Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17MAYIS1994S; OLAYLAR VE GORUŞLER Yasasızlıkparadigması Yağma derinleşerek kemik gibi bir strüktür (yapı) haline gelmiş. toplumu pençesine almış, yasalan paçavraya dönüştürmüş. ahlak ölçütlerini, insana inançsızlık ortamında, orîadan kaldırmıştır. Prof. Dr. DOĞAN KUBAN T oprağını denetleveme- yen bir toplum uygar değildir. Kişı boyutunda değıl. fakat topİum bo- }utunda uvgarlık, insa- nın kendine yaratîığı maddı çevrenin. yaşamsal mekânın denetımı (kontrolü) değilse. hıçbırşey değıldir Kent adını verrnek zorunda kaldıâmız kannca yuvalannda. her gücüne güv enen. herriskalmay a hazır olan kişi kentsel mekânın kullanılması ya da üleşılmesınde başkalannın hak- kını yemeye hazır bir ruh hali içinde yaşnorsa. bu adamlar u>gar degildir. Son beledive seçimleri öncesinde İs- tanbul toprağı kaygısızca. terbiyesiz- ce. haydutluk boyutlannda yağma ediliyor. Denetimı sağlamakla göre\Jı olanlann namuslu olanlan. ikı gözleri iki çeşme. o yağma yerinden bu yağma jerine koşuvorlar. V'e gerçekten fakır veçaresizzavallılann tek katlı vegece- kondu sözcüğüne uygun kulübelerini yıkıyorlar. Fakat betonarme katlann siJahiı koruvuculan vedevletin gerçek çaresiz ile yağmacı arasındaki farkı bi- lerek saklavan davranjşının ortak ola- rak ördüğü zırh karşısında mağlup olarak yasasızlığm pençesine düşmüş bir toplumun ezilmiş, azgın istekler karşısında posası çıkanlmış üyeleri olarak, bürolanna dönüyorlar. Bütiin gözü dönmüş betonyerler, yûz binler- çe bıtmemiş yapıyla bitmeyecek bir İstanbui pevzajı çizivor. Sonsuza dek harabe kalacak bir kent.'.. Kurallar ışlemivor. Yasalar u>gu- lanmıvor. Politikacılarçığırtkanlıklan ıçinde. bırbınnin valanını bırbınnın } üzüne bağınyorlar. Bir tiir siyasal ay- dmlanma mekanızması belki. Gerçi herkes bir kulübii tutuvor. Horozlann döğüşünü seyretmenin tadı taraf tut- maktan gecer. Fakat en büvük sevır. büv ük bir açgözlülükle kentin vağma- lanmasını gözlemek!.. Büyük bir ço- ğunluk kın ve umutsuzlukla soygunu gözlüyor. Daha büvük yalanlara ka- pılmava hazır. bir inançsızlık toplumu oluşuvor. Belkı deoluştu. Ov hesabını yağma ortaklığına dönüştiirmüş bir sürü adam. yavan ve valancı hesapla- rıvla televızyonlarda nutuklarçekı>or. Deterjan reklarruna benzersözlersöv- lüyorlar. Bu arada yasalar gü'nde yir- mi dört saaı çiğneniy or. Enflasyon. böliicüliik. şiddet ve ya- sanın avakJar altına alınması. kent toplumunu uygarlıktan uzaklaştın- yor. Sözde bir hoşgörü dönemi olması gereken ramazanda ıftara yetişmek ıçin çılgın gibı bırbinnı ıtip kakan ın- saniara bir bakın. Camilerde sövle- nenleri dinlevin. Gazetelerdeki ıftira- lan ve şıddete davet çıkarmalan okuvun. Her gün açıklanan fakat bir lürlü suçlulartnı mahkûm edemediği- miz yağma hıkâvelennı anımsavın. Bütiin bu göstenler. köyünüçadırgibi kafasının üstüneçekerek kente gelmiş. fakat kentleşememış ve orada vasa ta- nımazlann örgü'tlediğı ve devîetin de görmezlıkten geldiği bir yağma çuku- runa diişmüş ınsancıklann. acımasız vağma gruplannın eündeki manipii- lasyonlarına tanıklık ediyor. 