Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13MAYIS1994CUMA HABERLER ABDBüyükelçisi Çağlar'ın konuğu •BURSA (Cumburiyrt)- ABD'nin Ankara Büyükelçisi RichardBlake.DYPGİK üyesidevleteski bakanlanndan Cavit Çağlar'ın konuğu oldu. Çağlar'a ait özel uçakla önceki gün Bursa'ya gelenveprotokol ziyaretlerinden sonra Çağlar'la uzun süre baş başa görüşen Büyükelçi ve beraberindekiler önceki akşam da Çağlar'ın villasında görüş alışverişinde bulundular. İstanbul Başkonsolosu Mark Uon'un yaru ara İstanbul Başkonsolosluğu'nda görevli siyasi diplomat James D.Bond'undahaar bulunduğu önceki akşamki yemekte Türkiye'deki son siyasi gelişmelerin gözden geçirildiği.ANAP-DY'P ortaklığının olabilirliği ûzerinde görüş abşverişindc bulunulduğu öne sürüldü. DEP:Göçf PKK planı değil • ANKARA (ANKA) - DEP Gcncl Başkanvekili Remzi Kartal, bınlerce köylünün evini yurdunu terk edip dağJardan geçerek Irak Kürdistanfna sığınmasının 'PKK'nın sinsi planı' olarak değerlendirilmesine karşı çıktı. Kartal, korucuiuk ve köy boşaltma nedeniyle binlerce köylünün sınınn öte yanındaki yakjnlanna sıeındıklannı bildirdi. 1988'den bu yana, bazı koruculann görevini kötüye kullandığı belirlendi Biııkorucununişine sonERGÜN AKSOY ANKARA - Yürürlüğe girdiği 1988 yılından bu yana. sürekli tartışma konu- su olan köy koruculuğu sisteminin, Ola- ğanüstü Hal Bölge Valiliği uygulaması- na son verilse bile sürdürüleceği bildiril- di. Bügüne kadar adlan, kız kaçırma, te- cavüz. gasp ve adam öldürme olayla- nna kanşan yaklaşık bin korucunun görevden uzaklaştınldığı ve haklannda yasal işlem yapıldığ] kaydedildi. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı. TOBB Yönetim Kurulu üyesi Felat Cemiloğlu, üretime katkılan ol- ma>an korculara ödenen paranın, böl- ge kalkınmasına harcanması gerektiği- ni, bu parayla Güneydoğu'ya her ay 10 fabrika kurulabileceğini savundu. Konıcular tarafından kaçınldığı öne sürülen Mehmet Kerim Avşar adlı yurt- taşın cesedinin bulunmasından sonra, "Geçici Köy Koruculuğu Sistemi" ile il- gili tartışmalar tekrar gündeme geldi. Olağanüstü Hal Bölge Valiliği yetkilile- ri. bugüne kadar kız kaçırma, tecavüz. silah kaçakçılığı, gasp ve kan davasın- dan kaynaklanan rinayetlere kanştıkla- n saptanan yaklaşık bin korucunun gö- bir statüleri yok. Yasal bir konunıa ka- vuşiurulmaları için valilik olarak çalı- şmalar vapıyoruz. Ancak ilgiü jerlere bildirmemize karşın, bu konuda bugüne kadar herhangi bir sonuç alamadık" de- dıler. K..orucuların aylıkmasrafinın 500 milyar dolayında olduğu, buparayla Güneydoğu'ya her ay 10fabrika kurulabileceği veyüzlerce insana işolanağıyaratüabileceğibelirîildL revden ahndığını açıkladılar. Görevlerinden alınan korucularla il- giü yasal işlem yapıldığını belirten vali- lik yetkilileri. "Korucuiuk sistemi devlet memurtuğu gibi, görevini kötihe kulla- nan olursa bemen açığa alırmor. Yasal Yetkililer. köy koruculuğu siteminin Olağanüstü Haî Bölge Valiliği uygula- masıyla birilgisinin olmadığını. köy ko- ruculuğu sisteminin mevcut Köy