Katalog

^1MAYIS1994CUMARTESİ » * * • CUMHURİYET SAYFA HABERLEREV DE VAMI 17 G Ü N D E M MUSTAFA BALBAY Yahya Kemal'le Usküp'te. ANKARA - Bayram, ülkemizde iki şeyde kimllğini buluyor. Güzel bir tatil ve yakınları görme ne- deni. Sıcak mevsimlere rastlayınca birinci- si biraz daha öne geçiyor. Hayatta olmayan aile büyüklerini anma, mezar ziyaretleri de bayramın bir diğer parçasıdır. Bu anmalar insana hem hüzün hem de bir görevi yerine getirme duygusunun yarattığı derin bir huzur verir. Bugünü, edebiyatın aile büyüklerin- den Yahya Kemal BeyatJı ya ayıralım. Geçen salı Üsküp'teydim. Ziyaret resmiydi; Bosna Hersek sorunu, Türki- ye-Makedonya ilişkileri, Yunanistan'ın katı tutumu... Ama bunların yanında bir de Üsküp vardı. Ortasında Vardar Nehri, iki ya- kayı birbirine bağlayan Osmanlı'nın taş köprüsü, tepede önce Roma. sonra Os- manlı'nın damgasını vurduğu, burçları yeşillikler arasında sipere yatmış dev kale, eteklerinde Eski Türk Mahallesi... Benim derdimse Yahya Kemal'di. Vazgeçemediğim bir tutku; bir kente gittiğimde. orada yaşadığını bildiğim tanınmış bir kişi varsa. mutlaka ondan bir iz ararım. Prag'da Kafka, Varşovada Madam Curie, Santiago'da Pablo Neruda. Mos- kova da Maksim Gorfci, Tolstoy. Filipin- lerde Rizal... Üsküp Yahya Kemal'in doğum yeri. 2 Aralık 1884'te, bugünkü Eski Türk Ma- hallesi'nde ahşap bir evde doğmuş. Vardar Nehri, Ovası, Şar Dağı, Üsküp- ün bir karış toprağı bos bırakmayan ye- şili, gelincik tarlaları ile büyümüş. Ba- bası Nad Bey Üsküp Belediye Baş- kanlığı da yapmış. Yahya Kemal'in asıl adı, AhmetAgah Usküp'te tanıştığım her Türke önce Yahya Kemal'i sordum. Ondan bir iz var mı? Yaşadığı ev, gittiği okul, adına açılmış bir müze... Her sorduğum kişi, "Aradan kaç yıl geçmiş, iz mi kalır?" der gibi bön bön yüzüme baktı. Yahya Kemal'e bir yer Biraz zorlayınca, ilginç izlerçıkmaya başladı. Yahya Kemal'in doğduğu ve 13-14'üne kadar yaşadığı Eski Türk Ma- hallesi ndeki ev yıkılmış. Yerine bir kül- tür merkezi yapılmış. Buradan çoğun- lukla Arnavutlar ve Türkler yararlanı- yor. Halklar Tiyatrosu oyunlarını bu- rada sergiliyor. Türkler de bir tiyatro grubu kurmuşlar ve Türkçe oyunlar sergiliyorlar. Geçenlerde Dinçer Sü- mer'in bir oyunu sahneye konmuş. Za- manımız olsaydı, beni de en azından yeni oyunun provasına götüreceklerdi, ama olmadı. Yahya Kemal'in doğup büyüdüğü evin yerinde yeller esiyor, ama aynı yerde şimdi Türkçe sesler yankılanı- yor... Usküp'teki Türkler, Yahya Kemal'i lanıyor, okuyor, ama kentte onu anı- msatan görsel bir şey yok. Makedon- ya'ya açılan ilk büyükelçilik Türkiye'nin- ki olunca, resmi ilişkilere, samimi duy- gular da kanşmış. Şimdi Üsküp Beledi- yesi ile Türkiye Büyükelçiliği kentte Yahya Kemal'e yer arıyor. Merkezi bir yere şairin güzel bir heykeli konacak. Parklardaki, ara sokaklardaki heykelle- ri kırma alışkanlığı burada da varmış, o yüzden özellikle merkezi bir yer seçile- cek. Hoşluklar ve ürpertiler Eski Türk Mahallesi'nde Türklerle, Makedonlarla konuşurken art arda birbirine zıt duygulara kapılıyor insan. 25 bin kilometrekarelik bir ü/kede 25 et- nik grup yaşıyor. Hepsi bir arada ve yeni kurulan MakedonyaCumhuriyeti- nin başarılı olması, varlığını kanıtla- ması için özveri gösteriyor. Hükümet, sosyal demokratların lider- liğinde bir koalisyon. Bakanlar Kurulu'- nda Makedonlar, Arnavutlar, Türkler yan yana. Geçenlerde Bonna atadık- ları temsilcinin annesi Türk, babası Sırp Zeyrtep yeşil gözlü. yüzüne bakınca hemen "Siz Balkanlar'dan mısınız" diye sorulacak tipik bir Makedonyalı genç Türk kızı. Taş köprüden Eski Türk Mahallesi'ne giderken sohbet edi- yoruz: - Burada farklı etnik gruplardan in- sanlar var, iç içe yaşıyorsunuz. Bu nasıl bir duygu? - Herkes kendi kültürü içinde yaşayıp