'Vağma derinleşerek kemik gibı bır strüktür (vapı) haline gelmiş. toplumu pençesi- ne almış, yasaian paçavraya döntiş- tiirmüş. ahlak ölçütlenni, insana inançsızlık ortamında, orıadan kaldır- mı^tır. Jnsanların. ahir zaman peygamberı gibi ahlak nutuklan çekmeve başla- ması havra alamet dcğil. Fakat dost- larla konuşurken iki tiir sövlcm ağır bası>or: Binncısı vakınma. umutsuz- luk ve ahlaksızlık söyicmi; ikıncısı dü- riistlük arayışı ve şiddet sövlemi. V'e bütiin bu altvapı scnlemlerinı renklı bır şal gibı örtmeve çalışan renkli. şar- kılı. göbekli şov (shovv) söylemı vc se- çenek olarak da. binlerce vıllık afyon çekme sö>lemleri var. Bütün bu kar- maşanın liderliğini siyasal liderler ya- pıvorfar. Kimısi hiçkonuşamadığı içın temcit pilavı gibi aynı şeylen söylüvor Kimisi kövlüleri kandırmak ıçın bır- kaç üstünkörü kJişevi onlara ezberlet- mek zorunda. Kimisi varlığını ispat eımek için herkese laf atan mahaile kabadayısına benzivor. Kimisi bıreski partınin kalıtını (mjrasını) .vivor. Ki- misi gülmek. kimisi bağırmak zorun- da olduğunu sanıyor. 'Şecaat arzeder- ken merd-i kıpti sirkatin söyler1 deyışi- ne uvgun olarak. bırbırlerini suçlarken MArkası 17. Sayfada PENCERE Yoksullapın Boğazlaşması Kime Yarıyor?. OKURLARDAN Trafik canavarian Uzunca bir süredir medyada "Trafik canavarı olmaun"' uyanlannı görüvoruz. Çok güzel bır kampanya, ancak TV'de sadece süratli araç kullananlar trafik canavan olarak gösterilnor. Oysa araçlannı sadece kendi kevifleri için kaidınmiara park ederek yayaJan araç trafiğine ait yollardan yürümeyezorlayarak onlan tehlikeyeatanlar. kırmızı ışıkta yav a geçıtlerini ıhlal ederek yaya geçışıni engelleyenler, araçlara san ışık yanar yanmaz hareket ederek henüzgeçişini tamamlamamışvayalarısıkıştıranlar, karşıdan karşıv a geçerken y ol ortasında kalanlann geçişine izın vermeyenler. kısacası yavalara saygı ve hoşgörü göstermeyenlerde birercanavar. Güçlüolan sürücüler. güçsüz yayalara sa>gı göstermedikleri süreceıçlerındekicanav an atamazlarvehatta onlan özeüiklezordurumda bırakarak içlenndeki baslınlmışsadistçeduvguian tatminederler. Zavallı yayalann da ellennden bırşe> gelmez. çünkü onlara yardımcı olması gereken trafik polislen de bu olavlann seyırcısidir. Onl'ary a trafik lambalanna yardırn etmekle ya da trafik akışını engelleyecek şekilde yavaş yav aş gezerek hatalı duran araçlan, arabalanndandahi inmeden. hoparlö'rleçevreyi rahatsız ederek uyarmakla meşguldur. Herkesçe bilınen verde bekİeyip emniyet kemeri takmayanlan durdurup ehlivet \e ruhsat kontrolü yapmayla trafik canavarian durdurulamaz. Hatayapanlar, trafik kurallanna uvmayanlarcezalandınlmahdır.Onlan "Bir daha olniasm" diyerek göndermek suça azmettırmektır. Mustafa Erçetin Or KATABİLECEĞJNJZ SADECE HAYAL GÜCÜ... Renauft 19 Europa... O'nu Renault'nun yenilikçi anlayışı yarati)... Gördûğünüz anda etkilenmeniz, dolcüfKJuğunuz anda baştan gkmanc ve kullandığınız anda bir daha mamak üzere bağlanmanız için... Renault 19 Europa'nın sınırsız bir yaratıcılığı yansıtan tasanmı, sflde çarpıcılık olarak biçimlenmiştir Eurostil... Bu çarpıcı stille bütünleşen ileri teknoloji, Renault 19 Europa'ya karşı koyulmaz bir dinamizm kazandırmıştır.Eurodinamizm Iç mekan genişliç$7§essizl/ğîvezehgin ekipmanlan ile Renauft 19 Europa, konfor kavramına yepyeni biranlam katmıştır: Eurok<anfer... Renault 19 EuropaPöyieîBine üstün özelliklere sahip ki o'nu tanımak bile bir serüven, heyecan verici bir keşif... Ve Renauft 19 Europa öylesine müj<emmel bir otomobil ki, o'na katabileceğiniz sadece hayal gücü... RENAULT-MA/S YetkiliSatıalanna gelin, Renault 19 Europa'yı yakından tanıyın. Hayalgücünüzün harekete geçtiğinigörecek, etldsinden kurtubmayacaksınız I •• Yemen'de savaş var... Yemen'de kişi başına düşen ulusal gelir 500-600 dolar. . Zeynep Oral, Milliyet'teki köşesınde