Ka- nunu çerçevesinde uygulandığını kay- dettiler. Köy koruculanna her ay 500 milyar dolayında harcama yapıldığıbildirildi. Koruculara harcanan parayla her ay Güneydoğu'ya 10 fabnka kurulabilece- ğini belirten Diyarbakır Ticaret ve Sa- nayi Odası Başkanı, TOBB Yönetim Kurulu üyesi Felat Cemiloğlu. "5binki- şiye iş olanağı yaratılır. Aileleri de hesa- ba katarsak bu rakam 30 bine çıkar" dedi. Cemiloğlu, görüşlerini şöyle dile ge- tirdi: "Bu para üretime ve \atırıma harcan- malı. Korucuiuk olayı, konıcular için de bir tehlikedir. Olaylar sona erdiği zaman bu insanlar nasıl Lsfihdam edilecek? En büyük sonın da budur. Eğer harcanan pa- ra yatıruna dönüştünîlürse korucular bu alana kaydınlır ve üretken hale getirilir- ler. Bölge insanının işsizlik sorununu uzun vadeli ele almak gerekir. Kalıcı \a- tınmlar \apılmalı. Bölge ekonomisi ifla- sın eşiğinde. Bölgede üretime vönelik tek bir uygulama yok diyebiliriz." Daha etkin görev yapması istenen Solda Bütünleşme Komitesi, ilk basın toplantısını yaptı: SolungöreviparçalanmakdeğilANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Sosyal demokrat vedemokratik soldaki partileri bütünleştirmeçalışmalannı sürdüren Solda Bütünleşme Komitesi; SHP. CHP ve DSP'nin önkoşulsuz görüşmeye başlamalannı önerdi. Bu yapılmadığı takdirde bütün sorumluluğun bu partilerin yönetim kadrolannda olacağının vurgulandığı toplantıda söz alan CHP'li eski parlamenterler de bütünleştırme çalışmalannın yurt çapmda örgütlenmesini ve partilere baskı yapmasını istediler. Solda Bütünleşme Komitesi adına dün Anadolu Kulübü'ndedüzenlenen basın toplantısında konuşan KomiteSözcüsü veeski CHPGenel Sekreter Yardıması Erol Tuncer. son yapılan 27 Mart yerel seçimlerinde üç partinin aldıklan oylardan yola çıkarak genel bir değerlendirme yaptı. Tuncer. 1989yerel seçimlerinde sol partilerin 642 belediye başkanlığı alarak seçimlerden birinci sırada çıktıklannı, ojsa son seçimlerde üçüncü sıraya düştüklerini belirtti. 27 Mart il genel meclisi seçimlerinde solun toplam oyunun yüzde 27.5'e düştüğünü. soldaki partilerden sadece birisinin SHP'nin, ülke barajını aşabilecek oy aldığını vurgulayan Tuncer. 27 Mart'ta alınan o\ lann bir genel seçimde alınması halinde, bunun parlamentoya DYP164, RP153, ANAP103. SHP 30 milletvekili olarak yansıyacağını söyledi. Tuncer, "Oysa 1991 genel ve 1994 yerel seçimlerine sol partiler birleşmiş olarak girselerdi 1991de 188.1994'de 174 milletvekili ile parlamentoda birinci sırayı almış olacaklardr'dcdı. Tuncer şunlan söyledi: "Demokratik yelpazenin sol kanadındaki bölünmüşlük, >alnız sosyal demokrat tabanı değil, demokrasimizin dengelerini >e ülkcnin geleceğini dirşünen herkesi derinden ka\gılandırmaktadır. Laik. demokratik, üniter devlet, tehlike altındadır. Atatürk'e saldınlar arttınlırken şeriat yanlılarının çağdışı düzen özlemleri cumhuriyetimizi ve demokrasimizi tehdit etmektedir. Böyle birortamda bütünleşmişbirsol hareketin oluşturulması, hiçbir biçimde ertelenemez bale gelmiştir. Sosyal demokrat taban, bunun