gıdiyor. Zaten asırlardır böyle. - Ama Bosna da birbirlerini boğazlı- yorlar. - Burada öyle olsun istemiyoruz. - Diğer etnik gruplardan arkadaşların var mı? - Var tabii. Makedon, Arnavut.. - Onlardan birisine aşık olur musun? - Olmam. - Neden? - Olmam işte. - Ama aşkın ırkı, dini olmaz ki. Ba- karsın birden oluverirsin. - Hayır. Kendime öyle bir şeye izin vermem. Zeynep böyle düşünüyor. Çarşıda konuştuğumuz Türklerden bazıları da "Buradaki gruplardan hangisı kendisi- ni daha güçlü görürse, diğerlerini doğ- rar" diyor. Usküp'teki kısa gezimtzde bir kez daha gördük ki; Balkanlar'daki ulus- ların ve etnik grupların mozaiği, ren- garenk şetfaf bir vazo kadar güzel, ama küçük bir darbede dağılıverecek kadar narin ve ince... TURKİYEDE Adana Afyon Ankara Antaiya Aydın Bursa Çanakkale Dıyarbaktr Edırne Erzurum Eskışehır stanbul zırrr Kars Konya Samsun Trabzon Zonguldak A 3 4 A 2 6 Y25 B 2 7 A 30 A 32 B 28 B 29 A 34 B 30 Y24 a27 B29 A 30 A 28 Y 24 Y 26 B 30 • 16 • 11 ' • 6 ' 12* • 16" ' 18" '15 1 19 - , 1 2 . 1 15" ' 6" ' 13 - •20" * 2 0 ' • 6 ' ' 10" • 16" " 16' • 20' DÜNYADA Meîeorolûji Işierı Genel Mudurluğu nden aiınan bılgiye gore. yufdun kuzey ke- stmien parçalı veçok bututiu Karadenız içAnadolu nun kuzeydo$usu ıieDoğu Anado<u nun kuzey- sağanak ve cjokgunjltuiu sağanak yağışlı dığer yerier az bulutiu ve açık geçecçk Denızlenmızde ru2gar Doğu Karademzde yıldız ve poyraz Guney Ege de gunbatısı ve karayel dığer demzierımızde gunbatıst ve lodostan 2-4 kuvvetınde. saatte 4-16 demz mıiı hız'a esecek Van Go)u nde hava parçalı buiuttu gececek Arnsterdam Amman Atına Bafldat Bonn Bruksel Cenevre Cezayır Frankiurt Lefkosa Petersburg Londra Madnd Mılano Moskova Munıh Oslo Parıs Prag Rıyad Roma Vıyana Y 15 A 35 A 27 A 34 Y 16 Y 18 Y 15 A 28 Y 16 A 36 Y 12 Y 14 Y 18 Y24 Y 12 Y 15 8 12 Y 16 B 18 A 36 8 2 2 8 18 j Yağmurlu Bulutlu Sish # Güneşlı 3 K a r l ' OLAYLAREV ARDENDAKİ GERÇEK • Baştarafi 1. Sayfada 500 bin liralık bir derinin iş- lendikten sonra satış fiyatı 1.5 milyona akıyor; üstünde kav- ga verilen pazarın çapını he- sap etmek pek kolay değil!.. Bu kavgadan habersiz ka- muya yanlış bilgi veriliyor, kurban sahibi de aydınlatıl- mıyor. Eğer kurban derilerini THK toplarsa devlete vergi ödü- yor, yoksa kurban derilerin- den bağışlarla bu pazarda örgütlü ticaret yapan şeriatçı kuruluşlar "kayıt dışı ekono- mi" oluşturuyorlar. Yasal yetkileri olmadan kurban derisi toplayan kuru- luşların kaçaklan nedeniyle devlet trilyonlarca lira vergi kaybına uğruyor. Ancak iş bu çerçevede kal- Bosna-RPiiişkisindeMUSiADhkiiitisim Liderlerden'bıınık'bayrammesailan • Baştarafi 1. Sayfada TYT ve Marmarabank ta batı- latlan 1. Başkanı Osman Yu- J JI Baştarafi 1. Sayfada İslamcı sermaje bağlantı- lannın bir ucunu ortaya çıkarmı^tı. Yumakoğlulan- Nazır Ozsöz ve Yumakoğlu- lan-Ali Rıza San ortaklığı, buzdağırun görünen yüzüydü. Hesabındaki paralann bir bölümünü faize verdiği için TYT ve Marmarabank"ta batı- ran Süleyman Mercümek'in, Türkiye'de ortak olduğu şirket- lerden biri ise oldukça ilginç; fa- izi haram sayan ve RP'nin yayın organı niteliğindeki Milli Gazete... Milli Gazete'nin Al- manya baskısından sorumlu kişi. Avrupa Milli Görüş Teşki- Ânnesinibayramdan bayramagörüyor LEVENTGENCELLİ BURSA - RP'nin kasası Süleyman Mercümek'in Bursa'da tek başına yaşayan ânnesini ziyareti polisi ve gazetecileri ayağa kaldırdı. Bursa ya önceki gün öğleden sonra geldiği bildirilen ve gece>ansı "Avııkatım çağırdı gitmek zorundayım" diyerek Istan- bul'a döndüğü öğrenilen Mercümek'i, hakkında arama emri bu- lunmadığı için Bursa polisi izlemekten vazgeçti. Mercümek'in aranıp aranmadığını Interpol. Emniyet Genel Müdürlüğü Ka- çakçıhk Daire Başkanlığı ve tstanbul Mali Şube'ye soran Bursa polisi "Hakkında arama-yakalama müzekkeresi yok" yamtını aldı.Süleyman Mercümek'in annesi Şerife Mercümek'in otur- duğu Çirişhane Mahallesi Sümbül Sokak 16 numaralı eve biri 21 diğeri 34 pfakalı 2 ara^la geldiği. uzun süre dışanda bekleyen ga- zetecilere görünmeden kız kardeşinin bulunduğu Mudanya'ya gittiği ve buradan da İstanbul'a döndüğü öğrenildi. Mercümek'- in oğullan olduğu bildirilen kişilerin gazetecileri tehdit ettiği ve onlann fotoğraftannı çektikleri gözlendi. Bursa'daki gazetecileri ve polisleri saatlerce uğraştiFan Süley- man Mercümek'in annesinin oturduğu mahalledeki komşulan. kendisinin yıllar önce Osmanlj Bankası Bursa Şubesi'nde inuha- sebe memuru' olarak çabştığını, daha sonra İstanbul'a gittiğini. yılda en fazla bir-iki kez bayramlarda ânnesini ziyarete geldiğini aktanyorlar. Süleyman Mercümek'in babası Ali Mercimıek 'in Edincik'in Bezirci köyünden Bursa'ya göç ettiği 1970'li yıUann başından ölümüne kadar inşaatlarda çalıştığını söyleyen Çirişhane Mahal- lesi'nin eskileri. "Ali Merciimek, ekmeğini taştan çıkanrdı. Son derece dürüst biriydi. Oğluvla anlaşamazdı. Oğlunun parayı çok sevdiğini söylerdi" diyorlar ve Süleyman Mercümek'in aıleden kalan köydeki mallan zor durumdaki halasına bağışlaması nede- niyle babasına çok ağır eleştirilerde bulunduğuna tanık olduk- lannı aktanyorlar. Süleyman Mercümek'in 1985 yılında ba- basının hastalığ] nedeniyİe tedavisi için 'fakir ilmühaberi' alabil- mek amaayla mahalle muhtan Fahrettin Kurtulmuş'a başvurdu- ğu da öğrenildi. Mahalle muhtan Kurtulmuş. "Baba Ali Mercü- mek bu mahallenin en iyi insanlanndan biriydi. Ama oğlu bize gü- ven vermiyordu. Çok az mahalleye gelir. kimselere görünmeden gi- derdi. Kendisi babası için fakir ilmühaberi istedi. Kendisinin parası vardı. Bu nedenle babasına bakmasını öğütledik ve ilmühaberi ver- medik. Annesi Şerife Mercümek de bi/im iyi komşularımızdandır. Tek başına oturur. Geçen yıl hastalanmtştı. Süleyman Mercümek'- in başı türbanlı kızı gebniş, "Muhtar ağabey bu yıl doktor çıkaca- ğım. Babaannemi yanımıza alacağu. Nüfus kaydını nasıl alınz' diye sormuştu. İstanbul'dan istek belgesi gelmediği için nüfus kayı- tlannı aunadılar. Zaten Şerife TeyzeŞi de daha sonra geri getirdi- ler" diye konu^uyor. SHP'li Kul'a saldırı ERZLNCAN (AA)- SHP Er- zincan Milletvekili Mustafa Kul. Mercan ilçesi Belediye Başkanı Yusuf Sünneıı ve beraberindeki- ler, PKK saldınsında hayatıru kaybeden 9 kişi için başsağlığı di- lemek üzere gittikleri Erzincan'ın Tercan ilçesi Ebebük köyünde saldınya uğradılar. Kul olayı şöyleanlattı: "Köyde karşımıza çıkanlar taş ve sopâlarla arabalarunıza saldır- dı. Başırodan ve vücudumdan ya- ralandım. Bu arada bir eve sığın- dık ve güvenlik güçlerine haber verdik. Güvenlik guçlerinin gelme- sini beklemeden Mercan beldesine giderek sağlık ocağmda tedavim yapıldı. Parti yöneticisi dört arka- daşunız Erzincan Devlet Hasta- nesi'nde tedavi görüyor." Erzincan Valisi Recep Yazıcı- oğlu saldın\ı kınadığıru söyledi. Yazıcıoğlu. köyde tahrikçilerin olabüeceğine dikkat çekti. Devletin vergi kaybı 3 trilyon • Baştarafi 1. Sayfada carlannın da ham deri bazında asgari 30 milyar TL gelir vergisi ödemeleri sağlanmıştı. Aynı yıl 3 milyon 300 bin adet deri. yetİcisiz kişi ve kuruluşlar tarafından. dü- şük fıyatlarla ve faturasız olarak satışa çıkanldı. Buna göre devle- tin toplayamadığı katma değer vergileri nedeniyle 36.8 milyar. gelir vergisinden de 61.4 milyar TL kayba uğradığı hesaplanıyor. 