verecek
olan Nişantaşı VVendy's
restoranın müşteri kapasitesı
, 86'sı üst katta, 42'sı ise alt
katta olmak üzere 128 kışı.
VVendy's'in Nişantaşı restoranının alt katında
çocukoyunsalonuda yer alıyor 1990yılında
t
HAMBURGERS J
Kadıköy/Altıyol restoranı ile ülkemızde ısmını
ilk defaduyuran VVendy's'in, 1991'deBakırköy,
1994'te EtilerAkmerkez'deki
restoranları hızmete girdi.
Türkıye'dekı fast food
restoranlarında ılkaçıksalata
barı ve fırın patates servısıyle
dikkatçeken VVendy's, özellıkle
köşeleri kesılmemışetlerden
hazırlanan hamburgerlerıyle
büyük beğenı kazanmıştı.
Salata barında her gün 20'den
fazla çeşit bulunduran
VVendy's'te, herkesın damak
zevkınegörefarklı seçenekler
bulunuyor. Günlük mönüde
fırında patates, piliç filetosu, tatlı ve Meksika
mutfağından çok özel yemekler yer alıyor. •
Danıştayın denetiminden geçen
bu uygulama günümüzde halen
uygulanıyor
Tuketıcının, LPG
depozıtolarından en az zarar
görmesı için satış fişini
saklaması gerekiyor
Ayrıca renk ve görünüş
baktmından bırbırine benzeyen
tüpler de tuketıcıye zor günler
yaşatıyor Yanlıştupaldığını
farkettiğinde ış ışten geçmiş
oluyor.
Tüpü değıştirmek için yenıden
fark ödüyor, ya da duruma razı
olupotüpükullanmaya
başlıyor •
DIKKAT •
«Tükettci.kullandığı
tûpûnuzeıindeki
marksyı mtıtlska
okumalı.
•Elirtde hangi markatüp
varsa, boşalantüpu
değiştirmek için o
markanınyetkili bayiine
başvurmalı.
• Tüpün dolum yerini
gösteren ve kuilanma
talimattarını içeren
bandrol kağıdını, tüpün
vanası üzerinde görmeü.
• Bandrol üzerindeki
marka ile tüpün
markasının aynt olmastna
dikkatetmeli. Herşirket
doldurduğu tüpe kendi
bandrolunu koymak
zorundadır. Birbirini
tutmayan markalar kaçak
dolumun göstergesıdır.
Bu tüplerı geri çevirip
durumu Sanayi Ticaret
Müdürlüğü'ne bildirmek
gerekir.
•Tüpöncihaza
bağlanması sırastnda
kesinHkle efrafla (soba,
nrtn)ateş
yakılmamalıdır.
• Küçük tuplerin
değişimi avlu, bahçe,
balkon ve kapı gibi
yerlerdeyapılmalı. Kapalı
odada, mutfakta. soba ve
ateş yanında küçük tupün
değişimi yapılmamalıdır.
IŞÇENEV EVRENENDEN
ŞÜKRAN KETENCİ
Gelsin Korumacılık
Hükümete ve iş dünyasına yakın çevrelerin haber ve
yorumlarının satır aralarından, bayram ertesi ihracatı
teşvik etme adına sanayiye önemli yeni desteğin, koru-
macılık önlemlerinin geleceği çıkıyor. Hükümet bunu
gerçekleştirmese de sermaye cephesinin böyle bir yo-
ğun beklentisi ve baskısı olduğu anlaşılıyor. Ekonomik
paketin içinden çıkan, Eximbank kanalı ile verilecek 1
milyar dolarlık ihracatı teşvik kredisi yeterli görülmüyor.
Yeni korumacılık önlemleri isteniyor.
İhracat yapacağını söyleyen sanayici, devletin böy-
lesine zor günlerinde, hepımizin sırtından özel destek
görmeye devam edecek. Bir yandan da devlet yoksul-
laştı gerekçesiyle emeklinin maaşı bayram öncesi
odenmeyip kamu işletmelerinin, okulların, hastahanele-
rin en güncel, en yaşamsal harcamaları kesilecek. işçi-
nin toplusözleşme ile kazanılmış, yasal ücret artışının,
ikinci yıl zammının kesilmesi için yasadışı yollar arana-
cak. Sözleşmesi olanlar için, paketle, enflasyonla gelen
büyük yoksullaşma yok sayılmaya kalkışılacak.