bilincindedir ve yerel seçimlerden sonra gittikçe >oğunlaşan bir bütünleşme arayışı içerisindedir.' Tuncer. sözlerini şöyle tamamladı: "Solun görevi, sağın oyumına gelerek paramparça olmak yerine. çağdaş düzen değişikliği programı etrafında birleşerek içte ve dışta itibarlı bir Türkiye'nin yeniden \ apılanmasını sağlamak olmalıdır." BİRBAKIMA SERVER TANILLI Mandela'yaSaygı Kestirmez olur muyum hiç? İşsizlikti, çevreydi, çığ gibi büyüyen sorunlara, biri bit- meden ötekisinin başladığı savaşlara, köktendinciliğin azgınlıklarına, üstüne üstlük İtalya'da yeni hükümete beş tane neo-faşistin gelip girmesine bakıp kahırlanı- yorsunuzdur. Ne var ki, iç açıcı gelişmeler de var dünyamızda. Mandela'nın zaferi bunlarm başında. 4 Mayıs gün/ü Le Monde'un, Umuda Layık Olma adını taşıyan başyazısı, bu zaferi değerlendiriyor ve şöyle di- yordu: "Güney Afrika, tarihle olan büyük buluşmasına saygılı oldu sonunda. Gururla, arkasından da dev bir çoğunluk- la yaptı bunu. Çok ırklı ilk seçimler, geçmişi onca acılar- la dolu bu ülke için, bir ikinci doğumun simgesi olacak. Başta Nelson Mandela ile Frederik De Klerfc olmak üze- re, yöneticilerinin zekâ ve cesareti, bu ulkede, yarınlann güzel olacağı umudunu veriyor insana. Güney Afrika'da -karalar ve beyazlar için- gelecek, Nelson Mandela 'nın söylevlerinde durup durup tekrar- ladığı, ulusal çapta uzlaşmanın olumlu belirtisi altında kendini gösteriyor şu anda. Her türlü öç alma düşünce- sini kafasından kovan Afrika Ulusal Kurultayı 'nın tarih- sel şefi, bir toplayıcı ve uzlaşmada bir tezleştirici olmak niyetinde. Bu bakımdan, Afrika Ulusal Kurultayı'nın za- ferinin görülebilir boyutu ideal durumda: Hem üyeleri- nin saygınlık gereksinmesine yanıt verecek kadar rahat, hem de -olası- hüküm altına alma eğilimlerine direnme- ye gidebilecek kadar paylaşılmış halde kurultay. Bir geniş birlik kaygısı, Nelson Mandela 'nın düşünce soyluluğunu dile getirmesinin yanı sıra, pek yerinde bir gerçekçiliğe de uyuyor. Afrika Ulusal Kurultayı, siyasal iktidarı devralmaya hazırlansa da, bu iktidarı, ülkenin çıkarlarına tek başına en tyi biçimde yanıt verebilecek yonde kullanmada, daha uzun süre silahlarını tam ku- şanmış olmayacak. Bu yıllanmış kurtuluş hareketi, yal- nız yönetme sanatını öğrenmeyi sürdürmek değil, kar- maşık bir ekonomiyi işletmeye de alışmak zorunda. Afrika Ulusal Kurultayı ile siyah ve beyaz yardımcıları arasında, iktidarm vekâletenpaylaşıldığı beşyılın ötesin- de de, egemen partinin, tarihsel bahsi kazanmak için, pek beklendiği gibi, alabildiğine enerji ve yetkiye gerek- sinmesiolacak: Marksistbelâgattan kalan birsöyleyişle, 'kitlelehn temel gereksınmeleri 'ni yerine getirmektir bu tarihsel bahis de. Bir başka deyişle, Güney Afrikalı kırk milyon insanın -o dev- çoğunluğunun günlük yaşamını -hissedilir biçimde- düzeltip iyileştirmektir söz konusu olan. • Arkası 17. Sayfada ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK Şekildeki R, L, C devresinde V,, V2 , V3 voltmetrelerı sırasıyla 5V, 13V, 10V göstertyor. V4 