1994 yılında ise yaklaşık dört milyon kurban kesilmesi bekle- niyor. Bunun varatacağı kayıt dışı deri pazan yaklaşık 2 trilyon lıra. Yetkileri olmadan deri top- layan ve bu derileri kayıt dışı tu- tan kurumlar nedeniyle devletin sadece kurban densinden dolayı uğrayacağı zarann 247.5 milyan KDV, 330 milyan gelir vergisi ol- mak üzere toplam 577.5 milyar li- raya ulaşacak. THK Genel Başkan Yardım- cısı Ismail Yılmaz. ihaleyle satışa çıkanlan kurban derilerinin 550-750 bin lira arasında alıcı bulduğunu belırıerek "Bu. milli bir servettir, biz zaten camîlere topladığımız paydan verivoruz. oolarsj 200-250 bin liradan satıp, KDV vermi>orlar" dedi. Konunun daha bütünsel bir çerçevede e!e abnmasıı ^erektiğini belirten Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Osman Akuğ. vatandaşın dıru gereklenni yerine getirmesinin devlete 20 trilyona mal olduğuna dikkat çekti. Osman Altuğ 20 trilyonluk kavıt dışı pazardan devletin uğ- radığı toplam katma değer ver- gisi kaybırun 3 trilyona ulaşaca- ğını açıkladı. Altuğ. bugünkü vergi sistemiyle. devletin sadece deri satışlanndan toplaması ge- reken yüzde 2'lik stopajı (yakla- şık 400 milyar) bile alamadığıru söyledi. THK Teftiş Kurulu Başkanı Tuncay Dikici de. \ergilendiril- memiş yüzde 83'lük payın, yal- nızca işlenmemiş ham deriyi içer- diğine dikkat çekerek şöyle ko- nuştu: "Beş yüz bin liralık bir ham deri. işlenip, sözgelimi mont haline geririldikten sonra, 1.5 milyona kadar satılabiLiyor. Bu da yine vergilendirilmemiş bir pazar de- mekrir." Koyun ve kuzu derilerinin en latlan 1. Başkanı Osman Yu- makoğlulan. Süleyman Mercü- mek'in hesabına Bosna yardı- mlannı yatıran kişi ise a\nı teş- kilatın Genel Sekreter Yardımcısı Hasan Özdoğan... Özdoğan soyadı İslama serma- ye içinde oldukça etkin. Hasan Özdoğan kimdir? Avrupa Milli Görüş Teşki- latlan (AMGT) Genel Sekreter Yardımcısı Hasan Özdoğan, cami vergisi almak için Kuzey Ren Vestfalya Kültür Ba- kanlığı'na başvuruda bulunan Almanya İslam Konse\i'nin ikinci başkanı. Almanya İslam Konseyi Başkanı ise Muham- med Salim Abduilah. Salim Ab- dullah'ın ilişkileri ise şaşırtıcı; kendisi belgelerle ispatlanmış mason. Hasan Özdoğan ve Muhammed Salim Abduilah. son zamanlarda sıkı bir çalışma içindeler. Bu sıkı ilişkinin nede- niyse AMGT'nin ve İslam Konseyi'nin liberal bir örgüt ol- duğunu Alman makamlanna an|atmak. Özdoğan'ın ilişkileri bununla da bitmiyor. Almanya'da RTS (Almanya Türkler Konseyi) olarak bılinen kurumun sözcü- sü ve yöneticisi. Bu kurumda, Türk-Islam sentezci ve Abdi tpekçi-Papa suikastınden ara- nan Musa Serdar Çelebi de bu- lunuyor. Köln'deki Sultanbeyli olarak bilinen 100 konut, 25 iş- yeri, cami, konferans salonu. kreş gibi altyapısı bulunan yer- leşim birimi inşaatmı gerçekleş- tiren GWN Şirketi'nin müdürü de Hasan Özdoğan... Milli Görüş'ü oluşturan te- mel kurumlardan biri duru- mundaki İslamische Union Eu- ropa'ın (Avrupa İslam Birliği) başkanı da Hasan Özdoğan. Tüm bu ilişkilerin ardından Hasan Özdoğan'ın ismi do- landıncılık suçlannda da anıb- yor. Başta Erbakan'ın konuş- malan olmak üzere Refah Par- tisi'nin propaganda malzemele- rinin Almanya'da Avrupa İslam Birliği tarafından pazar- lanmasıyla ortaya çıkan do- landıncılık suçu, 1991 yılında Köln sa\cıhğı tarafından soruş- turulmuş ve Eyalet Yüksek Mahkemesi Hasan Özdoğan hakkında dava açmıştı. Da\a halen sürüyor. Almanya'da her taşın altı- ndan çıkan Hasan Özdoğan'ın Türkiye bağlantısı daha da il- ginç. Genelde İslamcı kurujuş- lann örgütlendiği Müstakil jşa- damlan Derneği'nin (MÜS- İAD) Almanya TemsilciliğTnin ve başkanhğının adresi de Ha- san Özdoğan'a çıkjyor. çok gjysi üretiminde kullanıldığı ve ülkemizde üretilen deri giysile- rin yüzde 80'inin yurt dışına \a da yurt içinde turistlere satıldığı gözönüne abnacak olursa sağla- nabilecek önemli dösizgirdisinin boyutlan da görülür. Hatta sade- ce kurban derilerinin ihraç edil- mesi durumunda bile yaklaşık 93 milyon dolarlık döviz girdisi ger- çekleşir. ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK SINAVADOĞRU ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Yurttaş lann Kurban Bayramı'nı kutlayan liderler. ya>ımladıklan mesajlarda siyasi göndermele- re de yer \erdiler. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel. mesaıında. "Bilhassa dar gelirli >a- tandaslarımızın çekilmez bir havat sıkıntisına manız bırakılmaması şarttır. Yatırımlar ta- mamen durdunılmamalı. Geleceği feda ederek bugünü kurtarmanın anlamı yoktur" di\erek Başbakan Tansu Çiller'i uyardı. TBMM Baş- kanı Hüsamettin Cindonık da ya>ımladığı mesajda. Türki>e'nin her türlü zenginliğin bahşedildiği az bulunur ülkelerden birisi ol- duğunu sövledi. Toplumun her kesimini "bir ve bütün" olmaya çağıran Başbakan Çiller. Demirel ve muhalefete "Gereksiz polemikler- le. sen-ben kavgalarıyla enerjimizi tüketme- yelim" mesajını gönderdı. Çiller. partı içı muhalefete de Hazreti Mu- hammed in "Birbirinizi sevmedikçe gerçek mümin olamazsınız. Birbirinizden ayrılıp parçalanmayın" sözlerini anımsattı. Siyasi pani liderlennin ise yayımladıklan mesajlar- da iktidan eleştirmelerine karşın vatandaşla- ra moral vermeye çalışmalan dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Demirel, dün TRT l'de yayımlanan konuşmasında. vatandaşlann Kurban Bayramı'nı kutladı. Ekonomidc ya- şanan Mİantılar nedeniyle siyasi rejimi tartı- melidir. Tedbirter kararlı bir rutumla uygulan- malı, gerekiyorsa >eni tedbirler alınmalıdır. Karşılaşılan sıkıntıların temelinde güvensizlik \ atmaktadır. Dış ödemeler dengesi açık verin- ce içeride ve dtşarıda >ersiz birtakım kaygılar doğmuştur. Güvensizlik işte bundadır. Ekono- minin yersiz ve haksız kaygılarla zayıf düşüriil- mesine müsaade edemeyiz. Karşılaşılan sıkıntının aşılabilmesi için birtakım istikrar tedbirleri alınmaktadır. Bu tedbirler alınırken >e uygulanırken dikkat edilmesi gereken önemli hususiar vardır. Bir defa bu tedbirlerin gerektirdiği fedakarlık bütün topluma adil ve eşit biçimde dağıtılmalıdır. Bilhassa dar gelirli vatandaşlann çekilmez bir hayat sıkınttsına maruz bırakılmamalan şarttır." Bazı fedakarlıklan yaparken. Türkiye'nin geleceği için önem taşıyan yatınmlann dur- durulmasının sakıncalanna dikkat çeken De- mirel. "1979 yılında Türkiye'de 'yok'lar vardı. Şimdi Türkiye'nin 'var'ları >ardır" diye ko- nuştu. Cindoruk: Dimdik avaktayız Ben bu davranışın doğruluğuna inanıyonım. Türkiye'nin artık kaybedecek zamanı yok. Gereksiz polemiklerle, sen-ben davalarıyla enerjimizi tüketmeyeb'm." Çiller mesajında. parti içı muhalefete de Hz. Muhammed'in "Birbirinizi setmedikçe gerçek mümin olamazsınız. Birbirinizden ayrılıp parçalanmayın'"' şeklindeki hadisiyle seslendı. Başbakan. yayımladığı bir başka mesajla da DYP teşkilatının bayramını kut- ladı. Çiller. bayramlarda kırgınlıklann. dargınlıklann unutulması gerektiğini anı- msatarak "Bugün kavga değil. dostluk gü- nüdür" dedi. Karavalçın: ^ urttaşJar sıkıntılı SHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardıması Murat Karavalçın da mesajında. ülkenin hiçbirdönemdeolmadığı kadar deği- şim ve dönüşüme gereksinimi olduğunu be- lirterek. bu dönüşümün gerçekleştirilmesı yo- lunda atılan adımlann kararlılıkla uygulana- cağını söyledi. Karayalçın yurttaşlann bu bayrama ciddi geçim sıkıntılanyla girdıklen- ni belirterek "Sorunları büyük olan Türkiye'- nin bu sonınlan aşma \olundaki kararlılığı. daha da büyüktür" dedi. TBMM Başkanı Cindoruk, yayımladığı mesajda, Türkiye'nin her türlü zenginliğin bahşedildiği az bulunur ülkelerden birisi ol- duğurra, bâtün zorluklann üstesinden gele- şmanın ve TBMM'ye gölge düşürmeye çalı- cek gücü içinde banndırdığını söyledi. Ülke- Muhalefet eleştirdi şmanın yanlış bir tutum olduğunu belirten J ~ ~~' : —'--- <-•-<-•--- •-> J - - • — Demirel. "Rejim