Özel bankalar faiz yanşına girıp para toplayacak.
Parası olan, sözde riski göze alarak çalışmadan pa-
rasını katlayacak. Sonra her ikisine birden devlet güven-
cesi gelecek. Neyle? Çalışarak, vergisini ödeyerek ya-
şamaya calışanlar yoksullaştırılarak, onlardan toplanan
kamu gelirinin ranta aktarılması ile.
Yoksuldan alınan, teşviklere, özel bankalara, koruna-
cak, desteklenecek sermayeye, vurgunculara, haksız
kazanç sağlayanlara, devletin yağmalanmasına yetme-
diği için, özelleştırilmek istenen, müşteri bulunamayan
kamu işletmelerinin değerleri daha da aşağı çekilecek.
Toplum, kamu mallarının akıl almaz, değerlerinin altı-
nda fiyatlarla satılmasma, daha doğrusu peşkeş çekil-
mesine tepkısızleştiriliyor.
Böyle serbest piyasa ekonomisi, kamunun küçül-
tülmesi düzenı olur mu? Sermayeye, bankaya, kamu-
dan her tür haksız destek gelecek. Kamunun kendi gelir
ve üretim kaynakları batırılacak. iyi de kamunun, hem
üreticinin ürününün değerlendırilmesi, hem de halkın
ucuza süt, et alabilmesi işlevini yürüten SEK'ler, Et ve
Balık Kurumları özelleştirilince ne olacak? Hani "Devlet
basma yapar mı?" diye alay edilen Sümerbank ortadan
kalkınca, yoksul halk ucuz renkli basmasını nereden
alacak?
Şu günlerde inşaatçılar, özellikle kooperatifler inşaat
malzemelerınin pahalılığına dayalı boykot yapıyor.
özellikle çimento ve demirde inşaat malzemelerindeki
fiyat artışı doğrudan bir tekelleşme, tröstleşmenin ürü-
nü. Devletin çimento fabrikalarını arsa fiyatlarının altı-
nda değerlerle kapatan özel sektör, aralarında tekelleş-
me, tröstleşme oluşturdu. Normal fiyattan satış yapma-
ya kalkan işletmeleri tehditle işin içine kattı. Çimento-
nun, demirin fiyatı keyfi olarak, gerçek maliyetle hiçbir
ilişkısi olmadan akıl almaz boyutlarda yükseltildi. Bu fi-
yatlarla kooperatifçilik yapamayacaklarını gören işlet-
meler, asıl bu nedenle boykot yapıyor. Tekel, tröstfiyat-
larını kırmaya çalışıyor.
Çimentolarm özelleştirilmesı ile işçilerin başına ge-
lenlerden vazgeçtik, toplum olarak, serbest piyasa eko-
nomisinin kurallarına da aykırı tekelleşme, kartelleşme
ile gelen boyutuna, keyfi akıl almaz fiyat çıkışlarına ne
demeli? Ya demir-çelikler kapatılmaya, özelleştirilmeye
kalkıldıktan sonra ne olacak? Dolarla, vurguncu ihra-
catçı firmalar eli ile dışarıdan getirilen demir malzeme-
leri kaça satılacak? Türkiye'de üretilmek yerine ithal
edilecek ürünler için, elde edilecek dolarların ülke eko-
nomisine, bize maliyeti ne olacak
7
Şu olup bıtenler var ya, bunlann yıllardır beynimizin
yıkandığı serbest piyasa ekonomisi, özelleştirme, libe-
ral düzenle falan da bir ilgisi yok Çünkü edebiyatı yapı-
lan ideoloji en ufak bir krizde tepetaklak oluyor. Ideolojik
olarak savunulan her şeyın tersi, korumacılık, devlet
eliyle kurtarılma, desteklenme... Sadece ve sadece vur-
guncuların, sermayenin çıkarlan adına gündeme geli-
yor. Bu arada halk adına devletçilik, yoksul adına kamu
işletmeciliği, ülke çıkarlarının, ekonomisinin gerçekten
korunmasına olan oluyor.