vottmatresi kaç voltu göstorir? A) 2 B) 4 C) 8 D) 10 E)12 etemanlanndan hangisi veya hangile- ri bulunur? A) I ve II B) Yalnız I C) Yalnız II DJYalnızlll E) II ve III V' V V v v V V V FEN BİÜMLERİ - 21 D II. Cu çubuk azot, Ni çubuk ise katottur. III. Çözeltı içinde negatıf lyonlar Cu çubuğa doğru gider. yargılanndan hangiteri do§rudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) llvelll l d ' C = 50H L = 0,2 H J TOÖ^P— 31 21 rrr 2d f*M—( n 13) I = 4 sin 200 t Şekildeki devreden geçen akım, I = 4 sin 2001 denklemı ile gösterilmektedir. Kaynağın etkin potansiyel farkı kaç volttur? A) 120 B)18O C)200 D)220 E)24O 61 Aynı düztemde bulunan a, b, c ıletkente- rinden 2i, 6i ve 3i akımlan geçmektedir. K noktasında meydana getırdikleri magnetik alan şıddetı B dir. "a* telind- en geçen akımın meydana getirdiği magnetik alan şiddeti ne olur? A ) - 2B B)-B E)2B Q-2B "K" pil devresi ile "L" kapalı devre şe- kıldeki gjbı yerteştınlmiştır. Hangi işlem L devresinden gösterilen yönde I akımının geçmesini sağlar? I. Sürgünün 2 yönünde kayması II. S anahtannın kapanması III. K makarasının b ydnünde çekılmesi IV. S anahtannın açılması A) I ve II B) II ve III C) III ve IV 0) I, II ve III E) I, III ve IV ill t \ Ag 18) Yüksettgenme egilimi Ca > Na > Br" > Cl" olduğuna göre, erimi; NaCI ve CaBr2 karifimının elektrolizinde anot ve katotts öncelikle hangi maddeler açığa çıkar? Anot Katgt A) Cİ2 Na B) Br2 Ca C) Br2 Na D) Na CU mmHg E) Ca Br, 19) MZnSC4 -» Zn* ! + 2e" 1 M HCI Zn1 H°z -» 2H+ + 2e 10) 6) 2) II W TJÖST 1 —ı 1 J R = 4OQ •Oı E° = 0,76 V E° = 0V Ag°-»Ag* + e" E°=-0,80V Şekildeki pil için; I. Katodun bulunduğu çözettide zamanla pH değeri büyür. II. Pil gerilimi 1,56 volttur. III. Katotia H2 gazı çıkışı olur. yargılanndan hangileri yanlıytr? A) yalnız I B) Yalmz II C) Yalmz 18 D) I ve II E) llvelll Cu / \ Cu 200 cm3 0,5 CUSC4 150 cm3 0,1 MCuS(4 14) Devreden geçen akım şiddetinin ve uçianna uygulanan gefilimın denklemle- ri I = 5 sin 100 t ve V = 200 sin 100 t ola- rak verilmiştir. Buna göre; I. Kondansatorün kapasitansı 10Q dur. II. Devre rezonans halindedir. III. Devrenin güç çarpanı 0,4 dür. VBrilenlerinden hangisi veya hangileri dogrudur? A) I, II ve II B) I ve II C) II ve ID D) I ve II E) Yalnız I Sanm saytlannın oranı N, / N2 = 1/5 tir. Transformatörûn II. devredekı voltmetre- den 100 volt okunması için; I. devreye aşağıdakilerden hangisi veya hangile- ri bağlanmalıdır? I. 20 voltluk akü II. Etkin değeri 400 volt olan alternatif akım kaynağı III. Maximum değeri 40/v'î volt olan altematrf akım kaynağı A) YaJnız I B) I ve IN C) Yalnız III D) II ve III E) Yainc II Boyutlan / cm olan ABCD çerçevesi B magnetik alanına dik tutulurken At za- manında şekildeki gibi 'O." kadar döndürülürse çerçeveden geçen akım a, At, / büyüklOklerinin hangisi veya hangilerinin tek tek artmasıyla artar? A) Yainız a B) Yalnız A t C) a ve Cu / \ Ag Aşağıdaki işlemlerden hangisi uygu- landığında pil gerilimi sıfır olur? A) II kabına 50 cm3 su eklemek BJI kabma 800 