açtsından herhangi bir kaygı taşımaya gerek voktur" diye konuştu. Türki- ye'nin birliğini ve beraberliğini koruyarak iyi günlere doğru ilerleyeceğini bildiren Demirel. de gelişmelerin birbirini izlediği ve lamam- ladığı bir süreç yaşandığını belirten Cindo- ruk, korkuya ve telaşa gerek olmadığını belir- terek Türkiye'nin cumhuriyet ve demokratik rejimiyle dimdik ayakta olduğunu bildirdi. sözlerini şöy le sürdürdü: . . "Türkiye'de insanlar. kökeninden veya 'AciniZl VÜreğİmde taşiVOrum' inancından dolayı rahatsız değildir. bundan * I sonra da rahatsız otanayacaktır. Devlet, terörle Başbakan mücadelesini sürdürmektedir. Devlet çok ka- rarlıdır; bütün gücüyle bu fihienin üstesinden Çiller. yayımladığı mesajda. Türkiye'nin zor bir dönemden geçtiğini. her kesimden vatandaşın birtakım fedakariıklar yapmak zorunda kaldığını anımsatarak "Her yurttaşımın sıkmtısını. acısını yüreğimde taşıvorum. Bundan hiç kuşkunuz ounasın" gehneve gayret etmektedir. Türkiye'ye karşı bir hareket içinde olanlar. \ aptıklarını ağır be- delle ödemek zorunda kalacaklardır. Bu cina- yet şebekesinin. hem dağlardaki varlığına son dedi. Mesajında ağırlıklı olarak "birlik ve be- verilecektir. hem de bütün dış destekleri çürii- raberlik" temasmı işleyen Çiller. "Gün, ikti- rülmeye çalışılacaktır." Konuşmasında ağırlıklı olarak ekonomik sorunlara değinen Demirel. Başbakan Çil- ler'e mesajlar gönderdi. Ekonomide yaşanan parasal kaynaklı sıkıntılann sosyal sıkıntılara neden olmadan aşılması gerektiğini belirten Demirel. şöyle konuştu: "Bankalar sistcmi sağlıklı olarak işleme de- vam etmeli. fabrikalar çauşmalı, üretim dur- mamalı ve Türkiv e süratle ihracatını arttırabil- danyia, muhalefetiyle, zenginivle. fakiriyle ke- netlenme günüdür" diye konuştu. Başbakan. şöyle devam etti: "Biz Türkiye'de çok farklı bir siyaset j apı- yoruz. Eski alışkanlıkları değiştirmeye çalışı- yoruz. Sadece doğruları söyletnekle yetin- miyoruz. Tepki çekeceğini bile bile sonınların üzerine gidiyonız. Zamana yaymanın. 'Ben- den bulmasınlar da ne olursa olsun' anla- yışının kolaylığına ve cazibesine kapıimıyonız. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal. mesajı- nda. Türkiye'nin. cumhuriyet tarihinin sos- yal. siyasi ve ekonomik açıdan en bunalımlı günlerini yaşadığını söyledi. DYP-SHP koa- lisyon hükümeıinin 1991 yılında büyük bir kamuoyu desteğiy le kurulduğunu anımsatan Bay kal. buna karşın geçen 3 yıl içinde koalis- yonun ANAP iktidarlanndan farklı bir yak- laşımsergıleyemediğini kaydetti. DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit de Tür- kiye'nin hak etmedigi bir ekonomik bunalımı yaşadığını öne sürdü. Vatandaşlardan "karam- sar" oimamalannı isteyen Ecevit. "Millet ira- desinin TBMM'ye yansımasını engelleyen se- çim sisteminden kurtulmamız. siyasetteki tıkanıklığı gidermeye ve ekonominin düzlüğe çıkış yolunu açmaya yetecektir" diye konuş- tu. ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz. De- mokrat Parti lideri Aydın Menderes. Miîlet Partisi Genel Başkanı Aykut Edibali. Yeni Parti Genel Başkanı Yusuf Bozkurt Özal ile Büyük Birlik Parti Genel Başkanı Muhsin YazKioğlu ve Kültür Bakanı Fikri Sağlar da yayımladıklan mesajlarla yurttaşlann bay- ramlannı kutladılar. mıyor, Bosna yardımlarında olduğu gibi bu alanda dene- yimli İslamcı kesim, sağla- dıkları kaynağı. politikaya yatırıyorlar. Görüldüğü gibi konunun içeriği ticarete, siyasete, dö- vize, vergi kaçakçılığına da- yanıyor; yurttaşın bu alanda hiçbir ilişkisi ve ilgisi yoktur. Olayın hukuk ve demokra- siyle olan yanında ise önce "kanun devleti" ile "hukuk devleti"n\ bilmek gerekir. Bir yasa. demokratik olsa da, olmasa da devlet yaşa- mında uygulanır. Eğer bu dü- zen işlemezse hukuk devleti olmak