Okumadınızsa, geriye dönük olarak, aramızdan hiç
ayrılmayan Sevgili Hıfeı Veldet Velidedeoğlu Ho-
camızın bakış açısı ile, eşi Meriç Velidedeoğlu tarafı-
ndan kaleme alınan "79 Mayıs'ı Soylev'le anmak"
başlıklı yazı dizısini lütfen dikkatle okuyun. Atatürk'ün
öncelikle Türk gençliğine emanet ettiği cumhuriyeti, ül-
keyi ayakta tutan değerleri yeniden algılamaya, ya-
şamımıza sokmaya çok fazla gereksinimimiz var. Türki-
ye'nin bu yolda çağdaş bir ülke çizgisine mi, sömürge-
leşmeye doğru mu gideceği, ne yazık ki liberalizm adına
bize yutturulan çarpık ideolojiden, baskısından, sonuç-
larından kurtulabilmeye, dünyanın ilk kurtuluş ve
bağımsızlık savaşını kazandıran değerlere dönebilme-
ye bağlı gözüküyor.
NET AKTİF VERGİSİ TAKVtMÎ
İlktaksit
7 temmuzda• Defter tutmak zorunda olan Gelir ve Kurumlar Ver-
gisi mükelleflerinin, net aktif ya da gayrisafi hasılat üze-
rinden ödemek zorunda bulunduklan net aktif vergisi-
nin ilk taksidi ödeme vadeleri açıklandı.
ANKARA (ANKA) - Defter
tutmak zorunda bulunan Gelir
ve Kurumlar Vergisı mükellefleri
net aktif ya da gaynsafi hasılat
üzennden ödeyecekleri net aktif
vergisıne ılişkin beyannamelerini
7 temmuza kadar verecekler.
Verginin ilk taksidi de bu tanhe
kadar ödenecek.
Maliye Bakanlığı'nın Resmi
Gazete'de yayımlanan tebliğı ile
net aktif vergisi uygulamasına
açıklık getinldi. Buna göre, işlet-
me hesabı veya bılanço esasına
göre defter tutan Gelir ve Ku-
rumlar Vergisı mükellefi gerçek
\e tüzel kişiler. zırai işletme he-
sabı veya bilanço esasında defter
tutan gelir vergisi mükellefi çiftçı-
ler, serbest meslek kazanç defteri
tutan ve gelir vergisi mükellefi
olan serbest meslek sahipleri net
aktif vergisi ödeyecekler.
Mükellefler, net aktif vergisini,
1993 yılı sonundaki net aktif de-
ğerleri üzennden yüzde 1.5. 1993
yılı gaynsafi hasılatlan üzennden
ise binde 5 olarak hesaplayacak-
lar. Mükellefler, net aktıflen ve
hasılatlan üzennden hesaplana-
cak vergiden büyük olanım öde-
mek zorunda olacaklar. Net aktif
vergisı, beyan edilen matrahlar
ne kadar olursa olsun. 10 milyon
hradan az olamayacak.
Tebliğle net aktifın tanımı ise,
"Muhasebe standartlanna, tek
düzen hesap planına ve mali tablo-
ların çıkanuıtasına ilişkin usul ve
esaslara göre düzeıuenmiş bilan-
çonun aktifinde yer alan işJetme
varlddan" olarak yapıldı. Naam
hesaplarda gösterilen tutarlar ise
varlık sayılmayacak. Net aktif,
işletme hesabı esasına göre defter
tutanlar ıle serbest meslek sahip-
leri için dönem sonundaki emtia
mevcudu ve amortismana tatri
kıymetkrinin net değerleri olarak
tanımlandı. Gayrisafi hasılatın
tanımı ise işletmenin esas faa-
liyetleri kapsamında satılan mal
ya da hizmetler karşılığında alı-
nan veya tahakkuk ettirilen top-
lam değer olarak yapıldı.
Mükellefler, net aktif vergisine
ıhşkın beyannamelerini 7 temmu-
za kadar bağlı bulunduklan vergi
daırelenne verecek, ilk taksıtleri-
ni de bu tarihe kadar yatıracak-
lar. Net aktif vergisinin diğer tak-
sitleri ise. bu yıl ağustos, ekim ve
aralık aylan ile Şubat I995"te
ödenecek.