cm3 su eklemek C) II kabına 600 cm3 0,1 M CuSO4 çözeltısi eklemek D) I kabından 50 cm3 çozetti almak E) II kabına 50 cm3 0,5 M CuSO4 çözeltisi eklemek 201 1 M CuSC4 M AgNOg E° = 0,34V E° = - 0,80 V D) a ve / E) a, A t, / 7) 11) I = 1A I2 = 0,2 / Oemır Cekırdek Demır çekirdege sanlmış olan kapalı (II) ve akım devrelerı (I) şekilde gösterilmiştir. Bu devretar ile ilgili yonımlardan han- gisi dogrudur? I. K anahtan kapanırken Ampermetreden 1. yönünde akım geçer. I. K anahtan açılırken Ampermetreden 2. yönünde akım geçer. Bl. K anahtan kapanırken Ampermetre- den 2. yönünde akım geçer. IV. K anahtan açılırken Ampermetreden 1. yönünde akım geçer. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) III ve IV E) II ve IV Primer Sekonder Sanm sayılan oranı N, / N2 = 1/4 olan transformatörûn primerine şekildeki gibi etkîn şiddeti 50 volt olan altematif akım uygulandığında bu devredekı Amperme- tre 1 Amperi, sekonderdekı ise 0,2 Am- perf gösteriyor. Transformatörûn veri- mi yüzde {%) kaçtır? A) 50 B)60 C)80 D) 90 E) 100 X t Y I Ag + + e" -» Ag° Şekildeki pile, I. CuSO4 çözeltisine su eklemek II. AgNO3 çözettısine su eklemek III. AgNO3 çözeltisıne katı AgNO3 ekle- mek işlemlerinden hangileri uygu- landığında pil gerilim artar? A) Yalnız I B) Yalmz II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III X / Y 1 MXCI n 1 M YC m 15) 1 M X 1 M Y (NŞ 8) Im -Vm * ' Pil çalışırken zamanla Y* 2 denşımı azal- dığına göre, aşağıdaki yargılardan hangisi dogrudur? A) Y nin yükseltgepme potansiyeli X den daha büyüktür. B) Elektronlar Y çubuğundan X çubuğuna doğru akariar. C) Zamanla X çubuğunun kütlesı azalır. D) X çubuğu katottur. E) X+ 2 , Y*2 den daha kuvvetli yüksett- gendir. Ag Ag 1 M AgNC 3 I 0,1 M AgNO II 12) Bir devrenin uçlan alternatif akım prizine bağlandığında, uçlan arasındaki potan- siyel farkı ile üzerinden geçen akım şiddeti, grafiktekı gibi değişmektedir. Bu devrede; L Dûzdirenç (ommikdirenç) II. Kondansatör III. Bobin (akım makarası) t Ni 1 M CuSO4 1 M Ni (NŞ j Cu*2 + 2e' -~Cu° E° = 0,34V Ni* 2 + 2e" -• Ni° E° = 0,25 V Şekildeki pil için, I. Standart pil gerilimi 0,59 volttur. Şekildeki pil için aşağıdaki yargılar- dan hangisi vanlıstır? A) Elektronlar II kabından I kabına doğnj akar. B) I kabında Ag* iyonlan denşımı azalır. C) II kabında Ag çubuğun kütlesı azalır. D) I kabında yükseltgenme olur. E) II kabında Ag* iyonlan derişımi artar. 16) 4 litre NaCI çözeltisinin elektroli- zinde NK da 4,48 litre H 2 gazı elde edildiğinde çözeltinin pH değeri ne olur? A) 13 B)11 C)10 D)3 q i 17) Serı bağlı kaplarda bulunan erimiş XCI2 ve AICI3 tuzları bir sûre elektroliz edil- diğinde 0,54 gram Al ve 0,72 gram X me- tali toplanıyor. X in atom ağırtığı nedir? (Al = 27) A) 24 B)40 C)56 D) 58 E) 64 Şekildeki pılde X elektrodu 0,6 mol azalırken Y elektrodu 0,9 mol artmak- tadır. Buna göre; 1 H = l dır. m 2 II. X* " derişimi artarken Y* m derişimi azaiır. III. X yükseltgenırken Y*m ındırgenir. yargılanndan hangileri dogrudur? A) Yalnız I B) Yalnız U C) Yalmz III D) I ve II E) I, II ve III 21) I. TROMBOGEN (PROROMBlN) II. TROMBOBLASTİN III. FİBRİNOGEN IV. FİBRİN Kanın pıhtılaşmasını sağlayan yuk- andaki proteinlerden hangileri kanda her 2aman bulunurtar? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Yalnız III E) Yalnız IV 22) Aşağtdaki omurgalı hayvanlann han- gisinde kalp, kanı sadece vücuttan alır? A) Balık C) Sûrüngen E) Memeli B) Kurbağa DJKuş VSfVERSITEYEHAZIRUKSORi'LARl. FulmaŞahırr mifgüttümmJı lyuDvnız. Selıkı Tunpt. OuJerO:lan. Huseym Aru\n 1 tAınoluştm uıvmkurulu vtnmıfufuğunt&ıuzman("ığrı ımtnltrkıulrıt\ularulımianhazırlunmtıkıttiltr 23) I. Albömin II. Globülın III. Fibnnogen IV. Heparin Yukarıda verilen kanın plazma pro- teinlerinden hangileri kanda osmotic basınca neden olurtar? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) Yalnız IV E) III ve IV I II III Kılcal damariar ile doku sıvısı arasındaki madde alış-verişi Stasling Hipotezi ile açıklanmaktadır. Bu alış-verişi etkileyen flzlkl faktörlerle MgHi loarak verilen graflk için aşağıdakilerden hangisi doğru Stefljldjr? A) X, kılcal damarda osmotık basıncı gösterır. B) I. kılcal damarın, atardamar ucunu gösterir. C) P noktasında geçişme yoktur. D) X2 kılcal damarda kan basıncmı gösterir. E) III de CO2 doku sıvısından kılcal da- mara, Besin ve O2 kılcal damardan doku sıvısına geçmektedir. 25) I. Kalp yönünde açılan kapakçıklar II. Damarları saran ıskelet kaslarımn basmcı III. Göğüs boşluğundakı basınç deği- şikliği IV. Kandakı CO2 konsantrasyonu Yukandakilerden hangileri, bir insan- daki tüm toplardamarlada kamn akıs yönüne yardımcı olan faktörierdir? A) 1 -11 B) 11 - m o 1 -11 - m D) III - IV E) I - IV 26) Aşağıdakilerden hangisi lenf damar- lannın özelliklerinden biri deaiklir? A) Lenf sıvısını dolaşım sıstemıne taşırlar. B) Tek yönlü kapakçıklar taşırlar. C) Yağda çözünen vitaminleri taşırlar. D) Kılcal ve toplardamariardır. E) Lenfin akış hızı, kan damarianndaki akış hızından yüksektJr. 27) Aşağıdakilerden hangisi veya hangi- leri karbondioksidin dokulardan ak- ciğeriere taşınmasında gerekli değil- dlr? A) Kan plazması B)Na* iyonlan C) Alyuvariar D) Akyuvarlar E) Karbonik anhidraz enzimi 28) I. Sempatik sininn uyanlması t. Asetil kolin salgılanması Ht. Vagus sinirinin uyanlması IV. Kalp atış hızının yavaşlaması Ringer çözeltisi içinde çalışmasını sürdüren bir kurbağa kalbinin dur- ması, yukandakilerden hangilerinin, hangi sıra ile meydana gelmesine bağlıdır? A)i-n-ıv B> 11 —111 — rv om-ıı-ıv 29) I. Kanda CO2 konsantrasyonunda artış II. Adrenalin hormonu arttşı III. Vücırt ısısının düşmesi LV. Temızkandaki O2 mıktannda azalma Yukandakilerden hangisi veya hangi- leri kalbin atış hızmı artıncı faktör dsgjjdjr? A) Yalnız I B) I - III C) I - II - III D) I - II - IV E) Ya/nız III 30) Aşağıdakilerden hangisi Hemog- lobinin özelliklerinden biri d i i M r ? A) Oksifenle tersinir reaksiyona girmek B) Karbondioksit bağlayabilmek C) H* taşımak D) Fe** ıçermek E) Karbonmonoksit ile zayıf bağ oluş- turmak Yanttları 17. Sayfada