şöyle dursun, kanun devletinden söz açmak ola- nağı yoktur. Devletin ya- saları, hükümetin kararları, hukuk yaşamını düzenleyen tüm "mevzuat" uygulanmaz- sa ülkede anarşi oluşur. Nitekim bugün Türkiye'de demokratik içerikten yoksun olsada "83mevzuaft"gecer- lidir; bunun yerine demokra- tik mevzuatı koymak, ancak yasaları Meclis'ten çıkar- makla gerçekleşebilir. Kurban derilerini yurttaşla- nn nereye bağışlayacakları saptanmış, devletçe bir dü- zen kurulmuştur. Ortada ge- çerli bir "mevzuat" var. Bu değiştirilmeden hiçbir şey yapılamaz. Ancak "bu mev- zuat demokratik mi, değil mi?" tartışması yapılabilir ki bu ayrı bir şeydir. Çağdaş bir ülkede, sağlık koşulları nedeniyle şehirler- de isteyenin istediği gibi kur- ban kesmesi kesinlikle, titiz- likle ve özenle kurallara bağ- laomalıdır. Dört r(jjlyon kur- banın kesildiği bir ülkede, bu kaçınılmaz bir kamu göre- vidir. Demokrasi deyince akılla- rına yalnız kurban derisinin bağışı gelen açıkgöz takımı gerçekte Türkiye'de demok- rasiye sırt çeviren kesimin bir parçasıdır. işin daha hazin yanı, Baş- bakan Çiller'in çoğu zaman olduğu gibi bu konuda yine çam devirmesidir. Erzurum'- da konuşan Sayın Çiller, koa- lisyon hükümetinin biri SHP'li biri DYP'li iki bakanıyla ters düştü, kurban derilerinin THK'ye verilmemesi için sa- vaş veren şeriatçıların yanı- na katıldı. Bu ne biçim hükümettir ki Başbakan'ı başka türlü, Ada- let Bakanı ve Içişleri Bakanı başka türlü konuşur!.. • * • Devlet şeriatçının Bayram alışverişi sönük geçerken, yeni otogar ilk bayramını yaşadı.(L GUR GÜN YÜZ) Ekonomik paket bayraım vurdu 1 - 2 - 3- 4- 5- 6- 7 - »- 9 - 10- E D D B C A D E D E YANITLAR 1 1 - 12- 13- 14- 15- 16- 17- 18- 19- 20- C B C D D C E A C A 2 1 - 22- 23- 24- 25- 26- 27- 28- 29- 30- B D B D C E B C D C • Baştarafi 1. Sayfada yatlan ise pek değişkenlik gös- termiyor. Koyun fiyatlannın 2.5 - 7 milyon. inek ve dana fiyat- lannın ise 12 ile 30 milyon lira arasında değiştiği piyasada. satı- şlann durgunluğu nedeniyle fı- yatlar bayramın son günlerinde düşeceğe benziyor . Kurbanlık almak için piya- sayi dolaşan vatandaşlar ise şim- dilik sadece bakmakla yetiniyor- lar. Satıcılar gibi bayramın 3'- üncü \e 4'üncü gününe umut bağlayan vatandaşlar. fiyaılann çok yüksek olduğundan yakını- yorlar. Ankara Üniversitesi Veteriner- lik Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisı Ana Bilim Dalı öğre- tim üyesi Prof. Dr Bülent Murlu- er. kurban seçımının veteriner konırolünde.n geçmiş hayvan pa- zarlanndan yapılması ve kesimin hijyenık şartlarda gerçekleştıril- mesi konusunda uvardı. AA'nın haberine göre Bülent Mutluer. şu önerilerde bulundu: "Veteriner kontrolünden geç- miş hayvanların mutlaka hijyenik şartları taşıyan EBK gibi kapalı tesislerde kesilmesi gerekir. Bu hem insan sağlığı hem de ekono- mik yönden önemlidir. Hijyenik şartlar altında yapılacak kesim. etin dayanma süresini arttınr. Böyle bir ortamda gerçekleştirile- cek kesim ile hayvan derileri de de- ğerini kaybetmez." Kurbanlannı evlerinın bah- çelerinde ya da kapılannın ön- lerinde kesecek olanlan. çok dik- katli olmalan konusunda uyaran Mutluer. kesimden önceki 24 saat içerisinde hayvanlara yem verilmemesini. sadece çok az miktarda su verilmest gerektiğine dikkat çekti. Kurban Bayramı nedeniyle bütün ıllerde valilık \e belediyeler tarafından. tatil süre- since rîalka hizmet verecek nöbet- çi ek;pler oluşturuldu. Cumhurbaşkanı ve siyasi parti liderlerinin bayram programlan da belli oldu. Buna göre. Cum- hurbaşkanı Süleyman Demirel. SHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Murat Karavalçın ve CHP Genel Başkanı Deniz Bay- kal bayram tatilini Antalya'da geçirecekler. Bayram tatilinin bir bölümünde Antalya'da buluna- cak olan Başbakan Tansu