Yemeni anlatıyor: "... beni şaşkına çevıren, yirminci yüzyılın son çeyre- ğinde bu ülkedeki yoksullarla varsıllar arasındaki uçu- rumun korkunçluğuydu... Benı şaşırtan, yeryüzunde deveyi ılk evci/leştirenler olmakla gurur duyan bir toplu- mun bugunu ve yaşamı evcilleştirmek' için hiçbir şey yapmamasıydt... Insanların gunde üç saat çalışıp, gü- nün geri kalan bö/ümünde gat' denılen yeşıiyaprakları çiğnemesiydi... Mercedes, Rolls Royce ve BMW'lerin fink attıklan sokakların çople kaplı olması, kentlerde çop toplama sıstemı, alışkanlığı ve bilgisi olmadığından bu işi birHollanda şirketine havale etme kararıydı... Motor- lu araç kullanmak için ehliyet. silah taşımak için herhan- gi bir belge gerekmemesiydi." Üç beş satırda bir kitap okumuş gibi Yemen'i tanıdık mı!.. Işte bu Yemen'de şimdi kuzey-güney iç savaşı var. Geçen gün gazeteler Yemenlilerın birbirlerine Scud fü- zesi attıklannı yazıyorlardı... Bir Scud füzesi kaça?.. • Sanayileşmiş ülkelerde ekonomiyle savaş ara- sındaki bağıntıyı inceleyençalışmalarçoktur. Eski- den savaş, "duşman"\n mallarını yağmalamak, zenginliklerine el koymak için yapılırdı. Sılah en- düstrisi gelıştikçe iş değişti, savaş nedenlerinin içine yeni boyutlar katıldı. "21'incı yüzyıla doğru zengtnler. savaşı yoksullara mı yaptıracaklar" so- rusu bugun gundemdedır. Ne olursa olsun, kimi koşullarda savaşın, sılah endüstrısıne sahip ulke- lerde bir ekonomik refaha yol açtığını söyleyenler haksız görünmüyorlar. ABD de 1940ta 8.5 milyon işsiz vardı; "1929buhranı"ndandahaçıkılamamış- tı. Ikıncı Dünya Savaşı'nda endüstrinin ivmesi arttı, 1944te işsiz sayısı 700 bine düştü. Kore Savaşı'- nda benzeri bir gösterge ortaya çıktı. Savaşın ba- şındayüzde6yayükselen ışsizlik, sonundayüzde 3'e indi Vietnam Savaşı'nda göstergeler yıne an- lamlr 1963 te ABD'de işsiz sayısı 4.5 milyonun üs- tündeyken 1970'te3milyondanaz... Dünyadaki savaş meydanları, zengınlerin satış pazarlandır. Yoksullar ıçin ıse savaşın bir tek anla- mı var: Yıkıml. • Kafkasya. Afganıstan, Bosna, Yemen'de neler oluyor?. Dunyanın en yoksul bölgelerinde ınsan- lar ntçtn birbirını boğazlıyor? Yerel gibı görünen bu çatışmalar gerçekten yerel mı 7 Yoksa işin içinde yabancılar da var mı? . Silah satışlan zen- gin ülkelerın vazgeçemeyecekleri bır bılanço kale- mini mı oluşturuyor 9 .. Dunyada bu sorulann tartış- maları gün geçtikçe daha da sıcaklaşacak.. Arkası l". Sayfada R enault 19 Europa estetikle kalıteyi çekıcı ve modern bir gorünumle dayaruklılığı ustalıkla bırleştirmiştir. Avrupa pazarlarında elde ettıgi başaniar Renault 19 Europa'run bu ozeüiğmı kanıtlamaktadır. Altın Direksıyon CAlmanya), Yılın Otomobili (tspanya, Norveç, Danimarka), En Guv erüı Otomobil (Avrupa) Renault 19 Europa'ya verilen odullerden sadece bırkaçıdır. Renault 19 Europa yuksek teknoloji ürunu bir otomobil kullanmanın tum avantajlannı ve keyfıru sunmaktadır. En ıleri Renault teknolojisiyle uretıjen 1800 cc hacmindeki rnotor ve çok noktalı elektronık enjeksiyon sisterm muthış bır dinamizm sağlarken, Renault'nun geleneksel tutumlu tavnna da lcatkıda bulunmaktadır Yukseklik ayarlı, havalı direksıyon, ıçeriden eiektnk kurnandalj, bugu gıdenci sistemL. kasa rengi dış dıkız aynalan, elektnkJı on kapı camlan çok vone harekeüı, bei ve yukseklik ayarlı surucu koltuğu, >oikseklık ve ılen. gen ayan yapılabılen kokuk başlan, on ve arkada emruvet kemen. mıkalı on cam ve renklı camİ3r Renault 19 Europa'mn sunduğu bazı ozellıklerdır.