Çiller. bayramın 4. günü oğlu Mert'in diploma törenine katılmak üzere ABD'nin Boston kentine aide- cek. ANAP Genel BaşkanrMe- sut Yılmaz bayram için Marma- ris'i tercih ederken. DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan ve MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş Ankara'da olacaklar. TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk'un da bayramı Alan- ya'da geçireceği bildirildi. Kurban Bayramı tatili 24 mayıs sab günü sona erecek. • Baştarafi 1. Sayfada uyanldı. THK Genel Başkanı AtillaTaçov un. 1994 yılında. şe- riat yanlılan. Süleymancılar. Hiz- bullahçılar ve PKK ile dinsel amaçb vakıf. dernek. Kuran kurslannın izinsiz deri toplama- lan durumunda. en iyimser ra- kamlarla devletin 600 milyar lira vergi geliri kaybına uğrayacağmı ifade ederek önlem alınmasını istemesi üzerine. İçişleri Bakanı Menteşe. 76 il valiliğine gönder- diği genelgede. "Ülkenin ekono- mik kaybının en aza indiriunesi için THK'ye yardım edilmesi ve yasadışı faaliyetlere izin veril- memesi gerektiği" görüşünü dile getirdi. Menteşe. genelgesinde, "THK dtşında gerçek ve tüzel kişi- lere mülki idare amirliğinizce izin verilmemesi gerekmektedir" dedi. Adalet Bakanı Seyfi Oktay ise tüm cumhuriyet başsavcılannın yanı sıra emniyet örgütüne de gönderdiği resmi yazılarda. ko- nuya ilişkin yetkinin THK'ye ait olduğunu bildirdi. Oktay deri ve bağırsaklarla yardımlann yetki- siz kişilerce toplanması duru- munda devletin 1 trilyon 800 mil- yar lira gelir kaybına uğraya- cağını belirtti. Maliye Bakanbğı da 76 il valili- ğine gönderdiği yazılarda. yönet- melik hükümleri ve şikayetleri anımsatarak devletin kaçak deri toplamalardan ötürü büyük kayıplara uğradığını bildirdi. İçişleri. Adalet ve Maliye ba- kanlıklannın genelgelerine rağ- men. önceki gün Erzurum'da ga- zetecilerin konuya ilişkin sorusu- nu yanıtlayan Başbakan Tansu Çiller'in. "isteyen istediği yere kurban derisini vermekte serbest- tir" sözlen. ılgili çevrelerde şaşkınlık yarattı. THK Başkanı Atilla Taçoy. yasalann. kurban derisi toplama yetkisini THK'ye verdiğini anı- msatarak "Yasaya rağmen orta- ya çıkan bazı kişi ve kuruluşlar de- riyi topluyor, vatandaşunızı kandınyor. elinden alıyor, yok pa- hasuıa satıyor. Sonuçta, THK'- nin. Çocuk Esirgeme'nin, Diva- net'in, Sosyal \ardımlaşma ve Dav anışma'nın. Kızılay "ın gelirle- ri uçup gidiyor. Ayrıca devletimiz rrilyonlarea lira vergi kaybına uğ- ruvor. Gelin el ele *erip kurban de- risini zayi ettirmeyelim. Kap- kaççının elinden kurtarıp yasaya uygun biçimde değerlendireUm" dedi. İstanbul Haber Servisi'nin ha- berine göre şeriat yanlısı dernek ve vakıflann. "üicretsiz kesim yapdır" bahanesiy le vaîandaşlar- dan kesim karşılığı kurban derile- rini bağışlamalannı istedikleri or- taya çıktı. İzrnir Büromuzun haberine göre İzmir Emniyet Müdürlüğü, THK dışında diğer kuruluşlann kurban eti ve deri bağışlannın ka- bul edildiğini duyuran pankart- lan indirdi. Konak Belediye Baş- kanı Ahmet Sarışın da Anakent Belediye Başkanı Burhan Özfatu- ra nın çevre kirliliği yaratıyor diye indirdiği THK pankart- lannın yeniden asılmasını sağ- ladı. Muğla Valisi Dr. Lale Ayta- man. kurban derilerinden sağla- nan gelirin dinsel ve etnik bölücü örgütlere gidebileceğine dikkat çekerek şunlan söyledi: "Bu yıl yaklaşık dört milyon civannda kurban kesilmesi bekleniyor. Bun- lann derilerinden elde edilecek ge- lir iki trilyon civannda tahmin edi- liyor. Herhalde hiç kimse bu para- lann Türkiye Cumhuriyeti'nin te- mellerine dinamit koyan dinsel ve etnik bölücü örgütlerin kasasına gitmesini istemez." Bu arada Denizb'de DYP, ANAP. RP. YDP, BDP, BBP, MHP ve MP. ortak bir deklaras- yon yayımlayarak deri toplama yetkisinin THK'ye verilmesini kabul etmedikler ni bildirdi.